Stage Zelfstandig Bergwandelen Zomer Bivak Hardangerjøkulen Noorwegen Van zondag 20 juli tot vrijdag 25 juli 2014 (aankomst za 19 juli vertrek za 26 juli) Doel De deelnemer is na de stage in staat om op een zelfstandige manier een bivaktocht voor te bereiden en uit te voeren in bergwandelterrein tot moeilijkheidsgraad T3 (T4). Inhoud 1. Stappen in moeilijke terreinen Doelstelling 1: de deelnemer is in staat om een vaste staptred aan te houden in de terreinen tot niveau T3 Doelstelling 2: de deelnemer bepaalt zijn staptempo in functie van de af te leggen weg rekening houdend met het niveau van stapterreinen, de acclimatisatie (= hoogte) en hoogteverschillen. Niveau T1: je gaat over gemakkelijke paden die voor iedereen toegankelijk zijn. Je moet er niets voor kennen en kunnen. Niveau T2 : je volgt een doorlopend pad dat geleidelijk stijgt maar wel steil kan zijn. Vallen is er niet uitgesloten. Voetvastheid en goede trekkingschoenen heb je wel nodig en je moet over een elementaire kennis van oriëntatie beschikken. Niveau T3: meestal is er nog een pad, maar dat is soms vaag met passages over puinvelden, grashellingen en schrofen. Je kan onderweg met delicate passages geconfronteerd worden die eventueel met kabels beveiligd zijn. Je hebt een goede kennis van oriëntatie en bergtrekken nodig. Niveau T4: soms is er geen pad meer. Onderweg kom je luchtige passages tegen waar ook klauterpassages kunnen voorkomen. Soms ga je over steile grashellingen. De route kan over eenvoudige en sneeuwvrije gletsjers lopen (= tijdens deze stage GEEN gletsjers wel sneeuwvelden). Je moet in staat zijn om een goede inschatting te maken van het terrein, vertrouwd zijn met luchtige passages en zeer goed kunnen oriënteren. Over een goede fysieke conditie beschikken is absoluut nodig. Temporiseren en acclimatisatie 1
Staptechniek: Blokkenveld Gevaren: vallende stenen (caillou) 2. Bergkledij Doelstelling 3: de deelnemer kent de functies van het 3-lagensysteem en weet welke kledij hij moet meenemen (incl. reserve) Het lagensysteem o Onderlaag (voor vochtregulering en eerste verwarming) o Tussenlaag (voor warmte-opslag en verdere vochtafvoer) o Buitenlaag (voor bescherming tegen wind en regen of sneeuw) Reservekledij (je hebt geen hut om natte kleren te drogen) 3. Kaart en kompas Doelstelling 4: de deelnemer beheerst de hierna opgesomde functies van een topografische kaart Doelstelling 5: de deelnemer beheerst de hierna opgesomde functies van een kompas Doelstelling 6: de deelnemer kent de basisfunctionaliteiten van een GPS De kaart : de legende, de schaal, het reliëf, de coördinaten, oriëntatie, landschapskenmerken Het kompas : (declinatie), het meten van een marsrichting, hindernisomschrijving, positiebepaling (driepuntsmeting, schieten ) Het gebruik van de GPS (theoretische inleiding: registreren coördinaten, navigeren, waypoint, route, tracks, tripcomputer, - praktische inleiding: route, tripcomputer, waypoint, trackback) 2
4. Voeding in de bergen Doelstelling 7: de deelnemer is in staat om zijn ontbijten, middag- en avondmalen en tussendoortjes samen te stellen rekening houdend met het gewicht en de energiewaarden Doelstelling 8: de deelnemer leert het principe van gedroogde trekkersvoeding Doelstelling 9: de deelnemer is in staat het juiste materiaal mee te nemen op tocht rekening houdend met het gewicht, de duur van de tocht en het klimaat Doelstelling 10: de deelnemer kan water zuiveren Gelet dat je alle voeding (ontbijt, middag- en avondmaal) moet meenemen voor 5 dagen in de rugzak staat de juiste keuze in rechtstreeks verband met het gewicht en volume. Een bokaal spagettisaus is niet aan de orde Koolhydraten zijn belangrijker dan vetrijke maaltijden! Tips o Ontbijt: muesli, ontbijtgranen, poedermelk, o Middagmaal: stuk brood met kaas en/of worst o Avondmaal: gedroogde voeding (http://users.skynet.be/debbekes/artikels/voedseldrogen.pdf ) o Tussendoortjes: gedroogd fruit, notenmix, energierepen, Hoe maak ik mijn maaltijd klaar (soorten vuurtjes, soorten gas, brandstof, )? Water! (ontsmetten- zuiveren) 5. Bivak Doelstelling 11: de deelnemer kent de verschillende materialen nodig voor een bivaktocht Doelstelling 12: de deelnemer kan een veilige bivakplaats vinden Materiaal o Trekkerstent (voor zomertrekkings is een 3-seizoenstent voldoende) o Of Tarp of een zeil o Slaapzak (zomer) minimum: comforttemperatuur -5 C o Slaapmatje (opblaasbaar 750g 1 kg) Waar kiezen van een bivakplaats, hoe opstellen tenten, water, schutting, wind, 3
Wettelijkheid bivakeren (per land, nationaal park, ) 6. Fauna & Flora in de bergen (ecologie) Doelstelling 13: de deelnemer kent de principes van de klimaatgordels (vegetatiezones) Doelstelling 14: de deelnemer maakt kennis met de diersoorten voorkomend in de Alpen Doelstelling 15: de deelnemer kent de impact van de verstoring van de bergsporter op de ecologie 4
7. Geologie Doelstelling 15: de deelnemer kent de principes van het ontstaan van de Alpen Doelstelling 16: de deelnemer kan de verschillende soorten gesteenten herkennen 5
8. Technieken op sneeuwvelden Doelstelling 17: de deelnemer kan een zelfreddingsstop maken in een sneeuwveld Doelstelling 18: de deelnemer kan een sneeuwveld traverseren en kent de gevaren Doelstelling 19: de deelnemer kent de basisprincipes van lawinekunde Valtechniek in sneeuwveld (gletsjer) Traverseren sneeuwvelden Lawinekunde o Plaatlawine, puntvormige lawine (zomer-winter) o Risicoverhogende factoren o Opbouw sneeuwlagen o Europese risicoschaal o 3*3 methode (to go or not to go) 6
9. EHBO Doelstelling 20: de deelnemer kent de noodsignalen en noodnummers, gebruikt in de bergen Fluitsignalen Signalen Helikopter (Yes, No) Noodtransport GSM (112, De Alpen noodnummers: Oostenrijk 140; Zwitserland 1414; Italië en Sud Tirol 118) Doelstelling 21: de deelnemer weet wat hij moet meenemen van EHBO en het gebruik ervan + basismedicatie Doelstelling 22: de deelnemer kent de basisprincipes van verzorging van huidwonden, verstuiking en breuken Doelstelling 23: de deelnemer kent de syptomen en preventiemaatregelen van uitdroging Doelstelling 24: de deelnemer kent de syptomen en preventiemaatregelen van onderkoeling Doelstelling 25: de deelnemer kent de symptomen en reactiemaatregelen van hoogteziekte 7
Doelstelling 26: de deelnemer kent de symptomen en reactiemaatregelen van een zonneslag en hitteslag EHBO in de rugzak (+reddingsdeken, ) Wondenverzorging (blaren (compeed, sporttape),taken, ) 10. Weerkunde Doelstelling 27: de deelnemer kent de 3 planningsfazen van weerkunde in de bergen De voorbereiding thuis Ter plaatse Onderweg (GSM, hutten,.) voorspellen vs. aanpassen programma (=plan B) Doelstelling 28: de deelnemer kent de voornaamste soorten wolken en hun invloed op het weer 11. Touwtechnieken Doelstelling 29: de deelnemer kan de basisknopen leggen en weet wanneer welke te gebruiken Basisknopen (achtknoop, dubbele acht, mastworp, halve mastwork, paalsteek) 8
Gebruik karabiners en bandslinges (maken broekje) Doelstelling 30: de deelnemer kan de basistechnieken touw opstellen en uitvoeren Basistechnieken (short-roping, rappellen, traverseren, ) 12. Het marsplan Doelstelling 31: de deelnemer kan een marsplan opstellen en op basis ervan zijn tocht uitvoeren Elke deelnemer krijgt tijdens het voorbereidingsmoment een dag toegewezen die hij zal begeleiden. Hij dient hiervoor het marsplan op te stellen. Het marsplan wordt nog uitvoerig besproken en verder uitgediept tijdens de stage 9
13. Gebruik wandelstokken Doelstelling 32: de deelnemer kent de basistechnieken wandelen met stokken Doelstelling 33: de deelnemer kent de alternatieven waarvoor wandelstokken nog kunnen dienen Om te wandelen Tijdens bivak EHBO 14. Rugzak (min. 60L) Doelstelling 34: de deelnemer kent de vereisten waaraan een rugzak moet voldoen, kan deze stapelen en weet hoe hem te dragen Wat en hoe neem ik mee? Hoe stapel ik de rugzak Hoe draag ik de rugzak Deelnamevoorwaarden Over een goede fysieke conditie beschikken. Een zware rugzak vraagt extra energie. Ervaring in de bergen en/of ervaring met camperen is aanbevolen, maar geen must. Alle basistechnieken zelfstandig bergwandelen komen aan bod. Het is echter aangewezen om bij de clubs of bij de KBF voorbereidende momenten (clinics) te volgen aangaande weerkunde, oriëntatie en kaart & kompas (zie hiervoor de kalenders op de website van de KBF of de clubs). Gelet het een stage betreft en er veel participatie van de deelnemers verwacht wordt, vragen we geen kinderen (<16j) mee te nemen. De doelstelling is vooral op een praktische manier te leren. Voorbereidingsmoment Zaterdag 26 april 2014 om 10u te Brusselsesteenweg 164 1500 Halle. Tijdens dit voorbereidingsmoment zal er uitleg worden gegeven over het doel en de inhoud van de stage, het praktische verloop van de stage en het benodigde materiaal. Het is immers belangrijk om voor een bivaktocht zo een licht mogelijke rugzak te dragen. Ik vraag dan ook dat iedere deelnemer zijn gevulde (= klaar voor op trekking) rugzak meebrengt alsook kledij en schoenen, zodat we het materiaal kunnen overlopen en eventueel aanvullen of weglaten. Verder kan je van de gelegenheid gebruik maken om met andere deelnemers afspraken te maken om samen naar de stageplaats te rijden. Tevens zal er voldoende tijd worden besteed aan de voeding en zullen een aantal opdrachten/taken meegegeven worden. De deelname aan dit voorbereidingsmoment is verplicht! 10
Verblijf & budget De stage vertrekt vanuit de Finsehytta (http://finsehytta.turistforeningen.no/cabin.php?ca_id=31&fo_id=5362&lang=eng ) afspraak op zaterdag 19/7 Budget: Verblijf za 19/7 op zo 20/7 Finsehytta 140 NOK ( 310 NOK avondmaal + ontbijt) (= ± 54). Er kan betaald worden met Maestro/Visa. Bij goed weer kunnen we reeds de tent zetten. Ieder mee te nemen: GSM, identiteitskaart, KBF-lidkaart, topo s (Wandelkaart Hardangerjøkulen 10039) Verloop stage Deelnemers komen toe in de Finsehytta op zaterdag 19/7. Hierbij krijgen de deelnemers nog de laatste details over de stage, over de condities en het weer. Eventuele veranderingen in het programma worden dan gemeld. De tocht vat hier aan, waarbij we zullen bivakeren in de buurt van de berghutten die we tegenkomen. De deelnemers zullen delen van de tocht moeten begeleiden. De laatste stagedag is vrijdag 25/07, aan het einde van de dag bespreken we de week. Vanaf zaterdagochtend 26/07 zijn de deelnemers vrij om naar huis te gaan. Vervoer heen en terug en ter plaatse Alle deelnemers staan in voor eigen vervoer naar de stageplaats. Aangewezen reisroute: Vlucht Brussel-Bergen: Op zaterdag 19/7 met KLM 6u25 vertrek aankomst Bergen 11u15 trein 11u59-14u25 Vrijdag idem, maar wel goedkoper. Ik ben er al van vrijdag. Op zaterdag 26/7 trein 12u15-14u59 met KLM 17u45 vertrek aankomst Zaventem 22u10 Of zondag idem uren, maar goedkoper. Ik blijf tot zondag. Wat neem je mee? Tijdens het voorbereidingsmoment wordt alle benodigde kledij en het materiaal overlopen. Heb je nog twijfels bij de aankoop of huur, wacht dan tot na het voorbereidingsmoment. 11
Aankopen of huren van materiaal en kledij doe je best in een gespecialiseerde buitensportzaak. De KBF stelt haar vertrouwen in de volgende partners: Verzekering Als KBF-lid geniet je van het verzekeringspakket UNIQA. Het UNIQA pakket is een volwaardige reisbijstandsverzekering die naast uw bergsportactiviteiten ook al uw vrijetijdsactiviteiten verzekert. Het is één van de allerbeste bergsportverzekeringen in Europa. SAMENVATTING KBF VERZEKERING Binnenland Buitenland Verzekeraar Arena Uniqa (aanvulling van Arena) Karakter Sportverzekering Reisbijstandverzekering Bereik van de Vrijetijdsongeval (ruimer, zie polis voor Bergsport (zie polis voor definitie) polis definitie), ook geldig bij ziekte Bedrag opsporing en - 22.000 per persoon, per ongeval redding In principe bij ongeval en bergnood, maar er Voorwaarden - zijn belangrijke uitsluitingen! redding 12
Voorwaarden helicopterredding Bedragen Repatriëring Voorwaarden repatriëring Medische behandeling Invaliditeit Overlijden Burgerlijke aansprakelijkheid Ski snowboard Mountainbike en - Zie hiervoor - Geen limiet - Volgens het Riziv-barema, na tussenkomst ziekenfonds, ook in het buitenland (enkel bij ongeval) Percentage van 35.000, ook in het buitenland (enkel bij ongeval) 8.500, ook in het buitenland (enkel bij ongeval) 2.500.000 per slachtoffer met een totale limiet van 5.000.000 per geval. Materiële schade 620.000 Ook in het buitenland. Steeds aanvullend aan de B.A. gezin Opgelet, dit wordt niet beschouwd als zuivere bergsport! U dient dus een bijpremie te betalen als u de nazorg in België van een dergelijk ongeval wil verzekeren. Opgelet, dit wordt niet beschouwd als zuivere bergsport! U dient dus een bijpremie te betalen om dit te verzekeren. Lees dus de polis grondig, oa. reddingen bij het aanvangen van een top boven de 6.000 meter indien niet in de context van een trekking zijn uitgesloten Algemeen (of) : levensbedreigend, kan locaal niet goed behandeld worden, verblijf van langer dan vijf dagen verwacht. Meestal volgt Uniqa de inschatting van de locale arts Er zijn wederom- belangrijke uitsluitingen! Tot 7.500 Gewoon verzekerd Gewoon verzekerd Dit overzicht is niet juridisch bindend. Meer informatie over de verzekering vindt u op onze website. Proviand Tijdens de tocht wordt zelf gekookt door de deelnemers. Je moet dus zelf voorzien in proviand voor zowel ontbijt, middag- als avondmaal. Dit wordt ook uitvoerig besproken tijdens het voorbereidingsmoment. Er is onderweg geen mogelijkheid (buiten de hutten) om proviand op te slaan. Bij heel slecht weer, kunnen we het eten klaarmaken in de hutten en er eventueel overnachten. Voorzie dan toch voldoende Noorse Kronen (ook voor eventuele pintjes ) 13
Nog meer info nodig? Begeleider: Philippe ANNYS 0495/30.77.67 annys.philippe@gmail.com Initiator Bergwandelen / Initiator Wandelen KVB3 Het voorbereidingsmoment kan eventueel verplaatst worden Secretariaat KBF: 03 830 75 09 Tentje aan één van de vele meertjes rond de HardangerjØkulen KBF wenst je een aangename en succesrijke stage toe Klimmen. Bergen. Fun. We delen jouw passie. 14