Onthaalbrochure Afdeling Operatiekamer CA
Inhoudstafel Voorstelling ziekenhuis... 3 Voorstelling afdeling... 4 Verpleegkundige dagindeling.... 6 Diensturen... 6 Taakinhoud verpleegkundigen.... 6 Omloopverpleegkundige.... 6 Instrumenterende verpleegkundige.... 7 Recovery verpleegkundigen.... 7 Wachtverpleegkundige.... 7 Taakinhoud van de hoofdverpleegkundige.... 8 Algemeen... 8 Specifieke taken... 8 Verpleegkundige coördinatie... 8 Medische coördinatie.... 8 Omschrijving verpleegkundige activiteit in het OK... 9 Voorbereiden van het OK.... 9 Installatie van de eerste patiënt (idem volgende patiënten)... 9 Hulp aan de anesthesist... 9 Bij een algemene narcose.... 9 Bij locoregionale anesthesie.... 10 Installatie van patiënt onder narcose.... 10 Tijdens de ingreep.... 10 Eindigen van de ingreep.... 11 Opruimen materiaal en zaalreiniging... 11 Bijkomende taken.... 12 Beëindigen van de operatiedag.... 12 Afdelingsgerelateerde overlegstructuren.... 13 Afdelingsgerelateerd.... 13 Schriftelijke communicatie.... 13 Mondelinge communicatie... 13 Opleiding... 14 Studentenwerking.... 14 Uurregeling... 14 Goede afspraken, goede vrienden.... 14 Diversen... 15 2
Voorstelling ziekenhuis In 1997 werd het officiële startschot gegeven van het ziekenhuis AZ Monica. De vzw Monica is een fusie van de vroegere Eeuwfeestkliniek (Antwerpen) en het vroegere Onze-Lieve- Vrouw Middelares in Deurne. Als één van de Antwerpse ziekenhuisgroeperingen bieden we een ruim aanbod van topgeneeskunde en kwalitatieve patiëntenzorg. Het ziekenhuis telt 477 erkende bedden, verspreid over de twee campussen. Met 190 toegelaten artsen en ruim 1200 medewerkers is AZ Monica een niet onaardige werkgever in Antwerpen. Jaarlijks nemen we ongeveer 20.000 patiënten op. Daarnaast zijn er meer dan 35.000 daghospitalisaties en vinden er een veelvoud aan raadplegingen per jaar plaats. Ons ziekenhuis wil een kwalitatief hoogstaande verzorging bieden voor een prijs die voor iedereen betaalbaar blijft. Onze organisatie staat open voor de verschillende levensbeschouwelijke overtuigingen. Missie AZ Monica Op een respectvolle, vriendelijke manier kwaliteitszorg aanbieden. 3
Voorstelling afdeling Naam afdeling Operatiekamer 6OB ABC 0/1 tel.: +32 3 240 27 37 mail: vpkcaok@azmonica.be Missie afdeling Professionele en kwalitatieve zorg in de persoonlijke benadering aan de patiënt aanbieden door een gemotiveerd team van verpleegkundige medewerkers in samenwerking met (para)- medici en logistieke medewerkers. Deze zorg aan de patiënt willen wij in optimale omstandigheden laten verlopen in een werkomgeving waar een open en constructieve communicatie heerst. Aantal operatiekamers 6OB: 5 zalen ABC 0/1 4 zalen Ontwaakkamer 6OB: 8 bedden ABC 0/1 : 6 bedden Verpleegkundig team HOOFDVERPLEEGKUNDIGE Nest Coninx tel.: +32 3 240 26 00 mail: nest.coninx@azmonica.be 4
ADJUNCT HOOFDVERPLEEGKUNDIGE Lieve Van Bergen tel.: +32 3 240 26 00 mail: lieve.van.bergen@azmonica.be REFERENTIEVERPLEEGKUNDIGEN Ziekenhuishygiëne: Emine Atis VG-MZG: Veronique Moens STAGEMENTOR Willemijn De Looff, Diane Van Ostaeye Disciplines - artsen Anesthesie: Dr. Van Riet, Dr. Blomme, Dr. Coen, Dr. Haems, Dr. Lamens, Dr. Vandeput, Dr. Moonen, Dr. Lahousse, Dr. Spaas Chirurgen: Abdominale heelkunde: Dr. Devriendt, Dr. Bestman, Dr. Van Cleemput, Dr. Pauli Urologie: Dr. Dervaux, Dr. Thüer, Dr. Demeulenaere Gynaecologie: Dr. Lauwers, Dr. Esmans Vaatheelkunde: Dr. Schol, Dr. Vercaeren, Dr. Vanhandenhove Dr. Koentges, Dr. Gutwirth, Dr. Willocx, Dr Collignon, Dr Leclercq MKA: Dr. Vercruysse, Dr. Vanassche, Dr. Van Hemelen, Dr. Van De Perre, Dr. Renier, Dr. Nadjmi, Dr. Defrancq Narcodontie: Lth. De Craene, Lth Delacourt, Lth Blontrock, Lth Van Hoecke Orthopedie: Dr. Lagae, Dr. Leenders, Dr. Verborgt, Dr. Londers, Dr. Janssen, Prof. Verdonk, Dr. Spaas, Dr. Van Ermen, Dr. Dedecker, Dr. D Anvers, Dr. Van de Velde Pijnkliniek: Dr. Haems, Dr. Spaas, Dr. Lamens Oftalmologie: Dr. Gobin, Dr. Haustrate, Dr. Nietvelt, Dr. Reyntjens NKO: Dr. Schot, Dr. Kloek Plastische chirurgie: Dr. Colpaert, Dr. Kinsbergen, Dr. Tytgat 5
Verpleegkundige dagindeling Diensturen 07u30 16u00 07u30 17u00 07u30 18u00 08u30 17u00 08u30 18u00 08u30 19u00 10u00 20u30 11u00 20u30 12u00 20u30 Taakinhoud verpleegkundigen OMLOOPVERPLEEGKUNDIGE Afhankelijk van de werkplanning en de beschikbaarheid wordt deze verpleegkundige (VK) door de hoofdverpleegkundige (HVK) aan een OK-zaal toegewezen. Het is een niet-steriele VK, welke verantwoordelijk is voor het ganse OK-gebeuren in die welbepaalde zaal. Het is geen persoonsgebonden taak, m.a.w. van elke OK-VK wordt, na de inscholingsperiode, verwacht dat hij/zij een basiskennis heeft van steriliteit, van de gebruikte materialen en technieken van anesthesie en chirurgie. Op het einde van de werkdag is hij/zij verantwoordelijk voor het opruimen en het aanvullen van de zaal. Persoonlijke benadering van de patiënt 6
INSTRUMENTERENDE VERPLEEGKUNDIGE In samenspraak met de chirurg worden er VK opgeleid tot instrumenterende. Zij worden per dag door de HVK gepland. Zij hebben specifieke kennis over de materialen en ingrepen eigen aan die specialiteit. Zij onderhouden nauw contact met de sterilisatieafdeling i.v.m. het onderhoud van het materiaal, de samenstelling van de setten. Een instrumenterende VK is nooit omloop-vk. RECOVERY VERPLEEGKUNDIGEN Zij vormen in het OK-gebeuren een aparte groep. Zij doen gedurende een gewone werkdag uitsluitend recoverywerk. Zij zijn verantwoordelijk, onder toezicht van de behandelende anesthesist, voor het goed verloop van de postoperatieve periode. Het registreren van parameters zoals HR, BD,, het toedienen van voorgeschreven medicatie, het specifieke toezicht op de ademhaling (met extubatie) en het klaarmaken van de patiënt voor ontslag (na goedkeuring van de behandelende anesthesist) behoren tot hun takenpakket. WACHTVERPLEEGKUNDIGE Zij/hij verzekert de zorg aan patiënten welke in urgentie, buiten de normale werkuren, behandeld moeten worden. Er is 1 VK van wacht welke opgeroepen wordt, via GSM, door de anesthesist, de chirurg of via de spoedverpleegkundige. Ten laatste 30 min na de oproep moet de VK zich aanbieden in het ziekenhuis. Vermits hij/zij normaal met de late dienst geprogrammeerd staat, beëindigt hij/zij de ingrepen die om 20u30 niet afgerond zijn. Kwalitatieve zorg binnen het toegemeten budget 7
Taakinhoud van de hoofdverpleegkundige ALGEMEEN De HVK is verantwoordelijk voor de algemene coördinatie van het verpleegkundig werk in het OK en, in samenwerking met de medische planningscoördinator, Dr. Blomme en Dr Lahousse, voor de algemene medische werking van het dagdagelijkse OK-gebeuren. SPECIFIEKE TAKEN Verpleegkundige coördinatie Opmaken van uurlijsten, rekening houdend met medische behoeften en individuele wensen (de lijsten zijn 1 maand voor datum beschikbaar). Dagelijkse werkverdeling van de VK over de verschillende operatiezalen, organiseren van middagpauze, organiseren van late dienst en wachtdiensten. Bijsturen en coördineren van problemen en conflictsituaties. Zorgen dat afspraken ivm hygiëne en steriliteit worden nageleefd (zowel voor het VK als het medisch departement) Medische coördinatie Opstellen van het OK-programma van de volgende werkdag (de definitieve OK-planner moet in het OK-secretariaat bekend zijn voor 12u00, dag voor ingreep). In het computerprogramma opnameplanner kan elke geneesheer zijn toegewezen tijd opvullen. Nakijken van de ingediende programma s en eventueel aanbrengen, in overleg, van aanpassingen in functie van aanwezige materialen, aankomst patiënten, beschikbaarheid van VK, Organiseren van OK-tijd voor urgenties welke zich aanbieden. Samen met betrokkene zoeken naar oplossingen voor problemen i.v.m. toegewezen OK-tijd. Bijwonen van de OK-commissie. 8
Omschrijving verpleegkundige activiteit in het OK VOORBEREIDEN VAN HET OK Het doel is het OK-programma op te starten met als eerste aandacht de veiligheid van de patiënt. Met behulp van de checklist die in elk OK aanwezig is, wordt het OK in orde gebracht. Computer opstarten. Indien er ingrepen bij kinderen gepland zijn, moet de kamertemperatuur voldoende zijn. INSTALLATIE VAN DE EERSTE PATIËNT (IDEM VOLGENDE PATIËNTEN) Ophalen van de patiënt in de wachtruimte. Stel jezelf hierbij voor en controleer alle patiëntengegevens. (naam, soort ingreep, lokalisatie van de ingreep, opvangen van reacties van de patiënt). Vergeet het dossier niet mee te nemen! Vul SSL (= safe surgery checklist), deel aankomst OK, in. Vervoer van de patiënt naar het OK. Wees extra aandachtig bij het verbedden van de patiënt naar de brancard of bij het transport van kinderen. De eerste patiënt moet om 8u00 op tafel liggen. Tijdens het transport naar het OK moet de patiënt worden afgedekt en een muts dragen. Bij binnenkomst op het OK, de patiënt aanklikken in de computer Installatie van de patiënt op de OK-tafel Aanleggen van EKG-Electroden, BD meter, O2-saturatie,... Eventueel prikken van infuus en catheter. Tijdens het hele gebeuren, steeds visueel en verbaal contact houden met de patiënt. HULP AAN DE ANESTHESIST Bij een algemene narcose Aanzetten van anesthesietoestel en monitors. De anesthesist moet voor de inductie het toestel nakijken op een correcte werking. De verpleegkundige heeft geen verantwoordelijkheid over de uiteindelijke werking ervan. 9
Eventueel helpen bij het prikken van het infuus. In samenspraak met de anesthesist de endotracheale tube of het larynxmasker klaarleggen en/of helpen bij het plaatsen van de maagsonde. Helpen bij het plaatsen van epidurale en centrale catheters. Bij locoregionale anesthesie Klaarmaken van de steriele tafel voor rachi, epidurale, CSE anesthesie of locoregionaal Block. Installatie van de patiënt. Aangeven medicatie en aanleggen van het verband. INSTALLATIE VAN PATIËNT ONDER NARCOSE Eventueel sonderen. Instrumenterende- en omloopverpleegkundige brengen de steriele tafels in orde. De patiënt wordt in de juiste positie gelegd verzekeren van maximaal comfort. De patiënt wordt toegedekt (buiten de te opereren regio) ofwel met molton ofwel met warmeluchtdeken om afkoeling te voorkomen. De desinfectie van de te opereren regio gebeurt door de omloop-vk of door de chirurg afhankelijk van de beschreven procedure. De anesthesist,de omloopverpleegkundige en de chirurg doen de time-outprocedure. TIJDENS DE INGREEP De omloopverpleegkundige blijft gedurende de volledige ingreep in het OK en heeft volgende taken: Bijstaan van chirurg, aanreiken van materiaal. Bijstaan van anesthesist tijdens technische verstrekkingen, plaatsen catheter,... Bewaken van de patiënt in functie van perfusies, spuitpompen,... Bewaken van patiënt in functie van monitoring en alarmfunctie. Administratieve taken zoals het bijhouden van de tijdregistratie of het invullen van medicatiebladen en implantatieregistratie. De volgende patiënt laten premediceren of naar het OK laten komen. 10
EINDIGEN VAN DE INGREEP De verpleegkundige brengt samen met de chirurg het steriele verband aan. De patiënt wordt terug in neutrale positie (ruglig) gebracht in het bijzijn van de chirurg (assistent) en anesthesist. De anesthesist beëindigt de narcose en geeft de toestemming om de patiënt naar de ontwaakruimte te vervoeren. De omloopverpleegkundige doet de sign-outprocedure voor het verlaten van het OK. Tijdens het transport naar recovery (omloopverpleegkundige en anesthesist) de vitale functies van de patiënt blijven observeren. Patiënt samen met recovery-verpleegkundige in bed installeren en overdracht doen van informatie: ingreep, problemen, richtlijnen. OPRUIMEN MATERIAAL EN ZAALREINIGING Het beëindigen van de ingreep, de narcose en het transport van de patiënt zijn prioritair aan de materiaalzorg. De materiaalzorg kan dus perfect tijdens of op het einde van de ingreep gebeuren, maar mag in geen geval het andere werk hinderen. De tijdspanne van gebrekkige monitoring van de patiënt na de ingreep tot de installatie op recovery moet in elk geval zo kort mogelijk gehouden worden. Zaalreiniging door de poetsvrouw of logistieke hulp gebeurt liefst pas wanneer de vorige patiënt de zaal is uitgereden en zeker voor de volgende patiënt het OK wordt binnengereden. Zaalreiniging houdt het volgende in: vloerzuivering, reiniging van OK-tafel en hulpstukken, het verwijderen van afval en linnenzakken, ledigen van de aspiratiepot,... De laryngoscoop en de magilltang wordt gereinigd na inleiding van de narcose (water vloeibare handzeep borstel ontsmettingsalcohol) Gemotiveerd team, met een open en constructieve communicatie 11
BIJKOMENDE TAKEN Voor 14u00 wordt er door de omloopverpleegkundige een aanvullijst gemaakt en overhandigd aan de logistieke medewerkster. Deze bezorgt de gevraagde producten aan de omloopverpleegkundige die ze op zijn/ haar beurt op de juiste plaats legt. Indien er zaken ontbreken, worden die de dag nadien om 08u00udoor de logistiek in de benadeelde zaal afgeleverd. Elke zaal heeft zijn specifieke voorraden, hamsteren is dus niet nodig en veroorzaakt vervallen producten. Aandacht naar materialen toe voor de volgende geplande patiënt is noodzakelijk en levert tijdswinst op. Bij problemen kan er zo tijdig geanticipeerd worden. De late dienst (10u00/11u00/12u00 20u30) informeert bij de hoofdverpleegkundige wie moet afgelost worden zodat iedereen van de vroege dienst voor 13u30 kan eten. bereidt de materialen van de volgende dag voor door gebruik te maken van de procedureboeken. lost om 16u00, 17u00 of 18u00, in overleg met de HVK, de vroege diensten af en beëindigt het OK-programma van die dag. Zij ruimen dan ook die zalen op en maken ze nadat ze gereinigd zijn, gebruiksklaar voor de volgende werkdag. besteedt, bij het wisselen van verpleegkundigen, zeker aandacht aan de kompressentelling. BEËINDIGEN VAN DE OPERATIEDAG Er wordt gestreefd naar een operatieprogramma dat beëindigd wordt binnen de toegestane OK-tijd zodanig dat er voldoende tijd overblijft voor de laatste opruim en voorbereiding voor de eerste ingreep van de volgende werkdag. Enkele taken hoeven slechts eenmaal per dag te gebeuren, liefst op het einde van de operatiedag: reinigen van werkvlakken, monitors, kabels, controle van aangevulde materialen en het nodige doen bij tekorten, uitpluggen van alle toestellen, behalve de batterijpompen, wegleggen van gebruikte steunen, kussens, toestellen,... vervang CO²-absorptiekorrels zo nodig (< ¾ blauw), nazien en vullen van narcose gasverdampers. Elke vrijdag wordt elke OK nagekeken d.m.v. een checklist op essentiële materialen. 12
Afdelingsgerelateerde overlegstructuren Schriftelijke communicatie Wanneer: Zo nodig. Wie: Hoofdverpleegkundige en al zijn medewerkers. Inhoud: Belangrijke mededelingen of nieuwigheden met betrekking tot de goede werking van de dienst. Hoe: Op de screensaver van alle computers op het OK + uitprint in dienstmap keuken. Als dienstnota opgehangen in de keuken. Mondelinge communicatie Waar: AZ Monica. Wanneer: 4x per dienstjaar. Wie: Hoofdverpleegkundige en alle medewerkers. Inhoud: Aan de hand van een op dat ogenblik op te stellen agenda. Hoe: In een zaaltje binnen AZ Monica. Kwaliteitsvolle zorg gebaseerd op een continu proces van opleiding en zelfontplooiing 13
Opleiding Interne en externe vormingen kunnen gevolgd worden in samenspraak met de hoofdverpleegkundige. Er wordt de voorkeur gegeven aan het volgen van vorming binnen het referentiedomein. De te volgen procedure en de gerelateerde documenten zijn via het procedureboek te raadplegen op het intranet. De inscholing van de nieuwe medewerker gebeurt onder begeleiding van een meter/peter, indien mogelijk binnen het uurrooster, aan de hand van een inscholingsbrochure. Vraag tijdig info aan je hoofdverpleegkundige! Studentenwerking Uurregeling Het dienstrooster voor de student wordt opgesteld door de hoofdverpleegkundige in samenspraak met de praktijklector en de student. Eventuele wijzigingen kunnen in onderling overleg gebeuren. Afspraken van de school dienen gerespecteerd te worden. Bij afwezigheid worden zowel de school en de afdeling voor de aanvang van de stagedag verwittigd. Goede afspraken, goede vrienden Binnen AZ Monica willen we kwaliteitsvolle stages realiseren. Een goede voorbereiding is het halve werk, verdiep je daarom alvorens te starten in onze algemene en dienstgebonden stagebrochures. Op deze manier maak je naast onze praktische afspraken alvast kennis met de afdeling. 14 Tijdens de stage zal een stagementor je ondersteuning verlenen. Hierbij dien je te denken aan begeleiding op de afdeling, coaching en hulp bij je persoonlijk
leertraject alsook de respectievelijke evaluaties. Dit heeft als groot voordeel dat je een vast aanspreekpunt hebt om zo snel mogelijk goed te evolueren binnen de afdeling en zodoende een goede stage te kunnen volbrengen. Ook bij discussies tussen studenten en/of collega s kan je hier beroep op doen. Wanneer de hoofdverpleegkundige en/of de stagementor niet aanwezig is, zal een andere verpleegkundige je deze dag begeleiden. Vergeet zeker ook niet je dagevaluaties! Diversen 15
AZ Monica Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica Deurne Fl. Pauwelslei 1 2100 Deurne T 03 320 50 00 F 03 320 56 00 info@azmonica.be www.azmonica.be