Davron THEMA: Vluchtelingen JIJ NAAM: LEEFTIJD: WOONPLAATS: SCHOOL: NATIONALITEIT: Saïd Aram Nederlandse kinderen behoren tot de gelukkigste van de wereld. Er leven hier zo n 4 miljoen kinderen en met de meeste gaat het prima. Maar met sommige gaat het niet zo goed. Ze lijden onder kindermishandeling en uitbuiting of belanden in de cel omdat ze de criminaliteit in zijn gegaan. Anderen verlaten school zonder diploma. Het VN-Kinderrechtenverdrag is er voor alle kinderen, want alle kinderen hebben recht op een goede toekomst. HOBBIES:
2 introfilmpje STARTVRAGEN 4) Je hebt als jongere niet alleen rechten maar ook plichten. Verbind het juiste recht aan de bijbehorende plicht. 1) Welke basisbehoeftes delen alle mensen op de wereld met elkaar? Noem er twee: 1 2 Je hebt recht op vrijheid van meningsuiting. Kinderen moeten worden beschermd door de overheid tegen gevaarlijk en schadelijk werk. Je mag als kind niet in de bouw werken. Je moet van je vijfde tot en met je zestiende verplicht naar school. 4 2) Wat heeft, volgens Ajouad, iedereen sowieso met elkaar gemeen? Je mag niet gediscri mineerd worden. Je hebt recht op onderwijs. Je moet de mening van anderen respecteren. Je mag niet pesten. 3) Vul de tijdlijn hieronder aan met de juiste gebeurtenissen. Kies uit: Nederland ratificeert 1 het VN-Verdrag van de Rechten van het Kind Einde Tweede Wereldoorlog Universele Verklaring van de Rechten van de Mens VN-Verdrag van de Rechten van het Kind 5) Geef 2 voorbeelden van kinderrechten - schendingen: één ver weg en één dichtbij IN NEDERLAND BUITEN NEDERLAND 1924 1945 1959 Geneefse Conventie voor de Rechten van het Kind Oprichting Verenigde Naties 2 VN-Verklaring 3 van de Rechten van het Kind 1945 1948 1989 1995 1) Ratificeren = het opnemen van internationale verdragen in nationale wetten. 2) Verenigde Naties (VN) = internationale organisatie bestaande uit regeringen die willen werken aan vrede en mensenrechten in de wereld. Op dit moment zijn 192 staten lid van de Verenigde Naties. 3) Het verschil tussen een verklaring en een verdrag = een verklaring is een intentie van landen om bepaald beleid uit te voeren, maar is niet juridisch bindend. Een verklaring vormt vaak de basis voor een verdrag. Een verdrag is wél juridisch bindend. 4) In Nederland ben je tot je zestiende leerplichtig. Na je zestiende geldt er een kwalificatieplicht. Deze duurt tot je achttiende. Dat wil zeggen dat je zonder startkwalificatie nog niet van school mag tot je achttiende. Een startkwalificatie is een havo-, vwo-, of mbo-diploma op niveau 2.
vluchtelingen 3 KINDERRECHT Waar gaat het over? Het VN-Kinderrechtenverdrag is er voor alle kinderen, ook voor kinderen die op de vlucht zijn en in Nederland asiel hebben aangevraagd. Ook voor kinderen wier ouders gevlucht zijn en die zelf hier geboren zijn. En ook voor kinderen die illegaal in Nederland verblijven, oftewel ongedocumenteerden. 1 Toch lijkt het in Nederland alsof op deze kinderen het Kinderrechtenverdrag niet van toepassing is. Defence for Children en Unicef geven de overheid een dikke 1 als het gaat om het beschermen van deze groep kinderen. Artikel 22 van het Kinderrechtenverdrag stelt dat vluchtelingen recht hebben op speciale bescherming. Verder heeft elk kind recht op zorg en onderwijs. De overheid moet hiervoor zorgen (artikel 3). En elk kind heeft het recht bij zijn ouders op te groeien (artikel 9). Ook kinderen op de vlucht hebben het recht zich te ontwikkelen (artikel 27). In Nederland worden deze rechten van kinderen op de vlucht vaak geschonden. De Nederlandse regering voert al jaren lang een streng beleid om het aantal mensen dat hier asiel komt aanvragen te beperken. Hierdoor wordt het belang van het kind vaak over het hoofd gezien. Ongedocumenteerde kinderen Kinderen die in Nederland asiel aanvragen doen dit meestal met hun ouders, maar soms ook alleen. Deze laatste groep noemen we alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Als kinderen geen verblijfsvergunning hebben verblijven ze illegaal in Nederland en noemen we ze ongedocumenteerde kinderen. Ongedocumenteerde kinderen hebben recht op onderwijs en op gezondheidszorg, ook al hebben ze geen verblijfsvergunning. Maar de ouders van deze kinderen weten dit niet altijd of zijn bang om de aandacht op zich te vestigen als zij voor de rechten van hun kinderen opkomen. Hun kinderen gaan daardoor niet altijd naar school of naar een dokter. Voor veel ongedocumenteerde kinderen is het moeilijk om een stageplek te vinden die ze nodig hebben om hun opleiding af te ronden. De minister had stagelopen voor ongedocumenteerden zelfs verboden, maar onlangs heeft de rechter besloten dat stages onderdeel vormen van het recht op onderwijs. De minister staat stages nu toe voor MBO-leerlingen. HBO ers mogen dit nog steeds niet. KINDEREN IN ASIELZOEKERSCENTRA In Nederland wonen ongeveer zevenduizend kinderen in asielzoekerscentra, van wie tweehonderd langer dan vijf jaar. In zo n centrum heb je als kind niet veel vrijheid. Het recht op rust en vrije tijd kan hierdoor geschonden worden (artikel 31). In alle concentratie huiswerk maken is er niet bij. Kinderen en ouders wachten lang voordat ze te horen krijgen of ze hier mogen blijven en dat levert een hoop stress op. Psycholoog Victor Kouratovsky zegt dat de ontwikkeling van asielzoekerskinderen door alle stress zo verstoord kan raken dat ze niet meer normaal kunnen functioneren. Kinderen in detentie Het komt voor dat ongedocumenteerde kinderen worden opgesloten in een detentiecentrum alleen omdat ze niet in Nederland mogen blijven. Een detentiecentrum is een gevangenis. Asielzoekers of ongedocumenteerde vreemdelingen worden soms in vreemdelingendetentie opgesloten in afwachting van de uitkomst van hun procedure of hun uitzetting uit Nederland. Ze zitten twaalf uur per dag in een cel, krijgen geen onderwijs en hebben geen zinvolle dagbesteding. En dat terwijl zij geen strafbaar feit hebben gepleegd. 1) Ongedocumenteerde kinderen hebben geen verblijfsvergunning en worden daarom vaak illegalen genoemd. Verschillende organisaties, zoals Defence for Children, Unicef en Amnesty International vinden dat de term illegalen vooroordelen en discriminatie in de hand werkt. Zij pleiten voor de neutralere term ongedocumenteerden.
vluchtelingen 4 KINDERRECHT In 2010 zaten er 220 kinderen in vreemdelingendetentie. In maart 2011 zei de rechter dat vluchtelingenkinderen niet langer dan twee weken mogen worden opgesloten. Die opsluiting mag alleen gebeuren onder bepaalde omstandigheden: als de uitzetting van een kind ook echt binnen twee weken plaats kan vinden bijvoorbeeld. Dit is een grote verbetering, toch kan in sommige gevallen de tijd dat kinderen vastzitten verlengd worden tot twee maanden. Het verblijf in detentie is voor deze toch al kwetsbare groep kinderen geestelijk schadelijk, zo heeft onderzoek uitgewezen. De kinderen hebben al de ellende van hun vlucht moeten doorstaan. Detentie zorgt voor extra psychische problemen. Het alternatief: vrijheidsbeperkende en gezinslocaties Detentie voor kinderen is dus aan banden gelegd. Ook heeft de rechter besloten dat uitgeprocedeerde gezinnen niet zomaar op straat mogen worden gezet, zoals tot voor kort nog regelmatig gebeurde. Ondanks deze verbeteringen, zijn de alternatieven geen grote stap vooruit en al helemaal niet voor kinderen. In Gilze-Rijen en Katwijk zitten uitgeprocedeerde gezinnen in gezinslocaties waar het volgens UNICEF en Defence for Children ongezond en onveilig is. Gezinnen zijn verplicht daarheen te verhuizen in afwachting van uitzetting. Het aanbod van onderwijs is onvoldoende en over toegang tot medische zorg zijn vaak veel klachten. Ook is er een meldplicht, dus veel vrijheid hebben de gezinnen niet op deze locaties. Gezinslocaties zijn dan wel geen detentiecentra, maar ook deze gaan in tegen het belang van het kind (artikel 3). Gewortelde kinderen Sommige kinderen zonder verblijfsvergunning zijn al jaren in Nederland. Soms spreken ze alleen nog Nederlands en niet de taal van hun ouders en zijn ze hier helemaal gewend, of geworteld zoals dat ook wel wordt genoemd. Veel politici en kinderrechtenorganisaties vinden dat gewortelde kinderen recht hebben om in Nederland te blijven. Hen terugzenden naar hun land van herkomst zou hun recht op een goede ontwikkeling in gevaar brengen. Het kabinet Rutte II heeft een kinderpardon ingevoerd voor gewortelde kinderen. Vluchtelingen- en kinderrechtenorganisaties zijn hier blij mee, maar sommige schrijnende gevallen blijven buiten de boot vallen. Gezinshereniging Alle kinderen hebben volgens artikel 9 en 10 van het Kinderrechtenverdrag recht om bij hun ouders te wonen, maar dat wordt vluchtelingenkinderen vaak moeilijk gemaakt. Soms gebeurt het dat ouders geen verblijfsvergunning hebben, maar hun kinderen wel. De ouders kunnen dan in vreemdelingendetentie belanden en uitgezet worden. Hun kinderen worden hier de dupe van. Ze moeten het dan zonder vader of moeder stellen en dat is in strijd met het Kinderrechtenverdrag. Verder stelt de Nederlandse regering hoge eisen aan gezinshereniging. Als kinderen hun ouders die in Nederland asiel hebben aangevraagd willen nareizen, duurt de procedure vaak lang. In 2011 moesten kinderen gemiddeld twaalf weken wachten voordat ze uitsluitsel kregen over hun aanvraag. De kinderen krijgen moeilijke vragen voorgelegd om de band met hun ouders aan te tonen. Veel aanvragen worden zonder duidelijke reden afgewezen en het aantal afwijzingen is de afgelopen jaren gestegen, ondanks artikel 10. Artikel 10 schrijft namelijk voor dat gezinshereniging met welwillendheid, menselijkheid en spoed moet worden behandeld. Veel kinderen moeten nu dus hun ouders missen, wat in strijd is met het Kinderrechtenverdrag.
5 vluchtelingen KINDERRECHT Woordenlijst kinderen op de vlucht migrant Iemand die verhuist van het ene land naar het andere. asielzoeker Iemand die in Nederland bescherming zoekt en een asielverzoek heeft ingediend, maar (nog) niet is toegelaten. illegaal/ongedocumenteerde Iemand die zonder verblijfsrecht in Nederland verblijft. vluchteling Iemand die uit angst voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of het horen bij een bepaalde groep wordt bedreigd of vervolgd. Nederland mag vluchtelingen niet terugsturen naar het land waar ze gevaar lopen, wel naar een land waar ze eerder waren ontvangen. asielzoekerscentrum Opvangcentrum van de overheid voor mensen die asiel hebben aangevraagd. detentiecentrum Centrum waar mensen worden opgesloten die niet in Nederland mogen blijven en worden uitgezet. De regels zijn hetzelfde als in gevangenissen voor criminelen. In sommige opzichten zijn de regels zelfs strenger.
filmpje 6 davron KIJKVRAGEN 1) Davron is gevlucht uit Oezbekistan met zijn moeder. Waarom is hij gevlucht? Davron is jaar oud en hij komt uit... 2) Davron is 1 jaar in Nederland 5 jaar in Nederland 9 jaar in Nederland OEZBEKISTAN GRENST AAN: 3) Noem drie plekken waar Davron en zijn moeder hebben geslapen: 1 2 3
7 davron KIJKVRAGEN 4) Davron ziet een kikker met een kleintje op haar rug. Waarom maakt dat zo veel indruk op hem? 7) Wat wil Davron worden als hij later groot is? 5) DAVRON IS ILLEGAAL. WAT BETEKENT DAT? 8) Waarom is het moeilijk voor Davron om later zijn droombaan te krijgen? 6) Davron moet vaak van school wisselen. a. Waarom moet Davron vaak naar een andere school? 9) Wat vind je van Davrons situatie? b. Noem twee redenen waarom het lastig is om steeds van school te moeten wisselen voor Davron.
davron 8 KINDERRECHT Waar gaat het over? Bekijk het VN-Kinderrechtenverdrag achterin. Over welk kinderrecht gaat dit filmpje? Let op: er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Oezbekistan behoorde vanaf 1924 tot 1991 tot de Sovjetunie. Daarna werd het onafhankelijk. De president, Islom Karimov, regeert Oezbekistan sindsdien met strakke hand als dictator. Met de mensenrechten neemt de regering het niet zo nauw. Belangrijker vindt zij het om aan de macht te blijven en moslimterrorisme de kop in te drukken - desnoods ten koste van de vrijheid van de burgers. Oppositie wordt nauwelijks toegestaan en censuur is er aan de orde van de dag. Mensenrechtenactivisten en onafhankelijke journalisten worden vaak bedreigd of gevangengezet. Ook komt martelen in gevangenissen veel voor. Daarnaast is Oezbekistan een erg arm land. Bijna 30 procent van de mensen leeft onder de armoedegrens. Davron en zijn moeder zijn gevlucht omdat zij gebukt gingen onder geweld in hun eigen familie. De overheid bood hen geen bescherming en ze kwamen na veel omzwervingen in Nederland terecht. Nu, na jaren in Nederland van opvangtehuis naar opvang tehuis te hebben gezworven, hebben zij dan eindelijk een verblijfsvergunning. Wie weet kan Davron toch zijn droom waarmaken om technisch ontwerper te worden.
filmpje 9 saïd KIJKVRAGEN 1) Saïd moest vluchten. Waarom? Saïd is 20 jaar oud en komt uit... 2) Vul in waar Saïd zich op die leeftijd bevindt. 5 jaar: 8 jaar: 13 jaar: 20 jaar: SOMALIË GRENST AAN: 3) Er zijn vreselijke dingen gebeurd in het leven van Saïd. a) Welke familieleden heeft hij verloren? b) Met welke familieleden kwam hij aan in Nederland?
10 saïd KIJKVRAGEN 4) Saïd heeft in Nederland met verschillende instanties en personen te maken. Leg uit wat voor rol zij speelden in het leven van Saïd in Nederland: Bureau Jeugdzorg Kinderrechter 6) Vind jij dat Saïd alle hulp gekregen heeft die hij nodig had? Advocaat 5) Saïd verliest zijn verblijfvergunning. a) Waarom verliest hij zijn verblijfsvergunning? b) Dit heeft grote gevolgen. Noem er twee. 1 2
saïd 11 KINDERRECHT Waar gaat het over? Bekijk het VN-Kinderrechtenverdrag achterin. Over welk kinderrecht gaat dit filmpje? Let op: er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Somalië kent een lange geschiedenis; al in de steentijd werd het gebied bewoond door mensen. In de twintigste eeuw kende het land vooral oorlog en strijd. Na de Tweede Wereldoorlog werd Somalië ondanks fel verzet gekoloniseerd door Engeland, Italië en Frankrijk. Niet lang na de onafhankelijkheid in 1960 kwam er oorlog met Ethiopië om het bezit van grensgebieden. Deze eindigde in 1988. In 1986 brak er een burgeroorlog uit toen het noordelijke Somaliland in opstand kwam tegen de regering. Deze oorlog had verschillende scheuringen in het land tot gevolg en bracht enorme vluchtelingenstromen op gang. Ook de familie van Saïd vluchtte. Nu nog kent Somalië geen stabiele centrale regering. De familie van Saïd was erg welvarend op het moment dat de burgeroorlog in Somalië uitbrak. Saïd heeft daarna vreselijke dingen meegemaakt. Zijn familie moest vluchten omdat zijn vader deel uitmaakte van de oppositie. Saïd en zijn zusjes belandden in een groot vluchtelingenkamp in Kenia. Zijn moeder raakte gescheiden van haar kinderen en wist Nederland te bereiken. Ze dacht dat haar kinderen dood waren. Saïd heeft zichzelf min of meer opgevoed. Hij heeft veel van zijn familieleden zien omkomen tijdens hun vlucht. Aangekomen in Nederland had hij moeite zich aan te passen. In plaats van hulp ontving hij bericht dat hij weg moest omdat hij crimineel gedrag vertoonde. Gelukkig voor Saïd heeft de rechter hem nog een kans gegeven en heeft hij inmiddels weer een verblijfsvergunning. Nu kan hij in Nederland werken aan zijn toekomst.
filmpje 12 aram KIJKVRAGEN 1) Arams ouders zijn gevlucht. Waarom? Aram is jaar oud en komt uit... 2) Aram is hier in Nederland geboren en getogen. Toch wordt hij weggestuurd naar Irak met zijn ouders. Leg uit waarom. IRAK GRENST AAN:
aram 13 KIJKVRAGEN 3) Aram houdt van de wolken, maar hij ziet nu vooral grijze luchten. Kinderen van asielzoekers staan bloot aan vele vormen van stress. De stress bouwt zich op en leidt tot ernstige gezondheidseffecten. De ontwikkeling kan zo verstoord raken dat het vermogen om in welke maatschappij dan ook gewoon te functioneren permanente schade oploopt Dr. Victor Kouratovsky psycholoog, in: Jaarbericht Kinderrechten 2011. a) Wat voelt hij bij deze wolkenlucht? 4) Aram werd ziek van de stress. Hij werd erg depressief en voelde zich ook nog eens schuldig dat zijn ouders naar Denemarken waren gegaan voor zijn gezondheid. Bedenk twee oplossingen om het leven van asielzoekerskinderen te verbeteren. 1 2 b) Wat hoopt hij bij deze wolkenlucht? Geef ook aan wie ervoor moet zorgen. Vul dat in het onderstaande schema in. Oplossing 1: Wie verantwoordelijk? Oplossing 2: Wie verantwoordelijk?
aram 14 KINDERRECHT Waar gaat het over? Het gebied waar nu Irak ligt, zelf soenitisch moslim) en in de vruchtbare regio tussen de Koerden. Martelingen en de rivieren Eufraat en Tigris, moorden waren aan de orde wordt ook wel de wieg van de van de dag. Hij startte een beschaving genoemd. Duizenden jaren voor Christus tachtig van de vorige eeuw en oorlog tegen Iran in de jaren zouden er de landbouw en het viel in 1990 Koeweit binnen. schrift zijn ontstaan. In de De VS maakten met goedkeuring van de Verenigde Naties vroege middeleeuwen werd het een islamitische staat en een einde aan de bezetting. deel van het Arabische Rijk. Dit betekende echter niet het In de zestiende eeuw lijfden einde van het leiderschap van de Turken het gebied in bij het Saddam. Ottomaanse Rijk. Na de Eerste Wereldoorlog kwam Irak onder Engels bewind totdat het samen met de Engelsen Irak In 2003 vielen de Amerikanen in 1932 onafhankelijk werd. binnen. De VS, Engeland en De door de Britten geïnstalleerde monarchie werd in coalition of the willing vorm- andere landen die samen de 1958 omvergeworpen door een den startten een oorlog en militaire staatsgreep, waarna zetten Saddam Hoessein af. De het land een republiek werd. Verenigde Naties hadden geen In 1968 kwam de Arabisch- goedkeuring aan deze oorlog nationalistische Ba ath-partij gegeven en veel landen waren via een staatsgreep aan de tegen het militaire ingrijpen. macht. Volgens de Verenigde Staten was een oorlog gerechtvaardigd omdat de dictator mas- In 1979 werd een vooraanstaand lid van de Ba ath-partij, savernietigingswapens zou Saddam Hoessein, president. Hij regeerde als dictator en schond met zijn wrede regime stelselmatig de mensenrechten. Saddam onderdrukte de sjiitische moslims (hij is Bekijk het VN-Kinderrechtenverdrag achterin. Over welk kinderrecht gaat dit filmpje? Let op: er zijn meerdere antwoorden mogelijk. ontwikkelen en hij banden zou hebben met de terroristische organisatie Al-Qaida. Deze zaken zijn nooit aangetoond, maar Saddam werd wel gevangen gezet en aangeklaagd voor misdaden tegen de menselijkheid (zoals de moord op 100.000 Koerden). Hij werd door Iraakse rechters ter dood veroordeeld. Deze straf werd in 2006 voltrokken. Hoewel de gevreesde dictator verdwenen is en Amerika beloofde de democratie op te bouwen, komen bomaanslagen en geweld in Irak nog veel voor. Toen de Verenigde Staten in 2011 hun troepen terugtrokken, was Irak nog verre van vreedzaam. Ook nu is Irak niet veilig. De ouders van Aram vluchtten voor het schrikbewind van Saddam Hoessein omdat ze Koerden zijn. Zij kwamen in 1998 in Nederland terecht. Aram is hier geboren in een asielzoekerscentrum, net als zijn jongere broertje. Hij werd door de ongezonde omstandigheden daar ziek. Zijn ouders gingen voor behandeling naar Denemarken, waardoor hun asielaanvraag hier in gevaar kwam. Ze zouden eigenlijk worden uitgezet. Onlangs, na het maken van het filmpje, streek toenmalig minister Leers van Immigratie en Asiel met zijn hand over het hart en gebruikte zijn discretionaire bevoegdheden.* Het gezin mag nu blijven en is op zoek naar een huis in Friesland. * De minister of staatssecretaris die over asiel- en vreemdelingenzaken gaat heeft de macht te beslissen over individuele asielaanvragen. Hij mag dus zelf beslissen of iemand hier mag blijven of niet. Dit zijn discretionaire bevoegdheden.
15 vluchtelingen DISCUSSIE Wat vind jij? Saïd Davron 1) In plaats van veroordeeld te worden heeft Saïd recht op hulp van de overheid gezien zijn verleden. Saïd moet blijven. 2) Saïd is twintig. Het Kinderrechtenverdrag is niet op hem van toepassing. Jammer maar helaas. Saïd moet terug. 1) Kinderen van ouders die hier asiel hebben aangevraagd mogen niet van hot naar her gesleept worden. De regering moet ervoor zorgen dat zij op één plek blijven wonen. 2) Alle vluchtelingenkinderen hebben recht op een verblijfsvergunning. 3) Een kinderpardon leidt tot meer vluchtelingen en is daarom onwenselijk. 4) Illegaliteit mag niet strafbaar worden gesteld. Aram 1) Kinderen die hier geboren zijn én hun ouders moeten sowieso in Nederland kunnen blijven. 2) Asielzoekerscentra zijn geen gezonde plek voor kinderen. Gezinnen die hier asiel aanvragen moeten een geschikte plek krijgen om de uitspraak af te wachten.
vluchtelingen 16 IN HET NIEUWS Bom onder asielbeleid Nieuwsuur / 11 januari 2011 Het gerechtshof in Den Haag heeft de Nederlandse staat vandaag verboden om een uitgeprocedeerde moeder van haar drie minderjarige kinderen te scheiden. De staat wilde de vrouw uit het centrum in Ter Apel zetten en de kinderen opvangen in een pleeggezin of tehuis, maar het hof verbiedt dat nu. Cassatie Nederland zal voorlopig geen asielgezinnen met kinderen op straat zetten. Minister Leers van Immigratie en Asiel heeft dat bepaald naar aanleiding van de uitspraak. Leers denkt erover in cassatie te gaan tegen de uitspraak en hij bena drukt dat het gezin Nederland moet verlaten. Zolang dat nog niet is gebeurd, worden de moeder en de kinderen samen opgevangen. Dat geldt ook voor andere uitgeprocedeerde gezinnen. Gescheiden Het Haagse hof oordeelde al eerder dat de kinderen niet zonder meer op straat gezet mochten worden. De staat kwam vervolgens met een oplossing waardoor moeder en kinderen gescheiden zouden raken. Het hof heeft nu in het eindarrest bepaald dat in de omstandigheden van dit geval het belang van de kinderen om bij hun moeder te kunnen blijven zwaarder weegt dan het belang van de staat om het vreemdelingenbeleid uit te voeren. Uitzondering Het kabinet wil bij het afwijzen van asielverzoeken geen uitzondering maken voor minderjarige kinderen die al langer dan acht jaar in Nederland zijn. Ook als zij al geworteld zijn in Nederland en minstens twee jaar rechtmatig in dit land zijn, moet geen uitzondering worden gemaakt. Op straat Een uit Angola afkomstige moeder die met haar man en hun oudste kind, dat nu 10 jaar oud is, in 2001 in Nederland is aangekomen en in Nederland nog twee kinderen kreeg, heeft de rechtszaak aangespannen, nadat eerder een rechter in kort geding besloot dat de staat haar wel degelijk met kinderen op straat mag zetten. Lees het artikel. Wat is er aan de hand? 1) Wat heeft het Gerechtshof in Den Haag besloten? Afgewezen Sinds 2009 zit de moeder met haar kinderen in de vrijheidsbeperkende locatie in Ter Apel nadat haar asielverzoek al twee keer werd afgewezen. Vorig jaar april moest hun verblijf in Ter Apel worden beëindigd, waardoor moeder en kinderen op straat zouden komen te staan. Huisvesting en middelen van bestaan zouden hen verder onthouden worden. In Nieuwsuur vanavond het laatste nieuws en reacties uit Den Haag. De PvdA heeft inmiddels Kamervragen gesteld over de kwestie. Bron: http://nieuwsuur.nl/onderwerp/210867- bom-onder-asielbeleid.html 2) In dit artikel is een botsing te zien tussen enerzijds het migratiebeleid en anderzijds het verdrag van de rechten van het kind. Leg uit hoe dit in het artikel naar voren komt. 3) Wat betekent de titel? Klopt de titel volgens jou?
vluchtelingen 17 IN HET NIEUWS Gewortelde asielkinderen en het kinderpardon Er zijn meer kinderen zoals Davron, Saïd en Aram. Sahar (14 jaar) die oorspronkelijk uit Afghanistan komt is er zo één. Zij woonde 10 jaar in Nederland en moest van de minister terugkeren met haar familie. Door een speciale wet voor verwesterde Afghaanse meisjes mag ze nu toch blijven. Mauro uit Angola woonde ook al 10 jaar in Nederland. Ook hij moest terug. Hij kon niet profiteren van de wet voor Afghaanse meisjes. Hij heeft nu wel een studievisum gekregen, maar zijn toekomst is nog onzeker. Veel politici vinden dat het zo niet langer kan. Er moet iets geregeld worden voor deze zogenaamde gewortelde asielkinderen, zo vinden zij. Kinderpardon nu definitief Mauro mag blijven NRC Handelsblad / 21 december 2012 Het kinderpardon komt er definitief. Het kabinet heeft vandaag, in de laatste ministerraad van het jaar, besloten een regeling te treffen voor asielkinderen die minstens vijf jaar in Nederland wonen. Deze kinderen en hun gezinsleden kunnen een verblijfsvergunning krijgen als zij aan een aantal voorwaarden voldoen, meldt persdienst Novum. Het kabinet wil hiermee een einde maken aan de situatie van kinderen die zonder zicht op een verblijfsvergunning al lang - durig in Nederland verblijven. De maatregel was al aangekondigd in het regeerakkoord van VVD en PvdA. Tijdens het vorige kabinet verzette de VVD zich nog fel tegen zo n pardon. Staatssecretaris van Veiligheid en Justi - tie Fred Teeven (VVD) verwacht dat zo n achthonderd kinderen in aanmerking komen voor de regeling. Het gezin waar zij deel van uitmaken mag ook blijven. Teeven stelt als voorwaarden onder meer dat de gezinsleden gedurende vijf jaar ook daadwerkelijk in Nederland verbleven en zich niet langer dan drie maanden onttrokken hebben aan het toezicht van de overheid. Vertrek naar een land buiten de Europese Unie zorgt er ook voor dat geen vergunning wordt verstrekt. De staatssecretaris zei dat er voor gevallen die net buiten de boot vallen alsnog gekeken wordt of een oplossing mogelijk is. Dat moeten we echt per geval bekijken. Ik kan dan altijd nog gebruikmaken van mijn discretionaire bevoegdheid. 1 Mauro mag blijven Asielzoekers die op dit moment gebruikmaken van een tijdelijke verblijfsvergunning op basis van medische gronden of het volgen van een studie kunnen deze omzetten. Dit betekent dat Mauro, die van toenmalig minister voor Asiel Gerd Leers (CDA) een vergunning kreeg om een studie te volgen, mag blijven. De regeling treedt eind januari in werking. Vreemdelingen die van mening zijn dat ze in aanmerking komen voor de regeling hebben vanaf dat moment drie maanden de tijd om een aanvraag in te dienen. 1) * De minister of staatssecretaris die over asiel- en vreemdelingenzaken gaat heeft de macht te beslissen over individuele asielaanvragen. Hij mag dus zelf beslissen of iemand hier mag blijven of niet. Dit zijn discretionaire bevoegdheden.
18 vluchtelingen IN HET NIEUWS Lees het artikel op pagina 17. 1) a) Leg uit wat het kinderpardon is. 2) Davron, Aram en Saïd, de hoofdpersonen uit de filmpjes van Mensjesrechten, hebben inmiddels te horen gekregen dat ze mogen blijven. Zouden deze jongeren ook in aanmerking zijn gekomen voor het kinderpardon? Geef aan waarom wel/niet. DAVRON b) Aan welke voorwaarden moet een vreemdeling onder meer voldoen om in aanmerking te komen voor het kinderpardon? SAÏD c) Hoeveel kinderen komen in aanmerking voor het kinderpardon verwacht de minister? ARAM
vluchtelingen 19 IN HET NIEUWS Fragmenten Illegaal verblijf van vreemdelingen strafbaar www.rijksoverheid.nl / 21 december 2012 De ministerraad heeft er op voorstel van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie mee ingestemd om bij de Tweede Kamer een voorstel in te dienen tot wijziging van de Vreemdelingenwet om ille gaal verblijf van vreemdelingen in Nederland strafbaar te stellen. Vreemdelingen die illegaal in Nederland zijn, begaan een overtreding en de sanctie daarop is een geldboete. Als de boete niet wordt betaald, is vervangende hechtenis mogelijk. Vreemdelingen die tweemaal (of vaker) worden beboet omdat zij illegaal in Nederland zijn riskeren een zwaar inreisverbod. De duur van het zware inreisverbod is maximaal vijf jaar. Het niet naleven van dit inreisverbod is een misdrijf en kan worden bestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of een geldboete. Met de strafbaarstelling wordt illegaal verblijf in Nederland onaantrekkelijker. Hier gaat een preventieve werking van uit. Er wordt bovendien een duidelijk signaal afgegeven aan vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven: zij zijn voortaan strafbaar. De strafbaarstelling geldt uitsluitend voor meerderjarige vreemdelingen. Amnesty teleurgesteld www.amnesty.nl / 22 december 2012 Amnesty International is teleurgesteld dat de Ministerraad heeft besloten om illegaal verblijf strafbaar te stellen. Volgens het voorstel van de regering kunnen ongedocu menteerde vreemdelingen een boete tot maximaal 3.900 krijgen. Onduidelijk is wat zal gebeuren wanneer, zoals vaak het geval zal zijn, de ongedocumenteerde vreemdeling deze boete niet kan betalen. Bij herhaalde aanhouding volgt een inreisverbod dat, indien overtreden, tot celstraf kan leiden. Het voorstel voegt niets toe aan de De maatregel werpt een verdere drempel op voor ongedocumenteerde vreem- effectiviteit van het terugkeerbeleid dat de regering voor ogen staat, maar kan delingen om hun kinderen, die ongeacht wel zeer schadelijke gevolgen hebben hun verblijfsstatus recht hebben op voor ongedocumenteerde vreemdelingen, aldus Amnesty International. baarstelling zal mogelijk ook leiden tot onderwijs, naar school te sturen. Straf- De criminalisering van illegaal verblijf meer detentie van ongedocumenteerden, verhoogt de kwetsbaarheid van ongedocumenteerde vreemdelingen voor uitzetting is. ook wanneer er geen duidelijk zicht op uitbuiting en mensenhandel, en verlaagt Ten slotte kunnen er zich onder ongedocumenteerden ook vluchtelingen of ande- de kans dat zij hiervan aangifte zullen doen bij de politie. ren die bescherming nodig hebben bevinden voor hen kan criminalisering een Ook kan de strafbaarstelling van illegaliteit hen afschrikken om bij officiële instanties om noodzakelijke medische zorg waardoor zij geen toegang krijgen tot de reden zijn zich niet kenbaar te maken, of andere basisbehoeften aan te kloppen. bescherming waar zij recht op hebben.
vluchtelingen 20 IN HET NIEUWS Fragmenten EC: illegaliteit strafbaar stellen is disproportioneel NRC Handelsblad / 31 maart 2011 DOOR WARD WIJNDELTS De Euro pese Commissie heeft bij monde van commissaris Cecilia Malmström laten weten dat de maatregel van het kabinet een disproportionele maatregel is die EU-afspraken over dit onderwerp ondermijnt. De plannen van Leers zouden neerkomen op het op systematische wijze strafbaar stellen van een illegaal verblijf, en dat is dus disproportioneel, aldus de commissaris. Malmström reageerde op vragen van Nederlandse Europarlemen tariërs over dit onderwerp. Niet verstandig www.nu.nl / 30 december 2012 Teeven: illegalen moeten gewoon weggaan De Telegraaf / 22 december 2012 DEN HAAG - Staatssecretaris Fred Teeven van Immigratie hoopt dat illegalen sneller Nederland zullen verlaten nu zij een boete riskeren. Dat zegt Teeven in de Volkskrant van zaterdag. Het gaat erom dat illegaal verblijf hier onaantrekkelijk wordt. Dan krijg je een verdrijvingseffect, zegt Teeven. Dat ille galen vanaf nu een boete of gevangenisstraf riskeren, heeft volgens de staatssecretaris niet als gevolg dat zij zich zullen schuilhouden of ten prooi vallen aan uitbuiting. Het begint ermee dat die mensen weg moeten gaan. Als je gewoon vertrekt, word je ook niet uitgebuit, aldus Teeven. Teeven benadrukte eerder dat de politie geen heksenjacht zal openen op illegalen. Standpunt VVD op www.vvd.nl Maar als iemand bijvoorbeeld bij een verkeerscontrole wordt aangetroffen, zal wel een boete, een inreisverbod of hechtenis volgen. De staatssecretaris ontkent dat het een symbolische maatregel is: Het is een normstelling. Mensen worden met hun neus op het feit gedrukt dat ze echt Nederland moeten verlaten. Door de nieuwe regels worden ook ondernemers of malafide verhuurders die illegalen uitbuiten, strafbaar. Mensen die om humanitaire redenen illegalen helpen, hoeven zich geen zorgen te maken. Burgemeester Eberhard van der Laan (PvdA) van Amsterdam ziet niets in het wetsvoorstel van het kabinet van VVD en PvdA om ille galiteit strafbaar te stellen. Ik geloof niet dat dat een hele verstandige maatregel is, zei hij zondag in het tvpro gramma Buitenhof. De burgemeester wees erop dat hij toch altijd moet denken aan de kreet Geen mens is illegaal. Gewoon als principe, dat mensen van zichzelf niet illegaal kunnen zijn. Daar moet je wel heel goed over nadenken, zei Van der Laan. Het is misschien ook een verkeerde kijkrichting: kan een mens strafbaar zijn doordat hij ergens is? Dat is een principiële vraag waarover in Amsterdam wel zorgen bestaan. Een groot aantal personen verblijft illegaal in ons land. Illegaliteit kan leiden tot uitbuiting, criminaliteit en gedwongen prostitutie en moet keihard worden bestreden. De VVD wil illegaliteit en het in staat stellen tot illegaal verblijf strafbaar stellen en is voorstander van een actief opsporings- en uitzettingsbeleid waarbij de prioriteit moet liggen bij illegale, criminele vreemdelingen. Gemeenten dienen de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen, te beëindigen. Zolang gemeenten opvang blijven bieden, is er geen prikkel om Nederland daadwerkelijk te verlaten. Integendeel: dat stimuleert juist om zo lang mogelijk te blijven, in de hoop alsnog een verblijfsvergunning te verkrijgen.
21 vluchtelingen IN HET NIEUWS Lees de fragmenten op pagina 19 en 20 waarin vooren tegenstanders van het strafbaar stellen van illegaal verblijf aan het woord komen. Beantwoord de vragen. 3) a) Waarom heeft Amnesty International het niet over illegalen, maar over ongedocumenteerden? 1) Wat is een illegaal? b) Welke nadelige gevolgen van de maatregel ziet Amnesty voor ongedocumenteerde kinderen? 2) Wat betekent het strafbaar stellen van illegaal verblijf? 4) In de fragmenten worden er verschillende argumenten voor en tegen het strafbaar stellen van illegaal verblijf gegeven. Zet deze in het schema op een rijtje en trek dan een conclusie. Wat vind jij van de maatregel van de regering? ARGUMENTEN VOOR STRAFBAARSTELLING ARGUMENTEN TEGEN STRAFBAARSTELLING Conclusie:
22 vluchtelingen ACTIVITEIT 1) Stel, jouw veiligheid wordt bedreigd en je moet vluchten. Je ziet je eigen huis waarschijnlijk nooit mee terug. Welke vijf dingen neem jij mee? 1 2 3 4 5 MEER WETEN OVER HET ONDERWERP? www.amnesty.nl www.geenkindindecel.nl www.kinderombudsman.nl www.defenceforchildren.nl www.vluchtelingenwerk.nl Kijk ook op www.amnestyopschool.nl hoe jij voor mensen- en kinderrechten kunt opkomen en word lid van het Jongerenactienetwerk. 2) Zoek de juiste omschrijving bij de woorden: vluchtelingen asielzoekers ongedocu - men teerden ontheemden alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) migranten Kinderen die zonder hun ouders asiel aanvragen. Mensen die in een ander land verblijven, maar geen vergunning hebben om daar te blijven. Mensen die vragen om als vluchteling te worden toegelaten. Mensen die niet in hun geboorteland wonen. Mensen die hun eigen huis verlaten en ergens anders in hun land bescherming of hulp zoeken. Mensen die hun land ontvlucht zijn uit angst voor vervolging.
23 vluchtelingen ACTIVITEIT Check the facts Over migratie, vluchtelingen en asielzoekers doen vele meningen de ronde, die niet altijd gestoeld zijn op feiten. Kranten en talkshows hebben nu vaak hun eigen factcheckrubrieken om uitspraken te toetsen op waarheidsgehalte. Doe als de factcheckers en onderzoek wat waar is en wat niet. 1 2 1) Verzamel minstens drie uitspraken over dit onderwerp. Gebruik hiervoor verschillende media, zoals kranten, internet en televisieprogramma s. uitspraak Van wie? Uit welke bron? 3 2) Toets een van de uitspraken die je gevonden heb of kies een van de onderstaande uitspraken en kijk in hoeverre deze kloppen. a : Jaarlijks neemt het aantal vluchtelingen dat naar Nederland komt toe. b : De grootste groep immigranten die jaarlijks naar Nederland komt bestaat uit niet-westerse allochtonen. c : Nederland neemt in de Europese Unie jaarlijks de meeste vluchtelingen op. Hoe ga je te werk? Maak groepjes van drie Kies een uitspraak om te onderzoeken Verzamel samen informatie. Gebruik hiervoor betrouwbare bronnen. Veel cijfermateriaal is te vinden op www.cbs.nl bijvoorbeeld (centraal bureau voor de statistiek) Schrijf een kort rapport waarin staat beschreven in hoeverre de uitspraak klopt Rapporteer vervolgens aan de klas wat je bevindingen zijn. uitspraak Gebruikte bronnen Bevindingen Conclusie?
rechten 24 MENSENRECHTEN De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens artikel 1 Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren. artikel 2 De mensenrechten gelden voor iedereen, waar ook ter wereld. ARTIKEL 3 Je hebt recht op leven, op vrijheid en op veiligheid. artikel 4 Slavernij is verboden. artikel 5 Marteling is verboden, net als wrede en vernederende behandeling en bestraffing. artikel 6 Je hebt recht om erkend te worden voor de wet, waar je ook bent. artikel 7 De wet is voor iedereen gelijk en moet iedereen gelijke bescherming bieden. artikel 8 Als je onrecht wordt aangedaan heb je recht op rechtshulp. artikel 9 Je mag niet zomaar worden opgesloten of het land uitgezet. artikel 10 Als je terecht moet staan, heb je recht op een eerlijke en openbare rechtszaak met een onafhankelijke en onpartijdige rechter. artikel 11 Je bent onschuldig tot het tegendeel is bewezen. artikel 12 Je hebt recht op privacy en bescherming van je goede naam. artikel 13 Je mag je vrij verplaatsen in je eigen land, je mag overal naartoe. artikel 14 Als je rechten worden bedreigd, mag je vluchten naar een ander land. artikel 15 Je hebt recht op een nationaliteit. artikel 16 Je mag trouwen en een gezin stichten met wie jij wilt. artikel 17 Je hebt recht op eigendom. artikel 18 Je mag je eigen godsdienst kiezen of van godsdienst veranderen. artikel 19 Je hebt het recht op informatie en je mag je eigen mening vormen. En je hebt ook het recht om die te uiten. artikel 20 Je mag lid worden van een vereniging en er zelf een oprichten. artikel 21 Iedereen mag meedoen aan de verkiezingen en zichzelf daarvoor verkiesbaar stellen. artikel 22 Je hebt recht op de economische, culturele en sociale voorzieningen in je land. artikel 23 Je hebt recht op werk en een studie naar keuze. artikel 24 Je hebt recht op rust en vrije tijd. artikel 25 Je hebt recht op genoeg inkomen om van te leven. artikel 26 Je hebt recht op onderwijs. artikel 27 Je hebt het recht om te genieten van kunst en cultuur. artikel 28 Landen moeten ervoor zorgen dat de mensenrechten kunnen worden nageleefd. artikel 29 Je dient ervoor te zorgen dat ook de rechten van andere mensen kunnen worden nageleefd. artikel 30 Geen van deze rechten mag worden gebruikt om de mensenrechten te vernietigen.
rechten 25 KINDERRECHTEN Verkorte versie van het VN-Kinderrechtenverdrag: al jouw rechten op n rij artikel 1 Een kind ben je onder de achttien jaar. artikel 2 Discriminatie is verboden. artikel 3 Beslissingen die jou als kind aangaan, moeten in jouw belang worden genomen. Je hebt recht op bescherming door de overheid. artikel 4 De overheid moet ervoor zorgen dat de rechten van kinderen beschermd worden. artikel 5 De overheid moet ouders respecteren in de opvoeding van hun kinderen. artikel 6 Je hebt recht op leven en op ontwikkeling. artikel 7 Je hebt recht op je eigen naam en nationaliteit. artikel 8 De overheid moet de identiteit, naam en nationaliteit van kinderen beschermen. artikel 9 Je hebt het recht om bij beide ouders te wonen. Als je ouders gescheiden zijn, mag je met allebei je ouders omgaan. artikel 10 Je mag je ouders overal bezoeken, ook als ze in verschillende landen wonen. artikel 11 De overheid moet ervoor zorgen dat een kind niet kan worden ontvoerd naar het buitenland door bijvoorbeeld één van de ouders. artikel 12 Afspraken over kinderen worden gemaakt met kinderen. artikel 13 Je hebt het recht om je eigen mening te geven en informatie te zoeken en door te geven. artikel 14 Je hebt recht op je eigen geloof. artikel 15 Je hebt het recht samen te komen en een club op te richten. artikel 16 Je hebt recht op privacy. artikel 17 Je hebt recht op begrijpelijke informatie. artikel 18 Je hebt recht op een goede opvoeding door je ouders. De overheid moet hen daarbij helpen. artikel 19 De overheid moet je beschermen tegen mishandeling. artikel 20 De overheid moet extra goed voor je zorgen en je helpen als je ouders dat even niet kunnen of als je geen ouders meer hebt. artikel 21 Kinderen worden alleen geadopteerd als dat voor hen de beste oplossing is. artikel 22 Als vluchteling heb je recht op speciale bescherming. artikel 23 Je hebt recht op hulp als je een handicap hebt. artikel 24 Je hebt recht op een goede gezondheid en op hulp als je ziek bent. artikel 25 Kinderen die uit huis zijn geplaatst, hebben er recht op dat regelmatig wordt gekeken of de behandeling nog wel de beste is. artikel 26 Alle middelen die de overheid heeft om mensen te helpen, moeten voor alle kinderen bereikbaar zijn. artikel 27 Je hebt het recht op goede omstandigheden om jezelf te kunnen ontwikkelen, belangrijk zijn voeding, kleding en huisvesting. artikel 28 Je hebt recht op onderwijs. artikel 29 Je hebt recht op onderwijs dat zich richt op het ontwikkelen van je talenten en je leert over respect voor andere mensen en de natuur. artikel 30 Je hebt recht op je eigen cultuur. artikel 31 Je hebt recht op rust en vrije tijd en je hebt recht om te spelen. artikel 32 Overheden moeten een minimumleeftijd voor werk instellen en kinderen beschermen tegen gevaarlijk en schadelijk werk. artikel 33 De overheid moet je beschermen tegen drugs. artikel 34 De overheid moet je beschermen tegen seksueel misbruik. artikel 35 Het is verboden om kinderen te ontvoeren, verkopen of verhandelen. artikel 36 De overheid moet je beschermen tegen uitbuiting en mishandeling. artikel 37 Je hebt recht op een goede behandeling in de gevangenis. Je mag niet gemarteld worden, en geen levenslang of de doodstraf krijgen. Opsluiting van een kind mag alleen als uiterste maatregel en dan zo kort mogelijk. artikel 38 Als het oorlog is, moet de overheid jou extra beschermen. Soldaten zijn bij voorkeur boven de achttien en als je jonger bent dan vijftien mag je niet in het leger. artikel 39 Je hebt recht op slachtofferhulp. artikel 40 Je hebt recht op een eerlijk proces dat rekening houdt met jouw leeftijd. artikel 41 Als de wetten van een land de rechten van kinderen beter beschermen dan dit Kinderverdrag, gelden die wetten en niet dit verdrag.