RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 7 februari 2014 (OR. en) 6145/14 ECOFIN 115 SOC 87 COMPET 78 EDUC 41 ENV 109 RECH 50 ENER 46 FISC 23 JAI 65 NOTA van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad Jaarlijkse groeianalyse 2014 : Richtsnoeren betreffende de uitvoering van de prioriteiten die tijdens de bijeenkomst van de Europese Raad inzake macroeconomische en fiscale aangelegenheden in december zijn overeengekomen = Conclusies van de Raad Voor de delegaties gaan hierbij de door het Economisch en Financieel Comité opgestelde conclusies van de Raad over de Jaarlijkse groeianalyse 2014. 6145/14 cle/jel/mt 1 DGG 1A NL
BIJLAGE Europees semester 2014: macro-economische en begrotingsrichtsnoeren voor de lidstaten - Conclusies van de Raad - De Raad: I EUROPEES SEMESTER 2014 1. IS INGENOMEN MET de Jaarlijkse groeianalyse 2014 van de Commissie, waarin de balans wordt opgemaakt van de economische en sociale situatie in Europa en de brede beleidsprioriteiten voor de EU en haar lidstaten worden aangegeven, en die het startpunt vormt voor het Europees semester 2014; en MEMOREERT de conclusies van de Europese Raad van december 2013 over de belangrijkste gebieden voor coördinatie van economische beleidsmaatregelen en hervorming. 2. IS HET GROTENDEELS EENS MET de analyse van de economische situatie en de beleidsuitdagingen in de EU door de Commissie. De EU en haar lidstaten hebben de afgelopen jaren op vele beleidsterreinen aanzienlijke vooruitgang geboekt en er zijn thans bemoedigende tekenen van economisch herstel. Ondanks recente verbeteringen blijft het herstel broos, en de nasleep van de crisis, hoge werkloosheid en aanhoudende financiële versnippering, naast resterende schuldafbouwbehoeften in de openbare en de particuliere sector en de noodzakelijke sectorale herstructurering en aanpassing, zullen waarschijnlijk op de groei blijven wegen. Indien zij niet worden aangepakt, zullen deze factoren het groeipotentieel van Europa aanmerkelijk verzwakken en het aldus moeilijker maken maatschappelijke doelen te verwezenlijken. 3. ONDERSTREEPT tegen deze achtergrond dat het noodzakelijk is het concurrentievermogen van de EU-economieën tegenover de rest van de wereld te vrijwaren; BENADRUKT de noodzaak van een volgehouden, vastberaden en ambitieuze uitvoering van de overeengekomen beleidslijnen op EU-niveau en de hervormingstoezeggingen zoals weergegeven in de nationale hervormingsprogramma's en genoemd in de landenspecifieke aanbevelingen, en van nauwlettend toezicht op de uitvoering ervan; GAAT AKKOORD met de vijf brede beleidsprioriteiten die de Commissie voor de nationale en Europese inspanningen in 2014 naar voren schuift. 6145/14 cle/jel/mt 1
Deze prioriteiten zijn dezelfde als in 2013 en bieden een passende beleidscontinuïteit. De inspanningen dienen met name toegespitst te zijn op het voeren van een gedifferentieerd groeivriendelijk beleid van begrotingsconsolidatie en het zorgen voor houdbaarheid op lange termijn van de overheidsfinanciën, het herstellen van de kredietverschaffing aan de economie, en het bevorderen van duurzame en inclusieve groei en banen en concurrentievermogen, evenals het aanpakken van de sociale gevolgen van de crisis. II MACRO-ECONOMISCHE EN BEGROTINGSRICHTSNOEREN Een gedifferentieerd, groeivriendelijk beleid van begrotingsconsolidatie voeren en voor langetermijnhoudbaarheid van de overheidsfinanciën zorgen 4. IS VERHEUGD OVER de aanzienlijke vorderingen die gemaakt zijn bij de begrotingsconsolidatie en NEEMT ER NOTA VAN dat de totale schuldniveaus van de EU en de eurozone in 2014 naar verwacht een piek zullen bereiken en in 2015 zullen beginnen te dalen. De totale geplande begrotingsinspanning in de EU zal naar verwacht in 2014 afnemen, in vergelijking met gemiddeld 1% in 2011-2013. 5. IS ZICH ERVAN BEWUST dat tegelijkertijd de overheidsschuld in de meeste lidstaten nog altijd hoog is en blijft stijgen. BENADRUKT derhalve dat het voor alle lidstaten van essentieel belang is op koers te blijven wat betreft de overeengekomen groeivriendelijke en gedifferentieerde strategie van begrotingsconsolidatie, teneinde te zorgen voor houdbaarheid van de overheidsfinanciën, en ONDERSTREEPT dat de lidstaten hun begrotingsbeleid moeten blijven uitvoeren overeenkomstig het stabiliteits-en groeipact, waardoor de automatische stabilisatoren kunnen werken langs het afgesproken pad van structurele aanpassing, terwijl de langetermijnhoudbaarheid van de overheidsfinanciën wordt gewaarborgd. Om het vertrouwen te versterken, moeten deze beleidslijnen verankerd worden in doeltreffende nationale governancekaders. 6. MEMOREERT de toezegging van de lidstaten van de eurozone op 22 november om de risico's die door de Commissie in haar adviezen betreffende de ontwerpbegrotingsplannen voor 2014 worden genoemd aan te pakken; en VERZOEKT hen de totale begrotingstoestand van de eurozone van nabij te blijven volgen, op basis van de economische prognoses van de Commissie. 6145/14 cle/jel/mt 2
7. BENADRUKT dat meer aandacht moet worden besteed aan de kwaliteit en de samenstelling van de begrotingsaanpassing en aan de invloed van het begrotingsbeleid op de groei, via een passende mix van inkomsten- en uitgavenmaatregelen, onder meer door ervoor te zorgen dat de belastingstelsels het concurrentievermogen, het bedrijfsleven, het scheppen van banen en de inzetbaarheid ondersteunen door vermindering van de belastingdruk op arbeid, betere en efficiëntere overheidsuitgaven en modernisering van overheidsdiensten en door prioriteit te geven aan overheidsuitgaven die gericht zijn op vergroting van het groeipotentieel. De kredietverschaffing aan de economie herstellen 8. ONDERSTEEPT dat financiële stabiliteit, waaronder een gezonde banksector, en het herstel van de kredietverschaffing aan de economie van essentieel belang zijn om de productieve activiteit te schragen en de economische opleving vol te houden. 9. BEVESTIGT dat de tekenen van verbetering in de financiële toestand die vorig jaar merkbaar waren, sterker en de financiële markten robuuster zijn geworden. Desondanks blijven er risico's bestaan, zijn de kredietvoorwaarden voor bedrijven nog niet genormaliseerd, blijft de versnippering van de financiële markt groot, en blijven met name kleine en middelgrote ondernemingen in sommige delen van de EU financieringsbeperkingen ondervinden. Hoewel zowel bij de bankenherstructurering als bij de verbetering van bankregulering en -toezicht aanzienlijke vooruitgang is geboekt, moet meer worden gedaan om het balansherstel van de banksector waar nodig zo spoedig mogelijk te voltooien en ervoor te zorgen dat de banksector, die in de financiële bemiddeling in Europa een prominente rol speelt, bij het verschaffen van kredieten voor productieactiviteiten correct functioneert en het economisch herstel doeltreffend ondersteunt. 10. VERTROUWT EROP dat de aanstaande doorlichtingen van de kwaliteit van activa en stresstests in dit verband de nodige zekerheden zullen bieden en dat de instelling van een volwaardige bankenunie, samen met volgehouden hervormingen in de financiële sector, zullen bijdragen tot een efficiënt functioneren van de financiële markten, verdere vermindering van de marktfragmentatie en de integriteit van de interne markt. 6145/14 cle/jel/mt 3
11. BEKLEMTOONT dat tegelijkertijd voorrang moet worden gegeven aan het ontwikkelen van alternatieven voor bankfinanciering in Europa; HERINNERT aan zijn besluit van april 2013 om hiertoe een deskundigengroep op hoog niveau op te richten en IS INGENOMEN MET het verslag van die groep van november 2013 en haar aanbevelingen als basis voor verder beraad en actie op uniaal en nationaal niveau, naar gelang het geval. 12. MEMOREERT dat naast een groot aantal nationale maatregelen specifieke maatregelen (wetgeving en structuurfondsen) zijn en worden genomen op EU-niveau om de toegang tot financiering voor kleine en middelgrote ondernemingen te vergemakkelijken; en BENADRUKT dat de particuliere schuldniveaus en daarmee verband houdende financiële risico's in een aantal landen nauwlettend in het oog moeten worden gehouden. Bevordering van duurzame groei, concurrentievermogen, en bestrijding van werkloosheid 13. HERINNERT eraan dat begrotingsconsolidatie en herstel van de kredietverschaffing aan de economie vergezeld moeten gaan van goed opgezette structurele hervormingen die gericht zijn op het bevorderen van duurzame groei en banen, concurrentievermogen en een onafgebroken correctie van macro-economische onevenwichtigheden, door middel van vergroting van de productie en versterking van de aanpassingscapaciteit van de economieën van de lidstaten, en ONDERSTREEPT dat een meer gecoördineerde aanpak van de hervormingen op het niveau van de lidstaten en van de EU positieve synergieën zou kunnen opleveren in economische zin en doordat zo een politieke dynamiek zou ontstaan die hervormingen vergemakkelijkt, overeenkomstig de recente maatregelen die zijn genomen om het proces van het Europees semester en de economische governance van de EU te versterken. 14. BENADRUKT dat prioriteit moet worden gegeven aan de uitvoering van structurele hervormingen die de hoognodige duurzame investeringen kunnen aanmoedigen en aan versterking van de interne markt, met name via hervormingen op de goederen- en dienstenmarkten die het concurrentievermogen en de mededinging bevorderen, waaronder meer mededinging en investeringen in infrastructuur in de netwerkindustrieën, en een vlottere uitvoering van de dienstenrichtlijn en een ambitieuze openstelling van de dienstensectoren, ook voor gereguleerde beroepen, door ongerechtvaardigde belemmeringen op te heffen. VERWELKOMT in dit verband het "verslag inzake de eengemaakte markt 2014" van de Commissie 1, waarin gewezen wordt op belangrijke gebieden van de eengemaakte markt waar het groeipotentieel het grootst is. 1 Een eengemaakte markt voor groei en werkgelegenheid: een analyse van de geboekte vooruitgang en de resterende hindernissen in de lidstaten - Bijdrage tot de jaarlijkse groeianalyse 2014. 6145/14 cle/jel/mt 4
15. BENADRUKT dat de algemene bedrijfsomgeving moet worden ondersteund en vereenvoudigd, dat onnodige regelgevings-en administratieve druk voor ondernemingen uit de weg moet worden geruimd en dat de kwaliteit van de wetgeving op alle overheidsniveaus moet worden verbeterd, onder meer via uitvoerige effectbeoordelingen, efficiënte uitvoering en ex post evaluatie, en snelle uitvoering van het Refit-programma (voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving), en BEKLEMTOONT DAT een doeltreffende overheid een rol speelt in het ondersteunen van groeistrategieën, hetgeen erop wijst dat meer op modernisering moet worden ingezet, met zorg voor interoperabele, gebruiksvriendelijke levering van diensten, onder meer door instrumenten voor e-overheid; en ook de kwaliteit van het gerechtelijk apparaat speelt een belangrijke rol bij investeringsbesluiten. Verbetering van de administratieve capaciteit moet ook leiden tot een beter gebruik van de EU-structuurfondsen en tot snellere inzetbaarheid ervan. 16. BEKLEMTOONT dat, om het herstel te doen aanhouden, de lidstaten zich, moeten toespitsen op het scheppen van een passend kader voor sterke, slimme, duurzame en inclusieve groei, ook op langere termijn, met inbegrip van het versterken van de digitale eengemaakte markt, door vooral te zorgen voor voorwaarden die innovatie stimuleren, waaronder ondernemerschap, nieuwe technologieën en publieke en particuliere investeringen in O&O, het prestatieniveau van onderwijs- en opleidingssystemen en kwalificaties in het algemeen te verhogen; en het potentieel van een duurzame economie te ontsluiten, om aldus bij te dragen tot algehele hulpbronnenefficiëntie en milieubescherming. 17. ONDERSTREEPT dat, ondanks recente vorderingen, landen met tekorten op de lopende rekening en landen met een hoge buitenlandse schuld hun inspanningen ter verbetering van het concurrentievermogen moeten voortzetten en hun tekorten op de lopende rekening duurzaam moeten verminderen; en HERHAALT dat het aanpakken van marktfalen en het doorvoeren van structurele hervormingen in landen met een overschot zou bijdragen tot herstel van het evenwicht in de eurozone en de totale vraag zou ondersteunen, maar WIJST EROP dat grote, aanhoudende overschotten in tegenstelling tot grote, aanhoudende tekorten op de lopende rekening geen reden zijn tot ongerustheid over de houdbaarheid van de externe schuld of het financieringsvermogen die de vlotte werking van de eurozone aantasten. Alle lidstaten moeten maatregelen overwegen die gericht zijn op een betere werking van specifieke sectoren, zoals diensten, financiële bemiddeling en andere niet-verhandelbare goederen en diensten. 6145/14 cle/jel/mt 5
Het is noodzakelijk om, met inachtneming van de rol van de sociale partners en de nationale systemen van loonvorming, de loonvaststellingskaders te monitoren en waar passend te hervormen om de flexibiliteit te vergroten, opdat zij een afspiegeling zouden zijn van de productiviteitsontwikkelingen en aldus bijdragen tot het herstel en de vrijwaring van het concurrentievermogen, alsook tot de vermindering van onevenwichtigheden in de eurozone. Bovendien moeten de indexeringsmechanismen opnieuw worden overwogen en moet in de minimumloonniveaus, waar van toepassing, een passend evenwicht worden bereikt tussen het bevorderen van het scheppen van banen en een toereikend inkomen. 18. BENADRUKT dat de hervormingen, om de hoge werkloosheid duurzaam aan te pakken, de participatie te verhogen en de risico's van uitsluiting van de arbeidsmarkt te verminderen, gericht moeten zijn op het meer inclusief, flexibel en dynamisch maken van de arbeidsmarkten en op het creëren van omstandigheden voor banenscheppend herstel en het verbeteren van de inzetbaarheid. Bijzondere aandacht dient uit te gaan naar ondervertegenwoordigde, zwaar getroffen en andere kwetsbare groepen, met name jongeren. Er moeten doelgerichte, kostenefficiënte maatregelen worden overwogen om de zwaar getroffen groepen aan een baan te helpen en aldus het gevaar op aanhoudende werkloosheid en op uitvallen uit de beroepsbevolking te verminderen, onder meer door een leven lang leren, beroepsopleiding en andere kostenefficiënte actieve arbeidsmarktmaatregelen. Tevens dient voorrang te worden gegeven aan vroegtijdige interventie om de jongerenwerkloosheid te verminderen, onder meer door middel van volledige uitvoering van de jongerengarantieregelingen. Toegang tot kinderopvang en ouderenzorg is ook van cruciaal belang voor de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt. 6145/14 cle/jel/mt 6