bnlandelijke Commissie Geschillen WMS t.a.v. de secretaris Postbus 85191 3508 AD Utrecht Utrecht 24 oktober 2011 Interpretatiegeschil tussen / Stichting Meerwerf basisscholen Den Helder Onze 100753\MLS\MLS ref.: Uw ref.: E-mail: m.vanleeuwen@advokatenkollektief.nl Geachte leden van de Commissie, Hierbij wend ik mij tot u namens de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad van Stichting Meerwerf Basisscholen Den Helder (verder: GMR) met een interpretatiegeschil over het bij of krachtens de Wet medezeggenschap op scholen (WMS) bepaalde. De GMR wordt vertegenwoordigd door zijn voorzitter mevrouw J.Vorstman. Het adres van Stichting Meerwerf Basisscholen Den Helder is: Timorlaan 45a, 1782 DK Den Helder. Dit is ook het adres van de GMR. Het adres van de voorzitter van de GMR is: Molenstraat 1, 1781NJ Den Helder Namens de GMR verzoek ik u dit verzoek op de kortst mogelijke termijn in behandeling te nemen. Inleiding Stichting Meerwerf basisscholen Den Helder houdt zeven ( basisscholen voor openbaar onderwijs in stand. Aanvankelijk berustte de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de scholen bij de gemeente Den Helder. Met ingang van 1 april 2002 zijn de scholen verzelfstandigd en komen zij onder leiding van een bestuurscommissie. De Stichting Meerwerf basisscholen Den Helder (verder: Meerwerf) bestaat sinds 16 december 2008. Voorzitter van de bestuurscommissie vanaf 2002 was de heer
Pagina: 2 van 11 Hoekstra. Na de overgang in stichtingsvorm bleef Hoekstra aan en werd hij in januari 2009 voorzitter van het bestuur Met ingang van 1 januari 2009 zijn de scholen verzelfstandigd in de Stichting Meerwerf basisscholen Den Helder (verder: Meerwerf). Het bevoegd gezag bestaat thans dus uit een bestuur (voorzitter de heer J.T. Hoekstra) en een Algemene Directie, bestaande uit twee algemeen directeuren (de heer D.Scholte en de heer H. Uri). De heer Scholte is tevens ambtelijk secretaris van het bestuur; directe communicatie met bestuur is alleen mogelijk via hem; de voorzitter van het bestuur heeft geen adres. Bij alle zeven basisscholen is een medezeggenschapsraad ingesteld en ten behoeve van de bovenschoolse medezeggenschap de hiervoor genoemde GMR. Sinds de verzelfstandiging in 2002 zijn er in september 2011 voor het eerst MR-verkiezingen geweest. In oktober vinden de GMR verkiezingen plaats. Als bijlagen worden overgelegd het Medezeggenschapsreglement van de GMR van de Bestuurscommissie Meerwerf basisscholen te Den Helder (bijlage 1) en het Medezeggenschapsstatuut van Bestuurscommissie Meerwerf basisscholen te Den Helder (vastgesteld in 2007) (bijlage 2). Onderwerp van interpretatiegeschil 1. Tussen het bevoegd gezag en de GMR bestaat sinds de oprichting in 2007 op een groot aantal onderwerpen verschil van interpretatie aan het bepaalde bij of krachtens de WMS. Aan u wordt nu voorgelegd het verschil van opvatting over de positie van de GMR binnen het krachtenveld van de schoolorganisatie. Het betreft in het bijzonder de zelfstandigheid en eigenstandigheid van de GMR ten opzichte van het bevoegd gezag en het gezag van de schooldirecteuren. De GMR meent dat het als orgaan, bestaande uit door de medezeggenschapsraden gekozen vertegenwoordigers van ouders en leerlingen, op grond van de WMS een eigenstandige positie inneemt, althans behoort in te nemen, binnen de schoolorganisatie van Meerwerf. 2. De GMR heeft als opvatting dat zijn leden in eigen kring onbelemmerd en zonder aanwezigheid van het bevoegd gezag als toehoorder in de eigen GMR-vergaderingen moeten kunnen beraadslagen opdat hij zo tot besluitvorming kan komen. De aanwezigheid van het bevoegd gezag moet geen belemmering kunnen vormen voor welk lid van de GMR dan
Pagina: 3 van 11 ook om zich vrij uit te spreken over de gang van zaken binnen Meerwerf. De GMR moet gezamenlijk kunnen besluiten welke kwesties hij wil aankaarten en welke standpunten hij naar voren zal brengen in het overleg met het bevoegd gezag, zoals bedoeld in artikel 6 lid 1 WMS. De aanwezigheid van het bevoegd gezag bij GMR-vergaderingen kan hierbij een beletsel zijn. 3. Bovendien meent de GMR dat het niet aangaat dat zijn individuele leden op verzoek van het bevoegd gezag door of middels hun respectievelijke schooldirecteuren worden aangesproken op hun gedrag. Dit belemmert eveneens het onafhankelijk opereren van deze leden en dus van de GMR in zijn geheel. Helaas worden leden van de GMR door de algemene directie en het bestuur via de schooldirecteuren benaderd en aangesproken. Ter illustratie wordt het volgende aangevoerd. De feiten Sinds de aanzet tot verzelfstandiging in 2002 werd het dagelijks bestuur van de GMR gevormd door 3 ouders. Personeel in de MR werd aangewezen in het kader van taakbeleid. Na de zomervakantie 2003 doet de directie een oproep bij personeel en oudergeleding van de MR-en om lid te worden van de GMR.. Er breekt een periode aan van 4 jaar waarin bovenschoolse medezeggenschap niet bestaat. Als in januari 2007 de WMS een GMR verplicht stelt, wordt er een GMR geformeerd met 7 leden uit de personeelsgeleding en 7 uit de oudergeleding van de MR-en.. Aan de samenstelling van deze GMR gaat geen verkiezing vooraf. 4. Tijdens de GMR-vergadering van 21 april 2008 heeft de GMR de leden van de algemene directie, de heren Scholte en Uri, gevraagd de vergadering na enige tijd te verlaten. Naar aanleiding van dit verzoek schreven de heren Scholte en Uri op 5 juni 2008 aan de GMR-leden dat zij door dit verzoek werden overvallen, hieraan een onaangenaam gevoel hebben overgehouden en de gang van zaken ook onjuist vinden. Zij schreven onder meer : Naar onze mening is de gebeurtenis het gevolg van een verschil in visie op de onderlinge verhouding en samenwerking tussen de GMR en de algemene directie.
Pagina: 4 van 11 5. Vervolgens werd in deze brief de visie van de algemene directie geschetst in twee opties, waarbij werd aangetekend dat de voorkeur van de algemene directie uitdrukkelijk niet uitgaat naar de tweede optie. Uit opmerkingen bij optie 1: Bij deze visie hoort een open en transparante houding bij zowel GMR als de algemene directie. Bij de GMR-bijeenkomsten is de algemene directie aanwezig/vertegenwoordigd. Het Medezeggenschapsreglement dient als onderliggend document dat slechts in uitzonderingsgevallen een rol speelt. Er wordt minder formeel maar meer in de geest van de WMO gewerkt. Uit opmerkingen bij optie 2 : In deze visie zijn de verschillende posities van GMR en algemene directie en daarmee de verschillende verantwoordelijkheden leidend voor het handelen. Deze brief van de algemene directie wordt overgelegd als bijlage 3. 6. Tijdens de GMR-vergadering van 11 juli 2011, waarbij de algemene directeuren op uitnodiging aanwezig waren, heeft de algemeen directeur de heer Scholte aan de voorzitter van de GMR, mevrouw Vorstman, op basis van de door haar bijgewoonde openbare bestuursvergadering van 23 juni 2011 gevraagd naar haar indruk van de deskundigheid van het stichtingsbestuur. Tijdens deze vergadering van 23 juni 2011 was gesproken over het nieuwe governance model dat bij Meerwerf zal worden ingevoerd per 1 augustus 2011. De voorzitter heeft daar op geantwoord dat zijzelf en een MR-personeelslid er getuige van waren dat het bestuur middels een bordles uitleg kreeg over de aard en samenstelling van de Raad van Toezicht door directeur H. Uri. De GMR heeft benadrukt dat het belangrijk is dat leden in de RvT onafhankelijk en deskundig zijn.. Wel bleek uit uitwisseling van standpunten dat de algemene directie groot belang hecht aan continuïteit en er daarom voor kiest alleen de naam bestuur te veranderen in Raad van Toezicht. De heer J. Hoekstra werd in 2003 voorzitter van de bestuurscommissie en bleef voorzitter toen er in 2009 een stichtingsbestuur.kwam. De GMR is van mening dat op basis van vastgestelde profielen kandidaten voor de RvT worden benoemd en daarbij ligt voor de GMR de nadruk niet op continuïteit maar op onafhankelijkheid en deskundigheid van de leden van de RvT. Tijdens deze vergadering is door de algemene directie geen bezwaar gemaakt.
Pagina: 5 van 11 7. Echter bij e-mail van 13 juli 2011 heeft de algemeen directeur, de heer Uri, de GMR-leden, door tussenkomst van de schooldirecteuren, laten weten dat door de GMR-voorzitter in de vergadering van 11 juli 2011 een onjuist en denigrerend beeld was gegeven over het functioneren van het bestuur van Meerwerf. De heer Uri verzocht de GMR-leden deze e-mail als ingekomen stuk te behandelen en hierover een standpunt in te nemen (bijlage 4). 8. Op 22 september 2011 is een extra bestuursvergadering gehouden. Als een van de agendapunten kwam een integriteit-gerelateerde binnen de GMR spelende kwestie aan de orde (bijlage 5, punt 4). 9. De algemene directie had een uitgebreid advies bij dit agendapunt geschreven. Dit advies wordt overgelegd als bijlage 6. In dit advies wordt ingegaan op het gegeven dat de voorzitter van de GMR het bestuur als incompetent inzake de governance zou hebben neergezet. Het blijkt dat het bestuur de e-mail van 13 juli 2011 heeft ontvangen (zie bijlage 4). Bovendien blijkt uit dit advies het volgende: Onder het motto zonder moreel leiderschap geen integriteit hebben wij over deze kwestie een brief aan onze directeuren verstuurd met het verzoek hun GMR-leden hierop aan te spreken. (..) Van een aantal directeuren hebben wij een reactie ontvangen dat zij dit gedaan hebben en dat hun vertegenwoordigers zich niet kunnen vinden in de opgeworpen suggestie. Helaas hebben wij moeten constateren, dat op genoemde GMR vergadering de leden van de GMR niet openlijk afstand hebben gedaan van de beide suggesties van hun voorzitter. Wij hopen dat dit op de eerst komende vergadering van de dan nieuw gekozen- GMR alsnog gebeurt. Vervolgens wordt in dit advies een hele lijst van tekortkomingen van de GMR opgesomd, waaronder het niet tijdig uitschrijven van verkiezingen voor de GMR, waarvan de zittingtermijn op 3 september 2011 verstreek. Dit was reden geweest voor de algemene directie om bij brief van 8 juli 2011 aan de leden van de MR en de GMR aan te kondigen dat hij zelf verkiezingen zou organiseren. Hierover had tevoren geen overleg met de GMR plaats gevonden. De algemene directie zou deel uitmaken van de verkiezingscommissie voor de GMR-verkiezingen. Een en ander blijkt uit de bijlage bij het advies, dat is opgenomen in de overgelegde bijlage 6.
Pagina: 6 van 11 10. De voorzitter van het bestuur, de heer Hoekstra, heeft zich per e- mail van 5 oktober 2011, door tussenkomst van de directeuren, tot de leden van de voormalige GMR gewend in verband met de uitlatingen van de voorzitter van de GMR tijdens de GMR-vergadering van 11 juli 2011. Hij schreef onder meer het volgende: Voor zover mij bekend heeft geen enkel lid van de GMR afstand genomen van deze uitlatingen. Een aantal van u zat er bij, hoorde het aan en reageerde niet. Anderen die niet bij de vergadering aanwezig waren zijn inmiddels door hun directeur bijgepraat. Ook van hen zijn nog geen reacties ontvangen. Daardoor kan de indruk ontstaan dat u zich kunt vinden in de uitlatingen van uw voorzitter. (bijlage 7). 11. In een brief van 6 oktober 2011, gericht aan de algemene directie van Meerwerf, is namens de GMR onder meer verbazing uitgesproken over het feit dat tijdens de bestuursvergadering van 22 september 2011 aan de orde is geweest dat de voorzitter van de GMR bepaalde uitlatingen heeft gedaan tijdens de GMR-vergadering van 11 juli 2011 waarbij het bevoegd gezag aanwezig was en zich in de vergadering heeft gemengd. Voorts werd opgemerkt dat het in strijd is met de WMS dat het bevoegd gezag aan de directeuren heeft gevraagd GMR-leden aan te spreken op het gedrag van hun voorzitter. GMR-leden moeten niet door hun hiërarchisch leidinggevende worden aangesproken op de wijze waarop zij invulling geven aan hun GMR-lidmaatschap. Zij moeten vrij en onafhankelijk kunnen opereren ten opzichte van het bevoegd gezag. (bijlage 8, blad 2). 12. Aan het bestuur van Meerwerf werd een afschrift van deze brief gestuurd. In de begeleidende brief aan het bestuur van 6 oktober 2011 werd met verwijzing naar de e-mail van de voorzitter van 5 oktober (zie bijlage 7) opgemerkt dat het in strijd is met de beginselen van de medezeggenschap op scholen dat het bevoegd gezag met leden van de GME communiceert over hun handelen als lid van de GMR door tussenkomst van hun directeuren (bijlage 9). 13. Op 6 oktober 2011 stuurde een van de (voormalig) schooldirecteuren, de heer Bosman, aan de personeelsleden van de GMR een e-mail met een vragenlijst. Hij schreef dat hij van de algemene directie een werkopdracht had gekregen om de personeelsleden van de GMR te enquêteren. Deze e-mail + de vragenlijst wordt overgelegd als bijlage 10.
Pagina: 7 van 11 14. Bij brief van 10 oktober 2011 is namens de GMR op dit initiatief tot enquête door het bevoegd gezag gereageerd. Gesteld werd dat de GMR als geheel benaderd dient te worden met vragen en niet de individuele GMR-leden. Verder werd gesteld dat als besloten wordt tot een evaluatie van het functioneren van de GMR de GMR daarbij op zijn minst behoort te worden betrokken. Deze eenzijdig opgezette evaluatie verbaasde des te meer aangezien het bevoegd gezag samen met de GMR in het voorjaar van 2011 de afspraak had gemaakt om onder begeleiding van het CBOO een visitatie uit te voeren, waarbij alle geledingen door een spiegel zouden kunnen kijken wie zij zijn en hoe zij met elkaar omgaan. Inmiddels was vanwege de algemene directie het visitatietraject eenzijdig afgezegd bij het CBOO, zonder voorafgaand overleg met de GMR. In deze brief werd de algemene directie gesommeerd de GMR als een zelfstandig opererend medezeggenschapsorgaan te respecteren en noch mondeling noch schriftelijk individuele GMR-leden te benaderen met kwesties die hun doen en laten als GMR-lid betreffen noch hen daarop te laten aanspreken door hun leidinggevenden. Voorts werd de algemene directie gesommeerd niet meer vergaderingen van de MR of de GMR bij te wonen en zich niet meer te mengen in de discussie met de MR of GMR tijdens deze vergaderingen. De algemene directie werd gevraagd uiterlijk 12 oktober 2011 te laten weten of aan de sommaties zou worden voldaan. Indien de algemene directie daartoe niet bereid zou zijn zou een spoedvoorziening worden gevraagd bij uw Geschillencommissie of bij de President van de rechtbank Alkmaar. (bijlage 11). 15. Een brief met soortgelijke inhoud werd op 10 oktober 2011 aan het bestuur verzonden. Ook het bestuur werd gevraagd uiterlijk 12 oktober 2011 te laten weten of aan de sommatie zou worden voldaan (bijlage 12). 16. Bij brief van 11 oktober 2011 reageerde de heer Scholte namens de algemene directie, op de brief van 10 oktober 2011. Op de brief aan het bestuur is geen reactie gekomen. Allereerst ging hij in op de aan de personeelsleden van de GMR-leden toegestuurde enquête. Het standpunt dat wij wederom in de bevoegdheden van de GMR zijn getreden werd niet gedeeld. Wel bleek sprake van een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Inmiddels was besloten de interviews niet te laten uitvoeren omdat de uitkomst teveel beïnvloed zou kunnen worden door de valse start (bijlage 13). 17. Verder werd in deze brief door de heer Scholte opgemerkt dat er geen sprake van is dat afspraken zijn gemaakt over een door het CBOO
Pagina: 8 van 11 af te nemen visitatie. Er was alleen oriënterend hierover gesproken. Daarom kon het visitatietraject niet eenzijdig zijn afgezegd (zie bijlage 13). 18. Wat betreft de openbaarheid van GMR- en MR- vergaderingen denkt de heer Scholte werkafspraken te kunnen maken met de nieuw gekozen GMR met betrekking tot het bijwonen van vergaderingen door vertegenwoordigers van het bevoegd gezag (zie bijlage 13). 19. Namens de GMR is gereageerd bij brief van 17 oktober 2011 naar de algemene directie. Deze brief wordt overgelegd als bijlage 14. In deze brief wordt onder meer meegedeeld dat de spoedeisendheid niet meer aanwezig is, nu de enquête onder de GMR-leden van de baan is, maar dat de GMR wel naar de Geschillencommissie zal gaan. Dezelfde dag werd namens de GMR een brief aan het bestuur gestuurd met vergelijkbare inhoud (bijlage 15). 20. De heer Scholte, ambtelijk secretaris van het bestuur, reageerde op 18 oktober 2011 met de mededeling dat het bestuur nog niet had vergaderd en daarom niet was ingegaan op de sommaties. Na de vergadering van 27 oktober 2011 zou een reactie volgen op de brief van 10 oktober 2011. Standpunt van de GMR 21. De GMR zoekt aansluiting voor zijn standpunt bij de wetsgeschiedenis van de WMS. Uit de Memorie van Toelichting bij het wetsontwerp, dat leidde tot vaststelling van de WMS, blijkt dat het van belang wordt geacht dat in een goede onderlinge wisselwerking vorm wordt gegeven aan een adequate betrokkenheid van alle partijen, zijnde het bevoegd gezag, schoolmanagement, personeel, ouders en leerlingen, bij de beleidsvorming op het niveau van de school. Uit de Memorie van Toelichting (TK 2005-2006, 30414, nr. 3 p. 6) komen de hier volgende citaten: Het is dan ook niet voor niets dat juist rond een onderwerp als de invoering van lumpsumbekostiging in het primair onderwijs, het aspect van medezeggenschap zeer relevant is. (.) Dit alles hangt samen met een breed onderschreven noodzaak dat het bevoegd gezag en het management als eindverantwoordelijken het horizontaal niveau (de betrokkenen in en rond de desbetreffende scholen) goed betrekken bij de wijze waarop inhoud wordt gegeven aan en verantwoording wordt afgelegd over de grotere beleidsvrijheid.
Pagina: 9 van 11 Een en ander vergt een adequate regeling van medezeggenschapsverhoudingen die beter dan de WMO, is toegesneden op deze ontwikkeling. Een ontwikkeling waarbij de medezeggenschapspositie in termen van bevoegdheden, taken en informatierechten van leerlingen, ouders en personeel goed is geborgd. En wel op zo n manier dat op het horizontaal niveau sprake is van voldoende checks and balances. 22. De GMR meent dat hij bij Meerwerf geen of in ieder geval te weinig gelegenheid krijgt zonder invloed van het bevoegd gezag zich te beraden en op basis daarvan tot zijn standpunten te komen, mede als gevolg van de aanwezigheid van het bevoegd gezag tijdens de GMR-vergaderingen. 23. Ingevolge artikel 20 van het Medezeggenschapsreglement zijn de vergaderingen van de GMR in beginsel openbaar (zie bijlage 1). Deze bepaling lijkt te zijn ingegeven door een behoefte aan transparantie over het functioneren van de GMR naar de achterban (de ouders en personeelsleden). Binnen Meerwerf is echter het gebruik ontstaan dat ook het bevoegd gezag de vergaderingen van de GMR (al dan niet daartoe uitgenodigd) bijwoont. Dit vindt de algemene directie een goede gang van zaken (zie hiervoor onder punt 5 en bijlage 3). Daarnaast vinden overlegvergaderingen, zoals bedoeld in artikel 6 lid 1 WMS, plaats die ook openbaar is en waarvoor de algemene directie de directeuren van de scholen uitnodigt. 24. De GMR meent dat de bemoeienis van de schooldirecteuren, die op initiatief van de algemene directie plaats vindt, kan leiden tot benadeling van de personeelsleden van de GMR, nu zij zonder de mogelijkheid van hoor en wederhoor door de schooldirecteuren, hun hiërarchisch leidinggevenden, worden aangesproken op hun gedrag als GMR-lid. 25. De GMR meent dat hij terecht heeft gesteld dat hij zelf de verkiezin gen voor de GMR zal organiseren, nu deze taak aan hem is opgedragen in artikel 6 van het Medezeggenschapsreglement. De MR meent ook dat het niet juist zou zijn dat de algemene directie deel zou uitmaken van de verkiezingscommissie. De algemene directie heeft deze wens van de GMR gehonoreerd en de verkiezingen worden nu door de GMR georganiseerd. Maar uit de brief van 8 juli 2011 (zie de bijlage behorend bij bijlage 6), die zonder enig vooroverleg met de GMR was geschreven, blijkt de opstelling van de algemene directie ten opzichte van de GMR. De GMR wordt kennelijk niet beschouwd als een zelfstandig orgaan dat zijn eigen verkiezingen behoort te kunnen organiseren. Een kleine waar-
Pagina: 10 van 11 schuwing om de GMR aan de ten einde lopende zittingtermijn te herinneren had voldoende kunnen zijn. 26. Met het afblazen van de enquête onder de personeelsleden van de GMR ontviel de spoedeisendheid aan de sommaties. Maar de GMR vindt het van groot belang dat zo snel mogelijk duidelijk wordt of het bevoegd gezag de WMS en artikel 20 van het Medezeggenschapsreglement juist interpreteert. 27. Zeer binnenkort wordt een nieuwe GMR gekozen door de MR-leden. De vergadering van de nieuwe GMR staat gepland voor 14 november 2011 (bijlage 14). De huidige GMR-leden achten het van groot belang dat de nieuwe GMR kan starten met een duidelijke afbakening van zijn positie opdat de in de WMS bedoelde checks and balances zo goed mogelijk uit de verf kunnen komen en geen tijd verloren gaat met discussies over de eigenstandige positie van de GMR. Verzoek De GMR verzoekt uw Geschillencommissie om zich zo snel mogelijk uit te spreken in dit interpretatiegeschil en te beoordelen of het al dan niet in overeenstemming is met de WMS, het Medezeggenschapsreglement en het (verouderde) Medezeggenschapsstatuut dat het bevoegd gezag zonder uitnodiging aanwezig is bij GMRvergaderingen, het bevoegd gezag de schooldirecteuren uitnodigt voor de overlegvergaderingen met de GMR het bevoegd gezag met de GMR-leden communiceert door hen te benaderen door tussenkomst van de schooldirecteuren het bevoegd gezag de schooldirecteuren opdraagt individuele GMRleden aan te spreke op hun doen en laten als GMR-lid het bestuur door tussenkomst van de schooldirecteuren aan individuele GMR-leden vraagt afstand te nemen van hetgeen de GMRvoorzitter heeft gezegd in een GMR-vergadering het bevoegd gezag zonder medewerking en zonder enig vooroverleg met de GMR individuele GMR-leden benadert met een vragenlijst ter evaluatie van de GMR, mede in relatie tot het bevoegd gezag. Graag licht de GMR zijn standpunt toe tijdens een door u te houden hoorzitting.
Pagina: 11 van 11 Een afschrift van deze brief met bijlagen wordt per gelijke post gestuurd aan het bestuur en de algemene directie. Met vriendelijke groet, namens de GMR Marian van Leeuwen-Scheltema