Examen Federatie Financieel Planner Vrijdag 17 juni 2011 DEEL II 13.30-16.00 uur - Casuïstiekbehandeling - Dit deel van het examen bevat: een instructie op 1 pagina, 1 Casus met 2 bijlagen, op 10 pagina's; controleer dit s.v.p. goed 2011, Stichting Certificering FFP
INSTRUCTIE BIJ DE CASUÏSTIEKBEHANDELING 1. U hebt 150 minuten voor het uitwerken van de casus. 2. Schrijf met een zwartschrijvende pen. Zorg ervoor dat uw handschrift leesbaar is. Onleesbare teksten worden niet beoordeeld. 3. Bij dit examen wordt gebruik gemaakt van sets met examenpapieren. Elke set examenpapier bestaat uit: een wit voorblad: deze pagina levert u in na het examen; een gele doorslag: deze kopie is bestemd voor u zelf. Gebruik voor het beantwoorden van iedere vraag een nieuwe set examenpapier. Schrijf op elke set examenpapier in de rechterbovenhoek: uw examennummer; uw geboortedatum; het paginanummer; het totale aantal pagina s. Leg om ongewenst doordrukken op meerdere examensets te voorkomen, telkens slechts één set examenpapier op de kartonnen onderlegger. 4. Houd bij het uitwerken van de casus rekening met de volgende aspecten: Ga alleen in op de inhoud van de casus en schrijf niet teveel algemeenheden op. Het etaleren van algemene kennis die geen direct verband houdt met de casus levert geen punten op. U kunt dus alleen met antwoorden die betrekking hebben op de casus punten verdienen; Voorzie uw antwoord waar nodig van een analyse of onderbouwing. Betrek daarbij de informatie uit de casus; Schrijf in een beknopte stijl en voorkom langdradige uitweidingen. 5. Na het eindsignaal mag u niet meer schrijven. Zorg er dus voor dat u voor het eindsignaal uw examenpapieren genummerd heeft en dat u het totale aantal pagina s heeft vermeld. Haal de sets met examenpapieren uit elkaar. Doe de witte antwoordbladen in de examenenveloppe en plak deze dicht. Plaats uw handtekening op de enveloppe en blijf zitten totdat uw enveloppe door een surveillant is opgehaald. Neem de gele antwoordbladen mee naar huis. Veel succes! 2011, Stichting Certificering FFP
Casus Kees Hoekstra en Ellen van Beek Kees en Ellen Kees Hoekstra (geboren op 5 januari 1953) en Ellen van Beek (geboren op 8 januari 1952) zijn 35 jaar geleden gehuwd onder huwelijkse voorwaarden. In de huwelijkse voorwaarden is alleen bepaald dat de kosten van de huishouding in eerste instantie ten laste komen van het netto inkomen van Kees. Als zijn inkomen niet toereikend is, dan komt het meerdere van de huishoudelijke kosten ten laste van het netto inkomen van Ellen. Voor de rest is er alleen sprake van volledige uitsluiting van gemeenschap van goederen, derhalve koude uitsluiting. Kees en Ellen hebben beiden geen testament laten opstellen. Kinderen Kees en Ellen hebben drie uitwonende kinderen, Gijs (38), Harro (35) en Yang (22). Gijs is inmiddels gehuwd in gemeenschap van goederen met zijn vrouw Kirsten (32). Samen hebben ze twee kinderen (4 en 6 jaar oud) en Kirsten is zwanger van hun derde kind. Harro is alleenstaand en werkt als salesmanager bij een bouwmaterialenhandel. Yang is geadopteerd. Zij is op 18-jarige leeftijd zelfstandig gaan wonen in een huurwoning. Zij leeft sinds 2009 van een volledige Wajong-uitkering in verband met haar ernstige lichamelijke handicap. Gezamenlijk vermogen van Kees en Ellen Het gezamenlijk vermogen bestaat uit: - een eigen woning, aangekocht in 2005 in gezamenlijk eigendom (50/50), met een vrije verkoopwaarde en WOZ-waarde van 1.500.000 zowel in 2010 als in 2011; - een gezamenlijke hypothecaire aflossingsvrije geldlening bij Ellen van Beek Holding B.V. van 500.000, waarbij: o Kees en Ellen beiden hoofdelijk schuldenaar zijn; o Een zakelijke rente voor 2011 van 5% per jaar van toepassing is, deze rente wordt jaarlijks aangepast; o De geldlening is in 2010 overgenomen van de bank en kwalificeert als eigenwoningschuld. 2011, Stichting Certificering FFP Page 1 of 10
Vermogen van Kees Hoekstra Stamrecht B.V. De economische balans van Hoekstra Stamrecht B.V. per 1 januari 2011 ziet er als volgt uit: Activa Passiva Liquiditeiten 500.000 Aandelenkapitaal 20.000 Winstreserves -/- 320.000 Overige activa 0 Stamrechtvoorziening 800.000 Totaal 500.000 Totaal 500.000 Over de liquiditeiten wordt een variabele rente vergoed. Over 2011 is de rente 2,5% per jaar. In bijlage 1 is de stamrechtovereenkomst opgenomen. Vermogen van Ellen Ellen van Beek Holding B.V. (100%) Ellen bezit 100% van de aandelen Ellen van Beek Holding B.V.Ellen van Beek Holding B.V. heeft sinds de oprichting geen dividend uitgekeerd. De enkelvoudige economische balans per 1 januari 2011 van Ellen van Beek Holding B.V. ziet er als volgt uit: Activa Passiva Deelneming New Pack 2.000.000 Aandelenkapitaal 130.000 Vordering op privé 500.000 Winstreserves 2.500.000 Liquiditeiten (0%) 100.000 Latente claim Vpb 0 Auto 30.000 Totaal 2.630.000 Totaal 2.630.000 Deelneming New Pack B.V. Ellen van Beek Holding B.V. heeft een 100%-deelneming in de verpakkingsmaterialengroothandel New Pack B.V. Beide vennootschappen vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. New Pack B.V. heeft per 1 januari 2011 een waarde in het economische verkeer van 2.000.000. De nettowinst van New Pack B.V. over 2010 en 2011 is 200.000 en elk jaar wordt op 5 januari de nettowinst van het voorgaande jaar uitgekeerd naar Ellen van Beek Holding B.V. 2011, Stichting Certificering FFP Page 2 of 10
Auto In 2009 heeft Ellen van Beek Holding B.V. een nieuwe auto gekocht. Ellen gebruikt de auto ook voor privé-doeleinden. Zij rijdt meer dan 500 kilometer per jaar privé. De auto heeft een catalogusprijs van 60.000 en het fiscale voordeel van het privégebruik wordt gesteld op 25% van de waarde van de auto. Bedrijfspand Ellen heeft in privé een bedrijfspand met ondergrond en verhuurt dit pand aan New Pack B.V. Het pand met de ondergrond heeft in 2011 een waarde in het economische verkeer van 800.000 en een WOZ-waarde van 600.000. De fiscale boekwaarde bedraagt op 1 januari 2011 400.000. In 2011 wordt er fiscaal 16.000 afgeschreven op het bedrijfspand. De jaarhuur uit New Pack B.V. is over 2011 40.000 op basis van een huurcontract van 10 jaar met een indexatie van 2,50% per jaar. De vaste lasten inclusief de kosten voor het onderhoud bedragen 15% van de brutohuur. Op het pand rust geen financiering. Spaargeld Ellen Het spaarsaldo van Ellen bij de Nederlandse ABC-bank per 1 januari 2011 is 200.000. Het rentepercentage bedraagt 2,50% per jaar. De rente wordt jaarlijks op 1 januari uitgekeerd. Beleggingsportefeuille Ellen In bijlage 2 is de beleggingsportefeuille van Ellen opgenomen. Schulden van Ellen aan Gijs en Harro Ellen heeft zowel aan Gijs als aan Harro een schuld van 15.000 in verband met schenkingen onder notariële schuldigerkenning. Op deze schulden wordt jaarlijks 6% rente vergoed. Het geschonken bedrag is opeisbaar bij overlijden van Ellen. Salaris Kees Kees heeft bij zijn ontslag door zijn eerste werkgever per eind 1993 een afkoopsom gekregen die is afgestort in Hoekstra Stamrecht B.V. Kees werkte vervolgens van 1 januari 1994 tot 1 januari 2005 voor Meili Co Ltd. in Hong Kong. Hij woonde daar met Ellen en Yang. Harro en Gijs zijn destijds in Nederland gebleven in verband met hun studie. Vanaf 1 januari 2005 zit Kees in de directie van Pietersen International N.V. in Breda. Het salaris van Kees is 100.000 bruto per jaar. Kees heeft geen auto van de zaak. Kees komt vanaf 2005 voor tien jaar in aanmerking voor de regeling van vergoedingen aan van buiten Nederland geworven extraterritoriale werknemers. Hij ontvangt daarom in deze periode 30% van zijn brutosalaris van 100.000 belastingvrij. 2011, Stichting Certificering FFP Page 3 of 10
Pensioen Kees Vanaf 65-jarige leeftijd ontvangt hij een ouderdomspensioen van 40.000 bruto per jaar uit het ondernemingspensioenfonds van zijn huidige werkgever. De vorige in Nederland opgebouwde pensioenen van Kees zijn ingebracht in zijn huidige pensioenregeling. Kees betaalt geen pensioenpremie. In de Hongkong-periode is geen pensioen opgebouwd. Ellen ontvangt na overlijden van Kees een levenslang nabestaandenpensioen van 28.000 bruto per jaar. Salaris Ellen Het salaris van Ellen uit de dienstbetrekking bij Ellen van Beek Holding B.V. bedraagt 50.000 bruto per jaar. Zij bouwt geen pensioen op over haar inkomen uit Ellen van Beek Holding B.V. en heeft in het verleden ook geen ander pensioen opgebouwd. CBI Het gewenste jaarlijks consumptief besteedbaar inkomen (CBI) van Kees en Ellen samen bedraagt in 2011 60.000. 2011, Stichting Certificering FFP Page 4 of 10
VRAGEN Deel 1 (algemeen) Betrek bij het beantwoorden van de vragen de volgende elementen: a. Belastingen b. Recht c. Pensioen, sociale zekerheid en verzekeringen d. Sparen, beleggen en financieren Met kosten of vermogensmutaties (zoals bijvoorbeeld groeirendement van effecten) die niet in de casus zijn gegeven behoeft geen rekening te worden gehouden. Vraag 1 Geef cijfermatig inzicht in het CBI van Kees en Ellen over 2011. Geef een aanvullende toelichting op de posten van het CBI. Vraag 2 Geef cijfermatig aan hoe groot het nettovermogen van Kees en Ellen, afzonderlijk en gezamenlijk is per 1 januari 2011 met daarbij de fiscale box waaronder het vermogensbestanddeel valt. Vraag 3 Geef uw analyse en advies voor Kees en Ellen in het kader van hun financiële planning. 2011, Stichting Certificering FFP Page 5 of 10
Overlijdensscenario Alleen voor vraag 4 wordt uitgegaan van het gegeven dat Kees op 1 januari 2011 is overleden. Er heeft geen ongedaanmaking van de wettelijke verdeling plaatsgevonden door Ellen en/of zijn er geen nadere afspraken gemaakt tussen de erfgenamen. Vraag 4 Geef uw analyse en advies voor Ellen en de kinderen van Ellen en Kees, in verband met het overlijden van Kees per 1 januari 2011. Beschrijf hierbij ook wat de gevolgen zijn voor het CBI van Ellen. 2011, Stichting Certificering FFP Page 6 of 10
Bijlage 1 Stamrechtovereenkomst De ondergetekenden: 1. Hoekstra Stamrecht B.V., gevestigd te Leiden, hierna te noemen partij A, hierbij vertegenwoordigd door haar bestuurder, de heer K. Hoekstra; en 2. De heer K. Hoekstra, geboren in Leiden op 5 januari 1953, wonende te Leiden, hierna te noemen partij B, Verklaren dat zij een stamrechtovereenkomst hebben gesloten op grond van de hierna te noemen overwegingen en onder de hierna te noemen voorwaarden. Artikel 1 Overwegingen a. First Employé B.V. heeft aan partij B in verband met de ontbinding van zijn arbeidsovereenkomst een schadeloosstelling toegekend ter vervanging van gederfd of te derven loon ten bedrage van 297.092. b. Partij B wenst deze schadeloosstelling te genieten in de vorm van een stamrecht als bedoeld in artikel 11, eerste lid, onderdeel g, van de Wet op de loonbelasting 1964 ten laste van partij A. c. Partij A heeft het bedrag van de ontslagvergoeding rechtstreeks ontvangen van First Employé B.V. Artikel 2 Definities a. Partner: - echtgenoot, gewezen echtgenoot of (gewezen) geregistreerd partner; - degene met wie partij B duurzaam een gezamenlijke huishouding voert of heeft gevoerd en met wie geen bloed- of aanverwantschap in de rechte lijn bestaat. Tenzij anders aangegeven wordt onder partner verstaan: de in leven zijnde partner. b. Kinderen: de in leven zijnde kinderen of pleegkinderen van partij B die de leeftijd van 30 jaar nog niet hebben bereikt. c. Stamrecht: een recht op periodieke uitkeringen in de zon van artikel 11, eerste lid, onderdeel g, van de Wet op de loonbelasting 1964. d. Kredietinstelling: een financiële onderneming die ingevolge de Wet op het financieel toezicht in Nederland het bedrijf van bank mag uitvoeren. Artikel 3 Gerechtigdheid, ingangsdata en looptijden a. Partij B is gerechtigd tot de uitkeringen uit het stamrecht. Partij B zal het ingangstijdstip van de uitkeringen en de looptijd daarvan vaststellen met inachtneming van de daarvoor geldende fiscale regels. De periodieke uitkeringen zullen in geen geval later ingaan dan in het kalenderjaar waarin partij B de leeftijd van 65 jaar bereikt. De uitkeringen aan partij B eindigen uiterlijk op diens datum van overlijden. 2011, Stichting Certificering FFP Page 7 of 10
b. Ingeval van overlijden van partij B voordat de uitkeringen uit het stamrecht ten behoeve van hem zijn ingegaan, gaat het recht op de uitkeringen uit het stamrecht over op de partner. De uitkeringen uit het stamrecht ten behoeve van de partner gaan in op de eerste dag van de maand volgend op de maand van overlijden van partij B. De uitkeringen aan de partner eindigen uiterlijk op diens datum van overlijden. c. Ingeval van overlijden van partij B nadat de uitkeringen uit het stamrecht ten behoeve van hem zijn ingegaan, gaat het recht op de uitkeringen uit het stamrecht voor 100% over op de partner. De uitkeringen aan de partner eindigen uiterlijk op diens datum van overlijden. d. Indien partij B overlijdt nadat de partner is overleden en nadat de uitkeringen uit het stamrecht ten behoeve van hem zijn ingegaan, gaat het recht op de uitkeringen uit het stamrecht voor 33,33% over op elk van de kinderen. De uitkeringen eindigen voor elk kind uiterlijk op de datum waarop het kind de leeftijd van 30 jaar bereikt dan wel op de eerdere datum van overlijden van het kind. Artikel 4 Bepaling beschikbare som en hoogte uitkeringen De omvang van de periodieke uitkeringen is afhankelijk van de op de ingangsdatum beschikbare som en de op dat moment voor dergelijke uitkeringen geldende verzekeringstarieven. a. De op ingangsdatum van de periodieke uitkeringen beschikbare som zal als volgt worden vastgesteld: - het door partij A ontvangen bedrag van de schadeloosstelling, groot 297.092, wordt verhoogd met een samengestelde intrest van 6% per jaar; b. Op de ingangsdatum van de periodieke uitkeringen wordt de beschikbare som van onderdeel a omgezet in een periodieke uitkering op basis van tarieven die op grond van de Wet op het financieel toezicht toegelaten levensverzekeraars op dat moment hanteren voor dergelijke uitkeringen. Artikel 5 Uitbetaling De uitkeringen uit het stamrecht zullen in maandelijkse termijnen bij vooruitbetaling worden uitgekeerd door storting of overschrijving op een door of namens (elk van) de gerechtigde(n) aan te geven bankrekening. Artikel 6 Fiscale behandeling De uitkeringen zullen worden aangemerkt als loon in de zin van artikel 10, eerste lid, van de Wet op de loonbelasting 1964. Artikel 7 Overbrenging naar verzekeraar Partij B heeft te allen tijde het recht de aanspraken ingevolge het stamrecht onder te brengen bij een door die gerechtigde aan te wijzen verzekeraar tegen overdracht door partij A van het resterende stamrechtkapitaal. Na het overlijden van partij B hebben de opvolgende gerechtigden hetzelfde recht op de ingangsdatum van de uitkeringen. De verzekeraar dient de verplichting voor de heffing van de vennootschapsbelasting tot het binnenlands ondernemingsvermogen te rekenen. Voorts dient de overdracht te voldoen aan de eisen van de artikelen 19a en 19b van de Wet op de loonbelasting 1964. 2011, Stichting Certificering FFP Page 8 of 10
Artikel 8 Omzetting in ander recht Partij B heeft te allen tijde het recht om het op de voet van deze overeenkomst vastgestelde recht op periodieke uitkeringen om te zetten in een ander zodanig recht. Na het overlijden van partij B hebben de opvolgende gerechtigden hetzelfde recht. Voorwaarde is in alle gevallen dat het nieuwe recht onverkort voldoet aan de bepalingen van artikel 11, eerste lid, onderdeel g, van de Wet op de loonbelasting 1964. Artikel 9 Verplichtingen Partij A rekent de verplichtingen uit hoofde van het stamrecht voor de heffing van de vennootschapsbelasting geheel tot het binnenlands ondernemingsvermogen. Artikel 10 Fiscale voorwaarden a. Partij B pleegt ter zake van de verwering van het stamrecht geen enkele aftrek op het inkomen. b. Partij B verklaart dat het stamrecht niet is opgekomen ingevolge artikel 19b van de Wet op de loonbelasting 1964. c. Het stamrecht kan niet worden afgekocht, vervreemd of prijsgegeven, dan wel formeel of feitelijk voorwerp van zekerheid worden, anders dan ten behoeve van uitstel van betaling op grond van artikel 25, vijfde lid, van de Invorderingswet 1990. Artikel 11 Kosten totstandkoming overeenkomst Alle kosten welke samenhangen met de totstandkoming van deze overeenkomst komen voor rekening van partij A. Artikel 12 Toepasselijk recht Op deze overeenkomst is bij uitsluiting Nederlands recht van toepassing. Artikel 13 Slotbepalingen Deze stamrechtovereenkomst is van kracht met ingang van 1 januari 2008 en vervangt de overeenkomst opgesteld op 28 december 1993. Aldus overeengekomen en in tweevoud getekend te Amsterdam, op 5 januari 2008. Partij A Partij B Hoekstra Stamrecht B.V. K. Hoekstra 2011, Stichting Certificering FFP Page 9 of 10
Bijlage 2 Beleggingsportefeuille Ellen per 1 januari 2011 ISIN Fondsnaam Nominale waarde in Aantal Actuele koers in Actuele waarde in XS99999 Banking Groep 8 % perpetual 1.000 300 1.000 300.000 Wijzigingen in 2011 Tevens zijn er door Ellen na 1 januari 2011 de volgende put opties geschreven: 10 P AEX dec 2011 440 10 P AEX dec 2011 340 De ontvangen optiepremies op bovenvermelde opties zijn gebruikt voor de aankoop van: 20 C AEX dec 2011 280 - EINDE 2011, Stichting Certificering FFP Page 10 of 10