Erfgoedprijs Beste restauratie van Weert 2015



Vergelijkbare documenten
Beeldkwaliteitsplan Voormalige Eurobioscoop en omgeving.

De Vlasseltprijs door de jaren heen

HET GOUDEN PAND 2010

Hij moet avond aan avond bezig zijn geweest

Dorpsstraat 25 Ilpendam

De oude aula op de Essenhof (Tekst: Jeanine Katsman)

Gemeente Moerdijk. Monumentenwijzer. Informatie over gemeentelijke monumenten

Inventarisatieformulier Stads- en dorpsgezichten gemeente Weert Gebied XI Kroonstraat e.o.

Donkerelaan 20. Straat en huisnummer : Donkerelaan 20 Postcode en plaats : 2061 JM Bloemendaal Kadastrale aanduiding : A9941 Complexonderdeel :

c00439 boek Op gevels geschreven shell-journaal van teksten en tekens van het dagelijks leven c00440 map Kastelen Diverse publicaties over kastelen

HET HOLLANDIA-GEBOUW. In deze historische setting worden 15 exclusieve appartementen gerealiseerd, die ruim van opzet zijn met fraaie hoge plafonds.

Impressie restauratie Het Bergosskantoor

Meijendel Wassenaar. Renovatie Bezoekerscentrum Nieuwbouw Paardenstal

Lieven de Key Penning Rapport van de jury

e jaargetijden 4Herengracht 498. Amsterdam.

156 Abraham & Boddaert Verbouwing van monumentale school tot woongroep met ateliers en Boddaertcentrum Oosterparkbuurt, Amsterdam

Restauratie exterieur en interieur rijksmonument

Acquisto 6/ :10 Pagina 1

MONUMENTAAL ONDERHOUD

RAPPORT COMMISSIE VAN VOORDRACHT SHSEL-ERFGOEDPRIJS 2018

TE KOOP OP DEZE FRAAIE LOCATIE IN HET CENTRUM VAN HEYTHUYSEN BIEDEN WIJ U DIT SCHITTEREND MONUMENTAAL PAND TE HUUR AAN. DEZE WONING DATEERT

Monumenten. onze zorg. gemeente Oude IJsselstreek 1

RESTAURATIEPLAN REMONSTRANTSE KERK

Weerterland. Drukke zomermaanden. ''Een positieve tussenbalans''

Kwekerij Veelzorg: vijf generaties bollenrijkdom Zaterdag 1 september 2018 Hillegom

Toegewijde zorg voor het religieus erfgoed in Vlaanderen Koen Anciaux, schepen Financiën, Gebouwen, Eigendommen, Monumenten, Landbouw en

6Plekjes met voelbare historie

De Merode. Driehoefijzersstraat 72, Zevenbergschen Hoek

Onderwerp: Aanwijzing voormalig synagogegebouwtje als gemeentelijk monument.

voor elke smaak, voor elk budget! DE BUN PARTYCENTRUM

Elk seizoen een nieuw interieur

PERSBERICHT. De restauratie van het schip van de Kathedrale Basiliek Sint Bavo in Haarlem is afgerond! Een moment om bij stil te staan.

Typering van het monument: Voormalige directeurswoning en het smeedijzeren hekwerk van de voormalige Huyben s Bierbrouwerij De Kroon.

Team V Architectuur. Hotel Arena, Amsterdam

Bestuurslid Dierenbescherming afdeling Eemland, 18 jaar Bestuurslid Stichting De Paardenkamp, 17 jaar De Birkhoeve Vosseveld

Quickscan Gemeente Drimmelen maart - april 2013

SPECIALISTEN IN RESTAURATIE, RENOVATIE EN REPRODUCTIE

JURYRAPPORT. Architectuurprijs Weert -Nederweert 2015 PUBLIEKE RUIMTE

Monumenten en beschermde gezichten Vergunningvrije werkzaamheden. Informatieblad

Pastoor van Arskerk, Elf13 Eindhoven

TE KOOP Kapel Nieuw Vredenhof Van Oldenbarneveltlaan 15, Haarlem

ROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT

Opening Dijkhuis Jaarsveld op 8 september 2012

Het (Boxtels) landschap is de leesbare biografie van Boxtel.

Schouwburg de Kampanje Den Helder

Toplocatie Tolberg. Ruim m² aan mogelijkheden

Voormalige gemeente Jacobswoude

Bouwhistorische verkenning / waardestelling. Voormalig bakhuis/ schuur erve Kaamps

Ontspan op een historisch landgoed midden in de natuur

EUROBIOSCOOP HILVERSUM

Wandeling door Oud-Zuilen

Herbestemming en nieuwbouw De Lichttoren, Eindhoven Renovatie 305 portiekwoningen Heseveld, Nijmegen

Complexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort

STUDIO FARRIS ARCHITECTS BVBA KORTE KLARENSTRAAT 4/ ANTWERP - BELGIUM T

In een vorig artikel is uiteengezet hoe de monumentenwet

beschermde monument?

Bibliotheek, museum en ontmoetingscentrum De Petrus

Pakhuis Ten Hove. Werken op de mooiste plek van Deventer

Uw keuken en interieur Alles naar wens, een ultieme beleving

Interview Jeroen Achterberg ; nieuwsbrief SCEE. Pagina 1

Typering van het monument: Statig woonhuis met symmetrische indeling en karakteristieke trapgevels ter plaatste van de topgevels.

Hotel & Restaurant De Oude Brouwerij

Restauratie exterieur en interieur rijksmonument

Typering van het monument: Trafohuisje met afbeelding van Maria, waarvan de bouwstijl is aangepast aan de omgeving.

Monumentaal wonen aan de Waal bij Nijmegen. 8 Koopwoningen aan het water.

VISITEKAARTJE VAN DE STAD SAMENVATTING

Gelselaar Beschermd Dorpsgezicht Wat betekent dat?

Belmermeer 3 Broek in Waterland

Bijlage 1 bij regels: Inventarisatie Stads- en dorpsgezichten Gebied VII Hushoven

CPO LINDEHOEVE PRESENTATIE BELANGSTELLENDEN OUDE LANGSTRAAT 66 TILBURG. Wieggers ARCHITECT

Kerngegevens gemeentelijk monument: Typering van het monument: Historie: Ruimtelijke context: Objectbeschrijving:

Saxion Hogeschool Enschede

Nieuwlandsedijk 7 Woning van bescheiden formaat onder zadeldak, ca Traditioneel-ambachtelijke bouwtrant. IJsselsteen. Verkeert, op de voordeur

Zakelijk. personeelsfeesten. cursussen. lezingen. workshops. beurzen. forums. vergaderingen conferenties congressen tentoonstellingen presentaties

Beleidsplan

GEMEENTE OLDEBROEK gemeentelijk monument; raadsbesluit 24 juni 2003

BOUWKUNDIGE STAND VAN ZAKEN (D.D ) MULTIFUNCTIONEEL CENTRUM KABZEEL TE APPINGEDAM

Belmermeer 3 Broek in Waterland

Beschermd voor het nageslacht

Te koop. Prachtig monumentale boerderij Het Princehof met bijgebouwen op een perceel van circa m². Heusdensebaan 93 Oisterwijk

Analyse en ontwerp Wallhouse

Resideren in Haagsche Historie

Cultureel Erfgoed in (bestemmingsplannen) DOEL: richtinggevende uitspraak van de commissieleden! Inhoud presentatie (wie/wat)

KARAKTERISTIEKE OBJECTEN WINSCHOTEN NOORD. 8 september 2017

Kerngegevens gemeentelijk monument: Adres : Stationstraat 17. Kadastrale aanduiding : BXM00 sectie E nr(s) 85 Coördinaten : x: y:

Kadastrale aanduiding : NEE00 sectie N nr(s) 279 Coördinaten : x: y: : Traditionele bouwstijl met invloeden van de neogotiek

Quickscan Gemeente Drimmelen maart - april 2013

Het Spaardersbad, Gouda

STARTPAKKET RURAAL ERFGOED

Rooms-Katholieke kerk H. Bartholomeus te Zevenbergen. Markt 19, Zevenbergen

interieur & architectuur restaurant Panama, Amsterdam 2e oosterparkstraat bn amsterdam +31 (0)

Nieuwsbrief. Beste vrienden,

Monumentaal wonen aan de Waal bij Nijmegen. 8 Koopwoningen aan het water.

co z Bouwhistorisch onderzoek

deventer, culturele hoofdstad van de regio.

WONEN EN WERKEN IN HET SPORTFONDSENBAD ZAANDAM

Kerngegevens gemeentelijk monument: Adres : Eindstraat 11

TE KOOP Saksische boerderij t Loeg 4 Anderen Drenthe. Vraagprijs: ,- k.k.

Transcriptie:

Erfgoedprijs Beste restauratie van Weert 2015

Weerter Erfgoedprijs 2015 Weert is trots op haar historie en erfgoed. Vorig jaar, toen Weert 600 jaar stad vierde, werd de eerste Weerter Erfgoedprijs uitgereikt. Op 19 december 2014 ontving de Moeselkapel de Publieksprijs als Mooiste Monument van Weert. De Paterskerk werd door de deskundige jury bekroond met de Erfgoedprijs. Dit jaar is het thema Beste restauratie en zijn 12 nominaties ingediend. Het doel van de Weerter Erfgoedprijs is Weertenaren aan het denken zetten over (het belang van) het erfgoed. Hiermee wordt aandacht gegenereerd voor monumenten en waardering uitgesproken voor initiatieven die de monumenten ten goede komen. Dit is ook meteen de prijs zelf: publiciteit. Zo komen de prijswinnaars prominent op de Facebookpagina Erfgoed in Weert. Na het Mooiste Monument van Weert en de Beste restauratie van Weert komen andere motto s aan bod. Daarbij kan gedacht worden aan industrieel erfgoed, religieus erfgoed, herbestemming of organisaties die zich voor monumenten inzetten. Dit kan nog worden uitgebreid met het roerende en zelfs met het immateriële erfgoed. Want de betekenis van erfgoed is immers: een erfenis die onze voorgangers aan ons hebben nagelaten. En het mooiste erfgoed heeft ook betekenis voor de toekomst. Dit willen we graag levend houden voor bewoners en bezoekers van Weert. 2

Genomineerde projecten Dit zijn de genomineerde monumenten voor beste restauratie in chronologische volgorde: 1. Urnenveld Boshoverheide Dit prehistorisch grafveld is het meest uitgestrekte urnenveld (35 ha) van Noordwest-Europa. Met ruim 150 gerestaureerde grafheuvels is het bovendien een zeer zichtbaar archeologisch monument, dat sinds 1968 wettelijk is beschermd. In 2009 is de restauratie voltooid, na de reconstructie van vier vernielde grafheuvels. In 2009 werd het gebied aangemerkt als Odysseeproject door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Daarmee wordt het wetenschappelijk belang van het grafveld onderstreept. Maar ook voor de wandelaar is het zeer toegankelijk met een geasfalteerd pad en informatieborden. De route voert door een prachtig heidegebied. 2. St. Martinuskerk Het Martinusmonument is hét beeldbepalende monument van Weert. Deze middeleeuwse kerk en top 100 monument mag zich verheugen in de goede zorgen van Stichting Martinus Monument. Zowel de buitenzijde als het interieur vergen restauratie. In de periode 2004-2005 zijn de gewelfschilderingen zorgvuldig schoongemaakt en prachtig gerestaureerd. In 2013 en 2014 zijn de gevels hersteld, waarbij ruim 9200 stenen zijn vervangen en 750 m voegwerk is vernieuwd. Daarnaast is herstel van natuursteen, daken, goten, torentjes en buitenschilderwerk uitgevoerd. Bij dit project werden leerling-restauratievaklieden ingezet. Zo werd een steentje bijgedragen aan het behoud van het monument en de kennis van het ambacht. Naast vele gulle gevers droegen de provincie Limburg en de gemeente Weert bij aan het behoud van dit monument. 3. Paterskerk Historisch gezien is de Paterskerk onderdeel van de Aldenborgh, 1e zetel van de heren van Horne en nauw verbonden met het ontstaan van Weert. Het koorgedeelte van de Paterskerk is nog in gebruik door de minderbroeders franciscanen. Het schip is geschikt gemaakt voor een breed scala aan activiteiten. De afgelopen jaren zijn omvangrijke restauratie- en onderhoudswerken uitgevoerd. Dit betreft o.a.: de daken voorzien nieuwe leien, het deels herstellen van het glas in lood en het aanleggen van 3

loopbruggen op de zolder, het herstellen van de kapconstructie, het heropenen van de hoofdingang en schilderwerkzaamheden aan in- en exterieur. De meest recente fase betreft restauratie van de glas-in-loodramen van het koor, herstel van voeg- en metselwerk en faciliteiten voor herbestemming. Dit werk is voor 50% gesubsidieerd door de Provincie Limburg. Eerder droeg de gemeente Weert bij aan restauratiewerkzaamheden. 4. Bij Hollanders - Maaseikerweg 200 Deze boerderij ligt op de hoek van de Maaseiker weg en de Klakstaartweg. De bewonersgeschiedenis toont aan dat hier al zeker in 1799 een boerderij was. In de periode 2005 2010 is de boerderij gerestaureerd met gebruikmaking van veel bestaande materialen zoals hout en stenen. Het bakhuis is in 2014 gebouwd op de plaats waar vroeger ook een bakhuis stond. Een bakhuis op Laarveld dat moest worden afgebroken heeft als voorbeeld gediend. Ook zijn materialen van dat bakhuis hergebruikt. Zo is weer de eenheid van een boerderij met bakhuis, zoals vroeger zo veel in het Weerterland voor kwam, hersteld. 5. Vier molens De restauratie van de vier gemeentelijke molens is genomineerd als één project. In 2008 tot 2012 werden de volgende molens gerestaureerd: Sint Anna, Keenterstraat, Weert Sint Anna, Tungeler Dorpstraat, Tungelroy Sint Jan, Molenweg, Stramproy De Nijverheid, Veldstraat, Stramproy. Technisch gezien werden de molens weer draaien maalvaardig gemaakt door het uitvoeren van vele werkzaamheden, zoals herstel van het gaande werk, bestrijding van houtworm en herstel van muurwerk. Praktisch gezien was dit ook het startsein voor een nieuw leven voor de molens. Nieuwe molenaars en molengidsen werden opgeleid en tal van openstellingen en andere activiteiten georganiseerd. De restauratie van deze vier molens, die eigendom zijn van de gemeente Weert, is aanzienlijk gesubsidieerd door het rijk en de provincie Limburg. Na de restauraties zijn de molens in beheer overgedragen aan de Molenstichting Weerterland. Dat heeft geresulteerd in veel nieuw elan met regelmatige openstelling van de molens en talrijke initiatieven rond en in de molens. 4

6. Bruine paard Markt Eetkamer het Bruine Paard is genomineerd vanwege de wijziging van het interieur. Het interieur is helemaal in de sfeer van weleer gebracht. De tegelvloer, de oude foto s aan de wand, het meubilair en de tap laten grootmoeders tijd herleven. En portretten van bekende Weertenaren Antje en Tieske ontbreken niet als aanduiding van dames- en herentoilet. Dit alles draagt bij aan het motto van de eetkamer Etablissement ter bevordering van de onderlinge verstandhouding. Het pand zelf ziet er al vele decennia hetzelfde uit, inclusief het kenmerkende paardenhoofd. Dit is al te zien op een foto uit 1910. Al in 1842 werd Sociëteit Amicitia in dit pand opgericht. In 1871 verhuisde de sociëteit naar de overkant, Markt 9. Ander opmerkelijk feit is dat Weerter architect Pierre Weegels het Bruine Paard in 1953 heeft gerestaureerd. Dit is aangegeven in de muurankers aan de zijgevel. 7. Antje van de Statie Stationsplein 1 Markant tegenover het station aan het Stationsplein ligt van oudsher een hotel-café. Dit pand stamt uit de late 19e eeuw en is een gemeentelijk monument. Vroeger was hier hotel Mertens. De gevel is eenvoudig met banden en raambogen met sluitstenen versierd. In de zijgevel aan de Stationsstraat zitten nog enkele originele schuifvensters. Aan deze zijde was vroeger een poort. De nieuwe hotelingang refereert daaraan. Na ingrijpende werkzaamheden en restauratie is het pand nu Brasserie-hotel Antje van de Statie. Met zijn brasserie, zalen, ruimte voor privé dineren en hotelkamers biedt de nieuwe zaak alle comfort en een gastvrij welkom in Weert. De nieuwe zaak ontleent zijn naam aan Antje Hendrix. Zij leefde van 1877 tot 1936 en verkocht vol enthousiasme vlaaitjes op het station van Weert. Haar goedlachse, hardwerkende mentaliteit klopt nog altijd met de aard van de Weertenaar van nu. Antje zorgde ervoor dat Weert als vlaaistad landelijk bekend werd. 8. Wilhelmus-Hubertusmolen - Oude Hushoverweg 30 Deze molen heeft jaren in slechte staat mede het aanzicht van Weert bepaald. Vele werkzaamheden waren nodig om de molen weer in oude luister te herstellen. De staart en baard werden teruggebracht, de romp is opnieuw gevoegd en het geheel is weer goed in de verf gezet. Na de restauratie is het niet alleen een plaatje waar Weert trots op kan zijn, maar het vervult ook nog een mooie functie. Er is namelijk een kleinschalig kwaliteitsrestaurant gevestigd. Een jong ondernemersechtpaar maakt het daar hun gasten dagelijks naar de zin in een sfeervolle ambiance. Ook de omgeving is er op vooruitgegaan: er is een parkeerterrein aangelegd en de tuin wordt keurig onderhouden. Het monument wordt spectaculair aangelicht 's avonds. Kortom een prachtig plaatje om te zien op een beeldbepalende locatie in Weert! 5

De restauratie van deze particuliere molen is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het rijk, de provincie Limburg, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de gemeente Weert. 9. Walburg Emmasingel 32 Aan de Emmasingel 32 ligt een herenhuis genaamd Walburg. Het lijkt met zijn kantelen en torens wel een klein kasteeltje. Het is in 1909 gebouwd in een historiserende neo-renaissancestijl (bouwstijl vanaf circa 1850 die gebruik maakt van decoratieve elementen uit de 16e-eeuwse renaissance, zoals kantelen en bogen met daaronder terug liggend metselwerk). De ronde toren is er in 1918 los bijgebouwd. Het is een gemeentelijk monument. Nu is hier het kantoor van Mertens Bouwbedrijf gevestigd. Architect Teo Bähler heeft in opdracht van dat bedrijf een uitbreiding ontworpen, een modern vormgegeven vleugel. In deze vleugel bevinden zich beneden de entree, de receptie en kantoorruimte. Boven is een grote presentatie- of vergaderzaal. 10. Sociale huurwoningen - Looimolenstraat In de Looimolenstraat is een prachtig ensemble van vooroorlogse sociale huurwoningen (gebouwd omstreeks 1920-1925) behouden gebleven en gerenoveerd. De wijk Fatima is de eerste planmatige uitbreiding van Weert buiten de stadsommuring. De wijk is opgezet volgens de Tuindorpgedachte: voor die tijd ruime woningen (licht en lucht) met voor- en achtertuin als tegenhanger voor de vaak verpauperde en onhygiënische arbeiderswoningen in de binnensteden. Bijzonder zijn de hoekpanden met trapeziumramen en vlechtmetselwerk. In deze hoekpanden zijn ook de oude trappen en trappenhallen bewaard gebleven. De werkzaamheden aan deze woningen hebben in nauw overleg met de wijkbewoners heeft plaatsgevonden. Achter de gevels is een bijdetijds woonprogramma gerealiseerd. De renovatie is in 2009 afgerond met de plaatsing van een Mariabeeldje in een nis op de hoek van de Looimolenstraat en de Coenraad Abelsstraat. De schooljeugd van Fatima heeft het ontwerp gemaakt en het werk werd tijdens de Open Monumentendag 2009 afgesloten met een echt buurtfeest. 11. Stoomzuivelfabriek - Amentstraat 17a Stramproy In 1926 fuseerde beide in 1892 opgerichte Zuivelcoöperaties uit Tungelroy (20 mei) en Stramproy (7 nov). Het gebouw ligt aan de Amentstraat, genoemd naar Jean Ament, geboren in Stramproy en oprichter van de eerste zuivelcoöperatie in Tungelroy. Later volgde nog meer fusies in de regio tot in 1964 de kring Ament uit de regio Weert fuseerde met "de Kempen" uit Eindhoven tot de Zuid-Nederlandse coöperatie Campina. De oudste Coöperatieve roots van het huidige FrieslandCampina concern lagen dus in Tungelroy, in de gemeente Weert. Het is van groot belang dat dit deel van onze geschiedenis zichtbaar blijft in onze omgeving. 6

Dit agrarisch/industrieel gebouw is later jarenlang gebruikt door bouwbedrijf Weerens en tegenwoordig in gebruik als hoofdkantoor van de Moonen Group. Het gebouw is door de laatste gebruiker grondig gerenoveerd met bijzonder veel aandacht voor de historie van het gebouw. De voorgevel vertelt nu duidelijk zichtbaar het trotse oprichtingsverhaal: Coöperatieve stoomzuivelfabriek "St. Antonius Abt" Stramproy-Tungelroy C.A. 12. Mariakapel Lichtenberg - IJzerenmanweg 15 De voormalige kapel, ontworpen door architect Pierre Weegels, is een kunstwerk op zichzelf. De kapel maakt een wezenlijk onderdeel uit van het gehele gebied rondom openluchttheater de Lichtenberg. Een (modern) rijksmonument. Hopelijk is deze restauratie het begin van een totale restauratie en hergebruik van de Lichtenberg. Na het noodherstel van het dak zijn in 2014 de mozaïeken gerestaureerd. Ook werd de lantaarn hersteld inclusief de bekroning met kruis en werd de deur met Mariasilhouet (een replica) teruggebracht. Bovendien is het glas-in-lood gereconstrueerd en zijn de gevels en de trappen hersteld. Het glas-in-lood is hersteld op basis van een kleurenfoto uit de jaren zestig. Deze foto is ingezonden na een oproep in Dagblad De Limburger. Op de foto was de complete verdeling van de glas-in-lood ramen te zien. Daarnaast is er onderzoek gedaan en zijn er glasresten en aanhechtingen van de loodstrips gevonden. Dit samen vormde de basis om de glas-in-lood ramen waarheidsgetrouw te herstellen. De restauratie van deze kapel die eigendom is van de gemeente Weert ontving een aanzienlijke subsidie van de provincie Limburg en onderhoudssubsidie van het rijk. 7

Erfgoedprijs 2015 De deskundige en onafhankelijk jury bepaalt welk project wordt bekroond met de Erfgoedprijs. Jury De onafhankelijke en deskundige jury bestond dit keer uit: Mw. Ingrid Beckers, restauratiearchitect, lid van Monumenten-welstandscommissie en commissie Cultuurhistorie Weert Dhr. Frans Beckers, oud-burgemeester Stramproy en Schinnen, Bestuur Federatie Welstand (landelijk), oud-voorzitter Welstandscommissie Weert e.o. Dhr. Cees Metz, voorzitter stichting Architectuurlijk Weert, oud-voorzitter Welstandscommissie Weert en architect Goede staat van onderhoud De jury heeft alle genomineerde restauraties bezocht op 10 december 2015. De jury was aangenaam verrast door de goede staat van onderhoud van de monumenten in Weert. Het zijn allemaal lovenswaardige projecten, die het stuk voor stuk waard zijn behouden te blijven. Het zijn betekenisvolle projecten die herinneringen aan het verleden levend houden. Soms betreft het een eenmalige inspanning voor restauratie, vaak ook is het een constante uitdaging om een monument in goede staat te houden. Alle genomineerde projecten hebben, zonder uitzondering, een positieve uitstraling op hun omgeving. De jury hoopt dat er een stimulans uitgaat van deze prijs voor eigenaren en gebruikers om zich te blijven inspannen voor hun monument. In dit verband merkt de jury op dat vooral voor grote monumenten, zoals de St. Martinuskerk en de Paterskerk, maar ook de molens, structurele aandacht nodig hebben. Weert mag zich gelukkig prijzen dat er stichtingen en particulieren zijn die zich voor deze monumenten inspannen en middelen bijeen brengen voor behoud. Restauratie De jury heeft bij de beoordeling onderscheid gemaakt tussen onderhoud en restauratie. Onder restauratie wordt algemeen verstaan het herstel in vroegere toestand van een kunstwerk of oud gebouw, het terug brengen in oude staat. Onderhoud is het zorgen dat iets in goede toestand blijft. Het huidige erfgoedbeleid is erop gericht zaken in goede staat van onderhoud te houden, zodat ingrijpende restauraties niet nodig zijn. Desondanks is restauratie, om wat voor reden dan ook, soms onvermijdelijk. Zo n restauratie geeft een gebouw of object zijn vroegere glans en betekenis terug. Bij een restauratie zijn diverse aspecten van belang. Goed opdrachtgeverschap is een vereiste; een opdrachtgever die de waarden van het monument respecteert en alle noodzakelijke deskundigheden inschakelt. De restauratie moet met vakmanschap worden uitgevoerd. In dit verband wordt opgemerkt dat ook details, zoals voegwerk, van doorslaggevend belang kunnen zijn. Een duurzame (her)bestemming en gebruik zijn eveneens essentieel. Tot slot kan het effect van de restauratie en het monument op zijn omgeving worden genoemd. Erfgoedprijs Bij de toekenning van de Erfgoedprijs hebben twee aspecten de doorslag gegeven. Enerzijds is beoordeeld of het een echte restauratie betreft en anderzijds het onderscheidend karakter. De Erfgoedprijs Weert 2015 wordt na uitvoerig beraad toegekend aan de Mariakapel van de Lichtenberg De restauratie van deze kapel is zeer zorgvuldig voorbereid en technisch goed uitgevoerd. Naast herstel van de betonconstructie en natuursteenwerk maken de volgende onderdelen het verschil. Er is nauwkeurig onderzoek gedaan naar het oorspronkelijke ontwerp van de verloren gegane glasin-loodramen. Deze zijn met veel vakmanschap en met de oorspronkelijke glassoorten terug gebracht. Van de oorspronkelijke deur die na verdwijning in de jaren 70 is opgespoord - is vanwege de museale waarde een replica gemaakt en deze is teruggeplaatst. Hetzelfde geldt voor de bekroning met kruis. Het totaal heeft zo weer zijn oorspronkelijke verschijningsvorm teruggekregen. Complimenten voor alle betrokken partijen. Een structureel gebruik zou het geheel vervolmaken. Wellicht kan dit onderdeel uitmaken van een totaalplan voor de Lichtenberg. De jury hoopt dat het openluchttheater met dezelfde zorgvuldigheid gerestaureerd kan worden. 8

Aanbevelingen van de jury De jury onderschrijft het voornemen om met thema s of rubrieken te werken voor de Erfgoedprijs. Daarbij kan gedacht worden aan industrieel erfgoed, religieus erfgoed of organisaties die zich inzetten voor monumenten. Indien mogelijk daarbij aan te haken bij landelijke of provinciale thema s, zoals Het jaar van. Het archeologische monument Urnenveld Boshoverheide heeft grote potenties, ook voor het toerisme. Het verdient aanbeveling de grafheuvels ter plaatse (nog) beter onder de aandacht te brengen. Gedacht kan worden aan informatie bij de heuvels zelf, een transparant bord waarop de heuvels zijn aangegeven en bijvoorbeeld een (gereconstrueerde) doorsnede van een heuvel. Een (onbemand) bezoekerscentrum met aanvullende informatie kan de beleving nog vergroten. De jury constateerde dat de stoomzuivelfabriek geen enkele vorm van bescherming heeft. De jury geeft in overweging dit pand aan te wijzen als gemeentelijk monument. Dit omdat dit de oudste, nog bestaande zuivelcoöperatie van Nederland betreft. Het pand is daarmee van groot belang voor de geschiedenis van (zuivel)coöperaties in Nederland. Het advies van vorig jaar om een winnaar van de Erfgoedprijs de eerstvolgende 7 jaar niet meer in aanmerking te laten komen, wordt onderschreven. 9

Publieksprijs Naast de Erfgoedprijs is er de Publieksprijs. Via de website en (sociale) media is iedereen uitgenodigd te stemmen. De argumentatie is daarbij erg belangrijk. De beste argumentaties zijn beloond met een podiumcadeaukaart voor een voorstelling naar eigen keuze. Hierbij zijn twee gelijke prijzen beschikbaar gesteld: een voor inzenders tot en met 20 jaar en een voor de groep van 20+. Bij de beste motivatie gaat het echt om de onderbouwing, niet of gekozen is voor het project met de meeste publieksstemmen. De Weertenaar werd dus uitgedaagd een goed beargumenteerde mening te geven over het monument en zijn restauratie: Wat betekent dit voor mij? Deze bewustwording is de winst van deze verkiezing. Argumentatie Motivatie die vaak werd genoemd is dat mensen blij zijn dat monumenten in eer zijn hersteld. Ook het voelbaar en beleefbaar zijn van de historie wordt gewaardeerd. Bijzondere kwaliteiten van bijvoorbeeld een molen en ambachten worden genoemd, maar ook de betrokkenheid en inzet van vrijwilligers. Mensen zijn trots op het erfgoed! Een kleine bloemlezing uit de vele persoonlijke reacties: Marleen Gresnigt over het Urnenveld: Het is een bijzondere beleving om te weten dat op deze plek, de Boshoverheide, in de prehistorie door veel leefgemeenschappen zo n 3000 grafheuvels zijn opgericht. De bronzen informatiezuilen zijn passend en duurzaam in dit gebied; de wandelpaden zijn dringend aan restauratie toe!! Bernard Padberg over de St. Martinuskerk: Het meest beeldbepalende bouwwerk in deze gemeente wordt prima onderhouden. Zowel preventief als curatief. Het verdient deze prijs. Los van het profane karakter is het ook een historisch en cultureel bouwwerk. Ank van Herweijnen over de Paterskerk: Een prachtig voorbeeld van wat we met oude monumenten in Weert meer moeten doen! Behouden, restaureren en gebruiken voor mooie monumenten van alle dag! Eten, drinken, samenzijn, vergaderen, presentaties, feesten, huwelijken en crematies. TROTS! Ellie Joosten over boerderij Bij Hollanders: Voorheen was dit pand nog onbewoonbaar verklaard waardoor het op den duur een doorn in het oog werd. Doordat er niets aan gedaan werd, verkommerde dit pand helemaal. En kijk nu: een aanwinst voor Weert. Je oog valt er meteen op als je langs dit pand rijdt op de Maaseikerweg. Je kan er niet om heen. Ook zoals beschreven zijn er veel materialen hergebruikt en zijn de dikke eiken balken gebleven zoals ze waren. Met een woord geweldig. Arjanne van Voorst over de vier molens: De molens zijn in het landschap van de gemeente Weert markante objecten. Laatst fietste ik langs alle molens in de gemeente Weert en werd me nog bewuster van hun schoonheid en impact. In het verleden hebben de molens een grote rol gespeeld. Ze zorgden voor welvaart en saamhorigheid. Boeren brachten er hun granen en ontmoetten elkaar daar. Het molenaarsvak is een oud ambacht dat momenteel door de molenaars met passie wordt uitgevoerd. Ik ben blij dat de Molenstichting deze vier molens beheert, onderhoudt en openstelt voor publiek. Dit stukje cultureel erfgoed is zo bepalend geweest voor Weert, dat moeten toekomstige generaties ook nog met eigen ogen kunnen bekijken. Marcel Hoeben over de Wilhelmus-Hubertusmolen: Geld noch moeite gespaard om deze blikvanger de DE entree van Weert vormt en die je vanwege haar ligging van alle kanten kunt bewonderen, van buiten authentiek te restaureren. Van binnen en van buiten harmonieus en uitnodigend gecombineerd. Koos Neijnens over de sociale huurwoningen Looimolenstraat: Het zijn de oudste sociale huurwoningen in Weert, die samen een prachtig ensemble vormen. Knap te zien hoe deze oude woningen niet alleen geheel zijn gerestaureerd, maar ook nog eens helemaal qua woonprogramma n energie aan de moderne eisen voldoen. Ook het overleg met de bewoners en de wijk maakt dat dit project zich positief onderscheidt van alle andere genomineerde projecten. Marij Bogaarts over de Mariakapel: Dit monument zal ieder jaar steeds belangrijker worden als erfgoed. Het is niet alleen een nostalgisch monument, zoals alle andere kandidaten, tevens is de Mariakapel een hoogstaand monumentaal ontwerp. Wij zijn schatplichtig. Top 3 Op alle monumenten is gestemd. In totaal zijn er 264 stemmen uitgebracht. Hiervan 262 via de website van de gemeente Weert en 2 schriftelijk. 10

De monumenten met de meeste stemmen zijn: 1. Paterskerk met 93 stemmen 2. Vier molens met 60 stemmen 3. St. Martinuskerk met 26 stemmen Winnaar Publieksprijs Daarmee gaat de Publieksprijs 2015 naar de Paterskerk Beste motivatie tot en met 20 jaar De beste motivatie van stemmers tot en met 20 jaar is van Joris Ansems. Hij koos voor de Paterskerk met de volgende reden: Omdat deze oude kerk nu helemaal is omgetoverd tot een sfeervolle kerk. Ook zijn alle karakteristieke details behouden gebleven. Echt een top restauratie! Deze winnende argumentatie verdient een podiumcadeaukaart voor een voorstelling naar eigen keuze. Beste motivatie 20+ De beste motivatie in de categorie inzenders 20+ is van Marion van de Sande, ook voor de Paterskerk: Ten eerste is dit een restauratieproject van de lange adem, niet iets waarmee je een jaar flink bezig bent om vervolgens achterover te kunnen gaan zitten en genieten van het gedane werk. Dit project is dermate groot en veelomvattend dat je daar een heel lange periode mee bezig bent. Ten tweede vind ik het belangrijk dat een gebouw wat zó oud is en zijn oorspronkelijke functie kwijt is zo goed hergebruikt wordt zonder dat daarbij de oorspronkelijke functie onzichtbaar wordt. Ten derde vind ik het prettig dat de bewoners van Weert en omstreken kunnen blijven genieten van dit gebouw zoals men dat vroeger ook kon, maar dan op een andere manier. Maar toch, men blijft kunnen samenkomen in dit gebouw zoals men vroeger kon. Ook wordt er heel goed gebruik gemaakt van de (social) media om dit gebouw en haar mogelijkheden onder de aandacht te brengen. Kortom op vele fronten verdient de Paterskerk de Erfgoedprijs en de steun van deze gemeente en haar bewoners! Deze winnende argumentatie verdient een podiumcadeaukaart voor een voorstelling naar eigen keuze. De prijzen Zowel de winnaar van de Erfgoedprijs als van de Publieksprijs krijgt een blijvend aandenken in de vorm van een oorkonde. Belangrijker is de aandacht die de winnaars krijgen. Zo zijn ze een jaar lang permanent op de Facebookpagina Erfgoed in Weert te zien en krijgen ze daar ruimte. 11