Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie Vlaamse Regering Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Afdeling Kanselarij Boudewijnlaan 30, bus 20 1000 Brussel tel. secretariaat: 02/553.57.03 fax secretariaat: 02/553.57.02 e-mail: openbaarheid@vlaanderen.be Dossiernummer : OVB/2008/117 DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur Gelet op het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur; Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie; Gelet op het oorspronkelijke verzoek dd. 14 juli 2008 van xxxx tot het verkrijgen van een kopie van de processen-verbaal die door de Afdeling Milieu-inspectie, buitendienst Vlaams- Brabant werden opgesteld naar aanleiding van de wederrechtelijke lozingen zoals die in april 2008 plaatsvonden te xxxx; Gelet op de beslissing van het afdelingshoofd van de Afdeling Milieu-inspectie dd. 18 juli 2008 waarbij het verzoek tot openbaarmaking geweigerd werd op grond van artikel 15, 1, 3, van het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur; Gelet op het beroepschrift dd. 28 juli 2008 van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Vlaams-Brabant tegen deze weigering; Gelet op de registratie van het beroepschrift op 29 juli 2008; Wat de ontvankelijkheid betreft: Overwegende dat de in beroep aangevochten beslissing dateert van 18 juli 2008; dat in de beslissing dd. 18 juli 2008 de beroepsmogelijkheden en de modaliteiten van het beroep werden vermeld; Overwegende dat het beroepschrift werd ingediend bij de beroepsinstantie bij brief van 28 juli 2008 en geregistreerd werd op 29 juli 2008; 1
Overwegende dat daaruit volgt dat het beroep binnen de in artikel 22, lid 2 van het decreet van 26 maart 2004 gestelde termijn van 30 dagen is ingediend; Overwegende dat het beroepschrift dd. 28 juli 2008 dan ook als ontvankelijk wordt beschouwd; Wat de gegrondheid betreft: Overwegende dat overeenkomstig artikel 7, tweede lid van het decreet van 26 maart 2004 het recht op passieve openbaarheid betrekking heeft op bestuursdocumenten; dat op grond van deze bepaling elke instantie in principe verplicht is aan eenieder die erom verzoekt inzage te geven in, uitleg te verschaffen over of een afschrift te bezorgen van de gewenste bestuursdocumenten; Overwegende dat de openbaarmaking slechts kan geweigerd worden, mits toepassing wordt gemaakt van één of meerdere uitzonderingen, zoals gestipuleerd in de artikelen 11 tot en met 15 van voormeld decreet; Overwegende dat de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Vlaams-Brabant (hierna: POM) bij brief dd. 14 juli 2008 de Afdeling Milieu-inspectie, buitendienst Vlaams-Brabant verzocht om een kopie te willen verschaffen van de processen-verbaal die de Afdeling Milieu-inspectie opstelde naar aanleiding van wederrechtelijke lozingen zoals die plaatsvonden in april 2008 te xxxxx dewelke ernstige verstoppingen veroorzaakten van de riolering aldaar aanwezig; Overwegende dat artikel 3, 4 van het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur bepaalt dat een bestuursdocument een drager, in welke vorm ook, van informatie is waarover een bestuursinstantie beschikt; Overwegende dat deze processen-verbaal onbetwistbaar bestuursdocumenten zijn in de zin van artikel 3,4 van het decreet van 26 maart 2004; dat het openbaarheidsdecreet, voor wat betreft de uitzonderingen op het recht op openbaarheid, een onderscheid maakt naargelang het gaat om een aanvraag tot openbaarmaking die betrekking heeft op milieu-informatie dan wel op andere informatie; dat in casu de gevraagde bestuursdocumenten milieu-informatie bevatten in de zin van artikel 3, 5 van het openbaarheidsdecreet; Overwegende dat de POM, nadat was vastgesteld dat de lozingen ernstige verstoppingen veroorzaakten van de riolering aldaar aanwezig, het opdrachthoudend intergemeentelijk samenwerkingsverband xxxx contacteerde teneinde de veelvuldige verstoppingen in de rioleringen te remediëren; dat uit de eerste vaststellingen ter plekke van de Afdeling Milieuinspectie naar voren kwam dat de firma xxxx daaromtrent verantwoordelijkheid droeg; dat de POM voor de voormelde interventie van xxxx inmiddels een factuur ontving; dat de POM de betaling van deze factuur wenst te recupereren bij xxxx; dat laatstgenoemde echter haar verantwoordelijkheid afwijst; Overwegende dat de verzoeker daarom een kopie wenst te bekomen van de processen-verbaal die door de Afdeling Milieu-inspectie werden opgesteld naar aanleiding van deze wederrechtelijke lozingen zoals die in april 2008 plaatsvonden te xxxx; 2
Overwegende dat de Afdeling Milieu-inspectie dit verzoek tot openbaarmaking afwees bij brief dd. 18 juli 2008 waarin werd toegelicht dat naar aanleiding van de genoemde feiten door de Afdeling Milieu-inspectie een controle verricht werd waarbij monsternemingen gebeurden; dat de vaststellingen het voorwerp uitmaakten van een proces-verbaal met als kenmerk xxxx; dat dit PV aan de procureur des Konings te xxxx werd toegestuurd, samen met het procesverbaal van de monsternemingen; Overwegende dat de Afdeling Milieu-inspectie de vraag tot openbaarmaking meer bepaald afwees op grond van artikel 15, 1, 3 van het openbaarheidsdecreet waarin wordt bepaald dat een vraag tot openbaarmaking van milieu-informatie wordt afgewezen indien men van oordeel is dat het belang van de openbaarheid niet opweegt tegen het vertrouwelijk karakter van bestuursdocumenten die uitsluitend ten behoeve van de strafvordering of de vordering van een administratieve sanctie werden opgesteld; Overwegende dat deze bepaling belet dat bestuursdocumenten die uitsluitend werden opgesteld ten behoeve van de strafvordering worden vrijgegeven om het goede verloop van het strafonderzoek, de rechten van verdediging en het vermoeden van onschuld te vrijwaren; dat deze uitzonderingsgrond aldus moet worden toegepast als het vrijgeven van de gevraagde documenten schade toebrengt aan het opsporen en vervolgen van strafbare feiten of de rechten van verdediging in het gedrang brengt; Overwegende dat de Afdeling Milieu-inspectie, buitendienst Vlaams-Brabant aan de beroepsinstantie een afschrift bezorgde van 2 processen-verbaal dd. 6 mei en 25 juni 2008 en met als respectievelijke kenmerken xxxx en xxxx; Overwegende dat het aanvankelijk proces-verbaal nr. xxxxx op 6 mei 2008 werd opgemaakt nadat de Afdeling Milieu-inspectie zich op 11 april 2008 naar xxxx had begeven; dat de inspectie werd uitgevoerd in het kader van een ambtshalve optreden van de Afdeling Milieuinspectie; dat de Afdeling Milieu-inspectie werd ingelicht door de politie van xxxx en de rioolbeheerder xxxx over een verstopping van de riolering met vetten ter hoogte van de industriezone xxxx; dat tijdens het plaatsbezoek schepmonsters van de drijflaag op het afvalwater in de rioleringsput en van het bedrijfsafvalwater bij de firma xxxx werden genomen; dat, zo blijkt uit het PV nr. xxxx, de Afdeling Milieu-inspectie op 5 mei 2008 kennis nam van de beproevingsresultaten van de schepmonsters; dat naar aanleiding hiervan het PV in kwestie op 6 mei 2008 werd opgesteld en waarmee de begane inbreuken op de regelgeving betreffende de milieuhygiëne officieel werden vastgesteld; dat dit PV op 8 mei 2008 werd overgemaakt aan de procureur des Konings te xxxx; dat in het PV wordt verwezen naar de prioriteitennota vervolgingsbeleid in milieurecht in het Vlaamse Gewest waarbij wordt aangegeven waarom het gewenste onderzoek en de eventuele strafrechtelijke vervolging volgens de Afdeling Milieu-inspectie prioritair zijn; dat bijgevolg kan worden besloten dat het PV nr. xxxx uitsluitend werd opgesteld ten behoeve van de strafvordering; Overwegende dat het tweede proces-verbaal waarvan de Afdeling Milieu-inspectie, buitendienst Vlaams-Brabant een kopie bezorgde aan de beroepsinstantie, namelijk procesverbaal nr. xxxx, melding maakt van de ambtshalve kennisname door de Afdeling Milieuinspectie op 25 juni 2008 van de analyseresultaten en beoordeling van de op 20 mei 2008 door de Afdeling Milieu-inspectie routinematig uitgevoerde monstername van het geloosde bedrijfsafvalwater van xxxx; dat uit de analyseresultaten werd vastgesteld dat meerdere lozingsnormen overschreden werden waardoor er sprake is van inbreuken op de regelgeving 3
betreffende de milieuhygiëne; dat de vaststelling van deze inbreuken de rechtstreeks aanleiding vormde tot het opstellen van het proces-verbaal nr. xxxx door middel waarvan deze inbreuken officieel werden vastgesteld; dat het PV op 26 juni 2008 werd overgemaakt aan de procureur des Konings te xxxx; dat ook van dit proces-verbaal kan gesteld worden dat het uitsluitend werd opgesteld ten behoeve van de strafvordering; Overwegende dat in beide processen-verbaal gegevens staan over de lozing van vetten en oliën en dat zij tevens de analyseresultaten van de monsternemingen bevatten; dat deze documenten ontegensprekelijk cruciale informatie bevatten voor het te voeren strafonderzoek; dat een openbaarmaking van beide PV s schade kan toebrengen aan de rechten van verdediging van de overtreder wanneer de inhoud ervan publiek zou worden gemaakt; Overwegende dat een afschrift van het proces-verbaal van vaststelling van de overtreding doorgaans aan de overtreder wordt overgemaakt met als doel de betrokken persoon in te lichten over de te zijnen laste gelegde overtreding teneinde hem in de mogelijkheid te stellen op doelmatige wijze in zijn verdediging te voorzien; dat de processen-verbaal betreffende onderzoeksverrichtingen daarentegen niet bestemd zijn voor de klager of aangever tenzij de procureur des Konings hiertoe uitdrukkelijk zijn machtiging zou geven; dat er in onderhavig dossier nergens sprake is van een dergelijke machtiging; Overwegende dat processen-verbaal die door de verbalisant worden overgemaakt aan het openbaar minsterie ongetwijfeld een belangrijk onderdeel uitmaken van het strafdossier maar dat het uiteindelijk het openbaar ministerie is dat beslist of een dossier geseponeerd wordt, dan wel aanleiding geeft tot dagvaarding; dat de bevoegde rechtbank op grond van de beschikbare informatie oordeelt of een verdachte die voor de rechter werd opgeroepen al dan niet wordt bestraft; dat het bijgevolg voorbarig lijkt om de verdachte firma aan te manen tot betaling op basis van de opgemaakte processen-verbaal zolang er geen effectieve veroordeling werd uitgesproken; dat bijgevolg ook in dit opzicht de openbaarheid niet opweegt tegen het vertrouwelijk karakter van beide processen-verbaal; Overwegende dat de beroepsinstantie van oordeel is dat in casu de openbaarmaking van de processen-verbaal niet opweegt tegen de bescherming van het vertrouwelijk karakter van bestuursdocumenten die uitsluitend ten behoeve van de strafvordering werden opgesteld; dat het belang van de opsporing of vervolging van strafbare feiten in casu hoger moet worden ingeschat dan het belang inzake de openbaarmaking van de gevraagde documenten; dat de uitzondering van artikel 15, 1, 3 daarom kan worden ingeroepen om de openbaarmaking ervan te weigeren; Overwegende dat het beroep bijgevolg als ongegrond dient beschouwd te worden; Na beraadslaging, BESLUIT: Het beroepschrift van xxxx dd. 28 juli 2008 namens de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Vlaams-Brabant tegen de weigering van de Afdeling Milieu-inspectie, Vlaams-Brabant wordt als ontvankelijk doch ongegrond beschouwd. Bijgevolg worden de gevraagde bestuursdocumenten niet openbaar gemaakt. 4
Brussel, 20 augustus 2008 Voor de beroepsinstantie, afdeling openbaarheid van bestuur, Bruno ASSCHERICKX Voorzitter 5