Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2019
2
Voorwoord In dit boek staat informatie over de Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen. Die zijn op 20 maart 2019. Het boek gaat over de verkiezingen in de provincie Zuid-Holland. De afdeling Leren & Ontwikkelen Cliënten van de Gemiva-SVG Groep heeft dit boek gemaakt. Hiervoor is gebruik gemaakt van de internetpagina www.prodemos.nl In dit boek staan de politieke partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen in de provincie Zuid-Holland. De plannen en ideeën van de partijen staan er niet in. Daarvoor kun je kijken op de internetpagina s van de politieke partijen. Die staan bij de partijen genoemd. Niet alles staat in dit boek. Wil je meer weten over de verkiezingen? Kijk op internet op de volgende pagina s: www.stemjijook.nu (verkiezingskrant, voorbereiden op de verkiezingen, wat is een democratie, oefenen met stemmen, filmpjes) www.hoewerktstemmen.nl (informatie over Provinciale Staten en waterschappen, hoe werkt stemmen en oefenen met stemmen) https://stemwijzer.nl (uitleg over de verkiezingen Provinciale Staten en waterschappen en met de stemwijzer kan je kijken welke partij het best bij jou past) www.zuid-holland.nl (over de Provinciale Staten van Zuid Holland) www.waterschapsverkiezingen.nl (uitleg over de waterschappen, wat doen ze en waarom stemmen we) In het boek en op websites staan soms moeilijke woorden. We raden aan om hulp te vragen als je het niet begrijpt. Samen komen we er vast uit. Veel succes met bedenken op wie je wilt stemmen op 20 maart 2019. 3
Inhoudsopgave Bladzijde Voorwoord 3 Inhoudsopgave 4 Wat is stemmen? 5 Wie mogen er stemmen? 5 Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 6 Wat doe je op 20 maart 2019? 7 Lijsttrekker 7 De politieke partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen in Zuid-Holland 8 De verkiezingsdag 11 Jouw gedrag in het stemlokaal 13 Jouw gedrag in het stemhokje 14 4
Wat is stemmen? Nederland is een democratie. Dat betekent dat iedereen die in Nederland woont, meebeslist. We kunnen meedenken en meepraten over plannen, afspraken en regels. We kunnen niet allemaal in de gemeenteraad, Provinciale Staten of Tweede Kamer zitten. Daarom kiezen we mensen die dat voor ons kunnen doen. Dat doen we als we gaan stemmen. Je kunt stemmen op een politieke partij. Politieke partijen met veel stemmen hebben veel te zeggen in Nederland. Wie mogen er stemmen? Bij de Provinciale Staten verkiezingen mag iedereen met de Nederlandse nationaliteit stemmen. Je mag stemmen voor de provincie waar je in woont. Je moet 18 jaar of ouder zijn en niet uitgesloten van het kiesrecht. Bij de waterschapsverkiezingen mag iedereen met de Nederlandse nationaliteit stemmen. Ook niet-nederlanders met een verblijfsvergunning mogen stemmen. Je stemt voor het waterschap waarin je woont. Je moet 18 jaar of ouder zijn en niet uitgesloten van kiesrecht. Ook mensen met een verstandelijke beperking mogen stemmen. En mensen met een geestelijke stoornis die onder curatele staan mogen ook stemmen. 5
Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen Op 20 maart 2019 gaan we stemmen voor de Provinciale Staten en het waterschap. Je stemt voor de Provinciale Staten en het algemeen bestuur van jouw waterschap. Door te stemmen bepaal je (samen met alle andere kiezers) welke partijen en personen in de Provinciale Staten en het algemeen bestuur van jouw waterschap komen te zitten. Voor deze verkiezingen krijg je twee stempassen thuisgestuurd. Wat zijn de Provinciale Staten? De Provinciale Staten nemen voor ons besluiten in de provincie. In Zuid-Holland zitten er 55 mensen in de Provinciale Staten. De leden van de Provinciale Staten kiezen de leden van de Gedeputeerde Staten. Dat is het bestuur van de provincie. De voorzitter van de Gedeputeerde Staten noemen we de commissaris van de koning. Ook kiezen de leden van de Provinciale Staten de leden van de Eerste Kamer. De Eerste Kamer beslist samen met de Tweede Kamer of een besluit van de regering kan doorgaan. Wat zijn de waterschappen? Waterschapsverkiezingen zijn verkiezingen voor het bestuur van de waterschappen. Door te stemmen kan je invloed uitoefenen op de werkwijze van het waterschap. De waterschappen zijn verantwoordelijk voor het waterbeheer in Nederland. Zij zorgen voor de aanvoer en afvoer van water, het zuiveren van rioolwater en het onderhoud van waterkeringen zoals dijken en duinen. Sommige waterschappen beheren ook wegen en vaarwegen. Nederland is verdeeld in 21 waterschappen. Zuid Holland telt meerdere waterschappen. Je brengt je stem uit voor het waterschap waar jouw woonplaats in ligt. In ieder waterschap is de kandidatenlijst verschillend. Vandaar dat deze niet terug te vinden zijn in dit boek. Kijk op de website die staat op pagina 3 om meer te lezen over de verschillende waterschappen. Een waterschap wordt ook wel hoogheemraadschap genoemd. 6
Wat doe je op 20 maart 2019? Je kunt tussen 7.30 en 21.00 uur gaan stemmen. Neem je stempassen en identiteitsbewijs mee naar het stembureau. Op een stempas staat welk stembureau het dichtste bij is voor je. Lijsttrekker Alle mensen die samen op een lijst staan, hebben dezelfde politieke opvattingen. De nummer 1 op de lijst is de lijsttrekker. De politieke partij bepaalt zelf wie dat is. Onder de naam van de lijsttrekker volgen de namen van de andere kandidaten. Je kunt ook op 1 van hen stemmen. Dat wordt het uitbrengen van een voorkeurstem genoemd. Je stemt dan dus niet op de lijsttrekker, maar op een andere kandidaat van die partij. Je stem gaat nooit verloren. Stem je op iemand die niet wordt gekozen? Dan gaat je stem naar iemand anders op de lijst. Er komt nu een lijst met de politieke partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen in Zuid-Holland. De naam van de lijsttrekker staat erbij genoemd. Ook staat er een internetadres bij waar je meer informatie kunt vinden. 7
De politieke partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen in Zuid-Holland VVD Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Floor Vermeulen https://zuidholland.vvd.nl PVV Partij voor de Vrijheid Henk de Vree https://pvvzuidholland.nl CDA Christen-Democratisch Appèl Adri Bom-Lemstra https://www.cda.nl/zuidholland D66 Democraten 66 Ria Oosterop-van Leussen https://zuidholland.d66.nl PvdA Partij van de Arbeid Anne Koning https://zuidholland.pvda.nl SP Socialistische Partij Lies van Aelst https://zuid-holland.sp.nl GroenLinks Berend Potjer https://zuidholland.groenlinks.nl 8
De politieke partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen in Zuid-Holland SGP Staatkundig Gereformeerde Partij Nico de Jager https://zuid-holland.sgp.nl ChristenUnie Jacco Schonewille https://zuidholland.christenunie.nl 50Plus Willem Bakx https://50pluszuidholland.nl Partij voor de Dieren Carla van Viegen https://zuidholland.partijvoordedieren.nl NIDA Bas van Noppen https://www.nidarotterdam.nl DENK Metin Çelik https://www.bewegingdenk.nl Code Oranje Lucien van der Plas https://www.wijzijncodeoranje.nl 9
De politieke partijen die meedoen aan de Provinciale Statenverkiezingen in Zuid-Holland Forum voor Democratie Rob Roos https://forumvoordemocratie.nl/provincies/zuid-holland Lokale Partijen Zuid-Holland (LPZH) Bernard Minderhoud http://vlpzh.nl Jezus Leeft Florens van der Spek https://www.jezusleeft.nl 10
De verkiezingsdag Neem je legitimatiebewijs en stempassen mee naar het stembureau. Je ziet op de bordjes waar je heen moet. Bij het stembureau aangekomen, ga je naar binnen. Binnen geef je je stempassen af aan de mensen achter de tafel. Deze mensen kijken je stempassen en legitimatiebewijs na. 11
Dan krijg je twee stembiljetten. Voor de Provinciale Statenverkiezingen en de waterschapsverkiezingen. Je gaat naar een stemhokje. Soms moet je even wachten. Houd dan genoeg afstand van de stemhokjes. Ben je aan de beurt? Ga dan alleen in het stemhokje staan. Vouw je stembiljet open. De namen van de politieke partijen staan bovenaan op het stembiljet. Daaronder staan de namen van de mensen waaruit je kunt kiezen. Zoek de persoon op wie je wilt stemmen. Voor de naam staat een leeg vakje. Dat kleur je rood. Let op: maak maar 1 vakje rood. Vouw het andere stembiljet open en breng daarop ook je stem uit. Heb je een fout gemaakt? Vraag dan een nieuw stembiljet. Vouw de stembiljetten dubbel en stop ze in de goede stembus. 12
13
14