MAILING 50 VAN DEMENT OOSTENDE VZW Een mailing van onze vereniging naar onze talrijke sympathisanten, het stadsbestuur en de pers. DE ALARM KLOK 30 OKTOBER 201O GOUDEN PAND 2011 MINISTER BOURGEOIS WORDT VOORZITTER VAN DE JURY 1 P a g i n a
GOUDEN PAND 2011 Op 30 januari 2011 organiseert vzw Dement Oostende voor de vierde keer de uitreiking van Het Gouden Pand. We waren genoodzaakt om de uitreiking van Het Gouden Pand even uit te stellen. We hadden deze zomer een aantal kandidaturen ontvangen die niet voldeden aan de criteria, en van een aantal andere kandidaten hebben we bericht ontvangen dat Uiterste datum indienen kandidaturen 3 november 2010! hun kandidatuur niet tijdig kon worden ingediend. Voor ons is de kwaliteit van Het Gouden Pand belangrijk, zowel inhoudelijk voor het pand als voor de uitstraling van de prijs. Daarom werd de datum voor het indienen van een dossier verlengd tot 3 november 2010. U hebt nog enkele dagen tijd Met de uitreiking van Het Gouden Pand wil Dement renovaties lauweren die met private middelen tot stand werden gebracht door mensen als jij en ik: veel Oostendenaars getroosten zich veel moeite om een pand van de ondergang te redden en het in zijn glorie te herstellen. De positieve impact die dit op lange termijn heeft op het straatbeeld en op de beleving van onze stad wordt vaak onderschat. Kiezen om een pand te renoveren is niet steeds de eenvoudigste weg, en de uitreiking van Het Gouden Pand is onze manier om de eigenaars in de kijker te zetten en te danken voor hun inspanning om Oostende een mooiere stad te houden. Ben je een Oostendenaar en heb je recent een mooi pand gerenoveerd? Stel je dan kandidaat voor Het Gouden Pand 2010. Een onafhankelijke vakjury beoordeelt op de uitreiking de diverse kandidaten en reikt de prijs Het Gouden Pand uit. De eerste editie ging door onder voorzitterschap van professor en mediafiguur Rik Torfs. Bij de tweede editie leidde schrijver Eric De Kuyper de jury en bij de editie van vorig jaar stond de jury onder het voorzitterschap van animatiecineast Raoul Servais. Voor de vierde editie zal Minister Geert Bourgeois, Vlaams Minister bevoegd voor o.a. Onroerend Erfgoed en Toerisme, het voorzitterschap waarnemen. De activiteit gaat door op 30 januari 2011 s ochtends, in de Forumzaal van Bibliotheek Kris Lambert, Wellingtonstraat 7 te Oostende. Praktisch Welke panden komen in aanmerking? Panden die recent gerenoveerd zijn. De werken zijn afgerond, of ten minste presentabel voor foto en video opnames. Het merendeel van de werken is niet langer dan 5 jaar geleden voltooid. De werken werden uitgevoerd met private middelen. Het gebouw is ouder dan 35 jaar. Het kan zowel om woningen, appartementen als handelspanden gaan, zolang het pand eigendom is van een private persoon. Belangrijk is dat het pand erfgoedwaarde heeft. Vermelding op de lijst van de Vlaamse Inventaris voor Onroerend Erfgoed (VIOE) is daarbij een goede indicatie maar geen verplichting. De grootte van het pand speelt op zich geen rol. De renovaties zullen beoordeeld worden op hun waarde en niet op het budget dat werd besteed. 2 P a g i n a
Welke panden komen niet in aanmerking? Alle panden die reeds erkend zijn als beschermd monument; ook de appartementen die in een dergelijk pand gelezen zijn. We menen dat de waarde van deze gebouwen voldoende bewe zen is, en dat zij niet nog een bijkomende erkenning als Gouden Pand vereisen. Bovendien willen we de panden in de kijker stellen die werden gerestaureerd met eigen financiële middelen, zonder aanspraak te kunnen maken op restauratiepremies door de Vlaamse Overheid. Enkele praktische zaken: De eigenaar kan toegang geven aan onze fotograaf om foto s te maken van het pand (exterieur en interieur), zodat de jury zich een indruk kan geven van het pand. De eigenaar of een afgevaardigde kan aanwezig zijn bij de prijsuitreiking op 30 januari. De vakjury zal worden gevraagd om bij hun selectie rekening te houden met de volgende criteria, gerangschikt in orde van belangrijkheid: 1. Meerwaarde voor de buurt (40 %) De mate waarin de renovatie van het pand betekenis heeft in de omgeving. Is door de renovatie een stadskanker vermeden? Heeft de verbouwing bijgedragen tot een aangename sfeer in de straat of wijk? Zal het werk anderen misschien inspireren om het voorbeeld te volgen en ook te gaan renoveren? 2. Originaliteit en karakter (30 %) Op welke manier werd de renovatie benaderd? Was het originele karakter van het pand nog aanwezig, en is dit door de renovatie opgewaardeerd? Op welke manier gaan oude en nieuwe elementen samen? Betekende de renovatie een meerwaarde voor het gebouw, is het m.a.w. in ere hersteld? In welke mate heeft de eigenaar zijn eigen stempel gedrukt op de renovatie? 3. Volledigheid van de werken (15 %) Hoe omvangrijk is de renovatie? Hiermee wordt niet bedoeld welk budget?, maar wel in welke mate de elementen die vragen om renovatie werden aangepakt. Werden noodzakelijke werken aan binnen- én buitenzijde uitgevoerd? Voorgevel, achtergevel? Werden belangrijke zaken (vochtproblemen oplossen, elementen in verval restaureren of vernieuwen) aangepakt? 4. Technische verbetering (15 %) De werken hebben een positieve bijdrage geleverd aan het comfort voor de gebruikers. Er werden ingrepen gedaan om het gebouw in overeenstemming te brengen met de hedendaagse wooneisen. In de eerste plaats gaat het dan natuurlijk om verbeteringen op vlak van energieprestatie: dak isoleren, ketel ver nieuwen, dubbele beglazing plaatsen (al dan niet in vernieuwd schrijnwerk),.... Maar ook de kwaliteit van de werken is een criterium. Werd er gewerkt met bekwame aannemers? Is de veiligheid (vb. elektrische installatie) verbeterd? Is er gekozen voor waardevolle en duurzame materialen? Met andere woorden in welke mate kan het gebouw concurreren met een nieuwbouw? Het Gouden Pand komt er dank zij de sympathieke steun van Bouw.Punt Vanden Berghe te Oostende 3 P a g i n a
Op de fiche in bijlage vragen we om in eigen woorden reeds een eerste toelichting te geven bij de selectiecriteria, de mate waarin ze op het pand van toepassing zijn en het belang dat je eraan hecht. Bij kandidatuurstelling vragen bijgevoegde fiche ingevuld terug te bezorgen vòòr 3 november. De fiche kan worden verstuurd of afgeleverd aan ons adres vzw Dement Oostende, Plantenstraat 82, 8400 Oostende. Of je kan deze digitaal invullen (bijlage bij onze Mailing) en versturen naar vzwdementoostende@gmail.com of dementoostende@telenet.be. Na het afsluiten van de kandidatuurstellingen worden deze onderzocht; de kandidaten die in aanmerking komen worden gecontacteerd voor het opmaken van een presentatie bestaande uit foto s en videomateriaal om aan de vakjury en publieksjury voor te leggen. De winnaar van Het Gouden Pand wordt gekozen op 30 januari, evenals de winnaar van de publieksprijs. We hopen op een talrijke opkomst en op een mooi Gouden Pand 2011. Succes! HET OUD KERKHOF Recent verschenen verscheidene berichten over vergevorderde verwaarlozing op de begraafplaats Paster Pype, tot en met openliggende graven. Gemeenteraadslid Wouter De Vriendt van Groen! interpelleerde hierover op de gemeenteraad van 22 oktober. Verantwoordelijk schepen Vanessa Vens antwoordde te willen starten met de grondige sanering vanaf volgend jaar. In de krant verklaarde de schepen dat er momenteel onderzocht wordt welke graven een monumentale waarde hebben. Bedoeling is dan eventueel op zoek te gaan naar financierders die deze dan kunnen onderhouden. Er zijn al voorbeelden in Gent en Assebroek waar dat systeem wordt toegepast. Graven zonder waarde en waarvan de concessie verlopen is zouden vanaf volgend jaar weggenomen worden. Niettemin vraagt Wouter De Vriendt zich af waarom de Stad nog steeds geen lijst heeft van de graven die als monument beschermd kunnen worden? Elke stad moet dit doen, volgens een Vlaams decreet van 2004, en Oostende loopt hierin achter. Een bescherming kan zowel omwille van de historische als architecturale waarde zijn. In Brugge bestaat een grafbeschermingscomité die deze materia aanpakt. In Oostende is de expertise zeker ook aanwezig. Reeds in 2008 had Dement Oostende gesprekken met de schepen over de situatie op Het Oud Kerkhof. Volgend artikel verscheen reeds in onze Alarmklok van vorig jaar : [Alarmklok 44, 2009] Voor het Kerkhof Paster Pype, in de volksmond het Oud Kerkhof, staan blijkbaar grote veranderingen op til. Deze begraafplaats werd in 1852 aangelegd en uitgebreid in 1862. Het is de oudste nog bestaande stedelijke begraafplaats van Oostende, gelegen buiten de stadskern aan de Nieuwpoortsesteenweg. Ze telt een groot aantal waardevolle grafmonumenten. Plannen uit de jaren 1970 voor een uitdoof- en verdwijningsbeleid maakten intussen plaats voor een nieuwe aanpak. Maar over deze nieuwe aanpak bestaan nog veel onduidelijkheden. 4 P a g i n a
Het kerkhof zou terug een actief kerkhof moeten worden, en daarbij zouden de verwaarloosde en minder belangrijke graven plaats moeten ruimen. De graven in behandeling werden in 2007-2008 gemarkeerd met stickers, waarna de belanghebbenden contact moesten opnemen met de bevoegde diensten. Een terugname van concessie impliceert wel niet onmiddellijk de afbraak en verwijdering. Maar wat dan wel? De grote hoeveelheid aan stickertjes, en de uiteindelijke selectie van de graven (ook op de belangrijkste wandelpaden) leken ons toch een zeer serieuze ingreep op onze eigenste Oostendse Campo Santo. Er zullen aanzienlijke percelen integraal verdwijnen, waaronder ook een heel belangrijk deel van de graven uit de 19e eeuw. Met welke criteria de selectie gemaakt werd is onbekend, enige structuur (afgezien van de plaats) was ons op het eerste zicht vreemd. Werd er rekening gehouden met de erfgoedwaarde van de graven, of de historische waarde (veel belangrijke Oostendenaren liggen hier begraven)? Andere steden nemen beschermingsinitiatieven en begeleidende maatregelen om het behoud te verzekeren van waardevol funerair patrimonium. We herinneren ons een decreet uit 2004, dat de steden en gemeenten verplicht om een lijst samen te stellen van graven die van lokaal historisch belang zijn. Deze graven dienen dan door de gemeente zelf gedurende de komende 50 jaar onderhouden te worden. Het is ons onbekend of de Stad Oostende op dit ogenblik werk maakt van een dergelijk inventarisatieproject, en zo ja of hiervoor deskundigen, historici, lokale heemkundigen of andere specialisten worden bevraagd. Werd dit funerair erfgoed wel voldoende bestudeerd vanuit de diverse disciplines zoals architectuur, sociologie, heraldiek, iconografie of stijlgeschiedenis? Dement Oostende is de overtuiging toegedaan dat de ganse site van het Oud Kerkhof van groot belang is, en dat de historische en waardevolle graven niet zomaar mogen verdwijnen zonder degelijk onderzoek. Enkele jaren terug bestond er een hetze nadat de bevoegde Schepen een aantal graven onterecht liet verwijderen, waarbij achteraf zelfs een graf diende te worden teruggeplaatst. We hopen dat met de huidige reconversie van het Oude Kerkhof op een correcte manier wordt tewerk gegaan. In talloze andere steden maakt men werk van het herbruiken van oude grafmonumenten, waarbij deze aan een nieuwe eigenaar in concessie gegeven worden. Dit alternatief voor het afbreken van de oude grafmonumenten is voor Oostende zeker het onderzoeken waard. Tijdens een gesprek met de bevoegde Schepen Vanessa Vens werd ons verzekerd dat er aandacht besteed zal worden aan de aangehaalde punten. Men spreekt van een wandelkerkhof, dat ongeveer gelijktijdig zou worden aangelegd met het fel gecontesteerde crematorium die vlak naast het kerkhof komt. Verder moet er ook een strooiweide en een columbarium komen. Worden die naast het oud kerkhof ingepland, of moet een deel van het kerkhof hiervoor plaats ruimen? Het protest van de omwonenden tegen dit crematorium groeit echter steeds verder aan. (Ondertussen werd beslist het crematorium niet te bouwen naast het kerkhof) DE GESCHIEDENIS VAN DE OOSTENDSE CINEMA'S Begin november komt het boek De wonderlijke wereld van pluche & pellicule uit. In dit boek brengen Johan Geuvens en Régis Benoit een overzicht van de vele cinema's die Oostende ooit rijk was en wordt de ontwikkeling van de cinematografie in onze badstad op levendige wijze in beeld gebracht. Gegroeid uit de wereld van spektakel, kermissen en variététheaters ontwikkelt de cinema zich op zijn manier en eist het geleidelijk aan zijn eigen plaats op in de wereld van vermaak en vertier. Naast de vele foto s van vergeten filmpaleizen komen de pioniers van het eerste uur aan bod en zien we hoe ze hun imperium konden uitbouwen of soms ook roemloos ten onder gingen. 5 P a g i n a
We zien hoe Oostende zich eind de jaren '50 tot een heuse filmstad ontpopt met niet minder dan zestien filmzalen tegelijk. In deze glorietijd komen de sterren van het witte doek naar de Koningin der Badsteden en poseren er gewillig voor de perscamera's. Deze unieke samenstelling van nooit gepubliceerde foto's, illustraties en affiches schetst het ontstaan, het verloop en de uiteindelijke terugval van een glorierijke periode in Oostende, een nostalgische terugblik op de "wonderlijke wereld van pluche en pellicule". Reserveren kan nog tot 4 november via 0496/757405-0475/856723 of cinemaoostende@telenet.be Auteurs: Johan Geuvens en Régis Benoit, met voorwoord door Eric de Kuyper ISBN 978-90-9025168-4, NUR 693 Formaat: 24x24 cm Pagina's: 384 Illustraties: 725 Verschijningsdatum: 5 november 2010 Verkoopprijs: In de boekhandel 37,50. Vooraf gereserveerd of op de voorstellingsavond 30,00. Voormalige cinema Odeon gesloopt De voormalige bioscoop Odeon en Roxy op de hoek van de Nieuwpoortsesteenweg 94 en de Sportstraat werd gesloopt om plaats te moeten maken voor een appartementsgebouw. Het gebouw met mogelijk een laat 19de-eeuwse kern kreeg in de jaren 1920 een aangepast gevelfront in Art Deco stijl. De cinema werd reeds gesloten in 1966, en omgebouwd tot een handelspand. De geschiedenis ervan kan je nu enkel nog lezen in het boek over de Oostendse cinema s. De naastliggende eclectische villa op nummer 96 (het gele pand op de foto) werd eveneens gesloopt. Dit pand uit 1925, mogelijk naar ontwerp van architect A. Devreese, werd jarenlang moedwillig verkrot door zijn eigenaar. Beide panden waren geïnventariseerd door de overheid (VIOE 56436 & 56437). COLOFON Dement Oostende vzw, Plantenstraat 82, 8400 Oostende Info : dementoostende@telenet.be www.iloveo.be Wil je onze mailing niet meer ontvangen? Geef ons een seintje. De "Alarm Klok" is een knipoog naar het officiële informatieblad van de stad Oostende. En met een alarmklok maken we ook een link naar de verdwenen klok van de Hazegras-kerk : symbool voor het respect waarmee ons bestuur het erfgoed behandelt. 6 P a g i n a