1e blad. Rep.Nr. ARBEIDSHOF TE BRUSSEL ARREST OPENBARE TERECHTZITTING VAN 15 MEI 2009. 3de KAMER Bediendecontract Tegensprekelijk Definitief In de zaak: De Heer D. P., Tegen : Appellant, vertegenwoordigd door Mevrouw M. Verstraeten, syndicaal afgevaardigde, drager van volmacht; DE N.V. GESIBOIS, met maatschappelijke zetel gevestigd te 1150 Brussel, Hinnisdaellaan, 42 bus 2, ingeschreven in de K.B.O. onder nummer 0402.040.452, Geïntimeerde, vertegenwoordigd door Mter J. Deryckere loco Mter E. Hupin, advocaat te 1170 Brussel; Na beraadslaging, velt het Arbeidshof te Brussel het hiernavolgend arrest : Gelet op de stukken van de rechtspleging, meer bepaald op : - het voor eensluidend verklaard afschrift van het bestreden vonnis op tegenspraak gewezen door de Arbeidsrechtbank te Brussel (12 de kamer) op 6 juni 2008; - het verzoekschrift tot hoger beroep ontvangen ter griffie van het Arbeidshof te Brussel op 10 juli 2008; - de besluiten en aanvullende synthesebesluiten voor geïntimeerde neergelegd ter griffie, respectievelijk op 3 oktober 2008 en 18 november 2008; - de besluiten voor appellante partij neergelegd ter griffie op 3 november 2008 - de bundel met stukken neergelegd door geïntimeerde partij ter griffie op 31 maart 2009;
2e blad. Gehoord partijen in hun middelen en beweringen op de openbare terechtzitting van 24 april 2009; appellante partij legde een bundel neer, waarna de debatten gesloten werden en de zaak in beraad genomen werd. 1.FEITEN EN RECHTSPLEGING. Ingevolge een geschreven arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers voor onbepaalde tijd dd. 13 september 2005 kwam de heer D. in dienst van de N.V. Gesibois op 19 september 2005. Ingevolge artikel 4 van zijn overeenkomst vertegenwoordigde hij alle producten van zijn werkgever in de volgende "sector" : postcodes 1500 tot 1799 en 8000 tot 9999, of met andere woorden de provincies Vlaams-Brabant en West en Oost-Vlaanderen. In artikel 25 van deze overeenkomst werd een niet- concurrentiebeding opgenomen, als volgt : De handelsvertegenwoordiger gaat de verbintenis aan om bij zijn vertrek uit de onderneming gedurende een periode van één jaar, te rekenen vanaf de dag van het einde van de overeenkomst, geen soortgelijke activiteit uit te oefenen, hetzij door zelf een onderneming uit te baten, hetzij door rechtstreeks of onrechtstreeks in dienst te treden bij een concurrerende werkgever, in de sector waarin hij in de laatste plaats gewoonlijk tewerkgesteld was. Deze clausule is slechts van toepassing voor zover het jaarloon van de handelsvertegenwoordiger de loongrens bepaald in artikel 104 W.A.O. overschrijdt. Bij overtreding van het niet- concurrentiebeding is een vergoeding verschuldigd die gelijk is aan drie maanden bezoldiging. Op 25 september 2007 heeft de heer D. een einde gesteld aan deze arbeidsovereenkomst met een vooropzeg, eindigend op 15 november 2007. Daaropvolgend is hij in dienst getreden bij de N.V. EXOBOIS, waarvan niet betwist wordt dat zij eveneens actief is in de houthandel. Op 5 november 2007 stelde de N.V. Gesibois de heer D. in gebreke wegens schending van het niet-concurrentiebeding in betaling van een vergoeding van 3 maanden, becijferd op 10.605,18. Bij dagvaarding van 10 januari 2008 voor de arbeidsrechtbank te Brussel vorderde de N.V. Gesibois betaling van deze vergoeding vermeerderd met de verwijlintresten vanaf 5 november 2007 en de kosten. Bij vonnis van de arbeidsrechtbank van Brussel van 6 juni 2008 werd deze vordering ontvankelijk en gegrond verklaard. Bij verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van het arbeidshof te Brussel op 10 juli 2008, tekende de heer D. hoger beroep aan en vroeg hij dat de oorspronkelijke vordering ongegrond zou worden verklaard, minstens dat
3e blad. hem het voordeel van afbetalingen zou worden toegestaan en ontheffing van de intresten. 2. BEOORDELING. Nu geen betekeningakte van het bestreden vonnis wordt voorgelegd, kan worden aangenomen dat het hoger beroep tijdig werd ingesteld. Het is regelmatig naar vorm en ook aan de andere ontvankelijkheidvereisten is voldaan. Het is derhalve ontvankelijk. In artikel 104 van de arbeidsovereenkomstenwet wordt een nietconcurrentiebeding voor een handelsvertegenwoordiger mogelijk gemaakt, wanneer het jaarloon niet groter is dan 16.100 ( voor 2007 gebracht op 28.093). Niet betwist wordt dat het jaarloon hoger is. Een dergelijk concurrentiebeding moet voldoen aan de drievoudige voorwaarde dat het betrekking heeft op soortgelijke activiteiten, niet verder reikt dan 12 maanden en beperkt is tot het gebied waarbinnen de handelsvertegenwoordigers zijn activiteit uitoefent. De heer D. houdt voor dat in artikel 25 van zijn arbeidsovereenkomst geen beperking voorkomt tot het gebied waarbinnen hij zijn activiteit uitoefende, omdat er slechts sprake is van de sector waarin hij in de laatste plaats gewoonlijk tewerkgesteld was. Het woord sector verwijst volgens hem naar de activiteitsector en niet naar de geografische sector. Op grond van artikel 1156 B. W. moet in de overeenkomst de gemeenschappelijke bedoeling van partijen worden nagegaan, veeleer dan zich aan de letterlijke zin van de woorden te houden. Bovendien moeten de bewoordingen worden opgevat in de zin die met de inhoud van het contract het best overeenstemt ( artikel 1158 B.W.). Een lezing als zou het woord sector in artikel 25 verwijzen naar de activiteitsector leidt tot een dubbel gebruik met de verwijzing naar soortgelijke activiteiten. Met het woord sector werd wel degelijk verwezen naar de geografische omschrijving, temeer daar in artikel 4 van de arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk de sector wordt omschreven met verwijzing naar de postcodes, wat niet anders kan begrepen worden dan in een geografische betekenis. Op grond van artikel 1161 B.W. moeten de bedingen van een overeenkomst worden uitgelegd het ene door het andere, zodat elk beding wordt opgevat in de zin die uit de gehele acte voortvloeit. Uit artikel 4 van de arbeidsovereenkomst volgt dan ook dat het de gemeenschappelijke bedoeling van partijen was om met het woord sector te verwijzen naar een geografische omschrijving. De heer D. wil voorhouden dat de activiteiten van Gesibois en Exobois niet gelijksoortig zouden zijn, omdat de eerste voornamelijk laminaat en fineer
4e blad. verkoopt en de tweede allerhande houtsoorten en bouwartikelen; tevens zou het klantenbestand totaal verschillend zijn, omdat dit bij Gesibois vooral om binnenhuisarchitecten en binnenhuisinrichters zou gaan, terwijl Exobois een cliënteel zou hebben van een totaal andere slag. Nochtans volgt uit artikel 4 van de geschreven arbeidsovereenkomst dat ook het cliënteel van Gesibois ruim moet worden opgevat in de zin van schrijnwerkers, architecten, meubelfabrikanten, standenbouw, enz. Uit de stukken 6 en 7 van de N.V. Gesibois blijkt bovendien dat Exobois net als Gesibois ook laminaat ( Polyrey) verkoopt en dat Gesibois net als Exobois ook multiplex, MDF en andere houtproducten aanbiedt. Uit artikel 4 van de arbeidsovereenkomst van de heer D. volgt dat hij als handelsvertegenwoordiger al deze producten van de werkgever diende te verkopen. Terecht aanvaardde de eerste rechter dan ook dat hij soortgelijke activiteiten uitoefende. Het begrip soortgelijke activiteiten waarnaar artikel 104 van de arbeidsovereenkomstenwet verwijst, heeft betrekking op een dubbele gelijksoortigheid in die zin dat de soortgelijkheid enerzijds slaat op de uitgeoefende activiteiten en anderzijds op de activiteiten van de respectieve werkgevers (Cassatie, 25 juni 1970, R.W. 1970-71, 100; zie ook P. Maerten en O. Wouters, Concurrentiebeding, Overzicht van Rechtspraak, T.S.R. 2004, p. 272 en volgende nr. 11 en volgende). Hieraan was in casu voldaan. Het gaat in deze zaak duidelijk om een soortgelijkheid van de activiteiten, zowel vanuit het oogpunt van de activiteit van de handelsvertegenwoordiger als vanuit het oogpunt van de werkgevers, die beiden houthandel beoefenen. Gelet op het cassatiearrest van 25 juni 1970 dient aangenomen te worden dat het voldoende is dat de activiteiten reeds gedeeltelijk gelijkaardig zijn (W. Van Eeckhoutte, Sociaal Compendium, deel 2, 04-05, p. 2088, nr.6061 met verwijzing naar Arbh. Luik, 9 november 1971, T.S.R. 1972, 72). Ten onrechte roept de heer D. in dat het niet-concurrentiebeding een disproportionele beperking zou zijn van zijn vrijheid van arbeid. Mits het niet-concurrentiebeding voldoet aan de voorwaarde van artikel 104 van de arbeidsovereenkomstenwet, wat hier het geval is, houdt het een redelijke beperking in van deze vrijheid. Niet betwist wordt dat de heer D. bij zijn nieuwe werkgever ook als handelsvertegenwoordiger actief was, zodat het feit dat hij zich in het begin bij Exobois diende in te werken en mogelijk ook nog een opleiding kreeg, niet relevant is voor de beoordeling of zijn nieuwe activiteit concurrerend is. Overigens toont de N.V. Gesibois met haar stuk 5 aan dat na de opzegging van de heer D. alleszins één van haar voormalige cliënten bewerkt werd door Exobois.
5e blad. Het arbeidshof kan zich dan ook aansluiten bij de beoordeling van de eerste rechter en herneemt de argumentatie van het bestreden vonnis. In ondergeschikte orde, vraagt de heer D. dat hem het voordeel van de afbetalingen zou worden toegestaan, gelet op zijn financiële situatie die een betaling in éénmaal niet mogelijk maakt. Gelet op het feit dat de heer D. na zijn tewerkstelling bij Exobois opnieuw werkloos is geworden voor een zekere tijd, kan het hof met deze vraag instemmen, mits het niet betwiste bedrag afbetaald wordt in 6 termijnen. Gelet op de ingebrekestelling van 5 november 2007, heeft de n.v. Gesibois recht op intresten. OM DEZE REDENEN HET ARBEIDSHOF Gelet op de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken, zoals tot op heden gewijzigd, inzonderheid op artikel 24, Rechtsprekend op tegenspraak, Verklaart het hoger beroep ontvankelijk doch ongegrond, Bevestigt het bestreden vonnis in al zijn onderdelen, met dien verstande dat de heer D. gemachtigd wordt om het bedrag waartoe hij veroordeeld werd te kwijten in 6 gelijke maandelijkse termijnen, mits het verschuldigde saldo in éénmaal opeisbaar wordt wanneer één afbetaling niet tijdig wordt gedaan. Veroordeelt de heer D. tot de gerechtskosten van het hoger beroep, deze aan de zijde van beide partijen begroot op rechtsplegingsvergoeding hoger beroep 1100.
6e blad. Aldus gewezen door de 3 de Kamer van het Arbeidshof te Brussel en ondertekend door : De heer L. LENAERTS, Raadsheer, Mevrouw S. ALAERTS, Raadsheer in sociale zaken als werkgever, Mevrouw B. MUSSCHE, Raadsheer in sociale zaken als werknemer-bediende, Mevrouw L. HERREGODTS, Griffier. L. LENAERTS. L. HERREGODTS, S. ALAERTS. B. MUSSCHE. Het arrest is uitgesproken op de openbare terechtzitting van de 3 de kamer van het Arbeidshof te Brussel op 15 mei 2009 door de heer L. LENAERTS, Raadsheer, bijgestaan door Mevrouw L. HERREGODTS, Griffier. L. LENAERTS. L. HERREGODTS.