MAANDBLAD NR 1 JANUARI 2013 DE VOORZITTER EN DE BESTUURSLEDEN VAN DE POSTZEGELVERENIGING AMBIORIX NODIGEN ALLE LEDEN HARTELIJK UIT OP DE FEESTVERGADERING VAN DONDERDAG 3 JANUARI 2013 GEWONE VERGADERING VAN ZONDAG 20 JANUARI 2013
JAARVERGADERING Wij nodigen alle leden hartelijk uit op onze jaarvergadering in onze vergaderzaal café Bazilik op donderdag 3 januari 2013 Dagorde Om 19 uur : afhalen van nieuwigheden en toebehoren in de brasserie Welkomstdrank en hapjes,aangeboden door de postzegelclub «Ambiorix «Welkomstwoord door de voorzitter, Jaarverslag van de secretaris Kasverslag van de penningmeester Jaarverslag van de materiaalmeester Bestuursverkiezing: uittredende en herverkiersbare leden: Baerten Henri, Budeners Roger, Houbrechts Albert en Destexhe Johan. Rondvraag en Tombola Koffietafel met Limburgse vlaaien
WOORDJE VAN DE VOORZITTER Beste vrienden Het jaartje is weer bijna ten einde, de dagen zijn op hun kortst. De lange winteravonden geven de filatelisten de (jd om hun verzamelingen aan te vullen of te ordenen. Vergeet niet je albumbladen te bestellen bij onze materiaalmeester. Vele leden hebben de weg naar ons nieuw lokaal reeds gevonden en beginnen zich er thuis te voelen. Wij nodigen dan ook alle leden uit om op donderdag 3 januari 2013 om 20 uur onze statutaire vergadering bij te wonen en samen te klinken op het nieuwe jaar. De nieuwe pos"arieven vanaf 1 januari 2013 Uit Oostenrijk, de tradi&onele Christkindlstempels De eerste stempel is de kerststempel met de a3eelding van het kerstgebeuren De tweede stempel wordt gebruikt in de periode na Kerstmis en stelt de drie koningen voor. DE KERSTZEGELS VAN OOSTENRIJK EEN KLEINE VERDUIDELIJKING Elk jaar krijg ik van onze vriend Georges Keymis het verzoek om de Duitse teksten die horen bij de kerstzegels te vertalen in het Nederlands. Hij verzamelt de zegels en stempels van Christkindl en hierbij horen uiteraard ook de zegels en de uitleg. Dit jaar wil ik u laten meegenieten van de mooie Oostenrijkse uitgi!en.
Kerstmis Arndorfer altaar in Maria Saal Ontwerp : Prof. Arnolf Tuma Het wondermooie vleugelaltaar werd rond 1520 in de houtsnijderateliers van Lukas en Heinrich Tausmann gemaakt. Op deze imposante panelen zijn verschillende scènes uit het leven van Maria, moeder Anna en andere heilige vrouwen te bewonderen; het fragment dat op de kerstzegel staat n toont ons een stemmig beeld van de aanbidding van het Christuskind De Karin sche bedevaartskerk O.L.Vrouw- Hemelvaart kortweg Mariakerk of de Saaler Domkerk genaamd is een katholieke parochiekerk gebouwd in de s jl van de laatgo ek. Vroeger werd er op dezelfde plaats in de negende eeuw reeds een kerk gebouwd, hierdoor geldt Maria Saal als een van de oudste standplaatsen van het christelijk geloof en missionering in de Karolingische jd. De geschiedenis van de kerk : In de loop van de 15 de eeuw werd het dwarsschip en het koor gebouwd en daarna het langschip opgetrokken. Daar er rond 1463 gevaar dreigde van de Turken werden er een burcht en ves ngmuren gebouwd, die nu nog gedeeltelijk te bewonderen zijn. Hierbij werd ook een Romeinse kapel in het geheel geïntegreerd. De binneninrich ng van de kerk werd meermaals gerenoveerd in de 1700 vooral in baroks jl. Door een allesverwoestende brand die oversloeg van de stad naar de kerk werden het dak, de klokkentorens en het hoofdaltaar de prooi van de vlammen. De muren en de gewelven konden god zij dank bewaard blijven, zo dat ook een groot gedeelte van de binneninrich ng gered werd. Het belang van dit godshuis is te verklaren door het feit dat na vijf jaar het grootste deel van de wederopbouw klaar was. Het reusach ge dak werd hersteld, de klokkentoren,voorheen met spits, kregen nu een uivormig dakgedeelte. Binnen werd in 1714 een nieuw hoofdaltaar opgericht, waar in 1787 het O.LVrouw-beeld werd geplaatst. Het zogenaamde Arndorfer Altaar, het mo- ef van de postzegel, werd pas in 1884 vanuit een filiaalkerk naar de dom verhuisd. Kerstmis : St. Georg / Kals aan de Grosglockner Ontwerp: Dr. Reinold Stecher Het is ondertussen een goede tradi e geworden dat de schilderende en schrijvende Erebisschop van het diocees Innsbruck, Dr. Reinold Stecher, voor de Oostenrijkse Post een kerstzegel ontwerpt. Reeds voor de zesde maal greep hij hiervoor naar zijn penseel en schilderspalet en creëerde het stemmingsvolle stemmingsvolle mo ef van de huidige kerstzegel. Het zegelbeeld toont een klein roman sch kerkje van St Georg, gelegen in Kals aan de Grosglockner. Hierbij schrij Dr Renold Stecher : De hedendaagse postzegel van Kerstmis ontvoert ons naar een dorp aan de voet van de Grosglockner, genaamd Kals, met een van de bijzonderste s ch ngsgeschiedenissen van Tirol. Grafstenen en vondsten verraden dat in Kals eeuwenlang Kelten, Romeinen, Slaven en Bojaren vreedzaam hebben samengeleefd. Het is mogelijk dat de afzondering hee bijgedragen tot het samenhorigheidsgevoel doch een gemeenschappelijk geloof hee dit gevoel nog versterkt Daarvan kan het oeroude Romaans kerkje getuigen dat er eer jds op dezelfde plaats stond. Bodemresten bewijzen het bestaan ervan.
Heden is Kals het Glocknerdorp met bezoekers uit de hele wereld, maar de boodschap en de zegen van het kind uit Bethlehem blijven actueel. De Tin Can Mail of Blikken Bus Post op het eiland Niafo ou. (door : Werner Molenaers) INLEIDING Enkele jaren geleden kon ik op een openbare postzegelveiling een interessant oud brie e op de kop kken. Het betrof een originele gelopen brief van Woomelang (Australië) naar Antwerpen (België) via het eilandje Niafo ou (Tongaeilandengroep in Polynesië, S lle Oceaan). Ook de originele geschreven brief was bij mijn gewonnen lotje gevoegd, zodat ik een reconstruc- e van de ganse briefreis kon maken en de bedoeling van de briefschrijver wist te achterhalen. DE BIJZONDERE GEOGRAFIE VAN HET EI- LAND NIAFO OU Het eiland Niafo ou maakt deel uit van de Tonga -eilanden (ook wel de Friendly Islands genoemd). Niafo ou zelf is slechts 15 km op 15 km groot. In feite bestaan de Tonga-eilanden, net zoals vele andere vulkanische eilanden in de S lle Oceaan, uit heel veel kleine eilandjes, in dit geval zo n 182 stuks waarvan sommige enkel bestaan uit koraalrotsen. Slechts 32 eilandjes zijn bewoond. De westelijk gelegen eilanden zijn grotendeels vulkanisch, de oostelijke eilanden zijn eerder laagliggende koraaleilanden (ondertussen bedreigd door de s jgende zeespiegel als gevolg van de klimaatopwarming). Ze vormden inder- jd samen een Koninkrijk onder Engels Protectoraat. Juist door die koraalriffen in ondiep water beschikte Niafo ou over geen haven, omdat de schepen daardoor niet konden aanmeren HET ONTSTAAN VAN DE BLIKKEN-BUS- POST OP NIAFO OU Op het eiland Niafo ou woonden ook enkele welgestelde buitenlandse mensen die zich het konden veroorloven om af en toe post te verzenden en te ontvangen. Aan de woning van de postmeester hing de enige brievenbus die het eiland rijk was en de postmeester ledigde die brievenbus één keer in de vier weken. De postzegels, die in Londen gedrukt werden, werden ook door de postmeester persoonlijk verkocht en afgestempeld. Hou er ook rekening mee dat een brief zoals deze die hier besproken wordt (met bestemming Antwerpen) er ongeveer 6 maanden over deed om in België te geraken. Al bij al duurde een briefreis naar Europa zowat 6-7 maanden. Wat een verschil met vandaag de dag waar een e-mail er slechts enkele seconden over doet voor diezelfde bestemming Ondanks zijn geïsoleerde ligging in het midden van de S lle Oceaan met rondom enkel eilandjes en duizenden kilometers zee, werden alle postzendingen met de nodige toewijding behandeld. Sinds 1903 werd het eiland regelma g van briefpost bediend, al was dat op zijn eigen lokale manier : door middel van gesloten waterdichte blikken bussen! Waterdicht? Inderdaad, omdat er geen enkel groot schip kon aanmeren bij Niafo ou moest er een manier gevonden worden om de briefpost van en naar het schip te organiseren. De brieven, voorzien van de stempel Tin Can Mail (a eelding 1) werden in waterdichte blikken dozen gesloten die dan vervolgens al zwemmend door een inboorling twee mijlen ver naar volle zee voor de kust van Niafo ou naar het voor anker liggend grote schip werden vervoerd. Onder andere schepen van de Burns Philp Shipping Company deden meestal maandelijks het eiland Niafo ou aan op hun verre exo sche zeereis. Bij het terugzwemmen was de inboorling dan weer beladen met de kaarten en brieven in blikken bussen die voor het eiland bestemd waren. Het gebeurde meermaals (om geen jd te verliezen of als er geen uitgaande briefpost was)
dat deze blikken bussen op vaste plaatsen niet ver van de kust overboord werden geworpen van het schip, wachtend tot de zwemmende briefdrager ze daar kwam ophalen. Minder geweten is dat ook soms ganse postzakken in grotere zinken bussen op dezelfde manier werden vervoerd (bijvoorbeeld wanneer er enkele maanden geen enkel schip Niafo ou aandeed en de briefpost zich opstapelde). HET EINDE VAN DE BLIKKEN-BUS-POST OP NIAFO OU Zoals Moeder Natuur beslist had over het ontstaan van de blikken-bus-post op Niafo ou, waren het diezelfde oerkrachten die ook verantwoordelijk waren voor het einde ervan. Laat me toe dit even te verklaren. Het zwemmen in de warmere S lle Oceaan was niet al jd zonder gevaar. Zo werden op den duur verscheidene inboorlingen jdens het zwemmen belaagd of zelfs aangevallen door haaien. Na enkele dodelijke ongelukken begin jaren 30, besloot men dan ook voortaan de post te vervoeren per kano : de zogenaamde Tin Can Canoe Mail, waaronder onze brief valt te categoriseren. Zie hiervoor de stempel bovenaan op de voorzijde van de brief (a eelding 1). Maar een groter onheil moest nog komen : in 1946 werd het eiland het toneel van een ware catastrofe met zware vulkaanerup es en hevige aardbevingen. Het geografisch aanzien van het eiland werd voor eens en voor al jd veranderd en het centrale deel van het eiland zakte als een pudding in elkaar (vandaag de dag is Niafo ou dan ook als gevolg daarvan nog slechts een ringeiland). Een massale evacua e van de bevolking was nodig. Meteen was dit het abrupte einde van de Tin Can Mail op Niafo ou. Verschillende filatelis sche jdschri en rapporteerden daarna ook over brieven die retour werden gezonden aan afzender, met vermeldingen als Unclaimed, Return to sender, Gone away, No post office en Office closed : allemaal vermeldingen die aantoonden dat de blikkenbus-post op Niafo ou niet meer bestond. En zo werd het vreedzame eilandje Niafo ou een filatelis sche curiositeit midden in de S lle Oceaan waar meer dan eens menig vreemdeling een omweg maakte om zijn brief via de Tin Can Mail te vervoeren. Alleen de overgebleven brieven zoals deze in dit ar kel zijn nog s lle getuigen van deze eigenaardige postverzending uit een ver verleden DE BRIEFSCHRIJVER EN ZIJN BRIEF A eelding 2 toont ons de originele brief van de afzender, een zekere mijnheer Albert De man. Zijn adresstempel staat vermeld op de achterzijde van de enveloppe (a eelding 1) en hij woonde blijkbaar in Cabarita, Woomelang, Victoria (Australië), zowat 5.000 km verwijderd van het eiland Niafo ou waar hij zijn brief zou willen laten passeren vooraleer deze zou doorgestuurd worden naar het adres van mijnheer Edward Brosius in Antwerpen (België). Hierna volgt de vertaling van zijn brief : Woomelang, 5 augustus 1937 Beste Edward en Alice, Ik zend deze brief naar het kleine eiland Niafoou van de Tonga-groep, vanwaar het naar U zal verzonden worden. Heel weinig schepen doen dit eiland aan, maar de stoomboot Maunganui maakt daar een kruisvaart en de post zal in verzegelde blikken bussen geplaatst worden, aan wal gestempeld, en opnieuw in verzegelde bussen geplaatst, en terug aan boord genomen. Ik geloof dat deze omslagen zeer gezocht zullen worden, en waardevol zullen worden. Het zal wel enkele maanden duren, alvorens U deze brief krijgt, en ik hoop dat hij U zal bevallen. Met de beste groeten aan U beiden. Uw toegewijde, Albert P.S. : (familaal nieuws) Zoals blijkt uit dit schrijven werd de brief dus met de boot Maunganui vanuit Woomelang (Australië) meegegeven naar het eiland Niafoou, voor de kust van dit eiland werd de brief een eerste maal aan de zee toevertrouwd,
opgevist, en afgestempeld op het eiland, waar- 11.Groene vierkante stempel : OUTWARD TIN CAN MAIL na hij in een tweede gesloten blikken bus ge12.walter GEO. QUENSELL T.C.M. plaatst werd om opnieuw het schip te bereiken, MAN NIUAFOOU TONGA en vandaaruit verder gezonden werd naar de bestemmeling in Antwerpen (België). Het is ons niet bekend hoe lang de brief precies onderweg is geweest, tussen Australië en België, via de Tonga-eilanden. DETAILS VAN DE BLIKKEN-BUS-POST BRIEF VAN 18.09.1937 (A3eelding 1) VOORZIJDE 1.TIN CAN CANOE MAIL : ISLAND 2.NIUAFOOU ISLAND TONGAN ISLANDS DESPATCHED BY TIN CAN MAIL 3.This leter, enclosed in a water-(ght (n was put into the sea from the cruise Steamer Maunganui off Niuafoou or Tin-Can Island in the Tongan Group Lat. 15 33 South, Long. 175 39 West, on the 6th September 1937, G.B. MORGAN, D.S.C. COMMANDER 4.Afstempeling op de postzegel : NIUAFOOU 18 SEPT. 1937 onleesbaar 5.TIN CAN MAIL NIUAFOOU ISLAND TONGA 6.Kleine ronde stempel : TIN CAN MAIL 7.Ronde nummerstempel : 237 8.Grote ronde stempel : BLECHDOSEN POST NIUAFOOU, TONGA SUDSEE Lat : 15 33 S. Long : 175 39 W ACHTERZIJDE 1.Groene ronde stempel : TIN CAN MAIL OFFICE SEP 1937 NIUAFOOU TONGA 2.BLECHDOSEN POST ISLAND NIUAFOOU TONGA 3.Blauwviolette ronde stempel : WALT. GEO. QUENSELL T.C. : C.M : M. TIN CAN ISLD. TONGA SOUTH SEA 4.ETAIN POT CANOT COURRIER (CIDON) NIUAFOOU ISLE TONGA 5.Adres van de afzender : ALBERT DETTMAN Cabarita WOOMELANG, Vic. 6.LA ISLA DE BOTE DE LATA, T.C.M. 7.Schuin : ORIGINAL TIN CAN MAIL Walt. Geo Quensell T.C.C.M.M. 8.(tekst in Grieks alfabet) 9.VERZONDEN PER BLIKJESPOST Niuafoou Tonga 10.BLIKKEN BUS POST
Afgevaardigd agent &kredietbemiddelaar Dirk Dessers Stationplein 15 3700 Tongeren Tel: 012/26.12.14 Fax: 012/39.24.71 e-mail: dessers.dirk@busmail.net openingsuren maandag 09.00 12.30 & 13.30-17.00 dinsdag 09.00 12.30 & 13.30-17.00 woensdag 09.00 12.30 & 13.30-17.00 donderdag 09.00 12.30 & 13.30-17.30 vrijdag 09.00 12.30 & 13.30-17.00 zaterdag 09.00 12. 00 Citibank Belgium NV kredietgever-generaal Jacqueslaan 263g-1050 Brussel- BTW (BE)0401.517.147 RPR Brussel- BR 954-5462261-42-CBFA19688 A BVBA AFD-Maatsch. Zetel: Stationslaan 15 3700 Tongeren RPR Tongeren 0441.974.659-BR954-3983761-16-CBFA 14215A-cB
BEGRAFENISONDERNEMING JOS DRIESEN Grafmonumenten ceremonies Overlijdingsverzekeringen Vlasmarkt 7 Tel. 012 23 27 3700 Tongeren Fax. 012 26 37 71 Postzegelhandel GILIS Beringenbaan 66 bis 3290 Schaffen - Diest tel.:013/32.67.68 fax: 013/32.67.69 E-mail: postzegelsgilis@skynet.be
SOCIALE LENINGEN Voor bouw, aankoop en/of verbouwing Uiterst lage VASTE RENTEVOETEN EIGEN HUIS nv HASSELTSESTEENWEG 28/2 3700 TONGEREN Www.eigenhuis-tongeren.be tel 012 23 18 13 Fax 012 23 59 83 E-mail: eigen.huis.nv@skynet.be STANDING HOUSE De Jaegher - Proesmans Plein 12-3700 Tongeren - Tel.:012-23 20 88 Geschenken & Huwelijkslijsten