Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 0 40 XII Jaarverslag en slotwet Ministerie van Infrastructuur en Milieu 0 Nr. 5 MEMORIE VAN TOELICHTING A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL Wetsartikelen, en (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten) De sstaten die onderdeel uitmaken van de Rijks, worden op grond van artikel, derde lid, van de Comptabiliteitswet 00 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 0 wijzigingen aan te brengen in: a. de departementale sstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (XII); b. de sstaten inzake de baten-lastendiensten van dit ministerie en c. de sstaat van het Waddenfonds. De in de sstaten opgenomen sartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. stoelichting). De minister van Infrastructuur en Milieu, M. H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus kst-40-xii-5 ISSN 09-77 s-gravenhage 0 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5

B. BEGROTINGSTOELICHTING In dit wetsvoorstel zijn alleen technische uitvoeringsmutaties, mutaties van boekhoudkundige aard of mutaties voortvloeiend uit controlebevindingen opgenomen. De absoluut of relatief kwantitatief omvangrijke mutaties zijn hieronder in tabelvorm opgenomen en van een toelichting voorzien. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in uitgaven, ontvangsten en verplichtingen. Daarna zijn tabellen met de budgettaire gevolgen van beleid opgenomen, waardoor inzicht wordt gegeven in de (slotwet)mutaties op financieel instrumentniveau. Overzicht belangrijkste uitgaven-, ontvangsten- en verplichtingen mutaties Infrastructuur en Milieu (XII) Belangrijkste mutaties 0 (slotwet) (in mln.) Art.nr. Uitgaven Ontvangsten Verplichtingen ontwerp 0 9 085,0 99,8 8 96,8 Incidentele 0 656,8 57,5, e suppletore 0 00,4 57,7 0 89,4 e suppletore 0,0 6,7 0,6 0 4,0 7, 88,0 Realisatie 0 09,0 69,9 0 9,6 De toelichtingen op de mutaties staan vanwege de overzichtelijkheid per artikel geordend bij de tabellen budgettaire gevolgen van beleid Indien de afwijking groter is dan,0 mln. is bij de artikelen een toelichting opgenomen. Waddenfonds Belangrijkste mutaties 0 (slotwet) (in mln.) Art.nr. Uitgaven Ontvangsten Verplichtingen ontwerp 0 80,5,9 6,5 Incidentele 0 80,5,9 6,5 e suppletore 0 80,5,9 6,5 e suppletore 0 8,9 0,9 9,7 0 66,5 0,0 9, Realisatie 0 5,4 0,9 0,5 Met de mutatie van 66,5 mln. bij wordt aansluiting gevonden bij de realisatie 0. Het Waddenfonds bestaat in 0 niet meer en daarom zullen de middelen die in 0 zijn overgebleven via het Provinciefonds in 0 aan de Waddenprovincies ter beschikking worden gesteld. Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5

Tabellen budgettaire gevolgen van beleid De beleidsartikelen Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) Integraal Waterbeleid VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 6 49 66 975 74 75 56 7 9 Uitgaven: 67 508 67 69 7 899 7 69 66.0 Bestuurlijke Organisatie en instrumentatie 4 69 6 80 069 8 8 8.0.0 Algemene strategie en beleidsvorming 5 56 5 577 0 069 995 9 074.0.0 HGIS Partners voor Water 9 56 5 000 4 9 757.0.0 Leven met Water 0 0 0 0 0.0 Veiligheid 75 9 85 9 0 44 8 66.0.0 Hoogwaterbescherming 089 9 9 9 87 47 8 75.0.0 Kust 6 06 07 0.0.0 Inspectie VenW 8 85 8 79 8 84 0 8 84.0 Waterkwantiteit 74 04 06 59 47.0.0 Waterbeleid e eeuw 74 04 06 59 47.04 Waterkwaliteit 0 67 40 4 465 887.04.0 Stroomgebieden, Meren en Delta 8 64 7 474 7 79 409 8 0.04.0 Noordzee en Wadden 7 97 60 56 686.04.0 Inspectie VenW 0 0 0 0 0 Apparaatsuitgaven 8 8 Agentschapsbijdragen 8 4 Restant 66.09 Ontvangsten 570 570 70 77 9 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) Het bereiken van optimale veiligheid in of als gevolg van mobiliteit VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 56 8 56 704 58 447 49 58 98 Uitgaven: 57 45 57 56 58 8 768 57 54.0 Aantal verk.slachtoffers op de weg verm. 49 49 5 49 8 568 49 4.0.0 Alg.strategie- en beleidsontwikkeling 84 84 075 49 96.0.0 Vereisten aan voertuig en technologie 4 49 4 49 888 46 54.0.0 Gedragsbeinvloeding 6 6 0 0 67 0 6.0.04 Aanpassingen aan weginfrastructuur 0 0 0 0 0.0.05 Inspectie Verkeer en Waterstaat 8 77 68 6 6.0 Aantal verk.slachtoffers op het spoor verm. 7 944 7 94 8 65 44 8.0.0 Alg.strategie- en beleidsontwikkeling 6 6 57 405.0.0 Kadernota Railveiligheid «Veiligheid op de rails 06 06 06 78 84.0.0 Inspectie Verkeer en Waterstaat 7 4 7 9 7 4 0 7 4.0 Sociale veilgheid OV verbeteren 90 90 06 56 50.0.0 Alg.strategie- en beleidsontwikkeling 4 4 40 6 77.0.0 Uitv.beleidskader Sociale Veiligheid OV 66 66 66 7 7 Apparaatsuitgaven 507 Agentschapsbijdragen 90 Restant 097 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5

Het bereiken van optimale veiligheid in of als gevolg van mobiliteit VJN () () () (4) (5)=( en 4).09 Ontvangsten 4 64 4 64 4 64 56 86 De lagere ontvangst is veroorzaakt doordat er minder boetes zijn opgelegd. Naast het instrument bestuurlijke boetes worden er ook andere instrumenten ingezet o.a. waarschuwingen, voorlichtingen of bedrijfsinspecties. Daarnaast is er sprake van verminderde capaciteit en is sprake van reorganisatie van het proces waardoor vertraging is ontstaan in het opleggen van boetes. Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) Veiligheid gericht op de beheersing van veiligheidsrisico s VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 56 08 55 06 58 7 56 55 80 Uitgaven: 57 40 57 064 58 74 6 56 0.0 Externe veiligheid 6 658 6 58 6 65 667 4 984.0.0 Verb.veiligh.verv.gev.stoffen 5 06 5 06 4 848 69 4 09.0.0 Externe veiligheid luchthavens 7 7 47 4 468.0.0 Aankoop LIB veiligheidssloopzones Schiphol 4 04 04 07.0.04 Inspectie Verkeer en Waterstaat 0 0 0 0 0.0 Veiligh. Goederenverv.scheepvaart 8 65 747 89 0 855.0.0 Verbeteren veiligheid zeevaart 6 6 078 8 46.0.0 Verbeteren veiligheid zeehavens 959 97 464 44.0.0 Verbeteren veiligheid binnenwateren 499 59 54 50.0.04 IMO (HGIS) 46 46 66 0 66.0.05 Inspectie Verkeer en Waterstaat 7 78 7 8 7 788 0 7 788.0.06 CCR (HGIS) 509 509 509 7 50.0 Veiligheid luchtvaart 9 49 8 850 9 967 0 9 864.0.0 Verbetering veiligheid luchtvaart 87 65 65 59.0.0 ICAO en EASA (HGIS) 65 65 5 8.0.0 Internationaal 4 84 6 94 4.0.04 Inspectie Verkeer en Waterstaat 859 78 666 665.0.05 Luchtvaartveiligheid BES-eilanden 04 04 7 0 7.0.06 Galileo Supervisory Authority HGIS) 00 0 0 0 0.04 Bescherming tegen moedwillige verstoring 4 4 69 9 98.04.0 Beveiliging scheepvaart en zeehavens 97 97 55 0 55.04.0 Beveiliging luchtvaart 47 47 47 6 6.04.04 Beveiliging infrastructuur spoorwegen 67 67 67 80.04.05 Beveiliging openbaar vervoer 0 0 0 0 0 Apparaatsuitgaven 4 4 Agentschapsbijdragen 45 5 Restant 6 54.09 Ontvangsten 0 0 0 0 0 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 4

Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 4 Betrouwbare netwerken, voorspelbare reistijden en een goede bereikbaarheid VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 57 5 575 50 7 678 6 694 Uitgaven: 78 699 78 80 066 98 76 08 4.0 Netwerk weg 8 7 8 7 089 90 9 899 4.0.0 Alg.strategie- en beleidsontwikkeling 7 445 7 445 9 804 766 8 08 4.0.0 Beheer en onderhoud 87 87 88 80 68 4.0.0 Anders betalen voor mobiliteit 0 0 0 0 0 4.0.04 Benutting en aanleg van weginfrastructuur 69 69 6 460 09 4.0.06 Weginfrastructuur voor het goederenvervoer 56 56 564 6 600 4.0.07 Inspectie Verkeer en Waterstaat 0 0 0 0 0 4.0 Netwerk vaarwegen 94 94 06 5 59 4.0.0 Vaarweginfrastructuur 94 94 06 5 59 4.0 Netwerk spoor 6 74 6 4 4 80 664 4 46 4.0.0 Alg.strategie- en beleidsontwikkeling 476 476 00 8 99 4.0.0 Beheer cf. Spoorwegwet 557 557 560 79 4.0.0 Beheer overig 65 65 69 640 4.0.04 Vervoer cf. Concessiewet 4 56 4 4 40 447 848 9 599 4.0.05 Vervoer overig 4 4 44 4.0.06 Kwaliteit spoorverbindingen goederenvervoer 0 0 0 0 0 4.0.07 Inspectie Verkeer en Waterstaat 0 0 0 0 0 4.04 Netwerk decentraal/regionaal vervoer 408 0 99 89 4 09 8 800 4.04.0 Alg.strategie- en beleidsontwikkeling 84 84 4 407 677 70 4.04.0 Samenwerking Rijk en decentrale overheden 0 0 0 0 0 4.04.0 Stim.dec.overh., bedrijfsleven en maatsch.org. 0 0 0 0 0 4.04.04 Stimuleren marktwerking OV 9 9 66 7 57 4.04.05 Stimulering toegankelijkheid OV 0 0 0 66 66 4.04.06 Stimulering martwerking Taxi 0 0 0 9 9 4.04.07 Inspectie Verkeer en Waterstaat 97 94 940 0 940 4.04.08 Regionale bereikbaarheid 95 59 7 5 4 98 4.04.09 Regionale OV-systemen 4 07 4 05 6 97 988 4 985 4.05 Beter Benutten 0 0 4 87 979 4.05.0 Beter Benutten 0 0 4 87 979 Apparaatsuitgaven 4 64 Agentschapsbijdragen 4 Restant 57 46 4.09 Ontvangsten 98 98 98 4 De lagere uitgaven en verplichtingen zijn met name het gevolg van doorgeschoven betalingen aan Agentschap NL naar 0 (4.04), lagere uitgaven aan fietsbeleid (4.04) en regionaal OV (4.04) en lagere juridische kosten voor de gunning van de Waddenveren (4.04). Ook is de subsidieaanvraag door het Kennisplatvorm Verkeer en Vervoer (KpVV) uitgebleven en advisering bij de concessieverlening inzake toegankelijkheid gehandicapten (4.04). Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 5

Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 5 Mainports en logistiek VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 89 976 047 996 05 Uitgaven: 8 909 8 84 8 99 4 5 579 5.0 Mainport Schiphol en reg.luchthavens 6 98 6 98 6 95 9 5 484 5.0.0 Kostenconvenant Schiphol 0 0 0 0 0 5.0.0 Ontwikkeling luchthavens 88 4 5 4 8 5 4 77 5.0.0 Evaluatie Schipholbeleid 0 0 0 0 0 5.0.04 Implementatie Schipholwet en Luchthavenbesl. 0 0 0 0 0 5.0.05 Regelgeving Regionale en Kleine Luchthavens 00 79 067 760 07 5.0.06 Inspectie Verkeer en Waterstaat 0 0 0 0 0 5.0 Mainport Rotterdam en overige zeehavens 65 456 49 6 8 5.0.0 Verbetering marktwerking 888 079 05 7 98 5.0.0 Formuleren maatschappelijke randvoorwaarden 97 97 97 9 06 5.0.0 Instandhouden en verbeteren infracapaciteit 80 80 87 8 59 5.0 Logistieke efficiëntie luchtvaart 9 054 9 569 9 77 6 9 40 5.0.0 Kennis luchtvaart en luchthavens 9 85 0 5 888 5.0.0 Luchtruim 86 6 08 0 5.0.0 Marktordening en markttoegang 648 0 076 7 09 5.0.04 Inspectie Verkeer en Waterstaat 89 78 97 0 97 5.04 Logistieke efficiëntie goederenvervoer 608 0 86 45 040 9 4 5.04.0 Vergroting strategische en internat.oriëntatie 495 495 5 74 48 5.04.0 Logistieke efficiëntie zee- en kustvaart 5 0 4 60 4 46 970 456 5.04.0 Logistieke efficiëntie binnenvaart 4 057 884 77 95 80 5.04.04 Logistieke efficiëntie wegvervoer 4 8 4 8 5 8 49 5 079 5.04.05 Logistieke efficiëntie spoorvervoer 4 04 4 04 4 558 68 4 76 5.04.06 Inspectie Verkeer en Waterstaat 0 0 0 0 0 Apparaatsuitgaven 85 Agentschapsbijdragen 7 59 Restant 4 569 5.09 Ontvangsten 04 068 068 99 9 5.09.0 Ontv.St.Buisleidingenstraat 04 068 068 068 0 5.09.0 Overige ontvangsten 0 0 0 9 9 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De lagere uitgaven zijn met name het gevolg van de vertraging in de aanbesteding van de exploitatie van de luchthaven Twente (5.0) en in de afhandeling van diverse facturen (5.0). Ook zijn er lagere uitgaven van Agentschap NL voor twee tijdelijke subsidieregelingen: Maritieme innovatie en Innovatie binnenvaart (5.04). 6 Bewaken, waarborgen en verbeteren van kwaliteit leefomgeving gegeven de toename van mobiliteit VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 59 6 5 8 8 8 64 04 8 807 Uitgaven: 7 844 00 806 6 086 944 58 4 6.0 Leefomgeving hoofdwegen 44 06 44 955 6 67 96 5 7 6.0.0 Algemene strategie- en beleidsvorming 86 86 0 6 058 6.0.0 Investeringsimpuls voor innovatie 0 0 00 0 00 6.0.0 Maatregelen klimaatbeleid personenvervoer 7 858 8 607 9 89 40 9 75 6.0.04 Maatregelen lokale luchtkwaliteit 07 07 06 50 676 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 6

6 Bewaken, waarborgen en verbeteren van kwaliteit leefomgeving gegeven de toename van mobiliteit VJN () () () (4) (5)=( en 4) 6.0.05 Bevorderen geluidsreducerende oploss.wegverv. 49 49 50 7 6.0.06 Duurzaam weggoederenvervoer 4 66 4 66 4 8 84 999 6.0 Leefomgeving spoorwegen 9 0 9 0 9 0 78 9 98 6.0.0 Algemene strategie- en beleidsvorming 0 0 0 0 0 6.0.0 Bev.geluidsreducerende oplossingen voor personen- en goederenvervoer per spoor 44 44 44 78 6.0.0 Bodemsanering NS percelen 9 076 9 076 9 076 0 9 076 6.0 Luchtvaart 6 44 95 75 9 84 6.0.0 Doorstorting heffingen GIS- aan Stichting GIS 64 64 6 097 70 5 87 6.0.0 Geluidsisolatie Schiphol fase (GIS-) 606 4 08 89 9 6.0.0 Geluidsisolatie Schiphol fase (GIS-) 8 98 6 860 4 709 5 4 557 6.0.04 Klachtenafhandeling Geluidsisolatie Schiphol 67 60 659 546 6.0.05 Woonschepen geluidszones Schiphol 0 0 9 9 0 6.0.06 Behandeling en uitbetaling schadeclaims Schiphol 7 89 454 000 6.0.07 Aankoop LIB geluidsloopzones Schiphol 4 80 00 79 6.0.08 Geluidsisolatie regionale luchthavens 0 0 9 90 6.0.09 Behandeling en uitbetaling schadeclaims regionale luchthavens 0 0 9 9 0 6.0.0 Duurzame luchtvaart 5 5 60 76 45 6.0. Groenvoorziening Schiphol 0 0 0 0 0 6.0. Inspectie Verkeer en Waterstaat 0 0 0 0 0 6.04 Scheepvaart 85 86 569 50 49 6.04.0 Duurzame zeevaart 6 6 585 68 57 6.04.0 Duurzame zeehavens 4 9 4 80 6.04.0 Duurzame binnenvaart 69 065 86 4 8 6.04.04 Inspectie Verkeer en Waterstaat 0 0 0 0 0 Apparaatsuitgaven 959 Agentschapsbijdragen 78 Restant 56 805 6.09 Ontvangsten 4 78 4 78 78 67 4 885 6.09.0 Ontvangsten heffingen GIS- 50 4 84 6.09.0 Ontvangsten SGIS klachtenafhandeling GIS- 0 0 0 0 6.09.0 Ontvangsten heffingen GIS- & 9 08 9 08 0 65 8 76 6.09.04 Ontvangsten wensvoorzieningen GIS- & 0 0 9 08 4 4 6.09.05 Ontvangsten heffingen overige Schiphol projecten 09 09 0 409 0 60 6.09.06 Ontvangsten heffingen regionale luchthavens 50 50 09 5 465 6.09.07 Overige ontvangsten 5 5 50 64 89 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De lagere verplichtingen zijn met name het gevolg van een correctie op de openstaande verplichtingen die niet meer in 0 zijn aangegaan, maar in latere jaren zullen plaatsvinden. Eind 0 werd het Agentschap NL (Ministerie van EL&I) duidelijk dat, tegen de verwachting in, het in 0 niet zou lukken om de verplichtingen in het kalenderjaar 0 aan te gaan. 7 Weer, klimaat, seismologie en aardobservatie VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 5 89 5 57 45 95 9 45 66 Uitgaven: 5 09 5 85 44 77 6 44 68 7.0 Weer, klimaat en seismologie 4 04 785 4 907 6 5 68 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 7

7 Weer, klimaat, seismologie en aardobservatie VJN () () () (4) (5)=( en 4) 7.0.0 Weer 9 894 9 556 9 47 89 9 66 7.0.0 Klimaat 897 795 070 8 5 7.0.0 Seismologie 56 56 49 7 509 7.0.04 Contributie WMO (HGIS) 76 98 98 8 890 7.0 Aardobservatie 9 050 9 050 9 70 0 9 70 7.0.0 EUMETSAT 9 050 9 050 9 70 0 9 70 Apparaatsuitgaven Agentschapsbijdragen 4 747 Restant 89 7.09 Ontvangsten 0 0 0 0 0 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 5 Optimalisering van de ruimtelijke afweging VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 7 759 8 96 9 54 4 885 4 69 Uitgaven: 4 8 4 08 46 6 49 868 5.0 Ruimtelijk instrumentarium ontwikkelen en beheren 4 8 489 7 44 50 6 64 5.0.4 Ruimtelijk instrumentarium ontwikkelen en beheren 4 8 489 7 44 50 6 64 5.04 Coördinatie van de interbestuurlijke geo-informatie 8 899 40 59 9 7 990 7 7 5.04.0 Coördinatie van de interbestuurlijke geoinformatie 8 899 40 59 9 7 990 7 7 Apparaatsuitgaven 0 Restant 868 5 Ontvangsten 94 94 94 955 De lagere uitgaven zijn met name het gevolg van vertraging in de besluitvorming over de invulling Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Hierdoor zijn de lopende geo-informatieprojecten later opgestart dan verwacht. Tevens is vanuit dit artikel budget overgeheveld naar artikel 54 ten behoeve de schadevergoeding aan Afval Terminal Moerdijk (ATM). De lagere verplichtingenstand wordt veroorzaakt door betreft een saldo van mutaties. De twee belangrijkste: Enerzijds is ten behoeve van geo-informatie een meerjarige opdracht is aangegaan, waardoor de verplichtingen worden verhoogd (compensatie uit latere jaren volgt), anderzijds zijn er verplichtingen afgeboekt ten behoeve van de betaling ATM. Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 8

Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 5 Realisatie Nationaal Ruimtelijke Beleid VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 75 086 74 56 4 0 5 00 9 0 Uitgaven: 60 779 58 907 80 9 6 47 74 8 5.04 Behouden en ontwikkelen van de ruimtelijke kwaliteit 87 7 445 4 505 09 4 96 5.04.0 FES Mooi Nederland 7 6 49 55 50 5.04.09 Bufferzones 66 66 0 0 0 5.04.0 Overige instrumenten 65 65 970 77 89 5.06 Integrale ruimtelijke projecten van nationale betekenis 48 655 50 675 74 770 5 945 68 85 5.06.0 Projecten gebiedsontwikkeling (FES) 00 667 05 84 68 055 7 56 60 899 5.06.0 Overige instrumenten gebiedsontwikkeling 4 0 6 5 87 7 048 5.06.6 Het Waddenfonds 878 878 878 0 878 5.08 Stimuleren architectonische kwaliteit 77 787 054 9 96 5.08.0 Stimuleren architectonische kwaliteit voor het interdepartementale architectuurbeleid 77 787 054 9 96 Apparaatsuitgaven 0 Restant 74 8 5 Ontvangsten 0 0 7 05 9 6 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De lagere uitgaven zijn met name het gevolg van heronderhandelingen over het project Dordrecht (gebiedsontwikkeling) en een overboeking ten behoeve project Venekoten naar het Gemeentefonds. Ook de lagere verplichtingen worden met name veroorzaakt door de bovengenoemde projecten Dordrecht en Venekoten. Daarnaast dient nog vermeld te worden dat als gevolg van de decentralisatie van middelen richting het Gemeente- en Provinciefonds, een aantal aangegane verplichtingen in de administratie is afgeboekt (circa 86 mln.). Het betreft hier ook verplichtingen die Agentschap NL namens IenM reeds was aangegaan (circa 7 mln.). Om alsnog inzicht te geven in het volume van de verplichtingen, is de verplichtingenstand hiervoor bijgesteld (tezamen dus circa mln.). De hogere ontvangsten worden veroorzaakt door een terugstorting van middelen door de gemeente Dordrecht als gevolg van de eerder genoemde heronderhandeling. 5 Klimaat en luchtkwaliteit VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 64 605 5 056 58 97 40 9 99 9 Uitgaven: 9 580 76 4 8 76 966 84 69 5.08 Tegengaan klimaatverandering 00 494 679 99 5.08.0 Tegengaan klimaatverandering 00 494 679 99 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 9

5 Klimaat en luchtkwaliteit VJN () () () (4) (5)=( en 4) 5.4 Verbeteren luchtkwaliteit 50 58 46 008 50 0 50 009 5.4.0 Verbeteren luchtkwaliteit 50 58 46 008 50 0 50 009 5.6 Stimuleren van duurzame mobiliteit 5 6 8 6 96 7 966 5.6.6 Stimuleren van duurzame mobiliteit 5 6 8 6 96 7 966 5.8 Bevorderen duurzame industrie 70 4 506 4 40 485 4 75 5.8.8 Bevorderen duurzame industrie 70 4 506 4 40 485 4 75 Apparaatsuitgaven 0 Restant 84 69 5 Ontvangsten 0 0 00 569 769 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De hogere verplichtingen zijn met name veroorzaakt door de vastlegging van verplichtingen naar aanleiding van een midterm review (herziening van de toezeggingen) van de 4e fase NSL-projecten. Binnen het gereserveerde verplichtingenbudget voor het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) wordt dit gecompenseerd uit latere jaren. 54 Duurzaam produceren VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 7 95 9 40 0 78 6 8 5 Uitgaven: 6 70 04 4 45 8 5 4 567 54.4 Reductie v milieubel door (ketengericht) afvalproducten 4 6 8 94 8 775 9 69 8 94 54.4.0 Reductie van milieubel door (ketengericht) afvalproducten 4 6 8 94 8 775 9 69 8 94 54.6 Verbeteren van de milieukwaliteit van de bodem 5 7 4 58 6 4 95 5 99 54.6.0 Verbeteren van de milieukwaliteit van de bodem 5 7 4 58 6 4 95 5 99 54.6 Duurzaam gebr ecosystemen en natuurlijke hulpbronnen 6 88 0 57 9 44 09 8 4 54.6. Duurzaam gebruik ecosystemen en natuurlijke hulpbronnen 6 88 0 57 9 44 09 8 4 Apparaatsuitgaven 0 Restant 4 567 54 Ontvangsten 0 450 450 De hogere uitgaven zijn met name veroorzaakt door de uitbetaling van een schadevergoeding ( 0,4 mln.) aan Afval Terminal Moerdijk. Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 0

Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 56 Risicobeleid VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 46 76 47 97 76 57 07 54 0 Uitgaven: 56 9 54 559 8 59 5 68 88 57 56.4 Veilig gebruik van chemische stoffen 09 05 5 098 05 99 56.4.0 Veilig gebruik van chemische stoffen 09 05 5 098 05 99 56.8 Bescherming tegen straling 680 477 49 854 47 56.8.06 Bescherming tegen straling 680 477 49 854 47 56.40 Verantwoorde toepassing van ggo s 756 805 47 9 756 56.40.08 Verantwoorde toepassing van ggo s 756 805 47 9 756 56.4 Beheersing van risico s die samenhangen met ext veiligheid 49 88 49 5 74 5 5 550 80 06 56.4.0 Beheersing van risico s die samenhangen met ext veiligheid 49 88 49 5 74 5 5 550 80 06 Apparaatsuitgaven 0 Restant 88 57 56 Ontvangsten 0 7 7 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De hogere uitgaven zijn met name veroorzaakt door hogere uitgaven bij de saneringsregeling asbestwegen e fase, de uitvoering verliep sneller dan aanvankelijk werd verwacht (56.4). De lagere verplichtingen zijn veroorzaakt door een verlaging van het verplichtingenbudget als gevolg van de overdracht van kennis op het gebied van kernenergie aan het ministerie van EL&I, dit is ook het geval voor security en straling. Daarnaast hebben met name een lagere toekenning schadevergoeding Yara Sluiskil en het niet aangaan van een nieuwe verplichting voor de regeling mesothelioom slachtoffers tot een lagere verplichtingenstand geleid. 57 Versterken van het internationale milieubeleid VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 8 456 8 800 8 895 4 756 4 9 Uitgaven: 0 80 98 769 98 95 46 95 5 000 57.44 Internationaal milieubeleid 4 86 8 4 44 079 57.44.04 Internationaal milieubeleid (HGIS-deel) 0 05 5 67 478 57.44.06 Internationaal milieubeleid (niet HGIS-deel) 076 08 9 60 57.48 Clean Development Mechanism 9 675 9 447 9 447 46 0 47 45 57.48.08 Clean Development Mechanism 9 675 9 447 9 447 46 0 47 45 57.50 Beperken klimaatverandering door post-kyoto afspraken 90 7 8 40 6 57.50.0 Beperken klimaatverandering door post-kyoto afspraken 90 7 8 40 6 57.5 Interreg 8 0 864 899 965 57.5. Interreg 8 0 864 899 965 Apparaatsuitgaven 0 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5

57 Versterken van het internationale milieubeleid VJN () () () (4) (5)=( en 4) Restant 5 000 57 Ontvangsten 0 0 0 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De onderuitputting in 0 vloeit voort uit het feit dat in het budget een bedrag was opgenomen voor eventuele noodzakelijke aankopen om het halen van de Kyoto-doelstelling zeker te kunnen blijven stellen. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving bestaat er namelijk een kans dat Nederland 8 Mton tekort zou komen om de Kyoto-doelstelling te halen. Deze aankopen hebben nog niet plaatsgevonden, omdat gewacht wordt totdat in 0/04 de werkelijke emissies in de Kyoto-periode en de leveringen op de aangekochte emissierechten bekend zijn. Daarnaast heeft er in de verplichtingensfeer een correctie plaatsgevonden die onder andere betrekking heeft op een BTW-afdracht (circa 5 mln.). Om alsnog inzicht te geven in het volume van de aangegane verplichtingen, is de verplichtingenstand hiervoor bijgesteld. 59 Handhaving en toezicht VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 48 54 55 854 66 57 5 7 6 086 Uitgaven: 48 54 55 854 66 57 60 6 097 59.56 Bevorderen naleving wetg. voor Wonen, Wijken en Integratie 7 68 657 98 59 59.56.0 Bevorderen naleving wetg. voor Wonen, Wijken en Integratie 7 68 657 98 59 59.58 Bevorderen naleving wetgeving voor Milieu en Ruimte 9 78 8 89 8 670 60 7 069 59.58.04 Bevorderen naleving wetgeving voor Milieu en Ruimte 9 78 8 89 8 670 60 7 069 59.60 Bevorderen samenwerking methodiek en strategie 6 407 448 00 548 59.60.06 Bevorderen samenwerking methodiek en strategie 6 407 448 00 548 59.6 Crisismanagement organiseren 5 456 4 765 5 8 78 5 060 59.6.08 Crisismanagement organiseren 5 456 4 765 5 8 78 5 060 59.64 Opsporen en bestrijden van fraude 46 00 006 6 844 59.64.0 Opsporen en bestrijden van fraude 46 00 006 6 844 59.8 Apparaat artikel 59 (IG) 9 8 9 854 49 8 0 48 7 59.8.0 Apparaat artikel 59 (IG) 9 8 9 854 49 8 0 48 7 Apparaatsuitgaven 48 7 Restant 4 880 59 Ontvangsten 88 88 88 8 74 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5

Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De lagere uitgaven zijn met name veroorzaakt doordat er vanwege dreigende tekorten bij de VROM Inspectie sterk gestuurd is op een reductie van de uitgaven. De hogere ontvangsten zijn veroorzaakt doordat in 0 tevens de legesopbrengsten over het jaar 00 zijn ontvangen. Daarnaast zijn er in 0 meer dwangsommen opgelegd, die hebben geleid tot hogere ontvangsten. 60 Leefomgevingskwaliteit VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 75 9 89 08 90 7 56 6 647 Uitgaven: 0 67 9 4 66 8 4 785 6 496 60.0 Realiseren duurzaam gebruik bodem,ondergrond en grondwater 4 64 7 64 74 70 4 44 60.0.0 Realiseren duurzaam gebruik bodem,ondergrond en grondwater 4 64 7 64 74 70 4 44 60.0 Tegengaan van geluidhinder 970 5 95 59 556 07 60.0.04 Tegengaan van geluidhinder 970 560 500 5 0 978 60.0.06 Geluidskaarten (FES) 0 9 9 4 59 60.0 Kennis, onderzoek en projecten klimaat 4 6 070 069 85 9 4 60.0.08 Kennis, onderzoek en projecten klimaat (FES) 4 5 664 8 4 794 7 0 60.0.0 Overige instrumenten realiseren ruimte voor windenergie en klimaatadaptatie 406 406 945 04 904 60.04 Bevorderen adequaat gebiedsgericht instrumentarium en duurzame ontwikkeling 0 87 5 77 7 895 04 6 79 60.04. Bevorderen adequaat gebiedsgericht instrumentarium en duurzame ontwikkeling 0 87 5 77 7 895 04 6 79 Apparaatsuitgaven 0 Restant 6 496 60 Ontvangsten 0 98 98 De lagere uitgaven zijn met name het gevolg van een vertraging in de uitvoering en opdrachtverlening in het onderzoeksprogramma Klimaat voor Ruimte. Ook zijn er lagere uitgaven in het kader van het tegengaan van geluidshinder. De lagere verplichtingen zijn met name veroorzaakt doordat er geen beroep is gedaan op de garantieregeling saneringskredieten MKB en als doorwerking van hierboven genoemde lagere uitgaven. De hogere ontvangsten zijn veroorzaakt door diverse afrekeningen van afgeronde projecten en ontvangsten uit kostenverhaal bodemsanering. Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5

De niet beleidsartikelen Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 9 Bijdragen Infrastructuurfonds en BDU VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 9 946 57 9 45 780 9 70 7 74 0 9 795 05 Uitgaven: 9 97 798 9 45 005 9 709 89 9 709 87 9.0 Bijdrage aan IF 7 997 6 7 476 88 7 68 768 64 7 68 8 9.0 Bijdrage aan de BDU 974 87 974 87 07 05 66 06 985 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De hogere verplichtingen zijn veroorzaakt doordat in 0 verplichtingen zijn vastgelegd voor de beschikking BDU 0. Bij het vastleggen van de verplichtingen is rekening gehouden met een forfaitaire index alsmede met mutaties als een overboeking uit het Infrafonds voor projecten die via de BDU worden uitgekeerd. 40 Nominaal en onvoorzien VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 59 7 9 0 0 0 Uitgaven: 59 7 9 0 0 0 waarvan Verzameluitkering ienm 0 0 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 4 Ondersteunen functioneren IenM VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 85 04 0 84 09 45 07 68 99 Uitgaven: 07 7 8 577 674 0 90 4.0 Centrale diensten 67 5 9 97 0 440 09 477 4.0.0 Interne en externe communicatie IenM 9 7 9 940 0 68 8 6 806 4.0.0 Bedrijfsvoering IenM 45 04 44 89 4 46 8 04 5 504 4.0.0 Ondersteuning ambtelijke en politieke leiding 9 505 9 589 0 669 8 7 4 4.0.04 Internationaal beleid IenM 000 000 4 0 4 4.0.05 Wetgeving en bestuurlijk-juridische advisering 9 554 9 47 9 60 99 8 70 4.0.06 Financial en operational auditing 5 658 5 658 7 784 59 6 65 4.0.07 Externe oriëntatie en inspraak 6 88 7 68 7 96 50 6 7 4.0.08 HGIS-middelen 04 04 04 78 06 4.0.09 Uitg.tbv alg.departement en bijdr.derden 5 76 5 049 76 6 79 5 970 4.0.0 Kennis Instituut Mobiliteit 5 478 5 46 4 90 4 769 4.0 Shared Services Organisatie 69 766 7 94 90 87 5 6 05 980 4.0.0 ICT dienstverlening 06 6 44 0 9 4 4 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 4

4 Ondersteunen functioneren IenM VJN () () () (4) (5)=( en 4) 4.0.0 Facilitaire dienstverlening 4 9 6 65 40 856 7 40 88 4.0.0 Personele dienstverlening 0 5 70 560 668 89 4.0.04 Financiële dienstverlening 8 464 8 509 9 65 96 7 66 4.0.05 Communicatie en strategie 8 56 5 545 46 9 4.0 Algemene uitgaven dep. onderd. 0 600 0 88 0 84 5 97 5 446 4.0.0 Regeringsvliegtuig 7 0 7 0 7 90 084 6 06 4.0.0 Personeel en materieel DGMo 75 405 4 707 806 90 4.0.0 Personeel en materieel DGLM 7 04 6 694 5 569 648 9 4.0.04 Personeel en materieel DGW 6 56 77 859 48 Apparaatsuitgaven 69 Agentschapsbijdragen 65 Restant 8 575 4.09 Ontvangsten 66 840 6 45 90 6 45 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De lagere uitgaven bij centrale diensten en algemene uitgaven departement onderdelen zijn onder meer veroorzaakt door stagnatie van apparaatuitgaven als gevolg van de vorming van het nieuwe departement. Het gaat bijvoorbeeld om traag opgestarte of vertraagde projecten bij de samengevoegde directies Bestuursondersteuning, Juridische Zaken en Communicatie. De verwachting is dat dit in 0 weer aantrekt. Daarnaast heeft IenM al in 0 beheersmaatregelen getroffen om de sterk oplopende apparaat taakstelling in te vullen op artikel 98 ( 9 mln. in 0, mln. in 0 en 05 mln. in 08). De hogere uitgaven bij de Shared Services Organisatie zijn met name het gevolg van een overboeking van het ministerie van VWS in het kader van de Digitale Werkomgeving Rijksdienst en diverse overboekingen binnen IenM voor specifieke opdrachten op ICT gebied. Verder is een overboeking aangebracht uit artikel 6 ten hoeve van ICT activiteiten die door de SSO worden uitgevoerd in het kader van het beheer en onderhoud van ICT-systemen van voormalig VROM. Dit tekort weerspiegelt de lagere uitgaven op het onderdeel «Gemeenschappelijke voorzieningen» op artikel 6. Ditzelfde geldt voor de verplichtingen. De lagere uitgaven voor regeringsvliegtuig zijn het gevolg van lager dan begrote kosten voor het groot onderhoud van het regeringsvliegtuig. 6 Algemeen VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 6 84 45 588 6 99 6 688 5 7 Uitgaven: 5 668 9 60 09 09 8 769 70 540 6.8 Programma 9 749 70 8 70 465 4 905 6.8.0 Communicatie-instrumenten 67 67 974 64 80 6.8.04 Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StaB) 5 80 5 80 6 5 0 6 5 6.8.06 Overige vastgoedinformatievoorziening 0 0 0 50 50 6.8.4 Programmauitgaven Juridische Zaken 8 7 8 7 5 076 76 900 6.8.90 Verzameluitkering 0 5 7 985 75 80 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 5

6 Algemeen VJN () () () (4) (5)=( en 4) 6.8 Beleidsartikelen XI-VROM 4 450 4 906 48 59 0 47 09 6.8.50 Apparaat beleidsartikelen VROM 4 450 4 906 48 59 0 47 09 6.85 Planbureau en Raden 9 8 8 58 4 54 6 664 6.85.6 VROM-Raad 0 0 0 6.85.64 Raad voor Ruimtelijk Milieu- en Natuuronderzoek 0 0 0 0 0 6.85.66 Waddenadviesraad (WAR) 77 77 77 94 6.85.68 Adviesraad Gevaarlijke Stoffen (AGS) 0 0 900 5 685 6.85.70 Technische Commissie Bodembescherming (TCB) 6 6 65 0 65 6.85.80 Apparaat Planbureau Leefomgeving (PBL) 8 48 7 89 869 59 5 08 6.86 Postactieven 8 00 8 00 8 00 08 6 985 6.86.90 Postactieven VROM 8 00 8 00 8 00 08 6 985 6.87 Gemeenschappelijke voorzieningen 07 586 07 00 64 048 8 566 6.87.86 Gemeenschappelijk voorzieningen 9 95 9 69 99 95 86 68 667 6.87.88 Huurbijdrage aan Rgd 66 66 66 8 899 6.89 Bekostiging van externe uitvoeringsorganisaties 44 059 8 964 86 68 4 47 8 6.87.9 Bekostiging van externe uitvoeringsorganisaties 44 059 8 964 86 68 4 47 8 Apparaatsuitgaven 7 87 Restant 96 7 6 Ontvangsten 980 980 480 9 6 809 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) De lagere uitgaven op het programma zijn met name het gevolg van de overgang van programma s van de directies Juridische Zaken en Communicatie naar de verschillende beleidsartikelen, waardoor investeringen in 0 zijn vertraagd. De lagere uitgaven bij de gemeenschappelijke voorzieningen worden deels verklaard door de bij de toelichting op artikel 4 opgenomen beheersmaatregelen in het kader van de taakstelling en stagnatie van de uitgaven als gevolg van het samengaan van VROM en VenW. De andere verklaring is te vinden in de overboeking naar artikel 4 ten behoeve van de ICT activiteiten in het kader van het beheer en onderhoud van de ICT-systemen van voormalig VROM. Deze lagere uitgaven weerspiegelt de hogere uitgaven op het onderdeel «shared Service Organisatie» op artikel 4. Ditzelfde geldt voor de verplichtingen. De lagere uitgaven voor de bekostiging van externe uitvoeringsorganisaties wordt veroorzaakt doordat Agentschap NL de beschikbare projectmiddelen niet volledig heeft uitgeput. 6 Nominaal en onvoorzien VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 7 00 4 64 0 0 0 Uitgaven: 7 00 4 64 0 0 0 6.9 Loonbijstelling 0 0 0 0 0 6.9.0 Loonbijstelling 0 0 0 0 0 6.9 Prijsbijstelling 0 0 0 0 0 6.9.04 Prijsbijstelling 0 0 0 0 0 6.9 Onvoorzien 7 00 4 64 0 0 0 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 6

6 Nominaal en onvoorzien VJN () () () (4) (5)=( en 4) 6.9.79 Onvoorzien 7 00 4 64 0 0 0 6.94 Nog nader te verdelen taakstellingen 0 0 0 0 0 6.94.89 Nog nader te verdelen taakstellingen 0 0 0 0 0 6.94.9 Nog nader te verdelen overig 0 0 0 0 0 6.94.9 Generale Kasschuif 0 0 0 0 0 Apparaatsuitgaven Agentschapsbijdragen Restant 6 Ontvangsten 0 0 0 Budgettaire gevolgen van beleid: 0 (Bedragen in EUR 000) 99 Nominaal en onvoorzien VJN () () () (4) (5)=( en 4) Verplichtingen 0 0 0 0 0 Uitgaven: 0 0 0 0 0 99.0 Programma uitgaven 0 0 0 0 0 99.0. Programma uitgaven 0 0 0 0 0 Apparaatsuitgaven Agentschapsbijdragen Restant 99 Ontvangsten 0 0 0 0 Tweede Kamer, vergaderjaar 0 0, 40 XII, nr. 5 7