INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING (ISA) ISA 720 (Herzien), De verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot andere informatie Copyright IFAC Deze Internationale controlestandaard (ISA) werd in 2015 in de Engelse taal gepubliceerd door de International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) van de International Federation of Auditors (IFAC). Deze ISA werd in 2015 vertaald naar het Nederlands door de Nederlandse Beroepsorganisatie van Auditors (NBA), met medewerking van het Belgisch Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR), en werd verspreid met toestemming van IFAC. Het proces voor het vertalen van de Internationale controlestandaarden (ISA s) en de Internationale Standaard voor Kwaliteitsbeheersing (ISQC) 1 is onderzocht door IFAC en de vertaling werd uitgevoerd in overeenstemming met de Policy Statement de l IFAC Policy for Translating and Reproducing Standards published by IFAC. De goedgekeurde Internationale controlestandaarden (ISA s) en de Internationale Standaard voor Kwaliteitsbeheersing (ISQC) 1 is gepubliceerd door IFAC in de Engelse taal. Tekst in de Engelse taal van de Internationale controlestandaarden (ISA s) en de Internationale Standaard voor Kwaliteitsbeheersing (ISQC) 1 2015 van de International Federation of Auditors (IFAC). Alle rechten voorbehouden. Tekst in de Nederlandse taal van de Internationale controlestandaarden (ISA s) en de Internationale Standaard voor Kwaliteitsbeheersing (ISQC) 1 2015 van de International Federation of Auditors (IFAC). Alle rechten voorbehouden. Originele bron: Handbook of International Standards on Auditing and Quality Control, 2015 Edition - ISBN number: 978-1-60815-215-5
INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 720 (Herzien) ISA 720 (Herzien), De verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot andere informatie. (Van toepassing op controles van financiële overzichten over verslagperioden die op of na 15 december 2016 worden afgesloten) INHOUDSOPGAVE Paragraaf Inleiding Toepassingsgebied van deze ISA... 1-9 Ingangsdatum... 10 Doelstellingen... 11 Definities... 12 Vereisten Verkrijgen van andere informatie... 13 Lezen en overwegen van de andere informatie... 14-15 Reageren wanneer een inconsistentie van materieel belang lijkt te bestaan of de andere informatie afwijkingen van materieel belang lijkt te bevatten... 16 Reageren wanneer de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de andere informatie bestaat... 17-19 Reageren wanneer de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de financiële overzichten bestaat of het inzicht van de auditor in de entiteit en haar omgeving moet worden geactualiseerd... 20 Rapportage... 21-24 Documentatie... 25 Toepassingsgerichte en overige verklarende teksten Definities... A1-A10 Verkrijgen van andere informatie... A11-A22 Lezen en overwegen van de andere informatie... A23-A38 Reageren wanneer een inconsistentie van materieel belang lijkt te bestaan of andere informatie een afwijking van materieel belang lijkt te bevatten... A39-A43 ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 2/72
Reageren wanneer de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de andere informatie bestaat... A44-A50 Reageren wanneer er een afwijking van materieel belang in de financiële overzichten bestaat of het inzicht van de auditor in de entiteit en haar omgeving moet worden geactualiseerd... A51 Rapportage... A52-A59 Bijlage 1: Voorbeelden van bedragen of andere elementen die kunnen worden opgenomen in de andere informatie Bijlage 2:Voorbeelden van controleverklaringen met betrekking tot andere informatie International Standard on Auditing (ISA) 720 (Herzien), De verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot andere informatie, moet worden gelezen in samenhang met ISA 200, Algehele doelstellingen van de onafhankelijke auditor, alsmede het uitvoeren van een controle overeenkomstig de International Standards on Auditing. ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 3/72
Introduction 1. This International Standard on Auditing (ISA) deals with the auditor s responsibilities relating to other information, whether financial or non- financial information (other than financial statements and the auditor s report thereon), included in an entity s annual report. An entity s annual report may be a single document or a combination of documents that serve the same purpose. 2. This ISA is written in the context of an audit of financial statements by an independent auditor. Accordingly, the objectives of the auditor in this ISA are to be understood in the context of the overall objectives of the auditor as stated in paragraph 11 of ISA 200. 1 The requirements in the ISAs are designed to enable the auditor to achieve the objectives specified in the ISAs, and thereby the overall objectives of the auditor. The auditor s opinion on the financial statements does not cover the other information, nor does this ISA require the auditor to obtain audit evidence beyond that required to form an opinion on the financial statements. 1 ISA 200, Overall Objectives of the Independent Auditor and the Conduct of an Audit in Accordance with International Standards on Auditing Inleiding Deze ISA behandelt de verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot andere informatie, hetzij financiële informatie of nietfinanciële informatie (anders dan financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring), opgenomen in het jaarrapport van een entiteit. Een jaarrapport van een entiteit kan één enkel document of een combinatie van documenten zijn die hetzelfde doel dienen. Deze ISA is geschreven in de context van een controle van financiële overzichten door een onafhankelijke auditor. De doelstellingen van de auditor in deze ISA moeten daarom begrepen worden in de context van de algehele doelstellingen van de auditor zoals weergegeven in paragraaf 11 van ISA 200 1. De vereisten zijn opgezet om de auditor in staat te stellen de doelstellingen die gespecificeerd zijn in de ISA s en daarmee de algehele doelstellingen van de auditor te bereiken. Het oordeel van de auditor over de financiële overzichten omvat niet de andere informatie, noch vereist deze ISA van de auditor controleinformatie te verkrijgen die verder gaat dan vereist om een oordeel over de financiële overzichten te vormen. 1 ISA 200, Algehele doelstellingen van de onafhankelijke auditor, alsmede het uitvoeren van een controle overeenkomstig de International Standards on Auditing. ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 4/72
3 This ISA requires the auditor to read and consider the other information because other information that is materially inconsistent with the financial statements or the auditor s knowledge obtained in the audit may indicate that there is a material misstatement of the financial statements or that a material misstatement of the other information exists, either of which may undermine the credibility of the financial statements and the auditor s report thereon. Such material misstatements may also inappropriately influence the economic decisions of the users for whom the auditor s report is prepared 4 This ISA may also assist the auditor in complying with relevant ethical requirements 2 that require the auditor to avoid being knowingly associated with information that the auditor believes contains a materially false or misleading statement, statements or information furnished recklessly, or omits or obscures information required to be included where such omission or obscurity would be misleading. 2 International Ethics Standards Board for auditor s Code of Ethics for Professional Accountants (IESBA Code), paragraph 110.2 5 Other information may include amounts or other items that are intended to be the same as, to summarize, or to provide greater detail, about amounts or other items in the financial statements, and other amounts or other items about which the auditor has obtained knowledge in the audit. Other information may also include other matters. Deze ISA vereist van de auditor om de andere informatie te lezen en te overwegen omdat andere informatie die materieel inconsistent is met de financiële overzichten of met de kennis die de auditor heeft verkregen tijdens de controle, erop kan wijzen dat er een afwijking van materieel belang in de financiële overzichten is of dat er een afwijking van materieel belang in de andere informatie bestaat, welke beide de geloofwaardigheid van de financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring kunnen ondermijnen. Dergelijke afwijkingen van materieel belang kunnen ook op onjuiste wijze de economische beslissingen van gebruikers waarvoor de controleverklaring is opgesteld, beïnvloeden. Deze ISA kan de auditor ook helpen om de relevante ethische voorschriften 2 na te leven die van de auditor vereisen te vermijden om bewust geassocieerd te worden met informatie waarvan de auditor van mening is dat deze een materieel onjuiste of misleidende vermelding bevat, onzorgvuldig verschafte vermeldingen of informatie bevat, of informatie weglaat of verhult waarvan is vereist dat die informatie is toegevoegd waar een dergelijke weglating of verhulling misleidend zou kunnen zijn. 2 International Ethics Standards Board for Auditors Code of Ethics for Professional Accountants (IFAC Code), paragraph 110.2. Andere informatie kan bedragen of andere elementen omvatten die bedoeld zijn om hetzelfde te zijn, om samen te vatten, of om een grotere detaillering te verschaffen over bedragen of andere elementen in de financiële overzichten en andere bedragen of andere elementen waarover de auditor kennis heeft verkregen tijdens de controle. Andere informatie kan ook andere aangelegenheden omvatten. ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 5/72
6 The auditor s responsibilities relating to other information (other than applicable reporting responsibilities) apply regardless of whether the other information is obtained by the auditor prior to, or after, the date of the auditor s report. 7 This ISA does not apply to: a Preliminary announcements of financial information; or b Securities offering documents, including prospectuses. 8 The auditor s responsibilities under this ISA do not constitute an assurance engagement on other information or impose an obligation on the auditor to obtain assurance about the other information. 9 Law or regulation may impose additional obligations on the auditor in relation to other information that are beyond the scope of this ISA. Effective Date 10 This ISA is effective for audits of financial statements for periods ending on or after December 15, 2016. De verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot andere informatie (anders dan van toepassing zijnde rapporteringsverantwoordelijkheden) zijn van toepassing ongeacht of de andere informatie is verkregen door de auditor voor of na de datum van de controleverklaring. De verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot andere informatie (anders dan van toepassing zijnde rapporteringsverantwoordelijkheden) zijn van toepassing ongeacht of de andere informatie is verkregen door de auditor voor of na de datum van de controleverklaring. Deze ISA is niet van toepassing op: a Voorlopige aankondigingen van financiële informatie: of b Documenten inzake aanbiedingen van effecten, inclusief prospectussen De verantwoordelijkheden van de auditor onder deze ISA vormen geen assurance-opdracht betreffende andere informatie en leggen de auditor geen verplichting op om assurance te verkrijgen over de andere informatie. Wet- of regelgeving kan additionele verplichtingen aan de auditor opleggen met betrekking tot andere informatie die verder gaan dan de reikwijdte van deze ISA. Ingangsdatum Deze ISA is van toepassing op controles van financiële overzichten over verslagperioden die op of na 15 december 2009 aanvangen2016 worden afgesloten. ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 6/72
Objectives 11 The objectives of the auditor, having read the other information, are: a) to consider whether there is a material inconsistency between the other information and the financial statements; b) to consider whether there is a material inconsistency between the other information and the auditor s knowledge obtained in the audit; c) to respond appropriately when the auditor identifies that such material inconsistencies appear to exist, or when the auditor otherwise becomes aware that other information appears to be materially misstated; and d) to report in accordance with this ISA. Definitions 12 For purposes of the ISAs, the following terms have the meanings attributed below: a) Annual report A document, or combination of documents, prepared typically on an annual basis by management or those charged with governance in accordance with law, regulation or custom, the purpose of which is to provide owners (or similar stakeholders) with information on the entity s operations and the entity s financial results and financial position as set out in the financial statements. An annual report contains or accompanies the financial statements and the auditor s report thereon and usually includes information about the entity s developments, its future outlook and risks and uncertainties, a statement by the entity s governing body, and reports covering governance matters. (Ref: Doelstellingen De doelstellingen van de auditor zijn, nadat hij de andere informatie heeft gelezen: a) Om te overwegen of er een inconsistentie van materieel belang is tussen de andere informatie en de financiële overzichten. b) Om te overwegen of er een inconsistentie van materieel belang is tussen de andere informatie en de kennis van de auditor verkregen in de controle. c) Om op passende wijze te reageren wanneer de auditor constateert dat dergelijke inconsistenties van materieel belang lijken te bestaan of wanneer de auditor zich er anderszins van bewust wordt dat andere informatie een afwijking van materieel belang lijkt te bevatten; en d) Om overeenkomstig deze ISA te rapporteren. Definities Voor de toepassing van de ISA s en hebben de volgende termen de hierna weergegeven betekenis: a) Jaarrapport Een document of combinatie van documenten, meestal opgesteld op jaarbasis door het management of de personen belast met governance in overeenstemming met wet- of regelgeving of gebruik, waarvan het doel is om eigenaren (of vergelijkbare belanghebbenden) van informatie te voorzien over de activiteiten van de entiteit en de financiële resultaten en financiële positie van de entiteit zoals uiteengezet in de financiële overzichten. Een jaarrapport bevat of gaat samen met de financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring en bevat gewoonlijk informatie over de ontwikkelingen van de entiteit, haar vooruitzichten en risico s en onzekerheden, een statement door de groep met governance belaste personen van de entiteit en rapporten die governance aangelegenheden bevatten. 3 (Zie Par. A1-A5) ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 7/72
Para. A1 A5) b) Misstatement of the other information A misstatement of the other information exists when the other information is incorrectly stated or otherwise misleading (including because it omits or obscures information necessary for a proper understanding of a matter disclosed in the other information). (Ref: Para. A6 A7) c) Other information Financial or non-financial information (other than financial statements and the auditor s report thereon) included in an entity s annual report. (Ref: Para. A8 A10) Requirements Obtaining the Other Information 13 The auditor shall: (Ref: Para. A11 A22) a Determine, through discussion with management, which document(s) comprises the annual report, and the entity s planned manner and timing of the issuance of such document(s); b Make appropriate arrangements with management to obtain in a timely manner and, if possible, prior to the date of the auditor s report, the final version of the document(s) comprising the annual report; and c When some or all of the document(s) determined in (a) will not be available until after the date of the auditor s report, request management to provide a written representation that the final version of the document(s) will be provided to the auditor when b) Afwijking van de andere informatie Een afwijking van de andere informatie bestaat wanneer de andere informatie onjuist is vermeld of anderszins misleidend is (inclusief omdat het informatie weglaat of verhult die nodig is voor een goed begrip van een aangelegenheid die is toegelicht in de andere informatie). (Zie Par. A6-A7) c) Andere informatie Financiële of niet-financiële informatie (anders dan de financiële overzichten en de daarbij horende controleverklaring ) opgenomen in het jaarrapport van een entiteit. (Zie Par. A8-A10) Vereisten Verkrijgen van de andere informatie De auditor dient: (Zie Par. A11-A22) Te bepalen, door bespreking met het management, welke documenten het jaarrapport vormen en de geplande wijze en timing van de publicatie van (een) dergelijk(e) document(en) door de entiteit; a Passende afspraken te maken met het management om tijdig en, indien mogelijk, vóór de datum van de controleverklaring, de definitieve versie van het(de) document(en) waaruit het jaarrapport bestaat te verkrijgen; en b c Wanneer sommige of alle documenten bepaald in (a) niet beschikbaar zijn tot na de datum van de controleverklaring, het management te verzoeken om een schriftelijke bevestiging te verschaffen dat de definitieve versie van het(de) document(en) aan de auditor verschaft zal worden wanneer dit (deze) beschikbaar is (zijn) en voorafgaand ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 8/72
available, and prior to its issuance by the entity, such that the auditor can complete the procedures required by this ISA. (Ref: Para. A22) Reading and Considering the Other Information 14 The auditor shall read the other information and, in doing so shall: (Ref: Para. A23 A24) a Consider whether there is a material inconsistency between the other information and the financial statements. As the basis for this consideration, the auditor shall, to evaluate their consistency, compare selected amounts or other items in the other information (that are intended to be the same as, to summarize, or to provide greater detail about, the amounts or other items in the financial statements) with such amounts or other items in the financial statements; and (Ref: Para. A25 A29) b Consider whether there is a material inconsistency between the other information and the auditor s knowledge obtained in the audit, in the context of audit evidence obtained and conclusions reached in the audit. (Ref: Para. A30 A36) 15 While reading the other information in accordance with paragraph 14, the auditor shall remain alert for indications that the other information not related to the financial statements or the auditor s knowledge obtained in the audit appears to be materially misstated. (Ref: Para. A24, A37 A38) aan de publicatie door de entiteit, zodat de auditor de werkzaamheden die door deze ISA vereist zijn, kan voltooien. (Zie Par. A22) Lezen en overwegen van de andere informatie De auditor dient de andere informatie te lezen en daarbij dient hij: (Zie Par. A23-A24) a Te overwegen of er een inconsistentie van materieel belang is tussen de andere informatie en de financiële overzichten. Als basis voor deze overweging dient de auditor, om de consistentie daarvan te evalueren, geselecteerde bedragen of andere elementen in de andere informatie (die bedoeld zijn om hetzelfde te zijn, om samen te vatten, of om een grotere detaillering te verschaffen over de bedragen of andere elementen in de financiële overzichten) te vergelijken met dergelijke bedragen of andere elementen in de financiële overzichten; en (Zie Par. A25-A29) b Te overwegen of er een inconsistentie van materieel belang is tussen de andere informatie en de kennis van de auditor verkregen in de controle, in de context van de verkregen controle-informatie en de conclusies getrokken in de controle. (Zie Par. A30-A36) Tijdens het lezen van de andere informatie in overeenstemming met paragraaf 14, dient de auditor alert te blijven voor aanwijzingen dat de andere informatie die niet is gerelateerd aan de financiële overzichten of aan de kennis van de auditor verkregen in de controle, afwijkingen van materieel belang lijkt te bevatten. (Zie Par. A24, A37-A38) ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 9/72
Responding When a Material Inconsistency Appears to Exist or Other Information Appears to Be Materially Misstated 16 If the auditor concludes that a material misstatement of the other information exists, the auditor shall request management to correct the other information. If management: a Agrees to make the correction, the auditor shall determine that the correction has been made; or b Refuses to make the correction, the auditor shall communicate the matter with those charged with governance and request that the correction be made. Reageren wanneer een inconsistentie van materieel belang lijkt te bestaan of de andere informatie afwijkingen van materieel belang lijkt te bevatten Als de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de andere informatie bestaat, dient de auditor het management te verzoeken om de andere informatie te corrigeren. Indien het management: a Instemt met de correctie, dient de auditor te bepalen dat de correctie gemaakt is; of b Weigert om de correctie te maken, dient de auditor de aangelegenheid te communiceren met de personen belast met governance en te verzoeken dat de correctie gemaakt wordt. Responding When the Auditor Concludes That a Material Misstatement of the Other Information Exists 17 If the auditor concludes that a material misstatement of the other information exists, the auditor shall request management to correct the other information. If management: a Agrees to make the correction, the auditor shall determine that the correction has been made; or b Refuses to make the correction, the auditor shall communicate the matter with those charged with governance and request that the correction be made. Reageren wanneer de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de andere informatie bestaat Als de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de andere informatie bestaat, dient de auditor het management te verzoeken om de andere informatie te corrigeren. Indien het management: a Instemt met de correctie, dient de auditor te bepalen dat de correctie gemaakt is; of b Weigert om de correctie te maken, dient de auditor de aangelegenheid te communiceren met de personen belast met governance en te verzoeken dat de correctie gemaakt wordt. ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 10/72
18 If the auditor concludes that a material misstatement exists in other information obtained prior to the date of the auditor s report, and the other information is not corrected after communicating with those charged with governance, the auditor shall take appropriate action, including: (Ref: Para. A44) (a) Considering the implications for the auditor s report and communicating with those charged with governance about how the auditor plans to address the material misstatement in the auditor s report (see paragraph 22(e)(ii)); or (Ref: Para. A45) (b) Withdrawing from the engagement, where withdrawal is possible under applicable law or regulation. (Ref: Para. A46 A47) 19 If the auditor concludes that a material misstatement exists in other information obtained after the date of the auditor s report, the auditor shall: Indien de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang bestaat in de andere informatie die verkregen is na de datum van de controleverklaring, dient de auditor: Still to check Indien de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang bestaat in de andere informatie die verkregen is na de datum van de controleverklaring, dient de auditor: a If the other information is corrected, perform the procedures necessary in the circumstances; or (Ref: Para. A48) a Indien de andere informatie is gecorrigeerd, de werkzaamheden uit te voeren die noodzakelijk zijn in de omstandigheden; of (Zie Par. A48) b If the other information is not corrected after communicating with those charged with governance, take appropriate action considering the auditor s legal rights and obligations, to seek to have the uncorrected material misstatement appropriately brought to the attention of users for whom the auditor s report is prepared. (Ref: Para. A49 A50) c Indien de andere informatie niet gecorrigeerd is na communicatie met de personen belast met governance, passende maatregelen te nemen rekening houdend met de wettelijke rechten en verplichtingen van de auditor en te streven naar het op passende wijze onder de aandacht brengen van de ongecorrigeerde afwijking van materieel belang bij de gebruikers voor wie de controleverklaring is opgesteld. (Zie Par. A49 A50) ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 11/72
Responding When a Material Misstatement in the Financial Statements Exists or the Auditor s Understanding of the Entity and Its Environment Needs to Be Updated 20 If, as a result of performing the procedures in paragraphs 14 15, the auditor concludes that a material misstatement in the financial statements exists or the auditor s understanding of the entity and its environment needs to be updated, the auditor shall respond appropriately in accordance with the other ISAs. (Ref: Para. A51) Reporting 21 The auditor s report shall include a separate section with a heading Other Information, or other appropriate heading, when, at the date of the auditor s report: a For an audit of financial statements of a listed entity, the auditor has obtained, or expects to obtain, the other information; or b For an audit of financial statements of an entity other than a listed entity, the auditor has obtained some or all of the other information. (Ref: Para. A52) 22 When the auditor s report is required to include an Other Information section in accordance with paragraph 21, this section shall include: (Ref: Para. A53) a. A statement that management is responsible Reageren wanneer de auditor concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de financiële overzichten bestaat of het inzicht van de auditor in de entiteit en haar omgeving moet worden geactualiseerd Indien de auditor, als gevolg van het uitvoeren van de werkzaamheden in paragraaf 14-15, concludeert dat er een afwijking van materieel belang in de financiële overzichten bestaat of dat het inzicht van de auditor in de entiteit en haar omgeving moet worden geactualiseerd, dient de auditor op gepaste wijze hierop in te spelen in overeenstemming met de andere ISA s. (Zie Par. A51) Rapportage De controleverklaring dient een aparte sectie te bevatten met een titel Andere informatie of andere geschikte titel wanneer op de datum van de controleverklaring: a Voor een controle van financiële overzichten van een gelisteerde entiteit de auditor de andere informatie heeft verkregen of verwacht deze te verkrijgen; of b Voor een controle van financiële overzichten van een nietgelisteerde entiteit, de auditor bepaalde of alle andere informatie heeft verkregen. (Zie Par. A52) Wanneer het verplicht is om in de controleverklaring een sectie "Andere informatie op te nemen in overeenstemming met paragraaf 21, dient deze sectie te omvatten: (Zie Par. A53) a. Een vermelding dat het management verantwoordelijk is voor de ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 12/72
for the other information; An identification of: i Other information, if any, obtained by the auditor prior to the date of the auditor s report; and ii For an audit of financial statements of a listed entity, other information, if any, expected to be obtained after the date of the auditor s report; b. A statement that the auditor s opinion does not cover the other information and, accordingly, that the auditor does not express (or will not express) an audit opinion or any form of assurance conclusion thereon; c. A description of the auditor s responsibilities relating to reading, considering and reporting on other information as required by this ISA; and d. When other information has been obtained prior to the date of the auditor s report, either: i A statement that the auditor has nothing to report; or ii If the auditor has concluded that there is an uncorrected material misstatement of the other information, a statement that describes the uncorrected material misstatement of the other information. 23 When the auditor expresses a qualified or adverse opinion in accordance with ISA 705 (Revised) 3 the auditor shall consider the implications of the matter andere informatie; Een identificatie van: i Eventuele andere informatie verkregen door de auditor vóór de datum van de controleverklaring; en ii Voor een controle van financiële overzichten van een gelisteerde entiteit, eventuele andere informatie die naar verwachting na de datum van de controleverklaring zal worden verkregen. b. Een vermelding dat het oordeel van de auditor de andere informatie niet omvat en dat, dienovereenkomstig, de auditor over de andere informatie geen controleoordeel tot uitdrukking brengt (of zal brengen) en geen enkele vorm van assurance conclusie formuleert (of zal formuleren); c. Een beschrijving van de verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot het lezen, het overwegen van, en het rapporteren over, andere informatie zoals vereist door deze ISA; en d. Wanneer andere informatie is verkregen vóór de datum van de controleverklaring: i Een vermelding dat de auditor niets heeft te rapporteren; of ii Als de auditor heeft geconcludeerd dat er een ongecorrigeerde afwijking van materieel belang in de andere informatie is, een vermelding die de ongecorrigeerde afwijking van materieel belang in de andere informatie beschrijft. Wanneer de auditor een oordeel met beperking of een afkeurend oordeel tot uitdrukking brengt in overeenstemming met ISA 705 (Herzien) 4, dient de auditor de implicaties te overwegen van de ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 13/72
giving rise to the modification of opinion for the statement required in paragraph 22(e). (Ref: Para. A54 A58) 3 ISA 705 (Revised), Modifications to the Opinion in the Independent Auditor s Report Reporting Prescribed by Law or Regulation 24 If the auditor is required by law or regulation of a specific jurisdiction to refer to the other information in the auditor s report using a specific layout or wording, the auditor s report shall refer to International Standards on Auditing only if the auditor s report includes, at a minimum: (Ref: Para. A59) a Identification of the other information obtained by the auditor prior to the date of the auditor s report; b A description of the auditor s responsibilities with respect to the other information; and c An explicit statement addressing the outcome of the auditor s work for this purpose. Documentation 25. In addressing the requirements of ISA 230 4 as it applies to this ISA, the auditor shall include in the audit documentation: a Documentation of the procedures performed under this ISA; and b The final version of the other information on which aangelegenheid die aanleiding geeft voor de aanpassing van het oordeel voor de vermelding vereist in paragraaf 22(e)). (Zie Par. A54-A58) 4 ISA 705 (Herzien) Aanpassingen van het oordeel in de controleverklaring van de onafhankelijke auditor Rapportage voorgeschreven door wet-of regelgeving Indien op grond van de wet- of regelgeving van een specifiek rechtsgebied van de auditor wordt vereist dat hij middels een specifieke opmaak of formulering in de controleverklaring refereert aan de andere informatie, mag de controleverklaring slechts naar de International Standards on Auditing verwijzen als ze ten minste elk van de volgende elementen bevat: (Zie Par. A59) a Identificatie van de andere informatie verkregen door de auditor voor de datum van de controleverklaring; b Een beschrijving van de verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot de andere informatie; en c Een expliciete vermelding die de uitkomsten van het werk van de auditor voor dit doel behandelt. Documentatie Bij het inspelen op de vereisten van ISA 230 5 zoals dit van toepassing is op deze ISA, dient de auditor in de controledocumentatie op te nemen: a Documentatie van de onder deze ISA uitgevoerde werkzaamheden; en ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 14/72
the auditor has performed the work required under this ISA. 4 ISA 230, Audit Documentation, paragraphs 8 11 b De definitieve versie van de andere informatie waarop de auditor het onder deze ISA vereiste werk heeft uitgevoerd. 4 ISA 230, Controledocumentatie, paragrafen 8-11 *** *** Application and Other Explanatory Material Toepassingsgerichte en overige verklarende teksten Definitions Definities Annual Report (Ref: Para. 12(a)) Jaarrapport (Zie Par. 12(a)) A1 A2 A3 Law, regulation or custom may define the content of an annual report, and the name by which it is to be referred, for entities in a particular jurisdiction; however, the content and the name may vary within a jurisdiction and from one jurisdiction to another. An annual report is typically prepared on an annual basis. However, when the financial statements being audited are prepared for a period less than or more than a year, an annual report may also be prepared that covers the same period as the financial statements. In some cases, an entity s annual report may be a single document and referred to by the title annual report or by some other title. In other cases, law, regulation or custom may require the entity to report to owners (or similar stakeholders) information on the entity s operations and the entity s financial results and financial position as set out in the financial statements (i.e., an annual report) by way of a single document, or by way of two or more separate Wet- of regelgeving of gebruik kan voor entiteiten in een specifiek rechtsgebied de inhoud van een jaarrapport en de naam waarnaar moet worden verwezen, definiëren; de inhoud en de naam kunnen echter verschillen binnen een rechtsgebied en van het ene rechtsgebied naar het andere. Een jaarrapport wordt meestal opgesteld op jaarbasis. Echter, wanneer de gecontroleerde financiële overzichten opgesteld zijn voor een periode van minder dan of meer dan een jaar, kan een jaarrapport ook worden opgesteld dat dezelfde periode als de financiële overzichten omvat. In sommige gevallen kan het jaarrapport van een entiteit één enkel document zijn en kan ernaar verwezen worden door de titel jaarrapport of een andere titel. In andere gevallen is het mogelijk dat wet- of regelgeving of gebruik, van de entiteit vereist om aan eigenaren (of soortgelijke belanghebbenden) informatie te rapporteren over de activiteiten van de entiteit en over de financiële resultaten en financiële positie van de entiteit zoals uiteengezet in de financiële overzichten (b.v. een jaarrapport) bij wijze van één enkel document of twee of meer aparte documenten die in combinatie ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 15/72
A4 A5 documents that in combination serve the same purpose. For example, depending on law, regulation or custom in a particular jurisdiction, one or more of the following documents may form part of the annual report: Management report, management commentary, or operating and financial review or similar reports by those charged with governance (for example, a directors report). Chairman s statement. Corporate governance statement. Internal control and risk assessment reports. An annual report may be made available to users in printed form, or electronically, including on the entity s website. A document (or combination of documents) may meet the definition of an annual report, irrespective of the manner in which it is made available to users. An annual report is different in nature, purpose and content from other reports, such as a report prepared to meet the information needs of a specific stakeholder group or a report prepared to comply with a specific regulatory reporting objective (even when such a report is required to be publicly available). Examples of reports that, when issued as standalone documents, are not typically part of the combination of documents that comprise an annual report (subject to law, regulation or custom), and that, therefore, are not other information within the scope of this ISA, include: Separate industry or regulatory reports (for example, capital adequacy reports), such as may be prepared in the banking, insurance, and hetzelfde doel dienen. Bijvoorbeeld, afhankelijk van wet- of regelgeving of gebruik in een bepaald rechtsgebied, kunnen één of meer van de volgende documenten deel uitmaken van het jaarrapport: Management rapport, management commentaar, of operationele en financiële beoordeling of soortgelijke rapportages door de personen belast met governance (bijvoorbeeld een verslag van de raad van commissarissen). Mededeling van de voorzitter. Mededeling inzake corporate governance. Interne beheersings- en risico-inschattingsrapportages. Een jaarrapport kan beschikbaar worden gesteld aan gebruikers in geprinte vorm of elektronisch, inclusief op de website van de entiteit. Een document (of combinatie van documenten) kan voldoen aan de definitie van een jaarrapport, ongeacht de wijze waarop het beschikbaar is gesteld aan gebruikers. Een jaarrapport verschilt in aard, doel en inhoud van andere rapporten, zoals een rapport dat is opgesteld om te voldoen aan de informatiebehoeften van een specifieke groep belanghebbenden of een rapport dat is opgesteld om te voldoen aan een specifiek rapporteringsdoel op grond van regelgeving (zelfs wanneer zo n rapport vereist wordt om openbaar beschikbaar te zijn). Voorbeelden van rapporten die, wanneer ze worden gepubliceerd als zelfstandige documenten, niet typisch onderdeel zijn van de combinatie van documenten die een jaarrapport vormen (onderworpen aan wet- of regelgeving of gebruik) en die daarom geen andere informatie zijn binnen de reikwijdte van deze ISA omvatten: Aparte sectorrapporten of rapporten op grond van regelgeving (bijvoorbeeld rapporten over kapitaaltoereikendheid), zoals die kunnen worden opgesteld in de banken-, verzekerings- en ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 16/72
A6 A7 pension industries. Corporate social responsibility reports. Sustainability reports. Diversity and equal opportunity reports. Product responsibility reports. Labor practices and working conditions reports. Human rights reports. Misstatement of the Other Information (Ref: Para. 12 (b)) When a particular matter is disclosed in the other information, the other information may omit or obscure information that is necessary for a proper understanding of that matter. For example, if the other information purports to address the key performance indicators used by management, then omission of a key performance indicator used by management could indicate that the other information is misleading. The concept of materiality may be discussed in a framework applicable to the other information and, if so, such a framework may provide a frame of reference for the auditor in making judgments about materiality under this ISA. In many cases, however, there may be no applicable framework that includes a discussion of the concept of materiality as it applies to the other information. In such circumstances, the following characteristics provide the auditor with a frame of reference in determining if a misstatement of the other information is material: Materiality is considered in the context of the common information needs of users as a group. The users of the other information are expected to be the same as the pensioensectoren. Maatschappelijke verslagen. Duurzaamheidsverslagen. Rapporten over diversiteit -en gelijke behandeling. Rapporten over productverantwoordelijkheid. Rapporten over arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden. Rapporten over mensenrechten. Afwijkingen van de andere informatie (Zie Par. 12(b)) Wanneer een bepaalde aangelegenheid wordt toegelicht in de andere informatie, kan de andere informatie weglaten of verhullen die nodig is voor een goed begrip van die aangelegenheid. Bijvoorbeeld, als de andere informatie beweert de belangrijkste prestatie-indicatoren die worden gebruikt door het management te behandelen, dan zou het weglaten van een belangrijke door het management gebruikte prestatie-indicator erop kunnen wijzen dat de andere informatie misleidend is. Het begrip materialiteit kan besproken worden in een stelsel dat van toepassing is op de andere informatie en, als dat zo is, kan zo n stelsel een referentiekader bieden voor de auditor bij het vormen van oordelen over materialiteit onder deze ISA. Echter, in veel gevallen is er geen van toepassing zijnde stelsel dat een bespreking van het concept materialiteit omvat dat geldt voor de andere informatie. In dergelijke omstandigheden verschaffen de volgende kenmerken een referentiekader voor de auditor bij het bepalen of een afwijking in de andere informatie van materieel belang is: Materialiteit wordt beschouwd in de context van de algemene informatiebehoeften van gebruikers als een groep. De gebruikers van de andere informatie worden verondersteld dezelfde te zijn ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 17/72
A8 A9 users of the financial statements as such users may be expected to read the other information to provide context to the financial statements. Judgments about materiality take into account the specific circumstances of the misstatement, considering whether users would be influenced by the effect of the uncorrected misstatement. Not all misstatements will influence the economic decisions of users. Judgments about materiality involve both qualitative and quantitative considerations. Accordingly, such judgments may take into account the nature or magnitude of the items that the other information addresses in the context of the entity s annual report. Other Information (Ref: Para. 12 (c)) Appendix 1 contains examples of amounts or other items that may be included in the other information. In some cases, the applicable financial reporting framework may require specific disclosures but permit them to be located outside of the financial statements. 5 As such disclosures are required by the applicable financial reporting framework, they form part of the financial statements. Accordingly, they do not constitute other information for the purpose of this ISA. 5 For example, International Financial Reporting Standards (IFRS) 7, Financial Instruments: Disclosures, permits certain disclosures required by the IFRSs to either be given in the financial statements or incorporated by cross-reference from the financial als de gebruikers van de financiële overzichten aangezien dergelijke gebruikers worden verondersteld de andere informatie te lezen om de financiële overzichten van context te voorzien. Oordeelsvormingen over materialiteit houden rekening met de specifieke omstandigheden van de afwijking, overwegend of gebruikers beïnvloed zouden worden door het effect van de nietgecorrigeerde afwijking. Niet alle afwijkingen zullen de economische beslissingen van gebruikers beïnvloeden. Oordeelsvormingen over materialiteit omvatten zowel kwalitatieve als kwantitatieve overwegingen. Dienovereenkomstig kunnen dergelijke oordeelsvormingen rekening houden met de aard of omvang van de elementen die de andere informatie behandelt in de context van het jaarrapport van de entiteit. Andere informatie (Zie Par. 12(c)) Bijlage 1 bevat voorbeelden van bedragen of andere elementen die kunnen worden opgenomen in de andere informatie. In sommige gevallen kan het van toepassing zijnde stelsel inzake financiële verslaggeving specifieke toelichtingen vereisen, maar toestaan om deze buiten de financiële overzichten weer te geven 5. Aangezien dergelijke toelichtingen vereist zijn door het van toepassing zijnde stelsel maken zij deel uit van de financiële overzichten. Bijgevolg vertegenwoordigen zij geen andere informatie voor de doelstelling van deze ISA. 5 Bijvoorbeeld IFRS 7 Financiële instrumenten: Toelichtingen staat toe om bepaalde toelichtingen, vereist door de IFRS in de financiële overzichten te geven of met verwijzing vanuit de financiële overzichten op te nemen in een ander overzicht zoals het management commentaar of de risicorapportage, die beschikbaar is ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 18/72
A10 statements to some other statement, such as a management commentary or risk report, that is available to users of the financial statements on the same terms as the financial statements and at the same time. extensible Business Reporting Language (XBRL) tags do not represent other information as defined in this ISA. voor gebruikers van de financiële overzichten op dezelfde voorwaarden als de financiële overzichten en op dezelfde tijd. exensible Business Reporting Language (XBRL) tags vertegenwoordigen geen andere informatie zoals gedefinieerd in deze ISA. Obtaining the Other Information (Ref: Para. 13) Verkrijgen van de andere informatie (Zie Par. 13) A11 A12 Determining the document(s) that is or comprises the annual report is often clear based on law, regulation or custom. In many cases, management or those charged with governance may have customarily issued a package of documents that together comprise the annual report, or may have committed to do so. In some cases, however, it may not be clear which document(s) is or comprises the annual report. In such cases, the timing and purpose of the documents (and for whom they are intended) are matters that may be relevant to the auditor s determination of which document(s) is or comprises the annual report. When the annual report is translated into other languages pursuant to law or regulation (such as may occur when a jurisdiction has more than one official language), or when multiple annual reports are prepared under different legislation (for example, when an entity is listed in more than one jurisdiction), consideration may need to be given as to whether one, or more than one of the annual reports form part of the other information. Local law or regulation may provide further guidance in this respect. Het bepalen van het (de) document(en) die het jaarrapport vormt (vormen) is vaak gebaseerd op wet-of regelgeving of gebruik. In veel gevallen kan het management of kunnen de personen belast met governance gewoonlijk een pakket van documenten hebben gepubliceerd die samen het jaarrapport vormen, of zich hebben gecommitteerd om dat te doen. Echter, in sommige gevallen, kan het niet duidelijk zijn welk(e) document(en) het jaarrapport vormt (vormen). In dergelijke gevallen zijn de timing en het doel van de documenten (en voor wie ze bedoeld zijn) aangelegenheden die relevant kunnen zijn voor de bepaling van de auditor welk(e) document(en) het jaarrapport vormt (vormen). Wanneer het jaarrapport wordt vertaald in andere talen op grond van wet- of regelgeving (zoals kan gebeuren als een rechtsgebied meer dan een officiële taal heeft) of wanneer meerdere jaarrapporten worden opgesteld onder verschillende wetgeving (bijvoorbeeld wanneer een entiteit beursgenoteerd is in meer dan een rechtsgebied), kan het nodigzijn om te overwegen of een of meer dan een van de jaarrapporten deel uitmaken van de andere informatie. Lokale wet-of regelgeving kan verdere leidraden verschaffen in dit opzicht. ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 19/72
A13 A14 A15 A16 Management, or those charged with governance, is responsible for preparing the annual report. The auditor may communicate with management or those charged with governance: The auditor s expectations in relation to obtaining the final version of the annual report (including a combination of documents that together comprise the annual report) in a timely manner prior to the date of the auditor s report such that the auditor can complete the procedures required by this ISA before the date of the auditor s report, or if that is not possible, as soon as practicable and in any case prior to the entity s issuance of such information. The possible implications when the other information is obtained after the date of the auditor s report. The communications referred to in paragraph A13 may be particularly appropriate for example: In an initial audit engagement. When there has been a change in management or those charged with governance. When other information is expected to be obtained after the date of the auditor s report. Where those charged with governance are to approve the other information prior to its issuance by the entity, the final version of such other information is the one that has been approved by those charged with governance for issuance. In some cases, the entity s annual report may be a single document to be released, in accordance with law or Management of de personen belast met governance zijn verantwoordelijk voor het opstellen van het jaarrapport. De auditor kan met het management of de personen belast met governance communiceren over: De verwachtingen van de auditor met betrekking tot het verkrijgen van de definitieve versie van het jaarrapport (inclusief een combinatie van documenten die samen het jaarrapport vormen) tijdig voor de datum van de controleverklaring zodat de auditor de werkzaamheden vereist door deze ISA kan afronden voor de datum van de controleverklaring, of als dat niet mogelijk is, zo spoedig als praktisch uitvoerbaar is en in elk geval voor de publicatie van dergelijke informatie door de entiteit. De mogelijke implicaties wanneer de andere informatie is verkregen na de datum van de controleverklaring. De communicatie waarnaar wordt verwezen in paragraaf A13 kan bijzonder geschikt zijn bijvoorbeeld: Bij een eerste controleopdracht. Wanneer er een verandering is geweest in het management of de personen belast met governance Wanneer andere informatie verwacht wordt om te worden verkregen na de datum van de controleverklaring. Wanneer de personen belast met governance de andere informatie moeten goedkeuren voordat deze wordt gepubliceerd door de entiteit, is de definitieve versie van dergelijke andere informatie degene die is goedgekeurd voor publicatie door de personen belast met governance. In sommige gevallen kan het jaarrapport van de entiteit één enkel document zijn dat in overeenstemming met wet- of regelgeving of de ISA 720 (Herzien) NBA-IBR 2016 20/72