Patiënteninformatie. Het delier. Informatie voor familie en betrokkenen terTER_

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Het delier Informatie voor familie en betrokkenen terTER_

2

3 Het delier Informatie voor familie en betrokkenen. U heeft een afspraak in Tergooi gehad voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw afspraak informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom een patiënt met een delier. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterop vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. Algemeen De informatie in deze folder is bestemd voor familie en betrokkenen van een patiënt met een delier. Een andere naam hiervoor is acute verwardheid. In deze folder staat beschreven wat u voor uw partner of familielid kunt doen. Vanwege de leesbaarheid gebruiken we in deze folder de term familielid. Hiermee bedoelen we natuurlijk ook partner of vriend(in). Daar waar hij staat kunt u uiteraard ook zij lezen. Wat is een delier? Uw familielid is opgenomen in Tergooi vanwege een ziekte, een ongeval en/of operatie. Zoals u waarschijnlijk heeft gemerkt, reageert uw familielid de afgelopen dagen anders. Mogelijk bent u geschrokken van de toestand waarin u hem aantrof. Daarom vinden we het belangrijk u goed te informeren over dit voor u vreemde gedrag. De arts of verpleegkundige vertelt u dat uw familielid tijdelijk acuut verward is. We verwachten dat deze verwardheid afneemt als zijn lichamelijke toestand verbetert. De periode van verwardheid kan variëren van enkele uren tot enkele dagen en soms zelfs enkele weken. Dit is afhankelijk van de ernst van de lichamelijke toestand van uw familielid, zijn leeftijd en zijn algehele conditie. 3

4 Wat is de oorzaak van een delier? Acute verwardheid kan vele oorzaken hebben. Mogelijke oorzaken zijn bijvoorbeeld grote operaties of ziekten aan het hart of de longen. Ook kan een ongeluk (hersenschudding, gebroken heup), een infectie, medicijngebruik, stress, angst of te weinig slaap bijdragen aan het ontstaan van acute verwardheid. Stoornissen in de stofwisseling of een verstoorde hormoonhuishouding kunnen tevens een rol spelen bij het ontstaan van een delier. Door alcoholgebruik of het plotseling staken van alcoholgebruik kan iemand ook een delier krijgen. Ouderen hebben een grotere kans om acuut verward te raken. Wat zijn de verschijnselen van een delier? Uw familielid is soms onrustig en probeert bijvoorbeeld uit bed te stappen, infuusslangen te verwijderen of zit veel aan zijn laken te plukken. Ook kan het tegenovergestelde voorkomen: hij kan zich stilletjes terugtrekken in tegenstelling tot wat u van hem gewend bent. Dit laatste noemt men een stil delier. Uw familielid is niet zo helder als normaal, het lijkt alsof hij in een soort droomtoestand verkeert. In gesprekken lijkt niet alles door te dringen, het lijkt of de dingen langs hem heen gaan. Uw familielid zakt nu en dan weg en kan zijn aandacht er niet bijhouden. Ook is het voor uw familielid moeilijk om een gesprek te voeren doordat zijn concentratie is verminderd. Het geheugen van uw familielid functioneert minder goed. Met name informatie of dingen die kort geleden zijn gebeurd, kan uw familielid zich niet meer herinneren. Uw familielid kan de werkelijkheid anders ervaren. Hij ziet of hoort dingen die er in werkelijkheid niet zijn. Dit kunnen personen zijn, maar bijvoorbeeld ook beestjes. Ook kan hij stemmen of andere geluiden horen. Uw familielid weet misschien niet zo goed meer waar hij is en is niet meer bij de tijd. Hij begrijpt u niet. Hij is de controle over zichzelf en de omgeving kwijt. Hierdoor kan hij zich angstig voelen en vanuit die angst soms agressief reageren. 4

5 Al deze verschijnselen zijn niet voortdurend en even duidelijk aanwezig. Vooral s avonds en s nachts neemt de verwardheid toe. Het is belangrijk dat u zich realiseert dat de genoemde verschijnselen niet bewust gebeuren en dat uw familielid er geen invloed op kan uitoefenen. Waaruit bestaat de behandeling van een delier? De arts stelt zo snel mogelijk de onderliggende oorzaak van het delier vast en deze behandelen. Dit kan in overleg met een geriater of een psychiater gebeuren. Mogelijk krijgt uw familielid ook medicijnen tegen de verwardheid en de onrust. Om te voorkomen dat uw familielid uit bed valt of infuusslangen verwijdert, is het soms nodig dat we beschermende maatregelen nemen. Hierbij valt te denken aan bedhekken die we omhoog zetten of het gebruik maken van fixatiemateriaal. Dit soort maatregelen bespreken we van tevoren met u. In noodsituaties kan het echter voorkomen dat hier gebruik van wordt gemaakt voordat er overleg met u heeft kunnen plaatsvinden. We bespreken die situatie dan zo snel mogelijk met u. De verpleegkundigen van de afdeling ondersteunen en begeleiden uw familielid. Zo nodig vragen zij hierbij advies aan een gespecialiseerde verpleegkundige van de geriatrie of de psychiatrie. 5

6 Tergooi TER-5188-nl Wat kunt u doen? In het contact met uw familielid is een aantal punten belangrijk. Als u onderstaande adviezen volgt, kan het contact hierdoor verbeteren. Bezoek is erg belangrijk. Door de aanwezigheid van de naaste familie of vrienden kan uw familielid zich veiliger en rustiger voelen. Om vermoeidheid te voorkomen, kan het van belang zijn te overleggen met de verpleegkundigen over hoe vaak, hoe lang en hoeveel bezoek mogelijk is. Als u op bezoek komt, zegt u dan wie u bent, waarom u komt en herhaal dit zonodig. Ga, als u met meer personen komt, zoveel mogelijk aan één kant van het bed zitten, zodat uw familielid zich op dat punt kan richten. Dit is minder verwarrend voor uw familielid. Zorg ervoor dat hij zonodig zijn bril of gehoorapparaat draagt. Overleg dit wel eerst even met de verpleegkundige. Vertel uw familielid dat hij ziek is en in Tergooi ligt. Noem de dag en de datum. Bijvoorbeeld: Het is vandaag maandag 27 april Spreek rustig en in korte duidelijke zinnen. Stel eenvoudige vragen, bijvoorbeeld Heeft u goed geslapen? en niet Heeft u goed geslapen of was u vaak wakker? Breng vertrouwde voorwerpen mee, zoals foto s, eigen kleding. Een klok en/of kalender kan ook helpen ter oriëntatie. Probeer uw familielid bij het hier en nu te betrekken door bijvoorbeeld de krant mee te nemen. Stel geen vragen over het recente verleden, praat over het nu of over het verre verleden. Het is beter voor uw familielid als u niet meegaat in de vreemde waanideeën of met de dingen die hij hoort of ziet, maar er niet zijn. Probeer uw familielid niet tegen te spreken, maar probeer zo mogelijk duidelijk te maken dat uw waarneming anders is. Maak er geen strijd van. Praat over bestaande personen en echte gebeurtenissen. Probeer dit niet uit het hoofd te praten. U hoeft niet steeds te praten, het is vaak al goed dat u aanwezig bent. Probeer een steun te zijn door uw aanwezigheid en/of door simpelweg zijn hand vast te houden. Vertel wanneer u weggaat en wanneer u terugkomt of wie er na u komt. Schrijf dit eventueel voor hem op. 6

7 Nadat uw familielid van zijn delier is hersteld, kunt u hem vertellen over wat er de afgelopen periode met hem is gebeurd. Vaak kan uw familielid zich nauwelijks iets herinneren van die periode en heeft hij het ervaren als een angstige periode. Tot slot De afdeling waar u familielid is opgenomen biedt u deze informatie aan. Als u vragen heeft, kunt u die zonder aarzeling stellen aan de verpleegkundigen van de afdeling. Zij zullen u zo goed en duidelijk mogelijk informatie verstrekken. 7

8 T Locatie Blaricum Rijksstraatweg AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp