Raadsvoorstel Nummer: 169728 Behandeld door: Mw. I. Lesschen Afdeling Financiën Datum: 26 oktober 2017 Agendapunt: Onderwerp: Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude 2015 Stuk(ken) ter inzage: Collegevoorstel 31 oktober 2017 en de daarbij horende stukken Geachte raad, Samenvatting: Wijziging Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude 2015 Voorgesteld besluit: 1. De Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude te wijzigen; 2. In de Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude de tariefdifferentiatie persoonsgebonden budget op te nemen zoals deze door het college is vastgelegd in het Besluit nadere regels Jeugdhulp Renswoude en het Besluit nadere regels Maatschappelijke Ondersteuning Renswoude; 3. De huidige tarieven persoonsgebonden budget aan te passen; 4. De wijzigingen van de Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude vast te stellen en deze een dag na publicatie in werking te laten treden. 1. Inleiding De Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft in het kader van de Wmo 2015 op 17 mei 2017 uitspraak gedaan in een zaak waarbij de gemeente Emmen partij was. De zaak betrof de vaststelling van het persoonsgebonden budget (pgb) voor schoonmaakondersteuning dat door een familielid wordt verricht. Feitelijk ging het over de juridische vraag of in de door de raad vastgestelde verordening kan worden bepaald dat het college in nadere regels kan bepalen op welke wijze het pgb tarief wordt vastgesteld. De CRvB is van mening dat dit niet kan. Dit moet in de verordening staan. Hoewel deze uitspraak betrekking heeft op de Wmo 2015, is de uitspraak ook van toepassing op de Jeugdwet. In de Jeugdwet zijn nagenoeg gelijkluidende bepalingen opgenomen over de vaststelling van de hoogte van het pgb als in de Wmo 2015. Ook in de Verordening Jeugdhulp is opgenomen dat het college nadere regels kan stellen over de wijze waarop de hoogte van het pgb wordt vastgesteld. 1
Mocht in het kader van de Jeugdwet de vraag over de vaststelling van het pgb bij de CRvB aan de orde komen, dan zal naar verwachting de uitspraak gelijk zijn aan deze uitspraak. 2. Kaders Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude 2015 Besluit nadere regels Jeugdhulp Renswoude Besluit nadere regels Maatschappelijke Ondersteuning Renswoude Tarieven overzicht Zorg in Natura Jeugdhulp regio FoodValley Afwegingskader kwaliteitscriteria jeugdhulpaanbieders toetreding inkoop jeugdhulpregio FoodValley 3. Beoogd effect Het herstel van de juridische grondslag voor het toepassen van de pgb tariefdifferentiatie door de bepalingen uit de nadere regels op te nemen in de Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude 2015. Na vaststelling van de wijzigingsverordening het Besluit nadere regels Jeugdhulp Renswoude en het Besluit nadere regels Maatschappelijke Ondersteuning Renswoude aanpassen (bepalingen van deze Besluiten zullen vervallen en/of wijzigen). 4. Argumenten 1.1 De verordening is het document waarin de bepalingen voor het vastleggen van de hoogte van het pgb moeten staan. In de Jeugdwet staat dat in de verordening regels moeten staan over de wijze waarop de hoogte van het pgb wordt vastgesteld (artikel 2.9 onder b). Verder staat in artikel 8.1.1 lid 3, dat bij verordening kan worden bepaald onder welke voorwaarden de persoon aan wie een pgb wordt verstrekt, de jeugdhulp kan betrekken van een persoon die behoort tot het sociale netwerk. Dit zijn soortgelijke bepalingen als in de Wmo 2015. De verordening van de gemeente Renswoude is destijds gebaseerd op de modelverordening van de VNG. Hierin waren ruime delegatiemogelijkheden van de raad aan het college opgenomen. Dit gold ook voor de vaststelling van het pgb. Het voordeel van delegatie is dat, indien noodzakelijk, regels sneller kunnen worden aangepast. Door de VNG is destijds aangegeven dat de mogelijkheid om de bevoegdheden die de raad op grond van de Jeugdwet heeft aan het college te delegeren, besproken is met de ministeries van VWS en BZK. De conclusie was dat de delegatiemogelijkheden naar verwachting juridisch houdbaar waren, maar dat de rechter het laatste woord heeft. Op basis van deze informatie is er inde verordening gekozen om de wijze waarop de hoogte van het pgb wordt vastgesteld te delegeren aan het college. De CRvB geeft aan dat delegatie op basis van de gemeentewet mogelijk is tenzij dit op grond van wet (in deze uitspraak de Wmo) niet kan. De CRvB leidt uit de wettekst en de behandeling van de wet af dat terughoudend moet worden omgegaan met het delegeren van bevoegdheden. De essentiële onderdelen van het voorzieningenpakket moeten in de verordening staan. Tot deze essentiële onderdelen behoort de wijze waarop de hoogte van het pgb wordt vastgesteld. Dit moet in de verordening worden vastgelegd en niet in nadere door het college vast te stellen regels. Met 2
de gewijzigde verordening wordt hieraan voldaan. Dit betekent ook dat de bepalingen uit de nadere regels die gaan over de vaststelling van het pgb van rechtswege komen te vervallen. 1.2 De Jeugdwet maakt het mogelijk om verschillende pgb-tarieven voor verschillende hulpverleners te hanteren In de toelichting op artikel 2.9 Jeugdwet staat dat de wet ervan uit gaat dat ondersteuning in beginsel door de gemeente (of namens de gemeente door een jeugdhulpaanbieder) wordt geleverd. De wet geeft de jeugdige en zijn ouder echter ook de mogelijkheid te kiezen voor de verstrekking van een budget waarmee hij in de gelegenheid wordt gesteld de jeugdhulp zelf in te kopen. In de verordening moet worden bepaald hoe de hoogte van het budget wordt vastgesteld. Ook de mogelijkheid om te differentiëren tussen de hoogte van het budget voor professionele jeugdhulp en niet-professionele jeugdhulp wordt vermeld. Op grond van artikel 8.1.1 lid 3 van de Jeugdwet kan een ander tarief worden vastgesteld als het pgb wordt gebruikt om jeugdhulp te betrekken van iemand die behoort tot het sociale netwerk. De Jeugdwet biedt dus de mogelijkheid te differentiëren in de tarieven van de pgb s. In de door het college vastgestelde nadere regels worden verschillende tarieven gehanteerd voor de verschillende hulpverleners. Onderscheid wordt gemaakt tussen hulp verleend door nietprofessionele hulpverleners/ondersteuners, professionele (zorg)aanbieders en ondersteuners die niet volgens de voor jeugdhulp gebruikelijke kwaliteitsstandaarden werken maar wel voldoen aan het gestelde in artikel 10 lid 1 sub b van de Verordening. Het tarief is opgebouwd uit verschillende kostencomponenten en gebaseerd op het Tarieven overzicht Zorg in Natura Jeugdhulp regio FoodValley. Met de voor jeugdhulp gebruikelijke kwaliteitsstandaarden wordt het Afwegingskader kwaliteitscriteria jeugdhulpaanbieders toetreding inkoop jeugdhulpregio FoodValley bedoeld. Door het opnemen van de betreffende bepalingen uit de nadere regels jeugdhulp en Wmo in de verordening jeugdhulp, wordt het tot nog toe gevoerde beleid bekrachtigd. De te hanteren tarieven dienen daarnaast wél toereikend te zijn om een bepaalde voorziening te kunnen financieren. Een uitspraak van de rechtbank Overijssel (23 mei 2017, ECLI:NL:RBOVE:2017:2773) geeft aan dat het hanteren van een pgb-tarief dat 10% lager ligt dan vergelijkbare zorg in natura, in beginsel redelijk is. Wel moet vaststaan dat met het verstrekte budget in dit specifieke geval de benodigde zorg daadwerkelijk kan worden ingekocht, wil sprake zijn van een zinvol alternatief voor zorg in natura. Door de gemeente blijkt dit niet afdoende te zijn vastgesteld.. De huidige tarieven blijken te laag en zullen derhalve moeten worden aangepast. 2.1 De wijziging dient zo snel als mogelijk in te gaan. Op dit moment is er een juridische lacune voor het bepalen van de hoogte van het pgb. Dit dient zo snel als mogelijk hersteld te worden met de aanpassing van de verordening. Een besluit kan echter niet eerder ingaan nadat het is gepubliceerd. De snelste mogelijkheid is dan om, na de vaststelling van het besluit in de eerstkomende raadsvergadering, de wijziging de dag na publicatie in te laten gaan. 3
5. Kanttekeningen 1.2 De juridische houdbaarheid van de pgb-differentiatie Het beleid ten aanzien van de vaststelling van de hoogte van het pgb is momenteel onderwerp van twee bezwaarzaken. 2.1 Geen advies gevraagd aan klankbordgroep Sociaal Domein Gelet op de korte tijd waarbinnen een en ander gerealiseerd moet worden, is het niet mogelijk geweest de adviesraden advies te vragen. Overigens gaat het hier niet om een wijziging van het beleid, maar om een noodzakelijke juridische aanpassing. De klankbordgroep wordt wel geïnformeerd. 6. Financiën Niet van toepassing. 7. Uitvoering Voor de inwerkingtreding moet het besluit worden gepubliceerd. Een concept-besluit is bijgevoegd. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Renswoude, de secretaris, de burgemeester, J. van Dijk P. Doornenbal-van der Vlist. 4
Raadsbesluit Nr. 169728 De raad van de gemeente Renswoude; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van d.d 31 oktober 2017, nummer.. Overwegende dat - De raad bevoegd is tot het wijzigen van de Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude 2015; - Op grond van recente uitspraken van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) blijkt dat de gemeenteraad de essentiële onderdelen, waaronder het vaststellen van de hoogte van het persoonsgebonden budget (pgb) niet aan het college mag delegeren; - De nu in artikel 4 en 5 van het Besluit nadere regels Jeugdhulp Renswoude en in artikel 28 Besluit nadere regels Maatschappelijke Ondersteuning Renswoude opgenomen bepalingen over de hoogte van het PGB moeten worden opgenomen in de Verordening Jeugdhulp gemeente Renswoude; - Aanpassing ten aanzien van de differentiatie van de tarieven gewenst is; Gelet op artikel 2:9 van de Jeugdwet; Besluit vast te stellen de Verordening tot wijziging van Verordening Jeugdhulp Renswoude 2015 Artikel I Wijziging verordening De Verordening Jeugdhulp gemeente Renswoude wordt als volgt gewijzigd. A. Artikel 10 wordt vervangen door: Artikel 10. Regels voor pgb 1. Het tarief voor een pgb: a. is gebaseerd op een door de jeugdige en/of zijn ouders opgesteld budgetplan over hoe zij het pgb gaan besteden; b. is toereikend om effectieve en kwalitatief goede zorg in te kopen en c. bedraagt niet meer dan de kostprijs van de in de betreffende situatie goedkoopst adequate individuele voorziening in natura. 2. Besteding pgb a. Bij toekenning van afzonderlijke budgetten heeft de cliënt binnen deze afzonderlijke budgetten bestedingsvrijheid ten aanzien van de keuze van zorgaanbieder. b. Het is niet toegestaan het budget voor (semi)professionele begeleiding in te zetten voor niet-professionele hulpverlening. c. Voor zover de zorgaanbieder met de cliënt afstemt op welke wijze ondersteuning plaatsvindt, moet deze afstemming geschieden in overeenstemming met en binnen de 5
kaders van de Jeugdwet en ter uitvoering van het ondersteuningsplan en de door het college concreet vastgestelde en toegekende hoeveelheid noodzakelijke zorg en ondersteuning. d. Het pgb mag uitsluitend worden gebruikt voor de inkoop van de in de beschikking genoemde voorzieningen en ten behoeve van de verwezenlijking van de bij die voorzieningen genoemde doelen; e. Indien de cliënt een pgb ontvangt voor professionele of semiprofessionele hulpverlening/begeleiding dan mag dit pgb uitsluitend worden gebruikt voor de inkoop van jeugdhulp van professionals die geregistreerd staan in het kwaliteitsregister jeugd en/of het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). f. Het budget kan niet besteed worden aan bemiddelings- en administratiekosten en er is geen eenmalig vrij te besteden bedrag. Het is niet mogelijk een feestdagenuitkering aan de zorgverlener uit te betalen; g. Het is mogelijk een vast maandloon met de zorgverlener af te spreken. Dit betekent dat de budgethouder vrij is te kiezen tussen een vast maandloon, een declaratie of een factuur. Het is ook mogelijk reiskosten van de zorgverlener uit het pgb te betalen voor maximaal 0,19 per kilometer. Het college kan dit bedrag indexeren. 3. De wijze waarop de hoogte van het pgb wordt vastgesteld, is als volgt. a. Indien voor een bepaalde voorziening geen adequate individuele voorziening in natura is ingekocht, wordt ter bepaling van de hoogte van het pgb: - een of meerdere offertes opgevraagd; - eventueel een nader gesprek gevoerd met de jeugdhulpaanbieder; - die geoffreerde prijs gehanteerd als maximumbedrag voor het toe te kennen pgb. Voor jeugd wordt hierbij het Tarievenoverzicht Zorg in Natura Jeugdhulp regio FoodValley gehanteerd, als basis voor het pgb. b. Als een ondersteuner voldoet aan de eisen zoals gesteld in het Afwegingskader kwaliteitscriteria jeugdhulpaanbieders toetreding inkoop jeugdhulpregio FoodValley" bedraagt het pgb 100% van de in de betreffende situatie goedkoopst adequate voorziening in natura. De ondersteuner wordt dan aangeduid als professionele ondersteuner. c. Wanneer na zorgvuldige analyse van de situatie de conclusie wordt getrokken dat het mogelijk en wenselijk is een ondersteuner in te zetten die niet volgens het Afwegingskader kwaliteitscriteria jeugdhulpaanbieders toetreding inkoop jeugdhulpregio FoodValley werkt maar wel voldoet aan het gestelde in artikel 10 lid 2 sub e van de Verordening, bedraagt het pgb niet meer dan 90% van de in de betreffende situatie goedkoopst adequate voorziening in natura. Deze ondersteuner wordt aangemerkt als semiprofessionele ondersteuner. d. Het pgb dat wordt ingezet voor diensten door niet-professionele ondersteuners (bijvoorbeeld door iemand uit het sociale netwerk van de cliënt) bedraagt voor individuele ondersteuning het vaste bedrag van 14,- per uur, voor groepsgerichte ondersteuning het vaste bedrag van 20,- per dagdeel en voor logeeropvang het vaste bedrag van 30,- per etmaal. Het indexeringspercentage is gelijk aan dat voor ondersteuning in natura. 4. Het college kan nadere regels en voorwaarden stellen over de toekenning van een pgb. Deze zijn opgenomen in het Besluit nadere regels Jeugdhulp Renswoude. 6
Artikel II Inwerkingtreding Dit besluit treedt in werking op de eerste dag na de bekendmaking. Artikel III Citeertitel Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening jeugdhulp gemeente Renswoude 2015. Vastgesteld in de openbare vergadering van 12 december 2017 Griffier Voorzitter 7
Toelichting Algemeen Gelet op de uitspraak van de CRvB d.d. 17 mei 2017 (16/3344) is het college niet bevoegd nadere regels te stellen over de hoogte van het pgb en de vaststelling daarvan. De pgb tariefdifferentiatie zoals door het college is vastgesteld in het Besluit nadere regels Jeugdhulp Renswoude en het Besluit nadere regels Maatschappelijke Ondersteuning Renswoude behoort tot de essentiële onderdelen die in een verordening moeten worden vastgelegd. Met het opnemen van de bepalingen uit deze nadere regels in de verordening en het laten vervallen van de bepaling waarin staat dat het college nadere regels kan stellen met betrekking tot het vaststellen van de hoogte van het pgb, wordt aan de uitspraak van de CRvB voldaan. Artikel 10 Artikel 10. De regels pgb worden aangevuld: Belangrijk voor de jeugdhulpregio FoodValley is dat de partij die een overeenkomst wil afsluiten, voldoet aan de geldende vakbekwaamheids- en certificeringseisen. In het Afwegingskader kwaliteitscriteria jeugdhulpaanbieder toetreding inkoop jeugdhulpregio FoodValley zijn de criteria opgenomen waaraan aanbieders moeten voldoen om een proces- en de latere deelovereenkomst af te kunnen sluiten. Dit afwegingskader is te vinden op Dit afwegingskader is te vinden op https://jeugdfv.nl/wp/wp-content/uploads/2016/09/afwegingskader-kwaliteitscriteria-1.pdf Artikel 10 wordt aangevuld en gewijzigd in verband met de overname van de artikelen 4 en 5 uit het Besluit nadere regels Jeugdhulp Renswoude en artikel 28 van het Besluit nadere regels Maatschappelijke Ondersteuning Renswoude. 8