De accountant: Wat kunt u ermee? Eindhoven 5 juni 2018 Jaapjan Zuidema en Rein-Aart van Vugt
Agenda Waar draait het om? Rollen Wie controleert wat? Kern accountantscommissie Opbouw van de begroting en jaarstukken Accountantscontrole Onderzoek Autoriteit Financiële Markten (AFM) Controleproces gemeente Eindhoven Goedkeuringstoleranties Financiële strategie Samenvatting financiële positie gemeente Eindhoven Meer informatie? 1
Waar draait het om? Lokale lasten Financiële positie Voorzieningenniveau Investeringen in het voorzieningenniveau voor de burger van de gemeente Eindhoven: - of bezuinigen op een andere voorzieningen - of lokale lasten verhogen - of interen op de reserves (kan slechts tijdelijk) - of hogere opbrengsten Rijk/derden 2
Rollen Houdt toezicht Provincie Gemeenteraad Gemeenteraad Accountant Lokale rekenkamer stelt kaders controleert College van burgemeester en wethouders Voert uit Verantwoordt 3
Wie controleert wat? p College College Raad Raad Doeltreffendheid Doelmatigheid Rechtmatigheid p p Management Management Accountant Accountant 4
Kern accountantscommissie Doelstelling Afstemming en communicatie Verstrekken opdracht accountant en aansturen controleproces Versterken controlerende rol gemeenteraad Versterken horizontaal toezicht Versterken politiek debat in de gemeenteraad Versterken kwaliteit bestuurlijke informatievoorziening Rol Coördinerende, afstemmende, informerende en adviserende rol, geen besluitvormende bevoegdheden Wie Wat Vertegenwoordigers raad, Griffier Portefeuillehouder financiën (adviseur, informant) Accountant Concern controller en hoofd financiën Producten planning en controlcyclus Financiële positie Accountantscontrole Financiële beleid 5
Opbouw van de begroting en jaarstukken Regels voor de begroting en jaarrekening: Besluit begroting en verantwoording Begroting Jaarstukken Beleidsbegroting 1. Programmaplan Jaarverslag 1. Programmaverantwoording 2. Paragrafen 2. Paragrafen Financiële begroting 3. Overzicht van baten en lasten en de toelichting Jaarrekening 3. Overzicht van baten en lasten en de toelichting 4. Uiteenzetting financiële positie en de toelichting 4. Balans en de toelichting 5. De bijlage met het overzicht van de geraamde baten en lasten per taakveld (53 taakvelden). 5. Een bijlage met het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld (53 taakvelden) 6. De bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen 7. Tabel Wet normering topfunctionarissen. Met de jaarrekening controleert de gemeenteraad of het college de doelen en activiteiten voor het betreffende kalenderjaar heeft uitgevoerd binnen het gegeven budget en overeenkomstig de weten regelgeving. De begroting en aanvullende raadsbesluiten zijn de norm om aan te toetsen. 6
Accountantscontrole Accountant controleert voor u of de jaarrekening overeenkomstig de regels is opgesteld en of de (financiële) informatie bruikbaar is om een goed politiek verantwoordingdebat te voeren. 1. Raad is opdrachtgever van de accountant. 2. Accountant controleert jaarrekening: - controleverklaring - verslag van bevindingen - boardletter (tussentijdse controle) 3. Controleverklaring spreekt zich uit over het getrouwe beeld en de rechtmatigheid. 4. Uitgangspunten zijn het Besluit begroting en verantwoording (BBV) en Besluit accountantscontrole decentrale overheden 5. Controle is o.g.v. de Wet toezicht accountantscontrole (Wta) een wettelijke controle. Betekent een stevig toezichtsregime van de Autoriteit Financiële markten (AFM) op naleving van de Controle en overige standaarden (COS) 7
Accountantscontrole (vervolg) Deloitte accountant vanaf 2018 2 partner model Kern 1. Een accountant specifiek voor de gemeenteraad 2. Een accountant die het controleteam aanstuurt en veel contact heeft met de ambtelijke organisatie en het college van burgemeester en wethouders Voordeel 1. Accountant die specifiek op de belangen van de gemeenteraad let (opdrachtgever) 2. Gemeenteraad heeft een direct aanspreekpunt 3. Gemeenteraad heeft eigen accountant 4. Vervanging is op natuurlijke wijze geregeld 5. Extra kwaliteit in het team 6. Meer discussie en tegenspraak binnen het team 8
Accountantscontrole (vervolg) Deloitte accountant vanaf 2018 2 partner model Overleg griffie 1. Verdere intensivering contact raad en accountant 2. Versnellen jaarrekening en verantwoordingsproces 3. Verbeteren kwaliteit bestuurlijke informatie en raadsvoorstellen (inzicht, kern) 4. Specifieke onderwerpen: sociaal domein, grondexploitaties, financiële positie, actuele ontwikkelingen (vennootschapsbelasting, omgevingswet, cybersecurity) Wat kunt u er mee? 1. Bezoek aan en overleg met de fracties 2. Veelvuldig bijwonen vergaderingen auditcommissie en zonodig (pro-actief) advisering op agendapunten 3. Periodiek (iedere 3 maanden) overleg met de griffie 4. Specifieke aandachtspunten voor de controle inbrengen 5. Vragen stellen aan de accountant (via de griffie) 6. Specifieke onderwerpen agenderen (financiële positie, financiële beheersing, verbonden partijen etc.) 7. Jaarlijks gesprek over de financiële positie en ontwikkeling daarvan 9
Accountantscontrole (slot) Aandachts- en speerpunten Waar besteedt de accountant aandacht aan? 1. Jaarrekening opgesteld overeenkomstig het BBV, de WNT en SiSa 2. Kwaliteit van de financiële bedrijfsvoering 3. Kwaliteit controles in geautomatiseerde (financiële) systemen 4. Monitoren van de financiële positie, risico s en risicobeheersing 5. Aandacht voor risico s verbonden partijen, fraude, cybersecurity, fiscaal in control 6. Aandacht voor actuele onderwerpen: vennootschapsbelasting, privacy, omgevingswet, etc. Speerpunten komende periode 1. Beheersing en verantwoording sociaal domein 2. Projectbeheersing 3. Grondexploitatie 4. Financiële positie (flexibiliteit, robuustheid, leningportefeuille en renterisico s) 5. IT-omgeving en data-analyse 6. Compliance en integriteit 10
Controleproces gemeente Eindhoven 11
Goedkeuringstoleranties Goedkeuringstoleranties Fouten Onzekerheden Rapporteringstoleranties Fouten Onzekerheden 1% van het totaal van de lasten 3% van het totaal van de lasten 8.940.000 26.820.000 8.940.000 26.820.000 12
De accountant: Wat kunt u ermee? Bijlage
Financiële strategie 14
Samenvatting financiële positie Eindhoven Voorbeeld op basis van jaarrekening 2016 15
Samenvatting financiële positie Eindhoven (vervolg) Voorbeeld op basis van jaarrekening 2016 16
Samenvatting financiële positie Eindhoven (slot) Voorbeeld op basis van jaarrekening 2016 17
Meer informatie? Gebruik onze praktische handreiking 18
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee ( DTTL ), its network of member firms, and their related entities. DTTL and each of its member firms are legally separate and independent entities. DTTL (also referred to as Deloitte Global ) does not provide services to clients. Please see www.deloitte.nl/about to learn more about our global network of member firms. Deloitte provides audit & assurance, consulting, financial advisory, risk advisory, tax and related services to public and private clients spanning multiple industries. Deloitte serves four out of five Fortune Global 500 companies through a globally connected network of member firms in more than 150 countries and territories bringing world-class capabilities, insights and service to address clients most complex business challenges. To learn more about how Deloitte s approximately 264,000 professionals make an impact that matters, please connect with us on Facebook, LinkedIn, or Twitter. This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the Deloitte network ) is, by means of this communication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication.