TEELTBEGELEIDING WK 43 ( 27 oktober 2017) HORTENSIA (herhaling/update) Het resultaat van (te) vroeg ontbladeren is een kortere stress-groei in het volgende seizoen. In het volgende oogstseizoen wil het gewas niet groeien, maakt een paar bladen met stress-korte internodiën en gooit de bloem er op zeer korte lengte uit. De natuur heeft zijn eigen wetten en methoden en die zijn meestal niet door mensen te verbeteren, laat dus de natuur zoveel mogelijk zijn gang gaan. Bij het verouderen van het blad worden bepaalde hormonen aangemaakt, te vroeg plukken verstoort dit proces en de planten zullen gestrest aan de groei beginnen in het volgende jaar. Werk besparen is het overigens ook nog niet: Het meeste blad valt vanzelf rond half december, men kan dan de laatste topbladeren plukken, maar deze zullen ook in de stookkas in januari gewoon nog vanzelf afvallen. In de koude kas behoeft men uiteraard in het geheel geen haast te hebben. Wel is het aan te raden het hart van de plant vrij te houden van (rottend) gevallen blad. Laat uw Hydrangea op een zo natuurlijk mogelijke wijze de winterrust ingaan. Ontbladeren dient zeker niet te vroeg te gebeuren, dit kost u lengte. (zie boven) Tegen schimmels kan Teldor of Switch worden gespoten. Kies hiervoor bij voorkeur een dag waarop de luchtvochtigheid in de kas niet te groot is. Als een top-knop op oud hout wegrot (vooral in rode soorten), is dit niet direct een bron van grote zorg, u kunt straks de knop eronder kiezen, wel dient voorkomen te worden dat er veel schimmel ontstaat. Voor de hergroei in het voorjaar kan worden gespoten met Mirage Plus dit kunt u eventueel nog mengen met Switch of Teldor.. Op deze manier worden ook schimmels in het hart van de plant bestreden (zg. voetschimmels), daar u met de drips water geeft is de werking hiervan zeer lang! TAKPHYTOPHTERA Hortensia Afsterven van takken in hortensia kan meerdere oorzaken hebben, als er echt te veel takken op de plant staan verrot het blad onderin en wordt het gewas nooit echt droog, er kan dan de gewone botrytis optreden. Als dit niet het geval is zien we tegenwoordig ook wel takphytophtera: Dit loopt echter door en verspreid zich over een soort. Sneeuwbal lijkt hiervoor redelijk gevoelig, maar het kan toch ook voorkomen, zo hebben we bij één Duitse klant gezien in een zeer sterk soort als Magical Revolution. Als het in een soort begint zal het zich meestal eerst in de soort zelf verspreiden. Dit wil dus niet altijd zeggen dat de soort gevoeliger is. Behandel de plant in het hart met Paraat om de aantasting te stoppen.. EXTRA OOGST bij soorten met late oogst. Indien u op soorten als Sneeuwbal, Magical Diamond etc. nog niet geoogste loze takken heeft staan kunt u overwegen uw oogst van volgend seizoen te vergroten, door de beste takken te laten staan. Stel u heeft nog 4 lange takken op de plant staan, behandel deze dan als de warme teelt (beste knop kiezen, pluizen) en u zult volgend jaar vroeg 4 takken met bloem hebben, onderwijl groeien de nieuwe takken onderin, tegen de tijd dat deze echter last van de takken met oud hout zouden krijgen, heeft u ze al weg gesneden, u creëert dus een mooie extra. U moet deze takken wel vers wegsnijden, anders gaan ze de jonge scheuten hinderen. Laat alleen mooie rechte takken staan, als deze erg lang zijn kunt u ze halverhouten (op ca. 50 cm terugsnijden), dit dient echter zeker voor september (liefst half augustus) te gebeuren om nog een snelle dikke knop te creëren. Raadpleeg uw voorlichter over deze mogelijkheden!!! 1
BESPUITINGEN Gezien de lagere temperaturen kunnen spuitschema s buiten nu zeker wel gestopt worden. Bedoeld worden bespuitingen tegen roest en andere schimmels. Heeft u echter nog een roest- of andere aantasting op bladhoudende of halfbladhoudende gewassen, dan kan het nuttig zijn te proberen de aantasting nog te laten verdwijnen, om volgend seizoen schoon te beginnen. PIOEN ONKRUIDBESTRIJDING Het gebruik van Roundup/ Glyfosaat in pioenen raden wij sterk af, er is grote kans op schade. Gebruik de winterperiode om het onkruid op te ruimen, alles wat nu kiemt kunt u dood spuiten met Basta, Finale, Quickdown, Reglone etc. en komt niet meer op in het voorjaar. Indien u nu reeds bodemherbiciden als Butisan etc. spuit blijft het perceel schoon maar onderdrukt u de kieming, de onkruiden zullen dan later als het middel is uitgewerkt alsnog kiemen en dan staat de pioen reeds boven de grond en kunt u het slecht bestrijden! Spuit in januari op relatief schone en vochtige grond met Chloor IPC (kleine onkruiden worden nog bestreden). Vlak voor opkomst dient u nog te spuiten met 3 liter Goltix/ha. Overleg eventueel met ons over de te voeren strategie, voorkom spuitschade! (zie ook de historie) GEBRUIK VAN AFBRANDMIDDELEN IN DE WINTER (update) Regelmatig bereikten ons voorheen vragen over het spuiten van genoemde middelen (Basta, Reglone, Quickdown en Finale) over gewassen in winterrust. Helaas konden wij hierover niet positief adviseren: Men beschadigt vaak de slapende ogen enigszins, dit kan schade, maar ook meer ziektedruk te weeg brengen. Wel is het zo, dat u nu bij het gebruik van een kap, voor dampwerking en schade minder behoeft te vrezen. Ook is het raken van de harde stammen van Malus, kastanje of eik niet zo erg. Zoals bekend is de toelating van de meeste middelen vervallen en zijn slechts Basta en Finale nog toegelaten. Wij weten, dat sommige mensen wel over het gewas spuiten. Indien u dit wenst te doen is dat uw eigen risico, uiteraard. Met het gebruik van het systemische Basta of Finale is het gevaar nog groter geworden. Wij hebben wel grote schade gezien van genoemde bespuitingen met afbrandmiddelen, terwijl we aan de andere kant ook wel succesvolle escapades gezien hebben. Nogmaals: Het gebruik van Roundup of gelijkwaardige middelen in bestaand gewas, ook al is het in winterrust, anders dan selectief pleksgewijs en zeer voorzichtig gebruikt is (het klinkt misschien hard) gewoon een stommiteit. Jaarlijks komen we mensen tegen, waarvan de planten om voor hen onverklaarbare redenen in dwerggroei gaan of zelfs geheel afsterven. Bij navraag blijkt dan vaak in de winter met Roundup te zijn gespoten. Roundup is nog gevaarlijker dan MCPA etc, hoewel ook hier uitermate mee moet worden opgepast, voor zover nog toegelaten. Uiteraard is Roundup op leeg land een ideaal middel. Er is een discussie gaande over Roundup die niet gunstig is voor behoud van het middel: Monsanto heeft in het niet al verre verleden een eigen negatief rapport achter gehouden, waarin het toch als kankerverwekkend naar voren kwam. Dit is echter nu ook nog uitgelekt, terwijl de discussie toch al redelijk heftig was. In september heeft de CTGB nog positief geadviseerd betreffende Roundup, daar weer uit alle andere onderzoeken In Europa geen schadelijkheid bleek, dit was in californië echter niet zo, daar is het nu dan ook verboden. 2
LUNA (3 middelen): Een zeer breed werkende en welkome toevoeging Naast de werking tegen botrytis is er ook een goede werking tegen meeldauw en diverse andere schimmels (als botrytis, roest, cylindrocladium, bladvlekken, vuur en scleteriënrot/rattenkeutelziekte), het is een welkome uitbreiding in onze bestrijdingsstrategieën. Luna staat voor een nieuwere generatie fungiciden, gebaseerd op de werkzame stof fluopyram. Fluopyram behoort tot de SDHI-groep (succinate des-hydrogenas inhibitors) en heeft een uniek werkingsspectrum tegen een breed scala aan schimmels in een groot aantal gewassen. Luna wordt preventief ingezet en beïnvloedt een aantal fundamentele processen in de schimmel. Het voorkomt de kieming van de sporen en remt bij een aantasting de groei van mycelium. Het lijkt erop dat het middel nogal wat mogelijkheden heeft en de weerbaarheid van de plant veel sterker maakt. Het lijkt (dat is echter nog niet zeker) dat de houdbaarheid van (hortensia) bloemen verbetert indien het middel is gedruppeld. Verder gebruikt men dezelfde werkzame stof in Zuid Afrika en Zimbabwe tegen aaltjes, dit zou dus ook duiden op een sterkere weerbaarheid van de plant. Het middel moet vroeg worden ingezet zodat de plant weerbaar is als er ziekten/plagen verwacht mogen worden. De drie telgen uit de Luna familie: Luna Privilege is een middel tegen Botrytis met een zo preventief mogelijke aanpak. Daarom is het belangrijk om voor een goede preventieve bescherming te zorgen. Dat wil zeggen toepassen wanneer een aantasting word verwacht of reageren bij de eerste aantasting. Tijdens opslag en transport in de keten is het gewas ook nog beschermd tegen Botrytis. Luna Sensation heeft dezelfde werkzame stof met als toevoeging trifloxystrobine. Hiermede is de preventieve werking nog beter. Strobilines vindt men ook in diverse andere middelen als Strobi, Amistar Top, Ortiva etc. Luna Experience: Dezelfde werkzame stof met als toevoeging tebuconazool, dit is ook de werkzame stof van het niet meer toegelaten Folicur en behoort tot de groep triazolen waartoe ook Tilt (propiconazole) behoort. Hiermee is ook de curatieve werking versterkt: de triazolen werken zeer goed tegen roest en meeldauw. Dit lijkt het sterkste middel, maar heeft helaas nog geen toelating in onze teelten. Het is wel toegelaten in bol en knolgewassen, dus in pioenen kan men het wel gebruiken. AALTJES TEGEN LARVEN TAXUSKEVER (ook wel lapsnuittor genoemd, de larve heet mobium) Wij hebben afgelopen week de aangetaste plekken/percelen gespoten met de aaltjes. Handig hierbij is als het regenachtig is: de aaltjes moeten de grond in, van onze showtuin en de aangrenzende voortuin zijn ook de aangetaste planten en omgeving meegenomen. Een aantasting is te zien aan de ronde happen uit de rand van het blad, hoewel er tegenwoordig ook een onschuldigere kever rondloopt die een zelfde soort happen uit het blad neemt. Als u hier zekerheid over wilt hebben kunt u in de zomer planken in uw percelen leggen: De lapsnuittorren zijn zwart en hebben een gegroefd schild. Tegen de kevers zelf zijn eigenlijk geen echte effectieve middelen meer sinds Steward uit de markt is (het is in ons land van de markt, in België niet). Zie de foto s op de volgende pagina: 3
Kever: Vraatschade kever (blad) Larve (mobium) Vraatschade larve (wortelhals) AGENDA: BEURZEN (herhaling) Van 8 t/m 10 november worden gelijktijdig de beurzen IFTF (Vijfhuizen) en FHTF (Flora Holland, Aalsmeer) gehouden. Kolster BV is op beide beurzen aanwezig: Op de meer internationaal gerichte beurs IFTF hoopt Peter aanwezig te zijn. U vindt onze stand in hal A: 1.23. De openingsuren uren zijn alle dagen van 10-18 uur. FLOWERING THE WORLD Trade Fair Op de FHTF in Aalsmeer zullen Wouter en Robert-Jan aanwezig zijn. U vindt onze stand in hal 2: 22.5. Op woensdag en donderdag is de beurs geopend van 9-17 uur, op vrijdag van 9-15 uur. 4
TOELATINGEN ROUNDUP Volgens de laatste berichten is men het in Europa niet echt eens kunnen worden over Roundup. Er werd gesproken over een verlenging van 10 jaar. Als tussenoplossing is een verlenging van Roudup verlengd met 4 tot 5 jaar. Het is uw schrijver niet bekend of Nederland hiervan eventueel af zou mogen wijken, waarschijnlijk niet. Zie het persbericht hieronder: EU-expertcomité stelt beslissing vijf jaar uit: toch geen verbod op landbouwgif RoundUp De omstreden onkruidverdelger RoundUp blijft voorlopig op de markt. Het EUexpertcomité voor plant, dier, voeding en veevoer (Scopaff) kwam woensdag wederom niet tot een beslissing over glyfosaat, het omstreden hoofdbestanddeel van het onkruidbestrijdingsmiddel. Naar verwachting zal een compromis volgen: nog een jaar of vier, vijf verlenging van de markttoelating, daarna begint het ritueel opnieuw. Dinsdag stemde een krappe meerderheid van de Europese parlementariërs (355 om 204) er nog voor het bestrijdingsmiddel met ingang van 2022 te verbieden. Maar het parlement gaat er niet over: een besluit over de markttoelating van het gif moet komen van het expertcomité, waarbij bovendien een zogenoemde gekwalificeerde meerderheid nodig is. Dat zijn minstens zestien landen, die tezamen minstens tweederde van alle Europeanen vertegenwoordigen. Zo'n meerderheid blijkt echter lastig te vinden. Spanje is net als Nederland voor tien jaar verlenging, Italië en Oostenrijk zijn tegen, Duitsland wil zich onthouden van stemming wegens interne onenigheid tussen CDU en SPD, en het Verenigd Koninkrijk houdt zich afzijdig vanwege de Brexit. Enig schot in de zaak kwam er woensdagmiddag, toen traditioneel tegenstander Frankrijk bekendmaakte wel akkoord te willen gaan met een verlenging van de licentie met nog vier jaar. PARAAT Dit middel is nu ook toegelaten in boomkwekerijgewassen en vaste planten. PreFeRal Dit middel heeft toelating gekregen ter bestrijding van insecten in sierteeltgewassen. ENVIDOR (12477N) Dit middel wordt per 31-7-2020 ingetrokken, aflevertermijn tot 1-1-2021, opgebruik tot 1-1-2022. Het mag dus nog lang gebruikt worden en hopelijk is er ondertussen een vervanger. 5
Limonica tegen Thrips setosus Thrips setosus is inmiddels op waarschijnlijk (bijna) alle bedrijven met snij-hortensia's aanwezig. Samen met vijf telers en distributeurs werkt Koppert in een pilot project hard aan een aanpak van het plaaginsect. Het plaaginsect (moeilijk te onderscheiden van Californische trips) vreet aan de bladeren en de bloemen, soms zodanig dat het product onverkoopbaar is. Het lastige van Thrips setosus in de hortensia's is dat hij met chemische middelen moeilijk te raken is. In 2016 werd een pilot project van Koppert gestart op 2000 m2 met het doel te kijken of de roofmijt Amblydromalus limonicus (handelsnaam Limonica) Thrips setosus onder de duim zou kunnen houden. Bij het begin va net project was de plaagdruk al hoog. Er is waarschijnlijk iets te laat begonnen, hoewel er volop exemplaren van Limonica te zien waren, moest men blijven uitzetten. Tot en met juni kon men het nog met Limonica, daarna was een chemische correctie nodig. Dit jaar is men vroeger in het seizoen met Limonica begonnen. Half februari al werd de bestrijder uitgestrooid. Nu werd de roofmijt ook vanaf het begin bijgevoerd, waardoor hij zijn populatie nog sneller en beter kon ontwikkelen. Men constateert dat de aanpak werkt: de plaagdruk is dit jaar een stuk lager gebleven. Er is ook in een vak van 1.200 m2 ook Transeius montdorensis als bestrijder van Thrips setosus getest. Ook de resultaten met deze aanpak zijn bevallen. Volgend jaar wil men Limonica of Montdo-Mite dan ook bedrijfsbreed in het project gaan toepassen. Verwacht wordt dat Thrips setosus volgend jaar in ieder geval tot en met eind juli met Limonica of Montdo-Mite kan worden beheerst. Veel chemische middelen zijn er niet en de bestaande middelen zijn steeds sneller uitgewerkt, bovendien zullen afnemers mogelijk op termijn om een residuvrij product gaan vragen. NOG BESCHIKBAAR: 1200 Paeonia Duchesse de Nemours 3/5, Voor meer informatie: 0172-217090 6