ADVIES VERLEEND DOOR HET FONDS VOOR DE MEDISCHE ONGEVALLEN, IN TOEPASSING VAN ART. 21 VAN DE WET VAN 311 MAART 2010 BETREFFENDE DE VERGOEDING VAN SCHADE ALS GEVOLGG VAN GEZONDHEIDSZORG. Gelet op de adviesaanvraag ontvangen op zoon X; 10 juni 20133 ingediend door De heer Y voor zijn Gelet op de ontvangstbevestiging verstuurd op 6 september 2013 conform art. 15, 1 e lid van de wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg; Gelet op het intern medisch dossier samengesteld uit de overgemaakte stukken ter staving van de adviesaanvraag en verkregen op initiatief van het Fonds voor de medische ongevallen (hierna, Fonds) Gelet op het medisch verslag verleend op 24 juni 2015 door prof dr. Q1 na een eenzijdige expertisee georganiseerd door het Fonds, in uitvoering van art. 17, 1 van de wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg. Aanvrager: De heer Y Zorgverlener: Dr. A ZIEKENHUIS K 1
I. FEITEN Prenataal werd er bij de foetus aan de hand van een MRI aan beide nieren hydronefrose 1 vastgesteld. De ouders wensten, na contact te hebben gehad met geneticus prof. B van het ZIEKENHUIS K geen zwangerschapsonderbreking. Er werd in het zwangerschapsdossier geen melding gemaakt van enig pediatrisch 2, urologisch 3 of nefrologisch 4 consult of multidisciplinair 5 overleg. Baby X wordt voldragen geboren met een nierprobleem op basis van een genetische afwijking 17Q12-deletie MODY type 5 6, die prenataal reeds werd vastgesteld. Er wordt een blaassonde geplaatst om de urineafloop te bevorderen en op te volgen. Er wordt een echografie gedaan waaruit blijkt dat er bilateraal 7 een hydronefrose 8 met veel schorsverlies 9 is, een probleem ten gevolge van de PUJ 10. Er is een gestoorde nierfunctie maar toch voldoende diurese 11, hierdoor werd er na advies te hebben ingewonnen van uroloog dr. C, een conservatieve houding vooropgesteld. Bijgevolg bestond het therapeutisch plan er uit om na het stabiliseren van de toestand van de baby in te grijpen om de PUJ 12 stenose 13 te corrigeren, eerst op de rechter en nadien op de linker nier. Wanneer de baby 3 weken oud is, vindt er een renogram 14 plaats waaruit blijkt dat de linker nier afunctioneel is. Ondanks het feit dat de linker nier van de baby niet werkt, werkt de rechter nier van de baby behoorlijk. 1 Een uitzetting van het nierbekken en/of de nieren door een opstapeling van urine omdat de uitstroom van de urine wordt belemmerd. 2 Kindergeneeskunde. 3 Specialisatie in de geneeskunde die zich bezighoudt met de behandeling van urinewegen. 4 Onderdeel van de interne geneeskunde, dat zich bezig houdt met nieraandoeningen. 5 Overleg van deskundigen uit verschillende beroepsgroepen. 6 Renal cysts and diabetes syndrome (RCAD) deze genetische afwijking gaat gepaard met niercysten en vroegtijdige diabetes. 7 Aan beide zijden, hier aan beide nieren. 8 Een uitzetting van het nierbekken en/of de nieren door een opstapeling van urine omdat de uitstroom van de urine wordt belemmerd. 9 De nierschors, het buitenste gedeelte van de nier wordt bedekt door een dun vlies (het nierkapsel) dat helpt de nier te beschermen. 10 Pyelo ureterale junctiestenose dit is een vernauwing op de overgang van de nierkelken naar de ureter, wat de afvoer verhindert, druk bouwt op en de nierschors vernietigt waardoor de nier afunctioneel kan worden. 11 Afscheiding van urine. 12 Pyelo ureterale junctiestenose dit is een vernauwing op de overgang van de nierkelken naar de ureter, wat de afvoer verhindert, druk bouwt op en de nierschors vernietigt waardoor de nier afunctioneel kan worden. 13 Vernauwing. 14 Onderzoek van de nieren dat wordt uitgevoerd door middel van een radioactieve stof. 2
Op het moment dat baby X 5 weken oud was, werd dee pyeloplastie 15 uitgevoerd met plaatsing van een stent 16, die nadien werd verwijderd. De andere problemen, zoals diabetes en renale 17 cystes, die gepaard gaan met de genetische afwijking 17Q12-deletie MODY type 5 18 werden nog niett vastgesteld. X heeft chronische nierinsufficië ntie. Eveneens dient hij profylax Trimethoprim 19 in te nemen om infecties te voorkomen en wordt hij intensief opgevolgdd op de dienst kindernefrologie van het ZIEKENHUIS K. II. WETTELIJK KADER VAN DE AANVRAAG Binnen een termijn van zes maanden vanaf de ontvangst van de aanvraag stelt het Fonds, in een met redenen omkleed advies, of het meent dat de schade als gevolg van gezondheidszorg een van haar oorzaak vindt in de aansprakelijkheid van één of meer zorgverleners, of in een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid, of dat dee schade onder geen enkele van deze categorieën ressorteert 20. Het betreft hier evenwel een indicatieve termijn die alss gevolg van allerlei redenen langer kan uitvallen. Een gebeurlijke overschrijding van de termijn brengt geen rechtsgevolgen teweeg. In toepassing van artikel 4 van de Wet van 31 maart 2010 komt het Fonds tussen in vier limitatief bepaalde en welomschreven gevallen en zal een schadevergoeding uitbetaald worden. 15 Wegnem en van aangeboren vernauwing tussen nierbekken en urineleider en hett aanleggen van een nieuwe verbinding. pyeloplastie brede 16 een meta alen of kunststof buisje dat in medische toepassingen in een vat of kanaal in het lichaam van een patiëntt wordt geplaatst, met het doel om dit kanaal open te houden. 17 In de nier r. 18 Renal cys sts and diabetes syndrome (RCAD) deze genetische afwijking gaat gepaard met niercysten en vroegtijdige diabetes. 19 is een ant tibioticum. Het remt de groei van bacteriën. Het wordt gebruiktt bij infecties van blaas, longen en luchtpijp. 20 Art. 21, al 1 Wet 31 maart 2010 betreffende de vergoeding de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, BS 2 april 2010. 3
Het gaat om de volgende vier gevallen: - wanneer de schade veroorzaakt is door een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid voor zover de ernstgraad is bereikt 21 ; - wanneer het Fonds oordeelt of wanneer vaststaat dat de schade is veroorzaakt door een feit dat aanleiding geeft tot de aansprakelijkheid van de zorgverlener wiens burgerlijke aansprakelijkheid niet of niet voldoende is gedekt door een verzekeringsovereenkomst; - wanneer het Fonds oordeelt dat de schade is veroorzaakt door een feit dat aanleiding geeft tot de aansprakelijkheid van de zorgverlener en wanneer deze of zijn verzekeraar de aansprakelijkheid betwist, voor zover de schade voldoet aan de ernstgraad; - wanneer de verzekeraar die de aansprakelijkheid dekt van de zorgverlener die de schade heeft veroorzaakt een voorstel tot vergoeding doet dat het Fonds kennelijk ontoereikend vindt. III. EVALUATIE VAN DE AANVRAAG III.1 Constitutieve elementen uit het intern medisch dossier Het Fonds verleent een advies dat is gesteund op alle gegevens die zich in het dossier bevinden, bestaande uit de feiten weerhouden in het aanvraagformulier en de medische gegevens die desgevallend door het Fonds werden opgevraagd aan de aanvrager alsook aan de zorgverleners. In dit geval bevat het medisch dossier, waarop het advies werd gesteund, het deskundigenverslag van dr. prof dr. Q1. III.2.Voorwerp van de aanvraag tot advies voorgelegd aan het Fonds De heer Y heeft namens zijn zoontje X een aanvraag ingediend bij het Fonds teneinde te vernemen of de uitgevoerde behandeling, te weten de prenatale behandeling en opvolging 21 Art. 5 Wet 31 maart 2010 betreffende de vergoeding de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, BS 2 april 2010. 4
nadat de genetische afwijking 17Q12-deletie MODY type 5 22, werd vastgesteld, door dr. A, correct, is verlopen. De heer Y, de vader, vraagt zich bovendien af, of er op het moment dat de nierafwijking werd vastgesteld, geen nierspecialist gecontacteerd had dienen te worden door gynaecoloog dr. A. III.3 De ontvankelijkheid van de aanvraag Het fonds is op basis van de expertise en de beschikbare gegevens van oordeel dat de oorzaak van de afunctionele linker nier en het verlies aan nierschors 23 rechts het gevolg is van de PUJ 24 met hydronefrose 25 die veroorzaakt werd door de genetische afwijking 17Q12-deletie MODY type 5 26 en is aldus geen gevolg van één of andere verstrekking van zorg. Het Fonds is daarnaast, samen met de deskundige dr. Q1, van mening dat een zorgvuldige zorgverlener gelet op het feit dat er bijna geen of slechte ervaringen zijn met prenatale chirurgie voor deze indicatie 27, niet prenataal zou behandeld hebben, waardoor de behandeling postnataal diende te gebeuren. De behandeling van de aangeboren defecten is zowel volgens de deskundige dr. Q1, als het Fonds, lege artis gebeurd. 28 Vervolgens blijkt uit de beschikbare stukken dat er in casu geen multidisciplinair prenataal overleg heeft plaatsgevonden 29. Dit gebrek aan overleg blijft immers zonder gevolg, aangezien, mede gelet op het voorgaande, er geen wijziging van de behandelingsstrategie zou hebben plaatsgevonden. 22 Renal cysts and diabetes syndrome (RCAD) deze genetische afwijking gaat gepaard met niercysten en vroegtijdige diabetes. 23 De nierschors, het buitenste gedeelte van de nier wordt bedekt door een dun vlies (het nierkapsel) dat helpt de nier te beschermen. 24 PUJ of Pyelo uretrale junctiestenose: een vernauwing ten hoofde van het afvoerkanaal dat nierinsufficiëntie tot gevolg heeft. 25 Een uitzetting van het nierbekken en/of de nieren door een opstapeling van urine omdat de uitstroom van de urine wordt belemmerd. 26 Renal cysts and diabetes syndrome (RCAD) deze genetische afwijking gaat gepaard met niercysten en vroegtijdige diabetes. 27 P. 6 deskundigenverslag van prof. Dr. Q1: overzicht van ervaringen van het centrum voor foetale chirurgie in San Francisco 2003, waaruit blijkt dat de ervaringen met foetale chirurgie voor deze indicatie ontgoochelend zijn geweest. Na deze periode zijn er in de literatuur geen prenatale interventies voor PUJ stenose terug te vinden. (Een Pools abstract van 2011 signaleert het gebrek aan studies.) 28 P. 7 deskundigenverslag van prof. dr. Q1. 29 P. 3 deskundigenverslag van prof. dr. Q1. 5
Gelet op het voorgaande en het ontbreken van een bewezen verband tussen de schade van baby X en een zorgverstrekking, is de aanvraag die bij het Fonds werd ingediend, niet ontvankelijk. 30 IV. BESLUIT Uit de informatie die ons werd overgemaakt door de aanvrager en het dossier dat samengesteld werd door het Fonds, blijkt dat de schade die baby X heeft ondergaan niet het gevolg is van een zorgverstrekking, waardoor in casu besloten dient te worden tot de onontvankelijkheid van de ingediende aanvraag. V. BEROEPSMOGELIJKHEDEN Indien de aanvrager of één van de betrokken partijen zich niet kan verzoenen met onderhavig advies, kan hij een rechtsvordering instellen tegen het Fonds voor de medische ongevallen voor de rechtbank van eerste aanleg, binnen de gemeenrechtelijke verjaringstermijnen 31. Naast de procedure voor het Fonds bestaat er, voor de aanvrager en de betrokken partijen, steeds de mogelijkheid om het dossier aanhangig te maken bij de rechtbank van eerste aanleg, binnen de gemeenrechtelijke verjaringstermijnen. Brussel,../../.. 30 Voor de toepassing van deze wet, moet er sprake zijn van schade die haar oorzaak vindt in een verstrekking van gezondheidszorg: Art. 2,6 Wet van 31 maart 2010: schade als gevolg van gezondheidszorg " : schade die haar oorzaak vindt in een verstrekking van gezondheidszorg en die voortvloeit uit : a) ofwel een feit dat aanleiding geeft tot de aansprakelijkheid van een zorgverlener; b) ofwel een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid. Voor wat betreft de schade die haar oorzaak vindt in een verstrekking van gezondheidszorg. 31 Art. 23, al. 2 Wet van 31 maart 2010: Indien het Fonds niet besluit dat er aanleiding is tot vergoeding krachtens artikel 4, 1, of 2, of indien het advies van het Fonds besluit dat de schade niet de ernst vertoont die bepaald is bij artikel 5, kan de aanvrager onverminderd zijn gemeenrechtelijke rechtsvorderingen, overeenkomstig het Gerechtelijk Wetboek voor de rechtbank van eerste aanleg een vordering instellen tegen het Fonds om de vergoeding te verkrijgen waarop hij recht meent te hebben krachtens deze wet. 6
Jo DE COCK Waarnemend directeur-generaal van het FMO Origineel aan: de heer Y Kopie aan: dr. A Bijlage: medisch verslag dat werd verleend door prof dr. Q1 op 24 juni 2015 7