Stork Nederland B.V.

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. Rotterdam, 27-07-2018 Opgesteld door: Marco Heyndijk Stork - Rotterdam Botlek Theemsweg 4 3197 KM BOTLEK-ROTTERDAM e marco.heyndijk@stork.com In samenwerking met Stichting Stimular: Anouk Schrauwen

I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING 3 2 OVER STORK 4 2.1 Activiteiten 4 2.2 Beleidsverklaring 4 2.3 Bedrijfsgrootte 4 2.4 project gunningvoordeel 4 3 EMISSIE-INVENTARIS 5 3.1 Uitgangspunten 5 3.2 CO 2-footprint 5 3.3 Methode 6 4 ENERGIE MEETPLAN 9 4.1 Planning meetmomenten 9 5 STUURCYCLUS 10 6 TVB MATRIX 11 7 ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 12 8 COMMUNICATIEPLAN 8.1 Doelgroep 15 15 8.2 Communicatieplan 8.3 Website 16 16 9 PARTICIPATIE 18

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. 1 I N L E I D I N G Stork Nederland B.V. is gecertificeerd op niveau 3 van de CO2-Prestatieladder. Hiervoor rapporteert Stork jaarlijks haar CO2-footprint en de voortgang ten opzichte van de CO2- reductiedoelstellingen. In dit rapport wordt de CO2-footprint (emissie-inventaris) van Stork Nederland B.V. besproken. De voortgang ten opzichte van de doelstellingen is beschreven in het document Voortgangsrapportage Stork 2017. Beide rapporten zijn opgesteld in samenwerking met Stichting Stimular. In dit rapport zijn naast de emissie-inventaris tevens een aantal andere aspecten opgenomen, die gerelateerd zijn aan eisen uit de CO2-Prestatieladder. Hieronder een leeswijzer. Hoofdstuk in dit document Hoofdstuk 2: Beschrijving van de organisatie Hoofdstuk 3: Emissie-inventaris (CO2-footprint) Hoofdstuk 4: Energie meetplan Hoofdstuk 5: Stuurcyclus Hoofdstuk 6: TVB-Matrix Hoofdstuk 7: Energiemanagement actieplan Hoofdstuk 8: Communicatieplan Eis CO2-Prestatieladder 3.A.1 3.A.1 2.C.2 2.C.2 2.C.2 3.B.2 2.C.3 3

2 O V E R S T O R K Hieronder volgt een korte beschrijving van de organisatie. Verdere informatie is te vinden op de website: https://www.stork.com/nl. 2.1 A C T I V I T E I T E N Stork is de overkoepelende naam van de huidige organisatie, maar de ontstaansgeschiedenis van het bedrijf voert terug tot 1827, het jaar waarin de Nederlandse Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmaterieel, kortweg Werkspoor, werd opgericht. Dit werd later ook de officiële bedrijfsnaam. Op 1 maart 2016 is Stork overgenomen door Fluor. Door de combinatie van Stork en Fluor s Operations & Maintenance organisatie is een wereldwijde marktleider in producten en diensten gericht op maintenance, modifications en asset integrity ontstaan. Stork levert services en producten voor onderhoud, modificaties en betrouwbaarheid van de productie-installaties bij onze klanten in de olie & gas, chemische en power sector. Stork is gespecialiseerd in de verbetering van de prestaties, veiligheid en kostenefficiëntie van assets voor klanten gedurende de gehele levenscyclus van hun assets. Stork is de partner voor de assetintegriteit van klanten die werkzaam zijn in de olie- en gasindustrie, de chemische industrie en de procesindustrie, de metaal- en mijnbouwindustrie, de energie sector en de productie-industrie. Stork biedt een breed scala aan geïntegreerde oplossingen en specialistische services voor alle activiteiten op het gebied van maintenance, modification en asset integrity. De Stork groep heeft ongeveer 17.000 werknemers in meer dan 100 landen, waarmee ze meer dan 4.000 klanten van dienst zijn, verspreid over zes continenten. Het hoofdkantoor van Stork Nederland is gevestigd in Utrecht. Daarnaast hebben zij vestigingen in Elsloo, Emmen, Groningen, Veghel, Rotterdam en Velsen-Noord. 2.2 B E L E I D S V E R K L A R I N G Het belang van duurzaamheid is tegenwoordig een belangrijk gegeven. Om hier bewust mee om te gaan streven wij naar een CO2-bewuste bedrijfsvoering, om van daaruit een voortdurende verbetering van ons emissiereductiebeleid en een groeiende bewustwording van de medewerkers op de te reduceren emissies van onze activiteiten te realiseren. 2.3 B E D R I J F S G R O O T T E De totale CO2-uitstoot van Stork Nederland B.V. bedraagt 6.460 ton CO2 in 2017. Hiervan komt ongeveer 3.300 ton voor rekening van projecten en 3.100 ton door gebruik van kantoren en bedrijfsruimten. Hierbij is uitgegaan dat ongeveer 30% van het brandstofverbruik van het wagenpark is toe te schrijven aan de kantoren en bedrijfsruimten en 70% voor verkeer naar en tussen projectlocaties. Stork Nederland B.V. valt daarmee qua CO2-uitstoot in de categorie middelgroot bedrijf. 2.4 P R O J E C T G U N N I N G V O O R D EEL Stork heeft op dit moment geen projecten met gunningsvoordeel. 4

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. 3 E M I S S I E - I N V E N T A R I S De CO 2-footprint geeft een inventarisatie van de totale hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen: de GHG emissies. De inventarisatie is een verantwoording van eis 3.A.1 van de CO2-Prestatieladder en is uitgevoerd conform de norm ISO 14064-1 7.3.1. In de laatste paragraaf is een kruistabel opgenomen. 3.1 U I T G A N G S P U N T E N Scope 1 en 2 In het GHG-protocol wordt een onderscheid gemaakt in scope 1, 2 en 3-emissies. Op niveau 3 van de CO2-Prestatieladder wordt de CO2-footprint scope 1 en 2 gerapporteerd. Scope 1 betreft de directe GHG-emissies, scope 2 betreft de indirecte GHG-emissies. SKAO plaatst business travel en personal cars for business travel in scope 2 in plaats van de scope 3. Omdat deze rapportage voor de CO2 prestatieladder van de SKAO is, worden de scope 1 en scope 2 categorieën van de SKAO aangehouden. Referentiejaar en rapportagejaar In dit rapport is de CO2-footprint van het jaar 2017 opgenomen, met 2016 als referentiejaar voor de CO2-reductiedoelstellingen. Organisatiegrens Stork Nederland is onderdeel van de ISCE groep samen met Stork Asset Management Consultancy B.V. en Stork Technical Services Belgium B.V. Stork Nederland B.V. wilde zich laten certificeren. Omdat Stork Nederland B.V. niet bovenaan de hiërarchie staat is gekozen voor de laterale methode. Vanwege de uitkomsten van de ACanalyse en de financiële en operationele zeggenschap die Stork Nederland B.V. heeft over andere B.V. s is ervoor gekozen om zowel Stork Nederland N.V. als Stork Asset Management Consultancy mee te nemen in de organisatiegrens. Stork Nederland B.V. heeft geen operationele zeggenschap op haar Belgische zuster b.v. en neemt deze niet mee in de organisatiegrens. Voor meer informatie over de toegepaste methoden verwijzen wij naar het document Organisational Boundary Stork Nederland. Voor het gemak wordt er in de rest van het document gesproken over Stork NL. Verantwoordelijke Marco Heyndijk is verantwoordelijk voor de stuurcyclus CO2-reductie en alle activiteiten die hieraan gekoppeld zijn, zoals het behalen van de doelstellingen. Hij rapporteert direct aan de directie. 3.2 CO2 - F O O T P R I N T Onderstaande tabel toont de CO 2-footprint van Stork NL in 2017. De totale CO 2-uitstoot was 7.141 ton CO2, waarvan 79% in scope 1 en 21 % in scope 2. Tabel: Totale CO 2-uitstoot Stork Nederland in 2017 (in ton CO2) Thema CO 2-parameter CO 2- equivalent CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming Brandstof & warmte 245.964 m3 1,89 kg CO2 / m3 465 ton CO2 Personenwagen (in liters) benzine Zakelijk verkeer 187.999 liter 2,74 kg CO2 / liter 515 ton CO2 5

Personenwagen (in liters) diesel Bestelwagen (in liters) diesel CO2 scope 2 Zakelijk verkeer Zakelijk verkeer 1.024.505 liter 3,23 419.693 liter 3,23 Ingekochte elektriciteit Elektriciteit 2.834.558 kwh 0,526 Waarvan groene stroom uit biomassa Warmte (uit STEG) Gedeclareerde km personenwagen Elektriciteit 875.002 kwh - 0,337 Brandstof & warmte Zakelijk verkeer 2.818 GJ 36,0 1.077.660 km 0,220 kg CO2 / liter kg CO2 / liter Subtotaal kg CO2 / kwh kg CO2 / kwh kg CO2 / GJ kg CO2 / km Subtotaal 3.309 ton CO2 1.356 ton CO2 5.645 ton CO2 1.491 ton CO2-332 ton CO2 101 ton CO2 237 ton CO2 1.496 ton CO2 Totaal 7.141 ton CO2 Verbranding biomassa Verbranding van biomassa vond niet plaats bij Stork Nederland in 2017. GHG-verwijderingen Er heeft geen broeikasgasverwijdering of compensatie plaatsgevonden bij Stork Nederland in 2017. Uitzonderingen Er zijn geen noemenswaardige uitzonderingen te noemen op het GHG Protocol. Belangrijkste beïnvloeders Binnen Stork Nederland zijn geen individuele personen te benoemen die een dermate invloed op de CO2 footprint hebben, dat gedragsverandering van deze individuele persoon alleen al zou zorgen voor een significante verandering in de CO2 footprint. Toekomst De emissies in de paragrafen hierboven zijn vastgesteld voor het jaar 2017. De verwachting is dat deze emissies in het komende jaar niet aan grote verandering onderhevig zullen zijn. Wel zal, gezien de doelstellingen van Stork Nederland, de CO2-uitstoot de komende jaren dalen. Significante veranderingen Zoals in hoofdstuk 3 beschreven geldt 2016 als basisjaar. De voortgang van de reductie in CO2-uitstoot is beschreven in het document Voortgangsrapport Stork 2017. 3.3 M E T H O D E Instrument Voor het kwantificeren van de CO 2-uitstoot is gebruik gemaakt van de Milieubarometer. In dit instrument zijn alle verbruiken ingevuld, waarna de behorende CO2-uitstoot automatisch wordt berekend. In hoofdstuk 4 is beschreven waar de brongegevens per energiestroom vandaan komen. 6

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. Emissiefactoren In de Milieubarometer zitten de emissiefactoren die overeenkomen met de website www.co2emissiefactoren.nl, conform CO2-Prestatieladder 3.0. De emissiefactoren in de Milieubarometer worden actueel worden gehouden door Stichting Stimular. Onzekerheden De gepresenteerde resultaten moeten worden gezien als de beste inschatting van de werkelijke waarden. Bijna alle gebruikte gegevens voor de berekening van de CO2 footprint zijn gebaseerd op facturen en/of werkelijk gemeten aantallen. Hierdoor is de onzekerheidsmarge zeer gering. Er zijn nog wel enkele onzekerheden. Deze worden onderstaand omschreven: 1. Binnen het Botlek project is het verbruik aan gas en elektra deels veroorzaakt door Eqin en deels door Botlek. Er is een inschatting gemaakt dat 45% van het gas verbruik en 30% van het elektra verbruik veroorzaakt wordt door Stork Nederland. 2. Naast het elektraverbruik van de gebouwen is er zeer beperkt elektraverbruik geweest van elektrische auto s. Deze zijn niet opgenomen in de footprint. Omdat het om minder dan 1% van de totale footprint gaat zal dit geen verdere gevolgen hebben. 3. Het gasverbruik in de vestiging Elsloo wordt in juli gefactureerd. Daarom is voor deze vestiging op het moment van schrijven een inschatting gemaakt. 4. De afrekening van het hoofdkantoor is waarschijnlijk onjuist. Hier is meerdere malen getracht om in overleg met de verhuurder en beheerder betere data te verkrijgen, maar over 2017 gaat dat helaas niet meer lukken. Voor 2018 zijn harde afspraken gemaakt. 5. De locatie Botlek (Rozenburg) gebruikt gas voor verwarming van gebouwen. Dit gas is rest-gas van bedrijven uit de omgeving. De conversiefactor die gebruikt is om de CO2 uitstoot te meten is dezelfde als voor aardgas. Uitsluitingen In Handboek 3.0 is de rapportage van de CO2-emissie-inventaris over alle broeikasgassen, uitgedrukt in CO2-equivalenten nog niet verplicht. Het is dus niet vereist deze niet-co2- broeikasgassen (CH4, N2O, HFC s, PFC s en SF6) die vrijkomen bij operaties van het bedrijf, mee te nemen in de emissie-inventaris. Dit geldt dus ook voor koudemiddelen (refrigerants). Verificatie De emissie-inventaris van Stork Nederland is niet geverifieerd. Rapportage volgens ISO 14064-1 Dit rapport is opgesteld volgens de eisen uit ISO 14064-1, paragraaf 7.3. In Tabel 2 is een kruistabel gemaakt van de onderdelen uit ISO 14064-1 en de hoofdstukken in het rapport. Tabel: Kruistabel ISO 14064-1 7

8 ISO 14064-1 7.3 GHG Beschrijving Hoofdstuk rapport A Rapporterende organisatie 2 B Verantwoordelijke 3.1 C Rapportageperiode 3.1 4.1 D Organisatiegrens 3.1 4.2.2 E Directe GHG emissies 3.2 4.2.2 F Verbranding van biomassa 3.2 4.2.2 G GHG removals 3.2 4.3.1 H Uitsluitingen 3.2 4.2.3 I Indirecte GHG emissies 3.2 5.3.1 J Referentiejaar 3.1 5.3.2 K Significante veranderingen 3.2 4.3.3 L Kwantificeringsmethoden 3.3 4.3.3 M Wijzigingen in methode 3.3 4.3.5 N Emissiefactoren 3.3 5.4 O Onzekerheden 3.3 P Verklaring conform ISO 14064-1 3.3 Q Verificatie 3.3

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. 4 E N E R G I E M E E T P L A N Het energie meetplan bevat een aantal vaste onderdelen voor het up-to-date houden van het CO2-managementsysteem. Het plan is opgezet om te zorgen dat het gehele CO2-reductiesysteem voldoet aan de eisen van ISO 50001, ISO 14064-1 en ervoor te zorgen dat gedurende het jaar continue verbetering plaatsvindt. De CO2 Verantwoordelijke heeft de documentatie, welke betrekking heeft op het CO2 beleid, in beheer. Hij draagt zorg voor het juist archiveren en het versiebeheer van de documenten. Hierdoor zijn de meest actuele versies altijd beschikbaar is en kunnen oudere versies eenvoudig achterhaald worden. Het beleid is om een archief aan te maken met oudere versies en deze twee jaar te bewaren. Dit geldt tevens voor de website. 4.1 P L A N N I N G M E E T M O M E N T E N Voor het meten van de verschillende energiestromen is een plan opgesteld. Door de grootte van het bedrijf duurt het relatief lang voor alle informatie over de verschillende emissie stromen beschikbaar is. Hierdoor is het voor Stork niet haalbaar gebleken om elk halfjaar een footprint samen te stellen. In de onderstaande tabel is te zien wanneer energiefactoren gemeten worden en door wie en waar de informatie verkregen kan worden. De wijze waarop de verbruiken worden gemeten is de meest haalbare wijze, waarbij rekening wordt gehouden met het doel waarvoor de gegevens worden verzameld en de mate van detaillering die nodig is. De verantwoordelijke persoon voor het verzamelen van de gegevens is daarom op de hoogte van de wijze waarop deze gegevens in de emissie-inventaris verwerkt worden. Scope 1 emissies Categorie Meetmoment Wie Toelichting Gasverbruik (in m 3 aardgas) jaarlijks CO2 verantwoordelijke Facturen van de energieleveranciers kan opgevraagd worden bij boekhouding; Slimme meters plaatsen op sommige locaties; Zelf de meters aflezen, i.p.v. wachten op gegevens van leveranciers. Brandstofverbruik materieel en auto s (in liters benzine, diesel & LPG) jaarlijks CO2 verantwoordelijke Facturen van het wagenpark kan opgevraagd worden bij boekhouding / leasemaatschappij Scope 2 emissies Categorie Meetmoment Wie Toelichting Elektriciteitsverbruik (in kwh) jaarlijks CO2 verantwoordelijke Facturen van de energieleveranciers kan opgevraagd worden bij boekhouding; Slimme meters plaatsen op sommige locaties; Zelf de meters aflezen, i.p.v. wachten op gegevens van leveranciers; Afspraken met verhuurder Utrecht-HQ over tijdige en accurate aanlevering data; Zakelijk gedeclareerde kilometers (in km s) jaarlijks CO2 verantwoordelijke Declaraties kunnen worden opgevraagd bij boekhouding 9

5 S T U U R C Y C L U S Het CO2-beleid kent cycli van een jaar, waarin de volgende zaken geïnventariseerd worden: de gegevens voor de CO2 footprint verzameld worden; beoordeeld wordt of de emissiefactoren nog actueel zijn; er significante veranderingen in het bedrijf zijn welke een impact op de footprint kunnen hebben; beoordeeld wordt of herberekening van emissies van voorgaande jaren vanwege deze veranderingen nodig is; de voortgang van de CO2-reductie en behalen van de doelstelling bepaald wordt. Vervolgens wordt beoordeeld of sturing op de doelstelling en maatregelen nodig is, in de vorm van het aanscherpen van de doelstelling wanneer deze (te) eenvoudig behaald wordt, of in de vorm van het nemen van extra maatregelen wanneer bepaalde maatregelen niet mogelijk bleken te zijn en de doelstelling niet gehaald dreigt te worden. Hierover wordt vervolgens intern en extern gecommuniceerd. Daarnaast wordt de nuttige toepassing van het sector- of keteninitiatief in de afgelopen periode geëvalueerd. Hieronder is een zogenoemde PDCA-cyclus weergegeven, waarin de verschillende fasen van het CO2- reductiebeleid zijn weergegeven. 10

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. 6 T V B M A T R I X Onderstaande tabel geeft een totaaloverzicht van de activiteiten, planning en verantwoordelijken van het CO2-managementsysteem. taak-verantwoordelijkheidbevoegdheid Frequentie Facility Manager HSE Manager Projectleider CO₂ reductie Communicatieafdeling Externe adviseurs Directie Inzicht Verzamelen gegevens emissie inventaris t jaarlijks x Collegiale toets op emissie inventaris t jaarlijks X Accorderen van emissie inventaris b jaarlijks X Opstellen emissie inventaris rapport t jaarlijks X Evaluatie op inzicht: energie-beoordeling t+v jaarlijks X X Reductie Uitvoeren onderzoek naar energiereductie t+v jaarlijks X x Bepalen CO₂-reductiemaatregelen t jaarlijks X Bepalen CO₂-reductiedoelstellingen t jaarlijks X Accorderen van doelstellingen b jaarlijks x Realiseren CO₂-reductie doelstellingen v continu x Monitoring & evaluatie voortgang CO₂-reductie t+v halfjaarlijks X x Communicatie Aanleveren informatie nieuwsberichten t halfjaarlijks x Actualiseren website t+b halfjaarlijks x Actualiseren pagina SKAO-website t+b jaarlijks x Bijhouden interne communicatie t+b halfjaarlijks x Goedkeuren van interne communicatie b halfjaarlijks x Goedkeuren van externe communicatie b halfjaarlijks x Participatie Inventarisatie mogelijk relevante initiatieven t halfjaarlijks X X Besluit deelname initiatieven b jaarlijks X Deelname aan sectorinitiatieven v continu X Overig Eindredactie CO₂-dossier v continu x x x Voldoen aan eisen CO₂-Prestatieladder v continu x x Uitvoeren Interne Audit CO₂-reductiesysteem t jaarlijks x Rapporteren aan management b jaarlijks x Besluitvorming over CO₂-reductiebeleid v halfjaarlijks x X 11

7 E N E R G I E M A N A G E M E N T A C T I E P L A N Dit hoofdstuk heeft als doel om aan te tonen dat Stork NL aan alle onderdelen uit NEN50001 voldoet. Er is besloten hiervoor geen apart energiemanagement actieplan op te stellen omdat de eisen in de andere documenten geïntegreerd zijn. Zie onderstaand een opsomming van de eisen. Per eis is een verwijzing naar de betreffende documentatie opgenomen in de tabel onderaan dit hoofdstuk. Eisen van NEN-EN-ISO 50001: 4.4.3. Uitvoeren van een energie review (directiebeoordeling) a. Het energieverbruik en de gebruikte energiefactoren moeten gebaseerd zijn op metingen of andere data. b. Significant energieverbruik, in het bijzonder significante veranderingen, moeten in beeld worden gebracht. c. Een inschatting maken van het verwachte energieverbruik van de komende periode. d. Het identificeren van alle personen die werken voor de organisatie van wie hun acties kunnen leiden tot significante veranderingen in het energieverbruik. e. Identificatie van mogelijkheden om energie te besparen en het bepalen van de prioriteiten. 4.4.4. Opstellen van referentiekader a. Basisjaar is 2016. 4.4.5. Vaststellen van performance indicatoren voor monitoren (meten KPI s) a. Beschrijven van de handelingen. 4.4.6. Energie doelstellingen, doelen en programma s a. Het aanwijzen van verantwoordelijkheden. b. De middelen en het tijdspad bepalen voor het behalen van de verschillende doelen. 4.6.1. Monitoring, meten en analyseren a. De organisatie maakt en beschrijft de bewaking en de eisen om de gestelde doelen te behalen. Er moet een energie meetplan worden geschreven en geïmplementeerd. b. De organisatie moet ervoor zorgen dat het energieverbruik en bijbehorende energiefactoren op vooraf bepaalde momenten wordt gemeten en gedocumenteerd. c. De organisatie moet ervoor zorgen dat juistheid en herhaalbaarheid van de meetmethode die is gebruikt past bij de taak. d. De organisatie moet de relatie tussen het energieverbruik en de energiefactoren aangeven. En zal op vooraf bepaalde momenten de werkelijke situatie toetsen met de verwachte situatie. e. De organisatie moet alle significante afwijkingen van het verwachte energieverbruik documenteren, inclusief de mogelijke oorzaken. f. De relatie tussen het energieverbruik en de energie factoren moeten op vooraf bepaald tijdstip worden beoordeeld en waar nodig aangepast. g. De organisatie moet zijn energieverbruik, waar mogelijk, vergelijken met andere, gelijksoortige, organisaties. 4.6.4. Afwijkingen, verbeteringsacties en preventieve maatregelen. a. De organisatie moet afwijkingen identificeren en binnen een vooraf gestelde tijdslijn verbeteringsacties uitvoeren. De organisatie moet alle relevante documentatie bewaren rekening houdend met de wettelijke termijn. 12

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. NEN 50001 Documenten CO2 reductiesysteem 4.4.3 a Milieubarometer, Emissie-inventaris 4.4.3 b Voortgangsrapport 4.4.3 c Voortgangsrapport 4.4.3 d Voortgangsrapport 4.4.3 e Energie-audit-rapporten 4.4.4 a CO2 Managementplan, H3 4.4.5 a MVO-balans, Voortgangsrapport 4.4.6 a CO2 Managementplan, H4 4.4.6 b Voortgangsrapport 4.6.1 a CO2 Managementplan, H4 4.6.1 b CO2 Managementplan, H4 4.6.1 c CO2 Managementplan, H4 4.6.1 d Interne audit & zelfevaluatie 4.6.1 e Voortgangsrapport, Directiebeoordeling CO2-reductiesysteem en Interne audit & zelfevaluatie 4.6.1 f Directiebeoordeling CO2-reductiesysteem 4.6.1 g CO2-reductieplan 4.6.4 a Interne audit & zelfevaluatie 13

14

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. 8 C O M M U N I C A T I E P L A N In dit hoofdstuk wordt aangegeven op welke momenten er wordt gecommuniceerd over het CO2-reductiesysteem van Stork NL. 8.1 D O E L G R O E P Externe belanghebbenden Hieronder worden de externe belanghebbenden opgenoemd. Dit zijn partijen die belang hebben bij reductie van energie en van de meest materiële CO2-emissies van Stork NL. Tevens zijn het potentiële partners om mee samen te werken aan CO2-reductie. Communicatie aan de externe belanghebbenden vindt plaats via de website van Stork NL en via externe mailing. Externe belanghebbenden Potentiële opdrachtgevers Provincie Fryslan Waterschap Hunze en Aa s WMD (Waterleiding Maatschappij Drenthe) Rijkswaterstaat Gasunie Waterbedrijf Groningen Havenbedrijf Rotterdam Gemeenten Gemeente Stein/Nuth Belang CO2-beleid & kennisniveau Streeft naar CO2-reductie middels gunningcriteria in aanbestedingen. Matige kennis van CO2-reductie; voert zelf geen CO2-reductiebeleid dus vooral de praktische kennis hiervan ontbreekt. Streeft naar CO2-reductie middels gunningcriteria in aanbestedingen. Streeft naar CO2-reductie middels gunningcriteria in aanbestedingen. Streeft naar CO2-reductie middels gunningcriteria in aanbestedingen. Streeft naar CO2-reductie middels gunningcriteria in aanbestedingen. Streeft naar CO2-reductie middels gunningcriteria in aanbestedingen. Streeft naar CO2-reductie in de toekomst door verplichting aan bedrijven Vraagt commitment op duurzaamheid door besparingsmaatregelen door te voeren Interne belanghebbenden Interne belanghebbenden zijn de medewerkers en het management van Stork NL. Deze worden op de hoogte gehouden via nieuwsberichten. Het management is betrokken bij de besluitvorming van de te nemen reductiemaatregelen, de voortgang van de CO2-reductie en overige hoofdzaken van het CO2-reductiebeleid. Project met gunningvoordeel Communicatie over het CO2-beleid van Stork NL betreft niet alleen het beleid van het bedrijf als geheel, maar ook het beleid ten aanzien van projecten die aangenomen zijn met gunningvoordeel. Op dit moment voert Stork NL geen projecten met gunningvoordeel uit. Voor toekomstige projecten met gunningvoordeel zal specifiek gecommuniceerd worden over de CO2-uitstoot van het project als ook over de doelstelling en de voortgang in CO2-reductie. Dit zal hoofdzakelijk gebeuren via de algemene communicatieberichten van het bedrijf. Waar nodig wordt dit aangevuld met communicatie via het werkoverleg van het project. 15

8.2 C O M M U N I C A T I E P L A N In onderstaande tabel is weergegeven op welke momenten er wordt gecommuniceerd over het CO2-reductiesysteem van Stork NL. Dit betreft zowel interne als externe communicatie. De uitvoering wordt bewaakt door de Verantwoordelijke CO2-reductie binnen Stork NL. WAT (Boodschap) CO2 footprint van bedrijf en projecten met gunningvoordeel CO2 footprint van bedrijf en projecten met gunningvoordeel CO2-reductiedoelstellingen + voortgang en maatregelen voor bedrijf en projecten met gunningvoordeel CO2-reductiedoelstellingen + voortgang en maatregelen voor bedrijf en projecten met gunningvoordeel Mogelijkheden voor individuele bijdrage, huidig energiegebruik en trends binnen het bedrijf en projecten Communicatieberichten HOE (Middelen) Stork Connect, nieuwsbrief, toolbox Website en social media Stork Connect, nieuwsbrief, toolbox Website en social media Stork Connect, nieuwsbrief, toolbox Website en social media DOELGROEP WANNEER (Planning & frequentie) WAAROM (Communicatiedoelstelling) Intern Halfjaarlijks Bewustwording van de CO2 footprint intern vergroten Extern Halfjaarlijks Bewustwording van de footprint onder externe partijen vergroten Intern Halfjaarlijks Bewustwording van de doelstelling en maatregelen onder medewerkers vergroten Extern Jaarlijks Bekendheid van de doelstelling en maatregelen onder externe partijen vergroten Intern Halfjaarlijks Betrokkenheid medewerkers stimuleren en medewerkers aanzetten tot CO2 reductie Extern Halfjaarlijks Betrokkenheid externe belanghebbenden stimuleren Extern Halfjaarlijks Documenten updaten Website updaten Website en social media Publicatieplicht SKAO Website SKAO SKAO Jaarlijks Publiceren van documentatie behorende bij eis 3D1 en jaarlijks updaten maatregelenlijst 8.3 W E B S I T E Op de website van Stork NL is een pagina ingericht over het CO2-reductiebeleid van het bedrijf. Op deze pagina wordt de nodige informatie over het CO2-beleid weergegeven en zijn de laatste versies van de documenten terug te vinden. De vermelding op de website van Stork is te vinden via: https://www.stork.com/nl/hsseq/gezondheid-veiligheid-milieu. Informatie Op de CO2-Prestatieladder pagina op de website bevindt zich te allen tijde up-to-date informatie over: Het CO2-reductiebeleid; De CO2 footprint; De CO2-reductiedoelstellingen (en de voortgang hiervan); De CO2-reductiesubdoelstellingen (en de voortgang hiervan); De CO2-reductiemaatregelen (en de voortgang hiervan); Acties en initiatieven waarvan Stork NL deelnemer of oprichter is; Een verwijzing naar de bedrijfspagina op de website van de SKAO; 16

CO2-managementplan 2018 Stork Nederland B.V. De voortgang zal beschreven worden middels het publiceren van de halfjaarlijkse communicatieberichten. Om daadwerkelijk transparant te kunnen zijn over deze voortgang, zullen de communicatieberichten minimaal twee jaar op de website zichtbaar blijven. Documenten Tevens bevinden zich op deze pagina te allen tijde de meest actuele versies van onderstaande documenten (te downloaden als PDF). Communicatiebericht (eis 3.C.1) Het CO2-reductieplan en het Voortgangsrapport (eis 3.B.1 & 3.D.1) Het CO2 Management Plan (eis 2.C.3 & 3.B.2) Certificaat CO 2-Prestatieladder Website SKAO Op de website van de SKAO bevinden zich te allen tijde de meest actuele versies van onderstaande documenten: Actieve deelname initiatieven (eis 3.D.1) Ingevulde maatregelenlijst Op de website van de SKAO dienst elk document een PDF te zijn, met vermelding van een versienummer, een handtekening van de autoriserende verantwoordelijke manager en de autorisatiedatum. 17

9 P A R T I C I P A T I E Energy Valley Door Stork Nederland BV wordt deelgenomen aan het Energy Valley initiatief. Stichting Energy Valley werkt met bedrijven, kennisinstellingen en overheden samen aan het versterken van de Noord-Nederlandse economie, door marktkansen op het gebied van schone en innovatieve energie om te zetten in banen en bedrijvigheid. De nadruk bij dit initiatief ligt op de ontwikkeling en toepassing van marktinnovaties voor een klimaat neutrale energievoorziening zodat verduurzaming en economische groei hand in hand gaan (groene groei). Als clusterorganisatie vervullen zij een schakelrol tussen markt & overheid, onderzoek & toepassing, grootbedrijf & mkb. Ze ontwikkelen geen eigen projecten, maar fungeren als verbinder van ideeën, mensen en belangen om nieuwe investeringen te stimuleren. Ze zetten hun vakinhoudelijke kennis, brede relatienetwerk en organiserende vermogen in om op projectbasis krachten te bundelen, creatieve oplossingen te bedenken en barrières weg te nemen. Stork NL neemt deel aan het bedrijvenplatform en betaalt hier ook contributie voor. De participatie bestaat uit: Kennissessies duurzame economie Actieve deelname in werkgroepen over o.a. (Bio) LNG, Biomassa, Wind, Waterstof Het verzorgen van een pitch over de duurzame activiteiten van Stork (b.v. bij een wedstrijd van FC Groningen) Daarnaast zijn we als Stork Competence Renewable Energy lid van de volgende platformen: LNG Platform Waterstof platform Wind platform Biomassa Platform Nederland Energy Valley helpt ons ook met het in contact komen met projectontwikkelaars en overheden e.d. Om deelname te bewijzen worden de volgende documenten bewaard: Factuur contributie Energy Valley Verslagen Presentaties en bijeenkomsten 18