1. Opzet plan van aanpak Het plan van aanpak dient als leidraad bij het maken van de scriptie. De scriptiebegeleider ontvangt van tevoren het plan van aanpak en adviseert de kandidaat met betrekking tot het maken van zijn scriptie. Dit plan van aanpak dient van tevoren door de examencommissie te worden goedgekeurd. Een plan van aanpak dient in principe onderstaande punten te bevatten Gegevens - Naam, adres, e-mailadres en telefoonnummer. Deze informatie heeft de scriptiebegeleider nodig. - Het examennummer. - Datum van inzending Inleiding - Een korte inleiding over de gekozen probleemstelling, de aanleiding of de introductie van het onderwerp, de achtergrond e.d. Probleemstelling - De probleemstelling dient een controllersprobleem uit de eigen werkomgeving te zijn dat kort en kernachtig wordt weergegeven (kort en krachtig is niet meer dan 2 tot 3 regels!). - De probleemstelling dient binnen de stof van de HOFAM-opleiding te vallen. Een probleemstelling bijvoorbeeld met de nadruk op belastingtechnische aspecten valt niet binnen de stof van de HOFAM-opleiding. - De probleemstelling moet ook voor buitenstaanders begrijpelijk zijn. - De probleemstelling is de centrale vraagstelling van de scriptie en dient weer te geven wat het probleem is dat in de scriptie wordt uitgewerkt. - De probleemstelling moet helder zijn; zonder heldere probleemstelling kan geen goede scriptie worden geschreven! Doelstelling - De doelstelling van de scriptie is bijvoorbeeld het uitwerken van een advies voor zijn organisatie. Deelvragen - Een vertaling van de probleemstelling in deelvragen; de beantwoording van de deelvragen leidt tot de uitwerking van de probleemstelling en vormt de basis voor de oplossingsrichtingen(en). Beperkingen - Hierin worden de beperkingen van de uitwerking van de probleemstelling uitgewerkt. Bijvoorbeeld welke aanpalende werkgebieden buiten beschouwing worden gelaten en waarom! Reikwijdte - Onder deze paragraaf wordt vastgelegd welke aspecten van de opleiding aan de orde komen bij de uitwerking van de scriptie; bijvoorbeeld welke vakken worden gebruikt. Bij de uitwerking van de probleemoplossing dient minimaal de stof van twee vakken gebruikt te worden. 08-04-2011 blz. 1
Onderzoeksmethode - Combinatie van praktijkstudie, praktijkervaring en literatuurstudie. Opzet van de scriptie: voorlopige inhoudsopgave - Een voorbeeld van een inhoudsopgave is: o Titelblad (titel, naam kandidaat, examennummer) o Inhoudsopgave o Managementsamenvatting o Inleiding (over welke organisatie gaat het, wat is de grootte, wat zijn de activiteiten, hoe ziet de organisatie er uit, wat was de aanleiding tot de gekozen probleemstelling e.d.) o Beschrijving huidige situatie, welke knelpunten komen hieruit naar voren o Beschrijving gewenste situatie; onderbouwing van de gewenste situatie o Welke theorie, modellen e.d. kunnen worden gebruikt om de probleemstelling op te lossen o Conclusies en aanbevelingen o Gebruikte literatuur o Eventuele bijlagen. Voorlopige literatuurlijst - Voor de uitwerking van de scriptie dient van de HOFAM-stof en de daarbij behorende literatuur gebruik te worden gemaakt. Het gebruik van rapporten e.d. uit de eigen organisatie wordt slechts in zeer beperkte mate als aanvulling op de HOFAM syllabi en literatuur toegelaten. N.B. Alle genoemde hoofdstukken dienen in de scriptie voor te komen. Gebruik literatuur en bronnen - In de tekst van de scriptie moet gebruik van de literatuur in de tekst worden aangegeven door verwijzingen en voetnoten. - Citaten dienen beperkt te blijven en steeds als zodanig te worden aangegeven. Datum van inzending/goedkeuring - Ter goedkeuring Inzenden plan van aanpak, uiterlijk in de eerste week van augustus voor het examen in het voorjaar van het jaar daarna; - Ter goedkeuring Inzenden plan van aanpak, uiterlijk in de eerste week van februari voor het examen in het najaar van het jaar. Het is van het grootste belang dat de kandidaat bij het eerste scriptiebegeleidingsmoment over een goedgekeurd plan van aanpak beschikt. Zonder een goedgekeurd plan van aanpak heeft scriptiebegeleiding geen zin. Vroegtijdige inzending van een plan van aanpak maakt het mogelijk om in eerste instantie afgewezen plan van aanpak, tijdig aan te passen en opnieuw in te sturen, zodat alsnog goedkeuring wordt verkregen. blz. 2 08-04-2011
2. Voorbeeld van een plan van aanpak Plan van Aanpak Gegevens - Naam : Gerrit Jansen - Adres : Broodbakkersstraat 17 Woonplaats 9999 AA Bakkerswolde - E-mailadres : g.jansen@bakker.nl - Telefoonnummers : Privé : 099-999999 Zaak : 088-888888 Mobiel : 06-9999888 - Examennummer : 6599 - Datum : 31 mei 20.. Inleiding Broodfabriek Bakker BV is in 2005 ontstaan uit de samenvoeging van een aantal bakkerijen. Behalve bakkerijen maken ook verkooppunten deel uit van het bedrijf, waarvan een deel als franchise. Er werken 120 medewerkers. De directie bestaat uit 3 leden, die elk een eigen taakgebied hebben. Het MT wordt gevormd door de directie, de controller, de productiechef en het hoofd verkooppunten. Het bedrijf is vorig jaar fors gereorganiseerd De omzet was het vorig jaar 12 miljoen. Het bedrijf had vorig jaar een verlies van 1.5 miljoen. Dit verlies kwam pas na de jaarafsluiting naar voren en wordt toegeschreven aan de concurrentie van de grootwinkelbedrijven, de investeringen en de uit de hand gelopen productie- en automatiseringskosten. Probleemstelling Uit het verlies, dat pas na de jaarafsluiting naar voren is gekomen, blijkt dat het management over onvoldoende stuurinformatie heeft beschikt. Doelstelling Het ontwikkelen van managementinformatie, die de directie/mt meer mogelijkheden biedt om tijdig inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de jaarresultaten van het bedrijf. Deelvragen - Hoe ziet de organisatie er uit; is de administratieve organisatie na de reorganisatie aan gepast aan de nieuwe situatie. - Wat is de cultuur in de organisatie. - Is de reorganisatie geslaagd. - Wat zijn de knelpunten in de informatievoorziening. - Welke eisen stellen de directie en het MT aan de informatievoorziening. - Kan het systeem aan de eisen van de controller voldoen. - Welke mogelijkheden had de controller om eerder ontstane verliezen te signaleren. Belang Dat de directie in de loop van een jaar reeds maatregelen kan nemen als verliezen dreigen te ontstaan en/of met de financiële situatie op korte termijn problemen ontstaan Blz.1 08-04-2011 blz. 3
Beperkingen De franchise verkooppunten worden buiten beschouwing gelaten omdat hier ingewikkelde juridische en fiscale problemen aan ten grondslag liggen. Reikwijdte In de scriptie zal als de verbetering van het management accountingsysteem worden uitgewerkt. Onderzoeksmethode Door een analyse van de bestaande situatie zal de basis worden gelegd om met behulp van de theorie het inzicht in de financiële positie en de managementinformatie te verbeteren. Er wordt vooral gebruik gemaakt van de ideeën van een aantal geïnterviewde collega's en de HOFAM-stof met name van de vakken O&M (Organisatie & Management), BIV (Bestuurlijke Informatieverzorging), FIM (Financial Management) en MAC (Management Accounting & Control). Opzet van de scriptie - Titelblad (titel, naam kandidaat, examennummer) 1. Inhoudsopgave 2. Managementsamenvatting 3. Inleiding met o.a. beschrijving van de organisatie, het ontstaan van de problemen, de probleemstelling en op welke wijze de probleemstelling is uitgewerkt 4. Beschrijving huidige situatie; welke knelpunten komen hieruit naar voren 5. Analyse van de knelpunten 6. Beschrijving van de gewenste situatie en de onderbouwing. 7. Confrontatie gewenste situatie en de theorie 8. Alternatieve mogelijkheden 9. Conclusies en aanbevelingen 10. Gebruikte literatuur - Bijlage 1 Organisatieschema - Bijlage 2 voor- en nadelen van de Balanced Scorecard. - Bijlage 3 Korte samenvatting interviews Voorlopige literatuurlijst - De syllabus van vak M&O en vak FIM; - Basisboek Informatie en Control van E.H.J. Vaassen e.a.; - Modern Management Control Systems van Merchant. Blz.2 blz. 4 08-04-2011
3. Scriptiebegeleiding Tijdens de 1 ste bijeenkomst worden de inmiddels door de examencommissie goedgekeurde plannen van aanpak besproken. De begeleiding bestaat uit drie begeleidingsmomenten: 1. Een bespreking van het goedkeurde plan van aanpak. 2. Een bespreking van een conceptversie (scriptie is voor ± 80% af). 3. Bespreking van het eindresultaat. Er dient nog verfijning te worden aangebracht. Na het derde begeleidingsmoment is de begeleiding beëindigd. Rol begeleider Het is van belang te benadrukken dat de begeleider slechts adviezen geeft met betrekking tot de inhoud van de scriptie en de te volgen werkwijze. De begeleider draagt geen verantwoordelijkheid voor de scriptie. Gang van zaken tijdens de begeleidingsmomenten - 1e begeleidingsmoment Voorafgaand aan het 1 e begeleidingsmoment wordt een scriptiebegeleider aan een groepje kandidaten toegewezen. Waar mogelijk is dit het collegiale consultatiegroepje. Tijdens het eerste begeleidingsmoment (steeds een bijeenkomst) worden de goedgekeurde plannen van aanpak besproken. Als voorbereiding op het eerste begeleidingsmoment dient de kandidaat kopieën van zijn plan van aanpak voor zijn groepsgenoten mee te nemen, zodat zij hier kennis van kunnen nemen. Een voorbeeld van een goedgekeurd plan van aanpak is in deze notitie topgenomen. - 2e begeleidingsmoment In dit 2 e begeleidingsmoment wordt de eerste opzet van de scriptie met de kandidaat besproken en door de scriptiebegeleider van commentaar en suggesties voorzien. Voor een zinvolle bespreking dient de begeleider uiterlijk anderhalve week eerder over het concept te beschikken. In overleg tussen begeleider en kandidaten kan dit moment een bijeenkomst zijn, of kan het per e-mail en/of telefonisch plaatsvinden. - 3e begeleidingsmoment In dit 3e begeleidingsmoment worden de knelpunten besproken die de kandidaat ervaart om tot de afronding van zijn scriptie te komen. Voor een zinvolle bespreking dient de begeleider uiterlijk anderhalve week eerder over het concept te beschikken. In overleg tussen begeleider en kandidaten kan dit moment een bijeenkomst zijn, of kan het per e- mail en/of telefonisch plaatsvinden. Inlevering definitieve scriptie bij de scriptiebegeleider. Na verwerking van de opmerkingen gemaakt gedurende het derde begeleidingsmoment wordt de definitieve scriptie ingeleverd De scriptiebegeleider geeft aan de scriptie nu één van de volgende kwalificaties: 1. Verdedigbaar: in dat geval kan de deelnemer aan het komend mondeling examen deelnemen 2. Niet verdedigbaar: in dat geval is de scriptie van onvoldoende kwaliteit om de deelnemer aan het komend mondeling examen te kunnen laten deelnemen. 08-04-2011 blz. 5
3. Twijfelachtig: de scriptie is nog niet verdedigbaar maar kan het worden als er nog enige aanpassingen aan de scriptie plaatsvinden. Bij de scripties die met twijfelachtig zijn beoordeeld krijgt de kandidaat nog korte tijd om aanpassingen aan te brengen, alvorens de scriptie nogmaals ter beoordeling aan de scriptiebegeleider voor te leggen om als definitief oordeel verdedigbaar, dan wel niet verdedigbaar te krijgen. Alle verdedigbare scripties dienen dan schriftelijk in drievoud en tevens digitaal bij NIVE te worden ingeleverd. blz. 6 08-04-2011
4. Datumschema leergang.. (najaar/voorjaar 20..) Dit datumschema is bedoeld voor deelnemers die volgens de nieuwe wijze van afstuderen mondeling examen zullen doen. N.B. De hieronder aangegeven data zijn benaderingen. Op de internetsite van NIVE Opleidingen worden per leergang steeds de echte data aangegeven die van toepassing zijn. 1 e week feb./aug. Inlevering plan van aanpak door de kandidaten 1e 3e week feb./aug. Goedkeuring plan van aanpak door de Examencommissie. Zonder deze goedkeuring kan de deelnemer niet meedoen aan het mondelinge examen! 1e 3e week mrt./sep. 1e 3e week mei./nov. 1e 3e week jun./dec. Eerste begeleidingsmoment. In een gezamenlijke bijeenkomst bespreken van al dan niet goedgekeurde plannen van aanpak met scriptiebegeleider en medekandidaten. Tweede begeleidingsmoment. Bespreking van een conceptversie (scriptie is voor ± 60% af). Derde en laatste begeleidingsmoment. Bespreking van het concept eindresultaat. Er dient (mogelijk) nog een verfijning van de scriptie te worden aangebracht! Datum 2 e week aug./feb. De definitieve versie van de scriptie dient ter goedkeuring aan de scriptiebegeleider te worden voorgelegd. Datum 1 e week sep./mrt. Datum 2 e week sep./mrt. Datum 3 e week sep./mrt. Datum 4 e week sep./mrt. Datum 1 e week okt./apr. De scriptiebegeleider geeft aan de scriptie nu één van de volgende kwalificaties: 1. Verdedigbaar: in dat geval kan de deelnemer aan het komend mondeling examen deelnemen 2. Niet verdedigbaar: in dat geval is de scriptie van onvoldoende kwaliteit om de deelnemer aan het komend mondeling examen te kunnen laten deelnemen. 3. Twijfelachtig: de scriptie is nog niet verdedigbaar maar kan het worden als er nog enige aanpassingen aan de scriptie plaatsvinden. Scripties met de kwalificatie twijfelachtig dienen in aangepaste vorm bij de scriptiebegeleider te worden ingeleverd. Indien naar het oordeel van de scriptiebegeleider, de voorgestelde aanpassingen tot tevredenheid zijn aangebracht, krijgt de scriptie alsnog de kwalificatie verdedigbaar. Zo niet dan krijgt de scriptie de kwalificatie niet verdedigbaar Uiterste datum afronding afstudeeropdracht. Scriptie met de kwalificatie verdedigbaar moeten op deze datum om uiterlijk 17.00 uur schriftelijk in drievoud en digitaal bij het NIVE examenbureau binnen zijn. Uitstel van deze datum wordt niet verleend! Kandidaten die toegelaten worden tot het mondelinge examen worden geïnformeerd over datum en tijdstip daarvan. Tevens krijgt te kandidaat ter horen, bij welke scriptie hij/zij eerste vragensteller is. 08-04-2011 blz. 7
Medio okt./apr Kort na het examen Dagen waarop de mondelinge verdedigingen van de scripties kan plaatsvinden. Diploma-uitreiking (avond). blz. 8 08-04-2011