RESIDU FUNGICIDEN IN PEEN 2009

Transcriptie

1 RESIDU FUNGICIDEN IN PEEN 2009 Met financiering via: PRODUCTSCHAP TUINBOUW PT project juni Ing J. de Lange Proeftuin Zwaagdijk Tolweg ND Zwaagdijk-Oost Telefoon (0228) Fax (0228)

2 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING INLEIDING METHODE HET WEER RESULTATEN CONCLUSIES...8 BIJLAGE 1: Algemene Proefopzet...9 BIJLAGE 2: Spuitomstandigheden...9 BIJLAGE 3: Weersgegevens Residu fungiciden in peen PT

3 SAMENVATTING In 2009 heeft Proeftuin Zwaagdijk op verzoek van de landelijke peencommissie met financiering via het Productschap Tuinbouw een residuproef uitgevoerd in peen. Hierbij werden verschillende spuitschema s met elkaar vergeleken. De oogst voor residubepaling vond direct plaats na het verstrijken van de veiligheidstermijn van de verschillende middelen. De proef in peen werd aangelegd op de proeflocatie in Zwaagdijk. De maanden augustus, september en oktober waren droog. Met betrekking tot de in winterpeen uitgevoerde spuitschema s in 2009 kunnen volgende conclusies worden getrokken. Alle vijf de toegepaste werkzame stoffen werden bij de combinatiebespuiting Horizon EW 1 l/ha, Signum 0,75 l/ha, Score 250 SC 0,5 l/ha, Amistar 1 l/ha, teruggevonden. Bij sommige supermarktketens geeft dit problemen. Het residugedrag van de verschillende middelen is divers. Signum en Horizon worden tot acht weken na het spuiten nog teruggevonden, terwijl van de azoxystrobin uit Amistar Top vier weken na het spuiten geen residu meer werd aangetoond. Score werd vier weken na de laatste bespuiting teruggevonden, maar lijkt redelijk vlot te worden afgebroken. De eindconclusie is dat bij diverse spuitschema s van fungiciden volgens het etiket in de teelt van peen geen enkele overschrijding van de Europese MRL s plaatsvindt. Zelfs 15% van de MRL-waarde wordt nauwelijks bereikt. Residu fungiciden in peen PT

4 1. INLEIDING In 2009 heeft Proeftuin Zwaagdijk op verzoek van de landelijke peencommissie met financiering via het Productschap Tuinbouw een residuproef uitgevoerd in peen. Hierbij werden verschillende spuitschema s, die door de peencommissie waren aangeleverd, met elkaar vergeleken. Het PT projectnummer van dit onderzoek is: Proeftuin Zwaagdijk heeft veel ervaring met het uitvoeren van officiële residuproeven voor onder andere LTO en het bedrijfsleven volgens GLP (Good Labatory Practics) naast de GEP status (Good Experimental Practics). De proef in peen werden aangelegd op de proeflocatie in Zwaagdijk. Dit verslag beschrijft het onderzoek dat in de zomer en herfst van 2009 plaatsvond. De proef is bij Proeftuin Zwaagdijk geregistreerd onder nummer Na een beschrijving de methode in hoofdstuk 2 volgt overzicht van het weer in de proefperiode (hoofdstuk 3). Vervolgens wordt de proef in peen in hoofdstuk 4 beschreven en de resultaten van de residuanalysen gepresenteerd en toegelicht. In hoofdstuk 5 worden de conclusies vermeld. 2. METHODE De proef met Nerac (winterpeen) was aangelegd op het perceel van De Wit aan de Tolweg tegenover Proeftuin Zwaagdijk. Het perceel werd drie weken na het ruggen trekken op 25 mei met een zaaidichtheid van zaden (B C peen) in 1 herhaling gezaaid. Na de kieming werd er 75 kg N per ha gegeven. Het zaad was standaard als de praktijk gecoat tegen wortelvlieg met clothianidin / beta-cyfluthrin, en ontsmet tegen algemene via zaad overdraagbare schimmels met thiram, iprodione en metalaxyl-m. Vanaf 10 augustus werden de vier bespuitingen met een interval van om de veertien dagen uitgevoerd met de handspuit. De velden waren 3 m breed (4 ruggen) en 8 m lang (24 m²). De residu monsters werden in verband met de verschillende veiligheidstermijnen op verschillende dagen in tweevoud genomen. De veiligheidstermijn van Amistar is 10 dagen en van de andere middelen 14 dagen. In tabel 1 staat een overzicht van de behandelingen. Tabel 1. Behandelingenlijst, residu fungiciden in winterpeen 2009, via Productschap Tuinbouw. veld omschrijving 1 e bespuiting (10 aug.) 2 e bespuiting (24 aug.) 3 e bespuiting (8 sept.) 4 e bespuiting 21 sept.) 1 veel in de praktijk gebruikt 0,75 kg/ha Signum 0,75 kg/ha Signum 0,5 l/ha Score 0,5 l/ha Score 2 Alternatief schema met 1,0 l/ha Amistar 0,5 l/ha Score 1,0 l/ha 0,5 l/ha Score officieel 1x teveel Score Top Amistar Top 3 Wisselschema met alle middelen 1,0 l/ha Horizon 0,75 kg/ha Signum 0,5 l/ha Score 1,0 l/ha Amistar 4 Alternatief schema met Horizon 0,3 kg/ha Nativo 1,0 l/ha Horizon 0,3 kg/ha Nativo 0,5 l/ha Score De behandelingen werden uitgevoerd met 400 l water per ha en een druk van 3,5 bar. Hiervoor werd gebruik gemaakt van een handspuit met een spuitboom van 1,5 m lang met twee XR VK (TeeJet) doppen met een dopafstand van 50 cm. De kantdop UB 85-02(TeeJet) had een dopafstand 67,5 cm. De weersomstandigheden tijdens de bespuitingen zijn vermeld in bijlage 2. De proefopzet is opgenomen in bijlage 1. Tabel 2 geeft een samenvatting van de belangrijkste proefdata. Residu fungiciden in peen PT

5 Tabel 2. Proefgegevens, residu fungiciden in winterpeen 2009, via Productschap Tuinbouw. peenras Nerac F1 zaaidatum 25 mei 2009 zaaidichtheid zaden per ha ph-kcl 7,1 grondsoort zeeklei % organische stof 3,4 voorvrucht spruitkool bemesting N (kg/ha) 75 onkruidbestrijding 0,2 l Centium 360 CS + 0,5 l Afalon en 1,5 l Stomp per ha 26 mei. Schoffelen: 23 juli. insectenbestrijding niet van toepassing spuitdata 14 daags 10 en 24 augustus, 8 en 21 september schema monsternames 1 oktober (veld 3), 5 oktober (veld 1, 2, 4) Na de oogst werd het product direct bij 4 C gezet en dezelfde dag of binnen enkele dagen getransporteerd naar Groen Agro Control in Delfgauw. Volgens GC-MS (eigen analyse methode SPV A056 van GAC) en LC-MS/MS (eigen analyse methode SPV A090 van GAC) werden de analysen op residu van gewasbeschermingsmiddelen uitgevoerd. 3. HET WEER De hieronder gegeven beschrijving van het weer in de proefperiode is gebaseerd op maandelijkse rapportage van het KNMI in De Bilt (de genoemde gemiddelden zijn gemeten in de Bilt). Mei was warm, zonnig en vrij nat. De cijferreeks die hier bij hoort is 13,9 C tegen 12,7 C, 248 uren zon tegen 209 normaal en 67 mm neerslag tegen 57 mm. Landelijk waren de verschillen in neerslag zeer groot. In een strook van Zuid-Holland naar Groningen viel op veel plaatsen ruim 100 mm. Juni was aan de warme kant, vrij droog en zonnig. Het begin en eind van juni waren warm, maar het midden was vrij koel. Gemiddeld viel 55 mm neerslag tegen 71normaal en scheen de zon 249 uur tegen 192 normaal. De verschillen waren regionaal groot. Juli was warm en zonnig, maar wel nat. De gemiddelde temperatuur kwam uit op 18,1 C tegen 17,4 normaal. Vooral de eerste week en van 13 t/m 17 juli was het warm, hierna was het wisselvallig. Gemiddeld viel er 100 mm neerslag tegen 70 normaal. In het Noordwesten was het droger en in het gebied rond Drenthe viel meer dan 150 mm. Augustus was met gemiddeld 18,5 C tegen 17,2 C warm, met 240 uren zon tegen 198 normaal zonnig en met 34 mm tegen 62 mm droog. Ook nu was het (Noord-)westen droger en zonniger dan de rest van Nederland. September was vrij warm, zonnig en droog. De gemiddelde temperatuur bedroeg 15,0 C tegen 14,2 normaal. Het was rustig nazomerweer, met 30 mm neerslag tegen 72 normaal, wederom bleef de neerslag in het noordwesten beperkt, waardoor het neerslag tekort vanaf 1 april op sommige plaatsen opliep tot 300 mm. (dat is 100 mm meer dan het jaargemiddelde maximaal tekort) Oktober was vrij zacht en had de normale hoeveelheid neerslag en zon. De gemiddelde temperatuur was met 10,7 C een halve graad boven het langjarig gemiddelde. Opvallend was wederom dat het noordwesten relatief droog en het zuidoosten vrij nat verliep. Normaal is dit andersom in de herfst. Residu fungiciden in peen PT

6 In bijlage 3 zijn weersgegevens opgenomen gemeten in het weermeetstation van Dacom op Proeftuin Zwaagdijk. Residu fungiciden in peen PT

7 4. RESULTATEN Nadat alle bespuitingen waren uitgevoerd, werden residumonsters bestaande uit 10 wortels verdeeld over het veld (zonder loof) in duplo genomen en naar Groen Agro Control gebracht. Dit veilingklare product (zonder het te spoelen) werd geanalyseerd bij Groen Agro Control. De verslagen zijn bekend onder rapportnummer BST , BST , BST , BST , BST , BST , BST en BST van 8 oktober In tabel 2 staan de behandelingen en de resultaten van de analysen. Tabel 2. Objecten en resultaten, residu fungiciden in winterpeen 2009, Productschap Tuinbouw. veld middel werkzame stof dosering /ha toepassing dagen voor component monster A monster B MRL EU (ml/g per ha) monsternam (mg/kg) (mg/kg) (mg/kg) 1 Signum boscalid 26,7% en pyraclostrobin 6,7% 750 1, 2 56, e42 boscalid 0,05 0,05 1,0 pyraclostrobin 0,01 0,01 0,1 1 Score 250 SC difenoconazool 23,2% 500 3, 4 27, 14 difenconazool 0,04 0,04 0,3 2 Amistar Top azoxystrobin 18,2% + difenoconazool , 3 56, 27 azoxystrobin Score 250 SC difenoconazool 23,2% 500 2, 4 42, 12 difenconazool 0,07 0,01 0,3 3 Horizon EW tebuconazool 25,9% tebuconazool 0,03 0,01 0,5 3 Signum 26,7 % boscalid en 6,7 % pyraclostrobin boscalid 0,06 0,07 1,0 pyraclostrobin 0,01 0,01 0,1 3 Score 250 SC difenoconazool 23,2% difenconazool 0,01-0,3 3 Amistar azoxystrobin 22,9% azoxystrobine 0,05 0,02 0,2 4 Nativo trifloxystrobine 50% + tebuconazool 25% 300 1,3 56, 27 trifloxystrobine Horizon tebuconazool 25,9% tebuconazool 0,05 0,01 0,5 4 Score 250 SC difenoconazool 23,2% difenconazool 0,03 0,01 0,3 De uitslagen van de A en B monsters zijn vergelijkbaar en liggen allen beneden de 15% van de EU MRL normen. Alle vijf de toegepaste werkzame stoffen bij veld 3 werden teruggevonden. Bij sommige supermarktketens geeft dit problemen. Het residugedrag van de verschillende middelen is divers. Signum en Horizon worden tot acht weken na het spuiten nog teruggevonden, terwijl van de azoxystrobin uit Amistar Top na vier weken geen residu meer werd aangetoond. Score wordt vier weken na de laatste bespuiting teruggevonden.. Residu fungiciden in peen PT

8 5. CONCLUSIES Het toepassen van de toegelaten fungiciden in de teelt peen voldoet bij de toegepaste spuitschema s direct na afloop van de veiligheidtermijn van het (laatst) gespoten middel aan de Europeese MRL s. In de proef lagen de hoogste residuwaarden nog onder de 15% van de toegelaten waarde. Met betrekking tot de in winterpeen uitgevoerde spuitschema s in 2009 kunnen volgende conclusies worden getrokken. Alle vijf de toegepaste werkzame stoffen werden bij de combinatiebespuiting Horizon EW 1 l/ha, Signum 0,75 l/ha, Score 250 SC 0,5 l/ha, Amistar 1 l/ha, teruggevonden. Bij sommige supermarktketens geeft dit problemen. Het residugedrag van de verschillende middelen is divers. Signum en Horizon worden tot acht weken na het spuiten nog teruggevonden, terwijl van de azoxystrobin uit Amistar Top vier weken na het spuiten geen residu meer werd aangetoond. Score werd vier weken na de laatste bespuiting teruggevonden, maar lijkt redelijk vlot te worden afgebroken. De eindconclusie is dat bij diverse spuitschema s van fungiciden volgens het etiket in de teelt van peen geen enkele overschrijding van de Europese MRL s plaatsvindt. Zelfs 15% van de MRL-waarde wordt nauwelijks bereikt. Overzicht proefveld peen, 29 oktober 2009 Residu fungiciden in peen PT

9 BIJLAGE 1: Algemene Proefopzet Proefplaats: Doel: Zaaien en planten: Veldgrootte: Proeftuin Zwaagdijk bepaling residu na diverse spuitschema s met fungiciden in de teelt van peen. conform de praktijk evenals de bemesting en onkruidbestrijding. de grootte van de velden was 24 m² bij peen in verband met de handspuit. Behandelingen: zie het rapport. Aantal herhalingen: 1 Hoeveelheid water: 400 l/ ha bij ca. 3,5 Bar bij de fles Spuit: handspuit met perslucht, spuitboom 1,5 m. 2 dop VS op 50 cm, 1 kantdop UB dopafstand: 67,5 cm of tractorspuit met perslucht, spuitboom van 6 m met XR VK (TeeJet) spuitdoppen met een dopafstand van 50 cm. Planning: (laatste) bespuiting op laatste dag binnen veiligheidstermijn. Aantal residumonsters: 2 per behandeling / veld Monstername: Monsters voor residu-bepaling worden op de geplande oogstdatum genomen door medewerkers van Proeftuin Zwaagdijk Registreer: weersomstandigheden gedurende de proef: max, gem. en min. temperatuur, RV, neerslag en windsnelheid. BIJLAGE 2: Spuitomstandigheden Hier onder zijn de spuitomstandigheden weergeven. Er is steeds gespoten op een droog gewas. datum 10 augustus 24 augustus 8 september 21 september tijd % bewolkt sluier 30% gewasstadium (BBCH) windsnelheid (m/s) 0, relatieve luchtvochtigheid temperatuur 21 C 19 C 24 C 20 C Residu fungiciden in peen PT

10 BIJLAGE 3: Weersgegevens Weersgegevens geregistreerd door meetstation van Dacom Automatisering BV op Proeftuin Zwaagdijk. datum temperatuur ( C) neerslag stralin g minimum wind- windgemiddel d max. min. (mm) W/m² rv (%) richting snelheid (m/s) ,6 24,4 15,5 0, OZO 1, ,4 21,1 13,0 12, W 2, ,9 19,4 11,2 0, ZO 0, ,5 23,7 11,1 0, ZO 1, ,7 25,9 17,0 0, O 1, ,3 28,0 18,5 0, N 1, ,1 26,7 17,8 0, NW 2, ,4 20,4 17,4 0, NNO 2, ,2 20,1 12,9 0, NNW 1, ,2 22,8 10,4 1, ZZW 0, ,1 20,4 14,4 1, ZW 2, ,6 20,5 13,8 0, W 3, ,5 19,4 12,4 0, WNW 1, ,3 20,9 10,6 0, ZZW 0, ,2 25,3 16,5 0, ZW 4, ,7 22,1 15,9 0, ZZW 2, ,8 21,1 15,0 0, ZW 2, ,7 23,9 12,7 0, O 0, ,5 27,5 17,0 0, O 1, ,1 30,1 17,8 6, WZW 3, ,0 20,0 13,9 1, ZZW 2, ,2 20,9 11,2 0, NW 1, ,4 25,0 12,1 0, OZO 2, ,8 25,6 16,4 0, ZZO 1, ,6 20,7 14,0 8, ZZW 1, ,9 22,8 14,2 0, ZZO 2, ,1 21,1 17,3 0, ZZW 3, ,7 18,9 12,6 2, ZW 5, ,2 17,2 10,8 13, ZZW 3, ,3 18,9 10,8 0, ZZW 3, ,8 23,9 15,1 0, OZO 3, ,4 21,5 15,4 0, ZZW 4, ,0 17,4 14,4 4, ZO 2, ,6 16,7 14,6 10, WZW 7, ,6 16,7 12,8 15, WNW 6, ,0 17,1 12,5 2, W 5, ,1 17,1 12,7 0, Z 2, ,8 22,7 13,1 0, O 2,2 Residu fungiciden in peen PT

11 datum temperatuur ( C) neerslag stralin g minimum wind- windgemiddel d max. min. (mm) W/m² rv (%) richting snelheid (m/s) ,2 25,4 14,4 0, ZW 1, ,0 17,9 15,8 0, NO 3, ,4 18,1 14,9 0, NNO 5, ,8 17,8 14,5 0, N 4, ,4 17,5 11,3 0, WNW 3, ,9 16,9 11,6 1, ONO 4, ,2 18,3 14,3 0, NO 4, ,8 17,2 14,2 0, NNO 3, ,0 18,9 14,0 0, ONO 4, ,6 16,5 12,3 0, N 2, ,2 18,5 9,3 0, W 0, ,8 22,6 11,9 0, N 0, ,3 18,2 11,1 0, NW 2, ,5 18,9 8,0 0, Z 1, ,6 18,5 12,9 0, ZW 4, ,0 18,5 12,9 0, W 2, ,8 17,6 9,1 0, WNW 1, ,9 17,8 8,0 0, ZZO 1, ,8 18,3 8,3 0, NW 0, ,1 18,7 6,4 0, ZZO 0, ,0 17,6 9,6 0, W 2, ,3 16,6 14,3 1, NO 3, ,0 15,8 12,6 0, ZW 2, ,3 15,4 8,5 0, WNW 2, ,9 13,4 8,1 3, ZZW 1, ,5 15,9 11,9 3, WNW 7, ,7 14,1 5,6 0, ZO 5, ,9 12,5 5,0 3, N 1, ,7 17,9 11,4 0, WZW 2, ,8 17,7 11,3 11, NO 4, ,6 14,8 6,8 1, NNW 1, ,5 13,3 4,8 0, OZO 2, ,4 15,1 8,6 10, W 2, ,7 14,6 8,5 0, NW 2, ,6 13,8 9,6 0, NNW 4, ,7 12,9 5,8 0, N 2, ,7 9,7 1,4 0, NNO 0, ,3 11,9 3,5 0, NW 2, ,0 12,5 9,3 0, WZW 6, ,2 12,4 5,9 0, Z 3, ,5 13,1 2,0 0, ZZW 0, ,2 11,7 7,5 0, ZO 2, ,0 10,9 5,5 0, OZO 4,7 Residu fungiciden in peen PT

12 datum temperatuur ( C) neerslag stralin g minimum wind- windgemiddel d max. min. (mm) W/m² rv (%) richting snelheid (m/s) ,1 12,3 6,3 0, O 4, ,5 8,8 6,1 4, ZZO 3, ,8 13,6 7,2 0, ZO 1, ,0 13,5 7,8 2, ZW 4, ,2 14,8 11,4 0, ZW 5, ,5 13,7 11,1 1, WNW 5, ,9 14,1 10,6 0, ZZO 1, ,0 15,0 9,7 0, NW 1, ,4 15,1 9,6 0, OZO 0, ,0 12,8 9,3 0, OZO 2, ,0 11,4 8,7 0, Z 2, ,4 14,5 11,1 7, WNW 4, ,7 11,9 6,8 0, ZZO 2, ,7 10,1 5,7 3, ZW 4, ,9 10,3 5,7 3, ZZW 2, ,4 7,9 7,0 0, Z 4,2 Residu fungiciden in peen PT