De Spotvogel door Salibonani lesmap
verhaal : Vital Schraenen en Lukas Van Echelpoel tekst en muziek : Lukas Van Echelpoel regie : Vital Schraenen spel : Lukas Van Echelpoel lichtontwerp : Ludo Van Craen klankontwerp en techniek : Bart de Koster decorbouw: Lukas Van Echelpoel en Will Faes Iedere vogel zingt zoals hij gebekt is. (oud spreekwoord) Deze voorstelling kwam tot stand in samenwerking met CC Den Horinck in Asse-Zellik en CC Roxy in Temse. Meer info over Salibonani vindt u op: www.collageproducties.be versie van 1 september 2012 2
Inhoud De vogels zijn bang. Ze hebben schrik... van de vogelschrik. Dat doet de vogelschrik veel verdriet, want hij houdt van de vogels. Maar de vogels houden niet van hem. Ze denken dat hij gevaarlijk is. Ze vinden hem lelijk. De arme vogelschrik verzint een list om de vogels te lokken. Hij verkleedt zich in spotvogel. Maar wat doen de vogels als ze zien dat hij geen echte spotvogel is? Een voorstelling over vriendschap, uitgesloten worden en anders zijn. 3
Lied met accordeon Winter en Zomer Winter en zomer staat hij in de wei als een eenzaam figuur op een oud schilderij hij kijkt om zich heen waar is toch iedereen hij kijkt in de lucht en hij zucht Winter en zomer staat hij in het veld niemand s vriend Vogelschrik Een vogelschrik wordt op het veld gezet om vogels af te schrikken. Vogels zijn vaak ongenode gasten in moestuinen, boomgaarden en op akkerland, omdat zij de geteelde vruchten en pas gezaaide zaden opeten. Voor vogelverschrikkers worden poppen gebruikt, met gespreide armen en vaak gevuld met stro, om de vogels te laten denken dat de vogelverschrikker een mens is. niemand s held de vogels hebben schrik ze roepen hey slechterik ze stoppen hun zang want de vogels zijn bang Winter en zomer staat hij in de wei zijn armen wijd open maar niemand komt dichterbij de vogels hebben schrik ze roepen stouterik hij denkt : O nee! ik ben een vogelschrik! Vogelschrik of vogelverschrikker, beide woorden zijn goed volgens Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal. 4
liedje Hey Vogels Hey vogels kom dichterbij wees toch niet bang van mij Hey vogels vlieg niet weg hoor wat ik zeg Hey vogels wees niet bang ik sta hier mijn leven lang liedje aan de piano Niemand Niemand denkt aan mij niemand houdt van mij ben ik dan zo anders is het waar, ben ik raar ben ik dan zo vreemd of zegt men dat zomaar Iedereen loopt in een boogje rond mij iedereen vliegt hier gauw voorbij ben ik dan zo anders ben ik dan zo vreemd ben ik dan zo lelijk ben ik een lelijke eend 5
Ornithologie De ornithologie of vogelkunde (uit het Grieks: ornis of ornithos, "vogel"; en logos, "kennis") is de studie van vogels. Het omvat de classificatie van soorten en observatie van gedrag, trek, zang en vliegwijze. Een ornitholoog is een beoefenaar van de ornithologie. Een (hobby-)ornitholoog wordt ook wel een vogelaar genoemd. Enkele weetjes Het allergrootste ei wordt gelegd door de struisvogel: het weegt bijna 2 kilogram. De kleine rietzanger kan zonder onderbreking 4000 km vliegen. Voor zijn vertrek weegt hij 23 gram, bij aankomst 9 gram. Naast gieren, waarvan er één ooit in botsing is gekomen met een lijnvliegtuig op meer dan 11.000 m hoogte, zijn de wereldrecordhouders hoogvliegen: >Indische ganzen vliegen op hut trektocht tussen China en India op 9000 m hoogte. >wilde zwanen werden waargenomen op 8000 m hoogte >ooievaars kunnen 5000 m hoog vliegen Een pelikaan kan 10 kg vis bewaren in zijn bek 6
De Vogels ooievaar roodborstje arend spotvogel koolmeesje kwikstaartjes karekiet parkietje tuinfluiter koekoek kleine bonte specht ekster kanariepietje reiger klein vogeltje in een ei tureluur 7
De Spotvogel Net als veel andere zangers is ook de spotvogel een schuwe vogel die voornamelijk in dicht struikgewas te vinden is. De spotvogel is onder andere door de lichtgele onderzijde en de opmerkelijk lange snavel van verwante soorten te onderscheiden. Spotvogels zijn ook te herkennen aan de zeer luide, afwisselende zang, die vrijwel altijd vanuit het struikgewas voorgedragen wordt en waarin luide tonen afgewisseld worden met dalende tonen. De spotvogel kan de zang van tientallen vogels imiteren, waaronder vaak die van de karekiet, de rietzanger en de merel. Het nest wordt een eind boven de grond gebouwd tussen een aantal takken en bestaat voornamelijk uit gras en wortels. De vogel broedt vrijwel overal in Midden- en Noord- Europa en overwintert in de tropen van Afrika. Hoogbegaafde musici en geboren nabootsers Sommige vogels kunnen tot 300 verschillende klanken voortbrengen. Nachtegalen maken gebruik van ongeveer 10 tonen waarmee zij een 20-tal liedjes kunnen componeren die bij elk vogeltje weer anders zijn. Vogels zijn zowel hoogbegaafde musici als rasechte nabootsers. Wordt niet beweerd dat Mozart een tamme kraai had die zijn Concerto voor Piano nummer 17 kon nazingen? Wat daar ook van waar is, feit is dat sommige vogels de zang van andere soorten kunnen reproduceren. Eksters, Vlaamse gaaien, spreeuwen en grasmussen bezitten deze gave. Een bijzonder begaafde soort is de spotvogel. En laten we ook de papegaaien niet vergeten die woorden kunnen onthouden. Veel componisten, zoals Maurice Ravel en Olivier Messiaen, hebben voor hun composities gebruik gemaakt van het repertoire van vogels, zoals dat van de nachtegaal en het roodborstje. 8
Muziekinstrumenten uit de voorstelling piano De piano is een prachtig instrument met toetsen. Men kan er alle soorten muziek op spelen: mooie, droevige, vrolijke, trage en snelle muziek. Er zijn verschillende soorten piano s: rechtopstaande piano s, vleugelpiano s, elektrische piano s en speelgoedpiano s. accordeon De accordeon is een windinstrument. De lucht wordt aangevoerd door een balg. In de kast zitten tongen die het geluid voortbrengen. Wanneer een toets of knop wordt ingedrukt, stroomt de lucht langs een of meer tongen, waardoor deze gaan trillen en er alzo geluid ontstaat. kazoo Dit muziekinstrumentje bestaat uit een plastic pijpje met een papieren membraan in de wand. Door met de kazoo in de mond te neuriën gaat het membraantje trillen en wordt het geluid vervormd. Met een vloeipapiertje en een kammetje is bijvoorbeeld een vergelijkbaar geluid te maken. Het geluid van een kazoo wordt door de meeste luisteraars als grappig ervaren. De kazoo wordt dan ook meestal aangetroffen in humoristisch bedoelde muziek, maar ook een artiest als Paolo Conte maakt er regelmatig gebruik van. 9
Vogelfluitjes Met deze vogellokfluitjes kun je allerlei vogelgeluiden nabootsen. Na een beetje oefening lukt het je vast om eendjes, roodborstjes en koekoeken in je tuin in te lokken. koekoek merel roodborstje jong eendje mama eend schuiffluitje speelgoedvogelfluitje (hiermee kan je verschillende vogels nabootsen) 10
het decor Voor het decor van de Spotvogel werden meer dan 20 boomstammetjes ontschorst en beschilderd. Schets van Vital Schraenen voor het masker. 11
Kleurplaat ja? wat is t? mama? Peut! 11
de regisseur de regisseur de regisseur Vital Schraenen Vital Schraenen is sinds 1988 werkzaam in de theaterwereld als auteur, regisseur, acteur, licht- en decorontwerper, vertaler en bewerker. Hij werkte o.a. voor De Tijd, Internationale Nieuwe Scène, Vlaamse Opera Stichting, Ensemble Leporello, Theater Stap, Fabuleus, Circus Picolini, Compagnie Thor, het Brussels Brecht-Eisler koor, L.P.Boonkring, 30CC-leuven. Als acteur was hij vooral te zien in voorstellingen van Ensemble Leporello (o.m. Brussel, een Oerwoud, De Cid, Een Tartuffe ). Hij is artistiek leider van het muziektheatergezelschap Tirasila en regisseerde er o.m. KRSK!, t ManneHart en Slachtwerk. Naast het artistiek leiden van grote theatrale evenementen (zoals de openingsceremonie voor Brussel 2000, Ode Gand (Festival van Vlaanderen 2003 te Gent), openingsevents Beautanik, Start 07!, Start08! en Start09 van 30CC, een totaalevenement rond Mijn Kleine Oorlog van L.P.Boon te Brussel en Ieper), een reeks grootschalig projecten binnen het Mechels festival Stadsvisioenen 2009, is hij hoofdzakelijk actief als freelanceregisseur van muziektheaterproducties (zoals recentelijk Vergeten straat, een volksopera, van Het Brussels Brecht-Eislerkoor en het Hasselts Omroerkoor naar L.P. Boon, Frankenstein van Theater Stap, Ljublju, een straat-instrumenten-opera naar A. Tsjechov door Maatschappij Excelsior, Ceci n est plus Carmen naar G.Bizet, een 30CCproductie). Hij was als regisseur en vormgever betrokken bij de creatie van de nieuwe show van De Nieuwe Snaar zijnde Foor 11, die nu succesrijk door Vlaanderen toert. Regelmatig realiseert hij ook producties met amateurgezelschappen en amateurkoren. Onlangs was dat Drie zusters van Tsjechov bij Toneel Heverlee, Menuet naar L.P.Boon bij Theater Hellespot, Ubu Koning naar A.Jarry en zeer recent Wachten op Godot van Beckett bij de Reynaertghesellen. Ter gelegenheid van het Bomfestival-Gent 2010 maakte hij met Poolse Vis het felgesmaakte Dauw. Sinds enkele maanden is hij als acteur actief bij het internationaal toerende Brussels gezelschap Fabrique Imaginaire. 13
de speler Lukas Van Echelpoel Lukas Van Echelpoel studeerde muziek aan het Stedelijk Conservatorium te Mechelen en kreeg er onder andere les van Peter Cabus, Willy Van Innis en Marcel Sterckx. Hij schreef muziek voor radio- en tv-series en componeerde theatermuziek voor o.a. Het Mechels Miniatuur Theater (nu Het Arsenaal), De Konininklijke Nederlandse schouwburg, het Fakkeltheater, Thorka T, Theater Pepijn, Compagnie Kaiet!, De Nieuw Amsterdam en Joop Van den Ende Producties. Hij werkte samen met o.a. Kurt Van Eeghem, Johan Verminnen, Bart Peeters, Jan Leyers, Kris De Smet, Jean Blaute, Frank Vaganée e.a. In 1995 richtte hij Salibonani op. Eerdere producties van Salibonani waren: Tokyo Blue, De Vogels (met Thessy Moerenhout), Suite (met Wanda Joosten), Bonjour Micro (met Ivan Pecnik en Junior Mthombeni), Aha (met Kris De Smet van De Nieuwe Snaar), Een piano met een deurtje en De Vlucht van de Wesp. 14
CD De Spotvogel Salibonani De spotvogel De CD van De Spotvogel wordt u per post bezorgd als u ons dit evaluatieformuliertje toestuurt samen met 5 postzegels. Wij zijn erg benieuwd naar uw reacties. Ons adres: Salibonani Fort 8 2860 Sint-Katelijne-Waver theatersalibonani@skynet.be 1. Wat vond u van de voorstelling? 2. Hoe zijn de reacties van de kinderen? Misschien enkele citaten van leerlingen op de achterkant van dit blad. Naam van de school: Naam van de klas: Naam van de leerkracht: Adres van de school: E-mailadres: Plaats, datum en uur van de voorstelling: # Ik sluit 5 postzegels in en wil graag de CD : ja / nee 15