Rotterdam The Hague Airport

Rotterdam The Hague Airport Onderzoek naar vervoersstromen 9 oktober 2015 Ties Brands Tim Bunschoten Barry Ubbels

2 Inhoudsopgave Onderzoeksvragen en doel Werkwijze Resultaten: Herkomsten/Bestemmingen Vervoerwijze Volume en spreiding Profiel van de reiziger Conclusies

3 Doel van onderzoek Inzicht verkrijgen in de vervoersstromen van en naar de luchthaven Rotterdam The Hague Airport

4 Onderzoeksvragen Inzicht in vervoersstromen van reizigers: Waar komen ze vandaan/gaan ze heen? (herkomst/bestemming) Hoe reizen ze? (modaliteit) Hoeveel reizigers zijn er? (volume) Hoe zijn de reizigers verdeeld? (spreiding) Welk type reizigers zijn er? (reizigersprofiel/motief)

5 Werkwijze Herkomsten Modaliteiten Volume en spreiding Profiel van de reiziger Reizigersenquête, chipkaart en GSM Reizigersenquête, tellingen en chipkaart OAG data en data passagiers RTHA OAG data, reizigersenquête en GSM

6 Werkwijze: onderzoeksperiode Drie verschillende perioden geanalyseerd: April (rustigere maand) Mei (drukke maand) Juli (vakantiemaand)

7 Werkwijze: Reizigersenquête Uitgevoerd: juli 2014 tot en met juni 2015 Respondenten: 3.412 Methodiek: Type vragen: papier, face-to-face en online 47 vragen over de reiziger, luchthaven, vervoer, bestemming/herkomst, parkeren, vlucht, etc.

8 Werkwijze: VIEW.Dat (GSM) Geaggregeerde telefoniedata van Vodafone Locatiebepaling op basis van contact met het netwerk Gebruikers een maand lang volgen Luchthaven ligt binnen het gebied Rotterdam-Noord (blauw)

9 Werkwijze: Chipkaart In- en uitstap gegevens lijn 33 Werkdagen en weekenddagen Overstappers binnen RET

10 Werkwijze: Tellingen Verkeerstellingen in 2013 Twee/drie weken Telslangen en camera

11 Werkwijze: OAG data Database met luchtvaart statistieken wereldwijd (Engels bedrijf, licentie SEO om data te gebruiken): Luchthavens, Vluchten; Maatschappijen; Vrachtverkeer; Tijdstip van vliegen; Type vliegtuigen met aantallen stoelen; Herkomsten en bestemmingen. Geen passagiersaantallen en tariefinformatie Luchthaven Rotterdam Den Haag (RTM) geselecteerd voor analyses

Resultaten: Herkomsten (Chipkaart) 12

13 OV-Haltes Rotterdam The Hague Airport Gilze-Rijenstraat Lutonbaan Gatwickbaan Rotterdam Airport Vliegveldweg

14 Verdeling OV reizigers over de airporthaltes Verdeling in / uitstappers Werkdag Zaterdag Zondag Vliegveldweg 7% 15% 8% Gatwickbaan 5% 4% 2% Rotterdam Airport 78% 77% 87% Lutonbaan 7% 2% 1% Gilze-Rijenstraat 3% 3% 1%

15 Reizigers lijn 33 Werkdag Zaterdag Zondag Totaal aantal reizigers lijn 33 per dag 3.497 2.485 2.389 Aantal aan airport gerelateerd 1.074 591 803 Aandeel airportritten (alle airporthaltes) 31% 24% 34%

16 Reizigers lijn 33 700 600 500 400 300 200 100 OV reizigers luchthaven voornamelijk van en naar Rotterdam Centraal en Meijersplein 0 Verdeling reizigers van / naar Airport: lijn 33 Werkdag Zaterdag Zondag

17 Reizigers vanaf Meijersplein 19% van de reizigers vanaf halte Meijersplein heeft een bestemming tussen Airport en centraal (werkdag in mei) 250 200 150 100 50 0 Verdeling reizigers lijn 33 van / naar halte Meijersplein Metro

18 Overstappende reizigers Ongeveer 20% van de aan airport gerelateerde reizigers maakt een overstap binnen het RET netwerk Van de overstappende reizigers, doet het grootste deel dat op Meijersplein Overstaphalte Aandeel Rotterdam Centraal 41% Meijersplein Metro 53% 2e Hogenbanweg 4% Bentinckplein 1% Blijdorp Metro 1%

Resultaten: Herkomsten 19

20 Resultaten: Herkomsten Invulling Goudappel Top 10 Herkomsthaltes Aantal Beurs 904 Den Haag Centraal 603 Zuidplein 438 Wilhelminaplein 258 Laan van NOI 192 Leidschenveen 130 Maashaven 114 Pijnacker - Zuid 104 Stadhuis 100 Leuvehaven 99

21 Resumé chipkaartanalyse Aandeel airport gerelateerde ritten lijn 33 ongeveer 30% OV reizigers luchthaven voornamelijk van en naar Rotterdam Centraal en Meijersplein Beperkt aandeel reizigers tussen de wijk Overschie en Meijersplein Ongeveer 20% van de aan airport gerelateerde reizigers maakt een overstap binnen het RET netwerk Grootste deel overstappers in RET netwerk bij Meijersplein Overstappers naar andere vervoermaatschappijen (bijv. NS) niet meegenomen in het overzicht

Resultaten: Herkomsten (woonplaats) 22

Resultaten: Herkomsten op basis van enquête 23

Resultaten: Herkomsten op basis van enquête 24

25 Resultaten: Bestemmingen bezoekende reiziger op basis van enquête Rotterdam 29% Den Haag 19% Delft 6% Amsterdam 5% Breda 1% Breda 1% Utrecht 1% Haarlem 1% Leiden 1% Rijswijk 1% Voorburg 1% Baarle-Nassau 1% Bergen op Zoom 1% Brielle 1% Capelle aan den ijssel 1% Dordrecht 1% Ijsselstein 1% Mijnsheerenland 1% Ridderkerk 1% Tilburg 1% Vlaardingen 1% Voorschoten 1% Wageningen 1% Wassenaar 1% Zeist 1% * Bestemmingen <1% niet weergegeven

Resultaten: bestemmingen bezoekende reiziger op basis van enquête 26

27 Resumé herkomsten (reizigersenquête) Reizigers vanuit Nederland zijn 85% van het totaal aantal passagiers, 15% van de passagiers zijn bezoekers aan Nederland Reizigers vanuit Nederland voornamelijk met een herkomst vanuit de Randstad. Grootste deel van de reizigers vanuit metropoolregio Rotterdam-Den Haag (ongeveer 45%) Bezoekers aan Nederland voornamelijk Rotterdam (29%), Den Haag (19%) en Delft (6%) als bestemming.

Resultaten: Herkomsten (VIEW.Dat) 28

29 Resultaten: Onderzoeksgebied View.DAT Onderzoeksgebied bevat naast luchthaven ook woongebieden en bedrijventerrein Ongeveer 100.000 inwoners Omvang van het onderzoeksgebied, beïnvloedt zuivere vergelijking

30 Resultaten: Bezoekers april Dagen van de maand (y-as), uitgezet naar uren van de dag (x-as) Minder bezoekers in de weekenden; minder werknemers Minder bezoekers op tweede paasdag (6 april), koningsdag (27 mei) en tweede pinksterdag (25 mei); minder werknemers Relatief veel bezoekers in de vroege ochtend (6 uur) en in de avonden

31 Resultaten: Bezoekers mei Dagen van de maand (y-as), uitgezet naar uren van de dag (x-as) Minder bezoekers in de weekenden; minder werknemers Minder bezoekers op Bevrijdingsdag (5 mei), Hemelvaartsdag (14 mei) en tweede pinksterdag (25 mei); minder werknemers Relatief veel bezoekers in de ochtenduren en avonduren

32 Resultaten: Bezoekers juli Dagen van de maand (y-as), uitgezet naar uren van de dag (x-as) Minder bezoekers in de weekenden; minder werknemers Aantal bezoekers neem in de loop van juli af, door vakantieperiode Relatief veel bezoekers in de ochtenduren en avonduren

33 Resultaten: Herkomsten bezoekers juli Mei en april vergelijkbaar Bezoekers voornamelijk uit Randstad Groot aandeel uit metropoolregio Rotterdam-Den Haag

Resultaten: Inwoners en bezoekers Woensdag 20 mei 34

35 Resultaten: incidentele bezoekers* 20 mei verdeeld over de dag Woensdag 20 mei 2015 5000 4500 4000 Incidentele bezoekers 3500 Bezoekers 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Tijd * incidentele bezoekers zijn bezoekers die minder dan 3x per maand in het gebied zijn, hiermee inwoners en werknemers van het gebied uitgesloten.

36 Resultaten: Incidentele bezoekers Woensdag 20 mei 0 uur - 6 uur 6 uur - 12 uur 12 uur - 18 uur 18 uur - 24 uur

Resultaten: Inwoners en bezoekers Zaterdag 16 mei 37

38 Resultaten: Incidentele bezoekers* 16 mei verdeeld over de dag Zaterdag 16 mei 2015 5000 4500 4000 Incidentele bezoekers 3500 Bezoekers 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Tijd * incidentele bezoekers zijn bezoekers die minder dan 3x per maand in het gebied zijn, hiermee inwoners en werknemers van het gebied uitgesloten.

39 Resultaten: Incidentele bezoekers Zaterdag 16 mei 0 uur - 6 uur 6 uur - 12 uur 12 uur - 18 uur 18 uur - 24 uur

40 Resumé herkomsten (View.DAT) Ruis in de data door omvang van het onderzoeksgebied Weekenddagen minder bezoekers in onderzoeksgebied Bezoekers met name vanuit de regio Randstad Groot aandeel bezoekers uit Rotterdam afkomstig, groter percentage in vergelijking met reizigersenquête. Waarschijnlijk veroorzaakt door werknemers in het gebied. Relatief veel incidentele bezoekers vroeg in de ochtend (6 uur) en laat in de avond.

Resultaten: Vervoerwijzekeuze 41

42 Vervoerwijze naar/van luchthaven (RTHA enquête) Ter vergelijk: op Schiphol kwam 56% in 2013 met de auto en 30% met de trein (bus en taxi 14%) Eindhoven Airport heeft een OV aandeel van 28%

43 Toetsing modal split Verkeerstellingen auto Bron: bestemmingsplan RTHA, Goudappel Coffeng Totaal aantal OV reizigers Bron: OV chipkaart gegevens RET Aantal ritten reizigers per rit Aantal reizigers Aandeel OV reizigers per werkdag in mei 2015 (in uit) 1.084 1 1.084 14% Parkeren reizigers 2.600 1,5 3.900 50% Halen en brengen reizigers (incl taxi) 3.700 0,75 2.775 36% Aandeel OV iets hoger, omdat hier ook werknemers bij zitten

44 Resumé: vervoerwijze Zakelijke reiziger reist relatief vaker met taxi en iets minder vaak met OV Zeer groot aandeel dat stedentrip maakt parkeert auto (75% tegenover 53% gemiddeld) Grootste groep reizigers (vakantie) komt met auto en veel minder met OV (koffers? Tijdstip?) Bezoekers aan Nederland (op terugreis) reizen veelal met taxi of openbaar vervoer, maar worden ook vaak weggebracht

Resultaten: Volume en spreiding (in de tijd) 45

46 Profiel RTHA: aantal jaarlijkse vliegbewegingen 250000 Aantal vertrekkende en aankomende stoelen RTHA (augustus 2014 - juli 2015) 200000 150000 100000 50000 0 aug-14 sep-14 okt-14 nov-14 dec-14 jan-15 feb-15 mrt-15 apr-15 mei-15 jun-15 jul-15 RTHA arriverend RTHA vertrekkend Totaal

47 Bestemmingen vanaf RTHA 35 Aantal bestemmingen vanaf RTHA 30 25 20 15 10 5 0 Kayseri Erbil Rhodes Toulon/Hyeres Istanbul Sabiha Gokcen Apt Montpellier Mediterranee Apt Tangier Split Palma de Mallorca Ibiza Irakleion Girona Dalaman Bodrum Milas Airport Antalya Valencia Airport Prague Ruzyne London Heathrow Apt Nice Vienna International Madrid Adolfo Suarez-Barajas Apt Bergerac Budapest Barcelona Apt Salzburg W A Mozart Innsbruck Geneva Lyon Grenoble-St Geoirs Apt Friedrichshafen Chambery/Aix-Les-Bains Munich International Airport London City Apt Istanbul Ataturk Airport Rome Fiumicino Apt Faro Alicante Malaga Airport Berlin Tegel Apt Hamburg Airport Praia

48 Profiel RTHA: aantal passagiers Cijfers van RTHA ter controle (januari 2015-juni 2015, totaal 846.000 passagiers) Prognose is 1,7 miljoen passagiers in 2015, vergelijkbaar met 2014 Mei 2015 drukste maand met 198.066 passagiers Januari 2015 rustigste maand met 86.026 passagiers Bezettingsgraad van 80 tot 85% wat normaal is in vliegwereld

49 Resumé: volume en spreiding (in tijd) Grote verschillen in aantallen passagiers tussen maanden, veroorzaakt door verschil in aangeboden vluchten per maand Bezettingsgraad van de stoelen vergelijkbaar over de verschillende maanden

Resultaten: Volume en spreiding (over de maanden) 50

51 Vliegbewegingen per week: spreiding in de tijd (april) 4500 Totaal vertrekkende stoelen April 2015 (woensdag = 1 april) 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Toenemende drukte (aankomend = ongeveer vertrekkend) Vrijdag drukste dag, weekend aanzienlijk rustiger

52 Vliegbewegingen per week: spreiding in de tijd (mei) 4500 Totaal vertekkende stoelen Mei 2015 (vrijdag = 1 mei) 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Ook hier duidelijk weekpatroon Vrijdag en maandag druk, woensdag gemiddeld

53 Vliegbewegingen per week: spreiding in de tijd (juli) 4500 Totaal vertrekkende stoelen juli 2015 (woensdag = 1 juli) 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Ook hier duidelijk weekpatroon met piek op vrijdag Donderdag gelijk aan weekend

54 Resumé: volume en spreiding (in maanden) Soortgelijk patroon per week zichtbaar Maandag en vrijdag drukste dagen Donderdag vergelijkbaar met weekenddag Eind april start de piek aan vluchtbewegingen, deze zet zich door in mei.

Resultaten: Volume en spreiding (over de dag) 55

56 Vliegbewegingen per dag: spreiding in tijd Gemiddelde werkdag in mei (woensdag) Patroon blijkt gelijk over maanden en weekdagen (vertrek vroeg, aankomstpiek rond middaguur en einde avond) 1200 Aankomende en vertekkende stoelen woensdag 20 mei 1000 800 600 400 200 0-200 6-7 uur 7-8 uur 8-9 uur 9-10 uur 10-11 uur 11-12 uur 12-13 uur 13-14 uur 14-15 uur 15-16 uur 16-17 uur 17-18 uur 18-19 uur 19-20 uur 20-21 uur 21-22 uur 22-23 uur 23-00 uur -400-600 -800-1000 vertrekkende stoelen arriverende stoelen

57 Spreiding in de tijd: OV chipkaart Ochtendspits ontbreekt Avondspits is vroeger dan gebruikelijk: reizigers zijn rechtstreeks gerelateerd aan het vliegverkeer In / uitstappers halte Rotterdam Airport per uurblok, werkdag mei 2015 60 50 40 30 20 10 0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Instappers richting Meijersplein Uitstappers vanaf Meijersplein Instappers richting Centraal Uitstappers vanaf Centraal

58 Spreiding in de tijd: OV chipkaart Typisch spitsverloop door veel woon-werk verkeer In / uitstappers overige haltes per uurblok, werkdag mei 2015 35 30 25 20 15 10 5 0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Instappers richting Meijersplein Uitstappers vanaf Meijersplein Instappers richting Centraal Uitstappers vanaf Centraal

59 Vroegste verbinding naar RTHA Aankomst op het vliegveld Nu nog nachtnet in Brabant, maar vanuit Breda bijna twee uur wachttijd op Rotterdam Centraal, dus nu al geen optie Vanuit Woensdag Zaterdag Zondag Rotterdam Centraal 6:00 uur 7:00 uur 9:10 uur Den Haag Centraal (via RR) 6:40 uur 7:45 uur 9:10 uur Amsterdam 6:00 uur 7:00 uur 9:10 uur Breda 7:05 uur 7:30 uur 9:10 uur Arnhem 7:45 uur 8:30 uur 9:25 uur

60 Vliegbewegingen per dag: spreiding in tijd Weekenddag in mei (zaterdag) Patroon blijkt gelijk aan werkdagen (veel vertrek vroeg, veel aankomend laat en in middag) 1000 Vertrekkende een aankomende stoelen zaterdag 16 mei 2015 800 600 400 200 0-200 6-7 uur 7-8 uur 8-9 uur 9-10 uur 10-11 uur 11-12 uur 12-13 uur 13-14 uur 14-15 uur 15-16 uur 16-17 uur 17-18 uur 18-19 uur 19-20 uur 20-21 uur 21-22 uur 22-23 uur 23-00 uur -400-600 -800 vertrekkende stoelen arriverende stoelen

61 Spreiding in de tijd: OV chipkaart In / uitstappers halte Rotterdam Airport per uurblok, zaterdag mei 2015 30 25 20 15 10 5 0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Instappers richting Meijersplein Uitstappers vanaf Meijersplein Instappers richting Centraal Uitstappers vanaf Centraal

62 Resumé: volume en spreiding (in dagen) Soortgelijk patroon per dag zichtbaar: vertrekpiek vroeg in de ochtend, aankomstpiek laat in de avond. Rond het middaguur een combinatie van vertrek en aankomen Veroorzaakt door Transavia vliegtuigen die drie keer per dag naar een bestemming vliegen. Piek in OV aankomsten komt ligt iets voor piek vertrekkende vluchten, behalve de vroege vertrekpiek. Mogelijk veroorzaakt doordat het vroeg in de ochtend niet mogelijk is met ander OV op Rotterdam Centraal of Meijersplein te komen. Piek in OV vertrekken volgt de piek in aankomende vluchten

Resultaten: Profiel reiziger 63

64 Profiel van de reiziger Transavia grootste maatschappij, gevolgd door BA en Cityjet (in aangeboden stoelen: 65%, 14% en 9%) Londen (BA en Cityjet) en München (BMI/LH) belangrijkste zakelijke bestemmingen Zakelijk verkeer heeft aandeel van 27% Grootste deel recreatief: stedentrip, vakantie, tweede woning, familie

65 Profiel van de reiziger Woonlocatie vertrekkende reiziger sept 2011 sept 2012: Rotterdam: 11% Rijnmond: 23% Den Haag: 5% Haaglanden: 11% Woonlocatie vertrekkende reiziger juli 2014 juni 2015 Rotterdam 10% Rijnmond 16% Den Haag 9% Haaglanden 9% * Tussen september 2011 en september 2012 ongeveer 1.2 miljoen passagiers van RTHA tussen juli 2014 en juni 2015 ongeveer 1.7 miljoen passagiers van RTHA.

66 Profiel van de bezoekers aan Nederland 15% van de passagiers zijn bezoekers aan Nederland Meer dan 80% buitenlandse nationaliteit, waarvan 30% Britse nationaliteit Relatief grote groep Nederlanders: wonen en/of werken in het buitenland Reist met name vanaf bestemmingen in de MRDH regio (Rotterdam (29%), Den Haag (19%) en Delft (6%)) terug naar luchthaven Wordt gebracht naar de luchthaven (24%), komt met OV (23%), taxi (28%), eigen auto (17%), huurauto (6%), valet parking (0,5%) of overig (1,2%) naar RTHA Reist voornamelijk voor zakelijke doeleinden (51%) of bezocht familie/vrienden in Nederland (25%) Herkomst Delft (31 personen): 39% reist met zakelijk motief. 45% (!) komt met OV naar luchthaven, 29% met taxi en 23% wordt weggebracht

67 Resultaten: Medewerkers Huidige situatie 1.700 arbeidsplaatsen direct luchthaven gebonden Modal split van medewerkers onbekend. Bij een groei naar 2,9 miljoen passagiers naar schatting 1.000 arbeidsplaatsen extra.

68 Resumé: profiel van de reiziger Reiziger komt voornamelijk uit Metropoolregio (ongeveer 45%) Zakelijke reiziger heeft een aandeel van 27%, grootste deel reizigers recreatief Bezoekers aan Nederland voornamelijk Rotterdam, Den Haag en Delft als bestemming, grootste deel zakelijk (51%) of familiebezoek (35%) Bezoekers aan Nederland maken voor 23% gebruik van het OV.

Conclusie 69

70 Conclusie Volumes verschillen per maand en per dag van de week Piekmomenten in vertrek: vroeg in de ochtend, rond middaguur en namiddag Aankomst rond middaguur en einde avond Veelal recreatief verkeer dat voor vakantie of stedentrip naar luchthaven komt Reizigers voornamelijk uit regio Bezoekers aan Nederland voornamelijk Rotterdam, Den Haag en Delft als bestemming

71 Conclusie Ochtendpiek niet in OV Lijn 33 ook belangrijk voor regio, maar 31% luchthavenreiziger 78% van de reizigers komt met de auto naar de luchthaven, waarvan 53% parkeert Gemak is belangrijkste reden voor keuze parkeren, tijdstip vlucht veel minder Recreatieve reizigers reizen meer met de auto dan zakelijke reiziger Reismotief zakelijk 27%

Vervolg/Kansen 72

73 Vervolg/kansen Het aandeel reizigers naar RTHA in het totale verkeer is beperkt: voor de bereikbaarheid van RTHA is het overige verkeer relevant, bijvoorbeeld de verwacht afname van de filedruk A13 bij het gereed komen van de A4. Toekomst die afhankelijk is van type groei luchthaven (omvang, tijdstip dag, week/weekend, bestemmingen, type reiziger, modaliteitskeuze) Groei luchthaven van 1,7 naar 2,9 miljoen passagiers, zorgt voor grotere vervoersvraag Verlenging A4, afname filedruk A13

74 Vervolg/kansen OV Versterken relatie Airport - Meijersplein. Aandachtspunt is het kopen van kaartjes; zorg voor voldoende automaten en directe overstapkaarten. Onduidelijkheid over de richting voor de aankomende reiziger. Weinig reizigers op de relatie Overschie Meijersplein: bus vanuit Airport alleen richting Meijersplein, aparte bus voor Overschie- centraal. Vereenvoudigen lijnennetkaart: alleen Airport, Meijersplein, Rotterdam Centraal en Den Haag centraal erop. Bij Meijersplein de tekst 'change here for Rotterdam Centraal or Den Haag Centraal'. Hoogfrequenter, kleinschalig (en automatische) voertuigensysteem. Halte Meijersplein onderdeel van luchthaven directe verbinding terminal met hoogfrequenter, kleinschalig (en automatische) voertuigensysteem Shuttlevervoer: vraagafhankelijk systeem (een soort deeltaxi) voor rechtstreekse verbindingen vanuit de luchthaven naar bestemmingen binnen de MRDH en OV knooppunten.

75 Colofon Titel: Verkeersstromen Rotterdam The Hague Airport Kenmerk: MRD003/Bqt/0012.02 Datum: 9 oktober 2015 Projectteam opdrachtgever (Metropoolregio Rotterdam Den Haag): De heer R. (Roel) Bouman, G.J. (Gert Jan) den Toom en G. (Gert) de Visser Projectteam Goudappel Coffeng & SEO: De heren T. (Ties) Brands, T. (Tim) Bunschoten (beide Goudappel) en B. (Barry) Ubbels (SEO) Trefwoorden: Luchthaven, vervoersstromen, OV-chipkaart, OAG data, reizigersenquête en View.DAT/GSM data