PROTOCOL: BLAASSPOELEN EENMALIG MBV UROTAINER DOEL Het spoelen van de Katheter met als doel de levensduur van de katheter te verlengen. UITVOERING Bevoegd Uitvoerend Medewerker. INDICATIES Indicatiestelling door arts. Voorbeelden: controle doorgankelijkheid van katheter; wissel van suprapubische katheter (spoelen met NaCL 0,9%); verkalking; debrisvorming (bezinksel bestaande uit slijm, bacteriën, leucocyten en blaasgruis). CONTRA-INDICATIES De meest voorkomende: - overgevoeligheid voor spoelvloeistof; - nooit bij PTFE gecoate katheters. Deze mogen maximaal 7-10 dagen in situ. Katheterspoelen is hierbij niet zinvol. Bij blokkade noodzaak katheter beoordelen en/of wisselen katheter. MOGELIJKE COMPLICATIES De meest voorkomende: urineweginfectie; blaaskrampen; allergische reactie op de spoelvloeistof. 1
BENODIGDHEDEN Voorgeschreven spoelvloeistof in urotainer. Onsteriele handschoenen Onderlegger of handdoek Handenalcohol Urinezak of urinebeenzak met aftapkraan en terugslagklep Uitvoeringsverzoek huisarts WERKWIJZE Voorbereiding Er zal een duidelijke indicatie gesteld moeten worden voor het spoelen van de katheter. Indien de katheter niet loopt kun je eenmalig spoelen met NaCL 0,9% om de oorzaak van het probleem te achterhalen. De katheter moet al ongeveer minimaal 3 tot 5 keer gewisseld zijn voordat er een duidelijk beeld is van de levensduur van de katheter. OPMERKINGEN Uro-Tainer Twin Suby G/ Twin Solutio R NaCL 0,9% 2 paar OPMERKINGEN Er zijn meerdere oorzaken waardoor de katheter kan verstoppen: constipatie te weinig gedronken hangt de opvangzak hoger dan het blaasniveau geknikte katheterafvoerslang naar urineopvangzak katheter afvoeropeningen worden afgesloten door de plooien van de blaaswand. verkalking debrisvorming A. Beoordeling verkalking. - ph-indicator - Kweek - Inspectie van de katheter B. Debrisvorming Als de katheter verstopt is en dit niet te wijten is aan verkalking en er is duidelijk sprake van debrisvorming, geeft dit een goede indicatie dat debrisvorming de oorzaak is van de verstopping. Elke blokkade kan leiden tot urineretentie, ongemak voor de patiënt en lekkage langs de katheter. Het is dan ook van belang om de exacte oorzaak van de blokkade te achterhalen. Het frequent wisselen van de verblijfskatheter geeft namelijk een verhoogd risico op infectie en ongemak voor de katheterdrager. Verkalking en debrisvorming zijn de meest voorkomende oorzaken van blokkade. Het spoelen met NacCL0,9% uitvoeren conform werkwijze punt B. Vanaf de allereerste katheter de datum van inbreng en de reden van verwijderen vast te leggen in het zorgdossier. 2
1 Huisdieren evt. de kamer uit. 2 Zet de benodigdheden klaar op tafel. Bijzettafeltje of (vlakke)zitting van de stoel. 3 De spoelvloeistof dient op lichaamstemperatuur te zijn (37 graden). 4 Installeer patiënt in gewenste houding. 5 Desinfecteer je handen met handalcohol. Creëer een schone plaats waar je alle materialen binnen handbereik hebt liggen. Gebruik hiervoor een schone handdoek of dienblad als onderlaag. Te koude vloeistof veroorzaakt pijn en krampen. Handeling 6 Plaats de onderlegger tussen de benen. 7 Onsteriele handschoenen aantrekken. 8 Maak de Urotainer klaar voor gebruik. Klem dichtzetten, schroefdraad lostrekken. Open de plastic buitenverpakking en verwijder deze. Sluit de slang af met de klem. Verwijder de verwijderbare sluitring. 9 Klem de katheter af met de hand. 10 Ontkoppel de slang van de urineopvangzak van de katheter. 11 Draai en verwijder de dop zonder de steriele connector aan te raken. Zet de witte klem in de open stand en laat enkele druppels oplossing in de katheter stromen om eventuele luchtbellen te verwijderen. 12 Sluit het spoelzakje aan op de katheter en open canule van zakje door de klem terug te schuiven. 13 A. Bij beoordeling verkalking spoelen met Suby G en Solutio R: Laat vloeistof in de blaas lopen door zakje iets hoger te houden dan de blaas. Sluit klem van zakje weer af nadat alle vloeistof is ingelopen. Laat vloeistof de voorgeschreven tijd van 10 tot 15 minuten inwerken. Maak de klem van spoelzakje weer open en laat vloeistof teruglopen in spoelzakje. Zorg dat de katheter, en tip van de urineopvangzak, nergens aankomt. Hevelfunctie (zo nodig mag lichte druk op het spoelzakje worden uitgeoefend, als verstopping hierdoor niet wordt opgeheven moet katheter verwisseld worden). Pas geen overmatige kracht of druk toe om mogelijk trauma aan de blaas te voorkomen. Belangrijk is dat de Solitio R niet langer dan 2 weken achter elkaar gebruikt mag worden. ------------ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 3
B. Bij beoordeling debrisvorming spoeling met NaCl. Laat door middel van zwaartekracht de vloeistof inlopen. Laat de vloeistof teruglopen door de Uro-Tainer omlaag te houden. Wanneer deze vol is, sluit de klem. 14 Bekijk de hoeveelheid en samenstelling van de teruggelopen vloeistof. Twin zakjes Maak de urotainer klaar voor gebruik. Draai en verwijder de dop zonder de steriele connector aan te raken. Zet de witte klem in de open stand en laat enkele druppels oplossing in de katheter stromen om eventuele luchtbellen te verwijderen. 1 a 2 keer per dag. Hoeveelheid moet hetzelfde zijn, bijzonderheden van samenstelling rapporteren. Indien er geen spoelvloeistof terugloopt, koppel je de urinezak aan. Observeer regelmatig of de vloeistof alsnog terugloopt en verreken dit met een eventuele vochtbalans. Open de plastic buitenverpakking en verwijder deze. Sluit beide slangen af met de groene en witte klemmen. Verwijder de verwijderbare sluitring. Houd de Uro-Tainer Twin boven het niveau van de blaas, zodat de oplossing van de eerste kamer naar de blaas kan stromen. Sluit de open slang af met de witte klem. Open de witte klem na 5 minuten en houd de zak onder het niveau van de blaas en laat de oplossing op zwaartekracht weglopen. Sluit de slang af met de witte klem. Herhaal het proces nu met de tweede kamer met oplossing. Houd de Uro-Tainer Twin boven het niveau van de blaas en open de groene klem. Laat de oplossing naar de blaas stromen. Sluit de open slang af met de groene klem Open de groene klem na 5 minuten en houd de zak onder het niveau van de blaas en laat de oplossing op zwaartekracht weglopen. Sluit de slang af met de groene klem. Verzeker u ervan dat beide klemmen nu 4
gesloten zijn. 15 Verwijder de connector van de katheter door In bekkentje leggen. deze voorzichtig los te draaien. 16 Sluit nieuwe urineopvangzak aan op katheter. Bij meer dan eenmaal katheterspoelen per dag is eenmaal per 24 uur verwisselen van de urineopvangzak voldoende. Indien de katheterzak opnieuw wordt aangekoppeld (bij meer dan een maal katheterspoelen per dag) dient het aansluitpunt van de katheterzak eerst gedesinfecteerd te worden met alcohol 70 %. Het afnamepunt op de urinezak is naaldloos en desinfecteerbaar, dit kan gebruikt worden voor de opvang van een urinekweek m.b.v. spuit of urine afnamesysteem. 17 Haal de beschermdoek weg. Nazorg 18 Installeer patiënt in een prettige houding. 19 Meet zn de hoeveelheid urine met een urinaal. Niet afgaan op kalibratie urineopvangzak. 20 Voer de urine af. In het toilet, ook de urotainer leeg laten lopen in het toilet en het zakje bij gewoon afval weggooien. 21 Trek handschoenen uit. 22 Desinfecteer je handen met handalcohol. VERSLAGLEGGING 23 Noteer bevindingen. In het zorgdossier. Evalueer het katheterspoelbeleid iedere week met behandelend huisarts/arts. Urinaal goed omspoelen met heet water. 5