Behandeling met een bisfosfonaat

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Behandeling met een bisfosfonaat APD/zoledroninezuur Gebruik en bijwerkingen terTER_

2

3 Behandeling met APD/zoledroninezuur U heeft een afspraak in Tergooi voor een behandeling met een bisfosfonaat. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw behandeling informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom bisfosfonaten. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterop vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. Botopbouw en -afbraak Omvorming van het bot vindt voordurend plaats in elk lichaam. Daarbij wordt oud bot vervangen door nieuw bot zodat de botten sterk en gezond blijven. In gezonde botten zijn twee soorten cellen actief bij omvorming van het bot. Dit zijn cellen die bot aanmaken (osteoblasten) en cellen die bot afbreken (osteoclasten). Onder normale omstandigheden is de activiteit van deze twee soorten cellen in evenwicht. Dat betekent dat het proces van botafbraak en botaanmaak in balans is en bot dus regelmatig vervangen wordt. Als het proces van omvorming van het bot uit balans raakt bestaat er een kans dat het bot zwak wordt (osteoporose) en is er een verhoogd risico op botbreuken. Wat zijn bisfosfonaten? APD (pamidroninezuur) en zoledroninezuur zijn bisfosfonaten die via een infuus worden toegediend. Bisfosfonaten kunnen worden gebruikt bij osteoporose, bij een hoog calcium in het bloed als gevolg van een kwaadaardige aandoening, bij uitzaaiingen in het bot en preventief om 3

4 de kans op uitzaaiingen te verminderen bij borstkanker. In deze folder leest u hoe APD/zoledroninezuur werkt en hoe dit middel moet worden gebruikt. Ook de mogelijke bijwerkingen staan vermeld. Hoe werken bisfosfonaten? Bisfosfonaten zijn medicijnen die ingrijpen op de balans tussen de bot afbrekende cellen en de bot aanmakende cellen. Het medicijn draagt bij aan een juiste balans tussen de cellen. Bisfosfonaten leggen als ware een sterke beschermende laag over het oppervlak van de botten heen. Dit stabiliseert de botten zodat de omvorming van het bot op de juiste manier verloopt. Bij osteoporose: door een hogere botdichtheid is het bot als het ware sterker en daardoor de kans op een wervelinzakking of botbreuk kleiner. Bisfosfonaten kunnen ook worden gebruikt om de hoeveelheid calcium in bloed te verlagen bij een hypercalciemie (= te hoog gehalte aan calcium in het bloed). Remming groei tumorcellen Zoledroninezuur doet echter ook het volgende: het remt de groei van eventueel nog aanwezige tumorcellen af. Dit werkt zo: als (eventueel nog aanwezige) tumorcellen zich willen delen worden nieuwe bloedvaten gevormd om deze cellen van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Zoledroninezuur gaat vorming van deze bloedvaten tegen zodat de kwaadaardige cellen zich niet ongeremd kunnen blijven delen. Pijnklachten ten gevolge van skeletschade kan doordoor afnemen en verdere schade aan het skelet kan worden beperkt. Wanneer bisfosfonaten wel of juist niet gebruiken? U mag bisfosfonaten niet gebruiken als u een allergische reactie heeft gehad na het gebruik van APD/zoledroninezuur Gebruik tijdens zwangerschap Wanneer u tijdens de behandeling met APD/zoledroninezuur zwanger wordt of wilt worden, moet u uw arts informeren. 4

5 Gebruik tijdens borstvoeding Het werkzame bestanddeel van bisfosfonaten gaat over in de moedermelk. Tijdens de behandeling met bisfosfonaten raden we u het geven van borstvoeding af. Gebruik bij oudere personen Oudere patiënten kunnen bisfosfonaten normaal gebruiken mits zij geen ernstige hart- of nieraandoening hebben. Invloed op rijvaardigheid en bediening van machines Bisfosfonaten kan bij sommige patiënten, vooral direct na de infusie, slaperigheid of duizeligheid veroorzaken. Wanneer u dit overkomt, moet u afzien van het besturen van voertuigen, het bedienen van machines en andere bezigheden waarbij uw volle aandacht wordt verlangd. Wisselwerking met andere geneesmiddelen Voordat u een ander geneesmiddel gaat gebruiken naast bisfosfonaten, moet u met uw arts of apotheker overleggen. Mogelijke bijwerkingen De meest voorkomende bijwerkingen zijn: kortdurende koorts en een griepachtig gevoel gepaard gaande met rillingen, en soms ook vermoeidheid en een algemeen gevoel van onwel zijn. Het is belangrijk te weten dat de klachten van spierpijn en algehele malaise vaak op de dag na het infuus optreden. Minder vaak komen voor: kortdurende spier- en of gewrichtspijn, spierkrampen, pijn, roodheid en zwelling op de plaats van het infuus, maag- en darmstoornissen, misselijkheid en braken, buikpijn, obstipatie, diarree, verminderde eetlust, hoofdpijn, duizeligheid, slaperigheid, vermoeidheid, verwardheid, agitatie, huiduitslag, jeuk en oogirritatie. Mogelijk kan ook smaakverandering of verlies optreden. Bij enkele patiënten kunnen allergische reacties opgetreden, zoals bemoeilijkte ademhaling, zwelling van de lippen en tong en plotselinge 5

6 daling van de bloeddruk. Bij sommige patiënten kunnen ook andere bijwerking optreden. Waarschuw uw arts wanneer bij u een bijwerking optreedt die niet in deze folder staat genoemd. Mogelijke beïnvloeding van het gebit Een van de mogelijke bijwerkingen van de toediening van zoledroninezuur is osteonecrose van het kaakbeen. Dit wordt gekenmerkt door blootliggend bot in het kaakbeen. Osteonecrose van de kaak kan spontaan ontstaan tijdens de behandeling of in samenhang met een tandheelkundig ingreep zoals het trekken van tanden. Ga voor start van de behandeling met een bisfosfonaat naar uw tandarts om uw gebit te laten controleren. Meldt bij uw tandarts dat u behandeld gaat worden met een bisfosfonaat. Herhaal deze controle regelmatig en wees alert op het volgende: Wanneer u gebitsproblemen heeft is het van belang dat u dit zo snel mogelijk meldt aan uw behandeld arts. Bij een tandheelkundige ingreep kan de tandarts of kaakchirurg altijd te overleggen met uw behandelend specialist. Tergooi TER-5858-nl Hoe worden bisfosfonaten gebruikt? Hoeveel APD wordt toegediend? De dosering is afhankelijk van het voorschrift van de arts. APD wordt door middel van een langzaam infuus in een ader toegediend in de volgende snelheden: APD 30 mg in 30 minuten APD 60 mg in 60 minuten APD 90 mg in 90 minuten Er wordt daarna nog ongeveer 10 minuten nagespoeld met NACL 0.9% oplossing Hoe wordt zoledroninezuur toegediend? Zoledroninezuur wordt altijd in een standaard dosering van 4 mg door middel van een infuus in een ader toegediend in 15 minuten en wordt daarna nog ongeveer 10 minuten nagespoeld met NACL 0,9% oplossing 6

7 Hoe lang moeten bisfosfonaten gebruikt worden? De arts beslist hoeveel en wanneer u de infusies nodig heeft. Tot slot Als u nog vragen heeft na het lezen van deze folder, stelt u ze dan aan een verpleegkundige van de afdeling B0/A0 Dagbehandeling, B01: T of A01: T Buiten kantooruren kunt u bellen naar de afdeling Spoedeisende Hulp, Hilversum, Van Riebeeckweg 212 te Hilversum, T

8 T Locatie Blaricum Rijksstraatweg AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg XZ Hilversum Locatie Weesp Korte Muiderweg 2A 1382 LR Weesp