GROEP 5 T/M 8 ZWERFAFVAL EN PLASTIC SOEP Informatie voor de leerkracht Foto: Victor Andronache via Flickr
DIA 16 DIA 1 DIA 2 DIA 4 Doel van deze les Je leert wat zwerfafval en plastic soep zijn en welke problemen hierdoor ontstaan. Je leert welke oplossingen er zijn en gaat daarmee aan de slag met je klas. Je klas maakt een plan om de buurt schoon te houden. Hoe lang duurt het voordat zwerfafval vergaat? Zet de plaatjes op volgorde van kort naar lang. Wat breekt het snelst af? wat is zwerfafval? Foto: Lonneke Crusio Foto: RitaE via Pixabay Inzet: Wim Holleman glazen potje kauwgom bananenschil plastic petflesje kartonnen koffiebeker blikje frisdrank Foto: Stockvault Freepik Inzet: Esther van der Heijden DIA 1 Vraag de kinderen of zij wel eens zwerfafval zien op straat of in de natuur. DIA 2 Vraag wat de kinderen zouden doen als ze iets willen weggooien terwijl de afvalbak overvol is. Bedenk samen oplossingen (naar volgende bak lopen, mee naar huis nemen) DIA 4 Leg uit: niet alle materialen verteren even snel. De afbraaktijd is de tijd die nodig is tot een stukje afval helemaal is afgebroken. Zet de plaatjes op volgorde, schrijf jullie antwoorden bijvoorbeeld op het whiteboard.
DIA 17 DIA 5 DIA 6 Hoe lang duurt het voordat zwerfafval vergaat? Oplossingen: kartonnen koffiebeker 6 maanden bananenschil 1 jaar kauwgom minimaal 20 jaar blikje frisdrank minimaal 50 jaar glazen potje 1 miljoen jaar plastic petflesje plastic vergaat nooit Foto: Stockvault Freepik Inzet: Esther van der Heijden Hoe wordt zwerfafval plastic soep? Veel plastic zwerfafval gaat op reis. Via stranden, rivieren, de wind en het riool komt het in zee terecht. Foto links: Shutterstock Foto rechts: Byrev via Pixabay DIA 5 Leg uit: omdat plastic geen natuurlijk materiaal is (het wordt gemaakt in chemische fabrieken van de grondstof aardolie), kan de natuur het niet afbreken en niet helemaal laten verdwijnen. Plastic verbrokkelt wel na verloop van tijd, maar de kleine stukjes blijven altijd aanwezig in het milieu. DIA 6 Omdat plastic zo n licht materiaal is neemt de wind het gemakkelijk mee.
DIA 18 DIA 7 Foto: Vimeo.com Inzet: Shutterstock Rich Carey Plastic afval verzamelt zich in de vijf gyres in de oceanen. Door zeestromingen ontstaat op die plekken een grote plastic soep. En die groeit elke dag. DIA 7 Gyres [zeg dzjairs] zijn de wit omcirkelde gebieden op de wereldkaart. Deze zeestromingen zijn te vergelijken met een heel grote draaikolk. Als afval daar eenmaal terecht komt, kan het er niet meer weg. Vergelijk de werking van de gyres met het afvoerputje in bad. U kunt dit voordoen in de klas door in een glas water te roeren. Er is drijvend plastic afval, maar veel zinkt ook naar de zeebodem. Naarmate het plastic langer in water ligt, breekt het door zonlicht en golfslag af in steeds kleinere stukjes. Deze microplastics worden gegeten door vissen, mede doordat algen zich aan de microplastics hechten.
DIA 19 DIA 8 problemen Probleem 1 Dieren raken verstrikt in het afval. Probleem 2 Dieren eten plastic afval. Ze kunnen hierdoor doodgaan. Zeehond: Nels Israelson via Flickr Schildpad: yamamotobiology creativecommons Albatros: Chris Jordan DIA 8 Visnetten (gemaakt van nylon, een plasticsoort) die losraken in zee blijven helaas doorvissen. Veel zeedieren zoals dolfijnen, zeehonden en zeeleeuwen raken hierin verstrikt. Zeedieren eten plastic, omdat het naar voedsel ruikt of er voor hen zo uitziet (voor een schildpad lijkt een plastic zakje op een kwal). Ze kunnen hierdoor stikken of verhongeren. Als een maag gevuld is met plastic verdwijnt namelijk het hongergevoel. De albatros heeft o.a. doppen en een aansteker in zijn maag. Dit is te groot om uit te poepen.
DIA 20 DIA 9 DIA 10 DIA 11 problemen Oplossingen Gooi niets op straat. Afvalbak vol? Gooi dan je afval thuis weg. Gebruik en koop minder (wegwerp)plastic. Vertel anderen over de plastic soep. Ruim zwerfafval op. Opruimen met de klas Spreek af: Waar gaan jullie opruimen? Met welk materiaal? Hoe lang? En wat mag er wel en niet? Hoe gaan jullie het afval scheiden? Houd plastic verpakkingen, schoon Probleem 3 Plastic op ons bord! Bekijk het filmpje Filmpje plastic in voedselketen Schooltv: www.schooltv.nl/video/plasticsoep-hoe-komt-plastic-in-onzevoedselketen-terecht Foto: Plastic Soup Foundation Foto: Esther van der Heijden Plastic wegwerptas: cocoparisienne via Pixabay Foto: Esther van der Heijden papier en restafval al tijdens het opruimen apart. Doe elke afvalsoort in een aparte zak. Foto: Esther van der Heijden DIA 9 Word je ziek van plastic eten? zullen kinderen willen weten. Leg uit dat er nog niet genoeg bekend is, maar dat er steeds meer dokters en wetenschappers onderzoek naar doen. In sommige plastics zitten gevaarlijke stoffen die hormoonverstorend of kankerverwekkend zijn. DIA 10 Leg uit dat plastic voor eenmalig gebruik niet nodig is. Er zijn prima duurzame alternatieven. Hoe minder plastic we maken en gebruiken, hoe minder plastic op een verkeerde plek terecht kan komen. Dus kies bij het boodschappen doen zoveel mogelijk voor producten zonder (plastic) verpakking. En weiger (plastic) rietjes. DIA 11 Maak duidelijke afspraken met de klas. Hoe laat en waar komen jullie weer samen? Maar ook over het verkeer en over gevaarlijke (scherpe) voorwerpen. Laat scherven en naalden liggen of gebruik een afvalgrijper. Gebruik gekleurde zakken voor de verschillende afvalsoorten en geef elke groep een A4 met instructie kleur zak & bijbehorende afvalsoort mee.
DIA 21 DIA 13 DIA 15 Opdracht voor groep 7/8 Maak een reportage over jullie opruimactie. Probeer hiermee anderen aan te sporen ook opruimacties te houden. Hoe schrijf je een nieuwsbericht? Bedenk nu samen Hoe houden we de buurt ook na vandaag schoon? Wie of wat hebben we daarvoor nodig? Schrijf alles op het digibord of op een groot vel papier. Hang het vel op in de klas. TIPS Begin met een pakkende titel. In de eerste alinea staat de belangrijkste informatie. Daarin geef je antwoord op de 5 W s: wie, wat, waar, wanneer, waarom? In de volgende alinea staat meer uitleg. Sluit af met een oproep tot actie en vertel waar mensen meer informatie kunnen vinden. Zoek er foto s of tekeningen bij die opvallen en het verhaal ondersteunen. Foto: Lonneke Crusio KLAAR? Laat je bericht lezen door je leerkracht. Vraag tips. Zoek uit hoe je de reportage op de website van school kunt plaatsen. Foto: Esther van der Heijden DIA 13 Maak met de klas een plan hoe jullie de buurt schoon blijven houden. DIA 15 Adviseer de leerlingen hoe je een pakkende titel of kop maakt. Bijvoorbeeld door de gebiedende wijs te gebruiken: Doe mee!