PAGO Gevaarlijke Stoffen ofwel het Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen auteurs Rik Menting, Frank Brekelmans, Carel Hulshof Blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk in Nederland Jaarlijks 3000 tot 4000 doden Jaarlijks 90000 DALY's Verkeersdoden : jaarlijks 600 Dodelijke arbeidsongevallen : 60 Frank Brekelmans, arbeidshygiënist juni 2018 dia nr 2 PMO Gevaarlijke Stoffen? Wat is dat? Bedrijfsartsen doen hier niets mee Oorzaken volgens deze bedrijfsartsen : PAGO / PMO PMO "Krijg ik betaald om dit uit te zoeken?" "Ik begrijp de vraag niet" "Ik weet niets van deze chemicaliën" "Dit vind ik ingewikkeld" dia nr 3 dia nr 4 In blauw : domein van arbeidshygiënist oranje : bedrijfsarts In oranje : domein van bedrijfsarts Start Stappenplan PMO Gevaarlijke Stoffen 1 Maak inventarisatie van stoffen Bepaal populatie at risk 6 Voer PMO uit 2 Maak overzicht van H-zinnen 7 Geef terugkoppeling aan individuele werknemers 3 Stel vast welke doelorganen of effecten uit de H-zinnen zijn af te leiden 8 Geef terugkoppeling op groepsniveau 4 Kies onderzoeksmethoden op basis van de doelorganen 9 Adviseer verbetering van arbeidsomstandigheden Stel PMO voorstel op Plan volgende 10 PMO Gevaarlijke Stoffen dia nr 5 dia nr 6 5 1
Verantwoordelijkheid werkgever : RI&E RI&E Gevaarlijke Stoffen Blootstellings beoordelingen Biologische monitoring klaar nee Blootstellingen boven grenswaarde? Verbeter de arbeidshygiënische strategie Volg de vorderingen van de verbeteringen ja Herhaal de blootstellingsbeoordeling In blauw domein van arbeidshygiënist oranje : bedrijfsarts In oranje : domein van bedrijfsarts dia nr 7 dia nr 8 Verantwoordelijkheid werkgever : acties Verantwoordelijkheid werkgever : registraties Register Gevaarlijke Stoffen maken Carcinogene en/of Mutagene stoffen : maak aanvullende registratie & notities in personeelsdossier Reprotoxische stoffen : maak aanvullende registratie & aanvullingen in Beleid Zwangeren Werken met gevaarlijke stoffen : geef voorlichting en instructie Carcinogenen en mutagenen : jaarlijks voorlichting & instructie Reprotoxische stoffen : informeer proactief alle medewerkers Houd adequaat toezicht RI&E Gevaarlijke Stoffen Register Gevaarlijke Stoffen Aanvullend Register CMR Stoffen Beleid zwangeren en reprotoxische stoffen Registratie van werknemers die werken met Carcinogene en Mutagene stoffen Eerste opzet PAGO Gevaarlijke Stoffen : het PMO Advies PAGO rapportages oranje : bedrijfsarts dia nr 9 dia nr 10 Van H-zinnen naar doelorgaan / effect Voorbeeld gevaarlijke stoffen register met 200 producten dia nr 11 dia nr 12 2
H311 H312 H314 H315 H317 H318 H319 H331 H332 H334 H336 H340 H341 H350 H351 H360 H361 Unieke H-zinnen bij de 200 producten in het Register Gevaarlijke Stoffen dia nr 13 Code Van toepassing op doelorgaan/effect H311 Acute dermale toxiciteit, gevarencategorie 3 H312 Acute dermale toxiciteit, gevarencategorie 4 H314 Huidcorrosie / -irritatie, gevarencategorie 1A 1B & 1C H315 Huidcorrosie / -irritatie, gevarencategorie 2 H317 Huidsensibilisatie, gevarencategorie 1 H318 Ernstig oogletsel / oogirritatie, gevarencategorie 1 H319 Ernstig oogletsel / oogirritatie, gevarencategorie 2A H331 Acute toxiciteit bij inademing, gevarencategorie 3 H332 Acute toxiciteit bij inademing, gevarencategorie 4 H334 Sensibilisatie van de luchtwegen, gevarencategorie 1 H336 Specifieke doelorgaan-toxiciteit bij eenmalige blootstelling, gevarencategorie 3, narcotische werking PAGO H361 Gevaarlijke Voortplantingstoxiciteit, Stoffen juni 2018 gevarencategorie 2 huid ogen luchtwegen neurologische effecten H340 Mutageniteit in geslachtscellen, gevarencategorie 1A en 1B genetische schade H341 Mutageniteit in geslachtscellen, gevarencategorie 2 verbod zwangeren H350 Kankerverwekkendheid, gevarencategorie 1A en 1B H351 Kankerverwekkendheid, gevarencategorie 2 H360 Voortplantingstoxiciteit, gevarencategorie 1A en 1B carcinogeniteit reprotoxiciteit dia nr 14 Gevaarlijke stoffen register fabriek met 160 producten R-zin korte omschrijving doelorgaan / effect 20 schadelijk bij inademing 23 giftig bij inademing 37 irriterend ademhalingswegen luchtweg 65 longschade na inslikken longen 21 schadelijk voor huid 24 giftig bij aanraking met huid 43 sensibiliserend voor huid 66 herhaalde blootstelling gebarsten huid huid 38 irriterend voor huid 34 veroorzaakt brandwonden 22 schadelijk bij opname door mond afhankelijk van de toxische eigenschappen 25 giftig bij opname door mond van de stof 36 irriterend voor ogen 41 ernstig oogletsel ogen 40 carcinogeen carcinogeniteit dia nr 15 PAGO Gevaarlijke 67 dampen Stoffen juni kunnen 2018 slaperigheid veroorzaken centraal zenuwstelsel dia nr 16 Van doelorganen / effecten naar PMO-opzet Doelorgaan huid PMO opzet Vragenlijst uit Richtlijn Contacteczeem: Preventie en Behandeling Fotografie Plakproeven RAST dia nr 17 dia nr 18 3
Doelorgaan luchtwegen PMO opzet Anamnese Vragenlijst NVAB Astma en COPD Bloedonderzoek: bloedbeeld/eosinofilie totaal IGE/ specifiek IGE spirometrie piekflowmetingen Effect mutageniteit PMO opzet Arbeidsgezondheidskundig spreekuur (zie ook PMO opzet bij reprotoxiciteit) Voor zwangeren en werknemers tijdens lactatie verboden arbeid te verrichten waarbij zij aan mutagenen kunnen worden blootgesteld Bronchiale hyperreactiviteit, Alfa-1-antitrypsine, huidtesten, RAST, ELISA dia nr 19 dia nr 20 Effect carcinogeniteit PMO opzet Effect reprotoxiciteit PMO opzet Arbeidsgezondheidskundig spreekuur Terughoudendheid bij screenend onderzoek naar kanker Uitzonderingen blaaskanker : cytologie urine leukemie : bloedbeeld huidkanker/ actinische keratose : huidinspectie NVAB Richtlijn Kanker en Werk voor het handelen van de bedrijfsarts bij behoud van en terugkeer naar werk Aanvullende diagnostiek Preventie consult NVAB Richtlijn Zwangerschap, Postpartumperiode en Werk Preconceptie Indicatie Lijst (PIL) Multidisciplinaire samenwerkingsafspraken College perinatal zorg ( CPZ) 2017 Bij concrete blootstelling of bij cluster van miskramen kan specialistisch onderzoek geïndiceerd zijn dia nr 21 dia nr 22 Doelorgaan nieren PMO opzet Anamnese Bloeddruk Bloedonderzoek: nierfunctie; Creatinine Ureum Urine: albuminurie Samenwerking BA met AH is essentieel onderlinge samenhang van RI&E, blootstellingsregisters en PMO/PAGO : dienen voor AH en BA helder te zijn uitkomsten van PMO/PAGO beoordelen door BA en AH BA en AH adviseren samen aan werkgever Werkgever dient dit te faciliteren dia nr 23 dia nr 24 4
Samenwerking BA met AH is essentieel Stellingen Er dient nog enige bijscholingen genoten te worden Meer dan 3000 doden per jaar maakt dat hazard based benadering nodig is Kind kan de was doen! dia nr 25 dia nr 26 Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen is te vinden op : https://wwwarbeidshygienenl/- uploads/files/insite/20180511-addendum-leidraadpmo-gevaarlijke-stoffen-definitiefpdf en op : https://wwwnvab-onlinenl/richtlijnen-enkennisdocumenten/procedurele-leidraden/leidraadpmo dia nr 27 5