Puzzelen met... Spreekwoorden en gezegden Ajodakt Puzzelen met Spreekwoorden en gezegden Groep Antwoordenboek Colofon Zelfstandig werken Taal Groep Antwoorden Dit antwoordenboekje hoort bij het gelijknamige werkboek van de serie Puzzelen met... Dit merk bestaat uit een verzameling gebruiksvriendelijke en voordelige oefenboekjes voor groep t/m 8 waarmee de leerlingen allerlei vaardigheden antwoorden in het werkboek nakijken. Op onze Z-site vindt u al onze uitgaven: www.zelfstandig-werken.nl 9 78900 88 Auteur Adriaan Maters Redactie Hanna Molenaar Vormgeving Maura van Wermeskerken, Apeldoorn Zinder, Utrecht omslag Opmaak PrePressMediaPartners, Wolvega Illustraties Marcel Westervoorde binnenwerk Deze uitgave is voorzien van het FSC -keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw voor het gebruikte papier op een verantwoorde manier heeft plaatsgevonden. ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor Primair Onderwijs, Algemeen Voortgezet Onderwijs, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie en Hoger Onderwijs Meer informatie over ThiemeMeulenhoff en een overzicht van onze leermiddelen: www.thiememeulenhoff.nl of via onze klantenservice (088) 800 0 7 ISBN 978 90 0 8 8 Eerste druk, eerste oplage, 0 ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 0 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel h Auteurswet 9 j het Besluit van augustus 98, Stbl. 7 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 00, 0 KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel Auteurswet 9) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Taak b e e s t Met de kippen op stok gaan. varken bok kip kippen haantje beest Haantje de voorste zijn. Er is geen kip. Met de kippen op stok gaan. Schreeuwen als een mager varken. Praten als een kip zonder kop. kippenpruik / bokkenpruik paardensprongen / bokkensprongen haantje / kipje koe / kip d Suzan schiet een bok. b Vera gaat met de kippen op stok. Er is helemaal niemand. Vroeg naar bed gaan. Praten zonder na te denken. Als eerste erbij zijn. Heel hard schreeuwen. varken / kalf kip / eend 7 varkens / kippen 8 bok / varken Taak aap b Overal problemen zien. a Doen alsof je heel verdrietig bent. a Zelf het gevaar opzoeken. a Van een klein probleem een groot probleem maken. b Een middagslaapje doen. de aap uit de mouw. beren op de weg. in de aap gelogeerd. voor aap staan. Een uiltje knappen. Zich een aap lachen. Van een mug een olifant maken. Voor aap staan. Krokodillentranen huilen. a Cedric doet net alsof hij het erg vindt. b Jan zegt dat hij een grote wond heeft. Maar het is maar een klein wondje. b Ik ga een kwartiertje op de bank liggen slapen. aap Dit betekent: Nu wordt duidelijk hoe het echt zit.
Taak k a t t e n katten kattig a Je bent te laat voor het eten. Alles is al op. een kat in de zak gekocht. honden vechten om een been, loopt de derde ermee heen. kat van huis is, dansen de muizen op tafel. Blaffende honden bijten niet. Taak Zo sterk als een Zo dapper als een Zo trots als een Zo dom als een Zo nijdig als een Het hazenpad kiezen. Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is. Geen vlieg kwaad doen. Je vangt meer vliegen met honing dan met azijn. Als een rat in de val zitten. Je krijgt eerder je zin als je lief doet. Niet meer weg kunnen. Vluchten. Niemand kwaad doen. Hij doet op de manier die bij hem past. Zo sterk als een beer. Je vangt meer vliegen met honing dan met azijn. spin ezel pauw beer leeuw rat Het hazenpad kiezen. Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is. Geen vlieg kwaad doen. Je vangt meer vliegen met honing dan met azijn. kiezen het hazenpad. 7 l e e u w e z e l s p i n p a u w wesp
Puzzelmix p a u w v a r k e n k a t k i p p e n e z e l h a a n t j e b o k h a z e n p a d k i p p e n k a t j e s k a t u i l t j e o l i f a n t b e e r h o n d v l i e g e n l e e u w v l i e g s p i n h o n d e n k i p r a t wat een beestenboel is dit daar komt de aap uit de mouw blaffende honden bijten niet g o e d g e 7 d 8 a 9 a 0 n goed gedaan Taak b c a e d a c e d b Een en al oor zijn. Zijn oren niet geloven. Tot over de oren verliefd zijn. Ergens oren naar hebben. Nog op één oor liggen. Kleine potjes hebben grote oren. Tot over de oren verliefd zijn. knopen liggen geloven luisteren uit hebben tot over zijn oren verliefd zijn Nog slapen. Er zin in hebben. Heel goed luisteren. Heel erg verliefd zijn. Verbaasd zijn. 7
Taak k ij k e n kijken b Ik zie hem nooit meer. a Opletten of er niets verkeerd gaat. b Wat zie ik veel mooie dingen! a Een beetje verliefd zijn op iemand. b Aan een groot gevaar ontsnappen. maag hoofd ogen verliezen naald oogje Kan ik jou even onder vier ogen spreken? Taak 7 Met de neus kijken. Niet goed zoeken. Zijn neus voor iets ophalen. Iets te min vinden. Dat ging aan mijn neus voorbij. Ik kreeg er niets van. Iemand bij de neus nemen. Iemand voor de gek houden. De neuzen tellen. Tellen met hoeveel mensen je bent. Je neus overal insteken. Je overal mee bemoeien. Het is de uitdrukking: b Iemand iets door de neus boren. De uitdrukking betekent: a Iemand krijgt niet wat hij verwacht en gehoopt had. Dat ga ik jou niet aan je neus Iemand niet iets geven wat hij hangen. verwacht en gehoopt had. Jouw gezeur komt me de neus uit. Duidelijk vertellen wat iemand verkeerd doet. Het werd hem door de neus Dat ga ik jou niet vertellen. geboord. Iemand iets onder de neus Ik heb genoeg van jouw wrijven. gezeur. b Ik zal hem dit onder zijn neus wrijven. a Ze komen me de neus uit. a Je hebt met je neus gezocht. b Ze steekt overal haar neus in. b Ze gingen aan mijn neus voorbij. Een oogje in het zeil houden. 8 iemand bij de neus nemen de neuzen tellen iemand iets aan de neus hangen 9
Taak 8 z w ij g e n zwijgen Je neemt me de woorden uit de mond. Dat gaat van mond tot mond. Je mondje kunnen roeren. Iemand de mond snoeren. Dat wilde ik ook net zeggen. De een vertelt het aan de ander. Duidelijk zeggen wat je ervan vindt. Zorgen dat iemand niet verder praat. Zijn mondje kunnen roeren. Niet op zijn mondje gevallen zijn. met de mond vol tanden staan zijn mondje kunnen roeren een grote mond hebben met open mond ergens naar kijken Iemand de mond snoeren. b Er voor zorgen dat iemand niet verder praat. Puzzelmix w o o r d e n h a n d t a n d e n n e u z e n n e u s b o r e n g r o t e o r e n k l e i n e o g e n n e u s z e i l i e t s s c h e l e h a l f u i t v e r l i e f d s n o e r e n h o o f d n a a l d g a a t wat een gek gezicht is dat j e b e n t 7 a 8 l 9 k 0 n a p Je bent al knap. Heb je geen ogen in je hoofd? Zijn mondje kunnen roeren. Door het oog van de naald kruipen. 0
Taak 9 c De hoofden bij elkaar steken. d Met zijn hoofd tegen een muur lopen. e Het hoofd boven water houden. a d c e b Het groeit me boven het hoofd. Het is te veel voor mij! Mijn hoofd staat er niet naar. Ik ben met andere dingen bezig. Haal je maar niets in je hoofd. Denk maar niet dat het gaat lukken. Iemand iets uit zijn hoofd praten. Iemand van een slecht idee afhelpen. Zijn hoofd stoten. Niemand helpt de jongen. h o o f d p r a t e n m u u r s p ij t b o v e n n a a r s t e k e n hersens hoofd water over hoofd spijt in 7 steken Taak 0 b a d e c d b c e a Hij heeft een hart van goud. Hij heeft alles wat zijn hartje begeert. Hij kan het niet over zijn hart krijgen. Iemand iets op het hart drukken. Dat is een pak van mijn hart. hart van goud. drukt me op het hart een pak van mijn hart. alles wat haar hartje begeert. het niet over mijn hart krijgen Hij kan het niet doen. Hij heeft alles wat hij maar wil. Hij is heel aardig en helpt iedereen. Dat is een grote opluchting. Zeggen dat iets heel belangrijk is. hand tong hart hart hart
Taak Het geld groeit niet op mijn rug. Zichzelf op de borst slaan. Dat kun je wel op je buik schrijven. Dat is weer achter de rug. Iets achter iemands rug doen. Maak je borst maar nat. Hij heeft een brede rug. Dat kost me een rib uit mijn lijf. Maak je borst maar nat. a Dat kun je op je buik schrijven. c Hij heeft een brede rug. b rib rug borst lijf buik rug 7 rug Iets stiekem doen. Dat is weer voorbij. Dat kost veel geld. Hij kan veel hebben. Bereid je maar voor. Taak Hij is al de hele dag op de been. Hij is al de hele dag bezig. Iets op zijn duimpje kennen. Iets heel goed kennen. Dat ligt voor de hand. Dat is meteen duidelijk. Zich uit de voeten maken. Ervandoor gaan. Voet bij stuk houden. Het volhouden. a Iets door de vingers zien. c De benen nemen. d De handen uit de mouwen steken. b Lange tenen hebben. e Met het verkeerde been uit bed stappen. d b c De benen nemen. Zich uit de voeten maken. vingers benen been been handen duimpje 7 tenen 8 duimpje 9 hand a e Eigen antwoord.
Puzzelmix h a r e n g r o e i t t o n g h o o f d g o u d g e l d l ij f h o o f d b e g e e r t p r a t e n l a n g e v i n g e r s d u i m p j e v o e t m o u w e n h a n d v o e t e n b e e n b e e n hoofd, lijf en ledematen Dat is een pak van mijn hart. Ergens de buik van vol hebben. Voet bij stuk houden. Iemand iets op het hart drukken. Zeggen dat het belangrijk is. Zijn hart vasthouden. Hij maakt zich zorgen. Iets over het hoofd zien. Iets vergeten. Zijn hoofd stoten. Niemand wil hem helpen. Met zijn hand over het hart strijken. Voor een keer minder streng zijn. Taak Goed gemutst zijn. Ergens met de pet niet bij kunnen. Zich een hoedje schrikken. Ergens geen hoge pet van op hebben. Grijze haren van iets krijgen. b Ergens met de pet naar gooien. d Ergens zijn pet voor afnemen. e Iemand in de haren vliegen. c Met de pet rondgaan. a Iemand een pluim geven. c b e d a gemutst pluim pet pet hoedje 7 haren pet 7 Iemand in de haren vliegen Ergens geen hoge pet van op hebben Rebus betekent: Ruzie met iemand maken. Rebus betekent: Geen vertrouwen in iets hebben. Heel erg schrikken. Veel zorgen van iets krijgen. Een goed humeur hebben. Iets niet snappen. Geen vertrouwen in iets hebben. elkaar in de haren. grijze haren van.
Taak Kleren maken de man. Je wordt beoordeeld op je kleding. De handen uit de mouwen steken. Hard werken. De mouwen opstropen. Je klaar maken voor een moeilijk werkje. Iets uit zijn mouw schudden. Iets met gemak doen. Iemand iets op zijn mouw spelden. Iemand iets vertellen wat niet waar is. k l e r e n kleren b Kleren maken de man. a De broek aan hebben. b Ergens een mouw aan passen. a Iemand iets op zijn mouw spelden. broek mouwen mouw hemd broek Taak Het naadje van de kous willen weten. Iets op je sloffen kunnen halen. Iemand van de sokken rijden. Iets op je klompen aan voelen komen. De kous op de kop krijgen. Iets gemakkelijk kunnen halen. Iemand omver-rijden. Weten dat iets gaat gebeuren. Alles heel precies willen weten. Bedrogen uitkomen. De sokken erin zetten. Ik ga heel snel. Nu breekt me de klomp. Ik ben erg verbaasd. Uit je slof schieten. Ik word heel boos. Iets aan je laars lappen. Ik hou er geen rekening mee dat het niet mag. Naast je schoenen lopen. Ik ben verwaand. e kous n sokken t klomp e slof o laars v schoenen v o e t e n Nu breekt me de klomp. De kous op de kop krijgen. Naast zijn schoenen lopen. kous / sok kniekousen / sokken sokken / pantoffels sloffen / slippers schoen/ slof klompen / laarzen 7 klompen / laars 8 voeten 9
Puzzelmix k o u s p l u i m p e t h a r e n s t e k e n s o k k e n h e m d l a a r s b r o e k s p e l d e n n a a d j e h o e d j e g r ij z e k l o m p v r a g e n s c h o e n e n kleren maken de man a Je wordt op je kleding beoordeeld. Puzzelverzamelmix Rare bokkensprongen maken. Een uiltje knappen. Zich in het hol van de leeuw wagen. Kleine potjes hebben grote oren. Door het oog van de naald kruipen. Een kat in de zak kopen. a b c d e f Eigen antwoord. Bijvoorbeeld: Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel. Van een mug een olifant maken. Met de kippen op stok gaan. De hond in de pot vinden. Voor aap staan. Naast zijn schoenen lopen. Uit zijn slof schieten. d s i 7 p e 8 a j 9 S a 0 t Die jas past. het naadje van de kous willen weten mondje ogen neus 7 oren neus 8 ogen neus 9 oren oog 0
Puzzelverzamelmix Superpuzzelverzamelmix De bij elkaar steken. Een van goud hebben. Ergens met de niet bij kunnen. Iets aan zijn lappen. De op de kop krijgen. Je uit de maken. Dat ligt voor de hand. Dat is meteen duidelijk. Elkaar in de haren vliegen. Ruzie met elkaar maken. Goed gemutst zijn. Een goed humeur hebben. Iemand iets op de mouw spelden. Iemand iets wijsmaken. Het hart op de tong dragen. Zeggen wat je denkt. Hij heeft een brede rug. Iets achter de rug hebben. Hij heeft lange tenen. Eigen antwoord. Bijvoorbeeld: De hele dag op de been zijn. Er de buik vol van hebben. Iets achter de rug hebben. Met de pet rondgaan. Iemand van de sokken rijden. Iets op de mouw spelden. a b c Eigen antwoord. Bijvoorbeeld: de kapper de hotelgast de badmeester de naaister de koopman de boer Eigen antwoord. Bijvoorbeeld: de tandarts die iemand de mond snoert de oogarts die schele ogen maakt Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Spijt hebben als haren op je hoofd. Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel. n a a d j e b e r e n k i p o r e n o g e n r a t l a p p e n u i l t j e v i e r n e u s b o r e n h a a l m u u r s c h r i k k e n h a r t d o m d r u k k e n g e m u t s t k a t p a k b u i k m o n d t o n g t e n e n h a r e n je kent nu veel uitdrukkingen