Verkennend bodem- en waterbodemonderzoek

Verkennend bodem- en waterbodemonderzoek Hoge Boezem van de Overwaard te Alblasserwaard efinitief Waterschap Rivierenland Grontmij Nederland B.V. Rotterdam, september 25 GM-6852, revisie

Verantwoording Titel : Verkennend bodem- en waterbodemonderzoek Subtitel : Hoge Boezem van de Overwaard te Alblasserwaard Projectnummer : PN 343637 Referentienummer : GM-6852 Revisie : atum : september 25 Auteur(s) : mevr. ir. M.A. Storm-angeveld E-mail adres : maaike.storm-langeveld@grontmij.nl Gecontroleerd door : de heer P.B.A.M. van Aalst Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : de heer drs. E.J. Kuik Paraaf goedgekeurd : b/a Contact : Grontmij Nederland B.V. K.P. v.d. Mandelelaan 4-43 362 MB Rotterdam Postbus 438 36 AJ Rotterdam T +3 88 8 66 www.grontmij.nl GM-6852, revisie Pagina 2 van 3

Inhoudsopgave Inleiding... 5. Algemeen... 5.2 Aanleiding en doelstelling... 5.3 Kwaliteitsborging en onafhankelijkheid... 5.4 Opbouw van het rapport... 6 2 Vooronderzoek... 7 2. Algemeen... 7 2.2 Geraadpleegde bronnen... 7 2.3 Terreinsituatie... 7 2.4 Resultaten terreininspectie... 9 2.5 Resultaten vooronderzoek... 9 2.5. Gegevens ontvangen van de opdrachtgever... 9 2.5.2 Resultaat uitgevoerd vooronderzoek (Grontmij, 25)... 2.6 Bodemkwaliteitskaart... 4 2.7 Opstelling onderzoekshypothese en onderzoeksstrategie... 4 3 Veld- en laboratoriumwerkzaamheden... 5 3. Veldonderzoek... 5 3.2 aboratoriumonderzoek... 6 3.3 Afwijkingen van en aanvullingen op de onderzoeksstrategie... 7 4 Resultaten veldonderzoek... 8 4. Bodemopbouw... 8 4.2 Zintuiglijke waarnemingen... 8 4.3 Monsterselectie... 9 5 Resultaten laboratoriumonderzoek... 22 5. Analyseresultaten... 22 5.2 Toetsingskader... 22 5.2. Mate van bodemverontreiniging... 22 5.2.2 Toepassing van grond... 22 5.3 Overschrijdingen... 23 6 Evaluatie... 28 6. Inleiding... 28 6.2 Milieuhygiënische kwaliteit van de bodem... 28 6.3 Conclusies en aanbevelingen... 29 GM-6852, revisie Pagina 3 van 3

Inhoudsopgave (vervolg) Bijlage : Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Topografische ligging onderzoekslocatie Situatie met boringen en slibsteken Boorprofielen en verklaringsblad Analysecertificaten Toetsingsresultaten Bijlage 6: Toetsingskader bodemkwaliteit Bijlage 7: Kwaliteitsborging Grontmij GM-6852, revisie Pagina 4 van 3

Inleiding. Algemeen In opdracht van het Waterschap Rivierenland heeft Grontmij Nederland B.V. een verkennend (water)bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van de Hoge Boezem van de Overwaard te Alblasserwaard. Het verkennend bodemonderzoek is gebaseerd op de NEN 574, Bodem andbodem - Strategie voor het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek Onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem, uitgegeven door het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) januari 29. Het verkennend waterbodemonderzoek is uitgevoerd conform de NEN 572, Bodem Waterbodem - Strategie voor het uitvoeren van verkennend onderzoek Onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit van de waterbodem en baggerspecie, uitgegeven door het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) november 29. e regionale ligging van de onderzoekslocatie (de te onderzoeken watergangen S, S2, S3, S4, S5, S6, S7 en S8, de te onderzoeken landbodem en de te onderzoeken grond onder de verharding van de Tiendweg) is aangegeven in bijlage. Een detailoverzicht van de locatie is weergegeven in bijlage 2..2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding voor het uitvoeren van het verkennend (water)bodemonderzoek zijn de geplande herinrichtingswerkzaamheden en kadeverbeteringsmaatregelen van het plangebied. Het betreft werkzaamheden aan de Tiendweg, de Molenkade Overwaard en de watergangen S, S2, S3, S4, S5, S6, S7 en S8 gelegen ter plaatse van de Hoge Boezem van de Overwaard. Bij de herinrichtingswerkzaamheden en kadeverbeteringsmaatregelen komt mogelijk grond en slib vrij. In verband met de voorgenomen ontwikkelingen is inzicht in de milieuhygiënische kwaliteit van de (vrijkomende) (water)bodem noodzakelijk. oel van het onderzoek is het vaststellen van de milieuhygiënische bodemkwaliteit van de onderzoekslocatie. Het verkennend bodemonderzoek is een steekproef en is niet bedoeld om de exacte aard en omvang van een eventuele verontreiniging aan te geven..3 Kwaliteitsborging en onafhankelijkheid Grontmij wil met haar producten en diensten zo goed mogelijk aan de behoeften, doelstellingen en eisen van haar opdrachtgevers voldoen. e wijze waarop de kwaliteit van de door Grontmij uitgevoerde onderzoeken en gegeven adviezen wordt gewaarborgd, is vermeld in bijlage 7. Grontmij Nederland B.V. verklaart hierbij dat zij, de NV waar Grontmij Nederland B.V. deel van uitmaakt, en haar onderaannemers geen belang hebben bij de uitkomsten van het bodemonderzoek. Het onderzoek is derhalve volgens de eisen uit het Besluit bodemkwaliteit onafhankelijk uitgevoerd. Volgens het Besluit bodemkwaliteit dient onderzoek uitgevoerd te worden volgens, door de SIKB, vastgestelde beoordelingsrichtlijnen. In de rapportage wordt expliciet vermeld welke werkzaamheden zijn uitgevoerd onder de beoordelingsrichtlijnen en onderliggende protocollen. Tevens is opgenomen op welke punten eventueel is afgeweken van de protocollen en wat de mogelijke consequenties zijn van de afwijkingen. Bodemonderzoek wordt in beginsel steekproefsgewijs uitgevoerd. Ondanks het feit dat Grontmij Nederland B.V. bij de uitvoering van deze werkzaamheden aansluit bij landelijke kwaliteitsrichtlijnen en regelgeving, maakt het steekproefsgewijze karakter van het onderzoek het niet mogelijk om garanties af te geven ten aanzien van een eventueel beschreven verontreinigingsituatie. GM-6852, revisie Pagina 5 van 3

Inleiding Grontmij Nederland B.V. accepteert dan ook geen aansprakelijkheid ten aanzien van mogelijke beslissingen die de opdrachtgever of derden naar aanleiding van het door Grontmij Nederland B.V. uitgevoerde bodemonderzoek nemen..4 Opbouw van het rapport In het voorliggende rapport komen de volgende aspecten aan de orde: de resultaten van het vooronderzoek (hoofdstuk 2); de uitgevoerde veld- en laboratoriumwerkzaamheden (hoofdstuk 3); de resultaten van het veldonderzoek (hoofdstuk 4); de resultaten van het laboratoriumonderzoek (hoofdstuk 5); een evaluatie van de onderzoeksresultaten, toetsing van de gekozen onderzoekshypothese en conclusies en aanbevelingen (hoofdstuk 6). e bijbehorende tekeningen, boorprofielen en analysecertificaten zijn als bijlage opgenomen. GM-6852, revisie Pagina 6 van 3

2 Vooronderzoek 2. Algemeen In dit hoofdstuk worden de resultaten van het vooronderzoek besproken. it resulteert in een hypothese over de mate van verdachtheid ten aanzien van (water)bodemverontreiniging op de locatie. Het (beperkte) vooronderzoek is uitgevoerd gebaseerd op de NEN 577 en de NEN 5725 met uitzondering van de financieel/juridische aspecten. Eveneens is geen onderzoek verricht naar archeologische waarden of niet gesprongen explosieven binnen de onderzoekslocatie. e resultaten van het vooronderzoek zijn in de onderstaande paragrafen weergegeven. Voor het vooronderzoek van het waterbodemgedeelte wordt daarnaast verwezen naar de rapportage uit 24 (zie paragraaf 2.5.). 2.2 Geraadpleegde bronnen Bij het verzamelen van de historische gegevens zijn verschillende bronnen geraadpleegd. In onderstaande tabel is vermeld welke bronnen hiervoor zijn gebruikt en of bij de geraadpleegde bronnen informatie beschikbaar was over de onderzoekslocatie en de omliggende percelen. In paragraaf 2.5 en 2.6 zijn de resultaten van het vooronderzoek toegelicht. Tabel 2.: Overzicht geraadpleegde bronnen tijdens vooronderzoek Bron Korte toelichting Internet www.bodemloket.nl Voor toelichting zie paragraaf 2.5 www.dotkadata.com (luchtfoto s) Voor toelichting zie paragraaf 2.5 Gemeente / Omgevingsdienst Bodemarchief Voor toelichting zie paragraaf 2.5 Bodemkwaliteitskaart Voor toelichting zie paragraaf 2.6 2.3 Terreinsituatie Het onderzoeksgebied (zie bijlage ) is grotendeels in gebruik als kade (Boezemkade, Tiendweg en Molenkade Overwaard), boezem, aan- en afvoerende watergangen en poldersloten. e te onderzoeken watergangen zijn gelegen ten noorden van Alblasserdam, ten oosten van Ridderkerk en ten westen van ekkerkerk ter plaatse van de Hoge Boezem van de Overwaard. e lengte van het te onderzoeken waterbodemtraject is circa 3,6 kilometer. e ligging van de Hoge Boezem is weergegeven in figuur 2.. e Hoge Boezem betreft een tijdelijk retentiebekken met een open verbinding met de rivier (bron: Vooronderzoek Niebeek Milieumanagement BV d.d. 29 november 23). e te onderzoeken landbodem is gelegen aan de Molenkade Overwaard (zie bijlage ) direct aan de zuid- en zuidwestzijde van de Hoge Boezem van de Overwaard. e lengte van het te onderzoeken landbodemtraject is circa 3,2 kilometer. aarnaast wordt de grond onder verharding van de Tiendweg, gelegen tussen de betonnen brug bij de gemeentegrens van Nieuw-ekkerland en de Boezemkade, onderzocht. In figuur 2.2 is de onderzoekslocatie grond onder verharding van de Tiendweg weergegeven. GM-6852, revisie Pagina 7 van 3

Vooronderzoek Figuur 2.: Topografische ligging Hoge Boezem van de Overwaard (bron Google Maps). Figuur 2.2: igging onderzoekslocatie grond onder verharding Tiendweg in rood weergegeven (bron Google Maps). GM-6852, revisie Pagina 8 van 3

Vooronderzoek 2.4 Resultaten terreininspectie Grond onder verharding Tiendweg e terreininspectie ter plaatse van de Tiendweg is uitgevoerd op 2 mei 25 door de heer Arjan Ellmann van VCMI. Er zijn tijdens de terreininspectie geen bijzonderheden waargenomen, behalve dat er asfalt en een funderingslaag aanwezig is. andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Op 4, 7 en 8 augustus 25 is de terreininspectie uitgevoerd door de heren E. de Graaf en.t. Soeting van Het Veldwerkbureau. Er zijn tijdens de terreininspectie ter plaatse van de landbodem twee schuren aangetroffen met asbest platen dak, welke weergegeven zijn op bijlage 2. Nabij deze twee schuren zijn boringen gesitueerd en is het maaiveld bekeken. Er is een varkensweide met een stapel autobanden aangetroffen. Waterbodem watergangen S tot en met S4 e terreininspectie ter plaatse van watergangen S tot en met S4 is op 8 en 9 mei 25 uitgevoerd door de heer W. van Hemert van Het Veldwerkbureau. Ten noorden van watergang S4 is de omgeving recentelijk met zand opgehoogd en derhalve een deel van de watergang recentelijk gedempt met zand. Waterbodem watergangen S5 tot en met S8 e terreininspectie ter plaatse van watergangen S5 tot en met S8 is op 3 en 4 augustus 25 uitgevoerd door de heer E. de Graaf van Het Veldwerkbureau. Ter plaatse van watergang S6 is de dijkbekleding zichtbaar. Ter plaatse van watergang S8 is een doorlaat aanwezig. 2.5 Resultaten vooronderzoek 2.5. Gegevens ontvangen van de opdrachtgever Onderstaand wordt de door Grontmij van Waterschap Rivierenland (hierna te noemen WSR) ontvangen informatie weergegeven. Bij het opstellen van onze aanbieding zijn onderstaande documenten door WSR ter beschikking gesteld. Voor dit vooronderzoek hebben wij gebruik van hetgeen beschreven staat in:. Uitvraag_Planstudie Integrale kadeverbetering Molenkade_Grontmij.pdf; 2. Vraagspecificatie Planstudie en integraal Projectplan Waterwet HBO - Gebiedsgerichte aanpak veiligheid, waterkwaliteit en natuur in de Hoge Boezem van de Overwaard (Alblasserwaard), maart 25; 3. Nota van inlichtingen Planstudie HBO.pdf. 4. Rapport Waterbodemonderzoek ter plaatse van het Achterwaterschap en de Hoge Boezem vaststellen van de mogelijkheden voor hergburik vrijkomend sediment, voorberiding baggerwerkzaamheden age Boezem van de Overwaard, Royal Haskoning HV, juni 24. Bij de uitvraag aangeleverde documenten is in document 4 een NEN 577 vooronderzoek uitgevoerd. In dit vooronderzoek worden de bekende bodemgegevens weergegeven. eze zijn afkomstig uit de bronnen van de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid en het nationale Bodemloket. Uit deze rapportage blijkt het volgende: de boven- en ondergrond is geclassificeerd als Achtergrondwaarde en de locatie heeft de bodemfunctie landbouw/natuur (Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid); GM-6852, revisie Pagina 9 van 3

Vooronderzoek er zijn geen locaties: die verontreinigd zijn of locaties waar historische activiteiten hebben plaatsgevonden die kunnen hebben gezorgd voor een bodemverontreiniging (Bodemloket); waar olietanks aanwezig zijn (Bodemloket); waar slootdempingen hebben plaatsgevonden (Bodemloket); met deelgebieden waar riooloverstorten of calamiteiten bekend zijn (WSR); met specifieke puntbronnen. Wel wordt indien noodzakelijk water uit de ek ingelaten en is sprake van een tijdelijk retentiebekken; waar sterk verontreinigd slib in de hoofdwatergang aanwezig is (verkennend waterbodemonderzoek WSR). Opgemerkt wordt dat dit document niet beschikbaar is gesteld aan Grontmij; Er geen verdenkingen op aanwezigheid van asbest zijn; Het watergangen betreft welke in 366 gegraven zijn; e locatie is (grotendeels) gelegen in een waterbeschermingsgebied. aarnaast betreft de locatie een boringsvrije zone. Mogelijk beïnvloeding van de kwaliteit vindt plaats door (retentie)water uit het Achterwaterschap, danwel gebiedsvreemd water uit de ek. Omdat het omliggende gebied conform OZHZ voor zowel boven- als ondergrond als Achtergrondwaarde wordt beoordeeld en de aanleiding van het onderzoek hergebruik in het gebied zelf is, wordt een licht onderzoeksinspanning voldoende geacht. 2.5.2 Resultaat uitgevoerd vooronderzoek (Grontmij, 25) Voor het onderhavig plangebied heeft Grontmij een update van eerder beschreven vooronderzoek (zie vorige paragraaf) uitgevoerd. e resultaten worden onderstaand weergegeven. Bodemloket Op de website www.bodemloket.nl geeft de overheid inzicht in maatregelen die de afgelopen jaren zijn getroffen om de bodemkwaliteit van de omgeving in kaart te brengen (bodemonderzoek) of te herstellen (bodemsanering). Ook laat het Bodemloket zien waar vroeger (bedrijfs-) activiteiten hebben plaatsgevonden die extra aandacht verdienen. Mogelijk moet op deze locaties in de toekomst nog een bodemonderzoek plaatsvinden als de aard van de activiteit daar aanleiding toe geeft. Voor het onderzoeksgebied Hoge Boezem van de Overwaard zijn in het nationale Bodemloket (www.bodemloket.nl) tot een afstand van circa 5 meter gerekend vanaf de boezem de beschikbare gegevens bekeken. GM-6852, revisie Pagina van 3

Vooronderzoek Figuur 2.3: Overzicht onderzoeksgebied Hoge Boezem van de Overwaard in het nationale Bodemloket (www.bodemloket.nl, d.d. september 25) Figuur 2.4: etailoverzicht noordwestelijk deel onderzoeksgebied Hoge Boezem van de Overwaard in het nationale Bodemloket (www.bodemloket.nl, d.d. september 25). Geen gegevens ter plaatse van huidige onderzoekslocatie bekend. GM-6852, revisie Pagina van 3

Vooronderzoek 2 3/ 4 5 6/ 7 9 8 Figuur 2.5: etailoverzicht noordoostelijk deel onderzoeksgebied Hoge Boezem van de Overwaard in het nationale Bodemloket (www.bodemloket.nl, d.d. september 25). Figuur 2.6: etailoverzicht zuidoostelijk deel onderzoeksgebied Hoge Boezem van de Overwaard in het nationale Bodemloket (www.bodemloket.nl, d.d. september 25) GM-6852, revisie Pagina 2 van 3

Vooronderzoek Figuur 2.7: etailoverzicht zuidwestelijk deel onderzoeksgebied Hoge Boezem van de Overwaard in het nationale Bodemloket (www.bodemloket.nl, d.d. september 25). Geen gegevens ter plaatse van huidige onderzoekslocatie bekend. In figuur 2.4 tot en met 2.7 zijn in en nabij het onderzoeksgebied nummers toegevoegd aan de (onderzoeks)locaties waar bodeminformatie van bekend is. it wordt onderstaand nader toegelicht. Ter plaatse van de blauwe stip {} wordt in Bodemloket aangegeven dat hier sprake is van een demping welke niet gespecificeerd is. it geldt eveneens voor de blauwe stippen rondom de punten 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8. Opgemerkt wordt dat in de figuren 2.3 tot en met 2.7 blauwe stippen worden gehanteerd in het Bodemloket. Het weergeven van deze punten betekent echter niet dat er sprake is van puntverontreinigingen. Vooralsnog is bij deze punten niet duidelijk of zij in het plangebied gelegen zijn, of er überhaupt sprake is van verontreinigingen, dan wel wat de invloed op de bodemkwaliteit in het plangebied is. Uit onderhavig onderzoek moet blijken of eventuele verontreinigingen invloed hebben (gehad) op het huidige onderzoeksgebied. Grondverzet is hier op basis van de bodemkwaliteitskaart niet zondermeer mogelijk. Er zijn ter plaatse van ekdijk 466 (ten zuiden van de Bakwetering) te Nieuw-ekkerland {9, bruine vlak onder het vlak met nummer} diverse bodemonderzoeken door CSO in 26 uitgevoerd (historisch, verkennend en nader onderzoek. Er is sprake van een demping en ophooglaag met puin en/of bouw- en sloopafval. In 29 is door CSO een saneringsplan opgesteld. Onduidelijk is of deze sanering inmiddels is uitgevoerd. Er is op 3 oktober 2 een beschikking ernstig, geen spoed afgegeven (kenmerk PZH-2-532284). Op 2 november 24 is een melding ingetrokken. e vervolgstatus op bodemloket is opstellen saneringsplan. eze locatie ligt nabij de huidig te onderzoeken watergangen S en S2 en de Tiendweg. Echter is niet duidelijk op basis van de bodemloketgegevens of het ernstig geval, geen spoed ter plaatse van huidig te onderzoeken onderzoeksgebied gelegen is. Mogelijk zijn de watergangen S en S2 hierdoor beïnvloed. Uit onderhavig onderzoek moet blijken of eventuele verontreinigingen invloed hebben (gehad) op het huidige onderzoeksgebied. GM-6852, revisie Pagina 3 van 3

Vooronderzoek Er is op maart 29 een verkennend onderzoek NEN 574 uitgevoerd door Adcim (kemerk adcim/26.33). In het Bodemloket wordt aangegeven dat de locatie voldoende is onderzocht. 2.6 Bodemkwaliteitskaart Op basis van de Bodemkwaliteitskaarten blijkt dat de boven- en ondergrond is ingedeeld in de bodemkwaliteitsklasse Achtergrondwaarde. e locatie is verder gelegen in een boringsvrije zone en een waterbeschermingsgebied. e locatie is gelegen nabij een waterwingebied (http://www.geosolutions.nl/sites/ozhz/, d.d. september 25). Uit de bodemkwaliteitskaarten blijkt dat grondverzet in het plangebied mogelijk is. Bij toepassing van grond mag de bestaande bodemkwaliteit Achtergrondwaarde niet verslechteren en moet deze kwaliteitsklasse worden toegepast. e bodemfunctie van het gebied is andbouw/ Natuur. Verdachte locaties, zoals bijvoorbeeld (sloot)dempingen, zijn bij het gebruik van de bodemkwaliteitskaart uitgesloten. 2.7 Opstelling onderzoekshypothese en onderzoeksstrategie Conform de aanpak van de NEN 574 dient, op basis van de resultaten van het vooronderzoek, een onderzoekshypothese te worden vastgesteld. Hierbij wordt de onderzoekslocatie zo nodig onderverdeeld in deellocaties. Per (deel)locatie moet een onderzoekshypothese worden opgesteld, op basis waarvan de onderzoeksstrategie wordt bepaald. e hypothese geeft het volgende aan: of de bodem naar verwachting wel of niet verontreinigd is; de aard van de verontreinigende stoffen; de plaats van voorkomen van de verontreinigende stoffen; of de stoffen worden verwacht in grond en/of grondwater. Het waterbodemonderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen uit de NEN 572. In tabel 2.2 is de bijbehorende onderzoekshypothese en onderzoeksstrategie weergegeven. Tabel 2.2: te onderscheiden deellocaties met onderzoeksstrategie eellocatie engte (m) Verdacht/ Onverdacht Aard verwachte stoffen Plaats van voorkomen Onderzoeksstrategie andbodem Grond onder verharding Tiendweg 55 onverdacht nvt nvt Maatwerk 2 andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard 3.2 onverdacht nvt nvt ONV Waterbodem 3 Waterbodem watergangen S tot en met S4 2. onverdacht nvt nvt O 4 Waterbodem watergangen S5 tot en met S8.6 onverdacht nvt nvt ON ONV Onverdacht O ON Overig water, lintvormig, lichte onderzoeksinspanning Overig water, lintvormig, normale onderzoeksinspanning Opgemerkt wordt dat de gehanteerde onderzoeksstrategie (NEN 574) niet geschikt is om de eventuele aanwezigheid van asbest in de bodem aan te tonen. Onderzoek naar asbest in de grond dient plaats te vinden conform de NEN 577. Uit het vooronderzoek is gebleken dat de locatie over het algemeen onverdacht is met betrekking tot asbest. Opgemerkt wordt dat bij de uitvoering van het veldwerk aandacht is besteed aan het eventueel zintuiglijk voorkomen van asbest op en in de bodem. Ter plaatse van de landbodem zijn twee schuren aangetroffen met asbest platen dak. Bij deze schuurtjes zijn boringen geplaatst (boring 2 en boring 9) en is het maaiveld geïnspecteerd. Er is een varkensweide met een stapel autobanden aangetroffen. Nabij de stapel autobanden is eveneens een boring (boring 26) geplaatst. In hoofdstuk 3 is de onderzoekstrategie (boringen, slibsteken en analyses) uitgewerkt in de vorm van een onderzoeksinspanning (veldwerk en laboratorium). GM-6852, revisie Pagina 4 van 3

3 Veld- en laboratoriumwerkzaamheden 3. Veldonderzoek Het veldonderzoek is verricht onder procescertificaat SIKB BR 2 (versie 5, 2 december 23) en de protocollen 2 en 28. e namen van de uitvoerende persoonlijk erkende veldwerkers zijn opgenomen bij de profielbeschrijvingen in bijlage 3. Grond onder verharding Tiendweg Het veldwerk is uitgevoerd door de heer Arjan Ellmann van VCMI op 2 mei 25 en heeft bestaan uit de volgende werkzaamheden: het uitvoeren van een visuele terreininspectie. Mede aan de hand hiervan is de plaats van de boringen bepaald. Ten behoeve van het verhardingsonderzoek zijn vier boringen, verdeeld over de Tiendweg, tot meter onder bovenzijde verharding uitgevoerd. e Rcoördinaten zijn per boring opgenomen in de boorstaat in bijlage 3; het uitvoeren van in totaal 4 handboringen onder het asfalt en funderingsmateriaal; het zintuiglijk beoordelen van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal op bodemkundige eigenschappen en op eventueel aanwezige verontreinigingskenmerken, inclusief eventuele asbestverdachte materialen; het nemen van monsters van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal. e monstertrajecten zijn weergegeven aan de rechterzijde van de boorprofielen in bijlage 3. andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Het veldwerk is uitgevoerd door de heren E. de Graaf en.t. Soeting van Het Veldwerkbureau op 4, 7 en 8 augustus 25 en heeft bestaan uit de volgende werkzaamheden: het uitvoeren van een visuele terreininspectie. Mede aan de hand hiervan is de plaats van de boringen bepaald; het uitvoeren van in totaal 3 handboringen; het zintuiglijk beoordelen van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal op bodemkundige eigenschappen en op eventueel aanwezige verontreinigingskenmerken, inclusief eventuele asbestverdachte materialen; het nemen van monsters van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal. e monstertrajecten zijn weergegeven aan de rechterzijde van de boorprofielen in bijlage 3. Waterbodem watergangen S tot en met S4 Het veldwerk is uitgevoerd door de heer W. van Hemert van Het Veldwerkbureau op 8 en 9 mei 25 en heeft bestaan uit de volgende werkzaamheden: het uitvoeren van een visuele terreininspectie. Mede aan de hand hiervan is de plaats van de boringen bepaald; het uitvoeren van in totaal 4 slibsteken; het bepalen van de slibdikte; het zintuiglijk beoordelen van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal op bodemkundige eigenschappen en op eventueel aanwezige verontreinigingskenmerken, inclusief eventuele asbestverdachte materialen; het nemen van monsters van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal. e monstertrajecten zijn weergegeven aan de rechterzijde van de boorprofielen in bijlage 3. GM-6852, revisie Pagina 5 van 3

Veld- en laboratoriumwerkzaamheden Waterbodem watergangen S5 tot en met S8 Het veldwerk is uitgevoerd door de heer E. de Graaf van Het Veldwerkbureau op 3 en 4 augustus 25 en heeft bestaan uit de volgende werkzaamheden: het uitvoeren van een visuele terreininspectie. Mede aan de hand hiervan is de plaats van de boringen bepaald; het uitvoeren van in totaal 4 slibsteken; het bepalen van de slibdikte; het zintuiglijk beoordelen van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal op bodemkundige eigenschappen en op eventueel aanwezige verontreinigingskenmerken, inclusief eventuele asbestverdachte materialen; het nemen van monsters van het bij de boringen vrijkomende bodemmateriaal. e monstertrajecten zijn weergegeven aan de rechterzijde van de boorprofielen in bijlage 3. In tabel 3. zijn de uitgevoerde boringen en slibsteken weergegeven. Bijlage 2 geeft een overzicht van de situering van de verrichte boringen en slibsteken. Opgemerkt wordt dat de boringen ter plaatse van de Tiendweg niet op de tekening zijn weergegeven. e R-coördinaten van de boringen uitgevoerd in het kader van het verhardingsonderzoek zijn opgenomen in de boorstaat in bijlage 3. 3.2 aboratoriumonderzoek e geselecteerde grond(meng)- en waterbodemmonsters zijn in het door RvA geaccrediteerde laboratorium van Acontrol aboratories geanalyseerd. Menging van de grondmonsters heeft plaatsgevonden in het laboratorium. e analyses zijn uitgevoerd conform de protocollen die vallen onder het accreditatieschema van de AS 3 richtlijn. Een overzicht van het aantal en van de verrichte laboratoriumanalyses is weergegeven in tabel 3.. Tabel 3.: Overzicht veld- en laboratoriumonderzoek eellocatie Onderzoeksstrategie Aantal boringen en slibsteken Aantal en soort analyses,5 m mv 2, m mv 3, m -mv slibsteken Grond Waterbodem andbodem Grond onder verharding Tiendweg andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Waterbodem Waterbodem watergangen S tot en met S4 Waterbodem watergangen S5 tot en met S8 Maatwerk 4 7x NENg ONV 2 4 6 7x NENg O 4 4x C2+ ON 4 4x C2+ NENg droge stof, lutum, organische stof, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK van VROM), polychloorbifenylen (PCB 7 van VROM) en minerale olie (GC), conform AS 3 C2+ droge stof, organische stof, lutum, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK van VROM), polychloorbifenylen (PCB 7 van VROM), conform AS 3 en aanvullend geanalyseerd op ijzer, sulfaat, totaal fosfor, stikstofgehalte volgens Kjeldahl en een volledige zeefkromme Voor de toegepaste methoden bij het laboratoriumonderzoek wordt verwezen naar bijlage 4. GM-6852, revisie Pagina 6 van 3

Veld- en laboratoriumwerkzaamheden 3.3 Afwijkingen van en aanvullingen op de onderzoeksstrategie In afwijking op de NEN 574 is, gezien het doel van het onderzoek (bepaling milieuhygiënische kwaliteit vrijkomende grond en waterbodem), de kwaliteit van het grondwater niet bepaald. In aanvulling op de onderzoeksstrategie zijn conform de NEN 574 een aantal boringen dieper doorgezet (tot,5 meter in de zintuiglijk schone laag). aarnaast zijn in verband met het aantreffen van zintuiglijke verontreinigingskenmerken conform de NEN 574 de verdachte (water)bodemlagen aanvullend geanalyseerd. GM-6852, revisie Pagina 7 van 3

Resultaten veldonderzoek 4 Resultaten veldonderzoek 4. Bodemopbouw e resultaten van de bodemkundige beoordeling van de boringen zijn in bijlage 3 in de vorm van boorprofielen weergegeven. Op basis van deze boorprofielen kan de bodemopbouw per onderdeel als volgt worden beschreven. Grond onder verharding Tiendweg Onder de verhardingslaag tot circa,9 à,5 m -mv (is maximale boordiepte) bevindt zich over het algemeen veen. aarnaast is plaatselijk sterk siltige klei net onder de verhardingslaag aangetroffen. Vanaf circa,9 m -mv tot,5 m mv is bij sommige boringen zandige klei aanwezig. andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Vanaf maaiveld tot circa,8 à 3, m -mv (is maximale boordiepte) bevindt zich klei, met daaronder veen. Plaatselijk is een zandlaag in de ondergrond aangetroffen. Waterbodem watergangen S tot en met S4 Ter plaatse van de onderzochte waterbodem geldt dat de dikte van de sliblaag varieert tussen circa 5 en 9 cm. e onderliggende vaste bodem bestaat over het algemeen uit veen en plaatselijk uit klei of zand. Waterbodem watergangen S5 tot en met S8 Ter plaatse van de onderzochte waterbodem geldt dat de dikte van de sliblaag varieert tussen 5 cm en 2 cm. e onderliggende vaste bodem bestaat over het algemeen uit veen en plaatselijk uit klei of zand. 4.2 Zintuiglijke waarnemingen Tijdens de boorwerkzaamheden zijn zintuiglijk kenmerken waargenomen die kunnen duiden op de aanwezigheid van verontreinigende stoffen. eze waarnemingen zijn weergegeven in onderstaande tabellen. Bij de boringen die niet in de tabellen zijn vermeld, zijn zintuiglijk geen verontreinigingskenmerken waargenomen. Opgemerkt wordt dat in het opgeboorde bodemmateriaal geen asbestverdacht materiaal is waargenomen. Grond onder verharding Tiendweg Tabel 4.A: Zintuiglijk waargenomen verontreinigingskenmerken grond onder verharding Tiendweg Boringnummer Maximale iepte Grondsoort Zintuiglijke waarneming boordiepte (m -mv) (m -mv) 4,5, -,4 Fundering (geen grond) matig slakhoudend, zwak asfalthoudend, sterk lavaliethoudend GM-6852, revisie Pagina 8 van 3

Resultaten veldonderzoek andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Tabel 4.B: Zintuiglijk waargenomen verontreinigingskenmerken landbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Boringnummer Maximale boordiepte (m -mv) iepte (m -mv) Grondsoort 2 3,,2-2,4 Klei resten slib Zintuiglijke waarneming 6 3,, -,5 Klei zwak baksteenhoudend, 2% bijmenging,5 -, Zand resten baksteen, resten beton, < % bijmenging 7 2,, -,5 Klei sterk baksteenhoudend, zwak asfalthoudend,5 -,9 Klei resten baksteen, resten asfalt,5, -,5 Klei matig baksteenhoudend 2,5, -,5 Klei sporen sintels 4,, -,4 Klei zwak slakhoudend, sintels 6,, -,5 Klei zwak sintelhoudend, zwak baksteenhoudend 7 2,,6 -,3 Klei resten slakken 8,5, -,3 Klei resten sintels, resten baksteen 2,5, -,3 Klei resten baksteen 2,5, -,3 Klei zwak baksteenhoudend, resten sintels 23,5,3 -,5 Klei zwak slakhoudend 24 3,,6 -,8 Klei resten slakken,8 -,4 Klei zwak slakhoudend,4 -,6 Klei resten slakken 25,5, -,5 Klei sporen baksteen 27 2,,6 -,3 Klei resten kolen, sporen baksteen 29,5, -,5 Klei resten kolen 3 2,, -,2 Klei resten baksteen,2 -,8 Klei matig sintelhoudend, zwak baksteenhoudend, 8% bijmenging Ter plaatse van het maaiveld en de bodem van boringen 2 en 9 nabij de schuurtjes met asbest daken is geen asbestverdacht materiaal waargenomen. Waterbodem watergangen S tot en met S4 Tabel 4.C: Zintuiglijk waargenomen verontreinigingskenmerken waterbodem watergangen S tot en met S4 Boringnummer Maximale boordiepte (m -mv) iepte (m -mv) Grondsoort Zintuiglijke waarneming S4-3,9,7 -, Zand resten slib, resten klinkers Waterbodem watergangen S5 tot en met S8 Er zijn geen zintuiglijke verontreinigingskenmerken ter plaatse van de waterbodem van watergangen S5 tot en met S8 waargenomen, anders dan slib. 4.3 Monsterselectie e selectie van de te analyseren grondmonsters, zoals genoemd in 3.2, heeft plaatsgevonden op basis van de in de voorgaande paragrafen genoemde resultaten van het veldonderzoek. e monsters zijn dusdanig geselecteerd dat, na uitvoering van de analyses, een zo representatief mogelijk beeld verkregen wordt van de milieuhygiënische kwaliteit van boven- en ondergrond en van de verdachte lagen. e samenstelling van de geselecteerde (meng)monsters is weergegeven in de volgende tabellen en meer gedetailleerd weergegeven in bijlage 4. GM-6852, revisie Pagina 9 van 3

Resultaten veldonderzoek Grond onder verharding Tiendweg Tabel 4.2A: Monsterselectie grond onder verharding Tiendweg Monster Monstertraject Boringnummers Analysepakket Motivatie (m -mv) (),2 -,7 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit kleilaag onder asfalt +2+3,5 -,5, 2, 3 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit veenlaag onder verharding 2(3),2 -,5 2 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit kleilaag in ondergrond 4(), -,4 4 NENg Indicatieve bepaling milieuhygiënische kwaliteit bodemvreemde laag (matig slakhoudend, zwak asfalthoudend) 4(2),4 -,9 4 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit sterk kleiige veenlaag onder verharding 4(3),9 -,4 4 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit kleilaag in ondergrond NENg droge stof, lutum, organische stof, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK van VROM), polychloorbifenylen (PCB 7 van VROM) en minerale olie (GC), conform AS 3 andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Tabel 4.2B: Monsterselectie landbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Monster Monstertraject Boringnummers Analysepakket Motivatie (m -mv) 2+5+8++3, -,5 2, 5, 8,, 3 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zintuiglijk schone bovengrond 5+7+2+23, -,5 5, 7, 2, 23 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zintuiglijk schone bovengrond 22+24+27+3+3, -,5 22, 24, 27, 3, 3 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zintuiglijk schone bovengrond 7(), -,5 7 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit sterk baksteenhoudende, zwak asfalthoudende bovengrond 2(), -,5 2 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit bovengrond met sporen sintels 4(), -,4 4 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zwak slak- en sintelhoudende bovengrond 6+8+2, -,5 6, 8, 2 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zwak sintel- en baksteenhoudende bovengrond 29(), -,5 29 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit bovengrond met resten kolen 6+7++3+4,8-2, 6, 7,, 3, 4 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zintuiglijk schone ondergrond 9+24,3-2, 9, 24 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zintuiglijk schone ondergrond 27+3,8-2, 27, 3 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zintuiglijk schone ondergrond 6(2),5 -, 6 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit ondergrond met resten baksteen en resten beton 7(3+4),6 -,3 7 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit ondergrond met resten slakken 24(4+5),8 -,4 24 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zwak slakhoudende ondergrond 27(3+4),6 -,3 27 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit ondergrond met resten kolen en sporen baksteen 3(2+3),2 -,8 3 NENg Bepaling milieuhygiënische kwaliteit matig sintelhoudende en zwak baksteenhoudende ondergrond NENg droge stof, lutum, organische stof, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK van VROM), polychloorbifenylen (PCB 7 van VROM) en minerale olie (GC), conform AS 3 GM-6852, revisie Pagina 2 van 3

Resultaten veldonderzoek Waterbodem watergangen S tot en met S4 Tabel 4.2C: Monsterselectie waterbodem watergangen S tot en met S4 Monster Monstertraject Boringnummers Analysepakket Motivatie (m -mv) MMS-SIB,5 -,2 S-, S-2, S- 3, S-4, S-5, C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S S-6, S-7, S- 8, S-9, S- MMS2-SIB,3 -, S2-, S2-2, S2-3, S2-4, S2-5, C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S2 S2-6, S2-7, S2-8, S2-9, S2- MMS3-SIB, -, S3-, S3-2, S3-3, S3-4, S3-5, C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S3 S3-6, S3-7, S3-8, S3-9, S3- MMS4-SIB,2 -,2 S4-, S4-2, S4-3, S4-4, S4-5, C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S4 S4-6, S4-7, S4-8, S4-9, S4- MMS4-ZANKINKERSIB,7 -, S4-3 C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit zandlaag met resten klinkers en resten slib tussen de sliblagen in watergang S4 C2+ droge stof, organische stof, lutum, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK van VROM), polychloorbifenylen (PCB 7 van VROM), conform AS 3 en aanvullend geanalyseerd op ijzer, sulfaat, totaal fosfor, stikstofgehalte volgens Kjeldahl en een volledige zeefkromme Waterbodem watergangen S5 tot en met S8 Tabel 4.2: Monsterselectie waterbodem watergangen S5 tot en met S8 Monster Monstertraject Boringnummers Analysepakket Motivatie (m -mv) MMS5-SIB,45 -,3 S5-, S5-2, S5-3, S5-4, S5-5, C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S5 S5-6, S5-7, S5-8, S5-9, S5- MMS6-SIB,3 -,2 S6-, S6-2, S6-3, S6-4, S6-5, C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S6 S6-6, S6-7, S6-8, S6-9, S6- MMS7-SIB,2 -,7 S7-, S7-2, S7-3, S7-4, S7-5, C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S7 S7-6, S7-7, S7-8, S7-9, S7- MMS8-SIB,3 -,9 S8-, S8-2, S8-3, S8-4, S8-5, S8-6, S8-7, S8-8, S8-9, S8- C2+ Bepaling milieuhygiënische kwaliteit slib watergang S8 C2+ droge stof, organische stof, lutum, barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK van VROM), polychloorbifenylen (PCB 7 van VROM), conform AS 3 en aanvullend geanalyseerd op ijzer, sulfaat, totaal fosfor, stikstofgehalte volgens Kjeldahl en een volledige zeefkromme GM-6852, revisie Pagina 2 van 3

5 Resultaten laboratoriumonderzoek 5. Analyseresultaten e analysecertificaten van Acontrol aboratories met de resultaten van het laboratoriumonderzoek en een toelichting op de toegepaste analysemethoden zijn weergegeven in bijlage 4. Het is mogelijk om de originaliteit van deze certificaten te controleren door via de website van Acontrol aboratories (www.alcontrol.nl) het rapportnummer te raadplegen en daarbij de unieke code, vermeld op de certificaten, in te vullen. 5.2 Toetsingskader 5.2. Mate van bodemverontreiniging Voor de bepaling of en in welke mate bodemverontreiniging aanwezig is, zijn toetsingswaarden opgenomen in de Circulaire bodemsanering 23. e analyseresultaten zijn getoetst aan de toetsingswaarden in deze circulaire met behulp van het toetsingsinstrument BoToVa, zoals beschikbaar gesteld door het Rijk. Het toetsingsresultaat van de BoToVa-toets (T2 Beoordeling kwaliteit grond volgens Wbb en de T3 Beoordeling kwaliteit grondwater volgens Wbb ) is in bijlage 5 weergegeven. Een toelichting op het toetsingskader en de toetsingswaarden is opgenomen in bijlage 6 bij dit rapport. e toetsing is uitgevoerd in het toetsingsprogramma van het laboratorium dat de analyses heeft uitgevoerd. e volgende toetsingswaarden worden onderscheiden voor grond: AW: Achtergrondwaarde, het gehalte in onbelaste natuurgebieden en landbouwgronden; T: Tussenwaarde, het gemiddelde van de Achtergrondwaarde en de Interventiewaarde, criterium voor nader onderzoek; I: Interventiewaarde, het gehalte waarboven ernstige vermindering optreedt van de functionele eigenschappen van de bodem. 5.2.2 Toepassing van grond Voor de toepassing van grond en bagger op landbodem geldt vanaf juli 28 het toetsingskader op basis van het Besluit bodemkwaliteit. In de bijbehorende Regeling bodemkwaliteit zijn normen opgenomen waaraan de kwaliteit van toe te passen grond of bagger of de kwaliteit van de ontvangende bodem kan worden getoetst. e analyseresultaten zijn met behulp van het toetsingsinstrument BoToVa (T, Beoordeling kwaliteit grond en bagger bij toepassing op of in de bodem; T2, Beoordeling kwaliteit ontvangende landbodem ) getoetst aan de toetsingswaarden van de Regeling bodemkwaliteit. Het toetsingsresultaat is weergegeven in bijlage 5. Een toelichting op het toetsingskader is opgenomen in bijlage 6 bij dit rapport en daarbij zijn tevens de toetsingswaarden voor de bodemtypen opgenomen. Binnen het Besluit bodemkwaliteit worden bij grondverzet de volgende toetsingswaarden onderscheiden binnen het generieke beleid: AW: Achtergrondwaarde, het gehalte in onbelaste natuurgebieden en landbouwgronden; MWw: Maximale Waarde wonen, het maximale gehalte waarbij de bodemkwaliteit duurzaam geschikt is voor de bodemfunctieklasse wonen; MWi: Maximale Waarde industrie, het maximale gehalte waarbij de bodemkwaliteit duurzaam geschikt is voor de bodemfunctieklasse industrie. GM-6852, revisie Pagina 22 van 3

Resultaten laboratoriumonderzoek 5.3 Overschrijdingen Uit de toetsing van de gemeten waarden in bijlage 5 blijkt dat in een aantal van de onderzochte monsters gehalten boven de toetsingswaarden zijn aangetoond. eze overschrijdingen zijn weergegeven in de tabellen 5. en 5.2 (grond) en 5.3 (waterbodem). Grond onder verharding Tiendweg Tabel 5.A: Overschrijdingen van de toetsingswaarden grondmonsters (Circulaire bodemsanering) grond onder verharding Tiendweg Monster Monstertraject (m -mv) Boringnummers > AW > T > I (),2 -,7 (,2 -,7) - - - +2+3,5 -,5 (,7 -,2) 2 (,5 -,9) 2 (,9 -,2) 3 (,5 -,) 3 (, -,5) Molybdeen - - 2(3),2 -,5 2 (,2 -,5) - - - 4(), -,4 4 (, -,4) Kobalt Nikkel Koper Molybdeen Cadmium 4(2),4 -,9 4 (,4 -,9) - - - 4(3),9 -,4 4 (,9 -,4) - - - > AW : overschrijding van de achtergrondwaarde > T : overschrijding van de tussenwaarde > I : overschrijding van de interventiewaarde - : geen overschrijding Tabel 5.2A: Overschrijdingen van de toetsingswaarden grondmonsters (Besluit bodemkwaliteit) grond onder verharding Tiendweg Monster Monstertraject (m -mv) ood Boringnummers > AW > MWw > MWi Oordeel* Oordeel** (),2 -,7 (,2 -,7) - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde +2+3,5 -,5 (,7 -,2) 2 (,5 -,9) 2 (,9 -,2) 3 (,5 -,) 3 (, -,5) Zink Molybdeen - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde 2(3),2 -,5 2 (,2 -,5) - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde 4(), -,4 4 (, -,4) Koper Molybdeen Kobalt Nikkel Cadmium ood Zink Niet Toepasbaar Niet Toepasbaar 4(2),4 -,9 4 (,4 -,9) - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde 4(3),9 -,4 4 (,9 -,4) - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde > AW : overschrijding van de Achtergrondwaarde > MWw : overschrijding van de Maximale waarde Wonen > MWi : overschrijding van de Maximale waarde Industrie - : geen overschrijding * : het betreft hier het oordeel voor ontvangende bodem (T) ** : het betreft hier het oordeel voor toepassing op landbodem (T2) GM-6852, revisie Pagina 23 van 3

Resultaten laboratoriumonderzoek andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Tabel 5.B: Overschrijdingen van de toetsingswaarden grondmonsters (Circulaire bodemsanering) landbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Monster Monstertraject (m -mv) 2+5+8++3, -,5 2 (, -,3) Boringnummers > AW > T > I 5 (, -,5) 8 (, -,5) (, -,4) 3 (, -,2) 5+7+2+23, -,5 5 (, -,5) 7 (, -,3) 2 (, -,3) 23 (, -,3) 22+24+27+3+3, -,5 PCB, Kobalt, Nikkel, Zink, ood, PAK - - - - - Zink, Kwik, ood, PAK - - 7(), -,5 7 (, -,5) ood, PAK, Minerale olie - - 2(), -,5 2 (, -,5) Koper, Zink, Cadmium, ood, PAK 4(), -,4 4 (, -,4) Nikkel, Zink, Cadmium, 6+8+2, -,5 6 (, -,5) 8 (, -,3) 2 (, -,3) Kwik, ood, PAK Nikkel, Zink, Cadmium, Kwik 29(), -,5 29 (, -,5) Zink, Cadmium, 6+7++3+4,8-2, 6 (,5-2,) 7 (,4 -,7) (,9 -,3) 3 (, -,6) 4 (,8 -,) 9+24,3-2, 9 (,3 -,8) 24 (,6-2,) 27+3,8-2, 27 (,3 -,8) 27 (,8-2,) 3 (,8 -,3) 3 (,3 -,8) 3 (,8 -,9) Kwik, ood 6(2),5 -, 6 (,5 -,) Zink, Cadmium, 7(3+4),6 -,3 7 (,6 -,) 7 (, -,3) 24(4+5),8 -,4 24 (,8 -,3) 24 (,3 -,4) 27(3+4),6 -,3 27 (,6 -,) 27 (, -,3) 3(2+3),2 -,8 3 (,2 -,7) 3 (,7 -,8) > AW : overschrijding van de achtergrondwaarde > T : overschrijding van de tussenwaarde > I : overschrijding van de interventiewaarde - : geen overschrijding - - Koper - PAK - - - - - - - - - - - Kwik, ood, PAK - - - - - Nikkel - - Nikkel, Zink, Cadmium, Kwik, ood, PAK Kobalt, Nikkel, Koper, Zink, Cadmium, Kwik, ood - - - - ood GM-6852, revisie Pagina 24 van 3

Resultaten laboratoriumonderzoek Tabel 5.2B: Overschrijdingen van de toetsingswaarden grondmonsters (Besluit bodemkwaliteit) landbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Monster Monstertraject (m -mv) 2+5+8++3, -,5 2 (, -,3) Boringnummers > AW > MWw > MWi Oordeel* Oordeel* 5 (, -,5) 8 (, -,5) (, -,4) 3 (, -,2) 5+7+2+23, -,5 5 (, -,5) 7 (, -,3) 2 (, -,3) 23 (, -,3) 22+24+27+3+3, -,5 Kobalt, Zink, Zink, ood, PAK - - Klasse wonen Klasse wonen Kwik, ood, PAK PCB, Nikkel 7(), -,5 7 (, -,5) ood PAK Minerale 2(), -,5 2 (, -,5) Zink, Cadmium, ood, PAK 4(), -,4 4 (, -,4) Nikkel, Cadmium, 6+8+2, -,5 6 (, -,5) 8 (, -,3) 2 (, -,3) Kwik, PAK Cadmium, Kwik 29(), -,5 29 (, -,5) Zink, Cadmium, 6+7++3+4,8-2, 6 (,5-2,) 7 (,4 -,7) (,9 -,3) 3 (, -,6) 4 (,8 -,) 9+24,3-2, 9 (,3 -,8) 24 (,6-2,) 27+3,8-2, 27 (,3 -,8) 27 (,8-2,) 3 (,8 -,3) 3 (,3 -,8) 3 (,8 -,9) Kwik, ood 6(2),5 -, 6 (,5 -,) Cadmium, Kwik, 7(3+4),6 -,3 7 (,6 -,) 7 (, -,3) 24(4+5),8 -,4 24 (,8 -,3) 24 (,3 -,4) 27(3+4),6 -,3 27 (,6 -,) 27 (, -,3) 3(2+3),2 -,8 3 (,2 -,7) 3 (,7 -,8) > AW : overschrijding van de Achtergrondwaarde > MWw : overschrijding van de Maximale waarde Wonen - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde - Klasse industrie Klasse industrie olie Niet Toepasbaar Niet Toepasbaar Koper - Klasse wonen Klasse industrie Koper, Zink, ood Nikkel, Zink, PAK - Klasse industrie Klasse industrie ood Niet Toepasbaar Niet Toepasbaar - - Klasse wonen Klasse wonen ood, PAK - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Zink - Klasse wonen Klasse industrie Nikkel, Cadmium, Kwik, ood, PAK Kobalt, Koper, Cadmium, Kwik, ood > MWi : overschrijding van de Maximale waarde Industrie - : geen overschrijding * : het betreft hier het oordeel voor ontvangende bodem (T) ** : het betreft hier het oordeel voor toepassing op landbodem (T2) - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde - Nikkel - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Zink - Klasse wonen Klasse industrie Nikkel, Zink - Klasse wonen Klasse industrie GM-6852, revisie Pagina 25 van 3

Resultaten laboratoriumonderzoek Waterbodem watergangen S tot en met S4 Tabel 5.2C: Overschrijdingen van de toetsingswaarden waterbodemmonsters (Besluit bodemkwaliteit) Monster Monstertraject (m -mv) MMS-SIB,5 -,2 S- (,7 -,2) Boringnummers > AW > MWw > MWi Oordeel* Oordeel** Oordeel*** S-2 (,65 -,5) S-3 (,7 -,2) S-4 (,5 -,) S-5 (,6 -,) S-6 (,7 -,2) S-7 (,7 -,2) S-8 (,6 -,) S-9 (,6 -,) S- (,5 -,) MMS2-SIB,3 -, S2- (,6 -,) S2-2 (,5 -,) S2-3 (,3 -,8) S2-4 (,45 -,95) S2-5 (,4 -,9) S2-6 (,4 -,9) S2-7 (,45 -,95) S2-8 (,5 -,) S2-9 (,5 -,) S2- (,55 -,) MMS3-SIB, -, S3- (,4 -,9) S3-2 (,4 -,9) S3-3 (, -,3) S3-4 (,2 -,35) S3-5 (,5 -,4) S3-6 (,5 -,3) S3-7 (,5 -,35) S3-8 (,2 -,4) S3-9 (,6 -,) S3- (,5 -,9) MMS4-SIB,2 -,2 S4- (,7 -,2) waarde MMS4- ZANKIN- KERSIB S4-2 (,2 -,25) S4-3 (,3 -,7) S4-4 (,3 -,35) S4-5 (,4 -,75) S4-6 (,4 -,9) S4-7 (,6 -,) S4-8 (,6 -,) S4-9 (,2 -,25) S4- (,6 -,) Kobalt, Koper, Kwik, ood, PAK Chroom, Nikkel, Zink - Klasse industrie > AW : overschrijding van de Achtergrondwaarde > MWw : overschrijding van de Maximale waarde Wonen > MWi : overschrijding van de Maximale waarde Industrie - : geen overschrijding * : het betreft hier het oordeel voor ontvangende bodem/ toepassen op landbodem (T) ** : het betreft hier het oordeel voor toepassing in een oppervlaktewaterlichaam (T3) *** : het betreft hier het oordeel voor verspreidbaarheid op aangrenzend perceel (T5) Zink, PAK - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Kwik, PAK - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Nikkel, Zink - - Achtergrondwaarde Achtergrond- Klasse B,7 -, S4-3 (,7 -,) - Nikkel - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Verspreidbaar Verspreidbaar Verspreidbaar Verspreidbaar Verspreidbaar GM-6852, revisie Pagina 26 van 3

Resultaten laboratoriumonderzoek Waterbodem watergangen S5 tot en met S8 Tabel 5.2C: Overschrijdingen van de toetsingswaarden waterbodemmonsters (Besluit bodemkwaliteit) Monster Monstertraject (m -mv) MMS5-SIB,45 -,3 S5- (,65 -,) Boringnummers > AW > MWw > MWi Oordeel* Oordeel** Oordeel*** S5-2 (, -,3) S5-3 (, -,2) S5-4 (,9 -,2) S5-5 (,5 -,9) S5-6 (,45 -,7) S5-7 (,6 -,8) S5-8 (,6 -,8) S5-9 (,5 -,8) S5- (,6 -,9) MMS6-SIB,3 -,2 S6- (,3 -,7) S6-2 (,35 -,8) S6-3 (,35 -,5) S6-4 (,35 -,5) S6-5 (,4 -,85) S6-6 (,35 -,7) S6-7 (,3 -,75) S6-8 (,3 -,6) S6-9 (,4 -,8) S6- (,3 -,2) MMS7-SIB,2 -,7 S7- (,4 -,6) S7-2 (,25 -,75) S7-3 (,25 -,75) S7-4 (,5 -,7) S7-5 (,25 -,75) S7-6 (,2 -,7) S7-7 (,35 -,85) S7-8 (,5 -,4) S7-9 (,35 -,8) S7- (,5 -,5) MMS8-SIB,3 -,9 S8- (,35 -,85) S8-2 (,3 -,8) S8-3 (,3 -,8) S8-4 (,35 -,85) S8-5 (,3 -,8) S8-6 (,4 -,9) S8-7 (,3 -,8) S8-8 (,4 -,9) S8-9 (,3 -,8) S8- (,3 -,8) > AW : overschrijding van de Achtergrondwaarde Cadmium, Kwik, ood Chroom, Koper, Nikkel, PCB, Kwik, ood Zink, Molybdeen, Cadmium, > MWw : overschrijding van de Maximale waarde Wonen Kwik, ood, gamma-hch > MWi : overschrijding van de Maximale waarde Industrie - : geen overschrijding Zink, Cadmium - Klasse industrie - - Klasse * : het betreft hier het oordeel voor ontvangende bodem/ toepassen op landbodem (T) ** : het betreft hier het oordeel voor toepassing in een oppervlaktewaterlichaam (T3) *** : het betreft hier het oordeel voor verspreidbaarheid op aangrenzend perceel (T5) wonen - - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde - - Achtergrondwaarde Achtergrondwaarde Klasse A Klasse B Voor de analyseresultaten van de ijzer, sulfaat, totaal fosfor, stikstofgehalte volgens Kjeldahl en de volledige zeefkromme wordt verwezen naar bijlage 4. Op basis van de resultaten van het veld- en laboratoriumonderzoek wordt de milieuhygiënische kwaliteit van de (water)bodem besproken in hoofdstuk 6. Verspreidbaar Verspreidbaar Verspreidbaar Verspreidbaar GM-6852, revisie Pagina 27 van 3

Evaluatie 6 Evaluatie 6. Inleiding In dit hoofdstuk vindt de integratie plaats van de resultaten van het veld- en laboratoriumonderzoek. Op basis hiervan is de milieuhygiënische kwaliteit van de (water)bodem beschreven. 6.2 Milieuhygiënische kwaliteit van de bodem Grond onder verharding Tiendweg Er zijn geen aanwijzingen dat de grond onder de verharding van de Tiendweg beïnvloed is door eventuele naburige dempingen/ stortingen. e grond onder de verharding van de Tiendweg is niet tot licht verontreinigd met molybdeen. e milieuhygiënische kwaliteit van de bodemvreemde laag (matig slakhoudend, zwak asfalthoudend) is sterk verontreinigd met zink en matig verontreinigd met lood en licht verontreinigd met zware metalen. Opgemerkt wordt dat deze laag funderingsmateriaal betreft en niet als bodem wordt beschouwd. e grond onder de bodemvreemde laag is niet verontreinigd met de onderzochte parameters. Indien de grond onder de verharding van de Tiendweg wordt toegepast op landbodem is deze beoordeeld als Achtergrondwaarde en derhalve vrij toepasbaar. e bodemvreemde laag (matig slakhoudend, zwak asfalthoudend) dient echter te worden afgevoerd indien deze vrijkomt. andbodem t.p.v. Molenkade Overwaard Op de onderzoekslocatie zijn in de zwak sintel- en baksteenhoudende bovengrond ter plaatse van boringen 6, 8 en 2 sterke verontreinigingen met lood en matige verontreinigingen met PAK aangetoond. In de zwak slak- en sintelhoudende bovengrond ter plaatse van boring 4 is een matige verontreiniging met koper aangetoond. Verder zijn er lichte verontreinigingen in de boven- en ondergrond met zware metalen en PAK en plaatselijk met minerale olie aangetroffen. e aangetroffen verontreinigingen zijn gerelateerd aan de zintuiglijke bijmengingen. Waterbodem watergangen S tot en met S4 Er zijn over het algemeen visueel geen afwijkingen aangetroffen in de waterbodem (slib en vaste bodem eronder). Er is wel een zandlaag met resten klinkers en resten slib tussen de sliblagen ter plaatse van watergang S4 (slibsteek S4-3) aanwezig, welke separaat is geanalyseerd. e dikte van de sliblaag varieert tussen circa 5 en 9 cm. e onderliggende vaste bodem bestaat over het algemeen uit veen en plaatselijk uit klei of zand. oor middel van het uitgevoerde waterbodemonderzoek is inzicht verkregen in de milieuhygienische kwaliteit van de sliblaag in watergangen S, S2, S3 en S4 en de zandlaag met resten klinkers en resten slib in watergang S4. e analyseresultaten zijn getoetst aan de normen van het Besluit bodemkwaliteit. Hierbij is onderscheid gemaakt in het verspreiden van bagger op aangrenzend perceel, ontvangende waterbodem/ toepassen van baggerspecie onder water en het toepassen van baggerspecie op landbodem. In tabel 6. zijn de toetsingsresultaten samengevat. GM-6852, revisie Pagina 28 van 3