Modelspoorvereniging MD Drachten e.o. WISSELKOERIER 23e Jaargang 2011 nr: 1 23 maart 2011. In dit nummer Voorwoord 1 Spoor nieuws 3 Spoorwegen in 4 Nederland (2) 6 man 1 bed en 6 Vragenlijst 10 Voorwoord voorzitter Op de ledenvergadering van 25 februari j.l. hebben we weer een aantal data vastgesteld van activiteiten waar we als MD aan gaan deelnemen of wat we zelf organiseren. Pak dus de (digitale)agenda erbij en noteer: Zondag 27 maart 2011: Open dag van de NMF in 't Seinhuis. Woensdagavond 13 april 2011: Thema avond, Reisverslag Japan. Zaterdag 30 april is t Seinhuis gesloten. Zaterdag 1 oktober 2011: Bezoek Railz mini world Rotterdam. Voorzitter: F. de Jong tel: (0512) 51 96 68 Secretaris: C.H.B. Gunnink tel: (0512) 30 36 01 info@modelspoorverenigingdrachten.nl Penningmeester: H. Bijl tel: (0516) 46 36 12 Overige bestuursleden: R.J. Luurtsema tel: 06-12 93 77 35 K. Dieterman tel: (0512) 51 88 84 De datum voor de open rijdag zal nog worden vastgesteld. Voor wat betreft de evenementen in de tweede helft van dit jaar volgen nog nadere gegevens in de volgende Wisselkoeriers. Voor de Open Dag van de NMF op zondag 27 maart kunnen zich nog leden melden die mee willen helpen. Op het publicatiebord hangt een intekenlijst. Om de zaak goed te laten draaien hebben we de hulp van nog een aantal leden beslist nodig. Op woensdag avond 13 april zullen Henk en Edward verslag doen van hun reis, enkele jaren geleden, naar Japan. Ter ondersteuning van het verhaal zullen er dia's worden vertoond. Er zal die avond niet aan de modules worden gewerkt. Het is gebruikelijk dat de hoofdpunten die aan de orde zijn geweest en waar beslissingen over zijn genomen op de ledenvergadering, even kort de revue te laten passeren. Een belangrijk punt was de mogelijke aanschaf van een eigen verenigingsruimte. Na alle voorns en tegens op een rij te hebben gezet is het voorstel unaniem verworpen. Als excursie voor dit jaar is gekozen voor een bezoek aan Railz mini world te Rotterdam. We gaan daar met de trein naar toe. Ook zullen we proberen om op die dag een rondleiding te krijgen in het in aanbouw zijnde Centraal station. Verder is besloten om de prijzen van de consumptie per 1 maart 2011 met 0,10 te verhogen. En als laatste is de suggestie gedaan om met de bestaande analoge gelijkstroombaan aan evenementen te gaan deelnemen. Mogelijk in een verkleinde uitvoering om het eenvoudiger te kunnen vervoeren en te bemannen. Graag zie ik jullie weer in 't Seinhuis, Met een vriendelijke groet, Fetze de Jong, voorzitter.
Pagina 2 MODELSPOORVERENIGING MD DRACHTEN E.O. K.v.K. Leeuwarden 4000627 Verenigingsruimte Secretariaat e-mail Lidmaatschap : De Gaffel 36b Drachten : Toarteltoan 5, 9247 GB Ureterp : info@modelspoorverenigingdrachten.nl Leden : 70,= Gezinsleden + Juniorleden : 30,= (juniorleden t/m 17 jaar) Donateurs : 30,= Betaling op giro 603 72 01 t.n.v. Modelsp.Ver.MD-Drachten Ledenadministratie K. Dieterman De Twee Gebroeders 299, 9207 BL tel: (0512) 51 88 84 e-mail: koert@dieterman.org Bijeenkomsten : woensdagavond 19.00 uur - 22.30 uur zaterdagmiddag 13.30 uur - 17.30 uur Advertentietarieven 1/8 pagina 12,50 ¼ pagina 25,00 ½ pagina 50,00 Sponsors erha Electronica Drachten Tj. Nicolai Drogeham Kingma van der Wal de Wilgen Vekam houtbouw Harkema Hoekman transport Drachten Textline Drachten G. van der Linde Beetsterzwaag Garage Willem Baron Ureterp Garage Boekema Ureterp Buysrogge Safe b.v Assen Installatiebedr. Gebr. Koning Ureterp EP: Gustin Emmercompascuum De Stoomfluit Groningen Variso Kunstof Kozijnen Drachten JTG Handel & Transport Drachten Treinenshop Heerenveen Heerenveen Data Wisselkoerier De volgende data zijn de sluitingsdata voor het aanleveren van kopij: Wisselkoerier nr. 2 = 1 juni 2011 Data Beursen Op de volgende data zijn de banen van MD of haar leden te bekijken: 27 maart Modelspoor Dagen 2010 De Gaffel 36b DRACHTEN 10.00 17.00 uur Demonstraties modulebouw en banen
Pagina 3 Spoor nieuws Friese Stoomtrein Stichting. Het ligt in de bedoeling om op 3 juli 2011 te beginnen met de exploitatie op de spoorlijn van Sneek naar Stavoren met een trein die getrokken wordt door een op olie gestookte stoomlocomotief. Tot en met oktober zal er op vrijdag, zaterdag en op zondag 3 ritten vice versa worden gereden. Zowel in Sneek als in Stavoren zal van een eigen perron worden vertrokken. Eind april komt de stoomlocomotief naar Nederland. Op de sporen van de STAR zal worden proef gereden. Hanzelijn. Vanaf woensdagnacht 23 februari 2011 tot en met zondagnacht 27 februari dit jaar is station Lelystad niet bereikbaar geweest voor treinen. Tijdens deze buitendienst-stelling zijn de twee sporen voor de Hanzelijn aangesloten. Op 13 juni staat de ingebruikname van de spoorbrug over de IJssel bij Zwolle op de planning. Ook zullen dan de wissels op de brug in gebruik worden genomen. Station Groningen. Op het hoofdstation van Groningen zijn de doorgaande sporen 4,5 en 6 tussen de perrons 2 en 3 omgebouwd naar kopsporen. In het midden van de perrons is een gelijkvloerse verbinding gemaakt. De kopsporen zullen aan de westzijde worden gebruikt voor de treinen richting Leeuwarden/Sauwerd. Aan de Oostzijde stoppen de treinen naar Assen en Hoogezand en blijven de sporen voorzien van bovenleiding.
Pagina 4 Station Veendam. Na vele jaren alleen per goederenspoor bereikbaar te zijn geweest wordt op 1 mei a.s. de reizigersdienst naar Veendam hervat. De laatste passagierstrein reed in 1953. Aan de Noordkant van het oude station, dat gebruikt wordt door de STAR, is een nieuwe halte gebouwd. Arriva zal de Spurt hier tweemaal per uur laten stoppen. Spoortunnel Delft. Eind januari is begonnen met het storten van de eerste daken voor de treintunnel. De aanleg van de sleufwanden voorloopt volgens plan. Wel is er tijdens de voorbereidingen een vertraging ontstaan van 1 jaar. De oplevering van de eerste twee tunnelbuizen zal dan ook pas in 2014 plaats vinden. Verder is er op 9 februari j.l. de Bagijnetoren een 15 m verplaatst om ruimte te maken voor de sleufwand graaf-machine. Spoorbrug te Akkrum. Hoewel de problemen met de bediening van de nieuwe spoorbrug wel verminderen heeft ProRail toch besloten om de gehele aandrijf installatie te vervangen. Het doel is dat er een betrouwbare bediening ontstaat. De elektrische aandrijving van de brug zal in het eerste kwartaal van dit jaar worden vervangen door een hydraulische installatie. De ontwikkeling van de spoorwegen in Nederland (2). Als vervolg op het verhaal over de aanleg van de eerste spoorlijn in Nederland nu de uitbreiding van het sporennet. In tegenstelling tot België en Frankrijk waar veel gebruik werd gemaakt van Engelse deskundigheid wilde men in Nederland geen buitenlanders. Nederlandse ingenieurs waren betrokken bij de aanleg van de eerste spoorlijnen. Ook voor materialen werd zoveel mogelijk gekozen voor Nederlands fabricaat. Zo ook de rijtuigen. Kwam het eerst bij C.M van Eujen vandaan uit Utrecht vanaf 1855 werd de hofleverancier J.J. Beijnes uit Haarlem. Oorspronkelijk bouwer van koetsen en rijtuigen. Voor de locomotieven ging men wel de grens over en werden Sharp Stewart uit Engeland en het Berlijnse August Borsig de vaste leveranciers. Het aantrekken van goed personeel was in de begintijd een groot probleem. Voor de administratieve functie konden wel beambten van de schuiteveren, die werkloos waren geworden, worden gevonden maar voor de technische beroepen was de spoeling erg dun. Voor machinisten, werklui in de onderhoudswerkplaats werden buitenlanders aangesteld. Voor het onderhoud aan de spoorweg zelf werden werklui uit de provincie gevonden. Mensen uit de grote steden en vooral Amsterdam had men liever niet omdat gezegd werd dat deze beter konden praten dan werken. Wel werd er goed gezorgd voor het personeel want in 1845 werd al het eerste pensioenfonds voor beambten bij de spoorwegen opgericht. De spoorlijn van Amsterdam naar Haarlem werd een groot succes. In 1840 maakten al 364.000 mensen gebruik van de spoorverbinding. Mede hierdoor ontstond op het enkelsporige baanvak de behoefte om bij Halfweg een passeerspoor van 5,6 km aan te leggen. Van vrachtverkeer was in die tijd nog nauwelijks sprake. Wel ging men de lijn verder verlengen zodat in 1842 Leiden met het spoornet
Pagina 5 werd verbonden. Op 3 juni 1847 werd de spoorlijn Den Haag Rotterdam in gebruik genomen. Hiervoor was de verbinding van Leiden naar Den Haag al tot stand gekomen. Het station van Den Haag stond buiten de stadsgrenzen, op Rijswijks grondgebied. De stations waren over het algemeen sober uitgevoerd. Alleen in Rotterdam Delftse Poort werd een uitbundiger gebouw neergezet met een aparte vleugel voor aankomende en vertrekkende passagiers. Tot de spoorversmalling in 1866 (het breedspoor is toen omgebouwd naar normaalspoor) werd de oude lijn door een anderhalf miljoen reizigers per jaar gebruikt. In België, Frankrijk en de meeste Hertogdommen in Duitsland werd in tegenstelling tot Engeland, staatsspoorwegen opgericht. Die naast de aanleg ook de exploitatie op zich namen. In Nederland was dat niet het geval. Particulieren moesten het geld bij elkaar brengen. Hoewel de Tweede Kamer de aanleg van een spoorlijn tussen Amsterdam en Keulen, via Utrecht en Arnhem, had tegengehouden, bepaalde Koning Willem I,bij Koninklijk Besluit, dat de aanleg door moest gaan. Bij een eventueel tekort zou de Koning, uit eigen middelen, de rente op de lening betalen. Zodoende werd in 1838 de Rijn spoorweg maatschappij opgericht. De onteigening van de benodigde gronden verliepen moeizaam. Zo gebeurde het dat bij Nieuwersluis de eigenaar H.J. Doude de eis stelde dat op zijn grond een station moest komen en dat iedere trein hier moest stoppen. Pas in 1953 werd de bepaling opgeheven nadat de NS f 100.000,00 had betaald aan de erfgenamen. Hierna kon het station worden gesloopt en stopten er geen treinen meer. Het duurde nog tot 16 mei 1645 voordat de spoorlijn tot Arnhem kon worden geopend. Vooral bij het gedeelte tussen Utrecht en Arnhem moest veel zand worden verplaatst. Grote Nederlandse aannemers voerden het werk uit. De lijn werd op de zelfde wijze aangelegd als de lijn naar Haarlem ook in breedspoor. Direct bij het starten van de reguliere dienst beschikte men, in tegenstelling tot HIJSM, over voldoende rijdend materieel. Ook de belangstelling was goed. Mede waarschijnlijk door de grote tijdsbesparing die men had als men in plaats van met de trekschuit met de trein van Amsterdam naar Utrecht ging. Het verschil was bijna 6 uren. Nog tijdens de bouw van de spoorlijn werd de begroting al fors overschreden. Mede als gevolg hiervan kwam de maatschappij in zwaar financieel weer terecht. Inmiddels was Koning Willen II op de kroon gekomen. Hij wilde wel graag van de toezegging af om bij een tekort de rente te betalen. Besloten werd om een nieuwe maatschappij op te richten die nieuwe aandelen, vooral in Engeland, zou uitgeven. De emissie slaagde, mede door de Railway boom die in Engeland heerste. En op 3 juli 1845 werd de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij (NRS) opgericht, die de exploitatie op zich nam. De Engelse invloed leidde wel tot spanningen tussen aandeelhouders en directie. De aandeelhouders vonden de rendementen te laag en eisten het vertrek van de directeur. Wat dan ook gebeurde met een zilveren handdruk van een halfjaar salaris en een geschenk. Ook wilde men dat de lijn snel zou worden doorgetrokken naar Emmerich, wat vooral voor het goederenvervoer van belang zou zijn. Maar de Duitse sporen hadden de normaalspoor wijdte. In 1851 werd afgesproken dat de Duitse spoorwegen een spoorlijn zouden aanleggen van Oberhausen naar Zevenaar en de NRS de lijn van Arnhem naar Zevenaar. De Duitse spoorwegen stelde de eis dat de spoorlijn van Zevenaar naar Amsterdam zou worden versmald naar Normaalspoor. Met een subsidie van f1.000.000,00 van de Nederlandse Staat werd dit project uitgevoerd. Tijdens deze operatie is ook een groot deel van de lijn Utrecht- Arnhem dubbelsporig gemaakt. In 1856 werd de verbinding met Duitsland tot stand gebracht. Naast deze spoorlijn kwam in 1855 de verbinding tot stand tussen Utrecht en Rotterdam over Gouda. Daarna volgde in 1870 de lijn met Den Haag. Even daarvoor was de verbinding tussen Breukelen en Harmelen opgeleverd. Hierdoor ontstond een verbinding tussen Amsterdam en Rotterdam die korter was dan over de oude lijn. Hierdoor kon men goed concurreren met de HIJSM. In 1890 is de NRS overgenomen door de staatsspoorwegen (SS). Van het materieel van de NRS is alleen locomotief 107 bewaard gebleven en staat op een verhoging in het Spoorwegmuseum in Utrecht. (wordt vervolgt) FdJ
Pagina 6 6 man,1 bed en.. Op mijn reizen in China ben ik al in veel uithoeken geweest. In mei 2009 deden we een 2e poging om de smalspoorlijn van Huanan te bezoeken.een eerdere poging een half jaar eerder was mislukt.de reden hiervan was dat er maar zo`n 180 dagen per jaar niet wordt gereden door weersomstandigheden, technische problemen of het buiten bedrijf zijn van de kolenmijn die de enige klant van deze lijn is. Vroeger was het net ruim 200 km lang en werd gebruikt voor afvoer van hout uit de bossen. Toen de bomen op raakten bleef alleen de mijn over en is er nog 45 km in gebruik. Het is een smalspoorlijn (762 mm) in het uiterste noordoosten van China tegen de Russische grens. Het eerste deel loopt vrij vlak door velden en dorpjes maar de resterende 25 km gaan door bebost en heuvelachtig terrein.de lijn stijgt hier zo dat de beladen trein altijd opgeduwd moet worden door de loc die de lege trein heeft gebracht. Na een vlucht van Beijing naar Harbin, nachttrein van Harbin naar Jiamusi en een busreis van 2 uur kwamen we aan in Huanan om 8.00 uur. Om ongeveer 9.00 uur kwam de kolentrein aan en werd afgerangeerd. Een paar uur later vertrok de lege trein richting mijn, maar zou deze niet meer bereiken omdat halverwege het treinverkeer werd gestopt i.v.m. brandgevaar door aanhoudende harde wind en geen regen. De overgebleven tijd werd benut om de plaatselijke schonen vast te leggen.
Pagina 7 De volgende dag werd er weer gereden en vertrok de trein om 5.20.Deze trein werd gevolgd tot het hoogste punt van de lijn net voor Lixin.Op de top werd gewacht op de komst van de opgeduwde trein. De enige manier om hier te komen is te voet of achter op de motorfiets van een bijklussende Chinese boer.gezien de lengte van 25 km verdient het laatste de voorkeur. Om de volgende morgen de eerste beladen trein bij zonsopkomst (5.00) te kunnen fotograferen werd overnacht bij 2 boeren in Lixin. Deze families leven in primitieve omstandigheden zonder water en elektriciteit. Na het eten werd het al snel donker en werd het bed opgezocht.dit bed heet een Kuan en is eigenlijk een kachel waarop de hele familie slaapt. In mei vriest het `s nachts nog en
Pagina 8 gezien de dikte van muren en ruiten is verwarming wel nodig. In gezelschap van 5 medereizigers, de huiskatten en nog wat beestjes werd geslapen. Midden in de nacht werd ik wakker en hoorde de lege trein naar de mijn rijden. In de absolute stilte was de loc nog lang te horen. Om 3.45 werd opgestaan en na een wandeling van 45 minuten door de berijpte velden was het wachten op de trein. Intussen begon de zon voorzichtig op te komen en om het mooie licht te kunnen gebruiken zou de trein nu moeten komen. In de verte hoorden we hoe de loc met doorslaande wielen over de natte rails probeerde de trein op gang te houden. Na 20 minuten konden we de loc zien en in het licht van de opkomende zon een aantal fraaie foto`s maken. Daarna konden we de trein in wandeltempo volgen tot Lixin waar de opduwloc al klaar stond. Water en kolen werden aangevuld en de trein vertrok.het was intussen 6 uur geworden en tijd voor ontbijt. Edward Luxen, - tekst en foto s
Pagina 9
Pagina 10 Beste Leden, Binnen de vereniging is de wens te kennen gegeven, dat men graag zou willen weten wat de leden op het gebied van de spoorhobby bezig houdt. Daarbij gaat het om bv. welke schaal en welk soort systeem er door de leden wordt gebruikt. Daarom willen we jullie vragen om de volgende vragenlijst in te vullen en aan ons terug te geven. Dan kunnen deze gegevens in de ledenlijst worden opgenomen. ----------------------------------------------------------------------------------------------------- Vragenlijst voor de leden voor wat betreft de gegevens over de modelspoor interesses: Naam : Adres : Leeftijd: : Gegevens trein hobby: Welke schaal is/zijn je treinbaan/treinen : Wat is het stroomtype van je trein : Rij je analoog of digitaal? : Heb je voorkeur voor een bepaald merk? : Heb je een vaste baan? : Ben je verder nog lid van een andere spoorclub, welke? : Zijn er verder nog gegevens die voor de medeleden interessant kunnen zijn? Verdere gegevens: Graag ontvangen we deze gegevens van jullie retour. Deze gegevens zullen alleen voor intern gebruik worden aangewend en worden in de ledenlijst opgenomen.
Pagina 11
Pagina 12 Indien onbestelbaar svp Retour aan: C.H.B. Gunnink Toarteltoan 5 9247 GB Ureterp