Patiënteninformatie Wervelbreuken 1234567890-terTER_
Wervelbreuken U heeft een wervelbreuk opgelopen. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Graag informeren we u met deze folder over de gang van zaken na een wervelbreuk. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterin vindt u de contact gegevens van onze polikliniek. Onze medewerkers beantwoorden uw vragen graag. Wervelbreuken of inzakkingen Bij mensen op oudere leeftijd is een wervelbreuk of inzakking een veel voorkomende aandoening. Het leidt tot veel pijn en ongemak. De rug kan er ook fors door verkrommen en ervoor zorgen dat de lichaamslengte afneemt. Wervelbreuken kunnen op verschillende manieren optreden. Op jongere leeftijd gebeurt dit meestal bij een ongeval, waarbij veel geweld op de wervel inwerkt. Op oudere leeftijd kan een wervel al breken of inzakken met veel minder geweld. Achterover vallen op de billen is soms al genoeg om zo n breuk te krijgen. 3
Hoe zit de rug in elkaar? De wervelkolom loopt van het achterhoofd tot aan het heiligbeen en is opgebouwd uit zeven halswervels, twaalf borstkaswervels en vijf lendenwervels (de cervicale, thoracale en lumbale wervels). Aan de voorzijde bestaat elke wervel uit een wervellichaam. Naar achteren vormt zich een boog die het ruggemerg en de zenuwen omsluit en beschermt. Aan de achterzijde bevinden zich de doornuitsteeksels waar de spieren en banden aan vasthechten en de gewrichtjes die de wervels onderling verbinden, de facetgewrichten. De wervels zijn aan de voorzijde onderling verbonden door de tussenwervelschijven. 4
Waar breekt het? De meest voorkomende breuken zijn die van het wervellichaam. Het bot dat in de loop der jaren minder sterk is, breekt of zakt in. De voorzijde wordt dan korter dan de achterzijde en kan dan een knik in de rug geven. Wat zijn de symptomen? Net als elke andere breuk van een bot geeft dit pijn. De pijn is het hevigst bij bewegen, zoals staan en lopen en bij opstaan van bed en stoel. De pijn is meest aan de rugzijde gelokaliseerd en straalt uit naar boven en beneden, rond de gebroken of ingezakte wervel. Waar kijkt uw arts naar? De pijn die ontstaat in de rug is meestal aanleiding om een arts te consulteren. De arts zal onder meer vragen hoe de pijn is ontstaan en waar deze gelokaliseerd is, met name of de pijn alleen is de rug is 5
gelokaliseerd of dat de pijn ook uitstraalt naar de benen. Als de arts u onderzoekt zal deze de rug bekijken en ook voelen waar de meeste pijn is in de rug. Ook een onderzoek van de zenuwen naar de benen zal uitgevoerd worden. Aanvullend onderzoek Na het lichamelijk onderzoek zal de verdenking op een breuk bevestigd moeten worden met een röntgenfoto. Vaak volgt ook nog een CT-scan om meer detail van de breuk te kunnen zien. Een MRI-scan is meestal niet nodig voor de diagnose. Tergooi 000915935 11042019 TER-36293-nl--0419-3 Behandeling van een wervelbreuk De eerste weken na een wervelbreuk zijn meestal pijnlijk. Goede pijnstilling is dan erg belangrijk. Uw arts zal die in overleg met u voorschrijven. Belangrijk te realiseren is dat morfine en morfine-gelijkende medicijnen regelmatig obstipatie veroorzaken. Die kans wordt ook nog vergroot, omdat u minder mobiel bent met zo n breuk. Aparte medicijnen om verstopping te voorkomen worden vaak bij de pijnstillende medicijnen voorgeschreven. Bijna alle breuken moeten met rust genezen. De ingezakte wervel moet weer hard worden. De wervel zal niet terugveren naar de oude vorm, maar ingezakt blijven. Dit proces neemt zes weken tot drie maanden in beslag. De pijn is de eerste weken na het ontstaan het heftigst en wordt daarna milder. Voor de pijn in het geheel verdwenen is moet vaak meer tijd gerekend worden. Een corset kan extra steun geven aan de rug en daardoor verlichtend werken voor de pijn. Uw arts zal in overleg met u besluiten of een corset wenselijk is. Om de wervel de kans te geven te genezen, moet u de rug ook rust geven. In het begin is het niet verstandig meer te lopen dan kleine stukjes in en om het huis. Plat op bed liggen en zitten op een rechte stoel zal relatief weinig pijn geven. Opkomen uit het bed doet u het makkelijkst door eerst op uw zij te gaan liggen, dan de knieën buigen buiten het bed en dan uzelf opduwen met de handen. U moet niet gaan hangen in een bank of stoel. Bukken en tillen is de eerste tijd uit den boze. Ook draaibewegingen maken met de rug is niet verstandig. Laat de pijn u daarbij tot leidraad zijn! 6
Na de breuk bezoekt u nog regelmatig de arts, met behulp van een röntgenfoto kan deze de voortgang van de genezing beoordelen. Op indicatie wordt u na zes weken verwezen naar een fysiotherapeut om met oefeningen de rompspieren weer te versterken. Operatieve behandeling van wervelbreuken is bij de wervelinzakkingen vrijwel nooit nodig. Bij breuken die ontstaan bij een ongeval is de schade aan de wervel soms groter. In die gevallen kan het dan wel aangewezen zijn een operatieve behandeling uit te voeren. Osteoporose Verminderde botkwaliteit van wervels is meestal aanleiding dat een breuk met relatief gering geweld kan ontstaan. Als u weer mobiel bent zal onderzoek naar de botdichtheid uitgevoerd moeten worden. Wellicht bent u al bekend met osteoporose (botontkalking), vaak is een eerste breuk de reden dat osteoporose ontdekt wordt. Uw arts in het ziekenhuis of uw huisarts kan een DEXA-scan voor u aanvragen om dat onderzoek naar osteoporose te doen en u zo nodig daarvoor behandelen. Tot slot Voor vragen naar aanleiding van deze folder kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek Orthopedie via T 088 753 12 70. 7
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp