Orde van dienst voor de viering op Witte Donderdag 13 april 2017 om 19.30 uur Lutherse Kerk te Woerden Bij deze orde van dienst heeft u tevens een liedboek nodig.
Afgelopen zondag, Palmzondag, zijn de we de Goede Week begonnen met het verhaal van de intocht van Jezus in Jeruzalem. Een uitzinnige menigte begroette Hem in de stad. Vanavond is de sfeer anders: we zijn met Jezus, Petrus en de anderen verzameld in de zaal van het laatste avondmaal. Twee tekens laat de Heer ons na. Op de eerste plaats wast hij de voeten van zijn leerlingen. Op de tweede plaats breekt Hij met zijn leerlingen het brood en deelde Hij de wijn. Beide tekens willen we vanavond met elkaar vieren. In de eerste lezing horen we over de uittocht uit Egypte, bevrijding uit de slavernij. In het evangelie van Johannes lezen we: Hij had de mensen die hem in de wereld toebehoorden lief en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan. Bij de voorbereiding van het avondmaal zingen we de Latijnse hymne: Ubi caritas et amor, Deus ibi is. Daar waar barmhartigheid en liefde zijn, daar is God. De liturgische kleur is wit, kleur van nieuw leven, van reinheid en opnieuw beginnen. Voorganger: Organist: Ambtsdrager: Lector: Koster: ds. Maarten Diepenbroek Jeroen de Haan Dicky Kastelein Bas Verberne Han Koebrugge 2
wij worden stil Orgelspel wij gaan staan Openingslied: lied 240 Votum In de naam van de Vader, en de Zoon en de heilige Geest. Amen. Bemoediging en drempelgebed Onze hulp is in de Naam van de Heer die hemel en aarde gemaakt heeft. Wees hier aanwezig, God, op het feest dat Gij ons hebt toebereid. Ontferm U over ons, vergeef wat wij misdeden. Verzamel ons bij de uittocht, van Jezus Messias en bekleed ons met het witte licht en de liefde van uw Zoon. Amen. wij gaan zitten Zingen: Psalm 67: 1 en 3 omsloten door Introïtusantifoon voor Witte Donderdag : Wij roemen in het kruis van de Heer Jezus Christus. In Hem is ons heil, ons leven en verrijzenis, door wie wij verlost en bevrijd zijn. Kyrie en gloria: lied 299 e 3
Gebed van het feest voorganger: allen: v. Laat ons bidden : Voor Hij de dood inging, God, heeft hij, uw lieve Zoon, door het delen van brood en wijn, zijn mensen deelgenoot gemaakt van zijn overgave aan U en zijn verbondenheid met ons. Laat ons in dit geheim steeds opnieuw een bron vinden van liefde en leven in overvloed, in deze goede dagen en heel ons leven. a. Amen. Eerste lezing uit de Tora: Exodus 12: 1-11 Gradualepsalm: Psalm 81: 1, 2, 3, 9, en 14 Epistellezing: 1 Korintiërs 11: 23-26 Zingen: lied 566 wij gaan staan Evangelielezing: Johannes 13:1-17 Acclamatie na de lezing: lied 339f wij gaan zitten 4
Zingen: lied 569 Preek Collecte, de tafel wordt toebereid met onze gaven en gaven van brood en wijn. Onderwijl is er orgelspel: Improvisatie Offerandegebed, besloten met: door Jezus Christus onze Heer. Amen. Zingen: Ubi caritas, Dienstboek liturgische gezangen 128 Allen zingen het refrein, terwijl de verzen door voorzangers worden gezongen. 5
Refrein 6
Prefatie voorganger allen voorganger allen voorganger allen 7
Gezongen tafelgebed: lied 402a Instellingswoorden: In de nacht waarin de Heer Jezus werd overgeleverd, nam Hij brood, sprak de dankzegging uit, brak het en zei: Dit is mijn lichaam voor u. Doet dit tot mijn gedachtenis. Evenzo ook de beker, nadat de maaltijd afgelopen was, en Hij zei: Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed. Doet dit, zo dikwijls gij die drinkt, tot mijn gedachtenis. Acclamatie na de instellingswoorden: lied 407a Onze Vader. Agnus Dei Het brood wordt gebroken en de wijn wordt geschonken, terwijl allen zingen: 8
Musica sub communione: Schmücke dich, o liebe Seele van Johannes Brahms (1833-1897) Delen van brood en wijn in de kring Altaarzegen, waarbij wij elkaar de hand reiken Postcommunio Dankzegging God van liefde, Gij hebt ons gevoed met uw gaven: het brood uit de hemel en de wijn van het koninkrijk. Wij bidden U: wees ons nabij, ook in de nacht die komt. Laat ons nooit alleen, zelfs niet in de dood Dat bidden wij U in de naam van Hem die ons is voorgegaan naar U: Jezus de Levende. Amen. Orgelspel: Pari Intervallo Arvo Pärt 9
Bij de muziek van Arvo Pärt: Eén van de kenmerken van de muziek van Arvo Pärt (*1935) is dat er minimale veranderingen zijn. Dit soort muziek is te vangen onder de noemer minimal music, een stroming die medio 70-er jaren in de vorige eeuw opwachting maakte. Arvo Pärt verleent aan deze muziek een spiritueel aspect. Eén van zijn uitspraken is : Silence is the pause in me when I am near to God. Zijn muziek klinkt dus als een heilig minimalisme. Zelf zegt Pärt daarover: Ik heb ontdekt dat het genoeg is wanneer een enkele noot prachtig gespeeld wordt. Deze ene noot, of een geruisloze maatslag, of een moment van stilte, troost me. Ik werk met zeer weinig elementen- met één stem, twee stemmen. Ik bouw met primitieve materialen - met de triad (een drieklank, een akkoord), met één specifieke tonaliteit. De drie noten van een triad zijn als bellen en dat is waarom ik het tintinnabuli noem. Het basisprincipe achter deze tintinnabuli-stijl is dat er gebruik wordt gemaakt van twee gelijktijdige stemmen (tintinnabuli betekent in het Latijn: kleine klokjes). Afgelopen week klonk van maandag t/m woensdag het driedelige orgelwerk Trivium van Avo Pärt. In deze dienst klinkt diens Pari intervallo, dat betekent gelijk interval en dateert net als Trivium eveneens uit 1976. In Pari intervallo bewegen de twee buitenste stemmen, dus de hoogste en de laagste, in parallelle beweging. De twee binnenste stemmen zorgen voor de ritmische beweging. Evenals Trivium laat deze muziek zich niet in woorden vangen. Pärt componeerde dit werk naar aanleiding van het overlijden van een dierbare vriend. 10
De avondmaalstafel wordt afgeruimd en het witte antependium wisselt in het paars van Goede Vrijdag. De lichten in de kerk worden gedoofd. voorganger: De maaltijd is afgelopen. Twee tekenen heeft Jezus ons nagelaten: elkaar de voeten wassen en brood en wijn met elkaar delen. Rond deze twee tekens kan een christelijke gemeenschap worden opgebouwd. Wij ruimen de tafel af. Het feest is afgelopen. We wisselen, zou je kunnen zeggen, van decor. We verlaten in onze verbeelding de zaal van het Laatste Avondmaal en gaan naar buiten. We begeven ons in het donker naar de hof van de Olijven. Daar vraagt Hij ons om met Hem te waken. stem: Jezus heeft gezegd: Ik laat jullie vrede na; mijn vrede geef ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan. Maak je niet ongerust en verlies de moed niet. (Johannes 14: 27) We verlaten in stilte de kerk. 11