548 Plaatsingslijst van stukken betreffende de UnieNzv/Unie voor Christelijk Onderwijs Fusie in 2004 van de Unie voor Christelijk Onderwijs (1879) en de Nederlandsche Zondagsschool Vereeniging (1865). (1880-2005) Samengesteld door W. Koekkoek HDC Protestantse Erfgoed Collectie Bibliotheek Vrije Universiteit Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam Collectie nummer: 548 December 2017
Inleiding Geschiedenis * Ruim 290 jaar geschiedenis UnieNzv is het resultaat van een fusie in 2004 van de Unie voor Christelijk Onderwijs (1879) en de Nederlandsche Zondagsschool Vereeniging (1865). Van NZV naar Kwintessens De Nederlandse Zondagsschool Vereeniging heeft een geschiedenis van meer dan 150 jaar. Maatschappelijk engagement en christelijke inspiratie zijn steeds de drijfveren geweest. De organisatie is ontstaan om de zondagsscholen te ondersteunen die in het midden van de 19e eeuw op allerlei plaatsen in het land werden opgericht. In die tijd was er nog geen leerplicht. Op het platteland werkten kinderen mee op de boerenbedrijven, en in de stad gingen ze al vroeg naar de fabriek. Op zondag vingen dominees en vrijwilligers de kinderen op, leerden ze lezen en schrijven, vertelden bijbelverhalen en werkten mee aan hun opvoeding. Deze zondagsscholen waren een krachtige manier om aan de ene kant de kinderen betere kansen te geven en aan de andere kant vanuit sociaal-christelijke inspiratie een concrete maatschappelijke bijdrage te leveren. Later, toen alle kinderen overdag naar school gingen, concentreerde de NZV zich op geloofsopvoeding binnen de kerken. Vanuit de Amsterdamse Jordaan, aan de voet van de Westerkerk, is decennialang materiaal ontwikkeld en werden cursussen en trainingen georganiseerd. Honderden vrijwilligers volgden er bijbelstudie en vertelcursussen. In de jaren zestig en zeventig werd materiaalontwikkeling belangrijker dan het cursuswerk. Ook voor scholen werd lesmateriaal ontwikkeld. Die ontwikkeling is doorgezet. In de afgelopen vijftien jaar is de organisatie uitgegroeid tot een professionele educatieve uitgeverij, voor kerk en school, voor alle richtingen in het onderwijs (RK, PC Openbaar). De uitgaven hebben betrekking op levensbeschouwing, sociaal emotionele ontwikkeling en burgerschap. Naast de ontwikkeling van de uitgeverij is steeds gezocht naar aanvullende manieren om iets te betekenen voor kinderen. Er werden bijvoorbeeld acties gehouden voor educatieve projecten in het buitenland. Zo is de samenwerking met de Unie ontstaan. De fusie met de Unie maakt het mogelijk dat de NZV weer op meerdere manieren aan haar doelstelling kan werken, en zich tegelijkertijd verder kan ontwikkelen als educatief uitgever op het gebied van levensbeschouwing, sociaal emotionele ontwikkeling en burgerschap. Van Unie naar Edukans * Tekst van https://www.unienzv.nl/organisatie/geschiedenis/ geraadpleegd december 2017 2
De Unie voor Christelijk Onderwijs is in 1879 opgericht onder de naam Unie Een school met den Bijbel en staat sindsdien voor het bevorderen van christelijk geïnspireerd onderwijs. In de beginjaren heeft de Unie een belangrijke rol gespeeld bij het ontstaan en de ontwikkeling van christelijk onderwijs. Maar het bereiken van een bepaald onderwijsstelsel was nooit een doel op zichzelf. Van meet af aan werd het werk van de Unie gevoed door het christelijk-sociaal gedachtegoed. Het ging erom christelijk geïnspireerd onderwijs aan kinderen mogelijk te maken. Toen christelijke scholen werden opgericht, stimuleerde de Unie de identiteitsontwikkeling van het bijzonder onderwijs. In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw drong daarnaast het besef door dat in andere landen en werelddelen nog veel te verbeteren was in het onderwijs. Zo werd de Unie niet alleen actief in Nederland, maar ook in het buitenland. De alom bekende Uniecollecte werd in die periode voor het eerst besteed aan onderwijsprojecten in het buitenland. Daardoor nam de collecte voor de tweede keer in de geschiedenis een grote vlucht. De afgelopen jaren zijn de initiatieven van de Unie verder ontwikkeld en geprofessionaliseerd. Naast de buitenlandprojecten werd steeds meer aandacht besteed aan bewustwording van leerlingen in Nederland van de situatie van leeftijdgenoten in ontwikkelingslanden. Hiervoor zijn scholenacties ontwikkeld, waarbij leerlingen in Nederland in actie komen voor het onderwijs in ontwikkelingslanden. Deze specifieke en succesvolle aanpak kreeg een eigen naam: Edukans. Naast de inzet voor het buitenland zette de Unie zich in voor identiteit van christelijk geïnspireerd onderwijs. De Unie zorgde ervoor dat scholen gestimuleerd werden in hun pedagogische en levensbeschouwelijke identiteit, door bijvoorbeeld studiedagen, Startdagen en door de publicaties van boeken en tijdschriften. De afgelopen periode ontstond de behoefte om dit werk in Nederland een duidelijker gezicht te geven. Sommige activiteiten werden voortgezet met partners in het onderwijsveld. Eén van die partners was de NZV. Zo is de samenwerking met de NZV begonnen. De fusie met de NZV maakt van de Unie een organisatie die met Edukans een duidelijke aanpak in onderwijs en ontwikkelingssamenwerking heeft, en met Kwintessens een duidelijke ondersteuning biedt aan het onderwijs in Nederland. 3
Plaatsingslijst 1-17 Overleggroep Indonesië Christelijk Onderwijs-correspondentie, 1975-1991 17 pakken 1 1988 10 1982 2 1987 11 1981 3 1986 12 1980 4 1991 13 1979 5 1990 14 1978 6 1989 15 1977 7 1985 16 1976 8 1984 17 1975 9 1983 18-23 MPKK (Indonesië) Conferenties, 1987-1992 6 pakken 18 1989 21 1990-1992 (deel 1) 19 1990 22 1989 20 1987 23 1990-1992 (deel 2) 24 De Unie een School met den Bijbel Jaarverslag 1888-1892 en 1894-1903 16 delen 25-28 De Unie een School met den Bijbel Jaarverslag, 1904-1940 37 delen 25 1904-1914 27 1928-1934 26 1915-1927 28 1935-1940 29-32 Raad van Beheer, notulen, 1968-1996 4 pakken 29 29-08-1968 tot 13-11-1973 30 13-02-1974 tot 06-11-1979 31 26-02-1980 tot 20-11-1984 32 05-02-1985 tot 11-12-1996 33-34 Raad van Advies Buitenland, Notulen 33 23-06-1969 tot 01-10-1984 34 01-05-1969 tot 28-04-1979 35-36 Unie School en Evangelie, Raad van Beheer, stukken 35 1989-1991 36 1992-juni 1993 4
37-41 Unie School en Evangelie, Eeuwfeest 1978-1979 5 pakken 37 Correspondentie 1978 38 Correspondentie 1978-1979 39 Publicaties (intern en extern) 40 Correspondentie, 1979 41 Stukken Werkgroep/financieel, 1979 42-43 De Unie een School met de Bijbel, Jaarverslag 1947-1949, 1951-1968 21 delen 43-45 De Unie een School met de Bijbel, Jaarboek Christelijk Ond, 1947-1969 23 delen 34 1947-1957 11 boekjes 44 1958-1966 9 boekjes 45 1967-1969 3 boekjes 46 50 Verwijderd 51-53 K. de Jong Ozn, correspondentie, 1983-1984 3 pakken 51 okt 1983-dec 1983 52 jan 1982-nov 1984 53 nov 1981-okt 1983 54 Verwijderd 55-58 Unie School en Evangelie, Accountantsrapporten, 1968-1978 5 pakken 55 1978-1983 56 1984-1987 57 1968, 1970-1973 58 1974-1977 59 Unie School en Evangelie, offerte actie 100 jaar School en Evangelie 60-65 Unie School en Evangelie, notulen Dagelijks Bestuur, 1969-1989 6 pakken 60 14-05-1969 tot 25-10-1972 61 29-11-1972 tot 28-09-1976 62 16-11-1976 tot 14-09-1982 63 12-10-1982 tot 23-23-1983 64 10-01-1984 tot 09-12-1987 65 10-01-1988 tot 13-12-1989 66 Unie School en Evangelie, campagnematerialen 1982-1988 5
67 Unie School en Evangelie, correspondentie werkgroep Godsdienst- Pedagogiek 1982-1988 68 Unie School en Evangelie, correspondentie met Stichting Godsdienst En Opvoeding 1987-1989 69-70 Unie School en Evangelie, correspondentie, 1984-1989. 69 1984-1986 70 1987-1989 71 Unie School en Evangelie, stukken statutenwijziging 1979 72-73 Unie School en Evangelie, div. correspondentie en administratie, 1985-1987 72 1985-1986 73 1987 74-77 Unie School en Evangelie, Raad van Advies Buitenland, notulen en stukken, 1968-1994 4 pakken 74 1968-1970 76 1974-1983 75 1970-1974 77 1983-1994 78 Unie voor Christelijk Onderwijs, projectenboekjes 1992-2001 79 Unie voor Christelijk Onderwijs, projectenboekje en actiemateriaal 1986-1991 80 Unie voor Christelijk Onderwijs, projectenboekjes 1979-1984 81 Unie voor Christelijk Onderwijs, projectenlijsten/werkschriften 1982-1991 82 84 Verwijderd 85-92 Unie voor Christelijk Onderwijs, Overleggroep Christelijk Onderwijs Indonesie, div stukken, 1991-1999 8 pakken 85 okt 1991-sep 1992 86 okt 1992-jun 1993 87 nov 1993-dec 1994 88 1995-1997 89 1997-1998 90 1999 6
91 1991-1994 92 1994-1995 93 Unie voor Christelijk Onderwijs, Overleggroep Christelijk Onderwijs Indonesie, div verslagen en correspondentie 1994-1998 94 Unie voor Christelijk Onderwijs, Werkgroep Christelijk Onderwijs Indonesie MPPK 1996-1997 95 Unie voor Christelijk Onderwijs, MPPK, financiele stukken 1998-2000; 2005 96 Unie voor Christelijk Onderwijs, MPPK, div correspondentie 1999-2000 97 Unie voor Christelijk Onderwijs, MPPK, div evaluaties en congres stukken 1990-1992 12 delen 98 [Gedenkboek bij het vijftig-jarig bestaan van de unie Een school met den Bijbel, door J.C. Rullmann, De Unie Een School met den Bijbel ( s-gravenhage), 1928 en In het honderdste jaar. Gedenkboek Stichting Unie School en Evangelie 1879-1979. door C. Rijnsdorp, Stichting Unie School en Evangelie, 1979] Verwijderd. 99 De Unie een School met den Bijbel, bestuursverslagen 1892-1922 1 deel 100 Unie School en Evangelie, documentatiemap 1969-1970 101 Unie School en Evangelie, memorabilia en foto s 1900-1990 102 Unie School en Evangelie, memorabilia 1910-1925 103 Unie School en Evangelie, financien en giften archief mevr. Ridderbos 104 De Unie een School met den Bijbel, div correspondentie bestuur Dhr Edskes 1950 105 113 Verwijderd 7
114 Unie School en Evangelie, notulen dagelijks bestuurs Vergadering, jan 1990-dec 1991 115 Unie School en Evangelie, notulen dagelijks bestuurs Vergadering, jan 1992-mei 1992 Unie voor Christelijk Onderwijs, notulen bestuursvergadering Juli 1992-dec 1993 116-119 Unie voor Christelijk Onderwijs, notulen bestuursvergadering, 1994-2001 4 pakken 116 jan 1994-dec 1995 117 Januari 1996-nov 1997 118 Jan 1998-nov 1999 119 Jan 2000-dec 2001 120 Unie School en Evangelie, notulen raad van beheer, Feb 1986- sep 1990 121 Unie voor Christelijk Onderwijs, notulen raad van beheer / Unieraad Sep 1992 -dec 1997 122 Unie voor Christelijk Onderwijs, notulen Unieraad, mrt 1998- juni 2000 123 Unie Een School met den Bijbel, Presentielijsten 1880-1954 124 Unie Een School met den Bijbel, Onderzoek 1894 (financien) 125 Unie Een School met den Bijbel, Ontvangsten en Uitgaven, 1881-1885 1 deel 126 Unie Een School met den Bijbel, Bestuurscorrespondentie 1941 127 Unie Een School met den Bijbel, Uniecollecte 1958 1 deel 128 Unie een School met den Bijbel, notulen Algemene vergadering, 8 april 1947 129 Unie een School met den Bijbel, Bestuurscorrespondentie 1958-1968 8
130 Unie School en Evangelie, correspondentie mevr. Ridderbos, 1970-1974 131-132 Unie School en Evangelie, correspondentie betr. conflict Wilhelminaschool Kerkrade, 1984-1986 131 jun 1984-juni 1985 132 1984-1986 9