Cardiologie Het plaatsen van een pacemaker Wat is een pacemaker? Een pacemaker is een klein elektronisch apparaat. Dit prikkelt het hart door regelmatig een elektrisch stroomstootje te geven. U voelt daar verder niets van. De pacemaker bestaat uit een batterij en elektronica. Deze zijn ingebouwd in een behuizing van titanium. Het lichaam verdraagt dit metaal goed. Daarnaast zijn er één of twee, soms zelfs drie, pacemakerdraden. Dat hangt af van de reden waarom u de pacemaker krijgt. Deze draden zorgen ervoor dat het stroomstootje in het hart terechtkomt. De batterij zorgt ervoor dat de pacemaker jarenlang zijn werk kan doen. Via het uiteinde van de pacemakerdraad (elektrode), geeft de pacemaker de stroomimpuls aan het hart af. De elektronica van de pacemaker kunt u vergelijken met een hele kleine computer. Waarom krijgt u een pacemaker? Bij een trage hartslag of vermindering van de pompfunctie van uw hart, kan uw cardioloog besluiten u een pacemaker te geven. De pacemaker helpt uw hart om zo goed mogelijk te werken. Hoe bereidt u zich voor? Wilt u het volgende meebrengen naar het ziekenhuis: een nachthemd of pyjama; uw toilettas; een paar sokken, die u tijdens de behandeling mag dragen; de medicijnen die u thuis gebruikt. Wat neemt u bij ieder bezoek mee? Uw legitimatiebewijs. Uw patiëntenpas van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Uw Actueel Medicatie Overzicht (AMO). Het is voor uw arts belangrijk te weten welke medicijnen u thuis gebruikt. Uw eigen apotheek kan dit overzicht voor u uitprinten. Vraag hierom kort voordat u het ziekenhuis bezoekt. Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Jeroen Bosch Ziekenhuis / www.jeroenboschziekenhuis.nl (CAR-013, uitgave januari 2018)
Resistente bacterie Als u een resistente bacterie (bijv. MRSA of ESBL) bij u draagt kan dit voor uzelf en voor medepatiënten een risico vormen bij het ondergaan van een medische behandeling. Het is daarom heel belangrijk dat u doorgeeft aan ons als u: in de afgelopen twee maanden opgeno men bent geweest in een buitenlandse zorginstelling; in de afgelopen twee maanden opge nomen bent geweest in een Nederlands ziekenhuis of verpleeghuis waar een resistente bacterie aanwezig was; beroepsmatig nauw in contact komt met levende varkens of vleeskalveren (bij voorbeeld: varkens- en kalverhouders, veeartsen, medewerkers slachthuis); op een bedrijf met varkens, kalveren of vleeskuikens woont; ooit besmet bent geweest met een resis tente bacterie of u in contact komt met iemand die drager is hiervan. Zo nodig onderzoeken we dan of u een resistente bacterie bij u draagt. Als dat zo is dan nemen we in het ziekenhuis maatregelen om te voorkomen dat de bacterie zich verspreid. Geldt een van bovenstaande punten voor u, geef dit dan door aan het secretariaat van de Hartkatheterisatiekamer, telefoonnummer (073) 553 30 36. Waar meldt u zich? U meldt zich bij de Infobalie bovenaan de roltrap. De medewerker vertelt u op welke verpleegafdelingafdeling u moet zijn. Wat gebeurt er bij het plaatsen van de pacemaker? U wordt voor deze behandeling op genomen op de verpleegafdeling Cardiologie. Het plaatsen van de pacemaker gebeurt op de hartkatheterisatiekamer. Dit gebeurt met een plaatselijke verdoving. Voor de ingreep krijgt u van de verpleegkundige een infuus. Via dit infuus krijgt u antibiotica. De cardioloog brengt de pacemakerdraad met behulp van röntgendoorlichting in. Via een ader onder het sleutelbeen schuift de cardioloog de pacemakerdraad naar uw hart. Het kan zijn dat u hartkloppingen voelt bij het inbrengen van de draad. Dit is normaal. Nadat het uiteinde van de pacemakerdraad (elektrode) het rechterdeel van uw hart heeft bereikt, wordt de tip ervan tegen de hartspier gelegd. Hiermee wordt uw hart gestimuleerd. De pacemakertechnicus controleert of de pacemakerdraad op de juiste plaats ligt. Daarna brengt de cardioloog de pacemaker in. Deze wordt onder de huid, op de linker of rechter borstspier gelegd. Deze ruimte wordt pocket (zakje) genoemd. Daarna hecht de cardioloog de huid. Het plaatsen van een pacemaker duurt ongeveer 2 uur. Wat gebeurt er na de ingreep? Na het plaatsen van de pacemaker gaat u terug naar de verpleegafdeling. U mag meestal de volgende dag weer naar huis. Soms blijft u iets langer. Voor u naar huis gaat controleert de pacemakertechnicus de pacemaker en stelt deze in met behulp van speciale apparatuur. Met deze apparatuur kan de pacemakertechnicus de werking van de pacemaker van buitenaf controleren of veranderen. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 5
Ongeveer zes weken na het plaatsen van de pacemaker, controleert de pacemakertechnicus deze. Afhankelijk van de metingen, maken zij een vervolg afspraak met u. Als het nodig is overleggen de pacemakertechnicus en de cardioloog met elkaar, tijdens of na een controle. Heeft u klachten of dringende vragen? Dan kunt u deze stellen aan de pacemakertechnicus of aan uw cardioloog. Wat zijn de risico s? Er zijn een aantal complicaties die kunnen voorkomen bij het plaatsen van een pacemaker: Perforatie. Tamponade. Bij een harttamponade hoopt zich vocht op in het hartzakje (pericard) dat het hart omgeeft. Doordat het vocht niet weg kan lopen neemt de druk in het hartzakje steeds verder toe. Daardoor kan het hart het bloed niet goed meer opnemen en door het lichaam pompen. Hartritmestoornissen. Klaplong. Verkeerde ligging van de pacemakerdraad(en). Nabloeding. Prikkeling van het middenrif. Ontsteking wond/pocket. Ontstoken weefsel kan vast gaan zitten aan de pacemakerdraad(en). Slechte wondgenezing. Verplaatsen of losraken van de pacemakerdraad(en). Breuk van de pacemakerdraad(en). Ontslag en herstel thuis Als alles goed verloopt mag u de volgende dag, na de controle van de pacemaker weer naar huis. Waarom krijgt u een pacemakerpasje? Van de pacemakertechnicus krijgt u een pacemakerpas. Hierop staan de meest belangrijke gegevens over u en uw pacemaker. Deze pas moet u altijd bij u hebben, zodat u deze aan de hulpverlener af kunt geven als er iets aan de hand is. Waar moet u als pacemakerdrager rekening mee houden? Huishoudelijke apparatuur in goede staat, is meestal geen bedreiging voor een goede werking van de pacemaker. Meestal geven controlepoortjes op luchthavens en in winkels geen probleem. Wij raden u aan om de mobiele telefoon niet ter hoogte van de pacemaker te dragen. Zorg dat u altijd de telefoon meer dan 10 cm bij de pacemaker vandaan houdt. Vertel uw behandelaar altijd dat u een pacemaker draagt. Overleg zo nodig met uw cardioloog of het pacemakerteam. Het volgende kan wel invloed hebben op uw pacemaker Bepaalde medische handelingen waarbij elektrische apparaten worden gebruikt zoals bij: - fysiotherapie; - MRI-onderzoek; - elektrische pijnonderdrukkers; - het elektrisch wegbranden van bijvoorbeeld wratten en moedervlekken; Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 5
- radiotherapeutische bestraling; - een operatie. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 5
Als u in de buurt bent van sterke zendinstallaties zoals een (amateur)radiozendstation. Niet afgeschermde elektrische apparaten en machines waar elektrische vonken vanaf kunnen komen. Bespreekt u dit in voorkomende gevallen met het pacemakerteam. Wanneer komt u op controle? Na zes weken komt u op controle bij de cardioloog en de pacemakertechnicus. Hiervoor krijgt u een afspraak mee. Heeft u nog vragen? Dan kunt u contact opnemen met het pacemakerteam. Zij zijn op werkdagen te bereiken via telefoonnummer (073) 553 22 21. Wilt u een afspraak maken bij het pacemakerteam dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Cardiologie, via telefoonnummer (073) 553 60 40. Kijkt u voor meer informatie ook eens op onze website: www.jbz.nl/cardiologie MijnJBZ Wilt u inzage in uw medische gegevens? Log dan in op MijnJBZ (www.mijnjbz.nl). MijnJBZ is een beveiligde website die gekoppeld is aan het Elektronisch Patiëntendossier van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Via MijnJBZ kunt u een deel van uw dossier bekijken. Zoals een overzicht van uw afspraken en opnames, onderzoeksresultaten en brieven aan de huisarts. Let op: Inloggen kan alleen als u in bezit bent van een DigiD met extra controle via sms-code. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 5 van 5