COLLECTIEF WEIDEVOGELBEHEERPLAN UTRECHTSE VENEN

COLLECTIEF WEIDEVOGELBEHEERPLAN UTRECHTSE VENEN 1

Kwantitatieve en Kwalitatieve Onderbouwing Gebiedscoördinator De Utrechtse Venen Contactpersoon: Gerard van Zuijlen Adres: Heicop 7, 3628 AD Kockengen Tel./ email: 0346-240281/gerardencocky@hetnet.nl Datum: februari 2010 Aan dit plan werkten mee: alle agrariërs ANV de Utrechtse Venen bestuursleden ANV de Utrechtse Venen diverse vrijwilligers ANV de Utrechtse Venen Mark Kuiper NatuurBeleven b.v. 2

Inhoud Collectief Weidevogelbeheerplan Utrechtse Venen 1 Inleiding 4 Instapdoel 5 Weidevogelambitie 5 Proces totstandkoming mozaïekbeheer 5 Kwantitatieve en kwalitatieve onderbouwing totstandkoming mozaïeken 7 Beknopte beschrijving van deelgebieden 7 Budget 55 Voorbehoud t.a.v. het beheer in de Toolkit SNL 1.1 59 Afstemming met beheerders van natuurgrond 59 Organisatie uitvoering collectief weidevogelplan 59 Maatregelen ter voorkoming van predatie 60 monitoring 60 Extra Monitoring 60 Bijlage 1: Inhoudsopgave Proefinrichtingplan voor weidevogels in de Utrechtse Venen 61 Bijlage 2 Artikel Algemeen Dagblad 64 Bijlage 3: Overeenkomst agrarisch natuurbeheer 2010-2015 67 Bijlage 4: Wegingsfactoren weidevogelpakketten 69 Bijlage 5: Index SNL 70 Bijlage 6 Kwantitatieve verantwoording weidevogelbeheer 72 Bijlage 7: Dichtheden weidevogels in polders weidevogelgebiedsplan 97 Bijlage 8: territoriumkaarten per polder 99 3

INLEIDING ANV De Utrechtse Venen verzorgt de gebiedscoördinatie voor het eigen werkgebied. Als basis voor het weidevogelbeheer binnen SNL dient dit collectief weidevogelbeheerplan. Het plan bestaat uit drie elementen: een apart aangeleverde set met ingekleurde kaarten waarop het beheer op perceelsniveau is aangegeven en in dit document een set tabellen met daarop op mozaïekgebiedsniveau het beheer per pakket en een toelichtende tekst. tabellen worden verwerkt en samen met papierenkaartjes verzonden naar de provincie Zuid-Holland. Door de provinciale medewerker van Zuid-Holland werd medegedeeld dat de Provincie Utrecht de beoordeling in het kader van het weidevogelplan verzorgd en dat daarna de Provincie Zuid-Holland de besluitvorming voor haar rekening neemt. Werkgebied Omdat de toolkit niet op tijd beschikbaar was, is er aanvankelijk noodgedwongen gekozen voor het werken met de papieren kaarten van DLG. In een later stadium zijn de beheergegevens ingevoerd in de toolkit. Deze toolkit werkte regelmatig niet goed, waardoor de verwerking van de gegevens en het doorvoeren van wijzigingen vertraging opliep. Daarnaast bleek dat sommige percelen niet geselecteerd konden worden, zodat het invoeren van een pakket niet mogelijk was. Deze percelen zijn doorgegeven aan de applicatiebeheerder GBO-Provincieën en aan de provincie Utecht. Volgens de applicatiebeheerder betreft het percelen die nog niet bij LNV bekend zijn als gewaspercelen. In een mail van de beheerder is toegezegd dat deze pakketten na 15 januari alsnog kunnen worden ingevoerd. Inmiddels zijn deze percelen door ons via een aparte applicatie ingetekend en de pakketten ingevoerd. Het werkgebied is omvangrijk en omvat de polders van het groene hart in de provincie Utrecht. Aan de westkant van het werkgebied liggen enkele poldertjes die tot de provincie Zuid-Holland behoren. Deze gebiedjes zullen door ons in aparte 4

INSTAPDOEL Volledige inventarisaties van de polders zijn niet beschikbaar. Op het moment dat dit plan werd uitgewerkt, waren de inventarisaties bekend van de SAN-gebieden in 2006. Op basis van deze gegevens zijn instapdoelen per polder gekozen. Zie bijlage 5. Poldernaam Nr. InstapDOEL aantal broedparen polder Waardassacker-Holendrecht 1 100 polder Groot-Mijdrecht Noord 2 75 polder Eerste Bedijking 3 35 polder Groot-Mijdrecht Zuid 4 100 polder Tweede Bedijking 5 35 polder Derde Bedijking 6 west 35/oost 75 polder Wilnis Veldzijde 7 west 100/oost 75 polder Groot Wilnis-Vinkeveen Zuid 8 35 polder Groot Wilnis-Vinkeveen Noord 9 noord 75/zuid 100 polder Oukoop 10 35 polder Groot en Klein Oud Aa 11 noord 50/ zuid 100 Polder Kortrijk en Ockhuizen/Haarzuilen 12&13 50 polder Portengen Zuid 14 50 polder Spengen 15 50 polder Kockengen 16 50 polder Teckop 17 50 polder Gerverscop 18 100 polder Haanwijk 19 50 polder Kamerik-Teijlingen 20 35 polder Mijzijde en 's Gravesloot 21 35 polder Achtienhoven 22 35 polder Noorder-, Zuider- en Zegvelderbroek 23 35 polder Zegveld 24 35 polder Rietveldt 25 50 WEIDEVOGELAMBITIE Wij streven naar een toename van 10% van het totale aantal weidevogels in een periode van zes jaar, waarbij de kritische soorten in aantal minimaal gelijk blijven. Om deze ambitie waar te maken, is het nodig dat het plan in zijn volle breedte wordt uitgevoerd en dat de predatie door vossen actief tot een minimum wordt beperkt. In de komende jaren moeten per polder plannen worden opgesteld om waar nodig en mogelijk de openheid te verbeteren. PROCES TOTSTANDKOMING MOZAÏEKBEHEER De vereniging heeft middels haar nieuwsbrieven in het voorjaar van 2009 aan haar leden steeds iets verteld over het nieuwe stelsel na 2010. In juli is daar zelfs een speciale nieuwsbrief aan gewijd. Daarin is aandacht besteed aan wat er gaat veranderen en wat er de komende periode gedaan moet worden om met succes in het nieuwe stelsel van start te kunnen gaan. Begin augustus hebben de leden een pakkettenboekje ontvangen waarin alle relevante pakketten en voorlopige prijzen voor het weidevogelbeheer uitvoerig zijn beschreven; ingedeeld van vestigingsfase tot en met de kuikenfase. Ook de pakketten Botanische weide- of hooilandrand zijn er in opgenomen. Deze kunnen in sommige gevallen van belang zijn voor het quotum kuikenland. Eind augustus is er een grote voorlichtingsavond georganiseerd waarop zo n 250 leden en ook niet leden aanwezig waren. Via grote advertenties in regionale bladen zijn met name de niet-leden op de hoogte gebracht van het nieuwe subsidiestelsel en uitgenodigd voor de 5

voorlichtingsavond. Een deel van de presentatie werd gegeven door een deskundige van onze koepelorganisatie NPW. Voor de beantwoording van vragen over de regeling van het Natuurbeheerplan Utrecht was een vertegenwoordiger van de provincie uitgenodigd. Direct aansluitend op de voorlichtingsavond hebben onze leden een bedrijfskaartje ontvangen van hun huidige beheer, plus een weidevogeldichtheidskaartje van de polder waarin hun land ligt. De dichtheidskaart geeft aan waar in de polder de kritische weidevogels en de kievit zitten. Deze gegevens zijn gebaseerd op de SOVON-telling van 2006. We vonden het belangrijk om niet alleen naar de grutto te kijken, maar om alle weidevogels in beeld te brengen. In totaal zijn er dichtheidskaartjes gemaakt van 24 polders. De begrenzingen van deze polders zijn grotendeels gebaseerd op de indeling die de provincie heeft toegepast in haar begrenzingenplan. We hebben onze leden gevraagd om aan de hand van alle informatie die ze van ons ontvangen hebben, gecombineerd met hun eigen kennis over nesten en kuikens op hun land, te bepalen waar op hun bedrijf welk beheer gewenst en inpasbaar is. We hebben aangegeven dat voor een juist mozaïek in de polder er een goede verhouding moet zijn tussen de diverse pakketten. Als uitgangspunt voor een goed mozaïek streefden we naar 10 % kuikenland van het totale nieuwe weidevogelbeheer per polder. Vervolgens zijn de leden en ook enkele niet-leden uitgenodigd op onze intekendagen. In totaal hebben we zeven intekendagen georganiseerd. In de Willistee in Wilnis op: Maandag 7 september voor de polders Waardassacker, Groot Mijdrecht Noordwest en Zuidwest (Marickenland); Dinsdag 8 september voor de polders Kromme Mijdrecht, De Hoef, Eerste, Tweede en Derde Bedijking, Wilnis Veldzijde en De Bovenlanden; Donderdag 10 september voor de polders Oukoop, Groot en Klein Oud Aa en Spengen; Vrijdag 11 september; Groot Wilnis Vinkeveen Noord en Zuid. In gebouw Irene in Kockengen op: Maandag 14 september voor de polders Kortrijk, Haarrijn, Gerverscop, Portengen zuid, Kockengen, Haanwijk, Teckop. In gebouw de Schulenburch in Kamerik op: Dinsdag 15 september voor polders Kamerik Teijlingen en Mijzijde en s-gravensloot; In Praktijkcentrum Zegveld op: Donderdag 17 september voor polders Achtienhoven, Noorder-, Zuider- en Zegvelderbroek, Zelveld en Rietveld. De leden werden op alfabet uitgenodigd tussen 9.30 uur en 15.30 uur. De intekendagen werden druk bezocht. Met vier tot zes bestuursleden werden de boeren te woord gestaan en werd gewenst weidevogelbeheer op hun bedrijfskaartje ingetekend en een contract ingevuld (zie bijlage) en ondertekend. Bij het intekenen werd de weidevogelkaart ernaast 6

gehouden om er voor te zorgen dat het beheer zoveel mogelijk op de goede plekken kwam te liggen. Het gewenste beheer kon helaas nog niet in de toolkit worden ingevoerd, vandaar dat wij ervoor gekozen hebben deze in te kleuren op in totaal vijf A0-kaarten welke (met veel moeite en te laat) via DLG zijn verkregen. In de tabellen van de polders (zie bijlagen) zijn de oppervlakten zo nauwkeurig mogelijk weergegeven. Middels de toolkit zullen te zijner tijd de juiste oppervlakten worden bepaald. Met de terreinbeherende organisaties Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten heeft nog maar beperkt overleg plaatsgevonden. Middels ons project Mozaïek op Maat van de afgelopen jaren weten we van het Staatsbosbeheergebied Demmerik-Donkereind de hoeveelheid geschikt kuikenland. Van het gebied De Bovenlanden is inmiddels duidelijk hoeveel en welk weidevogelbeheer daar wordt gerealiseerd. Betreffende oppervlakten zijn in de tabellen van deze polders ingevuld. KWANTITATIEVE EN KWALITATIEVE ONDERBOUWING TOTSTANDKOMING MOZAÏEKEN Het werkgebied is onderverdeeld in 24 deelgebieden met elk een eigen mozaïek. We geven eerst een korte beschrijving van elk gebied, vervolgens de precieze informatie met betrekking tot de mozaïeken in tabellen per polder. De kaarten zijn te raadplegen in de toolkit. Aangezien er geen volledige gebiedsdekkende broedvogelinventarisaties van het gebied beschikbaar zijn, is de norm voor kuikenland als volgt berekend: oppervlakte afgesloten beheer x gruttodichtheid (sovontelling 2006) x kuikenlandnorm van 1,4/100. Bij een gruttodichtheid van > 20 paar per 100 ha is uitgegaan van een dichtheid tussen de 20 en de 30. BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DEELGEBIEDEN 7

1A. Polder Waardassacker-Holendrecht Totale opp.: 432 ha Opp. afgesloten beheer: 201 ha Opp. waarde als kuikenland: 55,5 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 72-109 ha Op verzoek van de provincie is later dit beheer geschrapt, en wel om de volgende reden: De provincie heeft in haar Nota van Zienswijzen op het Natuurbeheerplan aangegeven dat Voor gronden ten noorden van Botshol geldt dat er geen mogelijkheid is om een duurzaam mozaïek voor weidevogels te ontwikkelen. Om die reden wordt geen mogelijkheid geboden voor overgangsbeheer op deze gronden. Open polder met een goede weidevogelstand. Het kuikenlandbeheer (zwaar beheer) is hoofdzakelijk geconcentreerd in het midden van de polder. Vanwege het open karakter van de polder is dit bereikbaar voor kuikens uit de omgeving. Ook aan de randen is hier en daar nog kuikenland beschikbaar. In deze polder verwachten we voldoende mogelijkheden voor last minute -beheer, zodat aan de kuikenlandnorm zal worden voldaan. Recent is in deze polder een bedrijf van ruim 40 ha opgekocht door DLG/BBL. Een op weidevogels gericht beheer is hier zeer gewenst. 1B. Polder Botshol In het Natuurbeheerplan is dit gebied begrensd als weidevogelgebied. In de polder worden de agrarische gronden aangemerkt als Nieuwe Natuur,N00.01. met als gevolg dat er momenteel geen weidevogelbeheersubsidie mogelijk is. Op de ambitiekaart worden deze gronden aangemerkt voor Vochtig weidevogelgrasland, N13.01. Overgangsbeheer moet hier mogelijk zijn, zoals wij hebben bepleit in onze zienswijze op het Ontwerp Natuurbeheerplan d.d. 14 juli 2009. Vandaar dat wij hier in combinatie met geschikte graslanden van Natuurmonumenten een geschikt mozaïek voor de weidevogels hebben gerealiseerd. Deze polder kan op die manier de weidevogelstand in de aangrenzende Waardassackerpolder versterken. pakket pakketten deel nemers legselbeheer 162,49 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 2,8 8 juni 2,6 15 juni 15,15 22 juni 2,83 voorweiden 0 kruidenrijk 7,56 Extensief beweid 5,1 Ruige mest 30,94 kuikenstrook 2,5 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 231,97 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 8

10

2. Polder Groot Mijdrecht Noord Totale opp.: 592 ha Opp. afgesloten beheer: 245 ha Opp. waarde als Kuikenland: 86 ha Gruttodichtheid: >20broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 73-110 ha Open polder met een goede weidevogelstand. Vandaar ook dat op de goede plekken veel weidevogelbeheer met voldoende kuikenland is weggezet. De polder kent een grote variëteit in agrarisch grondgebruik, van intensief naar zeer extensief, hetgeen makkelijk bijdraagt aan een gevarieerd mozaïek. Het overgrote deel zwaar beheer in het midden van de polder is een voortzetting van PSAN zwaar beheer. Verschillende percelen zijn van DLG/BBL. Het zou mooi zijn als daar her en der ook aangepast weidevogelbeheer kan worden afgesloten. ` Deze polder profiteert van de plas-dras in Waverhoek. De weidevogels komen daar in het voorjaar massaal naar toe en een deel blijft vervolgens in de buurt hangen om er te broeden. In het zuidoosten liggen ca 30 ha. weidevogelgraslanden van Natuurmonumenten met een extensief beheer en uitgestelde maaidatum. Het instapdoel voor legselbeheer in deze polder is op verzoek van de provincie verlaagd van 100 naar 75 broedparen per 100 ha. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 174,77 Legselbeheer b.l. 6,48 1 juni 8,48 8 juni 0 15 juni 19,4 22 juni 5 voorweiden 6,61 kruidenrijk 13,43 Extensief beweid 6,84 Ruige mest 52,92 kuikenstrook 3,9 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 297,83 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 11

12

3. Polder Eerste Bedijking Totale opp.: 610 ha Opp. afgesloten beheer: 134 ha Opp. waarde als Kuikenland: 41 ha Gruttodichtheid: 10-15 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 21-32 ha Open polder met op weidevogelconcentraties voldoende mozaïek. De weidevogelconcentraties bevinden zich op de gronden met de hoogste botanische waarden van de Bedijkingen. Vanwege de lage botanische waarden is Randenbeheer in alle zeekleigebieden niet meer mogelijk. In de Eerste Bedijking ligt het aantal plantensoorten echter op het Utrechtse Venen gebiedsgemiddelde. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 99,25 Legselbeheer b.l. 5,5 1 juni 7,2 8 juni 2,9 15 juni 0 22 juni 4,86 voorweiden 0 kruidenrijk 6,9 Extensief beweid 6 Ruige mest 21,86 kuikenstrook 2 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 156,47 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 13

14

4. Polder Groot Mijdrecht Zuid Totale opp.: 265 ha Opp. afgesloten beheer: 55 ha Opp. waarde als Kuikenland: 46 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 21-32 ha In deze extensieve agrarische polder komen lokaal zeer grote weidevogelconcentraties voor. Op die plekken is dan ook veel zwaar beheer met geschikt kuikenland weggezet. In deze polder is veel land in eigendom bij DLG/BBL. Voor het in stand houden van de grote weidevogelpopulatie, is het noodzakelijk, dat op deze percelen aangepast kuikenbeheer wordt uitgevoerd. Een aantal agrariërs wil hier van harte aan meewerken. Voor de afstemming is een gesprek hierover met de gebiedscoördinator van onze vereniging zeer gewenst. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 15,2 Legselbeheer b.l. 8,25 1 juni 1 8 juni 3,8 15 juni 16,1 22 juni 4 voorweiden 0 kruidenrijk 6,5 Extensief beweid 0 Ruige mest 31,4 kuikenstrook 0 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 86,25 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 15

16

5. Polder Tweede bedijking Totale opp.: 381 ha Opp. afgesloten beheer: 34 ha Opp. waarde als Kuikenland: 9 ha Gruttodichtheid: 10-15broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 6-9 ha Er is in deze polder een lage deelname aan de nieuwe SNL. Op plaatsen waar veel weidevogels zitten, is voldoende zwaar beheer gerealiseerd. Voorheen was dit een zeer goed weidevogelgebied. De sterke teruggang is veroorzaakt door predatie door allerlei predatoren, hetgeen voor een aantal agrariërs aanleiding is om niet meer deel te nemen. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 18,6 Legselbeheer b.l. 8 1 juni 1,5 8 juni 0 15 juni 0 22 juni 0 voorweiden 2,2 kruidenrijk 1,5 Extensief beweid 2,1 Ruige mest 5,2 kuikenstrook 0 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 39,1 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 17

18

6A. Polder Derde Bedijking Totale opp.: 608 ha Opp. afgesloten beheer: 133 ha Opp. waarde als Kuikenland: 26 ha Gruttodichtheid:? broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 30-40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: onbekend Zowel in de oude als in de nieuwe situatie is er in deze polder een beperkte deelname aan agrarisch natuurbeheer. In de grootst bekende clusters weidevogels, o.a. langs de Bovenlanden is mozaïekbeheer afgesloten. Een groot gedeelte van de polder is in intensief agrarisch gebruik met grootschalige bedrijven die meer moeite hebben met de inpasbaarheid van weidevogelbeheer. 6B. Polder De Bovenlanden ten zuiden van polder Derde Bedijking zie boven Dit gebied heeft een weidevogeldoelstelling en is in het Natuurbeheerplan begrensd als weidevogelgebied. Omdat er van dit gebied geen verspreidingsgegevens van de weidevogels bekend zijn, zijn er her en der pakketten afgesloten. Uitwisseling van weidevogels met de erboven gelegen polder wordt verondersteld. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 101,68 Legselbeheer b.l. 10,3 1 juni 9,03 8 juni 0 15 juni 6,8 22 juni 0 voorweiden 4,5 kruidenrijk 1,1 Extensief beweid 0 Ruige mest 21,43 kuikenstrook 0 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 154,84 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 19

20

7A. Polder Wilnis Veldzijde Totale opp.: 609 ha Opp. afgesloten beheer: 294 ha Opp. waarde als Kuikenland: 42 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 54-78 ha Tot op heden is dit een polder met zeer veel weidevogels geweest. Maar de polder is recent, met goedkeuring van de provincie, doorsneden door de forse uitbreiding van de golfbaan. Verwacht wordt dat deze splitsing zeer nadelig zal zijn voor de populatie weidevogels in deze polder. De polder is in feite in tweeën gedeeld. Door verzwaring van de pakketeisen (50 m2 enclave) en de norm voor kuikenland is meer dan de helft van het aantal hectares afgevallen. Desondanks is het gelukt om in het gebied met de hoogste dichtheid aan weidevogels kuikenland weg te zetten. Jammer deze afvallers, omdat de afgelopen jaren via het project Mozaïek op Maat in deze polder een goed Bruto Territoriaal Succes (BTS) van de grutto werd gehaald (2007 t/m 2009 resp. 56%, 41% en 48 %). Het kuikenland bestond toen overigens voornamelijk uit hergroei en enkele last minute -kuikenstroken. Er is goede hoop dat ook met een wat laag oppervlak kuikenland onder contract de vogels genoeg ruimte vinden. Voortbouwen op het succes van Mozaïek op Maat is hier zeer gewenst en mogelijk dat in komende jaren de deelnemers die nu zijn afgehaakt weer instappen. Het aantal deelnemers MoM is destijds ook eerst langzaam gegroeid. Het reservaatgebied aan de zuidkant van de Bovendijk heeft zeer waarschijnlijk een positieve invloed op de weidevogels van polder Wilnis Veldzijde. Het blijkt zelfs dat gruttokuikens van polder Veldzijde de Bovendijk oversteken naar het reservaat. verzoek van de provincie verlaagd van 100 naar 75 broedparen per 100 ha. 7B. Polder De Bovenlanden Deze polder heeft een weidevogeldoelstelling en is in het Natuurbeheerplan begrensd als weidevogelgebied. Met enkele deelnemers is SAN-beheer afgesloten tot 2012. In het waterrijke gebied aan de oostkant is een stukje plas-dras afgesloten, hetgeen goed aansluit op de weidevogeldoelstelling van het gebied. Het zuidelijke deel van deze polder valt onder het regiem van de provincie Zuid-Holland. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 244,33 Legselbeheer b.l. 17 1 juni 6,3 8 juni 0 15 juni 5,9 22 juni 0 voorweiden 3,2 kruidenrijk 11,65 Extensief beweid 0 Ruige mest 27,05 kuikenstrook 3,5 Plas-dras 2,5 Weide rand 0 totaal 321,43 Het instapdoel voor legselbeheer in het oostelijke deel deze polder is op 21

22

8. Polder Groot Wilnis-Vinkeveen Zuid Totale opp.: 460 ha Opp. afgesloten beheer: 199 ha Opp. waarde als Kuikenland: 29 ha Gruttodichtheid: 5-10 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 10-20ha In het noordelijke deel is op de goede plekken mozaïekbeheer gerealiseerd. De agrariërs aan de zuidkant van deze polder wilden om diverse redenen geen nieuw contract afsluiten. Het is het gedeelte van de polder waar minder weidevogels voorkomen. Op verzoek van de provincie is het beheer van enkele deelnemers in het noordelijk deel geschrapt vanwege het ontbreken van weidevogels. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 114,37 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 9,63 8 juni 0 15 juni 0 22 juni 0 voorweiden kruidenrijk 7 Extensief beweid 0 Ruige mest 0 kuikenstrook 12 Plas-dras 1,5 Weide rand 0 totaal 9,2 legselbeheer 153,7 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 23

24

9. Polder Groot Wilnis-Vinkeveen Noord Totale opp.: 649 ha Opp. afgesloten beheer: 312 ha Opp. waarde als Kuikenland: 186 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 99-142 ha hierboven beschreven, moet het mogelijk zijn de weidevogelstand in dit gebied op peil te houden. Het instapdoel voor legselbeheer in het deel ten noorden van de Ter Aase Zuwe is op verzoek van de provincie verlaagd van 100 naar 75 broedparen per 100 ha. Polder met zeer hoge dichtheden aan weidevogels. Er zijn veel pakketten afgesloten, maar gezien de hoge dichtheid is dat nog te kort. Meer zwaar beheer is voor de agrariërs in dit gebied ook niet te doen. Het zijn vaak kleine bedrijven met een flinke veebezetting, waardoor er minder mogelijkheden zijn voor het realiseren van kuikenland. Extra handicap in dit gebied is, dat in het centrum van de polder SAN-contracten liggen die doorlopen tot 2012, waardoor daar nu niet optimaal beheer is weg te zetten. Wat overblijft, zijn de percelen direct achter de boerderij en dat zijn de huiskavels waar zwaar beheer ongewenst is. Verschillende boeren hebben aangegeven dat ze bereid zijn de doorlopende contracten op te plussen. Wellicht dat via het project Groot Wilnis-Vinkeveen maatwerk te leveren is. De verwachting is dat in deze polder toch ook behoorlijk veel last minute - beheer kan worden afgesloten. De agrariërs hebben daar de afgelopen drie jaar veel ervaring mee opgedaan via het project Mozaïek op Maat van de provincie. Ze zijn dus al bekend met deze methode van werken. Dit zal uiteindelijk eerder meer dan minder kuikenland opleveren dan voorheen. Pluspunt in deze polder is de nabijheid van het reservaatgebied van Staatsbosbeheer. Daar ligt veel kuikenland dat bereikbaar is zonder veel barrières. In 2009 is met minder kuikenland dan nu en veel last minute -beheer een zeer goed BTS voor de grutto bereikt (76%). Met de mogelijkheden zoals pakket pakketten deelnemers legselbeheer 257,3 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 9,95 8 juni 0 15 juni 9,38 22 juni 5,86 voorweiden 6 kruidenrijk 10,45 Extensief beweid 5,92 Ruige mest 44,15 kuikenstrook 4 Plas-dras 0 Weide rand 2,9 totaal 355,91 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 25

26

10. Polder Oukoop Totale opp.: 731 ha Opp. afgesloten beheer: 237 ha Opp. waarde als Kuikenland: 25 ha Gruttodichtheid: 5-10 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 19-29 ha Polder met wat lagere dichtheden aan weidevogels. Verspreid is enig kuikenland afgesloten. In het oostelijke deel van de polder is op verzoek van de provincie nog extra kuikenland gerealiseerd. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 217,39 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 10,61 8 juni 0 15 juni 3,64 22 juni 0 voorweiden 0 kruidenrijk 0 Extensief beweid 0 Ruige mest 13,25 kuikenstrook 3 Plas-dras 0 Weide rand 3 totaal 250,89 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 27

28

11. Polder Groot en Klein Oud AA. Totale opp.: 729 ha Opp. afgesloten beheer: 308 ha Opp. waarde als Kuikenland: 131 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 84-126ha Polder met zeer veel weidevogels. Een ruime hoeveelheid kuikenland is hier dan ook gewenst. In het westelijke deel van Portengen is dat prima gelukt, maar in het oostelijke deel slechts beperkt. Op de plaats met een van de grootste weidevogelpopulaties van het werkgebied van de Utrechtse Venen is met veel moeite kuikenland gerealiseerd. De betreffende agrariër kan door de hoeveelheid weidevogels (100 broedparen op 40 ha) om bedrijfsmatige redenen amper 50 m2 om de nesten laten staan. Vandaar dat hij dreigde af te haken (zie krantenartikel AD). Samen met de provincie wordt gekeken of hier maatwerk mogelijk is. Dit maatwerk is van groot belang voor de lokale weidevogelpopulatie. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 210,79 Legselbeheer b.l. 2 1 juni 21,8 8 juni 8,72 15 juni 9,5 22 juni 6,45 voorweiden 0 kruidenrijk 36,46 Extensief beweid 1 Ruige mest 82,93 kuikenstrook 8,16 Plas-dras 0 Weide rand 3,55 totaal 391,36 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 29

30

12/13. Polder Kortrijk en Ockhuizen/Haarzuilens Totale opp.: 721 ha Opp. afgesloten beheer: 165 ha Opp. waarde als Kuikenland: 21 ha Gruttodichtheid: 15-20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 30-40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 33-45 ha Op de beste weidevogelplek van deze polder is deelnemer afgehaakt vanwege de nieuwe pakketeisen, zoals 50 m2 om nest laten staan. Daar vlak in de buurt is echter nog wat kuikenland gerealiseerd. Verder in gehele polder licht mozaïekbeheer kunnen realiseren. Legselbeheer in het noordelijke deel van Kortrijk is op verzoek van de provincie geschrapt, omdat er weinig weidevogels voorkomen. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 131,57 Legselbeheer b.l. 16,2 1 juni 7,65 8 juni 1,5 15 juni 0 22 juni 0 voorweiden 3,5 kruidenrijk 4,8 Extensief beweid 0 Ruige mest 17,45 kuikenstrook 0,5 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 183,17 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 31

32

14. Polder Portengen zuid Totale opp.: 419 ha Opp. afgesloten beheer: 105 ha Opp. waarde als Kuikenland: 25 ha Gruttodichtheid: 10-15 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 14-21 ha Het kuikenland in deze polder is overwegend op de goede plekken afgesloten. In het noorden van deze polder zouden er volgens de SOVON-gegevens weinig weidevogels voorkomen, maar dit voorjaar zijn daar echter toch een aantal gruttonesten vastgesteld en door de vereniging gecontroleerd. Vandaar dat daar in eerste instantie toch enig kuikenlandbeheer is neergelegd. Op verzoek van de provincie zijn deze deelnemers later toch geschrapt, omdat hier nauwelijks weidevogels voorkomen. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 80,12 Legselbeheer b.l. 4,5 1 juni 19,14 8 juni 1,5 15 juni 0 22 juni 0 voorweiden 0 kruidenrijk 0 Extensief beweid 0 Ruige mest 20,64 kuikenstrook 0 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 125,9 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 33

34

15. Polder Spengen Totale opp.: 354 ha Opp. afgesloten beheer: 190 ha Opp. waarde als Kuikenland: 29ha Gruttodichtheid: 15-20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 40-53 ha In deze polder is op de concentraties van de weidevogels zoveel mogelijk zwaar beheer afgesloten. Uitwisseling van grutto s met aangrenzende polder Portengen Noord vindt plaats. Op verzoek van de provincie is het beheer in de noordwesthoek van de polder geschrapt, omdat er nauwelijks weidevogels voorkomen. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 162,08 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 13,25 8 juni 1,3 15 juni 1,2 22 juni 1 voorweiden 11,7 kruidenrijk 0 Extensief beweid 0 Ruige mest 27,25 kuikenstrook 0 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 217,78 35

36

16. Polder Kockengen Totale opp.: 364 ha Opp. afgesloten beheer: 216 ha Opp. waarde als Kuikenland: 69 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 59-88 ha Open polder met hier en daar een geriefhoutbosje. Verspreid over de polder is het mozaïekbeheer neergelegd; met name op de plekken waar veel weidevogels zijn vastgesteld. Het zuiden van de polder wordt versterkt door kuikenland van polder Gerverscop. Het bewijs daarvan werd dit voorjaar geleverd. Verschillende gruttoparen met jongen pendelden heen een weer over de Hollandse kade. In het midden van het gebied ligt een groot deel met alleen legselbeheer. Vandaar dat ten noorden en ten zuiden daarvan extra kuikenland is neergelegd. Onze verwachting is tevens dat we in het gedeelte met het legselbeheer in de loop van het seizoen nog verschillende kuikenstroken kunnen neerleggen pakket pakketten deelnemers legselbeheer 162,58 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 16,05 8 juni 3,75 15 juni 9,65 22 juni 3 voorweiden 4,3 kruidenrijk 7,5 Extensief beweid 4 Ruige mest 32,45 kuikenstrook 4,75 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 248,03 37

38

17. Polder Teckop Totale opp.: 463 ha Opp. afgesloten beheer: 199 ha Opp. waarde als Kuikenland: 80 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 61-92 ha Polder met aantal plekken met hoge concentraties aan weidevogels. Op die plekken is zoveel mogelijk het zwaar beheer neergelegd. Daarnaast is verspreid wat kuikenland gerealiseerd. Op verzoek van de provincie is legselbeheer in de zuidoosthoek geschrapt, omdat daar nauwelijks weidevogels voorkomen. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 141,25 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 15,89 8 juni 0 15 juni 4,7 22 juni 5,4 voorweiden 0 kruidenrijk 24,89 Extensief beweid 0 Ruige mest 50,88 kuikenstrook 1 Plas-dras 0 Weide rand 6,05 totaal 250,06 39

40

18. Polder Gerverscop Totale opp.: 566 ha Opp. afgesloten beheer: 156 ha Opp. waarde als Kuikenland: 56 ha Gruttodichtheid: >20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: >40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 42-63 ha In het verleden zijn in deze polder weinig SAN-pakketten afgesloten vanwege een grote weerstand tegen het bestemmingsplan. Met de nieuwe SNL zijn er iets meer deelnemers. Het betreft een open polder waar de weidevogels zich goed thuis voelen. Uit de beperkte SOVON-gegevens blijken er hoge dichtheden van weidevogels voor te komen. In deze gebieden is zo veel mogelijk kuikenland neergelegd. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 115,25 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 11,35 8 juni 0 15 juni 4,5 22 juni 9 voorweiden 2 kruidenrijk 13,1 Extensief beweid 0 Ruige mest 39,95 kuikenstrook 1 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 196,15 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 41

42

19. Polder Harmelen-Haanwijk-Geestdorp Totale opp.: 275 ha Opp. afgesloten beheer: 82 ha Opp. waarde als Kuikenland: 29 ha Grutto-dichtheid: 10-15 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 11-17 ha We hebben hier te maken met een relatief kleine polder met in het centrum de grootste concentratie weidevogels. Vandaar dat in het midden de meeste pakketten met kuikenland zijn afgesloten. Met het pakket plas-dras vormen ze samen een mooi mozaïek in deze polder. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 55,4 Legselbeheer b.l. 5 1 juni 0 8 juni 5 15 juni 5,8 22 juni 0 voorweiden 2 kruidenrijk 6,6 Extensief beweid 0 Ruige mest 19,4 kuikenstrook 0 Plas-dras 2,5 Weide rand 0 totaal 101,7 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 43

44

20. Polder Kamerik Teijlingen Totale opp.: 666 ha Opp. afgesloten beheer: 315 ha Opp. waarde als Kuikenland: 94 ha Gruttodichtheid: 5-10 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 22-43 ha Deze polder heeft net als polder Kamerik Mijzijde een boerderijenlint door het gebied. Overal in het gebied worden weidevogels aangetroffen. Daarop is een passend mozaïek gemaakt. Midden in de polder ligt een groot stuk kruidenrijk grasland, omdat daar de laatste jaren een groeiende populatie weidevogels is ontstaan. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 242,01 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 30,72 8 juni 0 15 juni 4,2 22 juni 4,1 voorweiden 0 kruidenrijk 14,37 Extensief beweid 2,81 Ruige mest 53,39 kuikenstrook 6 Plas-dras 0 Weide rand 10,92 totaal 368,52 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 45

46

21. Polder Kamerik Mijzijde en s-gravensloot Totale opp.: 1.348 ha Opp. afgesloten beheer: 548 ha Opp. waarde als Kuikenland: 133 ha Gruttodichtheid: 5-10 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 154 ha Deze hele grote polder kent voor de weidevogels diverse kansen, maar ook bedreigingen, zoals de geriefhoutbosjes en het boerderijenlint door het gebied. Op de clusters van de weidevogels is geprobeerd zoveel mogelijk geschikt beheer te realiseren met plas-dras, kruidenrijk weidevogelgrasland en uitgesteld maaien. - In de zuidoosthoek is dat gelukt met kruidenrijk weidevogelgrasland. - In de zuidwesthoek ligt uitgebreid beheer met ook plas-dras om de weidevogels naar toe te trekken (zie foto van afgelopen voorjaar ter plaatse). Deze plas-dras heeft tevens een positieve invloed op de weidevogels in de aangrenzende polder Zegveld. - In het noordwesten ligt in het Zuid-Hollandse deel een groot stuk plasdras en verschillende soorten geschikt kuikenland er om heen. Ook hier hopen we dat dat een positieve invloed heeft op de lokale populatie weidevogels. Het beheer in het meest zuidelijke deel van deze polder is op verzoek van de provincie geschrapt. Uit tellingen van SOVON blijken daar geen weidevogels voor te komen. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 444,50 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 34,22 8 juni 1,72 15 juni 17,53 22 juni 1,5 voorweiden 0 kruidenrijk 24,6 Extensief beweid 0 Ruige mest 79,57 kuikenstrook 5,35 Plas-dras 4,52 Weide rand 13,3 totaal 626,81 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 47

48

22. Polder Achttienhoven Totale opp.: 287 ha Opp. afgesloten beheer: 0 ha Opp. waarde als Kuikenland: 0 ha Gruttodichtheid:? broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 10-20 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 14-21 ha Dit is een polder die ligt in de provincie Zuid-Holland. Er is hier helaas weinig animo voor het afsluiten van SNL-contracten. Er ligt nog wel enig kuikenlandbeheer op een plek waar veel weidevogels zitten. Op verzoek van de provincie is in deze polder later alle beheer geschrapt. Het voorgestelde beheer vormt geen mozaïek 23. Polder Noorder-, Zuider-, Zegvelderbroek Totale opp.: 1.053 ha Opp. afgesloten beheer: 432 ha Opp. waarde als Kuikenland: 60 ha Gruttodichtheid: 5-10 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 30-60 ha Open polder met kansen voor weidevogels. Helaas is er een behoorlijke predatie, met name van de ooievaars van het Ooievaarstation Zegveld en van vossen vanuit Nieuwkoopse plassen. In het vervolg van dit traject zal overleg worden gepleegd met de plaatselijke WBE en het Ooievaarstation om de mogelijkheden in kaart te brengen wat betreft maatregelen die gewenst zijn om predatie te verminderen/voorkomen. Door verspreid mozaïek in de polder is er toch voldoende kuikenland gerealiseerd om de weidevogels kansen te geven. Wellicht dat ook de schraallanden van SBB in dit gebied prima geschikt zijn om als kuikenland dienst te doen. In het noorden van de polder rond de Proefboerderij wordt samen met LEU en de Proefboerderij een uniek project voorbereid voor de terugkeer van een vitale weidevogelpopulatie. Daarbij wordt zeer veel aandacht besteed aan het terugdringen van de predatie, gecombineerd met ideaal beheer voor de diverse fasen van de weidevogels; de vestigingsfase (plasdras), de broedfase (legselbeheer) en de kuikenfase (kruidenrijk weidevogelgrasland, uitgesteld maaien en voorweidepakket). Het concept projectplan gaat hierbij als bijlage. Mochten de beheersaanvragen voor dit project, om wat voor reden dan ook, niet gesubsidieerd kunnen worden via de SNL, dan moet dit via het projectplan worden gefinancierd. Met de provincie is afgesproken dat na drie jaar bekeken wordt of het project wat oplevert. Als dit niet het geval blijkt te zijn geweest,, dan wordt bekeken welk beheer ter plaatse moet worden geschrapt. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 382,54 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 24,5 8 juni 0 15 juni 0 22 juni 0 voorweiden 5,83 kruidenrijk 8,37 Extensief beweid 5,2 Ruige mest 38,7 kuikenstrook 2 Plas-dras 1 Weide rand 3,53 totaal 471,67 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 49

50

24. Polder Zegveld Totale opp.: 540 ha Opp. afgesloten beheer: 148 ha Opp. waarde als Kuikenland: 41 ha Gruttodichtheid: 10 15 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 20-30 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 21-32 ha Moeizaam beheer afgesloten in deze polder. In het oostelijke deel, daar waar een grote concentratie weidevogels voorkomt, is ruim voldoende kuikenland gerealiseerd. In het middengedeelte ligt een ruime hoeveelheid kruidenrijk weidevogelgrasland. Hier heeft dit voorjaar de zeldzame wulp gebroed. Het weidevogelbeheer van enkele percelen loopt nog door tot 2012. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 116,57 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 11,14 8 juni 3 15 juni 0 22 juni 0 voorweiden 2 kruidenrijk 6,43 Extensief beweid 3,45 Ruige mest 22,57 kuikenstrook 1 Plas-dras 1,5 Weide rand 3,9 totaal 171,56 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 51

52

25. Polder Rietveld Totale opp.: 504 ha Opp. afgesloten beheer: 58 ha Opp. waarde als Kuikenland: 7,5 ha Gruttodichtheid: 15 20 broedparen per 100 ha Kritische soortendichtheid: 30-40 broedparen per 100 ha Norm kuikenland: 15-20 ha In het noorden van de polder lopen veel contracten nog door tot 2012. Elders in de polder is er nauwelijks belangstelling meer voor de SNL, vanwege de verzwaarde pakketeisen, zoals de 50 m2 nestenclave, en de kuikenlandnorm. De deelnemers vinden dit niet meer inpasbaar in hun bedrijfsvoering. pakket pakketten deelnemers legselbeheer 51,5 Legselbeheer b.l. 0 1 juni 5,4 8 juni 0 15 juni 0 22 juni 0 voorweiden 0 kruidenrijk 0 Extensief beweid 0 Ruige mest 5,4 kuikenstrook 1 Plas-dras 0 Weide rand 0 totaal 63,3 Alleen in de delen van de polder waar san-contracten lagen, zijn weidevogels geïnventariseerd. Zie voor getelde gebied en gegevens 2006 bijlage 7 53

54

BUDGET In dit Collectieve Weidevogelbeheerplan staan vanzelfsprekend de weidevogels centraal. Er is dan ook hard gewerkt om in gebieden met concentraties van weidevogels een zo goed mogelijk mozaïek van beheer weg te zetten. Zo hopen we de maximale kansen te hebben gecreëerd om zoveel mogelijk kuikens groot te brengen. Daarnaast is in broedgebieden, voldoende gespreid, legselbeheer afgesloten. Verder is er voor gezorgd dat in de vestigingsfase van de weidevogels op enkele mooie plaatsen plas-drasovereenkomsten zijn afgesloten. Bij elkaar denken wij dat wij voor De Venen een goed plan hebben om de weidevogelpopulatie in stand te houden en zelfs te versterken. Daar hangt uiteraard wel een prijskaartje aan. Berekeningen geven hiervoor om en nabij een bedrag van 990.000 euro aan (zie tabel 3c). Dit is een overschrijding van het budget, terwijl we het aantal hectares beheer hebben verminderd van meer dan 6000 in de (P)SAN tot ongeveer 4600 in de nieuwe SNL, waarvan 144 in Zuid-Holland (zie tabel 3d). De oppervlakten waar hier mee gerekend is, zijn niet dezelfde als waarmee uiteindelijk de SNL (Toolkit) rekent. De definitieve kaart hiervan is pas half februarii gereed. Veel percelen zullen als gevolg van de herbegrenzing van LNV kleiner uitvallen, waartegen overigens weer de bezwaren zijn te verwachten. Een eerste indruk is dat het oppervlak, en dus het budget, rond 10% lager zal uitvallen. In het gebied is op ruime schaal subsidie aangevraagd voor botanisch slootkantenbeheer. Ook deze oppervlakten zullen nog van het opgegeven weidevogelbeheer afgetrokken moeten worden. Wij zijn ervan overtuigd dat dit volledige plan, ingevuld volgens de vereiste normen, nodig is om de weidevogelpopulatie in ons gebied te behouden. We wijzen u op de ongewenste koppeling van SNL met de LNH-regeling. Daardoor komt het voor agrariërs extra hard aan als op LNH-hectares geen SNL kan/mag worden afgesloten. Wij pleiten ervoor om extra budget vrij te maken voor de weidevogels in de Venen. Daarbij kunnen de volgende onderdelen worden meegenomen; - In het deelgebied Groot Wilnis Vinkeveen is een gebiedsproces aan de gang. Het voor dit gebied benodigde SNL-budget zou wellicht uit andere middelen kunnen worden gefinancierd, waardoor het te kort voor SNL kan worden verminderd. - Daarnaast is er de afgelopen jaren vanuit het project Mozaïek op Maat ook geld voor beheer besteed buiten het PSAN-budget. Eenzelfde bedrag zou aan het SNL-budget kunnen worden toegevoegd. We hopen dat het voorliggende Collectieve Weidevogelplan uw goedkeuring kan krijgen. 55

Tabel Totaal overzicht pakketten. NB ruige mest en kuikenstroken zijn mogelijke toeslagen waarover met de deelnemers in principe (maar niet altijd) afspraken zijn gemaakt. De bedragen staan wel aangegeven in de poldertabellen (tabel 3a) maar zijn hier weg gelaten omdat we in de volgende tabel een inschatting maken. Botanisch beheer, relevant voor berekening kuikenland, valt buiten dit kader. pakket Ha. A01.01.04a legselbescherming 3526,77 336.293,03 A01.01.04b Idem bouwland 83,23 4.299,66 A01.01.01a 1 juni 277,61 83.024,82 A01.01.01b 8 juni 35,79 15.618,76 A01.01.01c 15 juni 133,45 77.531,78 A01.01.-1d 22 juni 53,00 34.697,51 a01.01.02 voorweiden 60,84 15.199,66 A01.01.05 Kruidenrijk weidevogelgrasland 206,21 232.384,24 A01.01.06 Extensief weiden 42,42 23.030,67 A01.01.07a Ruige mest 750,78 toeslag A01.01.08 vluchtheuvel 51,16 last minute A01.01.03 plasdras 12,02 22.265,74 A02.01.03a botanisch 56,35 botanisch Totaal ha ex. toeslag 4487,69 844.345,86 56

Tabel Totaal met schatting toeslagen totale kosten pakketten exclusief ruige mest en exclusief last minute (stroken) 844.345,86 toeslag last minute (verwacht weg te zetten vanuit ervaring mozaïek op maat) 60.000,00 Toeslag Ruige mest verwachte benutting gemiddeld per jaar 50.000,00 Totaal inclusief toeslagen 954.345,86 57

Tabel Totalen aandeel Zuid-Holland dat binnen de mozaïeken valt pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten A01.01.04a 42,08 2.911,94 A01.01.04b A01.01.01a 0 0,00 - A01.01.01b 8,86 12,40 2.649,76 A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 3,86 5,79 2.242,58 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 0 0,00 - A01.01.06 2,25 3,38 2.535,59 A01.01.07a 0 toeslag - A01.01.08 14,3 14,30 1.983,70 A01.01.03 2,02 1,62 4.293,51 A02.01.03a 0 0,00 - totaal 73,37 0 37,49 16.617,08 totale kosten pakketten exclusief ruige 16.617,08 mest en exclusief last minute (stroken) toeslag last minute (verwacht weg te zetten vanuit ervaring mozaïek op maat) 1000 Toeslag Ruige mest verwachte benutting gemiddeld per jaar 1000 Totaal inclusief toeslagen 18.810,41 58

VOORBEHOUD T.A.V. HET BEHEER IN DE TOOLKIT SNL 1.1 Dit Collectief Beheerplan vormt één geheel met alle genoemde bijlagen, en de digitale geografische detaillering van de beheermozaïeken in de zogenaamde Toolkit SNL 1.1. Al het in dit Collectief Beheerplan afgesproken beheer is in deze toolkit perceelsgewijs ingevoerd. Dit is naar beste weten en kunnen gebeurd, en uitgaande van de beschikbare techniek. De gebiedscoördinator maakt een voorbehoud ten aanzien van het in de toolkit ingevoerde beheer, namelijk: -. - De toolkit rekent een oppervlakte per perceel uit. De juistheid van de oppervlakte staat echter ter discussie. De agrarische pers berichtte hier uitgebreid over en de minister heeft aangegeven dat boeren tegen de opgegeven oppervlakten in beroep kunnen gaan. Derhalve moet er rekening gehouden worden met een afwijking van de berekeningen. AFSTEMMING MET BEHEERDERS VAN NATUURGROND Samenwerking met Staatsbosbeheer met betrekking tot het reservaat in Demmerik is al opgezet in het project Mozaïek op Maat en wordt voortgezet. Er vindt overleg plaats over de onderlinge afstemming van het beheer. Op deze wijze heeft afstemming plaatsgevonden met de beheerders van natuurgrond, zodat een goed mozaïek tot stand is gekomen. Wat betreft de monitoring is sinds Mozaïek op Maat al traditie dat het reservaat wordt meegenomen in de tellingen van de polder. ORGANISATIE UITVOERING COLLECTIEF WEIDEVOGELPLAN De gebiedscoördinator (rechtspersoon) is eindverantwoordelijk voor het opgestelde collectief beheerplan. Zij legt verantwoording af over de kwaliteit van de mozaïeken aan de provincie Utrecht. Binnen een zevental deelgebieden (met verschillende mozaïeken per deelgebied) worden gebiedsregisseurs aangesteld. Zij werken onder de verantwoordelijkheid van de gebiedscoördinator en vormen het aanspreekpunt voor de deelnemers en zijn de ogen en oren in het veld binnen het betreffende deelgebied. Er wordt naar gestreefd dat de gebiedsregisseurs in het broedseizoen minimaal twee contactmomenten heeft met de deelnemers in hun gebied. De agrariër is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het afgesproken beheer. Samen met de gebiedscoördinator en -regisseurs zullen de agrariërs vorm geven aan het mozaïek met bijbehorend flexibel en lastminute beheer. Last-minute beheer Hiervoor worden binnen het Natuurbeheerplan Utrecht twee mogelijkheden genoemd. - Op percelen waar legselbeheer is afgesloten kunnen op plaatsen met een redelijke weidevogelbezetting kuikenstroken worden afgesloten. 59

- Van percelen waar een rustperiode is afgesproken kan het pakket verzwaard worden naar een langere rustperiode. Ook hier moet sprake zijn van een redelijke weidevogelbezetting. Het initiatief voor beide mogelijkheden kan worden genomen door de agrariër maar ook op verzoek van de gebiedsregisseur. In overleg wordt de grootte en de maatvoering vastgesteld en vastgelegd. Flexibel beheer Jaarlijks inventariseert de gebiedscoördinator welke veranderingen plaatsvinden in grondgebruik en beheer. De agrariër meldt deze veranderingen aan de gebiedscoördinator. Uiterlijk 1 oktober zal deze een aangepast beheerplan indienen bij de provincie. MAATREGELEN TER VOORKOMING VAN PREDATIE Om de predatiedruk in mozaïek gebieden te verminderen, zal overleg gepleegd worden met de plaatselijke WBE. Vooralsnog worden de mogelijkheden in kaart gebracht wat betreft maatregelen die gewenst zijn om predatie te verminderen/voorkomen. Bestrijding van vossen blijft van cruciaal belang. Met de resultaten van het proefproject Zegveld (zie bijlage) hopen we praktische toepassingen te genereren voor behoud van weidevogelpopulaties in andere delen van de Utrechtse Venen MONITORING Om vorm te kunnen geven aan mozaïekbeheer met bijbehorend flexibel en last-minute beheer is het noodzakelijk dat de gebiedscoördinator en regisseur beschikken over actuele weidevogel gegevens. Daarmee kunnen zij bepalen waar welke last-minute pakketten gewenst zijn en welke veranderingen volgend jaar dienen plaats te vinden. Hiervoor vindt jaarlijks een mozaïekscan plaats. Bij deze methode vinden twee telrondes in de mozaïeken plaatst; één telronde eind april voor het vaststellen van de territoria en één telronde in de 2 e helft van mei voor alarmerende ouders (met jongen) van Grutto, Tureluur, Scholekster en Kievit. Deze methode beoogt niet een onderbouwd beeld van de weidevogelstand te geven. Daarvoor is ze te beperkt. Wel is ze heel geschikt om een beeld te schetsten van de ontwikkelingen in het broedseizoen. Voor monitoring ten behoeve van de populatie-ontwikkeling is het van belang dat de onderzoeksreeks van de SAN en PSAN wordt voortgezet. Daarvoor zal eens in de drie jaar een uitgebreide territoriumtelling (BMP) plaatsvinden. In die jaren zal de mozaïekscan niet worden uitgevoerd. EXTRA MONITORING Extra monitoring van weidevogels in het werkgebied van de Utrechtse Venen vindt (slechts) op beperkte schaal plaats op basis van nestgegevens van boeren (stalkaarten) en van vrijwilligers van de verschillende weidevogelgroepen. Deze monitoring vindt alleen plaats op percelen met het pakket legselbeheer; Zwarte sterns worden apart gemonitoord door boeren of vrijwilligers die de vlotjes uitleggen. Via de pilot GroenBlauwe diensten worden met de betreffende agrariërs contracten afgesloten waarin deze monitoring is opgenomen; 60

BIJLAGE 1: INHOUDSOPGAVE PROEFINRICHTINGPLAN VOOR WEIDEVOGELS IN DE UTRECHTSE VENEN 61

Projectvoorstel Proefinrichtingplan voor weidevogels in de Utrechtse Venen Terugkeer van een vitale weidevogelpopulatie in Polder Noorder Lagebroek (Zegveld) De Bilt, 27 september 2009 Contactpersoon: René Faber Landschap Erfgoed Utrecht Postbus 121 3730 AC De Bilt t 030 220 55 34 f 030 220 55 44 www.landschaperfgoedutrecht.nl 62

Inhoudsopgave 1. Inleiding Fout! Bladwijzer 2. Aanleidingen voor het project Fout! Bladwijzer 3. Doelstelling van het project Fout! Bladwijzer 4. Aansluiting project bij huidige beleidskaders Fout! Bladwijzer 5. Opzet van het project Fout! Bladwijzer 6. Haalbaarheid en draagvlak project Fout! Bladwijzer 7. Beoogde resultaten van het project Fout! Bladwijzer 8. Projectorganisatie Fout! Bladwijzer 9. Kosten en financiering van het project Fout! Bladwijzer 10. Looptijd van het project Fout! Bladwijzer 63

BIJLAGE 2 ARTIKEL ALGEMEEN DAGBLAD 64

65

66

BIJLAGE 3: OVEREENKOMST AGRARISCH NATUURBEHEER 2010-2015 67

Overeenkomst agrarisch natuurbeheer 2010-2015 Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer (SNL) Ondergetekenden: De gebiedscoördinator ANV de Utrechtse Venen, verder te noemen de gebiedscoördinator, en De agrarische ondernemer/beheerder Naam :.. Adres :. PC en Plaats :. Telefoonnummer :. BRS nummer : Banknummer : Verder te noemen de beheerder Verklaren te zijn overeengekomen dat de beheerder de hierna genoemde beheerspakketten zal afsluiten in de hierbij genoemde omvang vanaf 1 januari 2010, of in het jaar van ondertekening, met nadere specificatie in het pakketwensen overzicht, met in acht name van alle, in het contract gestelde algemene voorwaarden over uitvoering, verantwoording, en sancties. Legselbeheer A01.01.04a -op grasland ha. A01.01.04b -op bouwland...ha. Toeslag Kuikenstroken...ha. (intentie) Weidevogelgrasland met rustperiode A01.01.01a -1 april tot 1 juni....ha. A01.01.01b -1 april tot 8 juni....ha. A01.01.01c -1april tot 15 juni....ha. A01.01.01d -1 april tot 22 juni ha. Weidevogelgrasland met voorweiden A01.01.02a -1 mei tot 15 juni ha. A01.01.02b -8 mei tot 22 juni.ha. A01.01.05 Kruidenrijk.ha. weidevogelgrasland A01.01.06 Extensief beweid.ha. weidevogelgrasland Toeslag Ruige mest..ha. Plas dras A01.01.03a -15 februari tot..ha. 15 april A01.01.03b -15 februari tot 15 mei..ha. A02.01.03a Botanische..ha. weiderand A02.01.03b Botanische.ha. hooilandrand A0..ha A0..ha De aangevraagde percelen zullen door de gebiedscoördinator de Utrechtse Venen worden ingetekend op de digitale kaart van het collectief beheerplan de Utrechtse Venen. Indien de aangevraagde beheereenheden een voldoende bijdrage leveren aan het plan, dan zullen deze ongewijzigd worden meegenomen in het voorstel dat bestemd is voor de provincie Aldus opgemaakt in op d.d. Namens de gebiedscoördinator De beheerder 68

BIJLAGE 4: WEGINGSFACTOREN WEIDEVOGELPAKKETTEN Pakketnummer Pakketten en toeslagen Waarde als kuikenland in ha A01.01.01a Weidevogelgrasland met rustperiode tot 1 juni 1,2 A01.01.01b Weidevogelgrasland met rustperiode tot 8 juni 1,4 A01.01.01c Weidevogelgrasland met rustperiode tot 15 juni 1,5 A01.01.01d Weidevogelgrasland met rustperiode tot 22 juni 1,5 A01.01.02a Weidevogelgrasland met voorweiden tot 1mei en daarna rust tot 15 juni A01.01.02b Weidevogelgrasland met voorweiden tot 8 mei en daarna rust tot 22 juni 0,7 0,8 A01.01.03a Plasdras van 15 februari tot 15 april 0,2 A01.01.03b Plasdras van 15 februari tot 15 mei 0,8 A01.01.03c Plasdras van 15 februari tot 15 juni 0,8 A01.01.03d Plasdras van 15 februari tot 1 augustus 0,8 A01.01.05 Kruidenrijk weidevogelgrasland 1,5 A01.01.06 Extensief beweid weidevogelgrasland 1,5 Optionele toeslag Kuikenstrook 0,3 voor perceeloppervlakte of 1 voor strook zelf.* A02.01.01 Botanisch weiland 1,2 A02.01.02 Botanisch hooiland 1,2 A02.01.03 Botanische weide- of hooilandrand 1,2 *De richtlijn is om de oppervlakte van het perceel met een vluchtheuvel te tellen met een factor 0,3. Waar boeren hebben aangegeven dat ze, waar en indien vogels aanwezig, een vluchtheuvel met een bepaald oppervlak laten staan, is niet gerekend met het onbekende oppervlak van het perceel, maar met het oppervlak van de vluchtheuvel. Hypothetisch is gesteld dat de vluchtheuvel 0.3x het oppervlak van het perceel is en is dus de wegingsfactor voor de vluchtheuvel op 1 gesteld. 69

BIJLAGE 5: INDEX SNL 70

71

BIJLAGE 6 KWANTITATIEVE VERANTWOORDING WEIDEVOGELBEHEER 72

Tabellen Kwantitatieve verantwoording weidevogelbeheer 1. Waardassacker-Holendrechter Polder ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deel nemers pakketten tbo waarde kuiken land kosten 432 201 72-109 ha A01.01.04a-4 162,49 21.105,83 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 2,8 3,36 837,40 A01.01.01b 2,6 3,64 1.134,64 A01.01.01c 15,15 22,73 8.801,85 A01.01.-1d 2,83 4,25 1.852,72 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 7,56 11,34 8.519,59 A01.01.06 5,1 7,65 2.768,89 A01.01.07a 30,94 4.292,00 A01.01.08 2,5 2,50 960,25 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03a kuikenland 0 0,00 - totaal 231,97 0 55,46 50.273,15 73

2. Polder Groot Mijdrecht Noord ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 592 245 73-110 ha. A01.01.04a-3 174,77 18.953,81 A01.01.04b 6,48 334,76 A01.01.01a 8,48 10,18 2.536,11 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 19,4 29,10 11.271,01 A01.01.-1d 5 7,50 3.273,35 a01.01.02 6,61 4,63 1.651,38 A01.01.05 13,43 20,15 15.134,67 A01.01.06 6,84 10,26 3.713,57 A01.01.07a 52,92 7.341,06 A01.01.08 3,9 3,90 1.497,99 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03a Kuikenland 0 0,00 - totaal 297,83 0 85,71 65.707,71 74

3. Polder Eerste bedijking ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 610 140,21 21-32 ha A01.01.04a-1 99,25 6.868,10 A01.01.04b 5,5 284,13 A01.01.01a 7,2 8,64 2.153,30 A01.01.01b 2,9 4,06 1.265,56 A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 4,86 7,29 3.181,70 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 6,9 10,35 7.775,82 A01.01.06 6 9,00 3.257,52 A01.01.07a 21,86 3.032,42 A01.01.08 2 2,00 768,20 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03a Kuikenland 0 0,00 - totaal 156,47 0 41,34 28.586,75 75

4. Polder Groot Mijdrecht Zuid ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 265 54,85 21-32 ha A01.01.04a-4 15,2 1.974,33 A01.01.04b 8,25 426,20 A01.01.01a 1 1,20 299,07 A01.01.01b 3,8 5,32 1.658,32 A01.01.01c 16,1 24,15 9.353,78 A01.01.-1d 4 6,00 2.618,68 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 6,5 9,75 7.325,05 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 31,4 4.355,81 A01.01.08 0 0,00 - A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03a Kuikenland 0 0,00 - totaal 86,25 0 46,42 28.011,22 76

5. Polder Tweede bedijking ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 381 33,9 6-9 ha A01.01.04a-3 18,6 1.287,12 A01.01.04b 8 413,28 A01.01.01a 1,5 1,80 448,61 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 2,2 1,54 549,63 A01.01.05 1,5 2,25 1.690,40 A01.01.06 2,1 3,15 1.140,13 A01.01.07a 5,2 721,34 A01.01.08 0 0,00 - A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03a Kuikenland 0 0,00 - totaal 39,1 0 8,74 6.250,50 77

6. Polder Derde bedijking ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 608 133,41 onbekend A01.01.04a-3 101,68 10.650,40 A01.01.04b 10,3 532,10 A01.01.01a 9,03 10,84 2.700,60 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 6,8 10,20 3.950,66 A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 4,5 3,15 1.124,24 A01.01.05 1,1 1,65 1.239,62 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 21,43 2.972,77 A01.01.08 0 0,00 - A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03a Kuikenland 0 0,00 - totaal 154,84 0 25,84 23.170,39 78

7. Polder Wilnis-Veldzijde ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 609 296 54-78 A01.01.04a-4 244,33 26.258,29 A01.01.04b 17 878,22 A01.01.01a 6,3 7,56 1.884,14 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 5,9 8,85 3.427,78 A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 3,2 2,24 799,46 A01.01.05 11,65 17,48 13.128,73 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 27,05 3.752,38 A01.01.08 3,5 3,50 1.344,35 A01.01.03 2,5 2,00 3.325,00 A02.01.03a Kuikenland 0 0,00 - totaal 321,43 0 41,63 54.798,35 79

8. Groot Wilnis-Vinkeveen-Zuid ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 460 141,7 10-20 ha A01.01.04a-1 114,37 7.914,40 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 9,63 11,56 2.880,04 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 0 0,00 - A01.01.-1e 4,90 - a01.01.02 7 0,00 1.748,81 A01.01.05 0 0,00 - A01.01.06 0 - A01.01.07a 12 1.664,64 A01.01.08 1,5 1,50 576,15 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 9,2 11,04 totaal 153,7 29,00 14.784,05 80

9. Polder Wilnis Vinkeveen Noord ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 649 311,76 99-142 ha A01.01.04a-4 257,3 31.149,13 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 9,95 11,94 2.975,75 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 9,38 11,26 5.449,59 A01.01.-1d 5,86 28 40,63 3.836,37 a01.01.02 6 7,20 1.498,98 A01.01.05 10,45 12,54 11.776,42 A01.01.06 5,92 26 38,30 3.214,09 A01.01.07a 44,15 52,98 6.124,49 A01.01.08 4 4,80 1.536,40 A01.01.03 0 3 3,60 - A02.01.03A Kuikenland 2,9 3,48 totaal 355,91 57 186,73 67.561,21 81

10. Polder Oukoop ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 731 237,64 19-28 ha A01.01.04a-1 217,39 15.043,39 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 10,61 12,73 3.173,13 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 3,64 5,46 2.114,77 A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 0 0,00 - A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 13,25 1.838,04 A01.01.08 3 3,00 1.152,30 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 3 3,60 totaal 250,89 0 24,79 23.321,63 82

11. Polder Groot en Klein Oud AA. ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 729 308,43 84-126 ha A01.01.04a-4 210,79 26.972,15 A01.01.04b 2 103,32 A01.01.01a 21,8 26,16 6.519,73 A01.01.01b 8,72 12,21 3.805,41 A01.01.01c 9,5 14,25 5.519,31 A01.01.-1d 6,45 9,68 4.222,62 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 36,46 54,69 41.087,87 A01.01.06 1 1,50 542,92 A01.01.07a 82,93 11.504,05 A01.01.08 8,16 8,16 3.134,26 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 3,55 4,26 totaal 391,36 0 130,90 103.411,63 83

12. Polder Kortrijk en Ockhuizen/Haarzuilens ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 721 165,72 33-44 ha A01.01.04a-2 131,57 11.559,74 A01.01.04b 16,2 836,89 A01.01.01a 7,65 9,18 2.287,89 A01.01.01b 1,5 2,10 654,60 A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 3,5 2,45 874,41 A01.01.05 4,8 7,20 5.409,26 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 17,45 2.420,66 A01.01.08 0,5 0,50 192,05 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 0 0,00 totaal 183,17 0 21,43 24.235,50 84

14. Polder Portengen zuid ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 419 105,26 14-21 ha. A01.01.04a-2 80,12 7.039,34 A01.01.04b 4,5 232,47 A01.01.01a 19,14 22,97 5.724,20 A01.01.01b 1,5 2,10 654,60 A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 0 0,00 - A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 20,64 2.863,18 A01.01.08 0 0,00 - A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 0 0,00 totaal 125,9 0 25,07 16.513,79 85

15. Polder Spengen ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 354 196,36 40-54 ha. A01.01.04a-2 162,08 14.240,35 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 13,25 15,90 3.962,68 A01.01.01b 1,3 1,82 567,32 A01.01.01c 1,2 1,80 697,18 A01.01.-1d 1 1,50 654,67 a01.01.02 11,7 8,19 2.923,01 A01.01.05 0 0,00 - A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 27,25 3.780,12 A01.01.08 0 0,00 - A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 0 0,00 - totaal 217,78 0 29,21 26.825,32 86

16. Polder Kockengen ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 364 215,58 58-88 ha. A01.01.04a-2 162,58 14.284,28 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 16,05 19,26 4.800,07 A01.01.01b 3,75 5,25 1.636,50 A01.01.01c 9,65 14,48 5.606,46 A01.01.-1d 3 4,50 1.964,01 a01.01.02 4,3 3,01 1.074,27 A01.01.05 7,5 11,25 8.451,98 A01.01.06 4 6,00 2.171,68 A01.01.07a 32,45 4.501,46 A01.01.08 4,75 4,75 1.824,48 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 0 0,00 totaal 248,03 0 68,50 46.315,18 87

17. Polder Teckop ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 463 224,68 61-92 ha A01.01.04a-1 141,25 12.410,23 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 15,89 19,07 4.752,22 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 4,7 7,05 2.730,61 A01.01.-1d 5,4 8,10 3.535,22 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 24,89 37,34 28.049,29 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 50,88 7.058,07 A01.01.08 1 1,00 384,10 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 6,05 7,26 totaal 250,06 0 79,81 58.919,73 88

18. Polder Gerverscop ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 566 156,2 45-67 A01.01.04a-4 115,25 14.969,82 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 11,35 13,62 3.394,44 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 4,5 6,75 2.614,41 A01.01.-1d 9 13,50 5.892,03 a01.01.02 2 1,40 499,66 A01.01.05 13,1 19,65 14.762,78 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 39,95 5.541,86 A01.01.08 1 1,00 384,10 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 0 0,00 - totaal 196,15 0 55,92 48.059,11 89

19. Polder Harmelen-Haanwijk-Geestdorp ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 275 82,3 11-15 ha A01.01.04a-2 55,4 4.867,44 A01.01.04b 5 258,30 A01.01.01a 0 0,00 - A01.01.01b 5 7,00 2.182,00 A01.01.01c 5,8 8,70 3.369,68 A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 2 1,40 499,66 A01.01.05 6,6 9,90 7.437,74 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 19,4 2.691,17 A01.01.08 0 0,00 A01.01.03 2,5 2,00 5.313,75 A02.01.03A Kuikenland 0 0,00 - totaal 101,7 0 29,00 26.619,74 90

20. Polder Kamerik-Teijlingen ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 666 317,03 22-43 ha A01.01.04a-1 242,01 16.747,09 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 30,72 36,86 9.187,43 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 4,2 6,30 2.440,12 A01.01.-1d 4,1 6,15 2.684,15 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 14,37 21,56 16.193,98 A01.01.06 2,81 4,22 1.525,61 A01.01.07a 53,39 7.406,26 A01.01.08 6 6,00 2.304,60 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 10,92 13,10 totaal 368,52 0 94,19 58.489,24 91

21. Polder Mijzijde en s-gravensloot ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 1348 445,24 31-62 ha A01.01.04a-1 444,50 30.759,40 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 34,22 41,06 10.234,18 A01.01.01b 1,72 2,41 750,61 A01.01.01c 17,53 26,30 10.184,58 A01.01.-1d 1,5 2,25 982,01 a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 24,6 36,90 27.722,48 A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 79,57 8.531,28 A01.01.08 5,35 5,35 2.054,94 A01.01.03 4,52 3,62 9.607,26 A02.01.03A Kuikenland 13,3 15,96 17.375,79 totaal 626,81 133,84 118.202,51 92

23. Polder Noorder-, Zuider en Zegvelderbroek ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 1053 432,47 30-60 ha A01.01.04a-1 382,54 26.471,77 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 24,5 29,40 7.327,22 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 5,83 4,08 1.456,51 A01.01.05 8,37 12,56 9.432,40 A01.01.06 5,2 7,80 2.823,18 A01.01.07a 38,7 5.368,46 A01.01.08 2 2,00 768,20 A01.01.03 1 0,80 831,48 A02.01.03A Kuikenland 3,53 4,24 totaal 471,67 0 60,87 54.479,22 93

24. Polder Zegveld ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 540 148,99 28-42 ha A01.01.04a-1 116,57 10.241,84 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 11,14 13,37 3.331,64 A01.01.01b 3 4,20 1.309,20 A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 2 1,40 499,66 A01.01.05 6,43 9,65 7.246,16 A01.01.06 3,45 5,18 1.873,07 A01.01.07a 22,57 3.130,91 A01.01.08 1 1,00 384,10 A01.01.03 1,5 1,20 3.188,25 A02.01.03a Kuikenland 3,9 4,68 totaal 171,56 0 40,67 31.204,83 94

25. Polder Rietveld ha. ha. pakket norm kuikenland pakket pakketten deelnemers pakketten tbo waarde kuikenland kosten 504 73,9 15-20 ha A01.01.04a-2 51,5 4.524,79 A01.01.04b 0 - A01.01.01a 5,4 6,48 1.614,98 A01.01.01b 0 0,00 - A01.01.01c 0 0,00 - A01.01.-1d 0 0,00 - a01.01.02 0 0,00 - A01.01.05 0 0,00 - A01.01.06 0 0,00 - A01.01.07a 5,4 749,09 A01.01.08 1 1,00 384,10 A01.01.03 0 0,00 - A02.01.03A Kuikenland 0 0,00 - totaal 63,3 0 7,48 7.272,96 95

TOTALEN aantal legselbeheer kuiken- maaibeheer polder deeln. grasl. bouwl. stroken 1-jun 8-jun 15-jun 22-jun Voor weiden Kruidenr. grasl. Ext. beweid. Ruige mest Plasdras 1 Waardassacker-Holendrecht 11 162,49 0 2,5 2,8 2,6 15,15 2,83 7,56 5,1 30,94 2 Groot-Mijdrecht N 14 174,77 6,48 3,9 8,48 0 19,4 5 6,61 13,43 6,84 52,92 3 Eerste Bedijking 8 99,25 5,5 2 7,2 2,9 0 4,86 0 6,9 6 21,86 4 Groot- Mijdrecht Z 7 15,2 8,25 0 1 3,8 16,1 4 0 6,5 0 31,4 5 Tweede Bedijking 3 18,6 8 0 1,5 0 0 0 2,2 1,5 2,1 5,2 6 Derde Bedijking 8 101,68 10,3 0 9,03 0 6,8 0 4,5 1,1 0 21,43 0 7 Wilnis Veldzijde 10 227,33 17 3,5 6,3 0 5,9 0 3,2 11,65 0 27,05 2,5 8 Groot-Wilnis Vinkeveen Z 4 114,37 0 1,5 9,63 0 0 0 7 0 0 12 0 9 Groot Wilnis Vinkeveen N 17 257,3 0 4 9,95 0 9,38 5,86 6 10,45 5,92 44,15 0 10 Oukoop 12 217,39 0 3 10,61 0 3,64 0 0 0 0 13,25 11 Groot en Klein Oud Aa 19 210,79 2 8,16 21,80 8,72 9,5 6,45 36,46 1 82,93 12.3 Kortrijk/Ockhuiz/Haarzui 9 131,57 16,2 0,5 7,65 1,5 0 0 3,5 4,8 0 17,45 0 14 Portengen Zuid 5 80,12 4,5 0 19,14 1,5 0 0 0 0 0 20,64 0 15 Spengen 8 162,08 0 0 13,25 1,3 1,2 1 11,7 0 0 27,25 16 Kockengen 14 162,58 0 4,75 16,05 3,75 9,65 3 4,3 7,5 4 32,45 0 17 Teckop 17 141,25 0 1 15,89 0 4,7 5,4 0 24,89 0 50,88 0 18 Gerverscop 8 115,25 0 1 11,35 0 4,5 9 2 13,1 0 39,95 19 Harmelen-Haanw-Geestd. 4 55,4 5 0 0 5 5,8 0 2 6,6 0 19,4 2,5 20 Kamerik-Teylingen 17 242,01 0 6 30,72 0 4,20 4,10 0 14,37 2,81 53,39 21 Mijzijde-'s-Gravensloot 31 444,5 0 5,35 34,22 1,72 17,53 1,5 0 24,6 0 79,57 4,52 22 Achtienhoven 0 23 N-Z-Zegvelderbroek 17 382,54 0 2 24,5 0 0 0 5,83 8,37 5,2 38,7 1 24 Zegveld 11 116,57 0 1 11,14 3 0 0 2 6,43 3,45 22,57 1,5 25 Rietveld 4 51,5 0 1 5,4 0 0 0 0 0 0 5,4 Totaal 258 3684,54 83,23 51,16 277,61 35,79 133,45 53 60,84 206,21 42,42 750,78 12,02 96

BIJLAGE 7: DICHTHEDEN WEIDEVOGELS IN POLDERS WEIDEVOGELGEBIEDSPLAN 97

Dichtheden weidevogels in polders weidevogelgebiedsplan provincie Utrecht (bron SOVON 2006) ANV De Utechtse Venen polder Totaal ha. polder Ha. door SOVON geteld % SOVON geteld Aantal kritische soorten 98 dichtheid krit.soorten per 100 ha Aantal weidevogels dichtheid per 100 ha INSTAPDOEL aantal broedparen Poldernaam Waardassacker- Holendrecht 432 276 64 124 45,00 292 106,00 100 1 2 Groot-Mijdrecht Noord 592 340 57 124 36,00 318 93,00 75 3 Eerste Bedijking 610 323 53 68 21,00 135 42,00 35 4 Groot-Mijdrecht Zuid 265 86 32 79 92,00 130 151,00 100 5 Tweede Bedijking 381 137 36 54 39,00 101 73,00 35 6 Derde Bedijking 608 175 29 63 36,00 156 89,00 west 35 oost 75 7 Wilnis Veldzijde 609 429 70 179 42,00 412 96,00 west 100 oost 75 8 Groot Wilnis-Vinkeveen Z 460 276 60 62 22,00 111 40,00 35 9 Groot Wilnis-Vinkeveen N 649 475 73 434 91,00 590 124,00 noord 75 zuid 100 10 Oukoop 731 520 71 95 18,00 173 33,00 35 11 Groot en Klein Oud Aa 729 418 57 261 63,00 420 101,00 noord 50 zuid 100 12_13 Kortrijk, Ockhuizen/Haarzuilen 721 297 41 90 30,00 152 51,00 50 14 Portengen Zuid 419 220 53 53 24,00 110 50,00 50 15 Spengen 354 265 75 118 45,00 178 67,00 50 16 Kockengen 364 273 75 115 42,00 158 58,00 50 17 Teckop 463 355 77 161 45,00 197 55,00 50 18 Gerverscop 566 90 16 65 72,00 96 106,00 100 19 Haanwijk 275 116 42 31 27,00 72 62,00 50 20 Kamerik-Teijlingen 666 388 58 82 21,00 149 38,00 35 21 Mijzijde en 's Gravesloot 1348 897 67 156 17,00 271 30,00 35 22 Achtienhoven 287 185 65 27 15,00 52 28,00 35 23 Noorder-, Zuider- en Zegvelderbroek 1053 574 55 95 17,00 147 26,00 35 24 Zegveld 540 387 72 108 28,00 154 40,00 35 25 Rietveldt 504 236 47 91 39,00 147 62,00 50

BIJLAGE 8: TERRITORIUMKAARTEN PER POLDER 99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109