BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2014 // DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER JAAR- VERSLAG 2014 // DE SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

BMWB // JAARVERSLAG 2014 02 DE BMWB // EEN BELANGRIJKE SPELER VAN HET WATER- BELEID IN BRUSSEL DE BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER (BMWB) IS EEN NAAMLOZE VENNOOTSCHAP VAN PUBLIEK RECHT DIE OP 27 OKTOBER 2006 DOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST WERD OPGERICHT IN HET RAAM VAN DE OMZETTING VAN DE EUROPESE RICHTLIJN 2000/60/CE OM EEN KADER VAST TE LEGGEN VOOR EEN COMMUNAUTAIR BELEID IN DE WATERSECTOR. DE BMWB VERVULT DRIE OPDRACHTEN IN HET RAAM VAN HET DUURZAAM BEHEER VAN DE DOOR DE MENS GECREËERDE CYCLUS VAN WATER, EEN UITERST KOSTBARE NATUURLIJKE HULPBRON. SANERING VAN HET STEDELIJK AFVALWATER 1/DE De eerste kerntaak van de BMWB is het instaan voor de sanering van het stedelijk afvalwater, dit wil zeggen, het water dat werd gebruikt voor huishoudelijke en industriele doelen, evenals regenwater dat door de rioleringen wordt opgevangen. Haar actieradius omvat het volledig Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met daarbij een klein deel van Vlaams-Brabant dat in hetzelfde stroomgebied gelegen is. De sanering van afvalwater vormt een enorme uitdaging op het vlak van duurzame ontwikkeling. Als er geen saneringsinfrastructuren zoals het rioleringsnetwerk en de zuiveringsstations zouden zijn, dan zou deze vervuiling terechtkomen in de rivieren en daarna in de zeeën en de oceanen. Sinds 2007, het jaar waarin het zuiveringsstation Brussel- Noord (RWZI Noord) in gebruik werd genomen, is de kwaliteit van het Zennewater gevoelig verbeterd, met een positieve impact op de biodiversiteit in en rond dit watermilieu. De modernisering van het zuiveringsstation Brussel-Zuid (RWZI Zuid) dat vanaf 1 augustus 2015 door de BMWB wordt geëxploiteerd, vormt een volgende stap in de strijd tegen de vervuiling van de oppervlaktewateren. 2/ ZORGEN VOOR DE OPVANG VAN AFVALWATER EN HET DEBIET ERVAN IN DE COLLECTOREN REGELEN De BMWB is eigenaar van een deel van het netwerk van afvalwatercollectoren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en van vijf grote stormbekkens bedoeld om de afvoer te regelen bij zware regenval en hevige onweders. Streefdoel is het zoveel mogelijk voorkomen van overstromingen of van het overlopen van rioleringen waarvan de Brusselaars het slachtoffer zouden kunnen zijn. HOUDEN OP DE REGENMETING EN HET DEBIET 3/TOEZICHT IN DE WATERCOLLECTOREN EN DE WATERLOPEN Dankzij Flowbru, het automatisch netwerk van 78 meetstations en 166 meettoestellen, houdt de BMWB de beroepsmensen van het waterbeheer en het grote publiek in real time op de hoogte over de neerslagmetingen en de debieten in de collectoren en de waterlopen op heel het Brusselse grondgebied. De Zenne en haar zijrivieren die in ons Gewest meestal overwelfd zijn, worden beheerd door Leefmilieu Brussel. Toch biedt de BMWB ondersteuning aan dit beheer, door er de waterpeilen en debieten te meten. Bepaalde door Flowbru verzamelde metingen worden automatisch doorgegeven aan het KMI, Leefmilieu Brussel en het Vlaams Gewest, met de bedoeling deze gegevens in de hydrologische modellen te integreren. Bij het vervullen van haar opdrachten werkt de BMWB nauw samen met de andere actoren van het waterbeleid, zowel in het Brussels als in het Vlaams Gewest.

INHOUD 04 ONZE TROEVEN VALORISEREN GESPREK MET DAMIEN DE KEYSER 06 DE RAAD VAN BESTUUR 07 HUMAN RESOURCES EN COMPETENTIES 08 GESPREK MET CAROLINE DE VOS 10 DE WATERCYCLUS 12 DE OPENBARE WATERACTOREN 15 KAART VAN DE INFRASTRUCTUREN 16 RWZI ZUID // ER STAAT EEN NIEUW ZUIVERINGSSTATION OP STAPEL 21 GESPREK MET JEAN-POL ROSIÈRE 22 RWZI NOORD // HET GROOTSTE ZUIVERINGS- STATION VAN BELGIË 24 STORMBEKKENS // DE WATERDEBIETEN IN DE COLLECTOREN REGELEN EN OVERSTROMINGEN BESTRIJDEN 26 VERZAMELRIOLEN // EEN ESSENTIËLE SCHAKEL IN DE WATERZUIVERING 27 MEETNETWERK // WATERBOUWKUNDIGE MONITORING VAN HET AFVALWATER 29 FINANCIEEL VERSLAG, BALANS EN RESULTATENREKENING 32 BEHEERVERSLAG BMWB // JAARVERSLAG 2014 03

ONZE TROEVEN VALORISEREN BMWB // JAARVERSLAG 2014 04 DE VISIE VAN DE NIEUWE VOORZITTER VAN DE BMWB, DAMIEN DE KEYSER Meneer De Keyser, u heeft in oktober 2014 uw taak opgenomen als Voorzitter van de BMWB. U ontdekt de onderneming Wat zijn uw eerste indrukken? Inderdaad, ik ontdek de onderneming en ik ben de sector van de afvalwaterzuivering volop aan het bestuderen. Deze heeft in de laatste twee decennia een uiterst snelle ontwikkeling gekend. Het is moeilijk te geloven dat men amper vijftien jaar geleden nog het Brusselse afvalwater rechtstreeks in de Zenne loosde, zonder zuivering! Het Zennewater was dan ook een echte smurrie waarin het waterleven was herleid tot de miniemste betekenis van het woord.

Sindsdien zijn er twee zuiveringsstations (Zuid en Noord) in dienst genomen, respectievelijk in 2000 en 2007. Stroomopwaarts hebben ook het Waalse en het Vlaamse Gewest grote inspanningen voor de zuivering van hun afvalwater geleverd, die trouwens volgens de Europese wetgeving verplicht zijn. Resultaat: de kwaliteit van het Zennewater is gevoelig verbeterd. Want uiteindelijk is de waterzuivering bedoeld om de vervuiling van de rivieren, de stromen en, aan het einde van de rit, van de zeeën en de oceanen te bestrijden. In Brussel is deze missie toevertrouwd aan de BMWB, een jonge onderneming, want ze is einde 2006 opgericht. En daarnaast moet de BMWB nog andere grote uitdagingen aangaan. Het doet me dan ook enorm veel genoegen dat ik in een sleutelperiode aan mijn mandaat als Voorzitter ben begonnen, ook al voel ik het gewicht van een zware verantwoordelijkheid op mijn schouders. De werken zijn des te moeilijker omdat de installaties moeten doorgaan met het zuiveren van afvalwater, 24 uur op 24 en 365 dagen per jaar. Welke uitdagingen zijn dit dan? Ten eerste is er het beheer van de grote werf voor de modernisering van het waterzuiveringsstation Brussel- Zuid. De in januari gestarte werken voor een totaal van meer dan 72 miljoen euro, zijn gespreid over drie jaar, en ze zijn bovendien moeilijk omdat de installaties het afvalwater 24 uur op 24 en 365 dagen per jaar moeten blijven zuiveren. Maar de opvolging van de werf behoort tot de taken die de BMWB sinds haar oprichting uitoefent. Dus ondanks de enorme omvang van de werf, vormt dit geen echte nieuwigheid voor het personeel. Voor de tweede uitdaging die op komst is, namelijk de overname van de exploitatie van de installaties, ligt het anders. Eerst is het de beurt aan de stormbekkens in mei 2015, daarna kwam de grote brok: het zuiveringsstation Brussel-Zuid vanaf 1 augustus. Momenteel is het dagelijks beheer van deze infrastructuren toevertrouwd aan een onderaannemer, VIVAQUA. Binnen enkele maanden zal de BMWB overeenkomstig het tussen het Gewest en de BMWB gesloten contract, het roer ervan overnemen. En dan kunnen we ineens spreken van een echte, diepgaande mutatie van de activiteiten van onze onderneming. We zullen de aanwervingen van nieuwe profielen voortzetten en intensiveren: nog voor het einde van 2015 zal ons aantal personeelsleden verdubbelen. Alle aspecten van governance zullen evolueren: HRB, processen, informatica, rapportering Fameuze uitdagingen, inderdaad Heeft u er vertrouwen in? Ik weet dat de komende maanden en jaren druk zullen zijn en dat het geen simpele opdracht zal worden. Maar ik heb er vertrouwen in, ja. De Raad van Bestuur is solide, want de bestuurders hebben globaal gezien een degelijke kennis van de sector en de onderneming. En volgens mij verenigt het personeel competentie en motivatie. We hebben de troeven het is aan ons om ze te valoriseren! BMWB // JAARVERSLAG 2014 05

DE RAAD VAN BESTUUR RAAD VAN BESTUUR Damien DE KEYSER //1 Voorzitter Dirk DE SMEDT //2 Vicevoorzitter Firyan KAPLAN //3 Véronique PETERS //4 Stéphane VANOMMESLAEGHE //5 Ibrahim DONMEZ (niet aanwezig op de foto) REGERINGS- COMMISSARISSEN Liesbet POLSPOEL //6 Caroline VINCKENBOSCH //7 DIRECTIERAAD BMWB // JAARVERSLAG 2014 06 4 Jean-Pol ROSIÈRE //8 Algemeen directeur Rudi VAN DENHOUWE //9 Administratief en Financieel Directeur Olivier CHRISTOPHE //10 Adviseur Strategie en Organisatie 8 10 6 2 5 3 1 7 9

EEN VERSTERKT TEAM MET MULTIDISCIPLINAIRE DESKUNDIGHEDEN DE OPRICHTING VAN DE BMWB IN 2006 KADERDE IN DE HERVORMING VAN DE WATERSECTOR DIE DOOR DE REGERING VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST WERD DOORGEVOERD, MET DE BEDOELING ALLE OPERATOREN VAN DE KETEN TE ENGAGEREN OP DE WEG NAAR EEN DUURZAME MODERNISERING. VANDAAG SCHRIJFT DE BMWB EEN NIEUWE BLADZIJDE VAN HAAR GESCHIEDENIS DOOR NU OOK INDUSTRIEEL OPERATOR TE WORDEN. Momenteel staan derden in voor de exploitatie van de vijf grootste Brusselse stormbekkens en van het zuiveringsstation Brussel-Zuid waarvan de BMWB eigenaar is. In 2015 (op 20 mei voor de stormbekkens en op 1 augustus voor het zuiveringsstation) neemt de BMWB in overeenstemming met haar beheercontract, het beheer van deze installaties over. Deze kleine revolutie heeft uiteraard een rechtstreekse en grote impact op het personeelsbestand van de BMWB. Inderdaad, om het beheer van RWZI Zuid en de dagelijkse exploitatie van de stormbekkens volop te kunnen uitvoeren, werd beslist om het personeelsbestand van de maatschappij te verdubbelen. Dit aantal zal geleidelijk stijgen van 18 naar 40 werknemers (aan het einde van 2015). Met het oog op de toename van het personeelsbestand werd de functie van verantwoordelijke human resourcesbeheer gecreëerd. In de loop van 2014 werden de eerste nieuwe medewerkers aangeworven. In het kader van de ontwikkeling van de activiteiten van de onderneming werden de arbeidsvoorwaarden van het personeel van de Directie Exploitatie gedetailleerd omschreven, werd er een arbeidsreglement aangenomen en werd het statuut van het personeel aangepast. Er werd ook een ambitieus vormingsprogramma uitgewerkt. Deze strategie wordt nog versterkt in 2015, met de bijzondere nadruk die er wordt gelegd op het verwerven van nieuwe vaardigheden binnen de teams ter plaatse. Deze vormingen die intern of door externe operatoren worden gegeven, zullen meerdere luiken omvatten, zoals de veiligheid, technische competenties, informaticakennis of teammanagement. BMWB // JAARVERSLAG 2014 07

HUMAN RESOURCES: DE CHALLENGE SINDS 1 JULI 2014 IS CAROLINE DE VOS BIJ DE BMWB AAN DE SLAG EN ZE BENUT DAGELIJKS HAAR MEER DAN 20 JAAR ERVARING IN PERSONEELSZAKEN DIE ZE ZOWEL IN BELGIË ALS IN HET BUITENLAND HEEFT VERWORVEN. EEN ONDERNEMING WAARVAN HET PROFIEL RADICAAL VERANDERT, DAT KOMT NEER OP EEN VOLLEDIGE HERTEKENING VAN HET HELE HR-BELEID. DAT IS DE CHALLENGE DIE CAROLINE DE VOS WIL AANGAAN! BMWB // JAARVERSLAG 2014 08 3 VRAGEN AAN CAROLINE DE VOS, VERANTWOORDELIJKE HR Wat zijn uw prioriteiten geweest tijdens deze eerste maanden dat u hier actief bent? Mijn eerste taak bestond uit het ondersteunen van de groei van de onderneming. In nauwe samenwerking met ons management hebben we meerdere wervingscampagnes gevoerd om nieuwe competente en gemotiveerde medewerkers aan te werven. Mijn prioriteit was de aanwerving van technische profielen (verantwoordelijke automatisering, ploegbazen, industriële elektriciens, elektromechanische technici ). Hoe maakt men van een onderneming die tot nu toe amper gekend is bij het grote publiek, ineens een aantrekkelijke werkgever? Heel wat ondernemingen zijn momenteel op zoek naar dezelfde profielen als wij. Dus voor de aanwerving van personeel met de vereiste vaardigheden, moet de BMWB aandachtig te werk gaan. Enerzijds moet ze zich beter bekend maken om die reden hebben wij via verschillende media communicatie-acties gevoerd om potentiële kandidaten aan te spreken. En anderzijds moet de BMWB haar aantrekkelijke kant tonen: ze kan een technisch geavanceerde en innoverende werkomgeving bieden en hierbij het evenwicht tussen beroeps- en privéleven respecteren. Bovendien geeft ons wervingsbeleid de voorkeur aan een systematische, nauwe samenwerking met Actiris, de Brusselse Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling die prioritair onze jobaanbiedingen ontvangt. Ik wil hierbij benadrukken dat Actiris heel duidelijk begrepen heeft wat we nodig hebben, wat ons heeft toegelaten een constructief partnership op te bouwen. Wat heeft u persoonlijk het meest aangesproken in deze nieuwe professionele challenge? Het feit dat ik actief kan deelnemen aan het schrijven van een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de BMWB, is voor mij de allerbeste stimulans! De BMWB kan een technisch geavanceerde en innoverende werkomgeving bieden. Op het vlak van human resources zullen we verplicht zijn de werkwijzen geleidelijk te laten evolueren. Dat is onvermijdelijk wanneer een onderneming een dergelijke verandering van haar activiteit ondergaat! Maar het is een boeiende uitdaging! Zeker omdat het bedrijfsklimaat bij de BMWB een goede drijfkracht is: meteen al bij mijn aankomst, heb ik kunnen vaststellen dat heel wat medewerkers een goed inzicht hadden in de omvang van de challenge die we moesten aangaan en in de impact ervan op de werking van de onderneming. Ze gaven te kennen dat ze bereid waren hun grenzen te verleggen, dat ze vooruit wilden.

BMWB // JAARVERSLAG 2014 09

DE WATERCYCLUS BMWB // JAARVERSLAG 2014 10 HET ZUIVERINGSSTATION NOORD

E COMPETENTE EN D OPERATIONELE ACTOREN VAN DE WATERCYCLUS 5 VIVAQUA BMWB HYDROBRU AQUIRIS VERBRUIK Het water wordt gedronken of voor tal van andere toepassingen gebruikt. WATERWINNING Het toekomstige leidingwater wordt uit de bodem of uit oppervlaktewater gepompt. 2 COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR Er wordt 135 miljoen m3 (waarvan meer dan de helft voor Brussel) gewonnen via 26 waterwinningen. 98 % van het gewonnen water komt uit Wallonië, 2 % uit Brussel of Vlaanderen. 4 DISTRIBUTIE Het water wordt via leidingen aangevoerd tot aan de ingang van huizen en andere gebouwen (bedrijven enz.). 3 COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR Het waterleidingennet van Brussel is in totaal 2.200 km lang. BEHANDELING Het water wordt behandeld om het voor menselijke consumptie geschikt te maken. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR 130.000 m3 drinkwater dat dagelijks wordt geleverd door de fabriek van Tailfer, in Lustin (240.000 m3 tijdens piekperiodes). WATERAANVOER EN -OPSLAG Het water wordt via leidingen met grote diameters naar de reservoirs gevoerd. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR Het water wordt van de waterwinningen naar Brussel geleid via leidingen van meer dan 500 kilometer. Het wordt opgevangen in 5 grote reservoirs, de zogenaamde hoofdreservoirs. 6 8 7 RIOLERING Het afvalwater wordt weggevoerd via een uitgestrekt rioleringsnetwerk. 1.800 km riolen verspreid over heel het Brusselse grondgebied. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOR COLLECTOREN EN STORMBEKKENS De collectoren voeren het afvalwater en het regenwater naar de zuiveringsstations. COMPETENTE ACTOREN OPERATIONELE ACTOREN Van de 120 km afvalwatercollectoren is een kleine driekwart eigendom van de BMWB. Er zijn 25 stormbekkens, verdeeld over het collectorennet, waarvan de 5 grootste toebehoren aan de BMWB. ZUIVERING Het afvalwater wordt gezuiverd vooraleer het naar de Zenne wordt teruggevoerd. COMPETENTE ACTOR OPERATIONELE ACTOREN Het zuiveringsstation Noord heeft een capaciteit van 1,1 miljoen inwoners-equivalenten (IE). Het zuiveringsstation Zuid heeft een capaciteit van 360.000 IE. Samen hebben de twee stations in 2014 130 miljoen m3 afvalwater gezuiverd. BMWB // JAARVERSLAG 2014 11 Jaarlijks wordt er ongeveer 60 miljoen m3 water verbruikt in Brussel. 1

DE OPENBARE WATERACTOREN BMWB // JAARVERSLAG 2014 12 LEEFMILIEU BRUSSEL Leefmilieu Brussel is de milieu- en energieadministratie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Leefmilieu Brussel beheert de niet-bevaarbare waterlopen van 1 ste en 2 de categorie, evenals al het grondwater (meer bepaald uitbatingsvergunningen uitreiken en overstromingen bestrijden). In die hoedanigheid is deze wateractor de hoofdbeheerder van de Zenne. www.leefmilieubrussel.be HYDROBRU HYDROBRU is de operator die exclusief verantwoordelijk is voor de distributie van drinkwater en de sanering van regen- en afvalwater (buiten de gewestelijke collectoren en de zuiveringsstations) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het activiteitengebied van deze intercommunale omvat het grondgebied van haar leden, namelijk de 19 Brusselse gemeenten. Zij is het die de beslissingen neemt over belangrijke investeringen (uitvoering van taken toevertrouwd aan VIVAQUA) en zij legt ook de water prijs vast in Brussel. www.hybrobru.be BRUSSELSE MAATSCHAPPIJ VOOR WATERBEHEER De Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer (BMWB) werkt in het kader van een beheercontract dat ze heeft gesloten met haar voornaamste aandeelhouder, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De BMWB verzekert de openbare sanering van het stedelijk afvalwater, zowel afkomstig van menselijke activiteiten (particulieren, bedrijven, enz.) als van neerslag. Deze opdracht omvat alle activiteiten rond de inzameling en de zuivering van afvalwater dat na behandeling wordt teruggevoerd naar het natuurlijk milieu. De BMWB levert (en factureert) haar prestaties hoofdzakelijk aan HYDROBRU, maar daarnaast ook aan de waterproducerende bedrijven (sommige bedrijven winnen water uit de ondergrondse waterlagen en lozen het na gebruik weer in de riolen; daarom is het heel logisch dat ze mee betalen voor de zuiveringskosten van het afvalwater). Omdat de stroom bekkens niet worden bepaald door de grenzen van de Gewesten, zorgt de BMWB ook voor de inzameling en de zuivering van afvalwater uit Vlaanderen. Er bestaat een overeenkomst met AQUAFIN, de Vlaamse operator belast met de zuivering, om bij haar een deel van de door de BMWB gemaakte saneringskosten te recupereren. www.bmwb.be VIVAQUA VIVAQUA is een triregionale intercommunale waarvan 38 gemeenten lid zijn: de 19 Brusselse gemeenten en 15 Vlaamse en 4 Waalse gemeenten. VIVAQUA zorgt voor de winning, de behandeling, het transport en de opslag van het drinkwater dat in het Brusselse Gewest wordt verbruikt. Ze levert ook drinkwater aan andere operatoren in het noorden en het zuiden van het land. VIVAQUA staat bovendien in voor het geïntegreerd operationeel beheer van de Brusselse gemeentelijke netwerken. Ze doet dit voor rekening van HYDROBRU, zowel voor de distributie van drinkwater als voor de afvoer van afvalwater. Ze levert ook distributie- en saneringsprestaties in enkele gemeenten in Vlaams- en Waals-Brabant. Ten slotte exploiteert VIVAQUA het zuiveringsstation Zuid van de BMWB, in het kader van een overheidsopdracht die einde juli 2015 zal eindigen. www.vivaqua.be HAVEN VAN BRUSSEL Naast de haveninstallaties beheert de Haven van Brussel het kanaal dat dienst doet als een natuurlijk stormbekken. www.havenvanbrussel.be

HET ZUIVERINGSSTATION NOORD BMWB // JAARVERSLAG 2014 13

2 ZUIVERINGS- STATIONS 5 STORM- BEKKENS 27 KM COLLECTOREN BMWB // JAARVERSLAG 2014 14 78 MEETSTATIONS VERBONDEN MET 166 MEETTOESTELLEN

KAART VAN DE INFRASTRUCTUREN ZUIVERINGS- STATION NOORD STORMBEKKEN MOLENBEEK Ganshoren Jette Evere Sint-Agatha- Berchem Koekelberg Sint-Jans-Molenbeek Sint-Josse- Ten-Node Schaarbeek Sint-Lambrechts- Woluwe STORMBEKKEN ROODEBEEK Brussel STORMBEKKEN BELLIARD STORMBEKKEN WOLUWE DE ZENNE / OVERWELFDE LOOP KANAAL BRUSSEL-CHARLEROI NETWERK AFVALWATERCOLLECTOREN WERKEN VAN DE COLLECTOR VAN DE VERREWINKELBEEK STORMBEKKENS VAN DE BMWB TOEKOMSTIGE STORMBEKKENS VAN DE BMWB Anderlecht ZUIVERINGS- STATION ZUID Vorst STORMBEKKEN VORST Sint-Gillis Ukkel Elsene STORMBEKKEN FLAGEY Etterbeek STORMBEKKEN WATERMAELBEEK Oudergem STORMBEKKEN TEN REUKEN Watermaal-Bosvoorde Sint-Pieters- Woluwe BMWB // JAARVERSLAG 2014 15

BMWB // JAARVERSLAG 2014 16 RWZI ZUID // ER STAAT EEN NIEUW ZUIVERINGSSTATION OP STAPEL DE WERF VOOR DE MODERNISERING VAN HET ZUIVERINGS STATION BRUSSEL-ZUID IS BEGIN 2014 GESTART. DE INZET? ONGEVEER 80% VAN HET HUIDIGE STATION VERBOUWEN EN ONDERTUSSEN DE ACTIVITEIT OP DE SITE IN STAND HOUDEN OM MILIEUSCHADE TE VERMIJDEN. DAVID PIREAUX, DIRECTEUR EXPLOITATIE EN LEIDEND AMBTENAAR VAN DE WERF, HEEFT ONS UITGELEGD HOE DEZE UITDAGING DOOR DE BMWB WERD AANGEGAAN. RWZI Zuid is gevestigd op 4 hectaren aan de grens van de gemeenten Vorst en Anderlecht. Het afvalwater van het zuidelijk deelstroombekken van Brussel (en haar rand) dat ongeveer overeenstemt met de gemeenten Anderlecht, Vorst, Sint-Gillis, Ukkel, Sint-Genesius-Rode, Linkebeek, Drogenbos en Ruisbroek, wordt door RWZI Zuid gezuiverd vooraleer het weer in de Zenne wordt geloosd. De installatie is ontworpen om een vervuiling aan te kunnen die equivalent is aan een vervuiling gegenereerd door 360.000 inwoners, met inbegrip van lozingen van industriële oorsprong en regenwater. Dagelijks verwerkt ze een gemiddeld volume van meer dan 60.000 m³. In het kader van de overdracht van de exploitatie van RWZI Zuid aan de BMWB, werd beslist om de installaties van het station volledig te vernieuwen, met de bedoeling deze uit te rusten met geavanceerde technieken om zo de prestaties ervan te verbeteren. De werf voor de modernisering van RWZI Zuid wordt uitgevoerd door de tijdelijke vereniging CFE-Vinci Environnement-Nizet Entreprises, waaraan de overheidsopdracht in september 2013 werd gegund. De globale kostprijs van de werken wordt geraamd op 72 miljoen euro (exclusief btw). // EEN INGEWIKKELDE WERF VERDEELD OVER DRIE WERKFASEN 2014 2015//EERSTE FASE De eerste fase van de werken is gestart in januari 2014. Deze bestaat uit de afbraak van de installatie voor de primaire bezinking van regenwater en in de plaats ervan de bouw van nieuwe primaire bezinkingsinstallaties voor droog weer en voor regenweer. De primaire bezinking is een sleuteletappe in het waterzuiveringsproces. Ze vindt plaats na twee eerdere bewerkingen, namelijk: 1. Het zeven, dit wil zeggen, het dankzij roosters weerhouden van grote volumes stoffen en grote stukken afval (plastic zakken, flessen, blikjes, enz.). 2. Zandvang/vetafscheiding, die zoals de naam het al ongeveer zegt, bestaat uit het verwijderen van zand, oliën en vetstoffen. De primaire bezinking is bedoeld om de zwevende stoffen (of primair slib) die op de bodem van het bezinkingsbekken bezinken, af te schrapen en te verwijderen. Omdat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beschikt over een unitair (dus niet-gescheiden) rioleringsnet // lees kader op pagina 28 //, is RWZI Zuid uitgerust met een unieke biologische waterbehandelingsketen van afval water en regenwater. De primaire bezinkingsinstallaties behandelen dus tegelijkertijd afvalwater en regenwater bij matige regenval, waarna ze samen worden doorgevoerd naar de biologische behandelings installaties. Ingeval van heel zware regenval, wordt deze waterpiek met een eerder summier bezinkingsproces behandeld vooraleer dit water rechtstreeks in de Zenne wordt geloosd. Deze installatie heeft men het eerst af gebroken om plaats te maken voor de nieuwe bekkens. De heropbouw van deze bekkens zou nog in 2015 voltooid moeten zijn.

DE WERF VAN DE NIEUW RWZI ZUID 2016 2017//TWEEDE FASE Zodra de nieuwe primaire bezinkingsinstallatie volledig operationeel is, wordt het droog weer gedeelte van de oude installatie afgebroken, waarna de nieuwe eenheid van de afvalwaterbehandeling wordt gebouwd. De gekozen technologie omvat een waterzuivering door middel van geactiveerd slib die voor een biologische behandeling van het water zorgt, waarbij het water vervolgens wordt gezuiverd door middel van filtratie via membranen. Deze ingreep moet resulteren in de verwijdering van een grotere hoeveelheid stikstof en fosfor (de zogenaamde tertiaire behandeling in vakjargon). 2017 2018 //DERDE EN LAATSTE FASE De oude biologische reactoren worden afgebroken. Op deze plaats zal er een installatie worden gebouwd voor biogasproductie op basis van slib dat uit de waterbehandelingsketen wordt gehaald. Een deel van de elektrische energie die nodig is voor de werking van het nieuwe station, zal op deze manier worden geproduceerd. HOEVEELHEID BINNENKOMEND WATER (2014) 22.229.733 m 3 VERWIJDERDE VERVUILING CVZ* 9.585 ton ZWEVENDE STOFFEN 5.697 ton FOSFOR 105 ton STIKSTOF 651 ton *chemisch vraag naar zuurstof ///////////////////////////////////////////////////////////// WAT IS MEMBRAANFILTRATIE? Membraanfiltratie is een procedé waarbij water doorlaatbare membranen als fysieke barrieres worden gebruikt om deeltjes te scheiden van het te reinigen water. Pompen zuigen het gezuiverde water aan via de membranen. De membranen hebben fijne poriën waarlangs het water kan ontsnappen. Deze vloeistof wordt na het filteren per meaat genoemd. De vaste deeltjes, bacteriën enz. worden tegengehouden door de membranen en zo gescheiden van het gezuiverde water. ///////////////////////////////////////////////////////////// BMWB // JAARVERSLAG 2014 17

BMWB // JAARVERSLAG 2014 18 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// TWEE STATIONS VOOR ÉÉN GEWEST In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zorgen twee zuiveringsstations, respectievelijk gevestigd in het noorden en in het zuiden van de stad, voor de zuivering van afvalwater en regenwater vooraleer dit in de Zenne wordt geloosd. Het rioleringsnet waarlangs het water naar deze strategische infrastructuren wordt gevoerd, wordt unitair genoemd omdat het zonder onderscheid zowel het afvalwater als het regenwater opvangt. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft in mei 2008 het eigendomsrecht van het zuiveringsstation Brussel-Zuid overgedragen aan de BMWB. Toch was de exploitatie ervan vanaf de indienststelling op 1 augustus 2000, toevertrouwd aan de intercommunale Vivaqua. Dit verandert op 1 augustus 2015, want vanaf die datum zal de BMWB zelf voor de exploitatie instaan. Het zuiveringsstation Brussel-Noord is de eigendom van AQUIRIS, dat dit station exploiteert in het kader van een met het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest gesloten BOOT-contract. Op 2 maart 2027 zal dit contract eindigen. Er is voorzien dat de BMWB vanaf die datum de eigenaar en de beheerder van dit station wordt. /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// // EEN STRENGE OPVOLGING VAN DE WERF Tijdens de volledige duur van de werf heeft de BMWB de leiding over de werken voor de modernisering van RWZI Zuid. Hierbij wordt ze bijgestaan door het studiebureau EXLIME, dat vanaf het begin heeft deelgenomen aan de uitwerking van het project. De opvolging van de werking wordt ook door een externe controleur ge-audit. Kwestie van een onafhankelijke en optimale kwaliteitscontrole te garanderen. // EEN INNOVEREND DOCUMENTENBEHEER In het bestek van de opdracht voor de moderniseringswerken van het station heeft de BMWB opgelegd dat er een elektronisch platform voor documentenbeheer zou worden gecreëerd. Dit platform zou een totale traceerbaarheid van alle documenten betreffende de werf moeten garanderen. Dankzij deze elektronische plannenkast wordt de sturing van de werf vergemakkelijkt.

BMWB // JAARVERSLAG 2014 19

BMWB // JAARVERSLAG 2014 20

DE BMWB BEREIDT ZICH VOOR OP HET EXPLOITEREN VAN RWZI ZUID OP 1 AUGUSTUS 2015 HEEFT DE BMWB OFFICIEEL DE SLEUTELS IN HANDEN VAN HET NIEUWE ZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-ZUID. EEN RADICAAL NIEUW PERSPECTIEF VOOR DEZE PUBLIEKRECHTELIJKE ONDERNEMING. HOE BEREIDT ZE ZICH VOOR OP DEZE STRATEGISCHE BOCHT? logica van de overheidsopdrachten is dit een relatief lange periode, want de tegenwoordig gehanteerde norm neigt eerder naar tien jaar. Rekening houdend met het feit dat het station grondige moderniseringswerken moest ondergaan, kwam de timing van de overdracht van de exploi tatie dus goed uit! De bouw van een nieuw station is de ideale gelegenheid om onze eigen teams te vormen voor de uitbating. En uiteraard wordt de knowhow door de teams van Vivaqua doorgegeven aan de onze. de stormbekkens van haar over te nemen. Op ons niveau zullen we synergiën kunnen ontwikkelen tussen de ploegen belast met RWZI Zuid en de ploegen die deze installaties zullen superviseren. Natuurlijk zullen de synergiën in 2027 omvangrijker worden wanneer we ook de exploitatie van RWZI Noord voor onze rekening zullen nemen. Wat is de voornaamste uitdaging van de werf van RWZI Zuid? TOELICHTINGEN VAN JEAN-POL ROSIÈRE, ALGEMEEN DIRECTEUR In 2015 treedt de BMWB uit de schaduw om een industriële speler te worden. Een observerend buitenstaander zou geneigd zijn te zeggen dat dit lang niet van een leien dak zal lopen Om eerlijk te zijn, ja, want de overname van de exploitatie van RWZI Zuid kadert in een logica die ondertussen al vijftien jaar geleden geschreven is. In 2000 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een exploitatiecontract ondertekend met de intercommunale Vivaqua en dat contract eindigt op 1 augustus 2015. Volgens de huidige Vereist deze industriële bocht diepgaande, organisatorische aanpassingen bij de BMWB? Ongetwijfeld. In 2014 hebben wij het hele jaar door onze structuren en onze organisatie aangepast aan deze nieuwe realiteit. We hebben een nieuwe human resources verantwoordelijke aangeworven, onze teams versterkt met verschillende technische profielen, de personeelsstatuten herzien, enz. Kortom, een totaal nieuwe dynamiek en een absoluut fascinerende nieuwe etappe worden hier tot stand gebracht. In mei 2015 neemt de BMWB ook het dagelijks beheer van de vijf grootste stormbekkens over. Is er een bijzondere reden hiervoor? Tot nu toe was de dagelijkse exploitatie van de vijf grootste stormbekkens in handen van Vivaqua. We vonden het coherent om vanaf het moment dat zij niet langer instaat voor het beheer van RWZI Zuid, eveneens de zorg voor De geringe omvang van de site 4 hectaren die dichtbebouwd zijn maakt de werf ingewikkeld, want we moeten bepaalde installaties afbreken en er tegelijkertijd andere bouwen om de continuïteit van de activiteiten te behouden. Natuurlijk was het geen optie om de werking van RWZI Zuid te onderbreken, noch om de prestaties ervan te beperken. Vanuit milieu-opzicht was dit heel eenvoudig onaanvaardbaar. Ik zou ook de nadruk willen leggen op het feit dat we sociale clausules hebben opgenomen in de overheidsopdracht betreffende de werken voor de modernisering van het station. De tijdelijke vereniging waaraan deze opdracht werd gegund, is verplicht een aantal Brusselse werkzoekenden in dienst te nemen (150 mannen/maand, waarbij een man/maand overeenstemt met een persoon die een volledige maand werkt). Einde 2014 werkten een vijftigtal arbeiders op de werf en er zijn permanent een tiental leidinggevende personen aanwezig. BMWB // JAARVERSLAG 2014 21

RWZI NOORD // HET GROOTSTE ZUIVERINGSSTATION VAN BELGIË HET WATERZUIVERINGSSTATION VAN BRUSSEL- NOORD (RWZI NOORD) ONTVANGT DAGELIJKS 280 MILJOEN LITER AFVALWATER. BMWB // JAARVERSLAG 2014 22 Het zuiveringsstation Brussel-Noord (RWZI Noord) is actief sinds 2007. Het behandelt afvalwater en afvloeiend neerslagwater afkomstig van de deelstroomgebieden Noord en Woluwe die voor een deel op Vlaams grondgebied liggen. Het station is gelegen aan het kanaal Brussel- Charleroi, ter hoogte van de Budabrug. De Zenne die tot dat punt gedeeltelijk ondergronds loopt, komt bovengronds aan de ingang van de site en loopt er dwars door. De installaties van RWZI Noord zijn gevestigd op haar beide oevers. Met een behandelingscapaciteit van 1,1 miljoen inwonerequivalenten is RWZI Noord het grootste zuiverings station van België. Het wordt gevoed door vier afvalwatercollectoren, waarvan het totaal gemiddeld debiet bij droog weer ongeveer 3 m 3 per seconde bedraagt. Zodoende worden drie vierden van het afvalwater van het Brussels Gewest door RWZI Noord behandeld. AQUIRIS, dochtermaatschappij van de internationale groep Veolia, is de eigenaar van RWZI Noord en ze exploiteert het station in het kader van een BOOT-contract (Build, Own, Operate and Transfer) dat ze met het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest heeft gesloten. De exploitatieperiode is in maart 2007 gestart voor een duur van 20 jaar.

///////////////////////////////////////////////////////////// WELKE BEHANDELINGEN WORDEN ER OP WATER EN SLIB TOEGEPAST? Vooraleer het afvalwater weer in de Zenne wordt geloosd, ondergaat het een hele reeks behandelingen. Na de klassieke etappes van oppompen en zeven // zie pagina 16 //, wordt het afvalwater doorgeleid naar de ontzandersontvetters, waar door middel van bezinking de zwaarste deeltjes (zand) worden verwijderd, terwijl de inspuiting van luchtbellen de oliën en de vetten naar de oppervlakte doet stijgen. Deze laatste worden dan met oppervlakteschrapers verwijderd. HOEVEELHEID BINNENKOMEND WATER (2014) 103.732.869 m 3 VERWIJDERDE VERVUILING CVZ* 43.305 ton ZWEVENDE STOFFEN 26.503 ton FOSFOR 447 ton STIKSTOF 3.862 ton *chemisch vraag naar zuurstof Vervolgens wordt het op deze wijze behandelde water weggevoerd naar de biologische reactoren (12 parallelle lijnen) die elk opeenvolgend bestaan uit een anaerobe zone, een oxidatiegeul en een klaringsbekken van waaruit het gezuiverde water weer in de Zenne wordt geloosd. In periodes van zware regenval (debieten hoger dan 8,2 m 3 /s), ondergaat het afvalwater een meer summiere behandeling vooraleer het weer in de Zenne wordt geloosd. Het slib dat tijdens de behandelingsketens uit het afvalwater wordt gehaald, wordt afgevoerd naar een biomethaniseringsinstallatie. De biogasproductie van deze installatie wordt op de site zelf gebruikt om een deel van de energie te leveren die nodig is voor de werking van de installaties (gemiddeld 18 % van de elektriciteitsbehoeften). Ten slotte wordt het slib gemineraliseerd in een installatie voor oxidatie via vochtige weg (OVW) die het elimineren mogelijk maakt van quasi alle organische materie waarvan het uiteindelijke residu van de site wordt weggevoerd. ///////////////////////////////////////////////////////////// BMWB // JAARVERSLAG 2014 23

STORMBEKKENS // DE WATERDEBIETEN IN DE COLLECTOREN REGELEN EN OVERSTROMINGEN BESTRIJDEN DE STORMBEKKENS DIENEN OM TIJDENS HEVIGE REGENVAL DE REGENWATERDEBIETEN IN DE COLLECTOREN TE BEPERKEN EN OM ZO HET OVERSTROMINGSGEVAAR TE VERKLEINEN. BMWB // JAARVERSLAG 2014 24 EEN UITERST BELANGRIJKE ROL IN BRUSSEL Door gigantische watervolumes op te nemen (tot 40.000 m 3 voor de Watermaelbeek in Oudergem) regelen de stormbekkens de toevloed van wateroverschotten in de collectoren, beletten ze dat deze overbelast geraken en helpen ze zo de overstromingsgevaren te verkleinen. De plaatsing van stormbekkens is des te meer een noodzaak geworden omdat in de laatste decennia in het Brussels Gewest de ondoordringbaarheid van de bodem enorm is toegenomen. Hierdoor wordt de afvloeiing versneld ten koste van de natuurlijke bodeminfiltratie en vergroot het risico dat de collectoren onderin de valleien verzadigd geraken. Een oplossing om dit verschijnsel te bestrijden, is het beperken van het debiet in het rioleringsnet, door het wateroverschot dat de oorzaak van deze verzadiging is, tijdelijk op te slaan. Zodra de zware regenval voorbij is, wordt het opgeslagen watervolume weer weggepompt naar de collectoren. In heuvelachtige en sterk verstedelijkte gebieden zoals de valleien van de Woluwe en de Maelbeek, evenals de Molenbeekvallei (aan de voet van het Heizelplateau) en de omgeving van het Sint-Denijsplein in Vorst, moet men in het bijzonder alert zijn voor overstromingsgevaar. // DE BMWB VOERT EEN PROACTIEF BELEID De BMWB is eigenaar van de vijf belangrijkste stormbekkens die op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gebouwd zijn. Hun totale capaciteit bedraagt ongeveer 140.000 m 3 water (een twintigtal andere bouwwerken met een kleinere capaciteit zijn eigendom van de gemeenten en van HYDROBRU). Om te beantwoorden aan de noden van de Brusselaars, heeft de BMWB de bouw gepland van twee nieuwe bouwwerken in de vallei van de Woluwe en van een extra stormbekken in de vallei van de Molenbeek. Het stormbekken van de Woluwe zal een capaciteit hebben van ongeveer 70.000 m 3. De inplanting van een bouwwerk van een dergelijke omvang vereist uiteraard uiterst fijne analyses die worden uitgevoerd in partnerschap met de voornaamste betrokken overheden, waaronder de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe. Deze analyses zijn bezig. Het stormbekken Ten Reuken, met een capaciteit van 5.000 m 3, zal worden aangelegd op het grondgebied van de gemeente Watermaal-Bosvoorde. De geotechnische proeven werden in 2014 uitgevoerd. Deze proeven vormen de eerste etappe van de ontwerpstudies van dit bouwwerk. Het stormbekken van de Molenbeek, voor dit bouwwerk met een capaciteit van 50.000 m 3 werd nog geen definitieve inplantingsplaats gevonden. De gesprekken met de voornaamste betrokken gemeenten worden verder gevoerd.

HET STORMBEKKEN WATERMAELBEEK WERKING VAN DE STORMBEKKENS AANTAL GEVALLEN* CAPACITEIT (m 3 ) GEVULD (%) GEMIDDELD MAXIMAAL VORST 8 18.000 15 31 FLAGEY 5 33.000 10 23 BELLIARD 1 17.000 92 92 ROODEBEEK 12 33.000 22 45 WATERMAELBEEK 9 40.000 12 27 *Aantal vullingen BMWB // JAARVERSLAG 2014 25

VERZAMELRIOLEN // EEN ESSENTIËLE SCHAKEL IN DE WATERZUIVERING DE VERZAMELRIOLEN VOEREN HET AFVALWATER EN HET REGENWATER NAAR DE ZUIVERINGSSTATIONS. ZE ZIJN VERBONDEN MET DE STORMBEKKENS DIE BIJ ZWARE REGENVAL DE WATERTOEVLOED IN DE COLLECTOREN REGELEN. BMWB // JAARVERSLAG 2014 26 De BMWB exploiteert ongeveer 23 kilometer collectoren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, hetzij zowat een vijfde van het totale Brusselse rioleringsnet. De hoofdinstallaties van de BMWB zijn: In het Zuidelijk deelstroomgebied: de collectoren Sint-Gillis, Industrielaan, Paepsemlaan, Anderlecht en Ceria; de collectoren Ukkel en Vogelzangbeek. In het Noordelijk deelstroomgebied: de collectoren Linkeroever van het kanaal en Drootbeek; de collectoren Graystraat en Broebelaer. In het deelstroomgebied van de Woluwe: de collector Tervuren. Bovendien zet de BMWB de belangrijke werf van de collector van de Verrewinkelbeek voort. Deze collector is 4,8 kilo meter lang en hij vervoert het afvalwater van de gemeenten Beersel, Drogenbos, Linkebeek, Sint-Genesius- Rode en Ukkel naar RWZI Zuid. En de BMWB bestudeert ook nog de plaatsing van een nieuwe collector in de buurt van de Oude Vijversstraat te Vorst. Dit initiatief wordt gecombineerd met het door HYDROBRU geleide renovatieproject van de Koker van de Geleitsbeek.

DE PLAATSING VAN DE COLLECTOR VAN DE VERREWINKELBEEK MEETNETWERK // WATERBOUWKUNDIGE MONITORING VAN HET AFVALWATER DE BMWB BEHEERT EEN AUTOMATISCH MEETNETWERK BESTEMD VOOR HET METEN VAN DE NEERSLAG, VAN DE DEBIETEN IN DE COLLECTOREN EN IN SOMMIGE WATER LOPEN EN VAN DE KWALITEIT VAN HET ZENNEWATER. BMWB // JAARVERSLAG 2014 27 Aan het einde van 2014 telt het meetnetwerk 78 stations verbonden met 166 meettoestellen die de verzamelde gegevens via het GPRS-netwerk doorzenden naar de centrale server van de BMWB. Zodra deze gegevens verwerkt zijn, kunnen ze op de website www.flowbru.be worden geraadpleegd door de beroepsmensen van de watersector en door de burgers. Zodoende worden tal van gegevens meegedeeld: metingen van het waterpeil en het debiet van de voornaamste waterlopen zoals de Zenne en de Woluwe en een aantal van hun bijrivieren; regenmetingen afkomstig van 16 pluviometers verspreid over heel het gewestelijk grondgebied; metingen van het waterpeil en het debiet in de voornaamste afvalwatercollectoren van het Gewest; metingen van het waterpeil in het kanaal en meting van de doorstroming tussen de Zenne en het kanaal ter hoogte van de sluis van Anderlecht; metingen van bepaalde kwaliteitsparameters van de Zenne, aan de in- en uitgang van het gewestelijk grondgebied. De BMWB heeft gezorgd voor de automatische verzending van gegevens naar meerdere partners zoals Leefmilieu Brussel, het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) en in het Vlaams Gewest, naar de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) en het Hydrologisch Informatie- Centrum (HIC). Deze uitwisseling van gegevens is bedoeld om de in real-time functionerende hydrologische modellen te voeden.

BMWB // JAARVERSLAG 2014 28

FINANCIEEL VERSLAG INFORMATIE OVER DE WERKELIJKE KOST VOOR 2014 Dit zijn de elementen in 2014 waarmee de werkelijke kost voor de BMWB wordt bepaald: RECHTSTREEKSE UITBATINGSKOSTEN... 48.904.423 AFLOSSINGEN VAN DE INVESTERINGEN... 9.253.473 STRUCTUURKOSTEN... 2.841.434 FINANCIËLE LASTEN... 2.786.506 TOTAAL... 63.785.836 BALANS NA WINSTVERDELING //ACTIVA 2014 2013 2012 2011 2010 VASTE ACTIVA 215.628.099 219.091.955 223.017.117 224.575.251 225.793.386 MATERIËLE VASTE ACTIVA 215.627.524 219.091.380 223.016.542 224.574.676 225.792.811 Terreinen en gebouwen 193.731.913 207.952.591 215.039.698 204.670.649 212.739.878 Installaties, machines en uitrusting 2.445.741 2.754.725 1.862.143 2.025.914 626.184 Meubilair en rollend materieel 64.570 60.511 13.713 26.980 39.001 Leasing en soortgelijke rechten / / / 0 3.293 Overige materiële vaste activa 42.446 55.040 67.633 80.227 92.821 Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 19.342.854 8.268.513 6.033.355 17.770.904 12.255.635 FINANCIËLE VASTE ACTIVA 575 575 575 575 575 Andere financiële vaste activa 575 575 575 575 575 Vorderingen en borgtochten in contanten 575 575 575 575 575 VLOTTENDE ACTIVA 59.279.032 55.280.566 48.333.551 29.970.907 34.526.400 VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 19.668.668 17.130.928 11.346.543 4.784.372 3.292.074 Handelsvorderingen 19.541.246 17.130.928 11.346.543 4.597.894 3.756.584 Overige vorderingen 127.422 0 0 186.478 235.490 GELDBELEGGINGEN 255 255 235 235 235 Overige beleggingnen 255 255 235 235 235 LIQUIDE MIDDELEN 25.705.509 22.717.080 17.761.770 8.448.404 14.114.025 OVERLOPENDE REKENINGEN 13.904.600 15.432.303 19.225.003 16.737.897 16.420.066 TOTAAL VAN DE ACTIVA 274.907.131 274.372.521 271.350.668 254.546.158 260.319.786 BMWB // JAARVERSLAG 2014 29

DE FINANCIËLE BRONNEN VAN DE BMWB De toepassing van het principe dat de vervuiler betaalt (opgenomen in de ordonnantie van 26 oktober 2006) verplicht de verdeler van drinkwater (HYDROBRU) en de waterprodu centen om, met het oog op het behoud van de waterkwaliteit, het afvalwater te zuiveren, en dit in functie van de verdeelde volumes (voor HYDROBRU) of de geproduceerde volumes (voor de waterproducenten) in het Gewest. Ze kunnen zelf voor de waterzuivering zorgen of deze toevertrouwen aan derden. HYDROBRU en een aantal waterproducenten hebben ervoor gekozen om deze afvalwater zuivering aan de BMWB toe te vertrouwen. Hier toe hebben ze met haar een sanerings contract afgesloten. Ander zijds krijgt de BMWB afval water van het Vlaams Gewest binnen via het collectorennetwerk van AQUAFIN. Deze laatste heeft dus een overeenkomst met de BMWB gesloten voor de zuivering van een deel van haar afvalwater. Hieruit volgt dat de Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer stedelijk afvalwater zuivert en dit factureert aan HYDROBRU, waterproducenten en AQUAFIN. Daarnaast ontvangt de BMWB werkingssub sidies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om een deel van haar gedane investeringen en haar werking te financieren. BALANS NA WINSTVERDELING //PASSIVA 2014 2013 2012 2011 2010 BMWB // JAARVERSLAG 2014 30 EIGEN VERMOGEN 163.256.276 159.397.317 152.558.890 146.276.816 144.161.242 KAPITAAL 182.194.633 182.194.633 182.194 633 182.194.633 182.194.633 Geplaatst kapitaal 182.194.633 182.194.633 182.194 633 182.194.633 182.194.633 OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) (+)/(-) -18.938.357-22.797.316-29.635.743-35.917.817-38.033.391 SCHULDEN 111.650.855 114.975.204 118.791.778 108.269.342 116.158.544 SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR 56.188.323 59.652.097 62.964.733 66.132.823 69.154.410 Financiële schulden 56.188.323 59.652.097 62.964.733 66.132.823 69.154.410 Kredietinstellingen 56.188.323 59.652.097 62.964.733 66.132.823 69.154.410 SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 17.189.865 16.173.098 16.929 940 10.305.320 12.517.895 Vervallend tijdens het jaar 3.463.774 3.312.635 3.168.091 3.021.587 2.898.009 Handelsschulden 13.465.526 12.860.463 13.761.849 7.042.336 9.410.848 Leveranciers 13.465.526 12.860.463 13.761.849 7.042.336 9.410.848 Belastingen, bezoldiginen en sociale lasten 260.565 524.485 241.732 241.398 209.038 Belastingen 0 335.356 53.024 42.164 25.901 Bezoldigingen en sociale lasten 260.565 189.129 188.708 199.234 183.136 OVERLOPENDE REKENINGEN 38.272.667 38.625.524 38.655.373 31.831.198 34.486.239 TOTAAL VAN DE PASSIVA 274.907.131 274.372.521 271.350.668 254.546.158 260.319.786

//RESULTATEN- REKENING 2014 2013 2012 2011 2010 BEDRIJFSOPBRENGSTEN 72.903.714 70.623.454 68.407.240 58.252.139 56.565.717 Omzet 39.684.003 39.832.043 37.062.618 31.078.738 31.184.187 Andere bedrijfsopbrengsten 33.219.711 30.791.411 31.344.622 27.173.401 25.381.530 BEDRIJFSKOSTEN 60.999.329 60.909.012 66.894.272 52.670.174 53.951.970 Handelsgoederen, grond en hulpstoffen 48.871.814 49.468.622 55.861.206 41.878.404 43.233.691 Aankopen 48.871.814 49.468.622 55.861.206 41.878.404 43.233.691 Diensten en diverse goederen 859.759 736.616 739.653 700.899 799.586 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/( ) 1.981.674 1.559.488 1.393.361 1.436.631 1.311.107 Afschrijvingen en minderwaarden 9.253.473 9.114.076 8.866.349 8.626.834 8.525.340 Andere bedrijfslasten 32.609 30.210 33.703 27.406 82.246 BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES) (+)/( ) 11.904.385 9.714.442 1.512.968 5.581.965 2.613.747 FINANCIËLE OPBRENGSTEN 109.193 80.955 81.215 102.464 60.255 Opbrengsten uit vlottende activa 109.193 80.955 81.215 102.464 60.255 FINANCIËLE KOSTEN 2.786.506 2.956.590 3.097.666 3.254.071 3.367.935 Kosten van schulden 2.786.506 2.956.590 3.097.666 3.254.071 3.367.935 WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSVOERING 9.227.072 6.838.807-1.503.483 2.430.357-693.933 VOOR BELASTING (+)/( ) UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN 0 0 7.803.925 41 Andere uitzonderlijke opbrengsten 0 0 7.803.925 41 UITZONDERLIJKE KOSTEN 5.398.297 0 0 301.285 2.283.372 Andere uitzonderlijke kosten 5.398.297 0 0 301.285 2.283.372 WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING (+)/( ) 3.828.775 6.838.807 6.300.442 2.129.113-2.977.305 BELASTING OP HET RESULTAAT (+)/( ) -30.184 380 18.368 13.539-715 Belastingen -30.184 380 18.368 13.539 285 Herzieningen en terugname van voorzieningen 0 0 0 0 1.000 WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR (+)/( ) 3.858.959 6.838.427 6.282.074 2.115.574-2.976.590 BMWB // JAARVERSLAG 2014 31

BEHEERVERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN 15/06/2015 C. LOPENDE WERVEN EN WERKEN Rekening 270000 omvat de lopende werken. In 2014 zijn er geen werken opgeleverd. De bouwwerken van de collector van de Verrewinkel beek die in mei 2011 waren gestart, zouden half 2016 moeten voltooid zijn. Het uitstellen van de datum van de ingebruikname is te wijten aan de verwervingsprocedures van de ondergrond van het Linkebeek gedeelte. BMWB // JAARVERSLAG 2014 32 // ZOALS VOORGESCHREVEN DOOR DE ARTIKELEN 95 EN 96 VAN HET WETBOEK VAN DE VENNOOTSCHAPPEN, HEBBEN WIJ DE EER VERSLAG UIT TE BRENGEN OVER DE JAARREKENINGEN, OVER DE SITUATIE VAN DE MAATSCHAPPIJ EN OVER ONS BEHEER TIJDENS HET MAATSCHAPPELIJK BOEKJAAR 2014. 1. ALGEMENE OPMERKINGEN A. INDEXERING VAN DE SANERINGSPRIJS Bij besluit van de Raad van Bestuur van 2013 werd de standaard eenheidsprijs voor 2014 met 2% (zoals voorzien in het financieel plan) verhoogd naar 0,5552 /m³. Anderzijds is het watervolume dat in het kader van het saneringscontract van Hydrobru in 2014 is gefactureerd, gelijk aan 60.983.902 m 3 en bedragen de overeenstemmende inkomsten 31.975.067,89. Voor de voorgaande jaren ziet de situatie er als volgt uit: 2013 59.926.802 m 3 2012 60.802.123 m 3 maar reëel met correctie: 58.676.383 m 3 2011 58.120.052 m 3 maar reëel met correctie: 60.245.792 m 3 2010 57.670.045 m 3 2009 60.249.760 m 3 2008 59.141.488 m 3 B. CONCESSIECONTRACT VAN HET ZUIVERINGSSTATION BRUSSEL-NOORD De eindafrekening van het bedrag dat voor betaling voor de annuïteit 2013/2014 werd aanvaard, bedraagt 41.359.148,97 excl. btw. Een bedrag van 50.044.570,25 incl. btw werd geliquideerd op 12 mei 2014. Een deel van deze annuïteit (15,7%) werd aan Aquafin gefactureerd in toepassing van de BMWB/Aquafin overeenkomst van 21/12/2007. De werf voor het op peil brengen van het station Zuid, ten bedrage van 72,8 M. FASE A is gestart in januari 2014 en zou moeten eindigen in mei 2015. De laatste planning van de onderneming verplaatst het einde van FASE A naar januari 2016 en hieruit blijkt dus een achterstand van 8 maanden. 2. OPMERKINGEN OVER DE JAARREKENINGEN Het boekjaar 2014 van de BMWB heeft een saldo met een winst van 3,9 M. De omzet bedraagt 39,7 M en het totaal van de balans bedraagt 274,9 M. BIJ DE ACTIVA De vaste activa zijn gedaald van 219,1 M naar 215,6 M, door het effect van de afschrijvingen (-9,3 M ), de overtollige afschrijvingen (5,4 M ), de nieuwe inbreng (0,1M ) en de verhoging van de lopende werken (+11,0 M ). De evaluatieregels die bij dit beheerverslag zijn bijgevoegd, vormen de specifieke methode voor het bepalen van het bedrag van de overtollige afschrijvingen in het kader van de renovatie van RWZI Zuid. De handelsvorderingen bedragen 3,6 M. Het verworven deel van de saneringsbijdrage 2014 die Hydrobru verschuldigd is, maar die pas in 2015 kan worden gefactureerd (clausule van het contract), is in de regularisatierekeningen van de activa opgenomen voor 13,1 M.

Het voor 2014 verworven aandeel van Aquafin dat pas in 2015 kan worden gefactureerd, is opgenomen in te ontvangen bedragen voor 7,8 M. BIJ DE PASSIVA De schulden betreffen voornamelijk het saldo van het krediet van 80 M bij de Erste Europaäische Pfandbriefund Kommunalkreditbank Aktiengesellschaft in Luxemburg, SA (ex Euro Hypo Bank). Een 7 de terugbetaling van 3,3 M aan kapitaal is gebeurd in mei 2014. De zevende Aquiris annuïteit staat voor 10/12 e in de regularisatierekeningen van de passiva, net zoals de lopende maar niet vervallen intresten van het Euro Hypo krediet van 1,8 M. RESULTATENREKENINGEN De omzet stemt overeen met de verwachtingen van het meerjarenplan. 3. GEBRUIK VAN FINANCIËLE INSTRUMENTEN Om de tijdelijke behoeften aan liquide middelen aan te kunnen, heeft de BMWB een kredietovereenkomst gesloten met ING Bank. De kredietlijn van 6.000.000 die zou mogen gebruikt worden ingeval van een simpele debetstand of met straight loans, werd afgesloten op 13/11/2014. 4. BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN NA HET AFSLUITEN VAN HET BOEKJAAR 4.1. BETALING VAN DE 8 ste EXPLOITATIEANNUÏTEIT VAN HET CONCESSIECONTRACT VAN STATION NOORD De 8 ste exploitatieannuïteit die de exploitatieperiode van 03/03/2014 tot 02.03.2015 dekt, bedraagt 41.052.158,70 excl. btw. Een deel van deze annuïteit (15,7%) werd weer aan Aquafin gefactureerd in toepassing van de BMWB/Aquafin overeenkomst van 21/12/2007. 4.2. AFREKENING HYDROBRU De jaarlijkse regularisatiefactuur volgens de artikelen 10 en 11 van het contract voor het jaar 2014 bedraagt 1,9 M in ons voordeel. 5. INLICHTINGEN OVER DE OMSTANDIGHEDEN DIE DE ONTWIKKELING VAN DE MAATSCHAPPIJ GEVOELIG ZOUDEN KUNNEN BEÏNVLOEDEN EXPLOITATIE VAN DE STORMBEKKENS Met een brief van 29/01/2014 heeft de BMWB aan HYDROBRU laten weten dat ze beslist heeft een einde te stellen aan de samenwerkingsovereenkomsten van mei 1999 voor het beheer, de exploitatie en het onderhoud van de stormbekkens. Bijgevolg zal de BMWB vanaf mei 2015 met haar eigen personeel instaan voor de volledige exploitatie van haar stormbekkens. EXPLOITATIE VAN STATION ZUID Het contract dat de exploitatie van station zuid toevertrouwt aan Vivaqua, eindigt op 31/07/2015. De BMWB heeft beslist dat ze vanaf deze datum zelf, met haar eigen personeel, voor de exploitatie zal zorgen. 6. ONDERZOEK EN ONTWIKKELING Geen. 7. RISICO S EN ONZEKERHEDEN VAN DE MAATSCHAPPIJ Op dit moment zijn er verschillende gerechtelijke procedures bezig waarin de BMWB verwikkeld is: 7.1. BETREFFENDE DE STOPZETTING VAN HET STATION NOORD IN 2009 Procedure ten gronde van het Vlaamse Gewest, de Vlaamse Milieumaatschappij, de stad Vilvoorde en de gemeente Zemst tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het BIM, de BMWB en Aquiris. Stakingsvordering inzake leefmilieu van de stad Mechelen tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de BMWB en Aquiris. Procedure ten gronde van de stad Antwerpen tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het BIM, de BMWB en Aquiris. Stakingsvordering van de gemeente Rumst tegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het BIM, de BMWB en Aquiris. Uit het deskundigenverslag blijkt dat de BMWB nergens in dit dossier verantwoordelijk is. Toch blijven de procedures nog altijd lopen. 7.2. BETREFFENDE DE ANNUÏTEITEN VAN HET CONCESSIECONTRACT VAN HET STATION NOORD Dagvaarding van Aquiris voor de Rechtbank van Eerste Aanleg tegen de BMWB betreffende de eis tot schadevergoeding van 41.873.837,30, het bedrag dat bij besluit op 2 maart 2013 is vastgelegd op grond van artikel 16, 1 van het bijzonder bestek van de concessie van openbare werken dat de betrekkingen tussen de partijen regelt. De Rechtbank van Eerste Aanleg heeft op 24/10/2014 een vonnis uitgesproken, zich baserend op het verslag van het college van deskundigen van 08/12/2011. Hiermee verwerpt de rechtbank enerzijds de vraag van Aquiris betreffende het zand en het afval en anderzijds geeft ze een bijkomende opdracht aan hetzelfde college van deskundigen, die voornamelijk de volgende punten betreft: Het bepalen van de verdeling van het verantwoordelijkheidsaandeel die moet worden gehanteerd tussen de problemen van de onderdimensionering, de kwaliteit van het afvalwater, de stijging van de lasten en de definitie van het gegarandeerde behandelings domein. BMWB // JAARVERSLAG 2014 33