VVSG Woondag Doorheen de bomen het bos nog zien: over woonloketten en energiehuizen Erwin De bruyn Stebo-Duwolim 6 december 2018 1
Inleiding 2 Vlaamse beleidsinitiatieven BVR Lokaal Woonbeleid BVR Energiehuizen Perspectief klant Verwevenheid Hoe operationaliseren Uitdagingen en kansen 2
2 Vlaamse beleidsinitiatieven In 2017-18 2 belangrijke besluiten Vlaamse Regering a. BVR lokaal woonbeleid dd. 16/11/2018 -Taakstelling lokale besturen inzake lokaal woonbeleid -ondersteuning vanuit Vlaams niveau middels subsidiekader IGS werking LWB b. BVR Energiehuizen dd. 14/12/2018 (o.v.) wijziging Vlaamse Energielening en uitbreiding taakstelling Vlaamse Energiehuizen 3
BVR Lokaal Woonbeleid Art. 2. De gemeenten hebben conform artikel 28, 1, van de Vlaamse Wooncode de regierol voor het woonbeleid op hun grondgebied. Dat betekent dat ze binnen de grenzen van het subsidiariteitsbeginsel zorgen voor de uitwerking, sturing, afstemming en uitvoering van het lokale woonbeleid 4
BVR Lokaal Woonbeleid Hoofdstuk 3. Vlaamse beleidsprioriteiten en opdrachten van gemeenten op het vlak van wonen Art. 5. Krachtens artikel 4, 1, van het decreet van 15 juli 2011 worden voor de lokale beleidscyclus 2020-2025 de volgende Vlaamse beleidsprioriteiten voor het woonbeleid vastgesteld: 1 de gemeente zorgt voor een divers en betaalbaar woonaanbod afhankelijk van de woonnoden; 2 de gemeente werkt aan de kwaliteit van het woningpatrimonium en de woonomgeving; 3 de gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen. 5
BVR Lokaal Woonbeleid Art. 8. In het kader van de Vlaamse beleidsprioriteit De gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen voert de gemeente minstens de volgende activiteiten uit: 1 kerncijfers over Vlaamse, provinciale en gemeentelijke woonpremies periodiek op het lokaal woonoverleg bespreken; 2 gestructureerde basisinformatie aanbieden aan elke inwoner over: a) de Vlaamse tegemoetkomingen aan en ondersteuningsmaatregelen voor gezinnen en alleenstaanden op het vlak van wonen; b) sociaal huren, sociaal kopen en sociaal lenen; c) de veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsnormen en de bewaking van de kwaliteit van het woningpatrimonium en de woonomgeving; 3 inwoners ondersteunen bij de administratieve procedure ongeschikt-, onbewoonbaar- en overbewoondverklaring van een woning; 4 een partnerschap aangaan met het energiehuis dat actief is in de gemeente. 6
BVR Lokaal Woonbeleid Art. 9. Voor de realisatie van de Vlaamse beleidsprioriteiten, vermeld in artikel 5, eerste lid, en de uitvoering van de daarmee verbonden activiteiten, vermeld in artikel 6 tot en met 8, kunnen gemeenten een beroep doen op: 1 het agentschap, dat conform artikel 28, 3, van de Vlaamse Wooncode de gemeenten begeleidt en ondersteunt bij de uitwerking van het lokale woonbeleid en het lokaal woonoverleg; 2 intergemeentelijke projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid, die conform hoofdstuk 4 van dit besluit gesubsidieerd kunnen worden. 7
BVR Lokaal Woonbeleid Art. 15. Voor de Vlaamse beleidsprioriteit De gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen bevat het activiteitenpakket van het project de volgende verplichte activiteiten: 1 kerncijfers 2 informatie over de gemeentelijke woonpremies beschikbaar stellen via www.premiezoeker.be; 3 in elke gemeente een laagdrempelig woonloket aanbieden waar inwoners terechtkunnen met hun vragen over wonen; 4 gestructureerde basisinformatie aanbieden aan elke inwoner, zowel individueel als via infomomenten, over: a) de Vlaamse tegemoetkomingen aan en ondersteuningsmaatregelen voor gezinnen en alleenstaanden op het vlak van wonen; b) privaat huren en verhuren; c) sociaal huren, sociaal kopen en sociaal lenen; d) de veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsnormen en de bewaking van de kwaliteit van het woningpatrimonium en de woonomgeving; e) federale, Vlaamse, provinciale en gemeentelijke beleidsmaatregelen op het vlak van wonen en het respectieve dienstverleningsaanbod; 8
BVR Lokaal Woonbeleid Art. 15. Voor de Vlaamse beleidsprioriteit De gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen bevat het activiteitenpakket van het project de volgende verplichte activiteiten: 5 inwoners ondersteunen bij: a) de aanvraag, zowel digitaal als op papier, van de Vlaamse tegemoetkomingen aan en ondersteuningsmaatregelen voor gezinnen en alleenstaanden op het vlak van wonen; b) de inschrijving voor een sociale huurwoning bij een sociale huisvestingsmaatschappij en bij een sociaal verhuurkantoor, en de actualisatie van de inschrijving in het inschrijvingsregister; c) de administratieve procedure ongeschikt-, onbewoonbaar- en overbewoondverklaring van een woning; 6 meldpunten installeren voor problematische situaties op het vlak van wonen, waar minstens meldingen van discriminatie op de private huurmarkt gedaan kunnen worden; 7 een partnerschap aangaan met het energiehuis dat actief is in de gemeente. 9
BVR Lokaal Woonbeleid Art. 15. Het activiteitenpakket van het project kan voor de voormelde Vlaamse beleidsprioriteit De gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen een of meer van de volgende aanvullende activiteiten bevatten: 1 een uniek loket installeren voor alle lokale woonactoren die werkzaam zijn in de gemeente; 2 sociaal en/of technisch begeleiden op maat van kwetsbare inwoners; 3 samenwerken met het vredegerecht en de deurwaarder in het kader van de procedure gerechtelijke uithuiszetting. Het activiteitenpakket van het project kan een of meer eigen voorstellen van aanvullende activiteit bevatten. 10
BVR Energiehuizen Art. 10 Onderafdeling II. Andere basistaken van de energiehuizen Art. 7.9.2/1. 1. Het energiehuis voorziet, naast het verstrekken en beheren van energieleningen, in elke stad of gemeente binnen zijn werkingsgebied verplicht in de volgende dienstverlening en activiteiten: 1 inwoners informeren, adviseren en begeleiden door een laagdrempelig energieloket aan te bieden waar inwoners terecht kunnen met hun energievragen; 2 gestructureerde basisinformatie aanbieden over minstens: a)-relevante gemeentelijke, provinciale, gewestelijke en federale energiebeleidsmaatregelen; b)-energiepremies en -leningen, inclusief leningen bij de financiële sector; c)-energetische renovatie; 11
BVR Energiehuizen Art. 10 Onderafdeling II. Andere basistaken van de energiehuizen Art. 7.9.2/1. 1. Het energiehuis voorziet, naast het verstrekken en beheren van energieleningen, in elke stad of gemeente binnen zijn werkingsgebied verplicht in de volgende dienstverlening en activiteiten: 3 particulieren begeleiden en ondersteunen bij minstens: a)-de aanvragen van de premies en leningen, vermeld in punt 2 ; b)-het uitvoeren van de leveranciersvergelijking en, in voorkomend geval, bij de wijziging van energieleverancier; c)-het aanvragen en vergelijken van offertes voor energetische renovatiewerken; d)-de uitvoering van energetische renovatiewerken, en het bieden van ontzorging daarbij, inclusief dienstverlening voortvloeiende uit door het energiehuis uitgevoerde energiescans die gericht is op begeleiding bij de uitvoering van energiebesparende investeringen; e)-de interpretatie van thermografische informatie, de zonnekaart, de resultaten na een energiescan en het energieprestatiecertificaat; 4 uitvoerende lokale diensten coördineren, onder meer van de door de respectievelijke gemeente aangeduide uitvoerders van de energiescans, en, in voorkomend geval, correct doorverwijzen. 12
BVR Energiehuizen Art. 10 Onderafdeling II. Andere basistaken van de energiehuizen 2. Om in de dienstverlening, vermeld in 1, te kunnen voorzien en om die dienstverlening te kunnen garanderen, kan het energiehuis een beroep doen op en samenwerkingsverbanden aangaan met partners. Hierbij wordt gewaakt over het maximaal bewerkstelligen van synergiën en een duidelijke afbakening van taken met het oog op het vermijden van overlappingen in de uitgevoerde taken. Verder: -als promotor optreden voor andere flankerende energiemaatregelen -Benovatiecoach -Sociale Isolatieprojecten - -Projectoproep voor innovatieve samenwerkingsprojecten 13
Perspectief van de klant: 14
Perspectief van de klant: Ook nog loketten van Woon actoren, Fluvius, Steunpunten Duurzaam Wonen, Energiescanbedrijven, OCMW-LAC,. 15
BVR Energiehuizen LEZING door Stebo/Duwolim Eerste lijnsfunctie: Het energiehuis voorziet, naast het verstrekken en beheren van energieleningen, in elke stad of gemeente binnen zijn werkingsgebied verplicht in de volgende dienstverlening en activiteiten: 1 inwoners informeren, adviseren en begeleiden door een laagdrempelig energieloket aan te bieden waar inwoners terecht kunnen met hun energievragen; 2 gestructureerde basisinformatie aanbieden over minstens: a)-relevante gemeentelijke, provinciale, gewestelijke en federale energiebeleidsmaatregelen; b)-energiepremies en -leningen, inclusief leningen bij de financiële sector; c)-energetische renovatie; 3 particulieren begeleiden en ondersteunen bij minstens: a)-de aanvragen van de premies en leningen, vermeld in punt 2 ; b)-het uitvoeren van de leveranciersvergelijking en, in voorkomend geval, bij de wijziging van energieleverancier; e)-de interpretatie van thermografische informatie, de zonnekaart, de resultaten na een energiescan en het energieprestatiecertificaat; 16
BVR Energiehuizen LEZING door Stebo/Duwolim Tweede lijnsfunctie: Het energiehuis voorziet, naast het verstrekken en beheren van energieleningen, in elke stad of gemeente binnen zijn werkingsgebied verplicht in de volgende dienstverlening en activiteiten: 3 particulieren begeleiden en ondersteunen bij minstens: d)-de uitvoering van energetische renovatiewerken, en het bieden van ontzorging daarbij, inclusief dienstverlening voortvloeiende uit door het energiehuis uitgevoerde energiescans die gericht is op begeleiding bij de uitvoering van energiebesparende investeringen; e)-de interpretatie van thermografische informatie, de zonnekaart, de resultaten na een energiescan en het energieprestatiecertificaat; 17
BVR Energiehuizen LEZING door Stebo/Duwolim Coördinatie functie: Het energiehuis voorziet, naast het verstrekken en beheren van energieleningen, in elke stad of gemeente binnen zijn werkingsgebied verplicht in de volgende dienstverlening en activiteiten: 4 uitvoerende lokale diensten coördineren, onder meer van de door de respectievelijke gemeente aangeduide uitvoerders van de energiescans, en, in voorkomend geval, correct doorverwijzen. 2. Om in de dienstverlening, vermeld in 1, te kunnen voorzien en om die dienstverlening te kunnen garanderen, kan het energiehuis een beroep doen op en samenwerkingsverbanden aangaan met partners. Hierbij wordt gewaakt over het maximaal bewerkstelligen van synergiën en een duidelijke afbakening van taken met het oog op het vermijden van overlappingen in de uitgevoerde taken. 18
Doorsnede van deze beleidsinstrumenten Unieke loketten op 1 ste lijn, In elke gemeente actief aanwezig Gestructureerde basis info verstrekken 2 de lijnsondersteuning voor meer doorgedreven ondersteuning Aandacht voor kwetsbare doelgroepen op woon- of energiemarkt Coördineren, samenwerken, synergiëen aangaan, 19
Doorsnede van deze beleidsinstrumenten 3D model Dimensie instrumenten voor het woonbeleid voor het energiebeleid Dimensie Doelgroepen elke burger kwetsbare doelgroepen afstemming doelgroepen? Dimensie eigendomsstatuut huurder-eigenaar-verhuurder 20
Ervaring Stebo Woonloketten Onderwerp adviesverlening woonloket 2018: 1.428 klanten in 11 gemeenten, 2.661 adviezen, waarvan 34% energieadviezen Woning zoeken Gemeentel. premies Vl. Huurgarantiefonds Andere Bijk. energie-aanbod Soc. lening Vl. huursubsidie Vl. huurpremie Alg. advies Duwolim Premies Infrax Vl. aanpassingspremie Vl. verbeteringspremie Vl. renovatiepremie 0 200 400 600 800 1 000 1 200 21
Ervaring Stebo woontechnisch 2 de lijnsadvies Onderwerp technisch advies 2018: 158 klanten in 11 gemeenten, 244 adviezen waaronder 12% energie (Ver)huren Seizoensarbeiders Kamerwonen Bouwaanvraag Vastgoedinfo aankoop Erfgoed Woonkwaliteit Stedenbk. advies Energie Levenslang wonen Algemeen advies 0 10 20 30 40 50 60 70 80 22
Hoe operationaliseren? Capaciteiten berekenen (Energiehuizen: +/- derde van capaciteit woonloketten?) Mapping werkingsgebieden: Energiehuizen Gemeentelijke loketwerking en OCMW s IGS werkingen en gemeentelijke cofinanciering! Fluvius loketwerking en helpdesks Steunpunten Duurzaam Bouwen Energiescanbedrijven SIP/Benocoach promotoren Modelering eerste en tweede lijnsfuncties Samenwerkingsakkoorden afsluiten 23
Hoe operationaliseren? Modelering eerste lijnwerking: Unieke Woon-Energieloketten Capaciteit mergen meer publieke werking Experticecellen Wonen/Energie als ondersteuning van de unieke loketten Vlinderfuncties Digitaal loket Informatieverstrekking en vorming via Infosessies (thematisch, doelgroepgericht, territoriaal, ) Vormingsavonden Artikels gemeentelijk infoblad Nieuwsbrieven Thematische preekuren Doorverwijzing via warme overdracht naar tig instanties 24
Hoe operationaliseren? Modelering tweede lijnwerking (criterium: met huisbezoek of in trajectmodel): Advies ter plaatse (bv. huisdokter van DUBO Limburg) Begeleiding/ Ontzorging (bv. Benocoach) Technische woonadviezen ter plaatse (kwaliteit, Erfgoed,..) Financieringsadvies: via Vlaamse Energielening, Woonlening, sociale kredietmaatschappijen, marktfinanciering, Sociale begeleiding (kwaliteit, overbewoning, LAC, ) Energiescans : basisscans en opvolgscans 25
Uitdagingen? Databeheer en casemanagement Welke dataplatformen (rapportering aan klant, rapportering aan beleid, proces of project opvolging, casemanagent, ) Dubbele registratie vermijden GDPR compliance Krediet informatie versus kredietadvies/kredietbemiddeling (FSMA) Actualisering informatie en vorming loket deskundigen Competentie versterking loket medewerkers 26
Kansen! Unieke woon- en energieloketten inrichten stond ook in het regeerakkoord van de vorige Vlaamse Regering. Laat ons deze kans ten volle benutten en de handen in elkaar slaan! 27