Tweede bijeenkomst Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark 18 september 2015, vanaf 11.30 uur op Landgoed De Horst te Driebergen Deelnemers Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark Aanwezig zijn: Gijs van Appeldoorn Alstom Transport Titia Langerveld Alstom Transport Willem Groenendijk Robert Bosch Arend Jan Costermans Vandervalk+degroot Irene Bosman Pilkes (Notulist) Harry Kroes Pilkes (Projectleider) Maykel Pieterse Ko Hartog Elektrotechniek Marco Bervoets Van den Heuvel Stefan Pulles Ingenieursbureau Kragten Willem van de Sander Buro C3 Ron de Waard Compass Cheryl de Vette Van Beek Infragroep Toon Vromans Kroeze/Maas Afwezig zijn: Ernst Dulmers Ko Hartog Elektrotechniek Hendri Hoogebeen SIGHT Landscaping Katharina Schoemaker Pilkes Jack Verraes Hollandia bv (waarschijnlijk gaat Fransina Ruijgrok Jack vervangen) Arjan Eekel CRH Mobile Fencing & Security (Heras) Daniëlle de Bruin Climate Neutral Group Erik van de Beld Tomingroep (IBOR) Inleiding Om goede invulling te kunnen geven aan de 3D-eis uit de CO2-prestatieladder, heeft Nederland CO2 Neutraal voor haar leden de mogelijkheid gecreëerd om deel te nemen aan werkgroepen. Op 27 november 2014 is de eerste Werkgroepbijeenkomst Brandstofverbruik Wagenpark gehouden. Vandaag vindt de vierde bijeenkomst plaats. Welkom Harry Kroes heet iedereen welkom op deze vierde Werkgroepbijeenkomst. Er zijn een aantal nieuwe deelnemers die we welkom willen heten: Toon Vromans van Kroeze/Maas is sinds februari 2015 werkzaam bij Kroeze Infra als planner en KAM-medewerker. Kroeze Infra is een aannemingsbedrijf in de grond-, weg- en waterbouw. Kroeze Infra heeft niveau 5 op de CO2-Prestatieladder. Cheryl de Vette van Van Beek Infragroep is sinds 3 maanden werkzaam bij Van Beek Infragroep op gebied van KAM, PZ en accountancy. Van Beek Infragroep is sinds gister gecertificeerd op niveau 5 van de CO2-Prestatieladder. Ron de Waard van Compass is werkzaam als Hoofd Bedrijfsbureau. Compass is sinds augustus 2015 gecertificeerd voor niveau 5 op de CO2-Prestatieladder. Deze bijeenkomst zal Gijs van Appeldoorn een presentatie geven. Erik van de Beld zou eigenlijk vandaag ook een presentatie geven, maar wegens drukke werkzaamheden is hij verhinderd. Notulen vorige vergadering Er zijn geen opmerkingen op de vorige notulen. Om de workload niet steeds bij dezelfde personen neer te leggen heeft Willem Groenendijk de vorige vergadering voorgesteld het verslag per tourbeurt te maken. Willem heeft de vorige keer de taak van notulist op zich genomen. Voor het verslag van deze werkgroepbijeenkomst melden zich geen nieuwe vrijwilligers daarom zal Irene Bosman het verslag voor haar rekening nemen. Wellicht is er voor het volgende overleg een andere vrijwilliger. Bijeenkomst Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark 18 september 2015 (versie 11 november 2015) 1/6
Presentatie Gijs van Appeldoorn (Alstom) Alstom is een multinational die vooral actief is op het gebied van energie en transport. Het hoofdkantoor staat in Parijs. Alstom heeft drie hoofdactiviteiten in vier sectoren: Alstom Thermal Power; voert complete projecten uit in Nederland zoals de Maxima en Claus Power Plants, is gericht op energie opwekking door warmte zoals bijvoorbeeld kolengestookte centrale en gasturbines. Alstom Renewable Power; windturbines, zonne-energie, getijden energie, geothermische energie en biomassa technologieën Alstom Grid; levert slimme aansturing voor elektriciteitscentrales Alstom transport; levert the latest & greatest, de hogesnelheidstrein (dat is de opvolger van de Thalys). De AGV heeft geen locomotieven meer dus meer ruimte om passagiers te vervoeren. Alstom gaat gesplitst worden. Alleen Alstom Transport gaat als Alstom verder. De producten van Alstom zijn onder andere: RET Rotterdam Citadis trams; HTM Den Haag Regio-Citadis tram-trains; Amsterdam Metropolis metro rolling stock; ProRail Hanzelijn is voorzien van beveiliging van Alstom; Amsterdam; het hele metronet wordt voorzien van nieuwe beveiliging; De techniek gaat zo snel, het loont om oude treinen met nieuwe techniek om te bouwen. CO2-Prestatieladder In 2009 heeft Alstom niveau 3 op de CO2-Prestatieladder behaald, in 2010 niveau 4 en sinds 2011 heeft Alstom niveau 5 op de ladder. In december komt Lloyds weer de systeemaudit doen. Het hoofdkantoor zit in Parijs. Vliegen mag niet meer, dat moet met de Thalys, dat gaat heel snel. Dus Alstom reduceert de CO2-uitstoot voor vliegreizen. Footprint Het referentiejaar is 2009. De absolute CO2-reductie in 2014 t.o.v. 2009 is 7%. Bijeenkomst Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark 18 september 2015 (versie 11 november 2015) 2/6
Trends Onderstaande grafieken geven de trends weer. In de eerste grafiek is de CO2 uitstoot in ton per jaar afgebeeld. In de tweede grafiek staat het aantal ton CO2 per 1000 gewerkte uren per jaar. In eerste instantie is er een daling te zien, later buigt de lijn weer wat meer omhoog. In 2010 had Alstom groene stroom, deze voldeed later echter niet meer aan de nieuwe eisen uit de CO2- Prestatieladder. Bijeenkomst Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark 18 september 2015 (versie 11 november 2015) 3/6
CO2 uitstoot door brandstofverbruik De helft van de CO2 uitstoot is te herleiden naar transport. In 2009 is er een verdeling gemaakt van leasewagens naar label, in totaal waren er toen 48 wagens. Vanaf 2010 wordt bij vervanging of uitbreiding van het leasewagenpark alleen label A of B gekozen. De verwachte CO2-reductie in 2014 was 32,2%. In 2009 was de verdeling van de leasewagens naar label als volgt: -A : 4 (8,33%) -B : 5 (10,42%) -C : 16 (33,33%) -D: 17 (35,42%) -E : 5 (10,42%) -F : 1 (2,08%) Ten opzichte van 2009 is het wagenpark met veel wagens uitgebreid. Het wagenpark was gestegen van 48 naar 72 leasewagens. Daarom is de CO2-uitstoot van de leasewagens in 2014 bijna 20% hoger dan in 2009. Gijs geeft aan dat je bij absolute besparingsdoelstellingen erg moet opletten. In 2014 was de verdeling van de leasewagens naar label als volgt: -A : 55 (76,39%) -B : 17 (23,61%) Gerelateerd aan de grootte van het wagenpark is er een reductie gerealiseerd van 20,2%. Gerelateerd aan het aantal gewerkte uren is de uitstoot: -2009 : 1,33 ton CO2 per 1000 uur -2014 : 1,06 ton CO2 per 1000 uur Dat is een reductie van 20,3%. De uitdagingen De uitdaging van het Groen-Team, waar Gijs van Appeldoorn en Titia Langerveld beide deel van uitmaken is, om draagvlak te vinden voor CO2-reductie door rij/reisgedrag, t.w.: Is deze reis wel nodig? Kan deze vergadering ook via een conference call? Kan het ook met het openbaar vervoer. Rijden volgens Het Nieuwe Rijden. Gijs geeft aan dat hij hoopt vanuit de werkgroep input te krijgen voor het creëren van draagvlak. Ron de Waard; Hoeveel personeelsleden betreft het? Gijs van Appeldoorn; 270 personeelsleden. Harry Kroes; Op welke maatregelen is de verwachte reductie van 32,2% gebaseerd? Gijs van Appeldoorn; Het is gebaseerd op label A+B bij vervanging. Marco Bervoets; Waar is de 12% verwachte reductie kwijtgeraakt? 20% t.o.v. 32%. Gijs van Appeldoorn: Het was fabrieksopgave t.o.v. werkelijke uitstoot en wellicht het aantal kilometers. De kilometerstanden worden niet genoteerd. Willem van de Sande; Mogen medewerkers thuis werken? Gijs van Appeldoorn; Het mag wel, maar het wordt niet gestimuleerd. Willem van de Sande; De uitstoot door elektriciteit is ook best hoog met 30%. Gijs van Appeldoorn: Dat komt door het proefstoken. Alstom zou graag weer groene stroom willen, maar kleine aanbieders kunnen de grote hoeveelheden stroom niet leveren. Willem Groenendijk geeft aan dat er een soort handel is in certificates of origine voor groene stroom. Dan gaat de groene stroom buiten de eigen energieleverancier om. Voor Robert Bosch was dit ook een oplossing. De inkoper van stroom heeft niet altijd affiniteit met de CO2-uitstoot en bij grote organisaties lukt het dan soms gewoon niet om groene stroom te krijgen. Een doelstelling op groene stroom is voor de CO2 Prestatieladder noodzakelijk. De leverancier die Willem Groenendijk heeft ingeschakeld, is vandaag op het event aanwezig. Gijs geeft aan dat zij denken aan het isoleren van de proefstand van machines van het totale elektraverbruik. Bijeenkomst Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark 18 september 2015 (versie 11 november 2015) 4/6
Willem van de Sande; Gebruikt Alstom ledverlichting? Gijs van Appeldoorn geeft aan dat Alstom al vanaf 2014 daglichtafhankelijke ledverlichting heeft. Harry Kroes; Bij ons ging de aanwezigheidsregistratie van de verlichting steeds aan. Gijs van Appeldoorn; Bij sommige ruimten reageert de verlichting op aanwezigheid, maar alleen bij ruimten waar weinig mensen komen. Marco Bervoets geeft aan dat Raedthuys misschien 50 MegaWatt kan leveren. Marco Bervoets; hebben jullie gedacht aan elektrische auto s? Gijs van Appeldoorn; We hebben al elektrische auto s. Waterstofauto s zouden goed zijn. Ron de Waard; Er is 1 waterstoftankstation in Nederland op de A15. Toon Vromans; Er zijn bedrijven die armaturen ombouwen naar ledverlichting. Gijs van Appeldoorn; Dat is bij Alstom gelukt. Maar het kan niet bij alle panden, sommige panden zijn eigendom van de verhuurder, daar ben je dan afhankelijk van. Harry Kroes; Philips heeft nu ledlampen waarmee je het VSA in het armatuur kan laten zitten. De bedrading kan blijven zitten en dan kun je van 58 Watt naar 26 Watt. Dat is misschien een oplossing voor een huurpand, dan kun je de lamp zelf vervangen voor led en hoef je het VSA er niet uit te knippen. Arend Jan Costermans; Waar denken jullie aan met gedrag. Gijs van Appeldoorn; bijvoorbeeld blackboxen en monitoring. Ron de Waard geeft aan dat Compass vooral bezig is met brandstofreductie door onderlinge competitie. Stefan Pulles; Verbeterd rijgedrag geeft wel 10 tot 15% besparing. Gijs van Appeldoorn geeft aan dat door Het Nieuwe Rijden hopelijk ook minder schades aan auto s ontstaan. Ron de Waard; Maak er een spel van. Stefan Pulles; Hoe hebben jullie dat ingevoerd? Ron geeft aan dat bij Compass iets gewonnen kan worden, bijvoorbeeld een etentje. Het moet een spel worden, dingen in competitie doen. Social media kan ook helpen. Je moet de wil hebben om het te doen en niet luisteren naar negativiteit, gewoon doorzetten. Bij Compass worden lijstjes bijgehouden van tankpassen en bekeuringen. Bij tanken moeten kilometers worden ingevuld. Compass heeft 27 medewerkers en 22-24 auto s. Medewerkers stimuleren is een uitdaging. Ron geeft aan dat bij Compass de vraag bij medewerkers is neergelegd om energie te besparen. Stefan Pulles; Traxx diesel is 1,5 cent per liter duurder. Irene Bosman geeft aan dat Traxx ook zorgt voor besparing door zuiniger rijden, het is wel duurder maar je hoeft minder diesel te kopen. Stefan geeft aan dat de Directie er wel achter moet staan. Afsluiting We gaan onder de lunch door met de discussie en na de lunch gaan we naar het event van Stichting Nederland CO2 Neutraal. Op volgende bijeenkomst zal de presentatie worden gegeven door: Toon Vromans (Arend Jan Costermans (Vandervalk+degroot) is reserve) Datum en tijdstip volgende bijeenkomst De volgende bijeenkomst zal zijn op 1 december 2015 en start om 11.00 uur (inloop vanaf 10.30 uur) Om 13.00 uur start het event. Als bijlage bij dit verslag is de deelnemerslijst met e-mail-adressen gevoegd en de presentatie van Gijs van Appeldoorn. Bijeenkomst Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark 18 september 2015 (versie 11 november 2015) 5/6
Bijeenkomst Werkgroep Brandstofverbruik Wagenpark 18 september 2015 (versie 11 november 2015) 6/6