NIEUWSBRIEF JUNI 2008

C.D.I.-BWAMANDA Integrale Streekontwikkeling Verschijnt Driemaandelijks Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 P708635 Verantw. Uitgever: J. Vanheers NIEUWSBRIEF JUNI 2008 Geldenaaksebaan 322 bus 2-3001 Heverlee Tel. 016 20 07 13 / Fax 016 20 62 50 E-mail: info@cdibwamanda.org www.cdibwamanda.org 785-5429061-73 België-Belgique P.B. 2/2937 3000 Leuven 1 Beste vrienden, Deze nieuwsbrief geeft een overzicht van de resultaten van 2007 van onze acties in de Noord- Evenaarsprovincie in Congo. Deze regio is het belangrijkste onderdeel in ons activiteitenpakket. Daarnaast ondersteunde CDI- Bwamanda-België ook programma s in Bandundu en Kinshasa (DRC), in Sud-Borgou (Benin) en een aantal punctuele projecten hoofdzakelijk in Congo. Het volledige jaarverslag van onze werking kan u opvragen via het secretariaat of terugvinden op onze website. De acties in de Evenaarsprovincie werden gefinancierd door verschillende budgetten. We geven hieronder een overzicht. DGOS medefinanciering 2003-2007 actie sociale economie en actie gezondheidszorg. CM en BRS 2003-2007 actie mutuelle. BOF medefinanciering 2005-2009 actie drinkbaar water. PAR II financiering 2004-2006 actie wegenonderhoud. Giften van onze sympathisanten voor de eigen bijdrage van deze financieringen. In 2007 werkten we op het secretariaat ook aan een aantal nieuwe programma s en projecten die in tussentijd werden goedgekeurd. We geven u graag een overzicht in de tabel hieronder. Een gedeelte van deze programma s moet CDI-Bwamanda zelf financieren (20 of 15%). Hiervoor rekenen we op giften. Wij hopen dat we in 2008 op uw steun mogen rekenen voor deze eigen bijdrage? DGOS Programmafinanciering: 1 programma met 5 doelstellingen Land Budget 2008-2010 1/ Verbetering van het niveau van het onderwijs in de scholen en andere structuren DRC ondersteund door de educatieve dienst van CDI-Bwamanda 2/ Verbetering van de toegang en het gebruik van de medische dienst van CDI- DRC Bwamanda in de Noordelijke Evenaarsprovincie 3/ Verbeteren van het economisch en commercieel beheer van de DRC landbouwindustrie van CDI-Bwamanda met het doel de inkomsten van de lokale boeren in Noord-Equateur en Bandundu te bestendigen en te verhogen. 4/ Verbetering van het inkomen van de landbouwbevolking in de Yaka Regio DRC 5/ Verbetering van de toegang naar kwalitatieve geneeskundige diensten in de Benin zonehospitalen van Tchaourou en Parakou-N'Dali 3.819.835 Belgisch Overlevingsfonds Medefinancieringsprogramma: 2 de project* Budget 2008-2013 Ondersteuning aan de structurering en ontwikkeling van de landbouwproductiecapaciteiten via de steun aan boerengroepen (150 boerengroepen). DRC = Democratische Republiek Congo *Het 1 ste project is het waterproject dat loopt van 2005 tot en met 2009 DRC 2.883.606

Sociaal-economische ontwikkeling in N-Equateur DGOS medefinanciering Budget 2007: 268.198 euro De globale doelstelling van deze actie was het Verbeteren van het welzijn van de mens en zijn leefgemeenschap, door hem/haar in staat te stellen om een economisch en sociaal productief leven te leiden. Resultaten De actie had een positief effect op het socio-economisch leven van de doelgroepen. De productie en het rendement uit de landbouwactiviteiten is gestegen en de boeren kunnen hun producten verkopen aan CDI- Bwamanda. Dit heeft een positief effect op hun inkomsten. Deze geven de boerenfamilies de mogelijkheid om zelf een aantal behoeften te vervullen: betalen van het schoolgeld van de kinderen, medische verzorging, lidmaatschap mutualiteit, huis in duurzaam materiaal bouwen, enz. De goede staat van de wegen dankzij het wegenonderhoud door CDI-Bwamanda vergemakkelijkte de opkoop en evacuatie van de producten, maar ook de circulatie van andere goederen en van mensen in de regio. Binnen deze actie kregen aan een aantal scholen een ondersteuning. Het slaagpercentage en de scholingsgraad van meisjes steeg in de meeste van deze scholen. De tabel hieronder toont de evolutie van een aantal indicatoren. Dankzij de DGOS actie is er een positieve evolutie merkbaar van het rendement van de landbouwproductie. Ook het aantal boeren dat omkaderd werd en de bebouwde oppervlakte land stegen sinds het begin van de actie. Indicator 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Rendement per hectare (kg) Maïs 700 797 811 851 892 956 Soja 500 587 596 626 870 825 Aardnoten 500 680 805 921 837 835 Rijst 600 684 787 705 736 866 Maniok - - - 14.167 15.000 8.733 Koffie 600 690 698 649 869 857 Palmolie (liter) 900 979 1085 1141 1000 910 Gekochte Volume (in Ton) 4.991 5.424 5.259 6.418 7.415 8.929 Maïs 2.219 2.260 2.365 2.835 3.204 3.454 Soja 1 134 334 310 372 643 Koffie (rode bessen) 1.295 2.266 2.031 1.593 3.096 1.287 Koffie (gedroogde bessen) 1.476 764 529 1.532 743 2.818 Ongepelde Aardnoten 114 727 Gepelde Aardnoten 34 Aankoopwaarde (in euro) 327.423 346.395 435.654 591.340 921.195 1.475.056 Maïs 152.972 165.048 189.367 208.725 273.560 303.975 Soja 208 40.568 78.961 59.706 75.401 154.418 Koffie (rode bessen) 51.462 103.643 128.680 123.210 388.366 154.415 Koffie (gedroogde bessen) 122.781 37.136 38.646 199.699 183.868 676.208 Ongepelde Aardnoten 30.364 186.040 Gepelde Aardnoten 13.140 Gemiddelde prijs (euro/kg) Maïs 0,07 0,07 0,08 0,07 0,08 0,09 Soja 0,39 0,30 0,24 0,19 0,20 0,24 Koffie (rode bessen) 0,04 0,05 0,06 0,08 0,12 0,12 Koffie (gedroogde bessen) 0,08 0,05 0,07 0,13 0,24 0,24 Ongepelde Aardnoten 0,27 0,26 Gepelde Aardnoten 0,39

Ondersteuning van de gezondheidsvoorzieningen van CDI-Bwamanda in N-Equateur DGOS medefinanciering - Budget 2007: 394.306 euro De actie had tot doel de medische dienst van Bwamanda te ondersteunen. Deze biedt aan zo n 800.000 mensen in N-Equateur gezondheidsdiensten. De gezondheidscentra en hospitalen die onder beheer staan van CDI-Bwamanda bieden op een homogene en aanvaardbare manier respectievelijk het basis en het aanvullende pakket van diensten en zorgen aan de bevolking. Resultaten De medische activiteiten zijn een belangrijk onderdeel van de activiteiten van CDI- Bwamanda. Dankzij de DGOS medefinanciering konden een aantal mooie resultaten bereikt worden op vlak van kwaliteit en toegankelijkheid van de zorgen. De activiteiten konden in grote mate uitgevoerd worden en de resultaten werden in grote mate behaald. Twee belangrijke elementen karakteriseerden 2007: de frequente voorraadonderbrekingen van medicijnen en het wegvallen van hoofddokter Mbalabolo (door ziekte). Er is voldoende gevormd personeel aanwezig De meeste gezondheidscentra beschikken nog niet over voldoende gevormd personeel. De nieuwe medische acties werken daar verder aan. In de zone Abuzi wil men een aantal gezondheidsgebieden samenvoegen omwille van het kleine aantal inwoners. In 2007 waren er verschillende personeelswissels in de hospitalen. De hoofddokter van de medische dienst werd omwille van ziekte vervangen door een dokter die net de specialisatie Volksgezondheid afgewerkt had. Een andere dokter mocht deze specialisatie aanvatten. Eén dokter werd aangeworven. De beheerder voor de gezondheidszone van Bwamanda kwam terug op post, na het beëindigen van zijn driejarige vorming in Kinshasa. Twee verplegers startten de opleiding: oogheelkunde en administratie ziekenhuiswetenschappen. Verschillende vormingen, opvolgingen en regionale bijeenkomsten werden bijgewoond. We vermelden in het bijzonder vier vormingen van Artsen Zonder Vakantie: chirurgie, cardiologie, labo en administratie. De kwaliteit van de zorgen is verbeterd De gemiddelde graad van gebruik van de diensten is goed in vergelijking met het gemiddelde voor de Evenaarsprovincie en het gemiddelde voor RD Congo. De tabel hieronder maakt een vergelijking. Gebruik van de diensten Gezondheidscentra Evenaarsprovincie RD Congo CDI-Bwamanda Aantal nieuwe gevallen/inwoner/jaar 0,37 0,08 0,21 De preventieve activiteiten bereiken de objectieven van het nationale vaccinatieprogramma: 85%. Deze goede resultaten in de zones van CDI-Bwamanda werden mee bereikt dankzij de sterke ondersteuning van de gezondheidsdistricten. De preventieve activiteiten worden eveneens ondersteund door de dienst rurale ontwikkeling van CDI-Bwamanda (Service Développement Rural, SDR) en de dienst watervoorziening (Service Hydraulique Rural, SHR). De animatoren van de SDR staan in permanent contact met de bevolking en maakt deze bewust van het belang van gezondheidszorgen. De verplegers van de gezondheidscentra kregen vorming omtrent drinkbaar water, hygiëne en properheid door de animatoren van de waterdienst.

Het aanbod van het aanvullende pakket van gezondheidszorgen in de hospitalen van CDI-Bwamanda verklaart de gestegen graad van bezetting in deze hospitalen. De gemiddelde verblijfsduur in de hospitalen was hoger of gelijk aan 10 dagen, terwijl voorzien was om een maximale verblijfsduur van 10 dagen te realiseren. Dat dit resultaat niet bereikt werd is mede te verklaren door de voorraadonderbreking van medicijnen. Een andere factor is het niet altijd even goed werkend doorverwijssysteem waardoor mensen te laat in het hospitaal aankomen en meer zorgen nodig hebben. De infectiegraad na operaties bedroeg minder dan 10%, zoals vooropgesteld werd. Dankzij de kwalitatieve zorgen door het personeel en de sensibilisatie van de patiënten en hun familie omtrent hygiëne kon dit resultaat bereikt worden. Voorziening van medicijnen De beschikbaarheid van medicijnen was een probleem in 2007 en bedreigde de resultaten van de medische dienst van CDI-Bwamanda. Omwille van een aantal oorzaken was de voorraad medicijnen in de regionale apotheek keer op keer uitgeput, onder andere: Logistieke problemen door het nieuwe bevoorradingssysteem (fedecam en camene). Jonge dokters met te weinig ervaring: te veel of verkeerde medicatie. Door de bevolkingstoename is er meer vraag naar medicijnen. De tarieven volstaan niet om medicijnen te financieren. Het ontbreken van medicijnen had uiteraard gevolgen voor de medische dienst, zoals bijvoorbeeld: De hospitalen zaten gemiddeld 10 dagen zonder essentiële medicijnen. Door het ontbreken van medicijnen was de sterftegraad naar aanleiding van zware malaria gepaard met bloedarmoede redelijk hoog. De gemiddelde verblijfsduur in de hospitalen was te hoog. Eind 2007 werd een noodoproep gelanceerd om de voorraad medicijnen in de regionale apotheek (CAMENE-PRB) op peil te brengen. Een kapitaalinbreng van 150.000 euro is daarvoor nodig. Enkele cijfers Gezondheidscentra CDI-Bwamanda 2003 2004 2005 2006 2007 Aantal operationele gezondheidscentra 90 96 96 106 110 Gemiddelde actieradius (km) 8,56 8,01 8,56 8,56 8,56 Operationele gezondheidscomités (%) 79,70% 78,10% 77,50% 79,80% 83,8% Aantal operationele nutritiecentra 3 4 4 4 4 Graad van gebruik van de diensten in de gezondheidscentra (aantal "nieuwe 0,32 0,35 0,34 0,34 0,37 gevallen"/inwoner/jaar) gemiddeld Hospitalen CDI-Bwamanda 2003 2004 2005 2006 2007 Hospitalen 6 6 6 6 6 Dokters (dd 31/12) 10 9 12 17 14 Verplegers (dd 31/12) 117 120 131 136 138 Gehospitaliseerde pers. 14.886 16.571 18.963 17.587 29.974 Capaciteit (bedden) 614 630 645 642 660 Grote operaties 2.494 2.088 2.594 2.818 2.125* Kleine operaties 3.777 3.123 2.096 NB 1.872* Bevallingen 3.045 3.172 3.170 3.181 2.680* * Totaalcijfer voor de hospitalen Bwamanda, Businga, Yakoma, Abuzi en Wapinda.

Ondersteuning van de mutualiteit van CDI-Bwamanda in N-Equateur Christelijke Mutualiteiten België en Belgische Raiffeisen Stichting Budget 2007: 106.300 euro In 1986 werd een mutuelle opgestart in de gezondheidszone Bwamanda om de medische zorgen financieel toegankelijk te maken. Mensen die lid zijn, betalen slechts een percentage van de werkelijke kost van de medische zorgen. Dankzij de samenwerking met CM en BRS kon CDI-Bwamanda een gelijkaardig initiatief opstarten in twee andere gezondheidszones, nl. Abuzi en Yakoma. CM en BRS steunen met deze actie ook de medische dienst. Kwaliteit van de medische zorgen is immers een belangrijk element voor het aantrekken van leden tot de mutuelle. Resultaten 2007 In de gezondheidszone Bwamanda is 51% van de bevolking lid van de mutuelle. Het aandeel onbetaalde facturen in het hospitaal bedraagt 0,34%. In Abuzi en Yakoma is bijkomende inspanning nodig om dit resultaat te bereiken. 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Aantal Leden Bwamanda 47.985 73.904 114.465 75.365 106.115 130.415 Abuzi 2.676 447 2.821 2.875 Yakoma 5.501 7.292 7.292 Percentage van gehospitaliseerde patiënten die lid zijn van de mutuelle * *cijfer voor ziekenhuis Bwamanda 71% 60% 77% 74% 67% 87% Rehabilitatie van de wegen in de Ubangi-regio (3 jaar) Europese Unie 100% financiering Budget derde jaar: 668.025 euro Dankzij deze actie kunnen 545 km wegen onderhouden worden. Resultaten derde jaar 545 km wegenonderhoud, waarvan: 190 km manueel onderhoud 224 km nationale wegen 355 km mechanisch onderhoud 321 km landbouwwegen Twee mechanische brigades werden ingezet om 149,7 km wegen te rehabiliteren. De foto hiernaast toont het herstel van de weg Mbari-Mogalo (haven). In het laatste jaar van het PAR II project werden de manuele herstellingswerken op het traject Bobisi Bobindo (51,2 km) gestart. Op de trajecten waar de manuele rehabilitatie reeds gestart was (Bongbadasua Bodigina, Bondama Bondanganea en Bowazi Bogbase) gingen de werken verder. De trajecten waar de rehabilitatie reeds voltooid was, worden verder onderhouden om de goede staat van de wegen te behouden. Om een aantal wegen terug volledig bereidbaar te maken en een aantal gebieden te ontsluiten werden vele bruggen geïnstalleerd en hersteld. Een goed voorbeeld is de weg tussen Yakamba en Budjala die naar de haven van Akula leidt.

Herstel van de toegang tot drinkwater in N-Equateur BOF medefinanciering - Budget tweede jaar (aug. 2006- juli 2007): 293.380 euro De actie is gepland voor 5 jaar (2005-2009). CDI-Bwamanda wil met de actie de toegang tot drinkwater en de gebruiken in verband met hygiëne verbeteren. Dit zou een positief effect moeten hebben op de gezondheidstoestand van de bevolking in het noorden van de Evenaarsprovincie. Resultaten tweede jaar Door een aantal externe omstandigheden was het materiaal dat in 2006 gekocht werd pas in september 2007 in Bwamanda. Door vertragingen aan de douane, kon het immers niet meer op tijd mee met de boten van CDI- Bwamanda van Kinshasa naar Bwamanda. In afwachting werden zo veel mogelijk voorbereidende werken uitgevoerd, zodat de pompen snel geïnstalleerd kunnen worden. In de dorpen rondom Bwamanda zullen de eerste pompen geïnstalleerd worden, vervolgens in de dorpen in andere centra. Eind september 2007 was het materiaal ter plekke en werd onmiddellijk gestart met het uitblazen van de waterputten. In de 19 dorpen van de 35 dorpen waar een beheercomité actief is kon dit gebeuren. Eind april 2008 waren de pompen in deze 19 dorpen geïnstalleerd. De camion-atelier voor het uitblazen van de putten die verzand zijn Uitblazen van een put die niet meer werkte Ondanks de vertraging in de installatie van de pompen, was er bij de andere activiteiten goede vooruitgang. We vermelden het winnen van bronnen, de vorming van lokale technici voor het onderhoud en het instellen van een systeem voor het lokale beheer van de pompen (onderhoud, financiële bijdrage, enz.). MEDICIJNEN VOOR DE EVENAARSPROVINCIE In de laatste nieuwsbrief van 2007 vroegen we uw hulp om mee de voorraad medicijnen op peil te brengen in de apotheek te Bwamanda. Deze levert medicijnen aan de gezondheidszones van CDI-Bwamanda, die instaan voor medische zorgen aan 800.000 mensen. Om de voorraad op peil te brengen is een kapitaalinbreng van 150.000 euro nodig. Wij hebben reeds 79.965 euro verzameld, mede dankzij uw steun. Er is nog 70.035 euro nodig. Wij vragen uw hulp om ons doel te bereiken: 150.000 euro om de voorraad medicijnen in de Evenaarsprovincie op peil brengen. Dit is van levensbelang voor 800.000 mensen. Mogen wij op uw medewerking rekenen? Voor giften vanaf 30 euro ontvangt uw begin volgend jaar een fiscaal attest.