Activiteitenrapport en duurzame ontwikkeling

Activiteitenrapport en duurzame ontwikkeling 2013 COFELY COFELY

ENERGY EUROPE ENERGY INTERNATIONAL GLOBAL GAS & LNG GDF SUEZ 147 200 medewerkers Omzet : 81,3 miljard ENERGY SERVICES 87 500 medewerkers Omzet : 14,7 miljard INFRASTRUCTURES In 2013 zijn we er met onze organisatie opnieuw in geslaagd om tal van uitdagingen het hoofd te bieden. Ondanks de hevigere concurrentie en de moeilijke economische situatie in heel Europa, stellen we met trots vast dat we onze leiderspositie weten te behouden op onze voornaamste markten. Dat we erin slagen om vooruitgang te boeken en te blijven groeien, heeft vooral te maken met een aantal sleutelfactoren binnen onze bedrijfsvoering. Om te beginnen: de betrokkenheid en de inzet van onze 18.200 medewerkers. Dankzij hun expertise kunnen we onze klanten duurzame en innovatieve oplossingen aanbieden. Intelligente oplossingen ook, met een absolute meerwaarde voor de klant. Op deze manier helpen we onze klanten groeien. Om die service te blijven garanderen, zetten we voortdurend nieuwe samenwerkingen en commerciële partnerships op. Zo kunnen we onze knowhow vergroten en samen met onze partners steeds complexere projecten in goede banen leiden. Engineering SYSTEMS, INSTALLATIONS & MAINTENANCE FRANCE ENERGY SERVICES FRANCE INTERNATIONAL District Energy Een derde succesfactor schuilt in onze continue aandacht voor de efficiëntie van onze bedrijfsprocessen. We hechten veel belang aan veiligheid onze ambitie is een zero accidents policy. In 2013 hebben we opnieuw recordresultaten neergezet wat betreft het aantal ongevalvrije werkuren. Zowel voor onze medewerkers als ten opzichte van onze klanten moet veiligheid op elk moment een topprioriteit zijn. BENELUX 18 200 medewerkers Omzet : 2,94 miljard Cofely onderscheidt zich eveneens door zijn toenemende internationalisering. We slagen erin nieuwe markten aan te boren, zoals in het Midden-Oosten, waar we in Qatar de lijnen hebben uitgezet voor een veelbelovend project. Of in Canada, waar we een nieuwe onderneming met activiteiten in de olie- en gassector hebben opgericht. Die strategische evolutie remt ons niet af in onze keuze om verankerd te blijven in de Benelux, om er onze klanten vanaf de eerste rij met raad en daad bij te staan. Proximity Belgium & LUXEMBOURG INTERNATIONAL Proximity The NETHERLANDS Al deze sleutelfactoren samen lieten ons toe om in 2013 projecten te voltooien en te lanceren waarop we trots mogen zijn. Ik denk bijvoorbeeld aan het Agility Center Cofely dat we hebben opgezet in Gembloux (BE). Dat is een van de meest groene datacenters in heel Europa. Wij hebben ook een onderhoudscontract bij ABN-AMRO in Nederland gewonnen. In Harelbeke bouwen we mee aan een bijzonder sluizencomplex, waarvoor we innovatieve technologie inzetten met een sterke toegevoegde waarde. COFELY FABRICOM COFELY AXIMA COFELY SERVICES OIL, GAS & POWER COFELY FABRICOM Algeria, Belgium, NoRway, United Kingdom, The NeTHerlands AIRPORT SOLUTIONS COFELY AIRPORT SERVICES worldwide COFELY Ook onze industriële activiteiten werpen hun vruchten af. GlaxoSmithKline bevestigde opnieuw zijn vertrouwen in ons voor de bouw van zijn nieuwe panden. Ook het geïntegreerde facility management kwam onze richting uit. Onze vestiging in Nederland won de International Project Excellence Award voor haar kwalitatieve dienstverlening in haar samenwerking met ASML. Cofely Fabricom mag zich bovendien een erkend dienstencentrum noemen voor General Electric (GE). Een primeur binnen de olie- en gassector in Europa, die ons meteen tot een referentie maakt in industrieel onderhoud. De aard van onze activiteiten maakt dat we een belangrijke bijdrage leveren aan duurzame ontwikkeling, energietransitie, duurzame mobiliteit, de steden van de toekomst... In 2013 deden we dat met initiatieven als The Green Quest in Nederland, of door een prijs uit te reiken aan de Duurzaamste gemeente van België. Het verdient tot slot ook vermelding dat we in 2013 50 jaar Cofely Services vierden. Een halve eeuw toewijding aan onze klanten en aan de samenleving, die in alles wat we doen centraal staat. Dat wordt treffend geïllustreerd door het winnen van de Time4Society Award. Een prijs die onze medewerkers in de wacht sleepten voor de tijd die ze investeerden in maatschappelijke projecten. FACILITY MANAGEMENT COFELY Canada, Middle east, United states of America COFELY Xavier Sinéchal CEO, Cofely Benelux 2 I Cofely Cofely I 3

Integrator van multitechnische oplossingen Onze enorme ervaring maakt ons tot een krachtige speler in elke fase, van het ontwerp tot de installatie en implementatie van deze grote projecten. Ons unieke projectmanagementmodel garandeert een optimale beheersing van de processen. Onze competenties Complexe projecten, geavanceerde technologie, aanzienlijk risicomanagement. In de sectoren energie en infrastructuur mag je, nog minder dan in andere sectoren, niets aan het toeval overlaten. COFELY Ontwerp & Installatie Consultancy en advies Haalbaarheidsstudies Ontwerp en fabricage Installatie en commissioning Projectmanagement Duurzame oplossingen Energie-efficiëntie-audits Multitechnisch beheer en onderhoud Onze markten Onze klanten zijn ondernemingen en organisaties in de publieke en particuliere sector die een belangrijke invloed hebben op de economie, de maatschappij en onze leefomgeving. In nauw overleg met hun ingenieurs en technici steunen we onze klanten bij hun strategische doelstellingen en werken we aan de realisatie van de meest vooruitstrevende, innovatieve projecten. We helpen overheidsinstellingen en besturen met projecten die resulteren in een meer gestroomlijnde en energie-efficiënte publieke infrastructuur. Voor grote projecten die op de lange termijn ten goede komen aan de samenleving gaan we regelmatig publiek-private samenwerkingen (PPS) aan. Dankzij onze expertise in de Benelux hebben wij in een aantal specifieke segmenten een brede internationale aanwezigheid weten te bewerkstelligen. Onze klanten in die segmenten zijn voornamelijk petrochemische bedrijven, grote energieproducenten en luchthavens. Infrastructuur Als leverancier van multitechnische diensten steunen we de ontwikkeling van onze klanten, door hen te helpen te innoveren met voortdurende aandacht voor duurzaamheid. Onze specialisten staan ter beschikking voor alle projecten, ongeacht de omvang of specifieke kenmerken. Met onze geïntegreerde oplossingen en technische support stellen wij onze klanten in staat hun processen te optimaliseren en zich te focussen op hun kernactiviteiten. Energiebeheer en warmte- en koudenetwerken Facility Management Gebouwen Industrie Zo zijn wij een gewilde partner in alle stadia: van het ontwerp en het beheer tot de uitvoering van projecten; en van het onderhoud van installaties tot de exploitatie ervan, via het technisch beheer op lange termijn en de gegarandeerde beschikbaarheid. Dankzij de combinatie van systemen, instrumenten en interne procedures die we in de loop der jaren hebben ontwikkeld, kunnen wij diensten van superieure kwaliteit bieden voor de specifieke behoeften van onze klanten, met inachtneming van de afgesproken termijnen, budgetten en milieueisen. Onderhoud & diensten Energie OIL & GAS Luchthavens 4 I Cofely Cofely I 5

Mijlpalen in 2013 Een jaar vol projecten bij Cofely Wij zijn zowel in de Benelux als internationaal actief en onze expertise omvat een brede waaier aan technische diensten. De multitechnische projecten die wij uitvoeren zijn bijzonder gevarieerd: van ontwerp tot uitvoering, via onderhoud, beheer, en diensten op het gebied van integrated facility management en of on- en offshore constructies en services. In het kader van het energietransitiebeleid bieden wij onze klanten duurzame oplossingen. Hieronder volgen enkele voorbeelden van de uiteenlopende projecten die wij in 2013, in nauwe samenwerking met onze klanten uit de privé- en overheidssector, met succes hebben afgerond. #03 Flexibiliteit ten dienste van olie en gas Cofely (NL) heeft de eerste slimme modulaire Early Production Unit (EPU) voor de Olie en Gas industrie ontworpen en gebouwd. De EPU is in staat op een slimme maar eenvoudige manier olie- en gasbronnen op de kortst mogelijke termijn rendabel te exploiteren door olie, water en gas ter plekke van elkaar te scheiden. De eerste EPU werd ontwikkeld met de steun van GDF SUEZ E&P Deutschland GmbH en zal begin 2014 in gebruik genomen worden. #01 Safety first Cofely Fabricom lanceert een uitgebreide bewustmakingscampagne voor meer veiligheid die zijn inspiratie zoekt in de bioscoop, met als slogan: Veiligheid, da's gene cinema! Het doel is het aantal arbeidsongevallen nog verder te laten afnemen door in te spelen op het gedrag van iedere medewerker. De campagne krijgt in oktober een ASAP HR Award, die wordt uitgereikt aan ondernemingen die zich onderscheiden door hun HR- en veiligheidsbeleid. #02 Vrijwilligerswerk Cofely Services start met het project Voluntario om medewerkers te stimuleren zich in te zetten voor de maatschappij. Geïnteresseerde werknemers kunnen tijdens de werkuren twee dagen vrijwilligerswerk verrichten. Ze kiezen zelf de organisatie of vereniging die ze willen steunen en aan welk project ze tenminste vier dagen van hun vrije tijd besteden. Cofely Services ontvangt in 2013 uit handen van de Vlaamse Minister-President de Time4society prijs voor 'nieuwkomer van het jaar'. Deze prijzen worden toegekend aan bedrijven die zich inzetten om het concept tijd geven en tijd nemen voor maatschappelijke projecten uit te dragen. #05 Aansluiting van een offshore windturbinepark Cofely Fabricom neemt het hoogspanningsonderstation in gebruik dat het bouwde voor het offshore windturbinepark West of Duddon Sands in Schotse wateren (Dong Energy - Scottish Power, 108 turbines). Het heeft een geïnstalleerd vermogen van 389 MW. Cofely Fabricom beschikt over multidisciplinaire knowhow, ervaring als leverancier van offshore onderhoud en andere diensten aan de olie- en gasmarkt en competenties op het gebied van elektriciteit. Hierdoor kunnen wij talloze oplossingen ontwikkelen voor verschillende offshore windturbineparken in de Noordzee. #04 Cofely Services blaast 50 kaarsjes uit Op 5 maart viert Cofely Services (BE) zijn vijftigjarige bestaan. Bij die gelegenheid wordt ook de verjaardag van de 49 werknemers gevierd, die in datzelfde jaar geboren zijn. Een halve eeuw ten dienste van de klant, als dat geen reden is voor feest! 6 I Cofely Cofely I 7

#07 Opening van Champ de la Lune in Braine-le- Comte Het zevende sport- en vrijetijdscentrum van Sportoase, het eerste van zijn soort in Wallonië, opent zijn deuren in Braine-le-Comte. Dit waterparadijs, dat Champ de la Lune gedoopt werd, combineert een zwembad, fitnesscentrum, sportzalen, een sporthal en sportterreinen in open lucht met een café-restaurant en conferentieruimtes. Het werd ontwikkeld in een publiekprivate samenwerking (PPS) door Sportoase, een joint venture van Cofely Services en aannemer Van Roey. Bij het ontwerp, de bouw en het beheer van de Sportoasecomplexen ligt de nadruk op energie-efficiëntie en duurzaamheid. #06 Just-in-time ten dienste van de klant Na de constructie van een nieuwe productiefaciliteit in Wilrijk, die 3000 elektriciteits kasten per jaar kan produceren voor de compressoren van Atlas Copco, plaatst het Zweedse bedrijf een nieuwe opdracht bij Cofely Fabricom: de levering van een nieuw model elektrakast in potentiële hoeveelheden van 12.000 exemplaren per jaar. Allemaal met just-in-time levering. #09 Modulaire offshore successen De eerste twee modules voor offshore olieplatformen, gefabriceerd in de module construction yard van Cofely Fabricom in Hoboken, (BE) worden vervoerd naar hun eindbestemming in de Noordzee. Eén module is het bovenste deel van een nieuw platform van GDF SUEZ E&P Nederland ter hoogte van Scheveningen, de tweede is een compressiemodule die de productie van een bestaand platform op 133 km van de kust moet verbeteren. #10 Een bekroonde PPS In het kader van de nationale PPS-dag (dag van de publiek-private samenwerking), zijn er twee prijzen uitgereikt aan voorbeeldige projecten. Eén daarvan was het project Malevé, een samenwerking tussen Belfius en Cofely Services om een complex met 30 serviceflats voor ouderen te bouwen. De aanbesteding werd uitgeschreven voor het ontwerp, de realisatie, de financiering en het onderhoud van het gebouw gedurende 27 jaar. De technische studies en installaties en het technische en architectonische onderhoud gedurende de volledige looptijd van het contract zijn toegewezen aan Cofely Services. #08 Een tweede reuze opslagtank in Rotterdam De tweede reuze opslagtank die Cofely Fabricom in Rotterdam bouwde voor M.E.T. (Maatschap Europoort Terminal) voor de opslag van ruwe aardolie wordt in gebruik genomen. De opslagtank, die voorzien is van een vlottend deksel, heeft een diameter van 79 m, is 21 m hoog en biedt een capaciteit van 105.000 m³. Beide opslagtanks worden gebruikt door BP en Total. Het turnkeyproject werd gerealiseerd in 225.000 werkuren zonder ongeval. Het omvatte onder meer het ontwerp, de civiele bouw, de plaatsing en de aansluiting van de pijpleidingen. #11 Het Nederlandse elektriciteitsnet verbeteren In samenwerking met BAM heeft Cofely Fabricom het contract binnengehaald voor het het tracé Vijfhuizen- Bleiswijk van de R380 Noordring, dat netbeheerder TenneT moet toelaten om de transmissiecapaciteit van zijn elektriciteitsnet te verhogen. Cofely Fabricom is verantwoordelijk voor het weghalen van de oude hoogspanningslijn en het plaatsen van de masten en kabels voor de nieuwe lijn. 8 I Cofely Cofely I 9

#12 Nieuw hoofdkantoor in Noorwegen Cofely Fabricom (NO) verhuist naar zijn nieuwe hoofdkantoor in Forus bij Stavanger. Het gebouw omvat 800 kantoren en kan worden uitgebreid tot 1000. Het komt tegemoet aan de voortdurende groei van het bedrijf in dit land en is centraal gelegen om het contact met zijn voornaamste klanten en partners in de regio te versterken. Cofely Fabricom heeft erover gewaakt dat het gebouw, dat geleased wordt, voldoet aan de strengste normen op het gebied van energie-efficiëntie. #13 Parkeergeleidingssysteem ook in middelgrote steden Steeds meer steden kiezen voor een parkeergeleidingssysteem om een goede bereikbaarheid van de binnenstad te verzekeren. In samenwerking met FLOW werkt Cofely Fabricom in Aalst aan een modulair parkeergeleidingssysteem waardoor automobilisten veel sneller een parkeerplaats kunnen vinden en hun CO 2 -uitstoot vermindert. #14 Een Connector in Brussels Airport In Brussels Airport bouwen teams van Cofely Fabricom de Connector, het nieuwe verbindingsgebouw dat de passagiers toegang zal bieden tot de gates (Pier A). Dit omvangrijke project omvat elektrische installaties, verbindingen voor digitale netwerken, brand detectie, en beveiligingssystemen tegen blikseminslag. Dankzij het gebruik van ledverlichting en 1500 m² aan dakramen zal het energieverbruik kunnen worden beperkt. De grootste uitdaging bestaat om het werk volgens de strengste veiligheidsnormen uit te voeren, en zonder dat de reizigers enige hinder ondervinden. #17 Een gigantische hangar voor de B787 Dreamliner Jetairfly, de eerste Belgische luchtvaartmaatschappij die een Boeing 787 Dreamliner inzet, heeft op het terrein van Brussels Airport een nieuw gebouw neergezet, inclusief een hangar van 7.000 m² om drie soortgelijke toestellen in onder te brengen. Cofely Axima was verantwoordelijk voor de klimaatregeling en diverse andere installaties, waaronder de brandbeveiliging. #18 Een in Gembloux groen datacenter #19 De eerste drie IT-zalen van het groene datacenter dat Cofely in het wetenschapspark Crealys in Gembloux bouwt, worden opengesteld. In twee ervan zijn de informaticadiensten van GDF SUEZ ondergebracht. De derde kan worden gebruikt voor externe klanten. Het project voorziet de bouw van 10 bijkomende lokalen van meer dan 514 m² elk. Dit datacenter streeft naar maximale energie-efficiëntie dankzij de gepatenteerde FRAU-technologie (FRee cooling Autonomous Unit) van Cofely Services. Die technologie levert spectaculaire resultaten op: de jaarlijkse ecologische voetafdruk van het gebouw wordt verminderd met het equivalent van 10.000 ton CO 2 -uitstoot! IPMA Excellence Award Op het internationale IPMA Award Gala ontvangt Cofely Nederland de Silver Winner onderscheiding in de categorie Grote Projecten voor uitzonderlijke prestaties in het kader van het project NC 5D Clean Room bij ASML in Veldhoven (NL). Binnen dit project had Cofely de opdracht voor het bouwen van een nieuwe clean room met Central Utility Building. Deze nieuwe clean room moest bestaan uit vijftien cabines waarin de nieuwste, nog te ontwikkelen, generatie ASML lithografische machines werden gebouwd. De International Project Management Association (IPMA) ijvert voor de professionalisering van projectbeheer. Cofely had eerder in 2013 al de Nederlandse Project Excellence Award van IPMA in de wacht gesleept. #15 #16 Nieuwe onderzeese boorputten De verbouwing van het bovengedeelte van het Nederlandse offshore olieplatform De Ruyter, waar Cofely Fabricom sinds 2011 aan werkt, wordt afgerond. Deze werken omvatten de constructie van twee nieuwe onderzeese schachten boven de drie bestaande schachten. Om de veiligheid van de medewerkers te garanderen en te zorgen voor minimale downtime van de productie, is gebruikgemaakt van innovatieve overdrukcabines. Ook is speciale lasapparatuur met röntgenstralen ingezet, voorzien van speciale bescherming, om interferentie met de productiesensoren te vermijden. Het servicecenter van GE Een primeur! Cofely Fabricom wordt door GE erkend als Authorized Service Center (ASC) in de Benelux voor het onderhoud, de revisie en de upgrade van 200 tot 250 installaties bij klanten in de sector Oil & Gas. In het kader van dit contract worden twaalf werknemers na een intensieve opleiding door GE voltijds ingezet. Deze overeenkomst maakt Cofely Fabricom tot een toonaangevende speler in industrieel onderhoud in de Oil & Gas industrie. #21 Leuven, de duurzaamste gemeente Voor het tweede opeenvolgende jaar werd op initiatief van Cofely Services de prijs voor de duurzaamste gemeente georganiseerd. Dit jaar gaat de prijs naar de stad Leuven (BE) voor het project Leuven Klimaatneutraal 2030. De Luikse gemeente Chaudfontaine (BE) krijgt een speciale vermelding van de jury. Deze prijs biedt Belgische gemeentes de mogelijkheid om hun initiatieven en ervaringen op het gebied van duurzame ontwikkeling in de schijnwerpers te zetten. #20 Het Rotterdamse kantoor van Cofely (NL) herontwikkeld Cofely (NL) neemt haar nieuw kantoorgebouw in Rotterdam in gebruik. Het gebouw van bijna 6.200 m² is een herontwikkeling van het historisch kantoor van Cofely in de haven van Rotterdam. Het nieuwe pand wordt gebruikt door de vestiging Cofely West Industrie. Cofely heeft haar krachten en expertise gebundeld met die van OVG Real Estate om systemen te ontwerpen die niet alleen op intelligente wijze energie opwekken maar ook besparen. Samen met het havenbestuur heeft OVG daarnaast een ingrijpende bodemsanering uitgevoerd in het vroegere havengebied. 10 I Cofely Cofely I 11

Onze markten Wij helpen onze klanten de wereld van morgen te bouwen Door onze expertise op het gebied van engineering, productie, installatie, energie- en technisch beheer, en facility management op lange termijn kunnen wij onze klanten een service van hoge kwaliteit bieden met duurzame en hoogwaardige innovatieve oplossingen. Wij zijn actief in uiteenlopende sectoren en onze expertise wordt internationaal erkend en ingezet. Wij hebben slechts één ambitie: onze klanten de meest geavanceerde oplossing bieden voor hun uitdagingen en behoeften. Een aantal kerncijfers voor de Benelux DivisiE 2,94 miljard Omzet 2013 1 610 Aantal nieuwe medewerkers in 2013 18 176 Aantal mederwerkers 4,29 Veiligheid in frequentiegraad Het is onze ambitie om onze klanten innoverende, hoogwaardige en duurzame oplossingen aan te reiken. Wij besteden daarom bijzondere aandacht aan hun specifieke behoeften. Ons doel bestaat er niet alleen in om een duidelijk inzicht te verkrijgen in de moeilijkheden waarmee onze klanten geconfronteerd worden, maar ook om hen voor te bereiden op de uitdagingen in hun sector. Xavier Sinéchal, CEO, Cofely Benelux 12 I Cofely Cofely I 13

Infrastructuur Voor een betere mobiliteit, economie en maatschappij We bieden oplossingen voor een betere mobiliteit, een verhoogde veiligheid op wegen, sporen, luchthavens en waterwegen, en een hogere betrouwbaarheid van elektriciteits- en communicatienetwerken. Wij helpen overheden, overheidsbedrijven en lokale besturen om de levenskwaliteit, het comfort en de veiligheid van de burger te verbeteren. Wij helpen hen om het hoofd te bieden aan de uitdaging van de toekomst door op hun vraag systemen voor het dynamische beheer van gegevens, bewaking en automatisering in te zetten, projecten die essentieel zijn voor economische en maatschappelijke ontwikkeling. Altijd een trein voorsprong Infrabel, de beheerder van het Belgische spoorwegnet, vertrouwde Cofely Fabricom de opdracht toe om de bovenlijnen te vervangen in de zones Doornik, Bergen en Charleroi (BE). Het gaat over een raamovereenkomst waarbij de uit te voeren werken na een audit van de betreffende spoorlijnen worden vastgesteld. Het is waarschijnlijk dat de inspecties uitwijzen dat er talrijke objecten moeten worden vervangen: de palen, de beschermingsblokken aan de voet van de palen, de dwarsliggers en consoles, de bevestigingen en ophangingen, de ophang- en verankeringsisolatoren, de spanners, de bliksemafleiders,... in feite zowat alles behalve de sporen zelf! Naast andere spoorprojecten die in 2013 van start gingen, is Cofely Fabricom ook betrokken bij de werkzaamheden voor een verbinding tussen de stations Schuman en Josaphat in Brussel (GEN-project) en aan de Liefkenshoek, de nieuwe verbinding tussen de beide oevers van de Antwerpse haven. Dat laatste project wordt de langste spoorwegtunnel van België. 7 km De Liefkenhoek is de langste spoorwegtunnel van België 2 1 Okapi in Montreal Opnieuw openbaar vervoer, maar nu aan de andere kant van de oceaan. Drie jaar nadat het Facility Management van busstations van het Agence Métropolitaine de Transport de Montréal (AMT) voor het eerst aan Cofely Services (CA) werd toegewezen, wordt dit mandaat in 2013 verlengd. In 2012 was het al uitgebreid. Naast het beheer van de elektromechanische en bouwtechnische systemen, is Cofely Services ook verantwoordelijk voor het algehele beheer inclusief schoonmaak, onderhoud van de groene zones en sneeuwruimen. Het bedrijf beheert ook het energieprogramma van de drie hoofdvestigingen en begeleidt de inspanningen van het AMT om twee milieucertificeringen te behalen. Het OKAPI-systeem dat Cofely Services ontwikkeld heeft, werd aangepast voor toepassing in de specifieke situatie van het AMT. Het systeem voert audits uit aan de hand van concrete en meetbare prestatie-indicatoren om zo de punten te identificeren waarvan de verbetering het meest rendabel is op het gebied van onderhoud van de binnen- en buitenruimtes. Frisse lucht in de Brusselse metro Cofely Fabricom en Cofely Services hebben als partners een raamovereenkomst ondertekend voor de vernieuwing van het ventilatiesysteem in de Brusselse metro (BE). De twee bedrijven zullen drie jaar lang nauw samenwerken om dit project uit te voeren. Het doel is om in alle technische ruimtes en lokalen stabiele temperaturen tot stand te brengen en zo het energieverbruik van het net nauwkeuriger te kunnen controleren en beheren. Een ander doel van de vernieuwing van de ventilatie is de levensduur van de technische installaties te verlengen door de hoeveelheid stof in de lucht te verminderen. De expertise van beide partijen wordt hier maximaal benut: Cofely Fabricom is verantwoordelijk voor de elektrische werken, terwijl Cofely Services het energiebeheer voor haar rekening neemt. 14 I Cofely Cofely I 15

Infrastructuur Het langste viaduct van Nederland Verbetering van de mobiliteit houdt in de eerste plaats een verbetering van het openbaar vervoer in, maar ook voor een vlottere doorstroming van het verkeer is er nog werk aan de winkel. Enkele voorbeelden hiervan zijn de werkzaamheden die Cofely levert op het langste viaduct van Nederland. Cofely (NL) heeft de elektromechanische installaties ontworpen en geplaatst voor de nieuwe Westrandweg in Amsterdam. Het gaat onder meer over de realisatie van de dynamische openbare verlichting en een detectiesysteem voor afwijkend verkeersgedrag, waarmee files tijdig worden gesignaleerd en maatregelen kunnen worden genomen om de verkeersstroom weer op gang te brengen. Daarnaast zorgt Cofely voor de benodigde aanpassingen in de verkeerscentrale van Noord-West Nederland. Net als de hypermoderne installaties die Cofely ontwierp en installeerde in de Leidsche Rijntunnel in Utrecht, worden deze twee projecten gekenmerkt door de inzet van spitstechnologie en bescherming van het milieu. Archimedesschroef in Harelbeke In het kader van de joint venture Leieland (met Jan De Nul, Aelterman en Herbosch-Kiere) is Cofely Fabricom betrokken bij de architectonische planning, de ingenieurswerken en de bouw van een nieuw sluizencomplex op de Leie in West-Vlaanderen (BE). Dit grootschalige project vormt een cruciaal onderdeel van de herinrichting van het stadscentrum van Harelbeke. Cofely Fabricom is verantwoordelijk voor de elektromechanische installaties van het volledige complex, inclusief een sluis met drie deurensets, de stuwen voor het regelen van het waterniveau, de grootste vispassage die ooit in België gebouwd is en twee bruggen in het stadscentrum. Het complex zal daarnaast een waterkrachtcentrale omvatten om het energieverbruik en de CO 2 -uitstoot zo laag mogelijk te houden. De pompcentrale die hiervoor geïnstalleerd wordt, zal gebruik maken van Archimedesschroeven zoals Cofely Fabricom er eerder al in het Albertkanaal installeerde een techniek die het bedrijf perfect onder de knie heeft. Infrastructure-as-a-service en cloud computing in de Euregio Cofely (NL) en Uniserver, de Nederlandse koploper in cloudinfrastructuur, bundelen hun krachten om Infrastructure-as-a-Service (IaaS) aan te bieden in de Euregio. Cofely zal deze IaaS-service van Uniserver aanbieden vanuit zijn datacenter in Maastricht. Cofely legt daarmee de lat nog hoger en biedt zijn klanten voortaan niet alleen toegang tot IaaS en cloud computing in hun directe omgeving, maar tegelijkertijd ook infrastructuur en opslag van hogere kwaliteit die voor 100% beveiligd is, op voorwaarde dat de technologie geen gebruik maakt van het internet. Het TIER III-datacenter van Cofely in Maastricht is 'carrier neutral' (m.a.w. het laat verbindingen tussen alle types netwerken toe) en maakt gebruik van de meest geavanceerde technologieën op het gebied van beveiliging, koeling en stroomvoorziening. Het datacenter, dat volledig op groene energie draait, biedt betrouwbaarheid, flexibiliteit en duurzaamheid in één. Deze samenwerking brengt dus het beste uit twee werelden samen: een modern datacenter en een IaaS-service van topkwaliteit. Investeren in IT Door de aankoop van Data Unit, een bedrijf uit Lummen dat zich specialiseert in gegevensbeveiliging, vervolledigde Cofely Fabricom in 2012 zijn dienstenpakket op het gebied van gegevensoverdracht en netwerkintegratie. In 2013 ontwikkelt Cofely (NL) zich verder op het gebied van IT door ENNE Solutions over te nemen, een bedrijf dat cloudcomputingdiensten biedt aan datacenters. Cofely biedt alomvattende technische oplossingen aan de markt van datacenters en kan daarbij steunen op jarenlange ervaring in het ontwerp, de bouw en het beheer van dergelijke datacenters in de Benelux en daarbuiten. De overname van ENNE Solutions versterkt de marktpositie van Cofely en biedt het bedrijf de mogelijkheid om zijn dienstenaanbod nog verder uit te breiden. 16 I Cofely Cofely I 17

Gebouwen Winstgevende en duurzame oplossingen voor gebouwen Kunnen we het ons vandaag de dag nog veroorloven om woningen te bouwen of te renoveren zonder ons zorgen te maken over de energie-efficiëntie en de werking hiervan, de kwaliteit van de verlichting, de optimalisatie van de beveiliging, de prestaties van de technische installaties en de bescherming van het milieu? Voldoen aan deze nieuwe eisen staat centraal in onze missie. De knowhow van onze ingenieurs en experts staat aan de voorhoede van de nieuwe technologieën. Met onze expertise op het gebied van technische installaties en diensten kunnen wij onze klanten in België, Nederland en elders in de wereld, betaalbare, duurzame en betrouwbare oplossingen bieden om hun gebouwen optimaal te onderhouden. Energieefficiëntie van de gebouwen Onze oplossingen voor duurzame kantoren Cofely werkt mee aan de constructie en de inrichting van de GDF SUEZ-toren in Brussel, een toonbeeld van energie-efficiëntie, die voldoet aan strenge internationale milieunormen. Het gebouw verbruikt 30% minder energie en de CO 2 -uitstoot ligt 35% lager dan het gemiddelde. Om dit resultaat te bereiken maakt GDF SUEZ onder andere gebruik van een geothermische energiecentrale, isolatie met driedubbel glas, geoptimaliseerde HVAC-systemen, efficiënte afvalsortering, automatische bediening van de verlichting en hergebruik van water. Wij vinden dat we moeten investeren in duurzame en vooral verantwoordelijke groei. Bernard Arimont, CEO, Cofely Axima De WiFi Experience volgens Cofely Het WiFi-beheersysteem van Cofely (NL) biedt een oplossing die voldoet aan de steeds grotere vraag op de netwerkmarkt naar betrouwbare en stabiele draadloze systemen met meer beheermogelijkheden. Winkelcentra, organisatoren van evenementen, scholen en zorginstellingen willen hun netwerken zo inrichten dat ze bezoekers ook digitaal kunnen ontvangen. Door middel van verschillende gebruikersgroepen en met de mogelijkheid om te controleren wie op welk moment toegang heeft tot welke informatie. Cofely ontwikkelt voor iedere klant een maatwerkoplossing, verzorgt de implementatie en het beheer op afstand als full service oplossing. Deze WiFi Experience van Cofely werd gerealiseerd in het pretpark Walibi Holland en was al in oktober 2013 tijdens de Halloween Fright Nights volledig operationeel. In Den Haag koos het winkelcentrum New Babylon voor dit systeem om zijn bezoekers tijdens het shoppen een extra service aan te kunnen bieden. Een apart WiFi-portaal kondigt de laatste nieuwtjes en aanbiedingen van het winkelcentrum aan. GDF SUEZ Tower 30% Energieverbruik 30% lager dan het gemiddelde -35% CO 2 -uitstoot CO 2 Internationale milieucertificering HQE BREEAM 75,000 m 2 voor meer dan 3000 mensen 500 zonnepanelen 18 I Cofely Cofely I 19

Gebouwen BEST FM 2012 1 275 m is de lengte van de grootste fontein ter wereld die in Dubai staat en waarvoor Cofely verantwoordelijk is voor het onderhoud Versterkte aanwezigheid in de Perzische Golf In Dubai, een stad in de Verenigde Arabische Emiraten, staat de grootste fontein ter wereld die alle records verbreekt en uitkomt in een kunstmatig meer aan de voet van de hoogste wolkenkrabber ter wereld, de Burj Khalifa. De hogedrukspuiten kunnen 83.000 liter water 152,4 meter hoog en 275 meter ver spuiten. Het waterballet wordt begeleid door een kleurenspel van licht en geluid dat tot stand wordt gebracht door meer dan 6.600 lampen en 25 kleurenprojectors. Deze uitzonderlijke installatie is zichtbaar is op 32 km. Het onderhoud van deze bijzondere fontein werd toevertrouwd aan Cofely Besix Facility Management. Koolstofneutraal Leuven Wanneer een stad ambitieuze doelstellingen aankondigt op het gebied van duurzame ontwikkeling, weet zij waar aan te kloppen om die doelstellingen te helpen verwezenlijken. De stad Leuven (BE) vertrouwde de verantwoordelijkheid voor het technische beheer van de HVAC-installaties, elektriciteitssystemen, liften, brandbeveiligingssystemen en het algemene energiebeheer van een veertigtal openbare gebouwen toe aan Cofely Services. Dit alles in het kader van de Leuvense doelstelling om uiterlijk in 2030 klimaatneutraal te zijn. Cofely Services gebruikt telemetrie om de energieprestaties van de bestaande systemen te meten en renoveert installaties om hun energiebesparend potentieel te verhogen. Ook Cofely Fabricom en Cofely Axima zijn betrokken bij deze werkzaamheden. FOCUS Moderne technologie in een historisch gebouw De abdij van Averbode, die in 1135 werd gebouwd en in de veertiende eeuw werd voorzien van zijn bekend gotisch portaal dat nog steeds kan worden bewonderd, is een hoogtepunt in het historische architectonische patrimonium van Vlaanderen (BE). Het herbergt tegenwoordig een gastenverblijf, een rusthuis en een bibliotheek. Helaas is het verwarmingssysteem van het gebouw volledig verouderd, met een ketel uit de jaren 80 en lekke leidingen die niet kunnen worden hersteld zonder de structuur van het gebouw zelf aan te tasten. Het resultaat is een jaarlijkse verwarmingsrekening van 129.000 euro, nog eens 20.000 euro aan herstelkosten, plus de elektriciteitsrekening, etc. De beheerders van de abdij deden dan ook een beroep op Cofely Axima om een nieuw verwarmingssysteem te installeren dat efficiënter en economischer werkt. Na een grondige audit opteerde Cofely Axima voor een oplossing die het vereiste comfort levert en de energie- en onderhoudskosten beperkt zonder aan het historische karakter van het gebouw te raken: een warmtekrachtcentrale die een warmtepomp voor het warme sanitaire water en de elektriciteitsproductie combineert met een verwarmingsketel met hoog rendement. + 828 m Burj Khalifa, het hoogste project van Cofely Services 12 Nationaliteiten werken samen voor Cofely in het Midden-Oosten Niet ver van Doha (Qatar) verzorgt Cofely Besix Facility Management ook het facility management van de Beach Tower, een wolkenkrabber van 34 verdiepingen die 117 meter hoog is en 240 flats telt. Dit zijn de eerste hoogtepunten van wat er uitziet als een veelbelovende ontwikkeling voor Cofely in Qatar. 20 I Cofely Cofely I 21

INDUSTRie Efficiëntere en meer betrouwbare installaties De deskundigheid die onze medewerkers tijdens hun jarenlange ervaring hebben verworven, vormt de basis van de multitechnische diensten die wij vandaag aan onze industriële klanten kunnen bieden. Elektriciteit, HVAC, industriële koeling, instrumenten, leidingen, mechanica, brandbeveiliging, procesbeheer, automatisering. Met onze ervaring en onze inzet voor doeltreffende, duurzame en rendabele oplossingen kunnen wij alle opdrachten aan die ons worden toevertrouwd, met maximale garanties. Dankzij onze diensten voor onderhoud en technisch beheer zijn onze klanten bovendien verzekerd van de efficiënte en betrouwbare werking van hun installaties. En als laatste troef bieden wij ze de gelegenheid om hun energieverbruik aanzienlijk te verminderen. Ten dienste van farmaceutisch onderzoek... Alle Cofely ondernemingen bedienen talrijke industriële klanten in de Benelux en elders. Velen hebben al jaren vertrouwen in Cofely en vragen een almaar uitgebreidere dienstverlening. Een voorbeeld hiervan is de Britse farmaceuticareus GlaxoSmithKline, die sinds de jaren 90 een beroep doet op Cofely Services en onlangs het integrale beheer van de facility services op zijn Belgische vestigingen in Waver en Rixensart heeft toevertrouwd. Dit vierjarige contract behelst het technische beheer van de installaties en het energiebeheer van gebouwen, alsook het beheer van de liften en dakbedekking van de twee genoemde vestigingen en van de vestiging in Gembloux. Op vlak van energie-efficiëntie en milieuprestaties leveren onze oplossingen een vermindering in CO 2 -uitstoot van 5% per jaar. Door de samenwerking met Cofely Services wil Mondelez zijn efficiëntie in het algemeen en zijn energie-efficiëntie in het bijzonder verhogen en tegelijkertijd belangrijke besparingen realiseren. Stefan Raeves, Sector Manager, Cofely Services... en van het poliovaccin GSK heeft ook contracten hernieuwd met Cofely Axima en Cofely Fabricom, die al vele jaren actief zijn op de vestigingen van het bedrijf. In 2013 kregen zij belangrijke nieuwe contracten voor HVAC, automatisering, black utilities, clean piping en elektriciteitsinstallaties toegewezen. Deze contracten betreffen het nieuwe gebouw van GSK voor de productie van het poliovaccin. De verschillende bedrijven van Cofely kunnen hier hun onderlinge synergie ten volle laten zien. Reuze-opslagtanks opheffen Cofely Fabricom repareert vier opslagtanks van Vopak Europoort, de Nederlandse marktleider in de opslag van vloeistoffen. De opslagtanks met platte bodem werden meer dan 40 jaar geleden op zand gebouwd en moesten nu worden hersteld. Dat hield in dat de buitenkant en de centrale steunpalen voor het dak moesten worden opgeheven. Begin 2013 kreeg Cofely Fabricom de opdracht om twee soortgelijke grote opslagtanks te herstellen. Meer info over het optillen van tanks: Een unieke gesprekspartner voor Fujifilm Sinds 2007 is Cofely (NL) verantwoordelijk voor het Integrated Facility Management van de gebouwen van Fujifilm in Nederland. Deze overeenkomst voor geïntegreerd facility management werd onlangs voor vier jaar verlengd. Cofely zal in de komende jaren ook inspanningen leveren om zijn integrale dienstverlening te optimaliseren. Zo kan Fujifilm zich toeleggen op de core business. Cofely zorgt voor de permanente ontwikkeling, de uitvoering en de coördinatie van al deze multitechnische diensten en processen en stuurt de activiteiten van meerdere onderaannemers in de productiefabriek in Tilburg aan. Daarbij stelt het bedrijf ook duurzame energieoplossingen voor. 22 I Cofely Cofely I 23

INDUSTRie Belangrijke aanwezigheid in de petrochemie... De Duitse chemiereus BASF bouwt op zijn terrein in Antwerpen (BE) een nieuwe fabriek waar butadieen geëxtraheerd zal worden. BASF heeft ook in Duitsland al een dergelijke extractie-eenheid om te voldoen aan de mondiale vraag naar dit bestanddeel dat veel gebruikt wordt in de automobielindustrie. Butadieen wordt vooral gebruikt als grondstof voor synthetisch rubber bij de productie van banden. In het kader van deze investering van tientallen miljoenen euro s doet BASF een beroep op Cofely Axima om de koelsystemen voor de fabriek te ontwerpen en te installeren. Die systemen zijn essentieel voor de extractie en de opslag van zuiver butadieen. In 2013 heeft Cofely Axima ook zijn positie in de petrochemische sector versterkt door contracten te sluiten met onder meer Eval Europe in Zwijndrecht, Total in Antwerpen en Ineos in Feluy. Cofely Refrigeration (NL) heeft ook lopende projecten in de zuivelindustrie in Nederland (melk- en kaasproductie), met de nieuwbouw van fabrieken voor CONO in Middenbeemster en Conscient Fonterra in Heerenveen, waar spitstechnologie wordt toegepast voor het verbeteren van de productkwaliteit in combinatie met energiebesparing. Onze klanten helpen energieverbruik te verminderen Onze expertise ten dienste van het lanceerterrein van de Ariane 5 Cofely Axima heeft in Kourou in Frans-Guyana alle productiefaciliteiten voor koelwater en de controle-installaties van het lanceerterrein voor de raket Ariane 5 (ELA 3) gerenoveerd. Deze renovatie bestond uit het plaatsen van 5 koelgroepen van 1,1 MW in een enkele productiecentrale voor koelwater en 21 groepen van 250 kw verdeeld over 3 centrales op het terrein. Vanuit de productiecentrale werd 10 km leidingen gelegd, die zorgen voor de bevoorrading van het gebouw waar de eindmontage van de raket plaatsvindt, evenals voor de bevoorrading van het lanceercenter en het lanceerplatform zelf. Door de energiebesparing als gevolg van de gecentraliseerde productie is de jaarlijkse rekening 30% goedkoper. Just-in-time ten dienste van de klant Om te voldoen aan de specifieke behoeften van het naburige Atlas Copco in Wilrijk (BE) opende Cofely Fabricom in 2012 een nieuwe just-in-time - productiefaciliteit die 3000 elektriciteitskasten per jaar kan produceren voor de compressoren van het Zweedse bedrijf. Om deze uitzonderlijke opdracht uit te voeren, werd een nieuwe werkplaats ingericht, die just-in-time, naargelang de behoeften van de klant, elektriciteitskasten produceert. Atlas Copco is zo tevreden over het resultaat dat het bedrijf bij Cofely Fabricom een nieuwe bestelling heeft geplaatst: nu gaat het over een nieuw model elektriciteitskast met een potentiële hoeveelheid van... 12.000 stuks per jaar! Cofely Fabricom biedt een grote meerwaarde door het product binnen 24 uur aan de klant te leveren. Daarnaast zijn er ook de sociale en ecologische voordelen van het gebruik van een lokale beschermde werkplaats die voldoet aan de criteria van duurzame ontwikkeling. Levering binnen 24 uur... waar innovatie nooit ver weg is In Geel is het dan weer Cofely Fabricom dat in de petrochemie zorgt voor innovatie door zijn bijdrage aan de bouw van de nieuwe PET-fabriek van JBF Global Europe. In deze fabriek zal voor het eerst een uniek concept worden toegepast, het 'melt-to-resin'-proces, dat werd ontwikkeld door het onderzoeksbureau Uhde Inventa-Fischer en zowel minder grondstoffen verbruikt als de energieconsumptie met 30% terugdringt in vergelijking met een conventionele productie-installatie. Daarnaast wordt het project op erg korte termijn gerealiseerd en zal het in de streek banen creëren. Cofely Fabricom is verantwoordelijk voor de basis elektriciteitsinstallaties en de instrumentatie, een deel van de ingenieurswerken en het leggen van een pipeline tussen de fabriek van JBF en de dichtbij gelegen grondstoffenleverancier BP Chembel. Geen gesneden koek! Tijdens de komende vijf jaar zal Cofely Services diverse diensten leveren aan Mondelez Herentals (BE), waar de koekjes van LU en Milka gemaakt worden. Het contract betreft het integrale beheer van de infrastructuur. Tot nu toe deed Mondelez (ex-kraft Foods) een beroep op meerdere leveranciers voor het infrastructuurbeheer en voor het onderhoud en beheer van de industriële installaties. In het kader van dit contract voor Facility Management zal Cofely Services een breed scala van taken uitvoeren, van de organisatie van de strooidiensten over het onderhoud van de tuinen en het schoonmaken van de kantoren en de productievestigingen tot de analyse van het energieverbruik en het onderhoud van de verwarmingsketels en HVAC-systemen. Van business jet tot airco De fabriek van Bombardier Aerospace in Downsview, dicht bij Toronto in Canada, stelt 4000 mensen tewerk in de productie-unit van vliegtuigonderdelen en de montage van business jets. De fabrieksinstallaties dateren uit 1982 en de installaties hebben dan ook onderhoud nodig om het comfort van de medewerkers te kunnen blijven garanderen en verstoringen van de productie in de fabriek te vermijden. Bombardier heeft een beroep gedaan op Cofely Services voor het onderhoud en de preventieve herstelwerken, het beheer en het onderhoud van de HVAC-systemen, de geautomatiseerde systemen en de pneumatische bedieningen. Naast de industriële installaties valt ook het beheer van alle vliegtuighangars onder het contract. Cofely Services is eveneens gestart met een programma om het rendement en de energieprestaties van de HVACsystemen te verbeteren. 24 I Cofely Cofely I 25

ENERGie Duurzame productie en consumptie stimuleren Met onze jarenlange ervaring in de energiesector beschikken wij over een grondige kennis van elke schakel in de waardeketen: productie, bevoorrading, distributie en consumptie. Op al die gebieden bieden wij innovatieve diensten. Ons doel is onze klanten te helpen om het aandeel van hernieuwbare energie in hun volledige productie te verhogen, de CO 2 -uitstoot van bestaande centrales te verminderen en energieefficiëntie te verhogen door processen en technische ontwerpen te verbeteren. Nieuwe meet- en zelfregeltechnieken voor het verbruik zijn tools die wij vandaag de dag gebruiken om het dagelijkse beheer van installaties te optimaliseren. 150.000 gezinnen zullen dankzij het project Luchterduinen worden voorzien van elektriciteit Onze multidisciplinaire knowhow, onze ervaring in de offshore olieen gasmarkt en onze expertise in modulaire constructie zorgen er samen met onze innovatiecapaciteit voor dat wij een pioniersrol hebben voor talrijke ontwikkelingen die nuttig zijn voor offshore windmolenparken. Pascal Brunet, Department Manager Offshore Wind, Cofely Fabricom 100 km de lengte van de kabel die het HV substation van Gemini met de kust verbindt Uitfaseren van hfc-koelvloeistoffen Sinds duidelijk is geworden dat bepaalde koelvloeistoffen op basis van fluorhoudende gassen (hfc's) de ozonlaag aantasten, heeft de overheid besloten om het gebruik daarvan geleidelijk te verminderen. Dat geldt specifiek voor de koelvloeistof R22, waarvan het gebruik vanaf 1 januari 2015 verboden wordt door een Europese richtlijn. In die context heeft Electrabel een beroep gedaan op Cofely Axima om de koelinstallaties van de kerncentrales van Doel en Tihange, die R22 gebruiken, te vervangen door nieuwe installaties die een alternatieve, 'schone' koelvloeistof gebruiken. Door deze samenwerking met Electrabel in België kan Cofely Axima zijn expertise in de nucleaire sector versterken. Cofely Axima en Cofely Refrigeration (NL) bieden in de Benelux - als alternatief voor kleinere koelinstallaties met R22 - oplossingen aan op basis van natuurlijke en dus duurzame koelmiddelen. Dat zijn onder andere ammoniak en CO 2. Met deze technologie verwerven wij een voorsprong in traditionele markten zoals in de agro en food business. Ontmanteling van kerncentrales Tecnubel, een ander bedrijf in onze branche, is altijd actief geweest in de nucleaire sector en heeft zijn aanwezigheid in Tihange nu versterkt. Tecnubel was al verantwoordelijk voor het onderhoud van de technische en warme zones van reactoren 2 en 3, en neemt er nu ook reactor 1 bij. Daarmee is het nu verantwoordelijk voor alle dergelijke zones in de centrale. De expertise van het bedrijf overstijgt de Belgische grenzen. Zo sleepte Tecnubel, in een consortium met het Tsjechische bedrijf Chemcomex, het contract in de wacht voor de ontmanteling van de turbinezaal in de Slovaakse kerncentrale van Bohunice. Tecnubel is verantwoordelijk voor de ontmanteling van de betonstructuren waarop de turbines zijn gebouwd en voor het beheer van dat deel van het project. Dit is een strategisch contract voor Tecnubel, dat een belangrijke rol ambieert in de ontmanteling van kerncentrales in België en elders. Meer info over offshore substations: Offshore windturbineparken... De offshore productie van windenergie is een belangrijke factor geworden in de diversificatie van de energiebronnen in Europa. In dit domein heeft Cofely Fabricom in de voorbije jaren een belangrijke expertise opgebouwd, meer bepaald in de modulaire constructie van offshore HV substations (OHVS). Deze substations, die in de omgeving van windmolenparken worden gebouwd, verzamelen de energie geproduceerd door tientallen turbines om die vervolgens via een enkele kabel naar het vasteland te transporteren. Cofely Fabricom heeft al verschillende van deze OHVS gebouwd nabij de kusten van België, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Op het module fabrication yard in Hoboken wordt momenteel een onderstation in 80 transition pieces gebouwd voor de turbines van het project Amrumbank West, een park van 288 MW in de Noordzee. Cofely Fabricom heeft ook een contract in de wacht gesleept voor de ontwikkeling, bouw en installatie van de topside van het OHVS en het controlecentrum op het vasteland van het Nederlandse park Luchterduinen, ons eerste offshore windproject in dat land.... die innovatie op volle zee stimuleren Cofely Fabricom gaat nog een stap verder: in een consortium met de bedrijven Iemants en CG Holdings België levert het bedrijf twee substations aan het offshore park Gemini, dat op 100 km van het vasteland ligt, verder dan om het even welk ander windmolenpark in de Noordzee. De lengte van de transmissiekabel is een uitzonderlijk grote uitdaging voor Cofely Fabricom, dat een oplossing heeft ontwikkeld van 220 kv. Na voltooiing zal Gemini groene stroom kunnen leveren aan 800.000 gezinnen. 26 I Cofely Cofely I 27

Oil & Gas Betere prestaties, hogere rendabiliteit en optimale veiligheid Om aan de behoeften van onze klanten te voldoen en hun operationele doeltreffendheid te verbeteren, werken wij op olie- en gasplatformen, in raffinaderijen, gasterminals en petrochemische fabrieken. Met onze multitechnische expertise kunnen wij een bijdrage leveren aan elke fase, van ontwerp en bouw tot installatie en onderhoud. Dat geldt ook voor complexe en volumineuze modules: een van onze specialiteiten is de voormontage van zulke modules in onze enorme yard. Al onze projecten hebben dezelfde prioriteit: veiligheid. In de overtuiging dat elk ongeval kan worden vermeden, hanteren wij dan ook een nultolerantie. De grootste ondergrondse gasopslag van Europa Nadat het energiebedrijf TAQA van Abu Dhabi in 1997 in Alkmaar al een opslageenheid voor aardgas had gebouwd om de winterse verbruikspieken in Nederland op te vangen, heeft het bedrijf nu een tweede - ondergrondse - opslageenheid gebouwd in de omgeving van de eerste. Bergermeer heeft een seizoensgebonden opslagcapaciteit van 4,1 miljard m 3 en is daarmee de grootste opslageenheid van Europa. Binnen Nederland wordt de opslagcapaciteit voor aardgas door deze eenheid verdubbeld. Een essentiële factor hierbij is dat de Nederlandse regering vastberaden is om Nederland uit te bouwen tot de Noordwest-Europese centrum voor aardgas. TAQA heeft aan Cofely Fabricom de bouw van het compressiestation toevertrouwd. Dit compressiestation vormt het hart van deze uitzonderlijke gasopslageenheid. Het station pompt het aardgas in de opslagplaats onder de grond en er weer uit wanneer er zich op de markt verbruikspieken voordoen. Het zal 4,1 miljard m 3 gas kunnen injecteren in 112 dagen en hetzelfde volume kunnen onttrekken in 97 dagen, terwijl er een permanente reserve van 4,3 miljard m 3 op 2,5 km onder het aardoppervlak wordt bewaard. 2.5 km We zijn er trots op dat we dit contract in de wacht hebben gesleept. Dit project zal een cruciale rol spelen in de installatie van de grootste en meest geavanceerde opslageenheid in Europa. de diepte waarop het aardgas zal worden opgeslagen op het terrein in Bergermeer Cor Gravemaker, Construction Manager, Cofely Fabricom Onderhoud en verbouwing van offshore olieplatformen... In Noorwegen sloot Cofely Fabricom in 2010 met het Noorse oliebedrijf Statoil een belangrijk contract voor een van de grootste offshore olieplatformen van het bedrijf: Sleipner. Het contract loopt tot 2014 maar kan twee keer voor twee jaar worden verlengd. Het contract omhelst vooronderzoek en aanpassingen, onderhoud van de installaties en operationele ondersteuning. In 2013 konden er aan de verschillende veiligheidssystemen werken worden uitgevoerd zonder de productie stil te leggen. De vlotte samenwerking en de uitstekende veiligheidsresultaten overtuigden Statoil, waardoor Cofely Fabricom sindsdien de kans kreeg om aan verschillende andere projecten en installaties van het bedrijf mee te werken, waaronder de platforms Draupner, Asgard en Gullfaks.... en de bouw van een helikopterloods Op het platform Statfjord, waar Cofely Fabricom (NO) eerder al andere projecten uitvoerde, wordt nu een nieuwe helikopterloods gebouwd. Twee jaar eerder had Cofely Fabricom daartoe de opdracht gekregen in het kader van een EPCIC-contract (Engineering, Procurement, Construction, Installation and Commissioning). Het project werd door 150 medewerkers uitgevoerd in een recordtijd en met uitstekende HSE-resultaten. Twee nieuwe projecten staan op stapel: Statoil voltooit de bouw van een nieuw offshore olieplatform 55 km ten noorden van het platform Sleipner. Het bedrijf sloot met Cofely Fabricom een M&Mcontract (Maintenance & Modifications) dat loopt tot 2020 en met twee mogelijke verlengingen van twee jaar. Cofely Fabricom heeft daarnaast een optie op een gelijkaardig contract voor een derde platform, Gina Krog. Dit platform ligt halverwege tussen Sleipner en Gudrun en de inwerkingstelling is voorzien voor 2017. 28 I Cofely Cofely I 29

Oil & Gas Door de expertise en resources van verschillende entiteiten uit onze groep aan te wenden kunnen wij onze klanten toegevoegde waarde bieden. Michel Hanson, General Manager International Operations, Cofely Fabricom Andere projecten: Een onderhoudscontract voor 160 aardgasvelden Het onderhoudscontract dat Cofely (NL) uitvoert voor de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), is voor ten minste vier jaar vernieuwd. De langdurige samenwerking tussen Cofely en de NAM uit zich in een geïntegreerd onderhoudscontract voor alle technische onderhoudswerkzaamheden op 160 kleine olie- en aardgasvelden in het westen en het noorden van Nederland. Ook het meerjarige groot onderhoud en de modificaties maken deel uit van het contract. De verlenging van het contract zal worden opgenomen in de onderhoudsovereenkomst tussen de NAM enerzijds en Cofely, Tebodin en A. Hak Leidingbouw anderzijds. Deze drie spelers werken al meer dan tien jaar samen voor de NAM. In 2012 hebben ze hun krachten gebundeld in het kader van een overeenkomst die tot doel heeft de dienstverlening aan projecten van de NAM te versterken en te optimaliseren. De Nederlandse Aardolie Maatschappij is de grootste olie- en aardgasproducent in Nederland. Eerste LNG-station voor: een schone en stille brandstof Op 4 november opende GDF SUEZ LNG Solutions officieel haar eerste LNG-station in Duiven (NL). Liquid natural gas of LNG is een schoon en stil alternatief voor brandstoffen zoals diesel. De LNG-experts van Cofely (NL) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het station en staan ook in voor de exploitatie. Zij zullen het geleverde aardgas vloeibaar maken, opslaan en verdelen. Grote transportbedrijven beginnen dit gas geleidelijk in te voeren voor hun vrachtwagens en nemen zo actief deel aan de verbetering van de luchtkwaliteit. De luchtkwaliteit in Nederland behoort tot de slechtste van Europa en de transportsector kan een flinke bijdrage leveren aan de verbetering ervan. GDF Suez ziet LNG daarom als de alternatieve brandstof van de toekomst. Motoren die LNG als brandstof gebruiken, produceren 95% minder fijne stofdeeltjes dan motoren die op diesel draaien. Zij dragen bij aan de verbetering van het milieu en genereren bovendien veel minder lawaaihinder. Een compressiemodule loopt de haven binnen We blijven in de Noordzee, maar de opdrachtgever is nu het Britse olie- en gasbedrijf Talisman Sinopec, dat een beroep deed op Cofely Fabricom. Om mee te werken aan het ontwerp en de bouw van een gascompressiemodule voor het veld Claymore. Na een bootreis vanaf de HSM-werven in Nederland werd de module in september 2013 geïnstalleerd. Gevaarlijke assemblage op volle zee Cofely Fabricom intensifieert het partnerschap met BP Exploration en levert het een module voor het offshore boorplatform Clare Ridge van BP dat 75 km ten westen van de Shetlandeilanden (UK) ligt. Deze PAU zal de eerste van zijn soort zijn die volledig ontworpen en gefabriceerd wordt in het nieuwe centrum voor hoge toegevoegde waarde van Cofely Fabricom voor de offshoremarkt. De module zal het pompvermogen leveren dat nodig is om de bijkomende hoeveelheden ruwe olie die het nieuwe platform produceert, te transporteren naar de terminal van BP op de Shetlandeilanden. De pomp werd door Cofely Fabricom geassembleerd en getest en vervolgens gedemonteerd voor transport en opnieuw geassembleerd op het platform zelf. Dit gebeurde in extreem moeilijke omstandigheden. BP drukt desalniettemin zijn volledige tevredenheid uit en plant om Cofely Fabricom nog andere projecten met toegevoegde waarde toe te vertrouwen. 30 I Cofely Cofely I 31

Luchthavens Kwaliteit ten behoeve van de operationele efficiëntie en de passagiers Onze expertise betreft de exploitatie, het onderhoud en het technische beheer op de lange termijn van talrijke specifieke systemen voor luchthavens waarbij we het comfort en de veiligheid van de passagiers garanderen en tegelijkertijd een voorbeeldige werkomgeving voor luchtvaartmaatschappijen creëren. Concreet hebben wij competenties op het gebied van bagageafhandelings- en veiligheidscontrolesystemen, passagiersloopbruggen, naderingssystemen voor vliegtuigen, verlichting, facility management en energiebeheer en -optimalisering. Onze prioriteit in al deze gebieden is voldoen aan de eisen die aan de luchthavens worden gesteld op het gebied van de veiligheid van de passagiers en de kwaliteit van de dienstverlening. Duurzame en veilige bagageafhandeling In het Chinese Yunnan installeerde Cofely onlangs het IT-systeem dat de bagageafhandeling beheert op de nieuwe luchthaven van Kunming, de op drie na grootste van het land. Dit enorme project behandelt zo'n 35.000 stuks bagage per dag. Het beheer is geautomatiseerd en de bagage wordt getransporteerd door 300 op afstand bediende voertuigen. Tussen het moment waarop de passagier zijn bagage op de band zet en het moment waarop de bagage aankomt bij het vliegtuig, is er geen menselijke tussenkomst. Dit project ontworpen, uitgevoerd en onderhouden in samenwerking met KSEC, de Chinese partner van Cofely onderscheidt zich door zijn energie-efficiëntie, waardoor het in China een model voor ecologische luchthavens is geworden. BagStage BagStage, ontwikkeld door Cofely Airport Services, is de oplossing voor het bagagebeheer. Het systeem werd reeds in vele internationaal luchthavens geïnstalleerd zoals onder andere Kaapstad, Moskou, Montreal, Kunming, Nice, Dublin, Quebec, Brussels. 40 million miljoen stuks bagage per jaar gesorteerd door het BagStage-systeem van Cofely Services Elk jaar een nieuwe luchthaven in Noord-Amerika Ronald Reagan Washington National Airport in Virginia (USA) wordt bediend door 44 luchtvaartmaatschappijen die jaarlijks 19,7 miljoen passagiers naar 89 bestemmingen vliegen. De luchthaven heeft drie terminals: terminal A werd in 1941 gebouwd, B en C dateren uit 1997. De commerciële zone van de luchthaven, met zijn vele winkels, boetieks en restaurants, is direct verbonden met de regionale Metrorail. Cofely Services levert de medewerkers, de materialen en de toestellen om het preventieve en correctieve onderhoud van de afhandelingssystemen voor inkomende en uitgaande bagage en de loopbruggen uit te voeren. Cofely Services is daarnaast verantwoordelijk voor het beheer van de voorraad onderdelen en verbruiksgoederen voor deze systemen en verzorgt 24/7 de dienstverlening die nodig is om de continuïteit van de activiteiten van de klant te verzekeren. De klant doet zijn voordeel met de expertise van Cofely Services op het gebied van computergestuurd onderhoudsbeheer, waarbij meerdere KPI s worden gedocumenteerd en gemeten en op displays worden weergegeven. Met dit project kan Cofely Services zijn aanwezigheid in de Noord-Amerikaanse luchthavensector vergroten. Het bedrijf wenst er jaarlijks een nieuw exploitatie- en onderhoudscontract in de wacht te slepen. Automatische bagageregistratie Nadat de luchthaven van Montreal het U-dropsysteem in gebruik nam, besloten ook de luchthavens van Schiphol en Charleroi om het systeem uit te testen. Het systeem is een eigen ontwerp van Cofely Services dat bagage volledig automatisch registreert. Een automaat drukt de boarding pass en het bagagelabel af en de passagiers moeten hun bagage alleen nog in de daarvoor bestemde zone afgeven, zonder dat ze aan een afhandelingsbalie in de rij hoeven te staan. Een eenvoudige en veilige check-in in enkele seconden tijd. Cofely werkt ook samen met Air France om het systeem in meerdere luchthavens te implementeren, waaronder Nice en Charles de Gaulle. Meer info over de U-drop system: Cofely heeft ook een contract gesloten voor het gebruik van zijn bagageafhandelingssysteem BagStage op de luchthaven van Athene (GR). Ook in het Canadese Halifax heeft Cofely dit systeem geïnstalleerd, en wel in complexe omstandigheden: de eisen op het gebied van veiligheid van de Canadese veiligheidsdiensten moesten er in een recordtijd worden geïntegreerd. Missie volbracht! 32 I Cofely Cofely I 33

Duurzame ontwikkeling Wij helpen onze klanten de wereld van de toekomst te bouwen Cofely heeft één ambitie: onze klanten helpen de wereld van de toekomst te bouwen. Daarom moeten we vanaf vandaag investeren in duurzame en verantwoorde groei. Technologie kan daar een grote rol spelen. Wij leggen ons toe op de ontwikkeling van innovatieve oplossingen, die een optimaal gebruik van de beschikbare energiebronnen mogelijk maken en het energieverbruik helpen verlagen. Dat doen we niet alleen, maar samen met onze klanten en leveranciers, onze zusterbedrijven van GDF SUEZ en de onderzoekscentra van universiteiten. We inspireren elkaar om samen de duurzaamste oplossingen te ontwikkelen. Maar we willen nog een stap verder gaan en ook onze medewerkers, aandeelhouders en stakeholders hierbij permanent betrekken. Duurzame ontwikkeling in een aantal kerncijfers 52.000 125.000 Cofely Services stoot 52.000 ton minder CO 2 uit dankzij biomassa uur opleiding gegeven door Cofely Nederland 1 Cofely Axima krijgt een GDF SUEZ innovatieprijs TOP TRAINING AWARD Cofely Fabricom (UK) wint een top training award 36 nationaliteiten bij Cofely Fabricom Voor ons is duurzaamheid het resultaat van een ideaal evenwicht tussen ecologische, economische en sociale belangen. Mark Dirckx, General Manager Belgian Operations, Cofely Fabricom 34 I Cofely Cofely I 35

Energietransitie Bij Cofely ontwikkelen wij innovatieve oplossingen die beschikbare energiebronnen optimaal benutten en onze klanten helpen hun verbruik te verlagen. Op vele locaties spelen onze verschillende bedrijven een belangrijke rol bij het optimaliseren van energiebesparende installaties. Maar Cofely ontwikkelt ook lokale bronnen van energieproductie en vestigt er de aandacht van de bevolking op zodat ook zij medespelers worden. Diversificatie van grondstoffen Vernieuwende ideeën promoten Wij willen ook vernieuwende ideeën op het gebied van duurzame ontwikkeling promoten. Naast het initiatief The Green Quest in Nederland reikt Cofely in partnership met de Technische Universiteit Delft jaarlijks de UfD-Cofely Energy Efficiency Prijzen uit. Deze prijzen belonen drie projecten van masterstudenten die een tastbare bijdrage leveren aan energie-efficiëntie en duurzame ontwikkeling. In 2013 werd de eerste prijs toegekend aan een onderzoek naar het wereldwijde potentie van waterkracht om gemeenschappen van energie te voorzien en welke gebieden hiervoor in aanmerking komen. Dit onderzoek laat lokale overheden en bedrijven toe om wereldwijd de geschikte locaties te identificeren voor de bouw van waterkrachtcentrales. In december reikt Cofely Services (BE) ook voor het tweede opeenvolgende jaar de Prijs voor de Duurzaamste Gemeente uit, die gemeentelijke initiatieven op het gebied van technologische, ecologische en sociale duurzaamheid beloont. Het verbruik beperken zonder aan het comfort van de gebruikers te raken Cofely (NL) en het Sportcentrum Kardinge in Groningen hebben samengewerkt aan de uitbreiding en de duurzame renovatie van het sportcentrum Kardinge. Het doel is om het energieverbruik en de CO 2 -uitstoot te halveren. Cofely plaatst een biomassainstallatie, zonnepanelen en ledverlichting. Het stadsbestuur van Groningen wil van het complex een model maken voor andere sportcentra en steunt daarvoor op de ervaring en competentie van Cofely op het gebied van de inrichting en het duurzame beheer van dit soort installaties. Energieefficiëntie GEDRAGS- VERANDERINGEN Met het initiatief The Green Quest beperken wij ons niet tot het bijstaan van ondernemingen die hun ecologische voetafdruk willen verkleinen, we laten hen zien hoe een dergelijk groen beleid ook economisch rendabel is. Frans van den Boorn, Marketing & Sales Director, Cofely Nederland 36 I Cofely Cofely I 37

Energietransitie CO 2 FOCUS The Green Quest: streven naar duurzame ontwikkeling 57% minder CO 2 -uitstoot in het Koninklijk Concertgebouw -20% afvalverspilling over de komende vijf jaar The Green Quest is een zoektocht naar oplossingen om groener en duurzamer te gaan ondernemen. Maar duurzaam ondernemen is niet alleen goed voor het reduceren van de footprint en een goede nachtrust. We willen ondernemend Nederland laten zien dat, mits het goed gebeurt, duurzaam ondernemen ook economisch zeer aantrekkelijk kan zijn. De eerste missie vond plaats bij het St. Elisabeth ziekenhuis in Tilburg. In het tweede project ging het Green Team aan de slag met vervoersbedrijf Arriva. Tijdens de derde missie nam het Green Team Het Koninklijk Concertgebouw onder de loep. Cofely is één van de sponsoren van The Green Quest, ontwikkeld in samenwerking met GDF Suez Energie Nederland, Het Financieele Dagblad en BNR Nieuwsradio. In voorgaande missies van The Green Quest bleek het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg een CO 2 -reductie van 33,5% te kunnen bereiken en daarmee een besparing van EUR 800.000 op jaarbasis. Voor Arriva leverde The Green Quest een besparing op van een half miljoen euro door het energie- en waterneutraal maken van bus-depots. Voor het Concertgebouw bereikten we 57% reductie van CO 2 -uitstoot en 20% minder voedselverspilling in de komende vijf jaar. Meer info over The Green Quest: 300,000 m 3 gas bespaard per jaar door SABCA Een intelligent netwerk voor een energieneutraal bedrijvenpark De gemeente Deventer (NL) heeft Cofely geselecteerd als energieleverancier voor het A1 bedrijvenpark Deventer. Cofely zorgt voor duurzame lokale energieopwekking, de distributie en de levering van energie aan afnemers door middel van een modulair intelligent energienetwerk. Cofely sloot ook een overeenkomst met Raedthuys voor de aanleg en exploitatie van twee windturbines op het nabij gelegen bedrijventerrein Kloosterlanden. De elektriciteit die aan het bedrijvenpark geleverd wordt, komt uit hernieuwbare bronnen: warmte-koudeopslag, windturbines, zonnepanelen en biomassa. Op termijn zal het industriepark energieneutraal zijn. 800.000 jaarlijkse besparing in het St.-Elisabeth Ziekenhuis Tilburg De gasrekening met 40% verlagen Zo voltooiden onze bedrijven TEM, ISB Ventilation en Cofely Axima in september 2013 de installatie van nieuwe hoogrendementsketels in de Belgische fabrieken van SABCA. Door deze investering daalt het gasverbruik met 40%, of 300.000 m 3 per jaar. Dat betekent ook een vermindering van de CO 2 -uitstoot met 481 ton/jaar. 38 I Cofely Cofely I 39