Sint-Paulus Krantje Achtiende jaargang nr. 5 september 2008 Eucharistievieringen Sint-Pauluskerk Zondag: 10.30 uur Hoogmis Wijkkapel Londenstraat 44: Zaterdag: 18.00 uur Zondag: 10.00 uur Weekdagen: 18.00 uur Sint-Paulus Parochiesecretariaat St-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen 03/231.33.21 Maandag, dinsdag en donderdag van 10.00 tot 12.00 u. www.sint-paulusparochie.be Pastoor is dagelijks beschikbaar tussen 9 en 10 uur op het 03/233.81.24 dinsdag en donderdag van 10.15 tot 12.15 uur St-Paulusstraat 22 E-mail : pastoor@sint-paulusparochie.be Kerkfabriek Sint-Paulus St-Pauluskerk Voorzitter Kerkfabriek Walter Vrinssen: 03/231.31.48 of 0477/500.190 Email: kerkfabrieksintpaulus@skynet.be Onthaal - Voor pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart: pastoor Paul Scheelen - Voor public relations, kerkgebouw en crypte: Walter Vrinssen - Voor concerten en evenementen: Leo van Achter 0473/978 336 Email: Leo.vanachter@skynet.be - Voor toerisme / rondleiding St.-Paulusvrienden: Robert Vanherp 0495/570292 Eucharistievieringen september 2008 Zondag 07 10.30u Orgelmis voorganger: Michel Van Bostraeten Zondag 14 10.30u Koormis voorganger: Paul Scheelen Zondag 21 10.30u Orgelmis voorganger: Guido Goethals Zondag 28 10.30u Koormis voorganger: Leo Van Doninck
Heilig-Kruisverheffing Zondag 14 september feest van de Heilig-Kruisverheffing. De plechtige eucharistieviering van 10.30u wordt muzikaal opgeluisterd door het Roeselaars kamerkoor o.l.v. Hans Van Daele. Uitgevoerd wordt de Missa Brevis van Lodewijk De Vocht. Gelegenheid tot het vereren van de reliek van de Heilige Doorn. ZEELIEDEN Zondag 28 september, dag der Zeelieden. Om 10.30u plechtige eucharistieviering m.m.v.het koor Magnificat Ursel o.l.v. Griet de Meyer. Zij zingen o.a. werken van J. Rutter, F. Marten, M. Rizza, F. Schubert en C. Coleman. GEDOOPT 05.07 Amélie Franck Hartelijk proficiat aan de fiere ouders, grootouders, meter en peter. EERSTE COMMUNIE 06.06 Eva Van Ophem PROFICIAT! GEHUWD 05.07 Johannes Van Opstal en Kaat Van de Keer 02.08 Johan Jacobs en Fleur Braeckmans 16.08 Filip Van Den Broeke en Nathalie Theunen 16.08 Guiseppe Montalto en Suzanna Torres Barraza Welgemeende gelukwensen aan de jonggehuwden en hun familie. 2
PROCESSIE MET SCHELDEWIJDING ZONDAG 5 OKTOBER 10.30 u. Eucharistieviering, Uitvoering van Missa St. Aloysii van M.Haydn door koor Scaldis Cantat soli en orkest 11.45 u. Processie : Nosestraat Veemarkt Korte Doornikstraat - Zirkstraat - Hofstraat Wisselstraat Grote Markt Suikerrui - Steenplein Rustaltaar zegening en Scheldewijding Terugweg via Suikerrui Oude Koornmarkt - Tempelstraat Handschoenmarkt (Korte plechtigheid aan de kathedraal) Grote Markt Kaasrui Korte & Lange Koepoortstraat - Zwartzustersstraat Veemarkt - Nosestraat Korte slotplechtigheid in de kerk. OVERLEDEN 10.06 Ludovicus Lievens 14.07 Robert Wils Alice Rotthier 15.07 Myriam Dheedene 28.07 Marie-Louise Bogaerts Aan familie en vrienden bieden wij onze christelijke deelneming aan. 3
SYMBOLEN VAN A-Z IN DE SINT-PAULUSKERK In deze rubriek willen we symbolen uit onze kerk ontsluiten. Een herontdekken van de rijke betekenis van christelijke symboliek. Pastoor Paul Scheelen AUREOOL H. Anna, Artus Quellinus de Oude, 1644 foto PS Aureool is afgeleid van het Griekse woord: aura, dat betekent: koelte, wind, beweging. In het Latijn betekent 'aura' uitwaseming, maar kreeg het woord later de betekenis van 'iets dat nauwelijks merkbaar is'. Pythagoras beweerde al zo'n 500 v. Chr. dat er een innerlijk licht was dat mensen omgaf en invloed had op hun gezondheid. Zo werd er gesproken over de lichtglans om heiligen, soms zichtbaar voor anderen. Exodus 34:29 Toen Mozes van de berg Sinai afdaalde, (de twee tafelen der getuigenis nu waren in de hand van Mozes, toen hij van de berg afdaalde) wist hij niet, dat de huid van zijn gelaat straalde, doordat hij met Hem (God) gesproken had. Mattheüs 17:2 En zijn (Jezus) gedaante veranderde voor hun ogen en zijn gelaat straalde gelijk de zon en zijn klederen werden wit als het licht. Moderne elektronica noemt het MEV (Menselijk Energie Veld). Aurum betekent goud. Aura betekent letterlijk goudglans, naar het aureool dat antieke schilders rond de hoofden van heiligen aanbrachten. Met het woord aureool (van Latijn: aureolus = gouden) wordt de stralenkrans aangeduid, die je soms ziet afgebeeld rond het hoofd van Christus. Wanneer deze aureool een langgerekte, elliptische vorm heeft en het hele lichaam omgeeft, heet ze mandorla (= amandelvormig ). Zowel de aureool als de mandorla verwijzen naar een verrezen lichaam, - naar een persoon die bij God vertoeft. In principe zijn ze voorbehouden aan goddelijke personen of hun symboolfiguren, dus aan God de Zoon (of het Lam van God ) en God de Heilige Geest, voorgesteld als duif. Echter, wanneer Maria in hemelse glorie wordt voorgesteld, kan ook zij omgeven zijn door een goudkleurige aureool of mandorla. 4
In het oude China en India werden goden soms op deze manier afgebeeld. Ook in Egypte en Griekenland was dit het symbool van de zonnegoden Ra, Mithras, Apollo en Helios. Vanaf de 3de eeuw n.chr. lieten Romeinse keizers zich met een aureool afbeelden om hun goddelijke status te benadrukken. In de vroegchristelijke Kunst verschijnt de aureool als een gouden of gekleurd cirkelvlak. In de Byzantijnse Kunst wordt de aureool van Christus vaak ingevuld met een kruis; men spreekt dan van een kruis- of crucifere aureool. In de middeleeuwen verandert de aureool in een cirkel zonder vulling. Tegen het einde van de middeleeuwen komen diverse afwijkende vormen en toepassingen voor: een zwart aureool voor de apostel Judas, een zeshoekig aureool voor heiligen, een vierkant aureool voor vorsten, pausen en stichtersfiguren. 5
In de Renaissance en de Barok verdwijnt de aureool geleidelijk aan. Noch Christus, noch de grote heiligenbeelden in onze kerk dragen een aureool. De stralenkransen, achtergronden en omlijstingen suggereren het hemelse. Vaak noemt men de aureool ook nimbus of gloriool.. Biechtstoel Willem Kerricx, 1684 foto W. Strecker Uitstralend kruis, boven hoofdaltaar van P. Verbruggen foto W. Strecker Predella, hoofdaltaar, Baptist De Cuyper, 1845 foto W. Strecker 6
Impressie 15 augustus fotos s Paul Hermans Een indrukwekkende liturgie, heerlijk verklankt en verwoord in een bomvolle St.-Paulus 7
Maria ten hemel opgenomen HOMILIE Vorige week zag ik in het stadhuis van Würzburg de maquette van een totaal verwoeste stad, de foto s waarbij je de brandende wervelwind van uitzichtloze vernietiging nog kon ruiken. 60.000 nodeloze en onschuldige doden in enkele minuten, korte tijd voor het einde van de tweede wereldoorlog. Elke oorlog heeft zijn eigen, onverbiddelijke logica. De Amerikaanse bevelhebber had beslist deze totaal vernietigde stad om te vormen tot een getuigende ruïne, symbool van zinloosheid voor volgende generaties. De weinige overgebleven bewoners moesten naar vluchtelingkampen. Later zou dan een nieuw Würzburg opgebouwd worden aan de andere kant van de Mainz. Maar vrouwen dachten er anders over. Aanvankelijk enkelen, later met honderden, stapelden moeders en dochters brokstukken en stenen tot schuilplaatsen voor hun kinderen. Herschiepen met bovenmenselijke kracht uitzichtloosheid tot plek om te wonen. Soms werden ze verjaagd, maar ze kwamen terug. Het was een loflied op die onvoorwaardelijke wil een levensruimte te scheppen, te kiezen voor het leven. Misschien was het die vrouwelijke levensdrift die 60 jaar geleden Pius XII aanmoedigde om een geloofstraditie rond Maria, levendig sinds de 7 e eeuw, tot dogma te verheffen tegen alle theologen en exegeten in. In een eeuw waarin de meest massale slachtingen van de menselijke geschiedenis hadden plaats gevonden, had hij nood aan een diepere levensvisie. Twee wereldoorlogen, Russische revolutie, koloniale oorlogen, menselijke dieptepunten door systematische uitroeiing van joden, zigeuners en gehandicapten. Wir haben es nichts gewusst Wij keken de andere kant uit. Tegenover zoveel menselijke willekeur en afschuwelijke gebrek aan eerbied voor het menselijk leven, plaatse hij de icoon van Maria, de vertaling van Gods zorg voor het leven. In datzelfde Würzburg zag ik een oud, mooi Romaans Mariabeeld en ook al droeg zij het Christuskind op de heup, ze was duidelijk zwanger. Ach je voelde het meteen. Wie voor dit beeld kwam bidden ontdekte meer. Dit was een onopvallende, pretentieloze vrouw die vreugde vond in de dagelijkse bekommernis om geborgenheid te schenken. Haar correctie op het ziekmakende tekort aan warmte, gezelligheid, medeleven en gebrek aan mededogen doorheen de eeuwen. Aandachtige nabijheid. 8
Wie dit beeld zag en kwetsbaar en hulpbehoevend was of helemaal van het leven afgesneden, ontdekten kijkend en biddend toekomst. Je voelt het spontaan: deze vrouw Maria is zwanger aan erbarmen en daagt ons uit. In dezelfde 11 e eeuw dat dit beeld gekapt werd, schreef Hermanus van Althausen, een monnik van de abdij Reichenau bij het Bodenmeer, het Salve Regina. Hij was een lamme, gebrekkige mens, een hulpeloze kreupele. Heel zijn leven getekend door het lijden en altijd op de hulp van anderen aangewezen. Salve Regina, moeder van barmhartigheid, Ons leven, onze vreugde, onze hoop, Wees gegroet. Tot u roepen wij, ballingen Advocata nostra - gij zijt onze toevlucht. Op enkele tientallen jaren zal dit lied gans Europa veroveren tot op vandaag. Barmhartigheid, zwanger zijn van levenszorg. De bijbel zegt dat God eerst de Barmhartigheid schiep en de liefde en daarna pas het recht. Een mens die zijn hart sluit voor de pijn van een ander wordt een geestelijk arm mens. Gisteren was mijn petekind, Geert op bezoek. Juist terug uit Kameroen waar ze gedurende enkele maanden in een weeshuis gewerkt had. Haar haren opgestoken met uitbundige dreadlocks en aan haar vinger een speciaal ringetje. Een eenvoudig spulletje met een kruisje en tien bolletjes van de rozenkrans. Het was voor de mensen daar zo geweldig om samen te bidden met veel leute en toch tegen alle miserie en onmacht in, zei ze. Het is maar een prul maar ik hou er geweldig aan. Nog altijd klinkt het Salve Regina, Moeder van Barmhartigheid, avond na avond in het gebed van de kerk, het gebed van een kreupele monnik. Nog altijd hunkeren mensen naar een mentaliteit met meer tederheid en levensvreugde, met meer zorg voor deze aarde en het milieu. Ze halen niet de publiciteit maar behartigen dagelijks een stukje hemel op aarde voor kwetsbare en gewone mensen. Ik zie ouders, soms alleenstaande vaders of moeders, grootse dingen doen van standvastigheid als een hedendaags magnificatlied. Ze horen en zien en proberen alles aan elkaar te rijgen met de inzet van hun liefde. Salve Regina, dag majesteit. Vrouw met die protestsong van het Magnificat voor al die onvervulde wensen, voor allen die gebukt gaan onder verdriet, onder onrecht of dwang. Want wat betekent opgenomen worden ten hemel anders dan in harmonie leven met Gods diepste verlangen. En daarom: dag moeders die we vandaag vieren. Iets van die hemel op aarde hebben jullie waargemaakt voor ons. We zeggen vandaag tegen Maria, maar we zeggen het ook tegen ieder van jullie Salve, wat hebben jullie dat toch goed gedaan ; Zalige hoogdag. pastoor paul scheelen 9
PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER SEPTEMBER Di 02 17.30u Vergadering St-Vincentiusconferentie pastorie Za 06 13.00u Doopviering Ella De Vos 18.00u Orgelconcert door Fréderic Munoz (F) Zo 07 10.30u Orgelmis Za 13 11.30u Dankviering Robert Cooremans en Roos Theys 13.00u Huwelijksviering Van der Haegen/Claeys Zo 14 10.30u Feest Heilig-Kruisverheffing koormis 15.00u Doopviering Stef Van de Wijngaert en Louise Verspeet Di 16 17.30u Vergadering St-Vincentiusconferentie pastorie Za 20 18.00u Orgelconcert door Colin Walsh (GB) Zo 21 10.30u Orgelmis 15.00u Doopviering Elise Pelgroms Za 27 14.00u Huwelijksviering Hans De Jongh/Lio Theo Zo 28 10.30u Dag der Zeelieden koormis Di 30 20.00u Parochieraad in de St-Pauluscrypte OKTOBER Vr 03 15.00u Huwelijksviering Barbara Norvak/Bandelow Zo 05 10.30u Feest O.L.Vrouw van de Rozenkrans orkestmis Processie en Scheldewijding Di 07 17.30u Vergadering St-Vincentiusconferentie pastorie Za 11 12.00u Huwelijksviering: Christiaan en Aurelia Vandenberghe Zo 12 10.30u Orgelmis Za 18 15.00u Huwelijksviering Hans-Peter/Katrien Di 21 17.30u Vergadering St-Vincentiusconferentie Zo 26 10.30u Orgelmis 10
Camino de Santiago 8 Met de auto volgden wij natuurlijk niet de echte Camino. Die was voor voetgangers. Op enkele plaatsen was het toch mogelijk. Een stukje echte Camino zagen we toen we van Astorga naar Ponferrada reden en Foncebadón passeerden. Een kronkelende bergweg voerde langs verlaten dorpen. De top van de bergpas werd aangeduid door het Cruz de Ferro (= het ijzeren kruis). In een hoge keihoop stond een houten staak met erbovenop een kruis. Het was een handige wegwijzer waarop de pelgrims zich konden oriënteren als tijdens de wintermaanden de berg vol sneeuw lag. Net zoals de middeleeuwse pelgrims legden ook wij een steen neer op de hoop. Het krioelde onderweg van de ooievaars. Negenenveertig jaar hadden we ernaar gezocht. Iedere pelgrim had een attest of biechtbrief bij zich. In Compostela moest hij die laten afstempelen als bewijs dat hij of zij de tocht écht had volbracht. In Villafranca del Bierzo waren we Compostela tot op 168 kilometer genaderd. Bedevaartgangers die door ziekte of uitputting niet verder geraakten, konden in de Santiagokerk hun biechtbrief laten afstempelen. Ze moesten daarvoor wel de kerk betreden langs de Puerta del Perdón (= de poort van de vergiffenis). Van de apostel Jacobus kregen ze de rest van de weg cadeau. JoJef Verantwoordelijk uitgever: P. Scheelen, St.-Paulusstraat 22, Antwerpen 11