CFA rapportage 2012 tweede helft

CFA rapportage 2012 tweede helft Directieverklaring Duurzaam ondernemen is één van de gemeenschappelijke kernwaarden van AkzoNobel. Als onderdeel van AkzoNobel zullen wij ook voortdurend streven naar betrokkenheid bij het milieu en zullen hierbij streven naar verbetering van ons energierendement. Daarbij wordt niet alleen in intern gekeken, maar wordt het duurzaamheidsdenken ook toegepast op de complete waardeketen, van het onttrekken van grondstoffen tot het verwijderen of recyclen van eindproducten. Binnen AkzoNobel worden overal dezelfde sociale waarden toegepast, die de wijze weergeven waarop zaken worden gedaan en bijgedragen wordt aan de ontwikkeling van de werknemers. De betrokkenheid met externe belanghebbenden uit zich in een veelheid aan activiteiten, variërend van samenwerking met brancheorganisaties tot het uitvoeren van Community Service projecten in opkomende landen. Transparantie is daarbij essentieel, en daarom wordt door AkzoNobel grote waarde gehecht aan een open en betrouwbare communicatie. International Paint (Nederland) B.V. onderschrijft deze visie volledig. Duurzaamheid gaat bij ons niet alleen over de productie van duurzame producten. Het gaat ook over het zoeken naar nieuwe manieren om activiteiten uit te voeren, met als doel om het eigen energierendement te verbeteren. Voor International Paint (Nederland) B.V. is de certificering op de CO 2 -prestatieladder een eerste concrete stap waarmee we ons streven op het gebied van energie- en CO 2 -reductie aantoonbaar kunnen laten zien. De Carbon Footprint Analyse geeft ons richting bij het maken van bewuste keuzes rondom CO 2 - emissies. De uitkomsten, gemeten conform de NEN-ISO 14064 en de CO 2 -prestatieladder, geven een uitgebreide beoordeling van de belangrijkste CO 2 -emissies en identificeren de reductiemogelijkheden. Dit stelt ons in staat om een reductiebeleid te starten en de voortgang te monitoren. En hoewel wij geen einde kunnen maken aan wereldwijde problemen en dilemma s gaan wij graag voor duurzaamheid en zullen wij onze bijdrage leveren aan een leefbaar milieu. Wij vertrouwen erop dat iedereen zich maximaal zal in zetten om dit initiatief te ondersteunen en het energieverbruik waar mogelijk te reduceren. N.G. Geelkerken Site Manager

Organisatie Rapporterende organisatie International Paint (Nederland) B.V. is een verkoopkantoor van International Paint Ltd. met het hoofdkantoor in Londen en een vestiging in Felling (Newcastle). International Paint verkoopt en adviseert in hoogwaardige: Marine coatings voor schepen die nieuw zijn, worden onderhouden of gerepareerd; Protective coatings voor de bescherming van assets binnen bijvoorbeeld de olie en gas- industrie, mijnindustrie, chemische industrie of infrastructurele kunstwerken; Yacht coatings, een breed assortiment van antifoulings voor boten en jachten. Door het gebruik van coatings worden assets beschermd en de levensduur verlengd. International Paint (Nederland) B.V. verkoopt en adviseert hoofdzakelijk aan zakelijke klanten binnen de Benelux. Verantwoordelijk persoon De statutair verantwoordelijk persoon voor de rapporterende organisatie is de heer N.G. Geelkerken. Organisatiegrenzen De organisatiegrenzen van International Paint (Nederland) B.V. zijn in het kader van CO 2 (kooldioxide)-bewustzijn bepaald volgens het principe van de operationele invloedsfeer van het te certificeren bedrijf. Binnen het GHG protocol wordt dit omschreven als operational boundary. In de praktijk betekent dit dat waar activiteiten onder regie van International Paint (Nederland) B.V. vallen, de verantwoording voor de CO 2 -productie wordt genomen: de sturing ligt duidelijk bij de eigen organisatie. De organisatiegrens voor deze inventarisatie omvat International Paint (Nederland) B.V. Bij International Paint (Nederland) B.V. lopen de organisatiestructuur en juridische structuur door elkaar heen. Juridisch gesproken valt International Paint onder Akzo Nobel Coatings B.V. Het verkoopkantoor van International Paint (Nederland) B.V. bestaat uit vier Units: de administratieve orderdesk, marine coatings, protective coatings en yacht coatings. Organisatorisch geldt dat International Paint (Nederland) B.V. wordt aangestuurd door de Business Unit Marine & Protective Coatings met het hoofdkantoor in Londen. Deze Business Unit heeft twee fabrieken. Eén fabriek in het Verenigd Koninkrijk (Felling) en één in fabriek in Zweden (Angerden). Operationeel wordt de Business Unit geleid vanuit de vestiging Felling. De Business Unit Marine & Protective Coatings heeft vele verkoopkantoren in de wereld waaronder International Paint (Nederland) B.V. in Rhoon. Naast het verkoopkantoor behoort juridisch ook het Europese magazijn in Nijmegen tot International Paint (Nederland) B.V. Operationeel wordt dit magazijn aangestuurd vanuit Felling en is vanuit het kantoor in Rhoon geen hiërarchische zeggenschap over het magazijn in Nijmegen.

Organogram International Paint (Nederland) bv * Operationally managed by BU M&PC Resp. Logistic mgr EMEA Marine mgr EMEA Protective Coatings mgr EMEA Yacht mgr EMEA Administration Orderdesk Akzo Nobel International Paint (Nederland) bv Warehouse Nijmegen* Sales organisation Marine Coatings* Protective Coatings* Yacht Coatings* Business Unit Title 2 Figuur 1: juridische structuur In de tweede helft van 2012 hebben zich geen organisatorische wijzigingen voorgedaan op basis waarvan de boundary gewijzigd dient te worden ten opzichte van de eerder vastgestelde boundary.

ISO 14064-verklaring Hierbij verklaart International Paint (Nederland) bv dat deze rapportage voor het CO 2 - bewustzijnscertificaat is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen in NEN-ISO 14064, versie maart 2006. Verificatieverklaring Nog nader in te vullen

Carbon Footprint Analyse Grondslag van de analyse Op basis van de vastgestelde operationele grenzen zijn de CO 2 -emissies en -absorptie door de activiteiten van de organisatie geïdentificeerd. Bij de identificatie van emissies wordt, conform het Greenhouse Gas (GHG) Protocol, onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van emissie (bekend als scopes) in twee categorieën: directe emissies en indirecte emissies. Scope 1 omvat de directe emissies die onder het beheer vallen en worden gecontroleerd door de organisatie. Voorbeelden hiervan zijn de verbranding van brandstoffen in vaste machines, het zakelijk vervoer in voertuigen die eigendom zijn van de rapporterende organisatie en de emissies van koelapparatuur en klimaatinstallaties; Scope 2 omvat de indirecte emissies door opwekking van gekochte elektriciteit, stoom of warmte en het zakelijk verkeer met niet eigen bedrijfsmiddelen; Scope 3 omvat de andere indirecte emissies van bronnen als woon-werkverkeer, productie van aangekochte materialen en uitbestede werkzaamheden zoals goederenvervoer. Deze Carbon Footprint-analyse omvat de CO 2 -emissie (één van de zes broeikasgassen) van International Paint (Nederland) B.V., betreffende scope 1 en 2, van de tweede helft van het kalenderjaar 2012. De CO 2 -emissie is geanalyseerd in overeenstemming met de richtlijnen van de CO 2 prestatieladder.. Scope III Woon-werk verkeer Papiergebruik Overig verbruik Elektra bij klanten Scope II Zakelijk OV Afvalverwerking Uitbestede emissies Elektra verbruik Zakenreizen vliegtuig Zakenreizen prive auto Scope I Airco en koeling Brandstoffen Wagenpark Figuur 2: Scope-indeling CO 2-prestatieladder.

Meetresultaten en toelichting Gerapporteerde periode International Paint (Nederland) B.V. rapporteert synchroon aan haar boekjaar over haar Carbon Footprint. Het boekjaar voor International Paint (Nederland) B.V. loopt van 1 januari tot en met 31 december. De gerapporteerde periode is het tweede halfjaar van 2012. Scope 1: Directe CO 2 -emissie De directe emissie van CO 2 is gemeten en berekend als 118,6 ton CO 2. Brandstofgebruik van het eigen wagenpark Het overgrote deel van deze emissie, te weten 114,2 ton CO 2 (96%), is toe te wijzen aan het brandstofgebruik van het eigen wagenpark. In totaal is er 14.399 liter benzine en 23.662 liter diesel gebruikt voor vervoer met bedrijfsvoertuigen. Het wagenpark omvat 36 auto s. Stationaire verbrandingsapparatuur 4,4 ton CO 2 (4%) van de emissie wordt veroorzaakt door het verbruik van aardgas. Het verbruik van aardgas is in zijn geheel toe te schrijven aan verwarming van het kantoorpand te Rhoon. Lekkage van koelgassen In de tweede helft van 2012 zijn conform de opgave van de leverancier geen koudemiddelen verbruikt voor de airconditioningsystemen. CO 2 -emissie van verbranding biomassa De verbranding van biomassa heeft binnen International Paint (Nederland) B.V. niet plaatsgevonden. Verklaring van weggelaten CO 2 -bronnen of putten Alle geïdentificeerde bronnen en putten van CO 2 zijn verantwoord in de rapportage. Binding van CO 2 vindt niet plaats, waardoor geen sprake is van putten.

Ton CO 2 Scope 1, 2 e helft 2012 160,0 140,0 120,0 114,2 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0-4,4 Stationaire verbrandingsapparatuur Airco en koelingapparatuur - Eigen wagenpark Figuur 3: CO 2-emissie 2e helft 2012 scope 1.

Scope 2: Indirecte CO 2 -emissie De indirecte CO 2 -emissie is gemeten en berekend als 45,0 ton CO 2. Elektriciteitsgebruik De geringe bijdrage van elektriciteit aan de emissie in scope 2 (5,1 ton CO 2, 11%) wordt mede veroorzaakt door het groene label dat de ingekochte elektriciteit draagt. In nevenstaande grafiek staat de verdeling van het verbruik van elektriciteit. De meeste elektriciteit binnen International Paint (Nederland) B.V. wordt verbruikt door de aanwezige ICT-middelen (48,8%), gevolgd door de verlichting (22,2%). 1,4% 1,8% 1,7% 0,2% 14,2% 9,7% 48,8% 22,2% ICT Verlichting Klimaatbeheersing Keukenapparatuur Koelkasten Kopieerapparaten CVpompen Overig Figuur 4: Elektriciteitsverbruik per categorie. Zakelijk vliegen Het grootste aandeel (39,2 ton CO 2, 87%) kan worden toegeschreven aan het zakelijk vliegen. In de tweede helft van 2012 is in totaal 214.878 kilometer gevlogen. Daarvan was 50% op de lange afstand (> 2500 km), 29% op middellange vluchten (700-2500 km) en 21% van de kilometers is via korte vluchten (<700 km) afgelegd. Privé-auto s voor zakelijk verkeer De overige 0,6 ton CO 2 (1,4%) komt voor rekening van het gebruik van privé auto s voor zakelijk verkeer. Van deze privé auto s is het brandstoftype onbekend.

Ton CO 2 Scope 2, 2e helft 2012 45,0 40,0 39,2 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0-5,1 Elektriciteitsgebruik 0,6 Privé auto's voor zakelijk verkeer Zakelijk vliegen Figuur 5: CO 2-emissie 2e helft 2012 scope 2.

Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden binnen scope 1 en 2 Uit het voorgaande blijkt dat het overgrote deel van de CO 2 -emissie wordt veroorzaakt door gebruik van het eigen wagenpark (114,2 ton CO 2 ) en zakelijk vliegen (39,2 ton CO 2 ). Het is dan ook van belang om deze emissie nauwkeurig vast te leggen. Scope 1: De meetgegevens van het brandstofgebruik van het eigen wagenpark zijn aangeleverd door de leasemaatschappijen. De gegevens zijn op basis van een brandstofpas, die aan het betreffende voertuig is gekoppeld, opgegeven. De kilometerregistratie is minder nauwkeurig aangezien niet elke werknemer zorgvuldig de gereden kilometers bijhoudt middels invoer van de kilometerstand bij het tanken. Hierom is gekozen om op basis van de brandstofgegevens de CO 2 -emissie te bepalen. De meetgegevens van het brandstofgebruik van stationaire verbrandingsapparatuur ten behoeve van verwarming komen van gasmeters van de leverancier. Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. De meetgegevens van de airco s ten behoeve van lekkages komen van stekrapportages van de onderhoudsdienst. Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. Scope 2: De meetgegevens van het elektriciteitsverbruik zijn verzameld van facturen, welke op basis van meterstanden van elektriciteitsmeters zijn samengesteld. Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. De meetgegevens van zakelijke kilometers met privé-voertuigen zijn verzameld op basis van door werknemers gedeclareerde kilometers. De meetgegevens van het vliegverkeer zijn op basis van de betalingsgegevens, boekingsbevestigingen en/of online overzichten van de betreffende reisbureau s.

Scope 3: Indirecte overige CO 2 -emissie Een emissie-inventaris voor scope 3 valt momenteel nog buiten de CO 2 -prestatieladder en is daarom niet opgenomen in deze rapportage. CO 2 -compensatie Er vindt geen compensatie plaats van CO 2 -emissies.

Voortgang ten opzichte van het referentiejaar Historisch basisjaar Door International Paint (Nederland) B.V. zijn de eerste metingen in het kader van de ISO 14064- norm uitgevoerd over het kalenderjaar 2009. Dit jaar geldt derhalve als referentiejaar op basis waarvan de toe- of afname van de CO 2 -emissie wordt vastgesteld. Aanpassingen aan historisch jaar Er is geen sprake van aanpassingen aan het historisch jaar. Normalisering meetresultaten De omvang van de CO 2 -emissie heeft een duidelijke correlatie met de omvang van de activiteiten welke door International Paint (Nederland) B.V. zijn ontplooid. Ten behoeve van vergelijking van de emissies tussen de verschillende perioden van rapportage zijn daarom maatstaven bepaald op basis waarvan de meetresultaten kunnen worden genormaliseerd. Voor International Paint (Nederland) B.V. is de omvang van de bedrijfsactiviteiten te meten aan de hand van het aantal FTE. Op basis van het gemiddeld aantal FTE per rapportage periode zijn de gerapporteerde meetresultaten genormaliseerd. In de tweede helft van 2012 had International Paint (Nederland) B.V., net als in het referentiejaar 2009, gemiddeld 51,75 FTE. In onderstaande tabellen is de totale uitstoot van scope 1 en scope 2 per FTE weergegeven. Scope 1 Factor 2009 2009/ Mnd 2010 - H1 2010 - H2 2011 - H1 2011 - H2 2012 - H1 2012-H1/ Mnd 2012 - H2 2012-H2/ Mnd FTE 51,75 51,75 51,75 51,75 51,75 51,75 51,75 Kg CO 2 Scope 1 297.347 24.779 147.462 135.957 124.454 121.749 124.541 20.757 118.595 19.766 Kg CO 2 uitstoot per FTE 5.746 479 2.850 2.627 2.405 2.353 2.407 401 2.292 382 Scope 2 Factor 2009 2009/ Mnd 2010 - H1 2010 - H2 2011 - H1 2011 - H2 2012 - H1 2012-H1/ Mnd 2012 - H2 2012-H2/ Mnd FTE 51,75 51,75 51,75 51,75 51,75 51,75 51,75 Kg CO 2 Scope 2 130.932 10.911 45.587 56.271 64.952 42.933 44.913 7.485 44.965 7.494 Kg CO 2 uitstoot per FTE 2.530 211 881 1.087 1.255 830 868 145 869 145 CO 2 uitstoot per FTE Binnen scope 1 toont de uitstoot per FTE per maand vanaf 2009 een dalende trend, van 479 kg per FTE per maand in 2009 naar 382 kg per FTE per maand in 2012H2. Binnen scope 2 toont de uitstoot een wisselend beeld als gevolg van veranderingen in het aantal zakelijke vliegreizen. In de tweede helft van 2012 lag de uitstoot per FTE per maand ten opzichte van 2009 wel een stuk lager.

Berekeningsmodellen Kwantificeringsmethodes De kwantificering van grondstoffen naar CO 2 -emissiewaarden is telkens gedaan door geregistreerde volume-eenheden van de gebruikte brandstoffen te benutten. De omrekening van volume naar emissiewaarden is eenduidig en geeft de meest betrouwbare vergelijking. In die situaties waar geen volume-eenheden van brandstof beschikbaar waren, is gebruikgemaakt van de meest betrouwbare informatie die beschikbaar was. In het geval van voertuigkilometers is gebruik gemaakt van kilometers in de betreffende gewichtklasse van de voertuigen. Elektriciteitsgebruik is genomen aan de hand van geijkte meters en/of aan de hand van de facturen van het energiebedrijf. Vanwege de geldende wetgeving is dit de meest betrouwbare informatiebron die beschikbaar is. Verklaring voor veranderingen in de kwantificeringsmethodes Ten opzichte van het referentiejaar is er geen sprake van veranderingen in de kwantificeringsmethodes.

Reductiedoelstelling Op basis van deze Carbon Footprint heeft International Paint (Nederland) B.V. een aantal doelstellingen gedefinieerd om te zorgen dat haar CO 2 -emissies worden gereduceerd. Het eerste doel is om de emissie per kwh sterk te verminderen door over te gaan op het gebruik van groene stroom. Het tweede doel is om de emissie voortkomend uit het zakelijk vliegen te reduceren. Door het gebruik van videoconferencing en het alternatieve gebruik van auto en trein wordt het aantal vliegkilometers sterk verminderd. Een pilot met het gebruik van speciale brandstoffen moet duidelijk maken of het gebruik hiervan bijdraagt aan het reduceren van het brandstofverbruik van het eigen wagenpark. Door al deze maatregelen wordt een substantiële reductie gerealiseerd, omdat het elektriciteitsverbruik, het zakelijk vliegen en het eigen wagenpark de grootste CO 2 -emissie binnen International Paint (Nederland) B.V. veroorzaken. Aanvullende reductiedoelstellingen op het gebied van efficiënte logistiek en een energie-efficiënter kantoorpand zijn op dit moment niet rendabel. International Paint (Nederland) B.V. heeft als doelstelling om in 2012 haar emissie met 11% te reduceren ten opzichte van het referentiejaar 2009. Ten behoeve van vergelijking van de emissie in het referentiejaar en die tijdens volgende rapportageperiodes, is een maatstaf bepaald op basis waarvan de meetresultaten kunnen worden genormaliseerd. Voor International Paint (Nederland) B.V. is de omvang van de bedrijfsactiviteiten te meten aan de hand van het gemiddeld aantal FTE. In 2009 was het gemiddeld aantal FTE 51,75. In het referentiejaar was de CO 2 -emissie in totaal en per FTE als hieronder weergegeven. De reductiedoelstelling is uitgesplitst in percentages per scope zoals in de CO 2 -prestatieladder is weergegeven. Nr. Reductiedoelstelling CO 2 verbruik organisatie Scope Uitstoot 2009 Tot. reductie Red. 2010 Doel Ratio Red. 2011 Doel Ratio Red. 2012 Doel Ratio Verantwoordelijke Planning (ton CO2) (Kg CO2/FTE) (%) (%) (Kg CO2/FTE) (%) (Kg CO2/FTE) (%) (Kg CO2/FTE) 1 Inzet groene stroom II 18 340 36% 0% 340 36% 218 36% 218 >2011 2 Minder en efficienter vliegen 112 2.155 30% 15% 1.831 25% 1.616 30% 1.508 G. Geelkerken > 2010 2.1 Meer overleg middels video conferencing 2.2 Gebruik trein en auto Totale reductie Scope II per FTE 30% 13% 323 26% 661 30% 769 3 Bewustwording personeel verhogen I & II 428 8.269 2% 0 8.269 1% 8.186 2% 8.103 C.Heeres >2010 Totale reductie bewustwording - 83 165 Totale reductie per FTE 11% 4% 323 9% 744 11% 934 Reductiedoelstelling 3 is niet alleen van toepassing op de CO2-emissie maar ook op het energieverbruik. Resultaat reductiemaatregelen International Paint (Nederland) B.V. heeft in de afgelopen jaren diverse maatregelen genomen om de CO 2 -emissie structureel te verminderen. Het gaat hierbij om maatregelen als: - De samenstelling van het wagenpark aanpassen naar meer personenauto s met energielabel A en de aanschaf van 2 hybride auto s - Het overstappen op groene stroom voor alle gebruikte elektriciteit op kantoor. - Een beleid gericht op het beperken van het aantal vliegreizen - Het vervangen van de ramen van de vestiging in Rhoon door isolatieglas. Het resultaat van deze maatregelen heeft ertoe geleid dat over geheel 2012 International Paint (Nederland) B.V. een CO 2 -emissie per FTE heeft gerealiseerd die 13% lager ligt dan de emissie per FTE in 2009. Daarmee is de doelstelling gerealiseerd.

Nr. Reductiedoelstelling CO 2 verbruik organisatie Scope Uitstoot Tot. reductie Red. 2010 Res. Ratio Red. 2011 Res. Ratio Red. 2012 Res. Ratio 2009 (ton CO 2) (Kg CO 2/FTE) (%) (%) (Kg CO 2/FTE) (%) (Kg CO 2/FTE) (%) (Kg CO 2/FTE) 1 Inzet groene stroom II 18 340 36% -8% 313-11% 304-42% 196 2 Minder en efficienter vliegen 112 2.155 30% -25% 1.626-19% 1.745-30% 1.516 2.1 Meer overleg middels video conferencing 2.2 Gebruik trein en auto Totale reductie Scope II per FTE 31% 22% 556 18% 446 31% 783 3 Bewustwording personeel verhogen I & II 428 8.269 2% -10% 7.455-17% 6.842-22% 6.435 Totale reductie bewustwording 814-1.427-1.834- Totale reductie per FTE -13% -3% 258- -12% 981- -13% 1.051- Alle scope 1 en 2 categorieën hebben bijgedragen aan het behalen van deze reductie, waarbij de grootste reductie is bereikt in het vergroenen van het elektriciteitsverbruik. Maar een grotere bewustwording heeft ook geleid tot minder zakelijk vliegen en minder zakelijke ritten met prive-auto s, terwijl dit niet ten koste is gegaan van de scope 1 emissie van het eigen wagenpark. Scope 1 ton CO 2 2009 2010 2011 2012 Stationaire verbrandingsapparatuur 12,7 13,0 9,3 10,2 Airco en koelingapparatuur - - - - Gebruik eigen wagenpark 284,6 270,4 236,9 233,0 297,3 283,4 246,2 243,1 Scope 2 Elektriciteitsgebruik 17,6 16,2 15,7 10,1 Privé auto's voor zakelijk verkeer 1,8 1,5 1,9 1,3 Zakelijk vliegen 111,5 84,2 90,3 78,5 130,9 101,9 107,9 89,9 Totaal 428,3 385,3 354,1 333,0 index 2009=100 Scope 1 2009 2010 2011 2012 Stationaire verbrandingsapparatuur 100 102 73 80 Airco en koelingapparatuur Gebruik eigen wagenpark 100 95 83 82 100 95 83 82 Scope 2 Elektriciteitsgebruik 100 92 89 57 Privé auto's voor zakelijk verkeer 100 82 102 71 Zakelijk vliegen 100 75 81 70 100 78 82 69 Totaal 100 90 83 78 Voor het komende jaar ligt voortgaande reductie binnen de mogelijkheden door het verder aanpassen van het wagenpark en het voortzetten van het gevoerde beleid ten aanzien van zakelijke reizen. De reductive in CO 2 -emissie per FTE zal eind 2013 ten opzichte van 2009 naar verwachting rond de 2% bedragen.

Annex 1 CO 2 -emissie 2012 H2 scope 1 en 2 CO 2 -emissie factor 1 2012 - H2 hoeveelheid eenheid hoeveelheid eenheid CO 2 -emissie [ton] Scope 1: Directe emissie 118,6 Stationaire verbrandingsapparatuur 4,4 - Aardgas 1.825 g CO 2 / Nm 3 2.403 Nm 3 4,4 Airco en koelingapparatuur - Gebruik eigen wagenpark 114,2 - Benzine 2.780 g CO 2 / liter 14.399 liter 40,0 - Diesel 3.135 g CO 2 / liter 23.662 liter 74,2 - LPG 1.860 g CO 2 / liter - liter - CO 2 -emissie factor 1 2012 - H2 hoeveelheid eenheid hoeveelheid eenheid CO 2 -emissie Scope 2: indirecte emissie 45,0 Elektriciteitsgebruik 5,1 - Overige groene stroom 300 g CO 2 / kwh 17.066 kwh 5,1 Privé auto's voor zakelijk verkeer 0,6 - Personenauto, brandstoftype niet bekend 210 g CO 2 / voertuigkm 2.955 km 0,6 Zakelijk vliegen 2 39,2 - Afstand < 700 km 270 g CO 2 / reizigerskm 45.226 km 12,2 - Afstand 700-2.500 km 200 g CO 2 / reizigerskm 63.247 km 12,6 - Afstand > 2.500 km 135 g CO 2 / reizigerskm 106.405 km 14,4 Referenties 1: Bron: CO 2 -Prestatieladder, Handboek 2.0 bijlage C Conversiefactoren, geldig m.i.v. 1 juli 2011, tenzij anders vermeld. 2: Bron: afstandsberekening via www.gcmap.com. [ton] Scope 1 Ton CO 2 Stationaire verbrandingsapparatuur 4,4 3,7% Airco en koelingapparatuur - 0,0% Eigen wagenpark 114,2 96,3% Scope 2 Ton CO 2 Elektriciteitsgebruik 5,1 11,4% Privé auto's voor zakelijk verkeer 0,6 1,4% Zakelijk vliegen 39,2 87,2%

Annex 1 CO 2 -emissie 2012 scope 1 en 2 CO 2 -emissie factor 1 2012 hoeveelheid eenheid hoeveelheid eenheid CO 2 -emissie [ton] Scope 1: Directe emissie 243,1 Stationaire verbrandingsapparatuur 10,2 - Aardgas 1.825 g CO 2 / Nm 3 5.581 Nm 3 10,2 Airco en koelingapparatuur - Gebruik eigen wagenpark 233,0 - Benzine 2.780 g CO 2 / liter 29.902 liter 83,1 - Diesel 3.135 g CO 2 / liter 47.791 liter 149,8 - LPG 1.860 g CO 2 / liter - liter - CO 2 -emissie factor 1 2012 hoeveelheid eenheid hoeveelheid eenheid CO 2 -emissie Scope 2: indirecte emissie 89,9 Elektriciteitsgebruik 10,1 - Overige groene stroom 300 g CO 2 / kwh 33.767 kwh 10,1 Privé auto's voor zakelijk verkeer 1,3 - Personenauto, brandstoftype niet bekend 210 g CO 2 / voertuigkm 6.142 km 1,3 Zakelijk vliegen 2 78,5 - Afstand < 700 km 270 g CO 2 / reizigerskm 114.014 km 30,8 - Afstand 700-2.500 km 200 g CO 2 / reizigerskm 166.548 km 33,3 - Afstand > 2.500 km 135 g CO 2 / reizigerskm 106.405 km 14,4 Referenties 1: Bron: CO 2 -Prestatieladder, Handboek 2.0 bijlage C Conversiefactoren, geldig m.i.v. 1 juli 2011, tenzij anders vermeld. 2: Bron: afstandsberekening via www.gcmap.com. [ton] Scope 1 Ton CO 2 Stationaire verbrandingsapparatuur 10,2 4,2% Airco en koelingapparatuur - 0,0% Eigen wagenpark 233,0 95,8% Scope 2 Ton CO 2 Elektriciteitsgebruik 10,1 11,3% Privé auto's voor zakelijk verkeer 1,3 1,4% Zakelijk vliegen 78,5 87,3%