STATIONSPLEIN 2, villa met kantoor en garage gemeente postcode + plaats straat + huisnr. naam object : Zevenaar : 6901 BE : Stationsplein 2 : ʻt Swanejongh oorspronkelijke functie huidige functie bouwjaar ontwerp bouwstijl/type : notariskantoor met woning : woning : 1949 : G. Bruins, Oosterbeek : Delftse School beschrijver datum opname datum beschrijving bronnen : H.P. Boer ING : 2 november 2011, de vliering is niet bezocht : 19 maart 2011 : bouwdossier Stationsplein 2 www.chrisvankeulen.nl/1800 interview huidige bewoners dhr. en mw. G.J.M. Dietz 1
STATIONSPLEIN 2, ZEVENAAR Historie Op 31 maart 1949 wordt aan notaris Th.B. Kampschreur een bouwvergunning verleend voor het bouwen van een woonhuis met kantoor en garage aan het Stationsplein. Het ontwerp is van de hand van architect G. Bruins uit Oosterbeek. De familie Kampschreur bewoonde tot 1944 het adellijke huis Swanepol aan de Kerkstraat dat in 1941 door sigarettenfabriek Turmac gekocht werd. Het huis Swanepol werd in de oorlog zwaar beschadigd en in 1949 afgebroken. Geïnspireerd door de naam van zijn oude woning noemde Kampschreur zijn nieuwe huis aan het Stationsplein ʻt Swanejongh. Situering Het rondom vrijstaande gebouw staat op een ondiep en breed perceel aan de oostzijde van het Stationsplein. De bouwdelen zijn in een U-vorm gegroepeerd rond een in het verlengde van de oprit gesitueerd verharde voorhof. De ruimte rondom het huis is ingericht als siertuin. Hoofdopzet In landhuisstijl gebouwde villa met aangebouwd kantoor en garage/berging. Op een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond opgetrokken villa met boven een kleine stookkelder één volledige bouwlaag, een verdieping in de kap en een vliering onder een met riet gedekt zadeldak met wolfeinden. Aan de noordzijde een aangebouwde verdiepingloze kantoorruimte en een garage/berging op een L-vormige plattegrond onder een met riet gedekt schilddak. De gevels en binnenwanden zijn van metselwerk, de verdiepingsvloeren zijn steenachtig en de zoldervloer is als houten balklaag uitgevoerd, de houten kapconstructie is opgebouwd uit gordingen die door verbeterde Hollandse spanten gedragen worden. Exterieur De oorspronkelijk al wit gekeimde gevels zijn opgetrokken in schoon metselwerk in een onregelmatig Vlaams verband. Aan de onderzijde is rondom een plint aangebracht van gevelklinkers met aan de bovenzijde een rollaag. Tenzij anders vermeld zijn alle kozijnen van hout en worden gevelopeningen aan de bovenzijde afgesloten met rollagen, de lekdorpels van de vensters zijn uitgevoerd met rollagen opgebouwd uit bakstenen. Alle daken zijn gedekt met riet. Op de nok van het hoofdhuis staat voor en achter een forse gemetselde schoorsteen. voorgevel woonhuis De voorgevel is asymmetrisch ingedeeld met op de begane grond aan de linkerzijde twee kleine vensters die afgesloten zijn met een segmentboog en lekdorpels hebben van zwarte ceramische tegels. Deze vensters zijn gevuld met eenvoudig glas-in-lood in ruitvorm. Aan de rechter zijde is een groot drieledig venster aangebracht waarvan de ramen voorzien zijn van een roedeverdeling (3 x 3). Het vensterkozijn is voor het gevelvlak geplaatst en heeft aan de bovenzijde een zinken goot die gedecoreerd is met halfcirkelvormige uitsparingen. Op de verdieping is centraal een dubbel venster met draairamen met roedeverdeling (2 x 2) aangebracht met links daarvan een klein venster met draairaam met roedeverdeling (2 x 2). Boven de twee kleine vensters op de begane grond staat vrij van de gevel in smeedijzeren letters de huisnaam ʻt Swanejongh. linker zijgevel woonhuis De linker zijgevel is asymmetrisch ingedeeld met centraal een Vlaamse topgevel die afgesloten wordt met een geprofileerde gootlijst op klossen. De korfboogvormig beëindigde voordeur is opgebouwd met vijftien opgelegde panelen die bestaan uit diagonaal geplaatste geprofileerde stroken. Rondom de voordeur is een licht vooruitspringende bakstenen omlijsting gemaakt met in het metselwerk verdiepte schijnvoegen die horizontaal doorlopen in het aangrenzende gevelmetselwerk. Voor de deur ligt een lage bakstenen stoep uitgevoerd in keperverband. Het rechter deel van de gevel springt een stuk naar voren. In dit deel zijn twee kleine verticale vensters geplaatst die afgesloten zijn met segmentbogen. In de stalen kozijnen zijn valramen gevuld met kathedraalglas aangebracht. Boven de voordeur heeft de gevel een groot venster met roedeverdeling (4 x 4). Op vlieringniveau is in het dak een kleine dakkapel ingedekt met een dubbel venster met draairamen met roedeverdeling (2 x 2). achtergevel woonhuis De achtergevel is asymmetrisch ingedeeld. Op de begane grond loopt aan de rechter zijde het achterste dakschild van de kantoorvleugel in de vorm van een aankapping nog een stukje voor de gevel. In de ruimte hier onder is in de vorm van een loggia een drieledig venster (van de keuken) uitgespaard. Dit venster is voorzien van draairamen en 2
uitzetramen met roedeverdeling (2 x (2 + 1). Links en rechts van dit venster is onder de aankapping een provisiekast die afgesloten is met een deur met een diagonaal lattenrooster. In het verlengde van de achterwand van de linker kast is een ojiefvormig afgesloten tuinmuurtje gemetseld dat de grens vormt met het hier achter liggende privé gedeelte van de tuin. Links bevat deze gevel op de begane grond een dubbele glasdeur met roedeverdeling (2 x 2 x 4). Het kozijn wordt afgesloten met een segmentboog. De opening kan aan de buitenzijde afgesloten worden met opgeklampte luiken. Op de verdieping zijn twee dubbele vensters met draairamen met roedeverdeling (2 x 2) aangebracht. In het wolfeind is een halfronde dakkapel ingedekt met een venster met een verticale roedeverdeling. rechter zijgevel woonhuis De rechter zijgevel is asymmetrisch ingedeeld. Het rechter deel van de gevel springt een stuk naar voren.dit deel bevat een groot drieledig venster met draairamen en uitzetramen en een roedeverdeling (3 x 2 x 3). In het linker deel van de gevel is op de begane grond een dubbele glasdeur met roedeverdeling (2 x 2 x 4) aangebracht. Het kozijn wordt afgesloten met een segmentboog. De opening kan aan de buitenzijde afgesloten worden met opgeklampte luiken. Boven dit kozijn is een vrij uitkragend balkon geconstrueerd, waarvan de houten borstwering vervangen is in een niet oorspronkelijke vormgeving met houten rabatdelen. Op het balkom komen vanuit de aangrenzende slaapvertrekken twee deuren uit; links een enkele glasdeur met roedeverdeling (2 x 2) en rechts een dubbele glasdeur met roedeverdeling (2 x 3). Rechts van het balkon is in het dak een halfronde dakkapel ingedekt met een venster met een verticale roedeverdeling. Op vlieringniveau is boven het balkon in het dak een kleine dakkapel ingedekt met een dubbel venster met draairamen met roedeverdeling (2 x 2). Voorgevel en linker zijgevel van het woonhuis. 3
Rechter zijgevel van het woonhuis. Achtergevel van het woonhuis. 4
voorgevel kantoorvleugel De voorgevel van de kantoorvleugel is asymmetrisch ingedeeld met links de voordeur die bestaat uit een segmentvormig afgesloten geprofileerde strokendeur. Boven de deur is onder het dakoverstek een ondiepe luifel gemaakt die afgesloten wordt met een geprofileerde gootlijst op klossen. Rondom de voordeur is een bakstenen omlijsting gemaakt met in het metselwerk verdiepte schijnvoegen die horizontaal doorlopen in het aangrenzende gevelmetselwerk. Links van de deur is een klein verticaal venster geplaatst dat voorzien is van een stalen kozijn met een valraam dat gevuld is met kathedraalglas. Rechts van de voordeur bevat de gevel drie kleine segmentboogvormig afgesloten vensters die gevuld zijn met eenvoudig glas-in-lood in ruitvorm. Onder het middelste van deze vensters is een gedenksteen geplaatst met de tekst: EERSTE STEEN GELEGD DOOR CHARLES KAMPSCHREUR 14 MEI 1949. Aan de rechter zijde zijn twee vensters met ramen met roedeverdeling (2 x 2). achtergevel kantoorvleugel De achtergevel van de kantoorvleugel is asymmetrisch ingedeeld met rechts (achter de garage) een klein liggend venster met verticale roedeverdeling en links daarvan vijf vensters met onder en bovenramen waarvan het bovenraam kleppend uitgevoerd is. Deze vensters hebben een roedeverdeling (3 x (1 + 1)). voorgevel garage De voorgevel is symmetrisch van opbouw en wordt ingenomen door een brede korfboogvormig beëindigde dubbele garagedeur. Deze vorm is in het rieten dakoverstek ook uitgespaard. De deuren zijn opgebouwd uit verticale stroken en afgehangen met duimgehengen. De gevel wordt links en rechts afgesloten in de vorm van schuin staande steunberen. linker zijgevel garage De linker zijgevel heeft aan de achterzijde een eenvoudige strokendeur en rechts daarvan drie kleine liggende vensters met klepramen en een verticale roede. rechter zijgevel garage De rechter zijgevel van de garage heeft twee kleine liggende vensters met klepramen en een verticale roede. Voorgevel van de garage en voorzijde van het kantoorgedeelte. 5
Achtergevel van de garage en het kantoor. Interieur Zowel de indeling als de daarbij behorende materialen, afwerking en detaillering zijn op enkele ondergeschikte aanpassingen en moderniseringen nog uit de bouwtijd. woning De woning is op de begane grond ingedeeld met achter de voordeur een grote hal met vide met aan de achterzijde de keuken en aan de voorzijde een toiletruimte. De andere helft van de plattegrond wordt op de begane grond ingenomen door een geschakelde woon-/eetkamer waar tussen oorspronkelijk een wegklapbare harmonicawand stond. Op de verdieping liggen gegroepeerd rond de overloop vier slaapvertrekken en aan de voorzijde met een verdiepte vloer - ivm de beschikbare stahoogte - een badkamer. De vliering is toegankelijk via een vlizotrap. Zowel de keuken als de badkamer zijn gemoderniseerd, ook bovengenoemde separatiewand is niet meer aanwezig. Nog wel oorspronkelijk zijn onder andere: een grote gemetselde schouw in de woonkamer, alle binnendeuren, uitgevoerd als paneeldeur met vlak paneel en nog voorzien van de oorspronkelijke krukken en rozetten. In de hal, de keuken en het toilet liggen rode rechthoekige ceramische vloertegels in keperverband. Tegen de wanden van de gang op de begane grond is met blauw-grijze wandtegels een lambrisering gemaakt. Langs de trap en de vide is een smeedijzeren balustrade met gestileerde klaverbladen aangebracht. De vloer in de woon-/eetkamer bestaat uit een mozaïek parketvloer in blokpatroon met ingelegde randbies. Op de verdieping zijn de plafonds uitgevoerd in zachtboard en afgewerkt met houten profiellijsten. De slaapvertrekken hebben ingebouwde kasten en op ongeveer 2 m hoogte tegen de wanden een profiellijst. kantoor/garage Het kantoor heeft achter de voordeur een klein portaal van waaruit een kleine wachtruimte en een kantoorruimte voor medewerkers aan de achterzijde toegankelijk zijn. Tussen dit kantoor en het woongedeelte is de voormalige kantoorruimte van de notaris gesitueerd. Dit kantoor was tevens rechtstreeks toegankelijk via de hal van de woning. Ten behoeve van het personeel is in de garage een toiletruimte gemaakt. Achter de garage is tegen de achtergevel een bergruimte. In de wachtruimte staat een ingebouwde lattenbank, oorspronkelijk was de wachtruimte van het kantoor afgescheiden met een balie met glaswand en een deur. De borstwering hiervan is nog aanwezig. De binnendeuren van de kantoorruimte zijn op dezelfde wijze als in het woongedeelte vormgegeven. 6
Links het interieur van de voormalige wachtruimte en rechts de hal vanaf de verdieping. Motivering Gebouw van algemeen belang voor de gemeente Zevenaar vanwege zijn schoonheid, de betekenis voor de wetenschap en de cultuurhistorische waarde. algemeen historische waarden - het gebouw is van belang vanwege de afleesbaarheid van de gecombineerde functie van representatief woonhuis met een aangebouwd kantoor annex garage/berging ten behoeve van de Zevenaarse notaris Th. B. Kampschreur. ensemblewaarden en stedenbouwkundige waarden - het gebouw is van belang als onderdeel van de naoorlogse inrichting van het Stationsplein waarbij in deze van oudsher groene omgeving in het voormalige stroomgeul van de Zevenaarse Aa een aantal representatieve woningen met kantoorruimte gebouwd werden. architectuurhistorische waarden - het gebouw is van belang als bijzonder gaaf en zeldzaam voorbeeld van een representatieve woning met aangebouwd kantoor in een traditionalistische bouwstijl in een van landhuizen afgeleide hoofdvorm. - het gebouw is als gaaf bewaard ontwerp van belang voor het oeuvre van architect G. Bruins. - het gebouw is van belang vanwege het gaaf bewaard gebleven interieur. 7
STATIONSPLEIN 2, ZEVENAAR Oorspronkelijke bestektekening behorend bij de bouwvergunning uit 1949. 8