Ecologisch onderzoek Bestemmingsplan Liedeweg
Ecologisch onderzoek Bestemmingsplan Liedeweg Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen foto omslag P.J.H. van der Linden Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude 09.105 februari 2010 zicht vanaf de openbare weg op het weiland Els & Linde B.V. Dr. A.R. Holplein 1 4031 MB Ingen tel: 0344-642517 fax: 0344-600832 mob: 06-27564247 e-mail: vanderlinden@elsenlinde.nl
Inhoud Inleiding 4 Beschrijving 5 Waarnemingen 9 Conclusie en advies 12 Literatuur 13
Inleiding De gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude is bezig met het schrijven van een bestemmingsplan voor de locatie Liedeweg 32/33. Het bestemmingsplan maakt de vestiging van een minicamping achter de boerderij op nummer 32 mogelijk en regelt het recreatief medegebruik van de weilanden (boerengolf). Voor het bestemmingsplan is een ecologisch onderzoek uitgevoerd om te beoordelen of de beide bestemmingen uitvoerbaar zijn. Het plangebied is op 19 januari 2010 door een ecoloog bezocht om te kunnen schatten of er beschermde soorten aanwezig zijn achter de boerderij (minicamping) of op de weilanden (recreatief medegebruik). Naast het veldbezoek is een bureaustudie uitgevoerd met als doel inzicht te krijgen in het voorkomen van beschermde soorten. De ligging van de boerderij (stip) en het weiland (rode omlijning). 4 Liedeweg te Haarlemmerliede
Beschrijving De boerderij is onderdeel van de lintbebouwing van Haarlemmerliede, een van de dorpen in de gemeente. Haarlemmerliede ligt aan de oostzijde van de Binnen Liede, dat een zijtak is tussen het Spaarne en de Ringvaart om de Haarlemmermeer. De Binnenpolder, achter de lintbebouwing, is in agrarisch gebruik en heeft vrijwel uitsluitend weilanden. Direct achter de lintbebouwing is, ter hoogte van de boerderij, een boerenbosje dat voornamelijk uit eiken bestaat. De weilanden hebben een geringe drooglegging, terwijl er vooral aan de oostzijde van de weilanden enkele depressies zijn waarin water staat. Enkele kuilen zijn zo diep, dat waarschijnlijk in het voorjaar hier nog water in staat. Langs de Molenwetering is een matig breed rietland aanwezig. De minicamping komt achter de bestaande boerderij te liggen. De bestaande bosjes worden geïntegreerd in de minicamping. Hiervoor zullen verschillende bomen gekapt en gerooid moeten worden. Verder wordt een beperkt deel van de weilanden achter de boerderij benut voor de minicamping. Er worden geen sloten gedempt of vergraven om de minicamping mogelijk te maken. Ten behoeve van de minicamping worden verschillende faciliteiten aangelegd en geleverd. Het weiland achter de lintbebouwing. 5 Liedeweg te Haarlemmerliede
De locatie achter de boerderij, hier is de minicamping gepland. 6 Liedeweg te Haarlemmerliede
Het weiland achter de lintbebouwing, hier is het parcours van de boerengolf gepland. 7 Liedeweg te Haarlemmerliede
De ecologische hoofdstructuur ten opzichte van de boerderij. Voor de boerengolf is een concept parcours uitgezet in de weilanden ten noorden van de boerderij (aan de overzijde van de Molenwetering. Het parcours gebruikt een flink deel van het weiland. Het spelen van boerengolf wordt uitsluitend in het campingseizoen beoefend. Een belangrijk deel van het plangebied ligt binnen de ecologische hoofdstructuur. Voor de ecologische hoofdstructuur geldt het nee, tenzij-principe. Activiteiten die de werking van de ecologische hoofdstructuur belemmeren mogen worden uitgeoefend als de werking op een andere manier wordt gegarandeerd. De verstoring van weidevogels en overwinterende vogels vallen onder de functie van de ecologische hoofdstructuur. Het plangebied ligt aan de westzijde binnen het Nationaal Landschap Stelling van Amsterdam. De functiewijziging heeft geen effect op de doelstelling van het Nationaal Landschap. 8 Liedeweg te Haarlemmerliede
Waarnemingen De vegetatie van het weiland achter de boerderij en ten noorden van de Molenwetering bestaat uit een kamgraslandverbond (Cynosurion cristati). Het is een algemeen in Nederland voorkomende vegetatie van weilanden. De kans op beschermde planten in dergelijke begroeiingen is zeer klein en meestal beperkt tot de randen van de percelen. De bosjes achter de boerderij bestaan uit aangeplante eiken en hebben een lage bedekkingspercentage van de struiklaag, de kruidlaag is wel volledig begroeid. Door de tijdstip van het jaar kan geen uitsluitsel gegeven worden over de aard van de kruidlaag, wel is duidelijk dat er vrij veel grassen groeien. Op verschillende boomstammen en dikke takken zijn vrij veel korstmossen aangetroffen, zoals gewone citroenkorst (Caloplaca citrina), schors-olievlekje (Porina aenea) en oosters schildmos (Parmelia flaventior). Verder zijn er door de vorst misvormde vruchtlichamen van de gele trilzwam (Tremella mesenterica) aangetroffen. Op verschillende plekken zijn in de bosjes met name het bosje pal achter de boerderij takkenhopen aanwezig. Deze takkenhopen geven een goede dekking aan soorten als bunzing (Mustela putorius), egel Meerkoet Grauwe gans 9 Liedeweg te Haarlemmerliede
Grutto Tureluur (Erinaceus europaeus) en vos (Vulpes vulpes). Het voorkomen van deze soorten is daarom niet uit te sluiten. De noordoever van de Molenwetering is begroeid met een matig brede rietkraag. De sneeuw heeft geleid tot het plaatselijk knakken van het rietland. De oever van de Molenwetering is geschikt als leefgebied voor de waterspitsmuis (Neomys fodiens) en de dwergmuis (Micromys minutus). Er is een (zeer) kleine kans op aanwezigheid van de noordse woelmuis (Microtus oeconomus). Deze soort is juist ten zuiden van Spaarnwoude gevangen (enkele jaren terug door de NOZOS en recent bevestigd door de Zoogdiervereniging). In de stallen en schuren op het erf zijn geen vleermuizen aanwezig (de gebouwen zijn niet geschikt). Wel is er een kans op vleermuizen in de boerderij zelf. Er zijn echter geen plannen voor verbouwingen aan de boerderij. De bosjes achter de boerderij zijn onderzocht op aanwezigheid van vogels met een vaste verblijfplaats. Deze zijn het hele jaar beschermd. Er zijn echter geen vogels aangetroffen die zo n vast territorium bezetten. Uiteraard zullen er tijdens het broedseizoen wel verschillende vogels in de bosjes broeden. Gezien de bosjes zullen er achter de boerderij weinig tot geen weidevogels broeden. 10 Liedeweg te Haarlemmerliede
In de weilanden ten noorden van de wetering zijn enkele tientallen (maximaal honderd) grauwe ganzen (Anser anser) en in het oostelijk deel ongeveer dertig meerkoeten (Fulica atra) gezien. De weilanden vormen een redelijk belangrijk overwinteringsgebied voor deze vogels. De provincie Noord-Holland heeft de weilanden van de Binnen Polder niet aangewezen als foerageergebied voor overwinterende ganzen. Uit gegevens van derden blijkt echter dat er jaarlijks verscheidene ganzen en meerkoeten overwinteren in de polder (ter informatie de verspreidingskaarten van grauwe gans en meerkoet via waarneming.nl, deze geven een redelijke indicatie over het belang van het gebied voor overwinterende vogels). De literatuurgegevens bevestigen hiermee de waarnemingen in het veld. Uit gegevens over de verspreiding van weidevogels blijkt de polder belangrijk tot redelijk belangrijk voor weidevogels. De interpretatiekaartjes van het expertisecentrum weidevogels zijn vrij klein, maar samen met de verspreiding van grutto (Limosa limosa) en tureluur (Tringa totanus) uit 2009, is het belang van de polder voor weidevogels duidelijk. Een topgebied is niet aanwezig, maar het is zeker niet zonder belang. In de diepe kuilen en de drainage greppels zal waarschijnlijk ook in het voorjaar water staan. Dat maakt het een goede voortplantingsplek voor de rugstreeppad (Epidalea calamita). Uit gegevens van de RAVON blijkt dat het amfibie vrij algemeen in de Binnen Polder voorkomt. Wat de begroeiing van de verschillende sloten is, en of hierin beschermde soorten (planten en dieren) voorkomen is niet met zekerheid te melden. Het ijs in combinatie met sneeuw maakt een inventarisatie hiervan onmogelijk. 11 Liedeweg te Haarlemmerliede
Conclusie en advies In de bosjes en achter de boerderij zijn verschillende zoogdieren en vogels te verwachten. Er zijn geen vaste verblijfplaatsen van vogels of vleermuizen aangetroffen. Mogelijk is de kruidlaag van de bosjes goed ontwikkeld. Echter de kans op beschermde planten is zeer klein. De weilanden ten noorden van de Molenwetering zijn belangrijk voor overwinterende vogels en weidevogels. De rietkraag op de oever van de Molenwetering is een geschikt leefgebied voor de (beschermde) waterspitsmuis en dwergmuis en mogelijk voor de strikt beschermde noordse woelmuis. Ten slotte zijn de diepe plassen achterop de weilanden geschikte voortplantingswateren voor de rugstreeppad. Er is een kans op beschermde dieren (vissen, amfibieën) of planten in de verschillende sloten. De inrichtingsmaatregelen voor de minicamping moeten buiten het broedseizoen worden uitgevoerd. Daarmee wordt voorkomen dat er broedende vogels verstoord worden. De oevers van de sloten achter de boerderij kunnen niet vergraven (over grotere lengte) worden zonder nader onderzoek van de eventueel aanwezige beschermde soorten in de sloten. Voor de inrichting van de minicamping en gebouwen is geen ontheffing van de Flora en Faunawet noodzakelijk. Voor de boerengolf zijn de volgens voorwaarden van belang: tijdens de winterperiode is ter voorkoming van verstoring van overwinterende vogels geen recreatief medegebruik van het weiland mogelijk, tijdens de broedtijd van de weidevogels is evenmin recreatief medegebruik mogelijk. Als uit inventarisatie blijkt dat slechts een beperkt deel van de weilanden wordt gebruikt als broedgebied, dan is misschien op een deel van het weiland medegebruik mogelijk (bijvoorbeeld grenzend aan de lintbebouwing). Tijdens het recreatief medegebruik moet worden voorkomen dat het rietland langs de Molenwetering wordt betreden. Dat kan gestimuleerd worden door het startpunt verder van de wetering af te leggen en voorlichting over een juist gedrag te geven. De voortplantingtijd van de rugstreeppad komt overeen met de broedtijd van de weidevogels en verlangt daardoor geen extra maatregelen. 12 Liedeweg te Haarlemmerliede
Literatuur - Websites - waarneming.nl - ravon.nl - zoogdieratlas.nl 13 Liedeweg te Haarlemmerliede