digitaal Kijktest televisies Je weet niet wat je ziet 58
Consumenten willen een televisie met goede beeldkwaliteit. Maar laat dát nou juist moeilijk te beoordelen zijn in de winkel. Onze experts bekeken daarom 200 tv s met professionele blik. Tekst Irene Joris en Arjen Oving» Natuurlijke huidtinten, vloeiende bewegingen en scherpe beelden waarin elk detail te zien is: uit een enquête onder 800 consumenten blijkt dat ze de beeldkwaliteit van een tv veruit het belangrijkst vinden en minder letten op prijs of design. Helaas is juist de beeldkwaliteit moeilijk te beoordelen als je een nieuwe televisie gaat kopen. Het vergelijken van kleur en contrast tussen tv s is voor een consument in de winkel nauwelijks te doen. Winkeliers stellen vanwege het vele licht deel 1 in de winkel de beeldinstellingen op de speciale winkelmodus. Het beeld is dan extra helder en de kleuren zijn vaak oververzadigd, zodat het beeld de aandacht trekt. Dat werkt prima in de winkel, maar thuis kijkt dit allesbehalve prettig. Gelukkig zijn tv s ook voorzien van een thuismodus, met beeldinstellingen die passen in een huiselijke omgeving en die je zelf kunt aanpassen (zie het kader op pagina 62). Maar ook dan is het lastig de beste instellingen te vinden. Ook worden tv s steeds vaker online gekocht. Dan kun je de beeldkwaliteit natuurlijk niet vooraf zelf beoordelen, tenzij je eerst naar de winkel gaat. De expertblik Wij hebben daarom de beeldkwaliteit van 200 televisies beoordeeld. Daartoe hebben onze experts de tv-toestellen Beeld beoordelen Hoewel in de winkel de beeldkwaliteit met het blote oog lastig te beoordelen is, zijn er toch punten om op te letten. De kijkhoek: die varieert behoorlijk tussen tv s. Bekijk het beeld daarom vanuit verschillende hoeken: hoe eerder het beeld minder helder en kleurrijk wordt, des te kleiner de kijkhoek. Vloeiend beeld: let op of een tv snelle bewegingen in het beeld vloeiend weergeeft; bijvoorbeeld wanneer de camera over een landschap scheert. Als het beeld dan hakkelt en stottert (vaak het best te zien bij de randen van het scherm) is dat een duidelijk minpunt. LCD-LED DOMINEERT Veruit de meeste verkochte tv s zijn lcd s. Plasmatelevisies worden nog wel gemaakt en mondjesmaat verkocht, maar alleen in beeldmaten vanaf 107 cm (42 inch). Dat zijn dan óf dure topmodellen met veel extra mogelijkheden, óf eenvoudige modellen met een groot beeldscherm voor een lage prijs. Bij lcd-televisies hebben toestellen met led-achtergrondverlichting de laatste jaren veel terrein gewonnen. Slechts een paar merken hebben nog lcd-televisies met traditionele ccfl-achtergrondverlichting; een soort tlbuisjes. Dit zijn vaak kleine en goedkope modellen, die wat dikker uitvallen vanwege deze achtergrondverlichting. De slanke topseries zijn allemaal voorzien van de energie zuiniger led s. 59
In Detail SAMSUNG UE40F8000 Testoordeel: 7,7 Prijs: 1600 Geeft prachtige, scherpe beelden met mooie kleuren en goed contrast. Het geluid is gebalanceerd en rijk. Legio mogelijkheden: apps, wifi, 3D, een browser, tweede afstandsbediening, opnamefunctie digitale tv en live-tv pauzeren. Alleen live-tv terugspoelen kan niet. SAMSUNG UE40F6200 Testoordeel: 6,9 Prijs: 550 Deze tv biedt een goede kijkhoek en mooie, scherpe hd-beelden voor een zachte prijs. Bewegende beelden zijn niet helemaal vloeiend. Het geluid is helder en gebalanceerd, al worden lage tonen iets te veel benadrukt. Heeft apps, een browser en wifi. OP ONZE SITE Kijk voor ruim 200 geteste televisies op consumentenbond.nl/ televisies naast elkaar gezet. Elke tv ondergaat tijdens de test een aantal technische beeldmetingen. Zo worden onder andere de kijkhoek, het contrast en de reflecties op het scherm bij elke tv op dezelfde manier gemeten om ze goed te kunnen vergelijken. Het belangrijkst is echter de kijktest, waarbij de experts op elke tv exact dezelfde beelden bekijken: een filmscène met veel bewegingen en donkere delen en een met felle kleuren en veel huidtinten. Bij die scenes zien we grote verschillen tussen de tv s (zie Kijktest hd in de tabel). Vooral de topmodellen van Samsung, Sony en Philips geven mooie, scherpe beelden met natuurlijke kleuren, goed contrast en vloeiende beelden. Alleen de twee tv s met een ruime 8 of hoger voor deze kijktest hd blijken geen probleem te hebben met de kleurweergave en het contrast. Toch kunnen ook tv s met minstens een 6 voor dit aspect voldoen. Onze labexpert: Het beeld is niet perfect, maar de kwaliteit is goed genoeg om prettig tv te kijken. Beeldfouten Tv s met een slecht beeld herken je moeiteloos: er zijn duidelijk verstoringen te zien. Denk aan een sterke kleurzweem, ruis en haperend beeld, legt de expert uit. Ook wie minder oog heeft voor de beeldkwaliteit, zal dit direct opvallen. Gelukkig laten weinig tv s in onze test zo n magere kwaliteit zien. Middelmatige televisies die net onder de 6 scoren voor Kijktest hd, hebben minder last van zulke beeld fouten, maar het beeld is wel slechter dan gemiddeld. Alleen wie niet zwaar tilt aan beeldkwaliteit kan uit de voeten met zo n televisie. Ook geluid telt Na het beeld is de geluidskwaliteit het belangrijkste koopargument. Tv s zijn dit jaar slanker dan ooit. Dat oogt prachtig, maar hoe dunner het toestel, des te kleiner de klankkast en des te slechter het geluid. Toch hebben fabrikanten de geluids kwaliteit weten op te krikken. Met name Philips heeft dit in zijn 7008- en 8008- serie prima op orde. Deze te- deel 2 OLED Sinds september is er een derde schermtype te koop in een volwassen maat: oled. De beeldschermpixels bestaan bij deze tv s uit minuscule led-lampjes. Oled-tv s hebben geen aparte achtergrondverlichting nodig, en dat betekent een stap vooruit in beeldkwaliteit. Oled-tv s hebben een contrastrijker beeld dieper zwart en helderder wit en diepere kleuren dan lcd en plasma. Samsung en LG verkopen inmiddels oled-tv s van 140 cm (55 inch). Wel met een prijskaartje van minimaal 7000. Misschien een optie voor wie geld geen rol speelt en niet kan wachten op nóg mooier beeld. Wij verwachten dat oled de komende jaren in steeds meer tv-toestellen gebruikt gaat worden en voor een schap pelijker prijs. 60
TEST TELEVISIES Merk & Type Richtprijs Testoordeel Kijktest Kijktest hd Technische beeldmetingen Geluidskwaliteit Luistertest Gebruiksgemak Smart-TV Multimediaspeler Opnemen via tv Weging voor Testoordeel 32% 8% 20% 12,5% 7,5% 5% 5% 5% 5% Aansluitingen en tuners Energieverbruik 1. Samsung UE40F8000 1600 7,7 + 8,5 ++ + 7,3 + + ++ + + + 4 102 (40) 2. Samsung UE40F7000 1400 7,5 + 8,3 + + 6,8 + + ++ + + + 4 102 (40) 3. Samsung UE40F6400 800 7,0 + 7,6 + + 6,3 + + + + + + 4 102 (40) 4. Samsung UE40F6500 900 7,0 + 7,5 + 6,0 ++ + + + ++ 4 102 (40) 5. Samsung UE40F6200 550 6,9 + 7,1 + + 7,0 + + + + + + 4 102 (40) 6. Sony 42W805 950 6,8 + 7,6 + 5,4 + + + ++ ++ 4 107 (42) 7. Philips 42PFL7008K 1275 6,8 + 7,7 + + 7,9 + + + + + 4 107 (42) 8. Philips 40PFL8008 1500 6,8 + 7,8 + + 8,1 + + + + 4 102 (40) 9. Sony 40W905A 1500 6,7 + 7,9 + 4,9 + + + ++ 4 102 (40) 10. Samsung UE42F5300* 650 6,6 + 6,6 6,0 + + + + + + 3 107 (42) 11. Philips 42PFL6008K 900 6,6 + 7,2 + + 6,7 + + + + + 4 107 (42) 12. LG 42LA6908 1000 6,6 6,4 + + 7,0 + + ++ + + + 3 107 (42) 13. LG 42LN5404* 450 6,4 6,3 + + 6,7 nvt + nvt ++ 2 107 (42) 14. LG 42LA6208 580 6,4 6,5 + 4,9 + + ++ + + + 3 107 (42) 15. Sony 42W655 600 6,4 + 7,3 5,2 + + + + ++ 2 107 (42) 16. Samsung UE42F5500 580 6,3 6,7 5,3 + + + + + 3 107 (42) 17. LG 42LN577S 580 6,2 6,2 + 5,3 + ++ + + + 3 107 (42) 18. Samsung UE39F5700 650 6,2 6,5 + 5,1 + + + + + 3 99 (39) 19. Panasonic TX-L42DT60E 1500 6,1 6,3 + 4,6 + + + + + 3 107 (42) 20. Sony 40R470* 455 6,0 6,5 5,3 nvt + nvt + 2 102 (40) 21. Panasonic TX-L42FT60E 1150 6,0 6,3 + 4,4 + + + + + 3 107 (42) 22. Toshiba 40M8365DG 900 5,9 + 6,6 + 4,5 + + + ++ 4 102 (40) 23. Panasonic TX-L42E6E 530 5,7 5,3 4,3 + + nvt + ++ 3 107 (42) 24. Philips 40PFL4508 620 5,7 6,0 3,5 ++ + + ++ 3 102 (40) 25. Panasonic TX-L42ET60E 800 5,7 6,4 + 3,8 + + nvt + + 3 107 (42) 26. Panasonic TX-L42B6E* 460 5,5 6,0 3,9 + nvt + nvt + 2 107 (42) 27. Panasonic TX-L39E6E 500 5,5 5,0 4,1 + + nvt + ++ 3 99 (39) 28. Akai AL4008TBK* 450 5,4 7,0 2,5 nvt ++ 2 102 (40) 29. Salora 40LED8100CS* 400 5,1 6,4 -- 2,6 nvt + 2 102 (40) 30. Toshiba 39L2333DG* 425 5,0 6,2-2,8 nvt nvt + 2 99 (39) Beelddiagonaal cm (inch) HDMI-aansluitingen Beste uit de test Beste koop ++ Zeer goed + Goed Redelijk Matig Slecht De prijzen zijn van september. Kijktest hd is een onderdeel van Kijktest. Luistertest is een onderdeel van Geluids - kwaliteit. Alle tv s in de tabel zijn lcd-led en full-hd. De meeste fabrikanten hebben meerdere typen die technisch gelijk zijn, maar een ander design of verkoopkanaal hebben en vaak een andere prijs. De toestellen met een * hebben geen wifi. Bij de Samsung UE42F5300 (nr. 10) is een los aan te schaffen dongel nodig voor wifi. 61
ZELF INSTELLEN levisies hebben een gebalanceerd geluid met goede hoge en lage tonen. De lage tonen klinken zelfs iets te sterk, terwijl die bij veel andere tv s juist wegvallen. Bij een onvoldoende voor geluid klinken de televisies vaak vlak en nasaal, soms zelfs blikkerig. Bij die tv s is het aansluiten van een los audiosysteem of een homecinema set aan te raden. Vervangen Elk jaar worden in Nederland meer dan een miljoen televisies verkocht. De meeste huishoudens hebben hun oude beeldbuis inmiddels vervangen door een platte tv, en ook wat oudere lcd-tv s worden al naar de slaapkamer verbannen. De beeldkwaliteit van tv s is de afgelopen jaren zichtbaar verbeterd. Ze hebben nu ULTRA-HD Wie nu een tv-toestel koopt, hoeft zich geen zorgen te maken of het wel hd-televisie aankan. Bijna alle tv s zijn full-hd, op een paar eenvoudige modellen na die hd-ready zijn. Een full-hd-tv heeft meer beeldpunten dan een hd-readytoestel en biedt dus een gedetailleerder beeld. Inmiddels is er nog een smaak bijgekomen: ultra high definition, kortweg ultra-hd. Waar full-hd-tv s 1920x1080 beeldpunten hebben, telt een ultra-hdtv er 3840x2160. Dat is vier keer zo veel! Eén nadeel: een ultra-hdtv vraagt om beeldmateriaal dat net zo gedetailleerd is. Momenteel heb - ben alleen digitale foto s en enkele films op internet, de zogeheten 4Kfilms, zo n hoge resolutie. Meting van de kijkhoek van het beeldscherm interessante extra mogelijk heden, zoals apps, en zijn ook dunner geworden, waardoor ze minder plek innemen. En niet onbelangrijk: de prijzen zijn gekelderd. Vijf jaar geleden kostten tv s van 102 tot 107 cm gemiddeld bijna 1500, nu nog zo n 800. Ook het energie verbruik is in die periode behoorlijk gedaald. Verbruikten lcd-tv s van 102 tot 107 cm gemiddeld iets meer dan 180 watt in 2008, nu is dat zo n 70 watt. Het kunnen redenen zijn om de wat oudere platte tv te vervangen, ook al werkt die nog prima. deel 3 Uitzendingen in ultra-hd verwachten we de komende jaren niet. Ultra-hd-tv s rekenen het beeldsignaal daarom zelf om naar de hogere resolutie. Dat doen ze goed, maar de beeldkwaliteit is natuurlijk nog beter met echt ultrahd-materiaal. Ultra-hd-tv s zijn alleen in beeldmaten van 140 cm (55 inch) en groter te koop, voor forse prijzen: vanaf 3500. Hup, uit de doos, stekker erin en direct genieten van de nieuwe tv. Het kan, maar dan is de beeldkwaliteit niet op z n best. Het loont om de tijd te nemen voor betere instellingen bij u thuis. Zo doet u dat, stap voor stap. 1. De beeldkwaliteit is met een stilstaand beeld beter te beoordelen. Zet daarom het beeld stil of toon een foto via usb. Kies een scène of foto die u goed kent, met donkere en lichte delen. 2. Doe de verlichting in de kamer aan op hetzelfde niveau als meestal wanneer u tv kijkt. 3. Kies de beeldmodus die u het prettigst vindt, bijvoorbeeld standaard, sport of film. Wij kozen in deze test voor de standaardmodus. 4. Zet via het tv-menu het dynamisch contrast en de dynamische achtergrondverlichting uit. 5. Stel het contrast zo in dat u nog details ziet in zowel de donkere als lichte delen van het beeld. 6. Stel de helderheid in. Let op dat donkere delen niet te licht worden en lichte delen niet te fel. 7. Stel de achtergrondverlichting in tot een comfortabel kijk niveau. 8. Stel als laatste de kleuren in. Hiervoor kunt u het best een portretfoto of scène met mensen gebruiken; huidtinten moeten er natuurlijk uitzien. 9. Op consumentenbond.nl/ televisies staat bij iedere geteste tv welke beeldinstellingen de experts als beste beoordeeld hebben. 62