QUERCUS PS Met o.a. Testen en inspecteren (3) Inspectie-ervaring E-learning Congres Oog op Atex CompEx licentie Cursusplanner Basiscursus Elektrische Energietechniek nieuw! Jaargang 11 Nr. 18 December 2009 >>>> Explosieveiligheidspracticum krijgt officiële erkenning <<<< NOVA Henk Butterman in Kuala Lumpur Beursdeelname On & Offshore 2010
VOORWOORD Geluk en doorzettingsvermogen Na 949 pogingen slaagt een Zuid-Koreaanse vrouw voor haar theorie-examen met precies 60 van de 100 vragen goed. Als je doorzettingsvermogen hebt, komt ooit het moment dat je statistisch gezien genoeg punten haalt om te slagen. Ik betwijfel of ze het echt heeft begrepen. Als we opleiden nu eens afschaffen en vakbekwaamheid toetsen door te examineren, dan bespaart dat veel geld en tijd. We gaan examentrainingen doen en ervoor zorgen dat de kans op slagen zo groot mogelijk wordt. Waar je ook je kennis en theorie vandaan haalt is niet meer van belang, als je maar slaagt voor het papiertje. Toetsen we op basis van meerkeuzevragen, dan is de kans van slagen, als je goed oefent, groot. Komen daarbij ook open vragen, dan doen we bij de kandidaat een beroep op inzicht en het begrijpen van de lesstof. Toetsen we daarbij ook op vaardigheden dan sluiten we de factor geluk uit. We weten maar al te goed dat we risico s in de bedrijfsvoering hiervan niet mogen laten afhangen! Toetsen is het sluitstuk van een proces van opleiden waarbij het functioneren centraal moet staan. Dit is gerelateerd aan bedrijfsprocessen. Onze practica zijn ook daarop afgestemd en zijn getoetst op de overdracht van praktische vaardigheden. Onze certificatie voor CompEx gaat nog verder. Er gelden strikte voorwaarden voor alle onderdelen van het opleidingsproces: Quercus Technical Services B.V. Paul Koop Het practicum dient aan strikte eisen te voldoen; Het lesprogramma voor theorie en praktijk is bepaald qua duur en inhoud; De docenten zijn opgeleid en getoetst; De toezichthouders dienen onafhankelijk te zijn en te voldoen aan gestelde eisen; Het examen wordt volgens strikte regels door examinatoren uitgevoerd. Dit traject was voor Quercus intensief en leerzaam. Bovendien zijn de reacties van kandidaten en cursisten bijzonder positief. Het versterkt onze mening dat theorie en praktijk samengaan en het leerproces centraal staat. Dit geldt uiteraard voor al onze opleidingen. Wij durven met een gerust hart mensen op pad te sturen die bij ons het papiertje hebben gehaald! COLOFON Quercus-PS is een uitgave van: Quercus Technical Services B.V. met als werkmaatschappijen: Quercus Technical Inspection Services, Quercus Examination Services & Quercus Technical Training Services Baileystraat 3 8013 RV Zwolle Telefoon 038-452 99 91 Fax 038-452 56 90 E-mail: info@qts.nl Quercus Technical Training Services Platinastraat 66 2718 RX Zoetermeer Telefoon 038-452 99 91 Fax 038-452 56 90 E-mail: info@qts.nl Quercus PS verschijnt tweemaal per jaar. Het blad wordt gratis verzonden aan bedrijven en cursisten. Samenstelling en redactie: Quercus Zwolle en Quercus Zoetermeer. Internet: www.qts.nl Quercus Technical Services B.V. December 2009 Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of vermenigvuldigd. 2 Quercus PS Jaargang 11 [18]
TESTEN EN INSPECTEREN (3) 3 Testen en inspecteren (3) 4 Installatievervuiling 4 E-Learning 5 Oog op Atex Congres 6 CompEx licentie 8 Cursusplanner 2009-2010 12 Atex-cursussen 13 Generator Simulator 14 Basiskennis Elektrische Energietechniek 15 Workshops INHOUD 16 Korte Nova met o.a.: Kuala Lumpur Beursdeelname In onze nieuwsbrief 16 en 17 hebben we al geschreven over testen en inspecteren. Dit is reeds het derde deel over dit onderwerp, en voorlopig nog niet het laatste. Waarom testen we onderdelen van een installatie? Het antwoord is simpel. We willen weten of het werkt. Hier komen we direct tot de essentie van de vraag. Indien een onderdeel van de installatie niet functioneert, dan dienen we ook te kijken naar het moment. Nemen we een installatie in bedrijf dan heeft deze nog niet gewerkt. Alvorens we de installatie in bedrijf nemen willen we weten of alles naar behoren functioneert. Wie de installatie in deze beginfase kan testen hangt sterk af van de benodigde expertise. Onafhankelijkheid is hier niet van toepassing. Is een installatie in bedrijf dan geldt een totaal andere voorwaarde. De installatie werkt niet. Hij dient echter wel te functioneren. Dit geldt met name bij beveiligingen. In principe dienen deze onderdelen niet te werken onder normale bedrijfsomstandigheden. Hebben we een optimaal functionerende installatie dan zal een beveiliging nooit aangesproken worden. En toch moet de beveiliging er zijn; voor het geval dat. Dan moeten we wel weten of de beveiliging functioneert. Dus we moeten testen. Hoe groter het risico bij disfunctioneren, des te vaker dienen we ons ervan te overtuigen dat de beveiliging zal werken op het moment dat het fout gaat. De andere onderdelen werken wel onder normale bedrijfsomstandigheden. Die testen we bij initieel gebruik en verder niet. Constateren we afwijkingen dan gaan we er wat aan doen. Dit is procesbeheersing of inspecteren. Dat brengt ons vanzelf op het tweede punt. Waarom inspecteren we een installatie? We mogen er vanuit gaan dat de installatie werkt. Wat we niet weten is of er mogelijke afwijkingen zijn in de installatie die door onkunde, onwetendheid, door veroudering of omstandigheden zijn opgetreden. Deze afwijkingen kunnen op den duur een probleem veroorzaken. Ook hier kijken we naar het moment. Gedurende de realisatie van een installatie vinden er vele inspecties plaats. Het begint bij het ontwerp. Dan zijn er diverse vormen van inspectiesafname. Tenslotte, bij de in bedrijfname van een installatie onderzoeken we of er afwijkingen zijn te constateren. Dit heeft de installateur kennelijk niet gevonden. Sterker nog, dit kan hij ook niet vinden. Het is de denkwijze of de beperkingen daarin die fouten hebben veroorzaakt. Inspecteren dient daarom onafhankelijk plaats te vinden van de operationele activiteit. Is een installatie in bedrijf, dan werkt en functioneert deze ook. Het zijn de verborgen gebreken door veroudering, gebruik en onderhoud, die kunnen opspelen, en met name deze gebreken vragen om deskundigheid. Veroudering kunnen we meten en monitoren. Het betreft de conditie van de installatie. Gebruik heeft daarentegen vele gezichten. Gebruik van een installatie verwordt tot misbruik van een installatie indien we: a. geen goede afspraken maken over de wijze waarop er omgegaan dient te worden met de installatie en b. mensen niet over de gewenste vakbekwaamheid beschikken. Onderhoud is verworden tot een wetenschap. Toch gaat het erom dat we de functionaliteit en de integriteit moeten handhaven. De persoon die met kunstgrepen een installatie in de lucht houdt is geen kunstenaar maar schendt de elementaire normen en waarden van de instandhouding. Alleen met een goed beheerssysteem en competent personeel moeten inspecties bijdragen als bewijs dat de bedrijfsvoering voldoet aan gestelde eisen in de breedste zin van het woord. Quercus PS Jaargang 11 [18] 3
INSPECTIE ERVARING In het kader van ons motto theorie zonder praktijk is niks, maar praktijk zonder theorie is helemaal niks, zal in de Quercus PS zal vanaf nu in elke uitgave een korte praktijkervaring van één van onze inspecteurs opgenomen worden. De ervaring in deze uitgave is een ondersteuning van de theorie over testen en inspecteren [pag 3], waarin het belang van onderhoud onderschreven wordt. HET WOORD AAN... ROLF PICCER Tijdens een inspectie aan een industriële installatie werd een vervuiling van de installatiedeel ontdekt die voor zowel een veiligheid als functioneel risico had. Het railsysteem komende van een 630KVA transformator gaat via een nietafgedicht gat in de muur naar de hoofdschakelaar van een motor control centre (MCC). 400 V AC railsysteem vanaf de transformator Door jarenlange tocht heeft zich op het railsysteem in de muurdoorvoering stof, zaadjes van bomen en spinnenrag afgezet. De ernst van deze vervuiling is dermate hoog ingeschat dat in overleg met de installatieverantwoordelijke en de gebruikers van de installatie, de installatie spanningsloos is gemaakt, waarna deze schoongemaakt kon worden. U kunt zich voorstellen wat de gevolgen op termijn geweest waren als deze vervuiling niet ontdekt was. nieuw in de Quercus PS! INSPECTIE ERVARING E-LEARNING Quercus heeft de eerste stappen gezet op het terrein van e-learning. De huidige trainingsprogramma s gaven voor ons niet de aanleiding e-learning in te zetten. De aanleiding voor Quercus om e-learning in te zetten kwam echter pas toen wij startten met het ontwikkelen van een cursus mechanische explosieveiligheid voor de offshore olie- en gasoperators. Medewerkers met name in de offshore industrie volgen vele cursussen, waaronder zowel vakbekwaamheidscursussen alswel veiligheidscursussen. Voor de meeste van deze cursussen dienen de cursisten fysiek aanwezig te zijn. Dat ervaren de mensen zelf, maar de maatschappijen daarboven als een steeds grotere belasting. Daarnaast vormt het gehele pakket - opleiding, planning, reizen, mate van afwezigheid, en loondoorbetaling et cetera - een grote kostenpost voor de maatschappijen. Voor kennis van en inzicht in de gevaren voor gebieden waar explosiegevaar kan heersen, geldt een combinatie van normkennis en voorbeelden. Het gaat hier om de awareness van de medewerkers. Dit kan, met de lesstof die wij momenteel ontwikkelen, heel goed online. Medewerkers krijgen voor een bepaalde periode toegang tot het systeem. Het systeem is zodanig opgezet dat ontwikkelaars van lesstof zelfstandig het materiaal kunnen vormgeven. Lesstof, plaatjes, films, proefexamens, vraagbaak, forum en dergelijke, kunnen een integraal deel van de lesstof vormen. Voor het examen is vooralsnog gekozen voor een klassikale vorm, daar aantoonbare kennis en inzicht alleen kan worden verkregen met direct toezicht. Voor het genoemde profiel combineren wij dit met een contactsessie waarbij de examenkandidaten in één dagdeel een programma krijgen voorgeschoteld en de gelegenheid krijgen de docent vragen te stellen. Het middagdeel vormt het examen onder toezicht van aangewezen examinatoren. Ook nieuwe cursussen (nationaal en internationaal) zullen op termijn via deze weg beschikbaar komen. 4 Quercus PS Jaargang 11 [18]
Registreer nu! 11 FEBRUARI 2010 CONGRES OOG OP ATEX Een heldere kijk op alle aspecten rondom explosieveiligheid EARLY BIRD 275,- * Tijdens het Oog op ATEX congres zullen verschillende visies op explosieveiligheid naar voren komen. Zowel vanuit het perspectief van de overheid, alswel vanuit de industrie en leveranciers. Tevens zal het onderwerp certificering aan bod komen en zal een procestechnoloog u op de hoogte brengen van alle technische ins & outs. Naast de vaste programma-onderdelen zullen er allerlei activiteiten plaatsvinden, waaronder demonstraties. Kijk op onze website voor het exacte dagprogramma en alle updates omtrent onze sprekers. U kunt zich hier tevens aanmelden voor het congres. Datum en plaats Het congres vindt plaats in het hoofdkantoor van Quercus Technical Services B.V. op donderdag 11 februari 2010 aan de Baileystraat 3 te Zwolle. Kosten De deelnamekosten voor het Oog op ATEX Congres bedragen 325,- euro incl. Btw. Bent u een snelle beslisser, dan kunt u zich tot 4 januari 2010 registreren tegen een gereduceerd tarief van 275,-. (De toegangsprijs is incl. catering.) Kijk voor meer informatie op onze website www.oogopatex.nl *Early Bird aanbieding is geldig t/m 4 januari Quercus PS Jaargang 11 [18] 5
GECERTIFICEERD COMPEX CENTRE COMPEX LICENTIE 6 Quercus PS Jaargang 11 [18] Quercus is als eerste opleider gecertificeerd voor het verzorgen van CompEx-cursussen. Onze inspanningen zijn na ruim een jaar van hard werken en aanzienlijke investeringen beloond! Nu is dan toch de erkenning binnen. Hoe het begon Met Henk Butterman en Herbert van Ommen als onze experts op het gebied van explosieveiligheid hebben wij altijd al de ambitie gehad opleidingen op dit gebied te verzorgen. Het waren, medio 2007, vertegenwoordigers van Sabic, NAM en Wintershall die ons benaderden of wij voor (en met) belanghebbenden de cursus CompEx wilden ontwikkelen. Wij waren op dat moment ook druk met de realisatie van ons nieuwe hoog- & laagspanningspracticum. Dit was voor ons bij uitstek de gelegenheid onze expertise op dit gebied te bewijzen. Wij zijn de uitdaging aangegaan en met name Herbert van Ommen heeft al zijn energie er in gestoken om dit programma, inclusief een practicum tot een succes te maken. Hij kon dit uiteraard niet alleen en heeft veel te danken gehad aan leveranciers, maatschappijen in de olie en gasindustrie en JTL in Engeland. Met het nieuwe vaste practicum nog in de steigers, is Herbert begonnen om een mobiel practicum te maken. Met het vrijkomen van de Atex-ruimte in het nieuwe pand hebben wij in samenwerking met bovengenoemde partijen en Gouda Holland het vaste practicum vormgegeven. Het eindresultaat is fantastisch en oogst veel lof. Wij kunnen nu zowel in Zwolle als op locatie praktische explosieveiligheidscursussen verzorgen. En de kandidaten, die zijn laaiend enthousiast. Wat is CompEx? CompEx is een initiatief vanuit Engeland en wordt gefaciliteerd door JTL. JTL is in 1989 opgericht voor het verzorgen van elektrotechnische opleidingen. Voor informatie verwijs ik graag naar hun site www.jtltraining.com. In 1994 werd in Aberdeen (het hart van de offshore industrie in Engeland) het eerste CompEx centre opgericht. Nu zijn er verscheidende instituten die dit voorbeeld hebben gevolgd. Met zo n 25.000 uitgegeven certificaten is dit in Engeland een succes. Wil men in Engeland werken in explosiegevaarlijke gebieden, dan is dit certificaat verplicht!
Hoe werkt het? Al onze docenten die de cursus geven, zijn voor instructie en certificatie in Engeland geweest. Een delegatie is vervolgens naar Nederland gekomen om ons practicum en het programma te beoordelen. De regels zijn strikt. Vanuit JTL eist men uniformiteit en eenduidigheid. Zo duurt het programma 5 dagen en zijn er aan het practicum, de ruimten en de entourage strenge voorwaarden verbonden. Het certificaat is 5 jaar geldig en wordt uitgegeven door JTL in Engeland. Voorbeeld van één werkruimte, ook wel een bay genoemd. Hoe nu verder? Wij zijn er van overtuigd dat het CompEx certificaat bijdraagt tot de vakbekwaamheid van medewerkers in de industrie met stof en gasontploffingsgevaar en daarbij de veiligheid van installaties en de mensen. Voor Quercus is explosieveiligheid naast energietechniek verworden tot ons expertisegebied. Er is nog veel te ontwikkelen en uit te breiden! Quercus PS Jaargang 11 [18] 7
CURSUSPLANNER HOOGSPANNING LAAGSPANNING CURSUS VAKBEKWAAM PERSOON HOOGSPANNING HERKWALIFICATIE VAKBEKWAAM PERSOON HOOGSPANNING INSTALLATIE-/WERKVERANT- WOORDELIJKE HOOGSPANNING LOCATIE & DATA ZOETERMEER 21/05/10 21/01/10, 21/09/10 ZWOLLE 09/02/10 12/04/10 20/01/10 ELDERS Oosterhout: 13/04/10 CURSUSDUUR 4 dagen theorie en 3 dagen praktijk 2 dagen theorie en 1 dag praktijk 5 dagen theorie en 3 dagen praktijk CURSUSPRIJS 1.900,- (incl. cursusmateriaal) 1.050,- (incl. cursusmateriaal) 2.150,- (incl. cursusmateriaal) CERTIFICAATKOSTEN STIPEL QUERCUS BEWIJS VAN DEELNAME EXAMENKOSTEN THEORIE 75,- 75,- SCHAKELBRIEF 55,- PRAKTIJK OPMERKINGEN Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. CURSUS INSTALLATIE-/ WERKVERANT- WOORDELIJKE HOOGSPANNING + HOOGSPANNINGSDESKUNDIGE HOOGSPANNINGSDESKUNDIGE HERKWALIFICATIE INSTALLATIE-/WERK- VERANTWOORDELIJKE HOOGSPANNING LOCATIE & DATA ZOETERMEER 21/01/10 18/01/10, 16/09/10 12/03/10 ZWOLLE 20/01/10 11/01/10, 21/09/10 16/03/10 ELDERS CURSUSDUUR 9 dagen theorie en 4 dagen praktijk 4 dagen theorie en 1 dag praktijk 3 dagen theorie en 1 dag praktijk CURSUSPRIJS 2.980,- (incl. cursusmateriaal) 1.275,- (incl. cursusmateriaal) 1.250,- (incl. cursusmateriaal) CERTIFICAATKOSTEN STIPEL 100,- (STIPEL & Quercus certificaat tezamen) QUERCUS 100,- (STIPEL & Quercus certificaat tezamen) BEWIJS VAN DEELNAME EXAMENKOSTEN THEORIE 175,- SCHAKELBRIEF 60,- 55,- PRAKTIJK OPMERKINGEN Naast de cursusduur worden 3 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. dagdeel ingepland voor het examen. Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. CURSUS ONTWERPDESKUNDIGE HOOGSPANNING P-HBO ONTWERPDESKUNDIGE HOOGSPANNING BASIS BEVEILIGINGSTECHNIEK HOOGSPANNING LOCATIE & DATA ZOETERMEER Dag: 13/01/10, Avond: 27/09/10 29/01/10 ZWOLLE Avond: 22/09/10 07/05/10 ELDERS Arnhem: CURSUSDUUR 10 avonden theorie en 2 dagen praktijk of 8 dagen theorie en 2 dagen praktijk 4 avonden theorie 5 avonden of 3 dagen theorie CURSUSPRIJS 2.480,- (incl. cursusmateriaal) 600,- (incl. cursusmateriaal) 999,- (incl. cursusmateriaal) CERTIFICAATKOSTEN STIPEL QUERCUS BEWIJS VAN DEELNAME EXAMENKOSTEN THEORIE 120,- SCHAKELBRIEF PRAKTIJK OPMERKINGEN 8 Quercus PS Jaargang 11 [18] Naast de cursusduur worden 3 extra dagdelen ingepland voor het examen. De examens worden afgenomen door QES. De cursusprijs is incl. examenkosten en P-HBO certificaat. dagdeel ingepland voor het examen.
EXPLOSIEVEILIGHEID BIJZONDERE MODULEN VERVOLG >> UITVOERDER BEVEILIGINGS- TECHNIEK HOOGSPANNING HOOGSPANNING VOOR SCHEEPVAART BEVEILIGING VAN MIDDENSPANNINGSNETTEN VAKBEKWAAM PERSOON LAAGSPANNING 25/03/10 28/01/10 Arnhem: 3 dagen praktijk 2 dagen theorie en 1½ dag praktijk 5 dagen theorie 2 dagen theorie en 1 dag praktijk 1.499,- (incl. cursusmateriaal) 1.100,- (incl. cursusmateriaal) 2.450,- (incl. cursusmateriaal) 780,- (incl. cursusmateriaal) 18,- 80,- 200,- Minimaal aantal deelnemers van 6 pers. dagdeel ingepland voor het examen. Minimaal aantal deelnemers van 4 pers. dagdeel ingepland voor het examen. Het examen wordt afgenomen door QES. De cursusprijs is excl. certificaatkosten Zowel in het Ned. als Engels mogelijk. Minimaal aantal deelnemers van 6 pers. De cursusprijs is incl. bewijs van deelname. INSTALLATIE-/WERKVERANT- WOORDELIJKE LAAGSPANNING HERKWALIFICATIE INSTALLATIE-/WERK- VERANTWOORDELIJKE LAAGSPANNING INSPECTEUR LAAGSPANNING 1 HERKWALIFICATIE INSPECTEUR LAAGSPANNING 1 21/04/10 01/03/10 03/02/10 05/03/10 22/01/10 25/01/10 4 dagen theorie en 1 dag praktijk 1½ dag theorie en ½ dag praktijk 1 dag theorie en 3 dagen praktijk ½ dag theorie en 1½ dag praktijk 1.290,- (incl. cursusmateriaal) 580,- (incl. cursusmateriaal) 1.400,- (incl. cursusmateriaal) 899,- (incl. cursusmateriaal) 115,- 115,- 150,- 150,- 190,- 190,- dagdeel ingepland voor het examen. dagdeel ingepland voor het examen. dag ingepland voor het examen. dag ingepland voor het examen. VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON LAAGSPANNING INSPECTEUR LAAGSPANNING 2 ONTWERPDESKUNDIGE LAAGSPANNING INSPECTEUR ELEKTRISCHE ARBEIDSMIDDELEN 10/05/10 Dag: 04/02/10, Avond: 27/09/10 16/11/09 Dag: 04/02/10, Avond: 22/09/10 ½ dag theorie en 1 dag praktijk 2 dagen theorie en 2 dagen praktijk 12 avonden of 7 dagen theorie ½ dag theorie en ½ dag praktijk 250,- (incl. cursusmateriaal) 1.190,- (incl. cursusmateriaal) 1.550,- (incl. cursusmateriaal) 150,- (incl. cursusmateriaal) 50,- 175,- 50,- 75,- dag ingepland voor het examen. dagdeel ingepland voor het examen. 9
CURSUSPLANNER HOOGSPANNING LAAGSPANNING CURSUS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON ATEX OPERATOR ATEX BEDRIJFSVOERING ATEX-INSTALLATIES VOOR STAFFUNCTIONARISSEN LOCATIE & DATA ZOETERMEER 26/04/10, 16/11/10 29/04/10, 18/11/10 01/10/10 ZWOLLE 01/02/10, 20/09/10 08/02/10, 23/09/10 07/05/10 ELDERS CURSUSDUUR 1 dagdeel theorie 1 dag theorie 1 dag theorie CURSUSPRIJS 100,- (incl. cursusmateriaal) 150,- (incl. cursusmateriaal) 380,- (incl. cursusmateriaal) CERTIFICAATKOSTEN STIPEL QUERCUS BEWIJS VAN DEELNAME EXAMENKOSTEN THEORIE SCHAKELBRIEF PRAKTIJK - - - OPMERKINGEN Minimaal aantal deelnemers van 6 pers. Toets aan het einde van de cursusdag. De cursusprijs is excl. certificaat- en examenkosten. Toets aan het einde van de cursusdag. De cursusprijs is excl. certificaat- en examenkosten. CURSUS VAKBEKWAAM PERSOON E/I ATEX [BASISTRAINING] VAKBEKWAAM PERSOON E/I ATEX INSTALLATIE-/WERKANTWOORDELIJKE ATEX LOCATIE & DATA ZOETERMEER 12/10/10 01/10/10 ZWOLLE ELDERS 18/03/10 15/02/10, 22/02/10, 17/05/10 31/05/10, 07/06/10, 14/06/10 27/04/10 CURSUSDUUR 2 dagen theorie 5 dagen theorie [incl. examens] 3 dagen theorie CURSUSPRIJS 375,- (incl. cursusmateriaal) 1780,- (incl. cursusmateriaal) 820,- (incl. cursusmateriaal) CERTIFICAATKOSTEN STIPEL QUERCUS BEWIJS VAN DEELNAME EXAMENKOSTEN THEORIE 90,- 120,- - SCHAKELBRIEF PRAKTIJK - OPMERKINGEN Minimaal aantal deelnemers van 6 pers. Toets aan het einde van de tweede cursusdag. De cursusprijs is excl. certificaat- en examenkosten. De cursusprijs is incl. certificaat- en examenkosten. Na het behalen van de examens, ontvangt de cursist het CompEx certificaat. Naast de cursus wordt 1 extra dagdeel ingepland voor het examen. De cursusprijs is excl. certificaat- en examenkosten. CURSUS INSPECTEUR E/I ATEX INSTALLATIE-/WERKANTWOORDELIJKE MECHANISCH ATEX ONTWERPDESKUNDIGE E/I ATEX LOCATIE & DATA ZOETERMEER 02/11/10 18/03/10 ZWOLLE 05/03/10, 13/09/10 07/05/10 12/10/10 ELDERS CURSUSDUUR 3 dagen theorie en 1 dag praktijk 2 dagen theorie 4 dagen theorie CURSUSPRIJS 1.280,- (incl. cursusmateriaal) 460,- (incl. cursusmateriaal) 1.090,- (incl. cursusmateriaal) CERTIFICAATKOSTEN STIPEL QUERCUS BEWIJS VAN DEELNAME EXAMENKOSTEN THEORIE 90,- 90,- 170,- SCHAKELBRIEF PRAKTIJK 150,- OPMERKINGEN Minimaal aantal deelnemers van 6 pers. 10 Quercus PS Jaargang 11 [18] Naast de cursus wordt 1 extra dagdeel ingepland voor het examen. De cursusprijs is excl. certificaat- en examenkosten. Toets aan het einde van de tweede cursusdag. De cursusprijs is excl. certificaat- en examenkosten. Naast de cursus wordt 1 extra dagdeel ingepland voor het examen. De cursusprijs is excl. certificaat- en examenkosten.
EXPLOSIEVEILIGHEID BIJZONDERE MODULEN Informatie Cursussen en Examens Quercus biedt tevens de mogelijkheid om alle cursussen engelstalig te verzorgen. Voor meer informatie over cursussen en examens kunt u contact opnemen met onze vestiging te Zwolle of kijk op www.qts.nl. Quercus Technical Services B.V. Baileystraat 3 8013 RV Zwolle Telefoon 038-452 99 91 Fax 038-452 56 90 info@qts.nl www.qts.nl Quercus Examination Services In Company cursussen en maatwerk QES is een onafhankelijke examenorganisatie die gespecialiseerd is in het afnemen van technische examens. QES neemt examens af voor; Stipel en Quercus Technical Training Services. Naast het afnemen van reguliere examens is QES ook gespecialiseerd in het ontwikkelen van examenvragen over bedrijfseigen voorschriften. De examenvragen over de bedrijfseigen voorschriften worden in nauwe samenwerking met het betreffende bedrijf opgezet. QES neemt o.a. de volgende examens af; Voldoend Onderricht Persoon Stipel; Vakbekwaam Persoon Stipel; Installatie-/werkverantwoordelijke Stipel; Inspecteur Laagspanning 1 Stipel; Inspecteur Laagspanning 2; Hoogspanningsdeskundige; Ontwerpdeskundige Hoogspanning; Ontwerpdeskundige Laagspanning; Beveiligingstechniek Hoogspanning; Vakbekwaam Persoon Explosieveiligheid Stipel. De kwaliteit van deze examens worden gewaarborgd door onafhankelijke examencommissies. Deze examencommissie houden toezicht op het verloop en de uitvoering van de examens. Regelmatig worden de examens geauditeerd door DNV, Stichting examenkamer of Quercus. De kwaliteit van de examens van de bedrijfseigen voorschriften wordt gewaarborgd door een onafhankelijke werkkamer. Deze werkkamer wordt opgericht door het bedrijf met behulp van Quercus en staat onder toezicht van DNV. Deze werkkamer houdt toezicht op het verloop en de uitvoering van bedrijfseigen examens. Een aantal van onze cursussen is geschikt om op willekeurige locaties gegeven te worden. Als u kunt beschikken over een ruimte die als les- of instructielokaal kan dienen met daarbij voldoende faciliteiten ten aanzien van de uitrusting van dit lokaal, biedt dit voor u wellicht interessante mogelijkheden. Vaak zijn er flinke besparingen mogelijk door docent en cursus naar u toe te halen. De besparing op de cursuskosten, maar ook op de indirecte kosten veroorzaakt door reisuren en afwezigheidsuren, kan aanzienlijk zijn. Een voorbeeld van In Company cursussen zijn de cursussen Basis Beveiligingstechniek Hoogspanning die Quercus bij de opdrachtgever NUON heeft uitgevoerd in Alkmaar, Amsterdam en Duiven. De voorwaarden voor een In Company opdracht worden in onderling overleg vastgesteld en vastgelegd. Ook maatwerk kan in onderling overleg geleverd worden. Samen met u kunnen we nagaan welke kennisgebieden voor uw doelgroep aanvulling behoeven en welke lesmodulen daarvoor in aanmerking komen. Zo ontstaat een maatcursus die precies aan uw behoeften voldoet. Het is zelfs mogelijk specifieke lesmodulen nieuw te ontwikkelen. Vanzelfsprekend zijn de meeste theoretische cursussen geschikt om In Company gegeven te worden. Thans is het echter ook mogelijk de praktijkcursus Uitvoerder Beveiligingstechniek Hoogspanning (UBT-HS) In Company te geven, doordat Quercus nu de beschikking heeft over diverse transporteerbare testmodules met beveiligingsrelais. Dit maakt het mogelijk deze cursus in een gewoon (les)lokaal te geven. Ook hier is maatwerk in overleg mogelijk. Quercus PS Jaargang 11 [18] 11
ATEX TRAININGEN Alle werkzaamheden gaan gepaard met risico's. De basis hiervan wordt beschreven in de Arbowet. Diezelfde Arbowet spreekt ook van bijzondere gevaren, zoals installaties, werkomgevingen, waarbij een kans ontstaat op explosieve atmosferen. Dit is geformaliseerd vanuit de Europese regelgeving, verwoord in ATEX richtlijn 137 (99/92/EG). Elektro en Instrumentatie personeel Gas Stof Ontwerper Ontwerper Nederland heeft deze richtlijn in haar Arbobesluit opgenomen. Naast de verplichting van de werkgever dat deze moet zorgen dat het personeel in staat is gevaren te herkennen en daarop passende maatregelen te nemen (artikel 3 Arbowet), dient de werkgever volgens artikel 8 regelmatig voorlichting en onderricht te geven aan haar personeel. Als basisprincipe kan worden gehanteerd dat voldoende vakbekwaamheid ook voldoende veiligheid waarborgt. Voor wat betreft de zogenaamde extra gevaren die het werken in explosieve atmosferen met zich meebrengt, heeft de wetgever en ook de norm aanvullende eisen gesteld. Hieronder vindt u de belangrijkste. Leidinggevende Uitvoerende Gas/Stof Ontwerper Leidinggevende Mechanisch Leidinggevende Uitvoerende Inspectie en onderhoud van installaties mogen uitsluitend worden uitgevoerd door ervaren personeel, dat als onderdeel van zijn opleiding is onderricht omtrent de verschillende beschermingswijzen en installatiepraktijken en de desbetreffende regels en voorschriften, alsmede omtrent de algemene principes van de indeling in gevarenzones. Aan dit personeel moet regelmatig goede herhalingscursussen worden gegeven (NEN EN IEC 60079-17). Werd in het verleden explosieveiligheid als een elektrotechnische aangelegenheid gezien, met de komst van de ATEX-richtlijnen stelt de wetgever nu dus dat iedereen die te maken heeft met explosiegevaarlijke installaties voldoende opleiding moet hebben. Het gaat hierbij dus om alle vakdisciplines en niet alleen elektrotechnici. In de industrie bestaat er een enorme behoefte aan praktisch ingestelde cursussen op het gebied van explosieveiligheid. Dit geldt voor alle disciplines op elk niveau. Basis voor de trainingen Quercus richt zich voornamelijk op de technici, operators, ondersteunend personeel en leidinggevenden. De normen IEC 79-14/17/19 geven op dit moment het beste aan hoe we de opleidingen praktisch kunnen invullen. Competenties De normen spreken over 3 competentie niveaus, namelijk: verantwoordelijke personen, technische personen met leidinggevende functie; uitvoerende personen; ontwerpers. Samen met het ondersteunende operationeel personeel vormt het 3 groepen, te weten: 12 Quercus PS Jaargang 11 [18] Uitvoerende Gas/Stof Manager Operator Personeel in andere gebieden Overig personeel Quercus heeft op het gebied van explosieveiligheid een uitstekende reputatie en biedt globaal bovenstaande explosieveiligheidscursussen aan. Uitgangspunt hierbij is dat de trainingen vanuit een praktisch oogpunt gegeven worden en aansluiten bij de dagelijkse werkzaamheden van de cursist. Ook op maat trainingen kunnen door ons worden gegeven. U bepaald samen met een van onze docenten de theoretische en praktische inhoud. Zo beschikt Quercus over zowel een vast practicum in Zwolle als wel een mobiel practicum dat overal kan worden ingezet. Met trots kunnen we ook stellen dat onze trainingen, het practicum en de docenten zijn gecertificeerd door de autoriteiten (JTL) in het verenigd Koninkrijk, die explosieveiligheidscursussen verplicht stellen. Naast trainingen die gecertificeerd zijn door JTL en STIPEL, geven we ook applicatietrainingen zoals het aarden van Ex-installaties en Wartelmontage. Meer details over de trainingen vindt u in onze ATEX folder.
GENERATOR SIMULATOR Onze Generator Simulator een succes! Reeds sinds 2003 zetten wij onze Generator simulator in voor cursussen waar deelnemers te maken hebben met (net-)parallelbedrijf van generatoren. Daarvoor hebben wij indertijd het programma SimPowerSystems 4 van Matlab aangeschaft. Vele weken hebben Wicher ten Hoeve en Jasper Fledderus samengewerkt om het programma voor deze cursus geschikt te maken. Klanten zoals Jan de Nul en van Oord (bekend van de landaanwinningsprojecten in Dubai) zweren nu bij het programma. Met onze smartboards is het effect van de cursus zelfs nog groter. Het zijn de cursisten die in korte tijd kennis van en inzicht in de bedrijfsvoering van hun specifieke installaties aan boord van schepen verkrijgen. Spelenderwijs kunnen deelnemers experimenteren met de inzet en parallelschakeling van generatoren en kunnen zij de consequenties van hun handelen analyseren. SimPowerSystems 4 van Matlab is bestemd voor het moduleren en simuleren van elektrische energiesystemen. Quercus heeft het programma ingezet voor haar opleidingen. Met de aanschaf van dit programma zijn wij in staat om de opwekking, de transmissie, de distributie en het verbruik van complexe elektrische energiesystemen te simuleren en te moduleren. De komende tijd zullen wij zeker dit programma inzetten voor diverse cursussen. Nadere informatie over dit programma kunt u vinden op www.mathworks.com met als zoekterm SimPowerSystems 4. Voor vragen kunt u terecht bij: Sebastiaan Glazer (06 13896510) die u graag in contact brengt met onze specialisten Wicher ten Hoeve of Jasper Fledderus. Screenshotvoorbeelden Quercus PS Jaargang 11 [18] 13
BASISKENNIS ELEKTRISCHE ENERGIETECHNIEK Hoe zat het toch ook al weer? Regelmatig krijgen wij cursisten, die na afloop van een cursus aangeven dat ze nú begrijpen wat ze op school nooit helemaal begrepen of zelfs gemist hebben. Door onze gedegen trainingen met een juiste balans tussen theorie, praktijk en de eigen praktijkervaring komen vooral het inzicht en de bewustwording om verantwoord en veilig te kunnen werken of te laten werken. Na jaren in de praktijk werkzaam te zijn geweest hebben vele werknemers de behoefte om de basiskennis elektrische energietechniek weer eens op te halen. Het is frustrerend om voor jezelf helemaal niet meer of nauwelijks meer te kunnen verklaren hoe het nu eigenlijk precies zit in de elektrische energietechniek. Voor medewerkers bij wie de kennis van de elektrotechniek is weggezakt en die de basiskennis elektrische energietechniek weer willen ophalen hebben wij de oplossing. ir. Sven Olaf Niels Wij hebben ir. Sven Olaf Niels bereid gevonden om deze cursus(sen) te gaan verzorgen. Sven is voor velen een oude bekende. Met hem is Quercus in 1992 gestart met hoogspanningsopleidingen. Zijn gevleugelde uitspraak luidde opleiden met cos ϕ = 1 door didactisch vermogen. Sven is in staat om cursisten, met zijn didactische vaardigheden en met zijn eigen wijze van lesgeven, de basiskennis elektrische energietechniek bij te brengen. Cursisten, die bij hem een cursus hebben gevolgd, kunnen dit volmondig beamen. We hebben het over twee niveaus: De elektrotechnisch geschoolde personen op mbo- en/of hoger niveau. De technici met of zonder (bv. wtb) genoten elektrotechnische vakopleiding In beide gevallen duurt de cursus twee dagen waarbij de nadruk wordt gelegd om de deelnemer: 1. inzicht te verschaffen in de theorie van de wissel- en draaistroom. 2. de praktijk aan de hand van de theorie beter te begrijpen. (theorie zonder praktijk is niets, maar praktijk zonder theorie is helemaal niets). 3. om diverse componenten beter te kunnen begrijpen aan de hand van de theorie van elektrische- en magnetische velden (o.a. kabels, motoren, transformatoren). De deelnemer wordt geïnstrueerd in. Waarom van effectieve waarden van stromen en spanningen (1-fase en 3-fasen) wordt uit gegaan. De begrippen Wattvermogen, Blind- en Schijnbaarvermogen. Magnetische velden ( technisch magnetisme) Verwarming door elektrische stromen Temperatuurverloop (maximaal toelaatbare temperatuur) Koeling (geforceerde/natuurlijke) Nominale belastingstromen Overbelastingstromen (levensduur) Kortsluitstromen/aanloopstromen/inrushstromen Kortsluitvermogen Beveiligingen in combinatie met verschillende typen schakelaars Elektrische veldsterkte/elektrostatische energie (kabels) Magnetische energie (doorslag, vlamboog / motoren, transformatoren) 14 Quercus PS Jaargang 11 [18]
MELD U NU AAN! Cursus wartelmontage in explosiegevaarlijke installaties!! In de (petro) chemie circuleert al jarenlang het geluid rond dat ruim 80% van de metalen (drukvaste) wartels verkeerd worden afgemonteerd. Montage-instructies gaan meestal van monteur op monteur en fabrikantinstructies worden nauwelijks gelezen. Daar moesten we het zo doen en ik heb gehoord dat zijn dan ook veelgehoorde kreten. Feit is dat veel wartels niet goed worden afgemonteerd. UERCUS Quercus heeft in samenwerking met onder andere Hawke een cursus ontwikkeld waar de monteurs na een theoretische uitleg over de keuze en eigenschappen van wartels, een aantal wartels zelf gaan afmonteren. Tijdens de theorie komen de volgende onderwerpen aan bod: Koudvloei Keuze van kabel en wartel Wanneer een compound wartel gebruiken Trekontlasting Kenmerken verschillende wartels Typische fouten bij afmonteren Feiten en fabels over wartels De docenten van Quercus hebben zelf bij Hawke een training gevolgd om de cursist uit de eerste hand de kneepjes van de montage aan te leren. De cursusduur is 1 dagdeel (3 uur). Direct na afloop ontvangt de cursist een certificaat en een sticker voor in zijn PSL. Momenteel wordt de cursus met Hawke wartels uitgevoerd. In de toekomst hopen we de cursus uit te bereiden met andere merken zoals bijvoorbeeld CMP. De cursus kan in-company worden gegeven voor maximaal 16 personen per sessie. Cursusplaats De cursus wordt op diverse plaatsen in het land georganiseerd. Onder andere in Den Helder, Zoetermeer en Zwolle. Cursusprijs Bij individuele aanmelding bedraagt de cursusprijs 130,- per cursist. Dit is inclusief certificaat en sticker voor in het PSL, maar exclusief BTW. Aanmelding U kunt uw interesse voor deelname aan deze cursus kenbaar maken via een mail naar info@qts.nl met als onderwerp: Cursus Wartelmontage Ex. U kunt zich ook nog aanmelden voor onze workshop Power Quality en Explosieveilig Aarden!! Voor meer informatie over de workshops of voor aanmelding kunt u een mail sturen naar info@qts.nl Quercus PS Jaargang 11 [18] 15
NOVA Op 30, 31 maart en 1 april 2010 staat Quercus weer op de On & Offshore beurs in Gorinchem. Evenals vorig jaar wordt deze beurs in samenwerking met IRO en Offshore Industry georganiseerd. Wij hopen alvast u te mogen ontmoeten op deze gespecialiseerde vakbeurs. Houdt uw post in de gaten voor uw uitnodiging van Quercus. Nieuwe cursus: Ontwerpen volgens NEN1010:2007 Vanaf volgend seizoen - september 2010 - zal een nieuwe cursus Laagspanning aangeboden worden, te weten Ontwerpen volgens NEN1010:2007. Deze cursus zal een afsplitsing worden van de bestaande cursus Ontwerpdeskundige Laagspanning [ODL], en is bedoeld voor personen die laagspanningsinstallaties ontwerpen, inspecteren of verantwoordelijk hiervoor zijn. ODL zal fungeren als een extra verdieping op deze cursus. Data en locaties zullen nader bekend worden gemaakt. Wij wensen u gezellige feestdagen & een spetterend nieuw jaar Training Enhanced for Application and selection of Hazardous Area Equipment ARTIKEL VAN SHELL OVER KUALA LUMPUR Shell Global Solutions, a part of the technical arm of Royal Dutch Shell provides specific training on a variety of topics related to Oil and Gas engineering and operations. The attendees for this training vary from technicians to engineers and in one particular case Quercus was asked to assist Shell Global Solutions in providing bespoke and tailored training for a group of Shell engineers in KUALA LUMPUR. The course subject was the application and selection equipment in hazardous areas. The combined training talents of Quercus and Shell culminated in a week long course held in OCTOBER 2009 for 20 Shell trainees from a number of Shell Operating Companies. Quercus in Kuala Lumpur The feedback from the attendees was excellent on the combination of field experience provided by the assigned Shell engineer enlisted to provide the training course and latest thinking and technical knowledge provided by Quercus. The documentation provided was also high quality and was a joint effort between the two companies. Shell highly values the gained knowledge of its staff as it contributes to Goal Zero Incidents objective. The subject of hazardous area equipment and compliance to ATEX and various IEC rules and regulations is of paramount importance to Shell and proper and appropriate training is part of compliance assurance, the quality of this course certainly fulfilled expectations. Source: Steve Copple, Shell Henk Butterman heeft bovenstaande cursus explosieveiligheid in Kuala Lumpur verzorgd. Maar liefst 20 cursisten namen deel aan de cursus; deze waren afkomstig uit Brunei, Singapore, Thailand en Oman. Kortom, een gemêleerd en interessant gezelschap, waarbij iedereen verschillende ervaringen en achtergronden met zich meebracht. Het uitgangspunt van de cursus was een overzicht van allerlei catastrofes uit het verleden in de petrochemische industrie. Jos van de Ven [Shell Regional Team Manager Electrical Engineering in Den Haag]: "All participants enjoyed the lecturing by Henk. Professional, excellent material, good balance. In short, it has been a winner. 16 Quercus PS Jaargang 11 [18]