Studentenbrochure Universitaire Dienst Psychiatrie UDP 0K12F Vandemoortele Hilde Mervilde Evi Thomas Bart De Keyser Tom Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 1
1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... 2 2. Inleiding... 4 3. Missie en visie UZ Gent... 5 4. De vier kernopdrachten van het UZ Gent... 6 5. PEGASOS... 6 6. Organisatiemodel, structuur, werking van de Universitaire Dienst Psychiatrie.. 8 A. Centrum voor Urgentiepsychiatrie... 8 B. Centrum voor Angst- en Stemmingstoornissen... 9 C. Centrum voor Kinder en Jeugdpsychiatrie... 9 D. Centrum voor Eetstoornissen... 9 7. Verbouwingen... 11 8. Electronisch Patiënten Dossier... 11 9. Universitair Psychiatrische Spoed Interventie Eenheid (UPSIE)... 12 A. Personeel... 12 B. Situering... 12 C. Doelgroep... 13 D. Doelstellingen... 13 E. Functionele kenmerken... 14 F. Methodiek Het urgentieproces... 15 1) DE AANMELDING OP DE SPOEDOPNAME... 15 2) DE AANMELDINGS-EN INSCHATTINGSFASE OP DE UPSIE... 15 3) DE INTERVENTIEFASE... 16 4) DE EVALUATIEFASE... 16 G. Teamsamenstelling... 17 H. Communicatie en rapportage... 18 1) PATIENTENDOSSIER... 18 2) OVERDRACHTMOMENTEN... 18 I. Procedures... 19 1) OPLAADSCHEMA... 19 2) AFBOUWSCHEMA... 20 3) AFZONDERINGSPROCEDURE... 21 4) GEDWONGEN OPNAME PROCEDURE... 21 5) ANDERE PROCEDURES... 21 J. Opname- en ontslag... 22 K. Psychiater van wacht... 22 L. Aandachtspunten... 22 M. Studenten verpleegkunde... 23 1) VERWACHTINGEN, AFSPRAKEN, AANDACHTSPUNTEN... 23 2) VERPLEEGKUNDIGE TAKEN VAN DE VROEGDIENST... 25 3) VERPLEEGKUNDIGE TAKEN VAN DE LATE DIENST... 26 Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 2
10. Centrum voor Angst en Stemmingstoornissen (AS)... 28 A. Algemeen... 28 B. Doelgroep en instroom patiënten... 28 C. Doelstellingen... 29 D. Zorgverlening... 29 E. Personeel... 30 F. Programma... 31 G. Dagindeling patiënten en personeel... 42 H. Verwachtingen van de dienst t.a.v. de student... 45 11. Kinder- en Jeugdpsychiatrie... 49 A. Voorstelling van de dienst... 49 1) INLEIDING... 49 2) ORGANISATORISCH... 49 3) DOELSTELLINGEN... 50 4) AANMELDINGSPROFIEL VAN DE CLIENT... 51 B. Verpleegkundige aspecten... 51 1) VERPLEEGKUNDIG DOSSIER... 51 2) VERPLEEGKUNDIGE TAKEN... 52 3) WEEKSCHEMA S... 53 C. Richtlijnen naar de studenten toe... 55 1) SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN VOOR DE STUDENTEN... 55 2) VERWACHTINGEN VANUIT DE DIENST... 56 D. Wat verwacht wordt van studenten... 60 E. Verpleegkundige taken vroegdienst... 61 F. Verpleegkundige taken laatdienst... 62 G. Het patiëntendossier... 63 12. De afdeling Eetstoornissen (E)... 64 A. Voorstelling dienst... 64 B. Dagindeling... 65 C. Programma... 65 D. Wat verwacht wordt van de studenten... 66 Bijlage 1: Contactgegevens... 68 Bijlage 2: Grondplan UZ Gent... 69 Bijlage 3: Tijdstregistratie Sp Expert... 70 Bijlage 4: Werkpostfiche... 701 Slot... 714 Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 3
2. Inleiding Beste Student, Van harte welkom voor uw stage op onze dienst. Wij maakten deze brochure op om de verschillende afdelingen voor te stellen. Het is een leidraad die je wegwijs maakt binnen de structuur van de Universitaire Dienst Psychiatrie (UDP). Naast algemene informatie over het ziekenhuis en de UDP vind je hier heel wat informatie terug over de verschillende afdelingen. Het zal op één van deze afdelingen zijn dat je stage loopt. Naast deze brochure willen we je doorverwijzen naar de website van het UZ Gent www.uzgent.be. Ook daar is heel wat informatie terug te vinden. We kijken ernaar uit om de komende weken met jou samen te werken en wensen je alle succes. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 4
3. Missie en visie UZ Gent Het Universitair Ziekenhuis Gent wil uitstekende en efficiënte basis-, topklinische en topreferente ziekenhuiszorg bieden, die afgestemd is op de behoefte van de patiënt en die in lijn is met de universitaire opdracht van onderwijs, onderzoek en dienstverlening. Uit de missie die is omschreven in voorgaande paragraaf vloeit een visie voort die bestaat uit zes verschillende aspecten met name: - De zorg om de patiënt staat centraal en de zorgbehoefte van de patiënt is het uitgangspunt van onze activiteit. Uitstekende zorgverlening op maat aan de individuele patiënt is onze basis. De zorgverlening overstijgt het louter medische aspect en houdt rekening met de totale mens en zijn omgeving. - Het verlenen van hooggekwalificeerde patiëntenzorg en topklinische zorg is de leidraad doorheen ons beleid. - Wetenschappelijk onderzoek, specialistische opleidingen, onderwijs en dienstverlening zijn inherent aan het verlenen van hoogwaardige topklinische en topreferente zorg. - Goede zorgverlening vereist zorgzame medewerkers die goed en performant opgeleid zijn - Nauwe samenwerking tussen onze medewerkers en tussen diensten is voorwaarde voor kwaliteit en doelmatigheid. - Om de missie te kunnen uitvoeren is het aangaan van transmurale samenwerkingsverbanden een noodzaak. Het Universitair Ziekenhuis Gent wenst hierin een voortrekkersrol te spelen. (Bron: UZ Gent, intranet, missie en visie Universitair Ziekenhuis Gent) Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 5
4. De vier kernopdrachten van het UZ Gent Het UZ Gent beoogt 4 aspecten. Deze zijn onderwijs, onderzoek, dienstverlening en patiëntenzorg. Hieronder worden de verschillende aspecten kort toegelicht. Onderwijs: het UZ streeft naar goed opgeleide en gemotiveerde werknemers. Voor het personeel is er een ruime mogelijkheid tot bijscholing. Permanente vorming is belangrijk binnen dit ziekenhuis. Er is ook een ruim aanbod aan stageplaatsen voor iedere discipline. Onderzoek: Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk ten einde gebruik te kunnen maken van de laatste nieuwe technieken en/of medicatie in de medische wereld en zo te streven naar topkwaliteit! Dienstverlening: Het UZ Gent streeft naar samenwerkingsverbanden binnen de gemeenschap. Bijvoorbeeld interventies bij rampen, het verstrekken van gezondheidsinformatie aan patiëntengroepen, het adviseren van andere ziekenhuizen en instellingen en diensten van de Vlaamse en Federale overheid. Patiëntenzorg: de zorg voor de patiënt staat centraal! Zijn behoefte aan (ver)zorg(ing) is het allerbelangrijkste uitgangspunt van onze activiteit. Een uitstekende, hooggekwalificeerde zorgverlening op maat van elke individuele patiënt is onze basis en houdt rekening met de betrokken mens en zijn omgeving. (Bron: http://www.uzgent.be/wps/wcm/connect/nl/web/over+uz+gent/uzgent/missie+visie/) 5. PEGASOS Pegasos is de naam van de nieuwe organisatiestructuur die tegen eind 2008 in het Universitair Ziekenhuis Gent werd ingevoerd. Die herstructurering is een cruciaal punt in de algemene strategische beleidsnota van het ziekenhuis: ze zorgt ervoor dat de verzorgingsinstelling ook in de toekomst garant staat voor een uitstekend zorgtraject dat afgestemd is op de veranderende behoeften van de patiënt en op haar universitaire opdracht van opleiding, onderzoek en dienstverlening. Pegasos is ook een letterwoord dat de kernwaarden van de vernieuwing samenvat: Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 6
Patiëntgerichte, Efficiënte, Geresponsabiliseerde, Academische en Sectorale OrganisatieStructuur. De projectnaam is ook een verwijzing naar Pegasus, het gevleugelde paard uit de mythologie. De hoofddoelstelling van de nieuwe organisatiestructuur is een verbeterde patiëntenzorg. Die wordt bekomen door het volledige zorgproces maximaal rond de patiënt op te bouwen en logischer en eenvoudiger te laten verlopen. Verder worden verschillende medische disciplines structureel gebundeld en gestimuleerd om nauwer samen te werken (zowel intern als met andere zorgaanbieders en ziekenhuizen). Voorts moet de vernieuwing het ziekenhuis op weg zetten naar een meer efficiënte en effectieve bestuurbaarheid met onder andere meer gedecentraliseerde beslissingsbevoegdheid binnen het ziekenhuis en een continue, duidelijke communicatie vanuit het management tot op de werkvloer. De Universitaire Dienst Psychiatrie maakt deel uit van de sector Hoofd-, Hals- en zenuwstelsel. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 7
6. Organisatiemodel, structuur en werking van de Universitaire Dienst Psychiatrie De UDP bestaat uit 4 centra die functioneel één geheel vormen. Universitaire Dienst Psychiatrie - UZ Gent Poli Poli Poli Poli Stoelen Liaison Bedden (UPSIE) 11 Bedden (K-dienst) 15 Bedden (AS) 40 Bedden (E) 20 Centrum voor Urgentiepsychiatrie Centrum voor Kinderen Jeugdpsychiatrie Centrum voor Angst- en Stemmingsstoornissen Centrum voor Eetstoornissen A. Centrum voor Urgentiepsychiatrie De dienst Urgentiepsychiatrie streeft naar een kwalitatieve opvang en behandeling van psychiatrische crisissituaties zoals suïcidepoging of -dreiging, psychotische toestandsbeelden, relationele of situationele crisissituaties, middelengebruik (alcohol, drugs, medicatie), angst en paniek, gedragsproblemen en acute stress-toestanden. Ook mensen die een ingrijpende situatie (trauma) meemaakten, kunnen hier terecht. De dienst Urgentiepsychiatrie werkt in nauwe samenwerking met de Spoedopname van het Universitair Ziekenhuis. Onze dienstverlening kan variëren van een kortdurende interventie tot een hospitalisatie van maximaal enkele dagen. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 8
B. Centrum voor Angst- en Stemmingstoornissen Het Centrum voor Angst en Stemmingstoornissen stelt enkele belangrijke doelen voorop: Diagnostiek door middel van een psychiatrisch onderzoek, heteroanamnese, (neuro-) psychologische evaluatie en, indien nodig, beeldvormend en neurofysiologisch onderzoek (CT, MRI, SPECT, EEG). Advies over diagnostiek en behandeling van psychiatrische ziektebeelden bij patiënten die op niet-psychiatrische afdelingen zijn opgenomen en doorverwezen werden door een ander medisch specialisme (liaison). behandeling (poliklinisch of kortdurende hospitalisatie) van stemmingsstoornissen (depressie en bipolaire stoornis) en angststoornissen (paniekstoornis, fobieën, obsessief-compulsieve stoornis en posttraumatische stressstoornis) met psychofarmaca en/of cognitieve-gedragstherapie. Binnen het centrum is zowel aandacht voor residentiële, als voor ambulante begeleiding. Dit leidt tot een efficiëntere aanpak van de problematiek en garandeert een continuïteit. C. Centrum voor Kinder en Jeugdpsychiatrie Kinderen tussen 0 en 17 jaar kunnen, samen met hun ouders, op onze dienst terecht wanneer zij psychische moeilijkheden ervaren. Tijdens de contacten met medewerkers van onze dienst zoeken we naar de oorzaak van hun moeilijkheden, kunnen zij hierover advies krijgen en indien nodig een behandeling volgen. Kinderen en jongeren met (vermoeden van): depressie, angsten, hyperactiviteit of ADHD, slaapproblemen, gedragsmoeilijkheden, leerproblemen, autisme of slachtoffers van traumatische gebeurtenissen zijn enkele voorbeelden van moeilijkheden die door onze dienst onderzocht en behandeld kunnen worden. D. Centrum voor Eetstoornissen De dienst Eetstoornissen staat in voor de diagnostiek en behandeling van personen met eetstoornissen vanaf 16 jaar. Zowel typische (anorexia en bulimia nervosa) als atypische eetstoornissen (o.a. eetbuistoornis of binge eating disorder) en/of psychogene eetproblemen worden hier behandeld. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 9
Hoe gaat deze dienst te werk? De behandeling bestaat uit cognitieve gedragstherapie en bij indicatie psychofarmaca. De werking verdeelt zich over een ambulante afdeling en een residentiële afdeling. (Bron: website UZ Gent) http://www.uzgent.be/wps/wcm/connect/nl/web/zorg/patienten/diensten/psychiatrie+- +universitaire+dienst+psychiatrie/psychiatrie+-+universitaire+dienst+psychiatrie) De vier kernopdrachten van de UDP (zie punt 4 kernopdrachten UZ). Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 10
7. Verbouwingen Tijdens het academiejaar 2012 2013 worden er grondige renovatiewerken afgewerkt in kliniekgebouw 12F; de Universitaire Dienst Psychiatrie. Deze omvatten hoofdzakelijk de polikliniek en de afdeling voor eetstoornissen. De afdeling E zal in dit academiejaar verhuizen rond de periode oktober - november. De kans bestaat dat deze verhuis doorgaat tijdens uw stage. Voor een stand van zaken kan steeds onderstaande link worden geraadpleegd. (http://www.uzgent.be/wps/wcm/connect/nl/web/over+uz+gent/bouwprojecten/) 8. Electronisch Patiënten Dossier Elk van de vier afdelingen werkt met het Electronisch Patiënten Dossier (EPD). Zowel het zorg- en behandelplan, de medicatie, verpleegkundige observaties, worden electronisch geregistreerd. Een login met persoonlijk paswoord voor dit EPD is noodzakelijk voor een vlotte werking. Om u maximaal voor te bereiden op de werking met het EPD is het de bedoeling dat u de e-learning module doorneemt voor de aanvang van de stage. Het op voorhand doornemen van de e-learning module is noodzakelijk om de stage te kunnen aanvangen! De e-learning module is terug te vinden op de website van het UZ Gent opleiding studenten verpleegkunde en vroedkunde elekronisch verpleegkundig dossier. (http://www.uzgent.be/wps/wcm/connect/nl/web/opleiding/studentenverpleegkunde/elektr+ verpleegkundig+dossier/) Om een gebruikersnaam en passwoord te verkrijgen die tijdens de stage worden gebruikt om aan te loggen in het elektronisch dossier, moet u een test doorlopen. U kan hiervoor een afspraak maken op het nummer 09/332.20.01. Deze test moet doorgaan ten laatste op de eerste stagedag. Voor het aanmaken van een toegangscode is het noodzakelijk uw geboortedatum door te geven op volgend e-mailadres: ict.servicedesk@uzgent.be. Indien u geslaagd bent voor deze test zal u kunnen beschikken over een gebruikersnaam en passwoord dat u toegang geeft tot het EPD voor de duur van uw stage. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 11
9. Universitair Psychiatrische Spoed Interventie Eenheid (UPSIE) A. Personeel Het multidisciplinaire team bestaat uit: 1 diensthoofd: prof. dr. C. Van Heeringen 1 supervisor: dr. G. Heylens 2 assistenten in opleiding (ASO), die jaarlijks wisselen 1 hoofdverpleegkundige 2 psychologen 1,5 sociaal verpleegkundige 1 casemanager Het verpleegkundig team Enkel de verpleegkundigen en studenten verpleegkunde dragen een wit uniform. Het is verplicht om een identificatiebadge te dragen op een zichtbare plaats. B. Situering De crisiseenheid is gelegen vlakbij de algemene spoedgevallendienst en bevindt zich op het gelijkvloers van K12F. Het is een open afdeling met 8 UPSIE bedden en 4 bedden bestemd voor personen met een middelengerelateerde problematiek (= zgn. piloot-project van de Federale Overheidsdienst volksgezondheid). De P-bedden zijn architectonisch afgescheiden van de UPSIE bedden. De officiële ingang van UPSIE bevindt zich aan de kant van de spoedopname en is uitsluitend bestemd voor personeel, studenten of patiënten. De andere afdelingen van de UDP kunnen vanuit de UPSIE enkel bereikt worden met badge, wat duidt op het autonome karakter van de afdeling en de verbondenheid met spoedopname. Een aanmelding op de crisiseenheid houdt niet noodzakelijk een opname in, wat de drempel verlaagt en de stigmatisering tegengaat. Op de afdeling UPSIE zijn de deuren altijd gesloten. Om toegang te krijgen tot de afdeling, dient men aan te bellen. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 12
Hoewel de UPSIE een open afdeling is, wordt de voordeur gesloten tussen 20u00 en 14u30 uit praktische overwegingen (zoals de veiligheid van de opgenomen patiënten). De bezoekuren zijn van 14u30 tot 20 uur. Uitzonderingen hierop worden vooraf besproken met de toewijsverpleegkundige en/of in samenspraak met de hoofdverpleegkundige. C. Doelgroep Iedereen die zich in een psychische crisissituatie bevindt, kan zich aanmelden op de UPSIE. Personen met acute psychiatrische en/of psychologische problemen komen in aanmerking voor een opname. Soms overstijgt een situatie de draagkracht en de probleemoplossende vaardigheden van de cliënt en/of de omgeving en is er nood aan hulp van buitenaf. Voorbeelden hiervan zijn: relationele en situationele crisissituaties, suïcidegedachten of -poging, gedragsproblemen, psychotische toestandsbeelden, angsten paniektoestanden, acute stresstoestanden, crisistoestanden in het kader van eetstoornissen, depressie, middelengebonden stoornissen, De aanwezigheid van een zwaar somatisch zorgbehoevende problematiek is een exclusiecriterium. Het UPSIE-team wordt ook ingeschakeld bij rampen en kan opgeroepen worden voor de emotionele opvang en crisisinterventie bij personen die geconfronteerd worden met traumatische gebeurtenissen. D. Doelstellingen De UPSIE probeert volgende doelstellingen te realiseren: Stabiliseren van de crisissituatie door: - oplossingsgerichte benadering - medicamenteuze ondersteuning - sociale tussenkomst Streven naar een kortdurende interventie Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 13
Oriënteren naar eigen omgeving of naar een afdeling voor verder gezette behandeling Herstellen van het evenwicht door: - draagkracht te verhogen - draaglast te reduceren - gebruik te maken van de omgevingssteun Beogen van een snelle en correcte doorverwijzing naar een aangepaste setting (ambulant of residentieel) door: - informatieverzameling - probleemanalyse - indicatiestelling E. Functionele kenmerken De UPSIE is 24 uur op 24 uur beschikbaar, zeven dagen op zeven. De UPSIE is laagdrempelig. De aanpak is deskundig en multidisciplinair. De crisisinterventie is gericht op de biopsycho-sociale aspecten van het individu. Een globale aanpak resulteert in een efficiënte crisisinterventie. Deze aanpak is gelieerd aan goed functionerende samenwerkingsverbanden in de geestelijke gezondheidszorg. Er wordt gestreefd naar een beperkte opnameduur: Op de UPSIE streeft men naar een maximum opnameduur van 72 uur, voor het P-project maximum 5 dagen. Binnen deze tijd wordt getracht de vooropgestelde doelstellingen bij de patiënt en zijn omgeving te verwezenlijken. De vooropgestelde tijd kan overschreden worden in het belang van de patiënt. De interventie is gericht op de huidige crisissituatie: 'Hoe komt het dat de patiënt zich nu aanmeldt en niet gisteren of morgen?'. Het team werkt oplossingsgericht (Korzybski). Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 14
F. Methodiek Het urgentieproces 1) DE AANMELDING OP DE SPOEDOPNAME Alle externe aanmeldingen gebeuren op de algemene spoedopname. Daar gebeurt de administratieve inschrijving. De patiënt meldt zich aan op eigen initiatief, op initiatief van de omgeving (familie, huisarts) of wordt binnengebracht met de politie. De spoedopname staat in voor de eerste somatische onderzoeken en zorgen. Hierbij gebeurt een eerste triage m.b.t. het al dan niet levensbedreigend karakter van de toestand van de patiënt. Bij personen met een alcoholprobleem wordt de alcoholemie bepaald. Indien er geen zware somatische zorgen moeten toegediend worden, komt de patiënt in aanmerking voor een intakegesprek. De verpleegkundige van de afdeling wordt gecontacteerd door de spoedverpleegkundige. Vervolgens gaat de verpleegkundige de patiënt halen. Sommige patiënten komen van een andere afdeling (binnen of buiten het ziekenhuis), anderen worden na ambulante consultatie (op de polikliniek van de UDP) doorverwezen of komen na contact met de hulpdiensten (politie, brandweer) eventueel in aanmerking voor een gedwongen opname. 2) DE AANMELDINGS-EN INSCHATTINGSFASE OP DE UPSIE Er wordt een intakegesprek afgenomen van de patiënt in de daarvoor voorziene spreekkamers. In het verhaal van de patiënt wordt specifiek aandacht besteed aan de factoren die de crisis uitlokten en aan mogelijke oplossingen om het evenwicht te herstellen. De gegevensverzameling en probleemverkenning gebeurt op een systematische manier en wordt in eerste instantie afgenomen door de verpleegkundige. Nadien wordt overlegd met de psychiater en gaat de psychiater bij de patiënt (eventueel vergezeld door de verpleegkundige). De verkregen informatie wordt verder uitgediept. Het team komt tot een indicatiehypothese. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 15
3) DE INTERVENTIEFASE In overleg met de persoon in crisis, de naaste betrokkenen en/of de eventuele verwijzer wordt nagegaan welke mogelijkheden haalbaar en beschikbaar zijn om het probleem op een doeltreffende manier aan te pakken. De hulpvraag wordt in kaart gebracht en getoetst aan de haalbaarheid. Indien de toestand van de patiënt dit toelaat worden samen doelstellingen bepaald. Er wordt gewerkt met patiëntentoewijzing. Dit betekent dat één verpleegkundige gedurende de shift verantwoordelijk is voor de totaalzorg van een aantal patiënten. De naam van de verantwoordelijke verpleegkundige en het dectnummer staan vermeld op het patiëntenbord in de verpleegpost zodat de teamleden op ieder moment kunnen achterhalen welke verpleegkundige verantwoordelijk is voor de patiënt. Personen met een illegale drugafhankelijkheid die worden opgenomen, worden verondersteld een drugcontract te tekenen (zie bijlage 4). De bagage wordt onderzocht, een urine-toxico wordt afgenomen en de patiënt dient zich te douchen. Voor personen met een alcoholafhankelijkheid (legale drug) is dit niet geldig. Tijdens de crisisinterventie vindt nauwgezet onderzoek, crisisopvang, kortdurende begeleiding en behandeling plaats. De afdelingswerking berust op de drie pijlers: medisch-somatisch, psychiatrischpsychologisch en sociaal. Zo komt men tegemoet aan alle deelaspecten en kan een integrerende en globale benaderingswijze waargemaakt worden. Indien verdere zorg (residentieel of ambulant) aangewezen is, wordt deze georganiseerd in nauwe samenwerking met de patiënt, de verwijzer en/of het sociaal netwerk. 4) DE EVALUATIEFASE Dit gebeurt via de follow-up gesprekken en indien opgenomen, tijdens de dagelijkse evaluatiemomenten. In een aantal situaties (acuut psychotische toestand, agressie, ) is het onmogelijk om de normale procedure te volgen. Er wordt beroep gedaan op de creativiteit van het team om deze probleemsituaties adequaat aan te pakken. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 16
G. Teamsamenstelling Een multidisciplinair team staat ter beschikking. De UPSIE kan gezien worden als een psychiatrische spoedopname met een hoge turn-over en een zware werkdruk. Daarnaast moet de continuïteit en de crisisopvang gegarandeerd blijven. Hierdoor is de personeelsbezetting hoger dan op een gewone afdeling. Momenteel zijn er 14,75 fulltime psychiatrisch verpleegkundigen tewerkgesteld, waaronder één hoofdverpleegkundige. Er is een constante bezetting van drie vroegdiensten, drie avonddiensten en één nachtdienst. 1,5 FTE fulltime sociaal verpleegkundige verzorgt de contacten met interne en externe diensten, de families en de diensten waarnaar wordt doorverwezen. 1 casemanager is aangeworven in kader van het pilootproject "middelengebonden stoornissen" en staat in voor de trajectbegeleiding van de patiënt met voorgenoemde problematiek. 2 psychologen staan ter beschikking voor onderzoek, behandeling en follow-up. De psychologen zijn aangeworven in het kader van het P-project. 2.5 fulltime psychiaters staan in voor de acute behandeling, medicamenteuze op puntstelling en diagnostiek, waarvan twee fulltime psychiaters in opleiding en één halftime psychiater - supervisor. De psychiatrische permanentie buiten de kantooruren en tijdens het weekend wordt verzekerd door de psychiaters in opleiding die meedraaien in een wachtsysteem. De supervisoren van de UDP zijn van co-wacht en zijn steeds telefonisch bereikbaar. Daarnaast zijn er regelmatig studenten aanwezig in functie van hun stage: studenten geneeskunde, verpleegkunde, psychologie en sociaal verpleegkundigen. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 17
H. Communicatie en rapportage Op de UPSIE wordt gewerkt vanuit een overleg- en consensusmodel. Een goede interne communicatie is hierbij onontbeerlijk. Elke discipline werkt vanuit zijn eigen specificiteit en biedt een belangrijke meerwaarde naar de patiëntenzorg. Een concrete en volledige rapportage is hierbij noodzakelijk. De belangrijkste communicatiemiddelen waarover het team beschikt zijn: - Schriftelijke communicatie m.b.v. het elektronische patiëntendossier (EPD) - Mondelinge communicatie via de dagdagelijkse briefings, toer en overdrachtmomenten. De verpleegkundige vult een signalerende en coördinerende rol in voor de patiënt. Er wordt gebruik gemaakt van de aanwezige communicatiekanalen om een optimale continuïteit in de observatie en in de registratie te verzekeren. Het is de taak van de verpleegkundige om een volwaardige rol op te nemen in het teamgebeuren. Tijdens beleidsvergaderingen worden de multidisciplinaire doelen in kaart gebracht en worden concrete acties gepland, uitgevoerd, geëvalueerd en indien nodig bijgestuurd. 1) PATIENTENDOSSIER Iedere opgenomen patiënt heeft een EPD. Daarnaast wordt er nog steeds gebruik gemaakt van een niet-electronisch patiëntendossier. Dit dossier bevat een medicatiefiche en identificatie-etiketten. Het EPD moet continu aangevuld worden met de meest recente gegevens en acties, door alle teamleden. Dit gebeurt o.a. tijdens de overdrachtmomenten en op het einde van de shift. De oude patiëntendossiers worden apart bewaard, waardoor de informatie steeds beschikbaar is. 2) OVERDRACHTMOMENTEN Op weekdagen gebeurt er s ochtends een briefing om 06u45 (enkel door verpleegkundigen, van nachtdienst naar vroegdienst). Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 18
Tevens gebeurt er elke ochtend (08u30) een briefing door de psychiater die de nacht voordien van wacht was. Tijdens het weekend vindt deze briefing plaats om 09u00. Het team overloopt de patiënten die zich tijdens de nacht hebben aangemeld. Deze briefing wordt bijgewoond door de supervisor, de psychiaters in opleiding, de de verpleegkundige van de vroegdienst, de psychologen en de sociaal verpleegkundige. Nadien is er kamerronde: elke patiënt wordt op de kamer gezien door de artsen en de toewijsverpleegkundige. Op die manier wordt iedere patiënt systematisch gezien door de arts en krijgt hij een extra mogelijkheid om zaken te communiceren. Vervolgens is er de patiëntenbespreking op multidisciplinair niveau, waarbij het beleid concreet wordt uitgestippeld. Dit enkel tijdens de week. Elk personeelslid heeft daarin zijn eigen functie en taak. In de namiddag (14 u) is er een overdrachtmoment voorzien tussen de toewijsverpleegkundigen met vroegdienst en deze met avonddienst. Hierbij bespreekt de toewijsverpleegkundige van de vroegdienst de patiënten met de daarbij horende planning. De dag eindigt met een patiëntenoverdracht om 21u30 tussen de verpleegkundigen met late dienst en de nachtverpleegkundige. Tijdens de veelvuldige overdrachtmomenten probeert men zoveel mogelijk de verkregen informatie door te geven zodat kort op de bal kan gespeeld worden. In de praktijk moet men echter rekening houden met een aantal beperkingen. Zo ziet men dat een intensieve aanpak bij opgenomen patiënten niet altijd mogelijk is omwille van het feit dat er steeds nieuwe aanmeldingen binnenkomen, waarbij een eerste crisisopvang en - interventie moet gebeuren. Naast de dagdagelijkse activiteiten worden continu observatieopdrachten uitgevoerd. I. Procedures 1) OPLAADSCHEMA Indicatie Bij het vermoeden of bevestiging van enkel alcoholmisbruik in de anamnese (staand-order nr.1) Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 19
Tegenindicatie Acute alcoholintoxicatie of delirium tremens bij deze ptn. Medicatie en alcoholmisbruik (combinatie) De arts stelt een individueel onderhouds- of afbouwschema op. Doelstelling Frequente observatiemomenten en een goed omschreven medicatieschema zorgen voor enerzijds psychologische ondersteuning, anderzijds wordt de duur van medicatie-inname beperkt en wordt een delirium tremens voorkomen. Schema Zie bijlage 6 2) AFBOUWSCHEMA Wordt zelden gebruikt -> er wordt meer met individuele schema s gewerkt. Indicatie Bij het vermoeden of bevestiging van medicatiemisbruik al of niet in combinatie met alcohol in de anamnese Tegenindicatie Hard-drugmisbruik of -verslaving, zuiver alcoholmisbruik of verslaving Doelstelling Door middel van regelmatige afname van abstinentieschaal enerzijds verzorgen van psychologische ondersteuning en anderzijds voorkomen van ontwenningsverschijnselen. Schema Zie bijlage 7 Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 20
3) AFZONDERINGSPROCEDURE Op de UPSIE bevinden zich vier afzonderingskamers. Dit zijn beveiligde prikkelarme ruimten. De patiënten worden geobserveerd via een camera. Deze ruimten worden gebruikt om patiënten tijdelijk onder te brengen wanneer hun verblijf op een gewone kamer als onveilig wordt beschouwd (voor de patiënt zelf en/of de omgeving). In uitzonderlijke gevallen wordt de afzondering gebruikt in afwachting dat de patiënt overgeplaatst wordt naar een gesloten dienst of als er een procedure tot gedwongen opname loopt. De patiënt verblijft in afzondering tot hij door de politie of 100-diensten wordt afgehaald. Wanneer een afzondering dient te gebeuren op de UPSIE MOET de verpleging vooraf verwittigd worden zodat ze de nodige voorbereidingen kunnen treffen. 4) GEDWONGEN OPNAME PROCEDURE De UPSIE staat in voor de gedwongen opname procedures (GO) van het kanton Gent en Oudenaarde. De aanvraag bevat het origineel omstandig geneeskundig verslag, de vordering en het verschuldigd loon. Dit wordt meegegeven met de politie. (zie bijlage 8) 5) ANDERE PROCEDURES A. Procedure bij (mogelijke) fysische geweldpleging Procedure politiehulp Procedure fysische ondersteuning Procedure dringende hulp bij fysische geweldpleging B. Procedure verdwijning of weglopen minderjarige patiënt (zie bijlage 9) C. Procedure verdwijning volwassen patiënt (zie bijlage 10) Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 21
D. Procedure bij suïcide Deze procedures zijn terug te vinden in de proceduremap op de afdeling. J. Opname- en ontslag Elke patiënt die zich aanmeldt moet gezien worden door de psychiater. De verkregen informatie wordt ingebracht in het EPD, zowel door verpleegkundige als door arts. Bij ontslag van opgenomen patiënten wordt een ontslagbrief opgemaakt. K. Psychiater van wacht Tijdens de kantooruren worden personen die zich aanmelden op UPSIE gezien door een verpleegkundige en psychiater van de UPSIE. Buiten de kantooruren en tijdens weekend en feestdagen is er een psychiater van wacht aanwezig. De overdracht tussen assistenten geneeskunde gebeurt op de UPSIE-afdeling. In het weekend wordt er op zaterdag- als zondagvoormiddag getoerd door de psychiater van wacht en een toewijsverpleegkundige. L. Aandachtspunten. Procedures dienen correct gebruikt te worden (zie proceduremap verpleegpost). Het zijn richtlijnen waarop kan afgeweken worden mits grondige argumentatie. Geplande opnames kunnen niet. Uitzonderingen worden vooraf besproken bv: repatriëring, transfer van intensieve zorgen, Eenmaal een patiënt in een P-bed zit kan dit niet veranderd worden. Informatiebrochure Universitaire Dienst Psychiatrie 22