Status ESA ELIPS-2 2 programma Gebruikersondersteuning MG Rolf P. de Groot programmamanager extern onderzoek
Inhoudsopgave SRON Netherlands Institute for Space Research ESA MG programma en faciliteiten ELIPS-2 Evolutie onderzoeksfaciliteiten Nieuwe planning ESA experimenten Gebruikersondersteuning (GO) MG t.m. 2006 GO MG vervolg vanaf 2007
SRON Netherlands Institute for Space Research Nederlands expertise-instituut ruimteonderzoek (NWO) Ontwikkeling, bouw en gebruik meetinstrumenten voor wetenschappelijk onderzoek vanuit de ruimte astrofysisch onderzoek aardgericht onderzoek nieuwe detectoren HIFI SCIA Coordinatie NL ruimteonderzoek (koepelrol) Gebruikersondersteuning MG (e.a.) NL delegatie PB-HME (e.a.)
Doelstellingen ESA MG programma ELIPS Onderzoek van de Natuur Biologie en Fysiologie Vloeistoffysica en Materiaalkunde Fundamentele Natuurkunde Exobiologie en Planeet Onderzoek Verbeteren van de Gezondheid Begrijpen van oorzaken Verbeteren van diagnostiek Tests van medicijnen en preventietechnieken Technologie en Industriele processen Biotechnologie Verbeteren van Computervoorspellingen Nieuwe Materialen Energie en Milieu Verbranding Afvalverwerking Wolken en smog
MG onderzoeksinfrastructuur (1) Valtorens (Bremen) 2.2 10 s MG 10-5 10-6 125 kg payload 145 m hoog Elke dag Paraboolvluchten 20 s 10-2 G 50 kg payload 20 40 maal 1-2 maal per jaar
MG onderzoeksinfrastructuur (2) Kiruna Sondeerraketen 6 15 min MG 10-5 - 10-6 450 kg payload Telecommand, centrifuge 1 maal per jaar Onbemande capsules 16 dagen MG (Foton, Bion) 10-5 - 10-6 500 kg payload Telecommand, centrifuge, video 1 maal per twee jaar
MG onderzoeksinfrastructuur (3) Space Shuttle (STS) 14 dagen MG 10-4 4500 kg payload Telecommand, centrifuge, video, bemannin 4-6 maal per jaar* ISS International Space Station 3 mnd 10 jr MG 10-4 10-5 > 10000 kg payload Telecommand, centrifuge, video, bemanning, extern permanent
ESA bijdragen aan ISS Columbus ERA Astronauten ATV
animal / plant human cell / tissue 0.5 µ 0.5 1 2 4 6 8 10 20 40 60 80 100 levitation magnet FFM, RPM, 2D clinostat Grond(simulatie) faciliteiten in Nederland. DESC Dutch experiment support center.
ELIPS programma (2002-2006) 2006) European Life and Physical Science ALTCRISS, and ESANO(#1,2), Applications ETD, in Space SYMPATHO-2, MATROSHKA-2, ARISS, Ontwikkelen faciliteiten MEMORY, (ISS UTBI, e.a.) DVD-4, CASPER, E- PROMISS-4 PK-3+ Learning, OOE, SKIN, DERMACARE, PK-3+ Interim (MSG) (ISS-RS) utilisation Sondeerraketten, GTS-2, ERB, SEM, OOC Activities Foton LEUKIN-2 (ISS-RS) EN gebruik andere (EMCS, PEMS, MELFI), EPSTEIN-BARR, ISS faciliteiten tot aan Columbus RENAL STONE (NASA) lancering Now Stimulering 2006 applicatiegericht onderzoek PGB (MAP) 2007 Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec NL experimenten op o.a. Maser-10, Foton-M1, Foton-M2, MATROSHKA-2B? STS- (active inside ISS) MATROSHKA-2A (passive inside ISS) 107 en natuurlijk de 21P DELTA missie 22P ESA (Soyuz( LDM 8S) Nog een aantal gepland in 2006/2007 ULF1.1 12A 12A.1 Incr. 12 12S IMMUNO, CULT, PK-3+, CARDIOCOG- 2, CHROMOSOME-2, CARD, Incr. 13 Biology Program Part 2 (KUBIK): BASE-A, YING-A, 13S 23P ESA LDM Incr. 14 IMMUNO, CARDIOCOG-2, ESANO(#1,2), CHROMOSOME-2, MATROSHKA-2a, ALTCRISS V. Tokarev Biology Program Part 1 (KUBIK): AMPHIBODY, MYOCYTE, MIA, NKA, TUBUL, STROMA ETD, IMMUNO, CULT, ESANO(#1,2), CARDIOCOG-2, CHROMOSOME-2, MATROSHKA-2a, ALTCRISS, PKE-3+ (ISS-RS) P. Vinogradov MELFI, EMCS, PEMS ETD, SAMPLE, NEOCYTOLYSIS, LOW BACK PAIN, CHROMOSOME-2 Japanese Space Participant (TBC) ETD, IMMUNO, CULT,CARD, CARDIOCOG-2, SYMPATHO-2, ESANO(#1,2), EDOS, SPIN, SAMPLE, ALTCRISS, CHROMOSOME-2, MATROSHKA-2a&b European Utilisation Board #36, 10-11 May 2006. EMCS: GRAVI-1, ALTEA M. Tyurin 1 1
Resultaten ESA MC Berlijn (december 2006) Meuro % ELIPS2 50% inschrijving (161 M M ) NL 6,4 M (2%) Prioriteitstelling noodzakelijk Austria Belgium Denmark France Germany 3,1 25,6 6,8 20,0 48,0 1,0% 8,0% 2,1% 6,3% 15,0% Greece 1,0 0,3% Ireland 1,3 0,4% Italy 22,0 6,9% Netherlands 6,4 2,0% Norway 1,5 0,5% Spain 3,2 1,0% Sweden 12,8 4,0% Switzerland 3,2 1,0% Canada 6,4 2,0% Covered 161,3 50,4% Uncovered 158,7 49,6% TOTAL 320,0 100,0%
Van 320 M naar 161 M ESA lidstaten geven hun prioriteiten aan NL prioriteiten gebaseerd op o.a. PMN / Roadmap MG (wetenschap en industrie) EUB discussie (24/25 jan, 21/22 maart, 10-11 11 mei) and PB- HME (29-30 mei) besluitvorming Nieuw ELIPS-2 2 programma met bijbehorend experiment implementatie plan Groot deel van NL prioriteiten zijn behouden gebleven Biolab batch 2 MSG-SODI KUBIK PCDF inserts IPE Miller/Urey MASER / MAXUS AEM ROSY MAPs
Evolutie onderzoeksinfrastructuur (1) Pre-COLUMBUS Timeframe COLUMBUS Timeframe Biology: KUBIK Programs [COL] Biology: KUBIK Programs #1, #2, #3 [RS] Start of EMCS experiments [US-LAB] Biology EMCS experiments [US-LAB] Biology BIOLAB experiments [COL] Radiation: MATROSHKA, ALTCRISS [RS] & ALTEA-SHIELD [US-LAB] [RS] Human Physiology: Stand-alone exps & [COL] Radiation: MATROSHKA, ALTCRISS, [RS] ALTEA-SHIELD, EPM-DOSTEL [US-LAB] [COL Human Physiology: Stand-alone exps & Ground-based exps Human Physiology: EPM / HRF exps [COL] Ground-based exps Neuroscience batch experiments [COL] Human Physiology: HRF/PFS exps [US-LAB] Countermeasures Investigations: FLYWHEEL, MARES, PEMS [COL]
Evolutie onderzoeksinfrastructuur (2) Pre-COLUMBUS Timeframe COLUMBUS Timeframe MSG experiments: Protein Crystallisation PROMISS-4 [US-LAB] Protein Crystallisation EDR-PCDF MSG experiments [COL] [COL] EDR-FASTER experiment [COL] Plasma-Crystal experiments PK-3+ [RS] Plasma-Crystal experiments PK-3+, PK4, IMPACT [RS] External Platforms experiments: EXPOSE-R [RS] External Platforms experiments: EXPOSE-R, EXPOSE-EUTEF, SOLAR & others [RS] [COL] FSL experiments MSL experiments [COL] [US-LAB] DECLIC experiments EML experiments [US-LAB/COL] [COL]
Geplande experimenten (1) PK-3+ (ISS-RS) PK-3+ (ISS-RS) MFEU (MSG) 2007 2008 Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec MATROSHKA-2B (active inside ISS) EMCS: MULTIGEN-1? EXPOSE-R payloads? MATROSHKA-2C (active outside ISS) Incr. 14 13A 14S ATV-1 13A.1 Incr. 15 10A 1E 15S OOC Activities (EDR, EPM, FSL, BIOLAB, ETC), FSL-EC GEOFLOW FLYWHEEL, EUTEF & SOLAR CEPF Incr. 16 1J/A ETD, IMMUNO, CULT,CARD, CARDIOCOG-2, SYMPATHO-2, ANO(#1,2), EDOS, SPIN, SAMPLE, ALTCRISS, CHROMOSOME-2, MATROSHKA-2b Biology Prog#3 (KUBIK), ETD, MOP, EDOS, NEOCYTOLYSIS, LOW BACK PAIN, 3D-SPACE, CHROMOSOME-2 EMCS: GENARA (TBC) ETD, DLW, IMMUNO, CULT, CARD, SYMPATHO-2, ESANO(#1,2), 3D- SPACE, EDOS, SPIN, MATROSHKA-2b&c, ALTCRISS, ALTEA- SHIELD FWED, LBNP (TBC) KUBIK, ETD, MOP, EDOS, NEOCYTOLYSIS, LOW BACK PAIN, 3D-SPACE, CHROMOSOME-2 COLUMBUS JEM / KIBO ETD, DLW, IMMUNO, CUL CARD, SYMPATHO-2, ORTO, SOLO, ESANO(#1,2,3), 3D- SPACE, EDOS, SPIN, MATROSHKA-2c, ALTCRISS, ALTEA-SHIEL
Geplande experimenten (2) XPOSE-R payloads 2008 MFEU (end), PK-3+ SODI (start) (MSG) (ISS-RS) SODI (end) (MSG), VIP-GRAN (ISS-RS or MSG) EMCS: GRAVI-2, BIOLAB: WAICO DIRSOL, UREY- MILLER (MSG), IPE (ISS-RS) Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec ATROSHKA-2C (active outside ISS)?? PK-4 (ISS-RS) 2009 1J Incr. 16 FSL-EC (FASES), EDR-PCDF, BIOLAB, EMCS, FLYWHEEL, EUTEF & SOLAR CEPFs 15A 16S [HST] Incr. 17 ULF2 MSL SCA s (LGF), EDR-FASTER, EDR-PDCF, FSL-EC (CIMEX-1), BIOLAB, EMCS, FLYWHEEL, EUTEF & SOLAR CEPFs 2J/A 17S 17A 3R Incr. 18 KUBIK, MOP, TD, DLW, IMMUNO, EDOS, ETD, CULT, CARD, LOW BACK YMPATHO-2, SOLO, PAIN, 3D- TO, ESANO(#1,2,3), SPACE, 3D-SPACE, EDOS, CHROMOSOME IN, MATROSHKA-2c, -2 ALTCRISS, ALTEA- SHIELD COLUMBUS JEM / KIBO ETD, DLW, CULT, CARD, ALTEA-SHIELD, SYMPATHO-2, SOLO, ORTO, ESANO(#1,2,3), 3D-SPACE, EDOS, SPIN, BMTC precursor, ALTCRISS, MATROSHKA-2c EMCS: MULTIGEN- 2,3; BIOLAB: TRIPLELUX; MSL SCA s (LGF) KUBIK, EDOS, ETD, MOP, LOW BACK PAIN, 3D-SPACE EMCS:ROTIFER (tbc); BIOLAB 2 nd Batch; DECLIC; MSL: SCA s (SQF) MLM CULT, DLW, CARD, SYMPATHO-2, SOLO, ORTO, ESANO(#1,2,3), 3D-SPACE, EDOS, SPIN, BMTC precursor, ALTEA- SHIELD, MATROSHA-2c
Gebruikersondersteuning Ruimteonderzoek NL overheid neemt deel aan ESA programma s Bijdrage aan ontwikkeling, bouw en onderhoud van (wetenschappelijke) infrastructuur in de ruimte Via ESA geen geld voor het gebruik van deze infrastructuur Daarom geld voor gebruikersondersteuning (flankerend beleid)
GO organisatie tot 1999 VenW OCW EZ AO (GO-1 / 2) (via ICR) Bestuur Bureau OCW MG Aanvragen Toekenningen SRON Wetenschappelijke Raad Referenten middelen aanvragen
Vanaf 1999: Programmabureau Extern Onderzoek # VenW OCW VROM LNV EZ AO (GO-2) (via ICR) Programmabureau Extern Onderzoek OCW MG Aanvragen Toekenningen Programmacommissies AO / MG (ALW) Referenten middelen aanvragen # uitvoerend namens ALW (contract ALW-SRON) Per 15 mei 2006 : 13 MG en 41 AO projecten Ook verschillende NL en internationale adviestaken
Gebruikersondersteuning MG Sinds 1986 (NIVR SRON NWO) NWO/SRON Programma MG 2002-2006: Thematische 0nderverdeling Biologie Fysiologie Biotechnologie Astrobiologie/chemie Natuurkunde / materiaalwetenschappen Jaarlijks budget 900 K (OCW, subsidieregeling via NWO) Flight projecten en grondonderzoek (simulatie) (DESC)
Instituten betrokken bij MG onderzoek: KUN ACTA-VU Hubrecht Laboratorium UU Sterrewacht Leiden VU AMC-EIG TNO-TM AMC-KNO TUE RUL UvA NLR EUR AMC-FL WUR RUG UT
Vooruitzichten 2007 e.v. Laatste beschikkingen maart 2006 Budget vrijwel op Actieplan Ruimtevaart (www.nederlandseruimtevaart.nl): Evaluatie ruimteonderzoek (incl. MG) door KNAW Roadmaps o.a. voor MG (platform MG Nederland, www.microgravity.nl) NL programma wetenschappelijk ruimteonderzoek advies over inschrijving ESA MC en over flankerend beleid
Evaluatie MG en vervolgprogramma KNAW adviseert voortzetting MG programma OCW neemt advies over Nieuwe raamwerksubsidieregeling ruimteonderzoek (OCW) (microgewichtonderzoek, aardobservatie, planeetonderzoek) Programma 2007-2011 in conceptvorm opgesteld Thema s Biologie, Hum. Fysiologie en Natuurkunde / Chemie / Materiaalwetenschappen. Voorbereidende / ondersteunende activiteiten Ruimte-experimenten 1 M per jaar (variabel) Eerste oproep 1 juli 2006 (t.b.c.)
Conclusies ESA programma ELIPS-2 2 biedt kansen voor Nederlandse weten- schappers en industrie (al is NL inschrijving aan de lage kant). Vervolg Gebruikersondersteuning MG zorgt voor continuïteit in de ondersteuning van Nederlandse wetenschappers (schrijven van goed NL voorstel blijft een voorwaarde). Komende periode cruciaal voor de toekomst van het MG onderzoek (Shuttle reflight, Columbus,, meer astronauten, etc.). Goede balans nodig tussen MG onderzoek en Exploration.