BESTRIJDING TRIPS IN SLUITKOOL 2014

Transcriptie

1 BESTRIJDING TRIPS IN SLUITKOOL 2014 januari 2015 Ing J. de Lange Proefnummer Proeftuin Zwaagdijk: PT projectnummer: Proeftuin Zwaagdijk Tolweg ND Zwaagdijk-Oost Telefoon (0228) Fax (0228)

2 SAMENVATTING In 2014 heeft Proeftuin Zwaagdijk een proef in sluitkool tegen trips uitgevoerd in opdracht van telers met financiering via het Productschap Tuinbouw. Trips is vooral in warme droge zomers een groot probleem. Hiernaast dient er meer duidelijkheid te komen over wanneer de beschikbare middelen in sluitkool het meest effectief kunnen worden ingezet door planning van het spuitmoment. Hiervoor zou het tripsadvies aan de hand van de ontwikkeling van de levenscyclus geschikt kunnen zijn. In de afgelopen jaren was er bij dit waarschuwingssysteem in sluitkool met minder bespuitingen een vergelijkbaar resultaat als bij tweewekelijkse bespuitingen. In 2013 was de zomer warm en droog. Karate Zeon volgens het waarschuwingssysteem voldeed niet, maar bespuitingen met Movento verminderden de trips significant. In 2013 bestreed twee keer Movento gevolgd door driemaal Decis + Calypso trips zeer goed. De positionering van Movento en andere middelen lijkt zeer belangrijk voor een optimaal resultaat. Door verschillende middelen, al-dan-niet met een biologische achtergrond c.q. met contactwerking, in de avond te spuiten kan het effect van het spuittijdstip in kaart worden gebracht. De tripsproef in 2014 werd opgezet met het tripsgevoelige ras Slawdena. Het standaard spuitinterval was twee weken. Bespuitingen volgens het waarschuwingssysteem en vangsten op vangplaten richtten zich op de volwassen trips bij toepassing van het Karate Zeon, dat dan tweemaal per week werd ingezet. Het seizoen 2014 had na een droge warme zomer, alleen augustus was koel en nat. Op basis van de tripsproef in 2014 kunnen de volgende conclusies worden getrokken. De tripsdruk in 2014 was hoog. Karate Zeon volgens het waarschuwingssysteem (behandeling 3) Karate Zeon volgens de vangplaat (behandeling 17) en behandelingen 4, 11 en 18 met Spruzit overdag gespoten hadden de zwaarste trips. De standaard Karate Zeon + Agral Gold waarbij van eind juli tot begin oktober zes maal om de 14 dagen gespoten was, had minder door trips dan onbehandeld. Behandeling 4 bestreed trips onvoldoende. Behandeling 5 was vergelijkbaar aan Karate Zeon + Agral Gold. Behandeling 6 was één van de betere behandelingen en qua index van de door trips beter dan Karate Zeon. Behandeling 7 met tweemaal Movento gevolgd door combinaties met Calypso + Decis had de minste door trips. Behandeling 8 was vergelijkbaar goed als Karate Zeon. Behandeling 9 was opvallend goed, met minder trips dan Karate Zeon. Behandeling 10 was vergelijkbaar goed als behandeling 9 en qua index van de door trips beter dan Karate Zeon. Behandeling 11 met Neemazal had geen betrouwbare werking tegen trips. Neemazal + Karate Zeon bij behandeling 12 was vergelijkbaar goed als Karate Zeon. Behandelingen 13 en 14 waren ondanks de toevoeging van Karate Zeon niet veel beter dan onbehandeld. Het spuiten in de avond bij behandeling 15 verbeterde het effect van Karate Zeon niet. Behandeling 17 met Spruzit toegepast in de avond was vergelijkbaar goed als Karate Zeon. Behandeling 18 waarbij Spruzit overdag was gespoten was ook vergelijkbaar met Karate Zeon, alleen niet betrouwbaar beter dan onbehandeld. Er waren geen betrouwbare verschillen in productie. Alle toegepaste middelen waren selectief. 2

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING METHODE Algemeen Waarnemingen Statistische analyse RESULTATEN Algemeen Het weer tijdens de proef Effectiviteit CONCLUSIES Bijlagen 1. Proefopzet en veldschema Omstandigheden tijdens de bespuitingen Foto s Cijfers per herhaling Weersgegevens GEP certificaat Proeftuin Zwaagdijk

4 1. INLEIDING In 2014 heeft Proeftuin Zwaagdijk een proef in sluitkool tegen trips uitgevoerd in opdracht van telers met financiering via het Productschap Tuinbouw. Er is nog geen alternatief voor Mesurol. Trips is vooral in warme droge zomers een groot probleem. Verschillende experimentele middelen gaven in onderzoek in de afgelopen jaren nog niet het effect waarop was gehoopt. Telers van sluitkool willen daarom verder zoeken naar nieuwe middelen. Hiernaast dient er meer duidelijkheid te komen over wanneer de beschikbare middelen in sluitkool het meest effectief kunnen worden ingezet door planning van het spuitmoment. Hiervoor zou het tripsadvies aan de hand van de ontwikkeling van de levenscyclus volgens de module van Dacom Automatisering geschikt kunnen zijn. Deze module wordt gebruikt door preitelers en adviseurs en had in de afgelopen jaren met minder bespuitingen een vergelijkbaar resultaat als bij tweewekelijkse bespuitingen. In 2013 was de zomer warm en droog. Karate Zeon volgens het waarschuwingssysteem voldeed niet, maar bespuitingen met Movento verminderden de trips significant. In 2013 bestreed een behandeling met twee keer Movento gevolgd door drie bespuitingen met deltamethrin (waarvan de eerste twee in combinatie met Calypso) trips zeer goed. De positionering van Movento en andere middelen lijkt zeer belangrijk voor een optimaal resultaat. Door verschillende middelen met een biologische achtergrond (met contactwerking) ook in de avond te spuiten werd in 2014 het effect van het spuittijdstip in kaart gebracht. In dit verslag staan de methode en resultaten evenals de weeromstandigheden tijdens de bespuitingen en de proefperiode. De proef is bij Proeftuin Zwaagdijk geregistreerd onder nummer Het PT projectnummer is: Trips De soort trips die in sluitkool wordt aangetroffen is vrijwel honderd procent de tabakstrips (Thrips tabaci). In Nederland veroorzaakt deze trips ook veel in uien en prei. In het algemeen wordt trips een plaag wanneer uien strijkt en trips op zoek gaat naar een alternatieve voedingsbron. Vroeg sluitende kool met zacht blad zoals het ras Slawdena is extra gevoelig / aantrekkelijk voor trips. Ook zijn er verschillen in inhoudsstoffen tussen de rassen die een ras meer of minder vatbaar maken. Het blijkt dat de trips zich onder de bladeren van sluitkool goed kan verschuilen tegen weersinvloeden en gewasbeschermingsmiddelen. Hierdoor is trips vrijwel niet met contactmiddelen te bestrijden en is een insecticide met een systemische werking nodig. Dergelijke middelen kunnen via het zaad, de trayplaat of als gewasbehandeling worden toegediend. Vitale, goed groeiende kool lijkt minder vatbaar voor trips. De is vooral kwalitatieve aan de kool door het ontstaan van wratachtig callus-/kurkweefsel. Dit wondweefsel geeft de kool een ruw uiterlijk en verkleurt bruin. Trips betekent kwaliteitsverlies, extra afval en meer kosten door het schoningswerk. 2. METHODE 2.1. Algemeen De tripsproef werd opgezet met het tripsgevoelige ras Slawdena. De planten werden opgekweekt bij de Fa. W. Gitzels in Wervershoof. De planten werden 8 mei met een plantmachine op het proefperceel bij Kos Exploitatie BV in Oudkarspel geplant. De planten zijn bij de plantenkweker voor het afleveren behandeld met Tracer tegen uitval door vraat van de made van de koolvlieg. De plantafstand was 50 * 40 cm. Voor de teelt werd 200 kg N/ha als KAS gestrooid. Er was geen overbemesting nodig. In tabel 1 zijn de behandelingen weergegeven. 4

5 Tabel 1. Behandelingen, bestrijding trips in sluitkool, PT nr. middelen middel / ha actieve stof toepassing jul aug aug sep sep okt 1 onbehandeld 2 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 2 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier x x x x x x 3 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin na waarschuwing WS 3 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier 2x spuiten / week 4 5 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 6 7 Movento 150 OD 0,5 liter spirotetramat x x 7 Decis ProTech 0,5 liter deltamethrin x x x x 7 Calypso 0,25 liter thiacloprid x x x x Neemazal 1,0 liter azadirachtine x x x x x x 12 Neemazal 1,0 liter azadirachtine x x x x x x Karate Zeon 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 13 Karate Zeon 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 14 Karate Zeon 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x in de avond 15 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x in de avond 15 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier x x x x x x 16 Spruzit 0,5 liter pyrethrinen* x x x x x x in de avond 17 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin na vangst trips vangpl. 17 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier 2x spuiten / week 18 Spruzit 0,5 liter pyrethrinen x x x x x x * naast pyrethrinen bevat Spruzit ook piperonylbutoxide Het standaard spuitinterval was twee weken. Bespuitingen volgens de tripsmodule van het waarschuwingssysteem (WS) richtten zich op de volwassen trips bij toepassing van het contactmiddel Karate Zeon. Voor de bepaling van de spuitmomenten werd de tripsmodule van Dacom geraadpleegd. Hierop is per regio (op basis van een weerstation) de ontwikkeling van trips te volgen. Voor de proef werd gebruik gemaakt van het weerstation bij Proeftuin Zwaagdijk. Bij behandelingen 11 t/m 16 werden combinaties met biologische middelen en het effect van het spuittijdstip (overdag of s avonds) van diverse middelen vergeleken. Bij behandelingen 17 werd gespoten op basis van vangsten van trips op blauwe vangplaten. Bij een piek in de vangsten werd net als bij het waarschuwingssysteem tweemaal per week gespoten. Bij 4 t/m 14 werden experimentele middelen, waaronder adjuvanten gebruikt. In bijlage 1 zijn de proefopzet en het veldschema weergegeven. De omstandigheden tijdens het spuiten en de overige bespuitingen staan vermeld in bijlage 2. 5

6 De bespuitingen werden uitgevoerd met 400 liter spuitvloeistof per ha. Als spuitapparatuur werd gebruik gemaakt van een tractorspuit met perslucht en een spuitboom van 6 m breed. De 12 doppen type Airmix hadden een dopafstand van 50 cm. De vloeistofdruk was 2,2 bar. In tabel 2 is een samenvatting gegeven van de belangrijkste proefgegevens. Tabel 2. Overzicht proefgegevens, bestrijding van trips in sluitkool, PT proeflocatie Oudkarspel plantdatum 8 mei 2014 ras Slawdena voorvrucht spitskool % afslibbaar (% lutum) (16) % organische stof 2,9 bemesting kg/ha 200 kg N als KAS aantal herhalingen 4 spuitdata 14 daags schema 22 juli, 5 en 21 augustus, 2 en 16 september en 1 okt spuitdata Karate WS 15 en 22 juli, 5 en 8 augustus, 1 en 5 september, 1 en 3 oktober spuitdata Karate vangplaat 25 en 29 juli, 9 en 12 september. beregening niet van toepassing waarnemingen 21 juli, 4 en 18 augustus, 1, 15 en 30 september werd het aantal tripsen van 5 kolen per veld geteld en de mate van trips beoordeeld. 5 november werd de eindbeoordeling op 20 kolen op het veld uitgevoerd en werd de kool geoogst Waarnemingen Tijdens de teelt werden de volgende waarnemingen op trips gedaan: - vanaf koolvorming werd tweewekelijks het aantal tripsen per 5 kolen geteld. Hiervoor werden zes bladeren per kool verwijderd en het gemiddeld percentage oppervlak met trips per blad geschat. (0 = geen, 100 = veel ). - Bij de oogst op het veld werd de trips op 20 kolen beoordeeld. Hierbij werd het percentage trips van 6 bladeren per kool beoordeeld. Door de zware aantasting kwam het totaal oppervlak met trips per kool bij sommige behandelingen boven de 100% uit. Voor het berekenen van een index van de zwaarte van de aantasting door trips werd de kool ingedeeld in: - lichte aantasting (< 10% trips); - matige aantasting (10-40% trips); - zware aantasting (>40 % trips). Voor de berekening van de index werd de volgende formule gebruikt: (# kool + lichte aantasting + (2* # kool + matige aantasting) + (3* # kool + zware aantasting))/60*100. (waarbij # = aantal) De volgende algemene waarnemingen werden uitgevoerd: - bij iedere waarneming en toepassing werd de grootte van het gewas genoteerd als BBCH-code. - na de bespuitingen fytotoxiciteit: 9 = geen, 1 = veel, gewasstand: 9 = goed, 1 = slecht. 6

7 2.3. Statistische analyse De cijfers in de tabellen zijn geanalyseerd met Genstat (Anova). In de tabellen wordt met een P de betrouwbaarheid aangegeven. Als de P een waarde heeft die kleiner of gelijk is aan 0,05 dan zijn er betrouwbare verschillen tussen de behandelingen. Met de LSD (kleinst betrouwbare verschil bij een P van 0,05) wordt aangegeven welke verschillen betrouwbaar zijn. Als een verschil tussen twee behandelingen groter is dan de LSD dan is dat verschil betrouwbaar. Dit wordt ook aangegeven door middel van letters in de tabellen. Als een van de letters van een behandeling overeenkomt met een andere behandeling dan is het verschil tussen deze twee behandelingen niet betrouwbaar. Wanneer de betrouwbaarheid (P) tussen 0,05 en 0,10 in ligt, zijn verschillen tussen de behandelingen niet betrouwbaar, maar kan worden gesproken van een tendens als de verschillen in lijn liggen met datgene wat werd verwacht. 3. RESULTATEN 3.1 Algemeen De tripsontwikkeling in 2014 kwam ondanks het warme voorjaar pas na in de tweede helft van augustus goed op gang, terwijl deze maand koel en nat was. Hier voorafgaand was het in juli zeer warm. Op 4 augustus werd bij slechts 25% van de kool trips gevonden; op 1 september was dit bij 75% van de kool. Op 18 augustus had 43% van de kool trips, twee weken later had nagenoeg bij alle kool door trips. In bijlage 3 zijn foto s van de proef opgenomen. 3.2 Het weer tijdens de proef De hieronder gegeven beschrijving van het weer in de proefperiode is gebaseerd op maandelijkse rapportage van het KNMI in De Bilt (de genoemde gemiddelden zijn gemeten in de Bilt). In bijlage 5 is de weerregistratie per dag tijdens de proef opgenomen. Mei 2014: Normale temperatuur en aantal zonuren, nat De gemiddelde temperatuur is in De Bilt uitgekomen op 13,2 C, vrijwel gelijk aan het langjarig gemiddelde van 13,1 C. Na het rustige begin van de maand volgde van 6 tot en met 14 mei een wisselvallig, somber en nat tijdvak. Naar het einde van de maand toe werd het weer steeds wisselvalliger. Meestal was het daarbij warmer dan normaal. Mei was gemiddeld over het land een natte maand met 98 mm regen tegen 61 mm normaal. Het aantal zonuren is gemiddeld over het land uitgekomen op 209 tegen 213 zonuren normaal. Juni 2014: Vrij warm, vrij zonnig en vrij droog Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur die is uitgekomen op 16,2 C was juni vrij warm. Het langjarig gemiddelde bedraagt 15,6 C. De drie zomerse dagen vielen allemaal in de eerste helft van de maand. Juni was gemiddeld over het land een vrij droge maand. Landelijk gemiddeld viel er 47 mm, tegen 68 mm normaal. De meeste dagen verliepen droog, de meeste neerslag viel tijdens enkele zware buien. Het aantal zonuren gemiddeld over het land is uitgekomen op 227 uur en daarmee is juni vrij zonnig, normaal is 201 uur. 7

8 Juli 2014: Zeer warm, vrij nat en vrijwel normale hoeveelheid zon Met een gemiddelde temperatuur van circa 19,8 C tegen een langjarig gemiddelde van 17,9 C was juli een zeer warme maand. De Bilt telde veertien zomerse dagen en twee tropische dagen. Gemiddeld over het land viel er 94 mm neerslag en daarmee was juli vrij nat. Het langjarig gemiddelde bedraagt 78 mm. De verschillen in het land waren echter groot door het buiige karakter van de neerslag. aantal uren zonneschijn bedroeg 222, vrijwel gelijk aan het gemiddelde van 212 uren. Augustus 2014: Zeer koel, zeer nat en normale hoeveelheid zon Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 16,1 C, was augustus de koelste augustus sinds Het langjarige gemiddelde bedraagt 17,5 C. In de tweede helft van de maand was het uitgesproken koel waarbij de temperatuur soms vijf tot acht graden beneden het langjarig gemiddelde lag. Augustus was gemiddeld over het land een zeer natte maand met een neerslagsom van 131 mm tegen 78 mm normaal. Door het vaak buiige karakter van de neerslag waren de neerslaghoeveelheden grillig verdeeld over het land. Gemiddeld over het land scheen de zon 203 uren, vrijwel gelijk aan het langjarige gemiddelde van 195 zonuren. September 2014: Warm, zeer droog en zeer zonnig Met in De Bilt een maandgemiddelde temperatuur van 15,9 C tegen een langjarig gemiddelde van 14,5 C eindigde september op een achtste plaats in de rij van warmste septembermaanden sinds September telde in de Bilt 21 warme dagen tegen slechts tien normaal. September was ook een zeer droge maand. Gemiddeld over het land viel slechts 20 mm neerslag, tegen 78 mm normaal. Het aantal uren zonneschijn bedroeg in september landelijk gemiddeld 178 uur tegen normaal 143 uur. Daarmee was september zeer zonnig Door het rustige nazomerweer en de heldere nachten kon op veel dagen en plaatsen mist ontstaan. Oktober 2014: Zeer zacht, vrij droog en de normale hoeveelheid zon Met een gemiddelde temperatuur van 13,4 C eindigt oktober 2014 op de derde plek in de top tien van zachtste oktobermaanden sinds Normaal wordt het in oktober gemiddeld 10,7 C. Het warmst werd het op 18 oktober met in Ell 24,3 C. Ook de minimumtemperaturen in de nacht die volgde waren bijzonder hoog voor de tijd van het jaar. Met een maandgemiddelde hoeveelheid neerslag van 72 mm tegen een langjarig gemiddelde van 83 mm was oktober iets aan de droge kant. De meeste neerslag viel langs de kust tijdens de herfststorm op 21 oktober. Met 109 uren zonneschijn week oktober niet veel af van het langjarig gemiddelde van 115 uur. 8

9 3.2 Effectiviteit De kool groeide na het planten goed weg. De eerste bespuiting volgens het waarschuwingssysteem werd uitgevoerd op1 5 juli. Er werden bij tellingen op 21 juli bij nog geen 2% van de kool trips gevonden; van door trips was maar bij 2 kolen sprake. Vanaf 18 augustus nam de tripsdruk en door trips toe. Bij geen enkele waarneming werden verschillen in stand of gewasreactie (fytotoxiciteit) als gevolg van de bespuitingen waargenomen. De resultaten van de tripstellingen staan vermeld in tabellen 3 en 4. Tabellen 5 en 6 bevatten de cijfers van het gemiddeld percentage kool met trips en gemiddeld percentage oppervlak met trips. In tabel 7 staan de resultaten van de veldwaarneming bij oogst op 5 november. De productie is ook in deze tabel opgenomen. De cijfers per herhaling staan in bijlage 4. Waar in de tabellen of tekst bij behandelingen 2, 3, 15 en 17 Karate wordt geschreven is altijd Karate Zeon + Agral Gold bedoeld. Tabel 3. % kool met trips en gemiddeld aantal trips per kool, bestrijding van trips in sluitkool, PT trips 21 juli 4 augustus 18 augustus nr. behandeling % kool met trips gem. # trips/kool % kool met trips gem. # trips/kool % kool met trips gem. # trips/kool 1 onbehandeld 0 a 0,0 a 45 0,5 60 1,3 2 Karate 0 a 0,0 a 15 0,2 30 0,6 3 Karate WS* 0 a 0,0 a 15 0,3 35 0,5 4 0 a 0,0 a 35 0,6 60 1,5 5 Karate + exp. 5 a 0,1 a 15 0,3 40 0,9 6 0 a 0,0 a 30 0,4 45 2,1 7 Mov. 2x Decis + Cal 20 b 0,2 b 35 0,5 50 0,8 8 0 a 0,0 a 10 0,2 40 1,1 9 0 a 0,0 a 15 0,3 45 0, a 0,1 a 15 0,3 35 0,8 11 Neemazal 0 a 0,0 a 35 0,5 40 0,7 12 Neemazal + Karate 0 a 0,0 a 15 0,4 35 0,9 13 Bio 1 + Karate 0 a 0,0 a 10 0,2 50 0,9 14 Bio 1 + Karate avond 0 a 0,0 a 20 0,3 60 0,8 15 Karate avond 0 a 0,0 a 20 0,2 45 0,7 16 Spruzit avond 0 a 0,0 a 25 0,4 45 0,8 17 Karate vangplaat* 0 a 0,0 a 30 0,4 55 1,1 18 Spruzit 0 a 0,0 a 55 0,7 50 0,9 P <0,001 <0,001 0,172 0,855 0,754 0,337 LSD (P = 0,05) 7 0,1 30 0,5 31 1,0 * werd bij waarschuwing of piek in vangst 2x binnen 1 week gespoten. Uit de tellingen van de trips voor de eerste algemene bespuiting op 22 juli kwam op 21 juli naar voren dat behandeling 7 het hoogste percentage kool met trips en gemiddeld aantal trips per kool had. Dit berust op slechts enkele trips en dient als toeval te worden beschouwd. Op 4 en 18 augustus kwamen er geen betrouwbare verschillen tussen de behandelingen naar voren in aantallen trips of percentage kolen met trips. 9

10 Tabel 4. % kool met trips en gemiddeld aantal trips per kool, bestrijding van trips in sluitkool, PT trips 1 september 15 september 30 september nr. behandeling % kool met trips gem. # trips/kool % kool met trips gem. # trips/kool % kool met trips gem. # trips/kool 1 onbehandeld 85 1,9 ab 95 7, ,6 2 Karate 80 1,4 a 95 5,9 90 6,4 3 Karate WS* 75 1,4 a 70 4, , ,7 ab 90 5, ,0 5 Karate + exp. 70 1,4 a 100 6,8 95 7, ,4 a 80 4,1 90 6,0 7 Mov. 2x Decis + Cal 70 1,8 ab 75 4,3 85 2, ,0 a 85 7,3 95 5, ,0 a 80 3, , ,7 ab 85 4, ,2 11 Neemazal 75 1,3 a 85 8, ,9 12 Neemazal + Karate 70 1,3 a 80 3,9 90 5,7 13 Bio 1 + Karate 65 1,7 ab 75 5, ,2 14 Bio 1 + Karate avond 80 1,7 ab 95 5,2 90 5,6 15 Karate avond 65 1,2 a 85 3,9 95 4,4 16 Spruzit avond 80 2,9 c 95 8, ,3 17 Karate vangplaat* 75 1,6 ab 80 6, ,5 18 Spruzit 85 2,5 bc 100 7, ,0 P 0,990 0,032 0,666 0,303 0,709 0,139 LSD (P = 0,05) 31 1,0 28 4,2 16 4,2 Er werden op 1 september significante verschillen in het gemiddeld aantal trips per kool waargenomen. Allen Spruzit in de avond gespoten had betrouwbaar meer trips dan onbehandeld. Hiernaast hadden behandelingen 2, 3, 5, 8, 9, 11, 12 en 15 minder trips dan Spruzit (overdag gespoten). Hoewel het gemiddeld aantal tripsen per kool bij onbehandeld toenamen, waren er op 15 en 30 september geen betrouwbare verschillen tussen de behandelingen en onbehandeld in aantallen trips of percentage kolen met trips. 10

11 Tabel 5. % kool met trips, bestrijding van trips in sluitkool, PT trips % kool + trips 2014* nr. behandeling 4 augustus 18 augustus 1 september 1 onbehandeld Karate Karate WS* Karate + exp Mov. 2x Decis + Cal Neemazal Neemazal + Karate Bio 1 + Karate Bio 1 + Karate avond Karate avond Spruzit avond Karate vangplaat* Spruzit P 0,905 0,359 0,474 LSD (P = 0,05) * bij de waarnemingen op 15 en 30 september en de eindwaarneming op 20 kolen per veld op 5 november had 100% van de kool meer of minder door trips. Uit analyse van het percentage kolen met trips kwamen tijdens de teelt in 2014 geen significante verschillen naar voren. Tabel 6. Gemiddeld percentage trips (oppervlak), bestrijding van trips in sluitkool, PT trips gemiddeld % trips (5 kolen / veld) nr. behandeling 4-aug 18-aug 1-sep 15-sep 30-sep 1 onbehandeld 0,5 2,0 4,5 f 6,5 c 13,0 c 2 Karate 0,8 0,7 3,2 abcd 3,6 a 7,3 ab 3 Karate WS* 0,2 0,4 2,8 abc 4,9 abc 5,9 ab 4 0,1 1,3 4,2 def 4,9 abc 7,6 ab 5 Karate + exp. 0,2 0,5 3,2 abcd 4,6 abc 7,7 ab 6 0,0 0,9 2,7 abc 3,8 a 4,7 a 7 Mov. 2x Decis + Cal 0,1 1,0 3,2 abcd 3,9 a 4,3 a 8 0,4 1,1 3,1 abcd 4,9 abc 5,4 ab 9 0,5 0,6 2,8 abc 3,4 a 4,4 a 10 0,0 1,1 3,3 abcde 4,3 ab 6,0 ab 11 Neemazal 0,3 1,0 3,0 abcd 6,3 bc 8,6 b 12 Neemazal + Karate 0,3 1,4 2,3 a 3,6 a 6,8 ab 13 Bio 1 + Karate 0,7 1,0 3,7 bcdef 3,7 a 6,4 ab 14 Bio 1 + Karate avond 0,2 0,9 3,7 bcdef 4,2 ab 7,3 ab 15 Karate avond 0,3 1,1 2,5 ab 3,6 a 6,7 ab 16 Spruzit avond 0,4 0,9 4,5 ef 6,6 c 8,4 b 17 Karate vangplaat* 0,1 0,9 3,4 abcdef 5,4 abc 6,7 ab 18 Spruzit 0,2 1,2 3,8 cdef 5,1 abc 8,4 b P 0,708 0,767 0,019 0,050 0,003 LSD (P = 0,05) 0,7 1,2 1,2 2,2 3,4 11

12 Vanaf 1 september hadden behandelingen Karate, 6, 7, 9, 10, 12 en 15 steeds een lager percentage trips dan onbehandeld. Op 1 september hadden ook behandelingen Karate WS, 5, 8 en 11 minder trips dan onbehandeld. Hiernaast was het percentage trips van behandelingen 13 en 14 op 15 september minder dan bij onbehandeld. Uit de waarneming op 30 september bleek dat alle behandelingen minder trips hadden dan onbehandeld! Tussen de behandelingen die of overdag of in de avond waren gespoten kwamen geen betrouwbare verschillen naar voren. In figuur 1 is het gemiddeld percentage trips grafisch weergegeven. Figuur 1. Percentage trips per kool 30 september onbehandeld Karate + AG Karate + AG WS Exp. 4 Karate + Exp. 5 Movento 2x / Exp. 6 Mov. 2x /Decis + Cal. Karate + AG / exp 2a Karate + AG / exp. 2b exp. 2c Neemazal Neemazal + Karate Bio 1 + Karate Bio 1 + Karate avond Karate + AG avond Spruzit avond Karate + AG vangplaat Spruzit gem % trips 5 nov

13 Tabel 7. Eindbeoordeling en productie, bestrijding van trips in sluitkool, PT oogstwaarneming op 20 kolen per veld, 5 november 2014 nr. behandeling ton/ha % <10% % 10-40% % >40% gem. % trips index trips 1 onbehandeld 78 3 a 50 b 48 f 39 g 82 g 2 Karate 85 1 a 88 g 11 abc 28 cde 70 de 3 Karate WS* 82 5 a 66 bcdef 29 cde 32 defg 75 defg a 65 bcdef 34 def 36 fg 77 efg 5 Karate + exp a 69 cdef 24 bcde 31 def 72 def b 59 bcd 11 abc 21 bc 60 bc 7 Mov. 2x Decis + Cal c 23 a 0 a 8 a 41 a a 78 efg 19 bcd 29 de 72 def b 63 bcde 6 ab 19 b 58 b b 60 bcde 11 abc 21 bc 61 bc 11 Neemazal 76 3 a 58 bc 40 ef 36 fg 79 fg 12 Neemazal + Karate 82 8 a 83 fg 10 ab 26 bcd 68 cd 13 Bio 1 + Karate 81 3 a 75 cdefg 23 bcde 32 defg 73 def 14 Bio 1 + Karate avond 85 1 a 69 cdef 30 def 32 def 76 efg 15 Karate avond 81 4 a 76 defg 20 bcd 30 def 72 def 16 Spruzit avond 79 0 a 89 g 11 abc 31 def 70 de 17 Karate vangplaat* 76 3 a 69 cdef 29 cde 34 efg 75 defg 18 Spruzit 85 1 a 65 bcdef 34 def 34 efg 78 efg P 0,399 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 LSD (P = 0,05) 8, Bij de oogst op 5 november werd geen betrouwbare invloed van de behandelingen op de productie gevonden. Behandelingen 6, 7, 9 en 10 hadden een groter percentage kool met lichte (< 10%) veroorzaakt door trips dan onbehandeld en Karate. Onbehandeld en behandelingen 4, 11, 14 en 18 hadden een vergelijkbaar hoog percentage kool met zware trips (>40%). Het gemiddeld percentage trips was bij behandelingen Karate, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 15 en 16 lager dan bij onbehandeld. Alleen bij behandelingen 7 (2x Movento gevolgd door combinaties van Decis + Calypso) en 9 was betrouwbaar minder trips dan bij de standaard Karate. Volgens de index van de zwaarte van de aantasting door trips hadden hiernaast ook behandelingen 6 en 10 minder dan Karate. Er waren geen betrouwbare verschillen tussen de behandelingen die in de avond of overdag werden gespoten. Alleen bij Spruzit was behandeling 16 die in de avond was gespoten vergelijkbaar goed als Karate en beter dan onbehandeld, dit terwijl bij Spruzit die overdag was gespoten de vergelijkbaar groot was als bij onbehandeld. Geen van de toevoegingen aan Karate verbeterden de werking. In figuur 2 is de index van de zwaarte van de tripsaantasting in een staafdiagram weergegeven. 13

14 Figuur 2. Index zwaarte tripsaantasting, 5 november onbehandeld Karate + AG Karate + AG WS Exp. 4 Karate + Exp. 5 Movento 2x / Exp. 6 Mov. 2x /Decis + Cal. Karate + AG / exp 2a Karate + AG / exp. 2b exp. 2c Neemazal Neemazal + Karate Bio 1 + Karate Bio 1 + Karate avond Karate + AG avond Spruzit avond Karate + AG vangplaat Spruzit index trips 5 november

15 4. CONCLUSIES Op basis van de sluitkool tripsproef in Oudkarspel in 2014 kunnen de volgende conclusies worden getrokken. De tripsdruk in 2014 werd na een koele en natte maand augustus hoog. Aan het eind van de teelt hadden onbehandeld, Karate volgens het waarschuwingssysteem (behandeling 3) en volgens de vangplaat (behandeling 17) en behandelingen 4, 11 en 18 met Spruzit overdag de zwaarste trips. De standaard Karate Zeon + Agral Gold waarbij van eind juli tot begin oktober zes maal om de 14 dagen gespoten was, had minder trips dan onbehandeld. Behandeling 4 bestreed trips onvoldoende. Behandeling 5 was vergelijkbaar aan Karate Zeon + Agral Gold. Behandeling 6 was één van de betere behandelingen en qua index van de door trips beter dan Karate Zeon. Behandeling 7 met tweemaal Movento gevolgd door combinaties met Calypso + Decis had de minste door trips. Behandeling 8 was vergelijkbaar goed als Karate Zeon. Behandeling 9 was opvallend goed, met minder trips dan Karate Zeon. Behandeling 10 was vergelijkbaar goed als behandeling 9 en qua index van de door trips beter dan Karate Zeon. Behandeling 11 met Neemazal had geen betrouwbare werking tegen trips. De combinatie Neemazal + Karate Zeon bij behandeling 12 was vergelijkbaar goed als Karate Zeon. Behandelingen 13 en 14 waren ondanks de toevoeging van Karate Zeon niet veel beter dan onbehandeld. Het spuiten in de avond bij behandeling 15 verbeterde het effect van Karate Zeon niet. Behandeling 17 met Spruzit toegepast in de avond was vergelijkbaar goed als Karate Zeon. Behandeling 18 waarbij Spruzit overdag was gespoten was ook vergelijkbaar met Karate Zeon, alleen niet betrouwbaar beter dan onbehandeld. Er waren geen betrouwbare verschillen in productie. Alle toegepaste middelen waren selectief. 15

16 1. Proefopzet en veldschema Proefplaats: Kos Exploitatie BV, Kerkmeerweg 12, Oudkarpsel Ras: Slawdena Plantdatum: 8 mei 2014 (week 19) Plantafstand: 50 * 40 cm. (11 rijen * 10 rijen / 110 = bruto planten) Veldgrootte: bruto veld 5,5 m * 4,5 m = 24,75 m². Proefveldgrootte: 72 * 24,75 m² = 1782 m² Bemesting: Door Kos Gewasbescherming: als praktijk, geen insecticiden, geen Mundial maar Tracer tegen koolvlieg (i.v.m. trips) Aantal objecten: 18 Aantal herhalingen: 4 Aantal velden: 72 Objecten: nr. middelen middel / ha actieve stof T1 T2 T3 T4 T5 T6 toepassing 1 onbehandeld 2 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 2 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier x x x x x x 3 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin na waarschuwing WS 3 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier 2x spuiten / week 4 5 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 6 7 Movento 150 OD 0,5 liter spirotetramat x x 7 Decis ProTech 0,5 liter deltamethrin x x x x 7 Calypso 0,25 liter thiacloprid x x x x Neemazal 1,0 liter azadirachtine x x x x x x 12 Neemazal 1,0 liter azadirachtine x x x x x x Karate Zeon 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 13 Karate Zeon 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x 14 Karate Zeon 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x in de avond 15 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin x x x x x x in de avond 15 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier x x x x x x 16 Spruzit 0,5 liter pyrethrinen* x x x x x x in de avond 17 Karate Zeon + 0,05 liter lambda-cyhalothrin na vangst trips vangpl. 17 Agral Gold 0,1 liter uitvloeier 2x spuiten / week 18 Spruzit 0,5 liter pyrethrinen x x x x x x Hoeveelheid water: Druk: 400 l /ha. ofwel 7,82 liter water in spuittractor 2.2 bar bij de kraan 16

17 Spuitapparatuur: Spuitinterval: Waarnemingen: Weersgegevens: Oogst: Bereken: Verslaggeving: tractorspuit spuitboom 6,0 m = twaalf doppen: XR VK (Teejet) met dopafstand 50 cm. vast interval is 2 weken. - fyto week na toediening middelen. - tweewekelijks trips tellen op 5 planten per veld bij koolvorming. - bij iedere waarneming grootte van het gewas noteren (BBCH). max, gem. en min. temperatuur, neerslag, RV, bewolking en windsnelheid tijdens toepassingen en teelt. 20 planten per ha wegen en kwaliteit beoordelen (schat aantasting bij 20 kolen). bepaal productie en kwaliteit per ha. gemiddeld aantal trips en percentage aangetaste planten en gemiddeld koolgewicht. inclusief statistische verwerking en digitale foto s. Plattegrond tripsproef Oudkarspel Spuitspoor 4 m rondom de tripsproef is spitskool geplant Spuitspoor 4 m veld beh veld beh veld beh veld beh S P U I T S P O O R ,5 m 5,5 m 3m 5,5 m 5,5 m 17

18 2. Omstandigheden tijdens de bespuitingen De omstandigheden tijdens de bespuitingen waren als volgt: datum 15 juli 22 juli 22 juli 29 juli 5 aug. 5 aug. tijd % bewolkt vochtigheid grond* droog nat droog vochtig vochtig vochtig vochtigheid gewas* droog droog droog droog droog droog BBCH code (gewasstadium) relatieve luchtvochtigheid (%) windrichting en -snelheid (m/s) W 2 NO 3 NO 4 N 3 Z 2 windstil temperatuur (C ) behandelingen * droog, vochtig of nat. ** standaard = behandelingen 2, 4, 5, (6), 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 en 18) 3 3, standaard** 14, 15, standaard 14, 15, 16 datum 9 aug. 21 aug. 21 aug. 2 sep. 3 sep. 4 sep. tijd % bewolkt vochtigheid grond* droog nat nat vochtig vochtig vochtig vochtigheid gewas* droog droog droog droog droog droog BBCH code (gewasstadium) relatieve luchtvochtigheid (%) windrichting en -snelheid (m/s) O 3 W 2 W 2 NO 2 NO 1 NO 3 temperatuur (C ) behandelingen 3 standaard 6, 14, 15, 16 3, standaard 6, 14, 15, 16 datum 9 sep. 12 sep. 15 sep. 17 sep. 30 sep. 1 okt tijd % bewolkt vochtigheid grond* droog droog droog droog droog droog vochtigheid gewas* droog droog droog droog droog droog BBCH code (gewasstadium) relatieve luchtvochtigheid (%) windrichting en -snelheid (m/s) NW 3 NW 3 W 1 O 1 ZW 3 W 2 temperatuur (C ) , 14, 15, behandelingen 16 standaard 3 standaard datum 1 okt 3 okt tijd % bewolkt vochtigheid grond* droog droog vochtigheid gewas* droog droog BBCH code (gewasstadium) relatieve luchtvochtigheid (%) windrichting en -snelheid (m/s) ZW 2 Z 1 temperatuur (C ) , 14, 15, behandelingen

19 De algemene bespuitingen die op het perceel werden uitgevoerd staan in onderstaand overzicht. bestrijding datum middel dosering/ha onkruiden 29 mei 2014 Butisan S 2,0 l Centium 360 CS 0,10 l Lontrel 0,50 l Lentagran 1,0 kg schimmels 15 augustus en 1 oktober 2014 Folio Gold Rudis 2,0 l 0,4 l Insecticiden 10 juni, 15 juli en 15 augustus 2014 Xentari 1,0 kg (rupsen) 6 augustus 2014 Steward 0,085 kg 19

20 3. Foto s Foto 1. Overzicht proefveld in Oudkarspel, 5 juni Foto 2. Overzicht proefveld, 5 augustus Foto 3. Overzicht proefveld, 5 november

21 Foto 4. Kool op veld voor de tripsbeoordeling, 5 november Foto 5. Kool met ernstige trips, 5 november Foto 6. Kool zonder trips na verwijderen van de buitenste bladeren, 5 november

22 4. Cijfers per herhaling Cijfers waarnemingen juli en augustus. gem. # trips /kool 21 juli 4 augustus 18 augustus % kool gem. # % kool gem. # % kool gem % met trips % kool gem % met trips + trips /kool + trips /kool % kool + nr. behandeling hh veld % kool met trips 1 onbehandeld A ,0 40 0,4 0 0,0 80 1,2 80 1,4 1 onbehandeld B ,0 60 0,6 20 0,2 60 1, ,2 1 onbehandeld C ,0 20 0,2 0 0,0 40 1,6 60 2,0 1 onbehandeld D ,0 60 0,8 60 1, ,2 2 Karate + AG A , ,2 20 0,2 20 0,2 2 Karate + AG B , ,0 20 0,4 20 0,2 2 Karate + AG C ,0 40 0,6 0 0,0 40 0,8 40 1,0 2 Karate + AG D ,0 20 0,2 0 0,0 40 0,8 60 1,4 3 Karate + AG WS A , ,4 40 0,6 40 0,4 3 Karate + AG WS B , , ,6 3 Karate + AG WS C ,0 20 0,2 0 0, ,2 3 Karate + AG WS D , ,0 40 0,4 40 0,4 4 A ,0 40 0,6 20 0,2 80 1,4 40 0,4 4 B ,0 60 0,8 0 0,0 40 1,2 40 1,8 4 C ,0 40 0,8 20 0,2 40 1,6 40 1,8 4 D , ,0 80 1,6 80 1,0 5 Karate + exp A , ,0 40 1,4 0 0,0 5 Karate + exp B , ,0 20 0,2 20 0,4 5 Karate + exp C ,0 40 0,8 40 0,6 60 1,2 40 0,6 5 Karate + exp D ,2 0 0,0 20 0,2 0 0,0 40 0,6 40 1,0 6 A ,0 60 0,8 0 0,0 40 4,8 20 0,2 6 B ,0 40 0,4 0 0,0 40 0,4 80 2,4 6 C , , ,0 6 D ,0 20 0,4 0 0, ,1 7 A ,2 0 0,0 20 0,2 20 0,2 60 0,8 40 0,4 7 B ,4 40 0,4 80 1,4 0 0,0 20 0,4 60 0,6 7 C ,2 0 0, ,0 80 1,4 60 2,0 7 D ,0 40 0,4 20 0,2 40 0,4 40 0,8 gem % 22

23 gem. # trips /kool 21 juli 4 augustus 18 augustus % kool gem. # % kool gem. # % kool gem % met trips % kool gem % met trips + trips /kool + trips /kool 23 % kool + nr. behandeling hh veld % kool met trips 8 A , ,2 60 2,4 20 0,6 8 B , , ,6 8 C , , ,6 8 D ,0 40 0,6 40 1,0 40 0,8 60 1,6 9 A , ,0 40 0,8 0 0,0 9 B ,0 20 0,4 20 0,2 40 0,6 20 0,2 9 C ,0 20 0,2 0 0,0 40 0,6 40 0,4 9 D ,0 20 0,4 40 1, ,8 10 A ,0 40 0,8 0 0, ,2 10 B ,0 20 0,2 20 0,2 20 0,2 40 1,0 10 C ,2 0 0, , ,8 10 D , ,0 80 0,8 40 1,2 11 Neemazal A ,0 40 0,4 20 0,2 40 1,2 20 0,4 11 Neemazal B ,0 60 1,2 40 0,4 20 0,2 20 0,8 11 Neemazal C ,0 20 0,2 40 0,4 20 0,4 40 1,4 11 Neemazal D ,0 20 0,2 0 0,0 80 0,8 80 1,4 12 Neemazal + Karate A , ,2 40 0,8 60 1,0 12 Neemazal + Karate B , , ,0 12 Neemazal + Karate C ,0 20 0,2 0 0, ,2 12 Neemazal + Karate D ,0 20 0,2 20 0,8 20 0, ,2 13 Bio 1 + Karate A , ,0 40 0,4 40 0,4 13 Bio 1 + Karate B ,0 20 0,4 40 2,0 80 1, ,4 13 Bio 1 + Karate C , ,6 20 0,2 40 0,4 13 Bio 1 + Karate D ,0 20 0,2 0 0, ,8 14 Bio 1 + Karate avond A ,0 40 0,4 40 0,4 60 0,6 40 0,6 14 Bio 1 + Karate avond B , ,2 40 0,8 60 2,4 14 Bio 1 + Karate avond C , ,0 60 0,8 20 0,2 14 Bio 1 + Karate avond D ,0 40 0,8 20 0,2 80 0,8 40 0,4 15 Karate + AG avond A ,0 40 0,4 0 0,0 40 0,4 60 1,0 15 Karate + AG avond B , ,0 40 0,4 60 1,4 15 Karate + AG avond C ,0 20 0,2 20 0,2 40 0,4 40 0,8 gem %

24 gem. # trips /kool 21 juli 4 augustus 18 augustus % kool gem. # % kool gem. # % kool gem % met trips % kool gem % met trips + trips /kool + trips /kool % kool + nr. behandeling hh veld % kool met trips 15 Karate + AG avond D ,0 20 0,2 80 1,0 60 1,4 60 1,0 16 Spruzit avond A ,0 40 0,6 0 0,0 40 0,6 40 1,2 16 Spruzit avond B ,0 20 0,2 0 0,0 20 0,2 20 0,2 16 Spruzit avond C ,0 20 0,4 40 1,0 60 1,2 40 1,0 16 Spruzit avond D ,0 20 0,2 20 0, ,0 17 Karate AG vangplaat A ,0 60 0,8 0 0, ,6 40 0,4 17 Karate AG vangplaat B ,0 40 0,4 20 0,2 20 0,4 60 2,2 17 Karate AG vangplaat C , , ,4 17 Karate AG vangplaat D ,0 20 0,2 20 0,2 40 0,4 40 0,4 18 Spruzit A ,0 60 0,6 0 0,0 20 0,2 60 2,0 18 Spruzit B ,0 40 0,4 40 0,4 20 0,2 0 0,0 18 Spruzit C , ,6 20 0, ,6 18 Spruzit D ,0 20 0,2 20 0, ,0 Cijfers waarnemingen september % kool met trips 1 september 15 september 30 september gem. # % kool % kool gem. # % kool gem. # trips + gem % met trips % kool gem % met trips % kool /kool trips /kool + trips /kool + nr. behandeling hh veld 1 onbehandeld A , , , ,0 1 onbehandeld B , ,2 80 7, , , ,0 1 onbehandeld C , , , , , ,4 1 onbehandeld D , , , , , ,6 2 Karate + AG A , , , , ,2 2 Karate + AG B , ,2 80 5, , , ,2 2 Karate + AG C , , , ,6 60 5, ,0 2 Karate + AG D , , , , , ,6 3 Karate + AG WS A , ,0 80 4, , ,4 3 Karate + AG WS B ,0 80 8, , , ,0 3 Karate + AG WS C , ,8 60 3, , , ,0 3 Karate + AG WS D , ,2 60 2, , , ,2 gem % gem % 24

25 % kool met trips 1 september 15 september 30 september gem. # % kool % kool gem. # % kool gem. # trips + gem % met trips % kool gem % met trips % kool /kool trips /kool + trips /kool + nr. behandeling hh veld 4 A , , , ,4 4 B , , , ,0 4 C , , , , ,6 4 D , ,2 60 3, , , ,2 5 Karate + exp A , , , , , ,0 5 Karate + exp B , , , , ,0 5 Karate + exp C , , , , , ,0 5 Karate + exp D , ,4 80 3, ,6 6 A , ,2 60 4, , ,4 6 B , , , , ,8 6 C , ,0 80 3, , , ,0 6 D , , , ,6 7 A , , , , , ,0 7 B , , , , ,0 7 C , ,0 20 0, ,2 60 0, ,0 7 D , ,2 80 3, , ,0 8 A ,8 80 2, , , , ,4 8 B , , , ,0 8 C , , , ,2 80 3, ,4 8 D , ,6 60 4, , , ,6 9 A ,4 80 2, , ,6 9 B , , , , ,4 9 C , , , , ,4 9 D , , , ,0 10 A , , , , , ,0 10 B , ,6 80 7, , , ,2 10 C , ,4 60 2, , , ,4 10 D , , , , ,4 11 Neemazal A ,6 80 1, , , , ,0 11 Neemazal B , , , , ,4 11 Neemazal C , , , ,6 gem % 25

26 % kool met trips 1 september 15 september 30 september gem. # % kool % kool gem. # % kool gem. # trips + gem % met trips % kool gem % met trips % kool /kool trips /kool + trips /kool + nr. behandeling hh veld 11 Neemazal D ,6 40 2, , , ,4 12 Neemazal + Karate A , , , , ,4 12 Neemazal + Karate B , , , , ,2 12 Neemazal + Karate C ,2 40 1, , , ,0 12 Neemazal + Karate D ,0 80 2, , ,4 13 Bio 1 + Karate A , ,0 40 1, , ,2 13 Bio 1 + Karate B , , , , , ,0 13 Bio 1 + Karate C , , , , ,2 13 Bio 1 + Karate D , , , , , ,2 14 Bio 1 + Karate avond A , , , ,8 60 1, ,6 14 Bio 1 + Karate avond B , , , , , ,0 14 Bio 1 + Karate avond C , ,4 80 2, , , ,2 14 Bio 1 + Karate avond D , , , , ,2 15 Karate + AG avond A , ,2 80 5, , , ,6 15 Karate + AG avond B , , , ,2 15 Karate + AG avond C , ,0 80 3, , , ,6 15 Karate + AG avond D ,6 80 2, , , ,2 16 Spruzit avond A , , , , , ,0 16 Spruzit avond B , , , , , ,6 16 Spruzit avond C , , , ,2 16 Spruzit avond D , ,0 80 4, , , ,6 17 Karate AG vangplaat A ,2 80 3, , , , ,0 17 Karate AG vangplaat B , , , , , ,8 17 Karate AG vangplaat C , , , , , ,4 17 Karate AG vangplaat D , ,6 20 0, , ,6 18 Spruzit A , , , ,8 18 Spruzit B , , , , , ,4 18 Spruzit C , , , , , ,0 18 Spruzit D , , , , ,2 gem % 26

27 Cijfers eindwaarneming en oogst (20 kolen / veld) eindwaarneming / oogst 20 kolen 5 november 2014 % <10% trips %10-40% trips % >40% trips gem. % trips index zwaarte trips nr. behandeling hh veld prodcutie (ton/ha) 1 onbehandeld A 17 82, ,2 88,3 1 onbehandeld B 20 78, ,2 86,7 1 onbehandeld C 50 69, ,2 76,7 1 onbehandeld D 61 83, ,5 75,0 2 Karate + AG A 15 85, ,3 73,3 2 Karate + AG B 31 88, ,1 68,3 2 Karate + AG C 45 79, ,4 68,3 2 Karate + AG D 58 85, ,8 70,0 3 Karate + AG WS A 2 87, ,4 83,3 3 Karate + AG WS B 27 75, ,1 71,7 3 Karate + AG WS C 41 80, ,3 75,0 3 Karate + AG WS D 71 83, ,3 68,3 4 A 8 83, ,1 83,3 4 B 29 76, ,1 83,3 4 C 40 86, ,1 75,0 4 D 72 78, ,0 68,3 5 Karate + exp A 6 90, ,4 83,3 5 Karate + exp B 34 88, ,8 73,3 5 Karate + exp C 38 90, ,6 68,3 5 Karate + exp D 64 79, ,7 63,3 6 A 3 85, ,3 76,7 6 B 33 87, ,9 50,0 6 C 46 74, ,5 60,0 6 D 63 79, ,8 55,0 7 A 9 90, ,4 41,7 7 B 25 74, ,0 40,0 7 C 53 66, ,0 43,3 7 D 68 80, ,0 38,3 8 A 1 85, ,2 78,3 8 B 22 79, ,5 71,7 8 C 52 73, ,9 75,0 8 D 65 85, ,5 61,7 9 A 10 86, ,1 50,0 9 B 23 70, ,7 68,3 9 C 47 76, ,6 63,3 9 D 56 85, ,8 51,7 10 A 13 85, ,5 60,0 10 B 26 77, ,7 60,0 10 C 37 81, ,8 68,3 10 D 60 81, ,2 55,0 11 Neemazal A 4 82, ,9 91,7 11 Neemazal B 24 75, ,3 78,3 11 Neemazal C 49 65, ,6 71,7 11 Neemazal D 69 80, ,6 75,0 12 Neemazal + Karate A 7 86, ,7 76,7 12 Neemazal + Karate B 32 83, ,2 63,3 12 Neemazal + Karate C 54 73, ,9 63,3 12 Neemazal + Karate D 55 85, ,4 66,7 27

28 nr. behandeling hh veld prodcutie (ton/ha) eindwaarneming / oogst 20 kolen 5 november 2014 % <10% trips %10-40% trips % >40% trips gem. % trips index zwaarte trips 13 Bio 1 + Karate A 16 87, ,5 68,3 13 Bio 1 + Karate B 19 79, ,9 81,7 13 Bio 1 + Karate C 42 82, ,0 70,0 13 Bio 1 + Karate D 67 74, ,0 73,3 14 Bio 1 + Karate avond A 11 83, ,3 75,0 14 Bio 1 + Karate avond B 21 86, ,0 78,3 14 Bio 1 + Karate avond C 43 89, ,9 71,7 14 Bio 1 + Karate avond D 70 81, ,8 80,0 15 Karate + AG avond A 18 83, ,4 76,7 15 Karate + AG avond B 30 62, ,1 81,7 15 Karate + AG avond C 44 88, ,3 63,3 15 Karate + AG avond D 57 89, ,7 66,7 16 Spruzit avond A 12 82, ,2 71,7 16 Spruzit avond B 36 85, ,5 68,3 16 Spruzit avond C 51 69, ,9 71,7 16 Spruzit avond D 59 79, ,6 70,0 17 Karate AG vangplaat A 5 80, ,2 81,7 17 Karate AG vangplaat B 28 72, ,4 81,7 17 Karate AG vangplaat C 48 66, ,0 70,0 17 Karate AG vangplaat D 62 82, ,0 68,3 18 Spruzit A 14 81, ,6 78,3 18 Spruzit B 35 87, ,1 75,0 18 Spruzit C 39 87, ,1 81,7 18 Spruzit D 66 82, ,4 75,0 28

29 5. Weersgegevens Onderstaande weersgegevens zijn afkomstig van het weerstation van Dacom bij Berkhout. temperatuur ( c) neerslag stralingssom % RV wind- winddatum Gem. Max. Min. (mm) (W/m²) (min) richting snelheid ,5 16,2 10,4 0, NO (m/s) 1, ,7 12,4 5,0 0, N 3, ,1 11,8 2,9 0, NW 1, ,0 11,8 1,3 0, N 1, ,5 17,3 5,6 0, ZO 2, ,0 17,0 10,8 0, WZW 3, ,8 15,0 10,2 0, ZW 3, ,1 13,2 11,4 3, W 3, ,5 14,3 8,6 7, ZW 4, ,4 14,5 7,5 3, WZW 4, ,7 11,5 9,6 7, W 5, ,6 13,5 6,1 0, ZW 3, ,6 13,4 4,4 0, W 2, ,8 12,3 3,6 0, WNW 2, ,0 14,3 4,6 0, N 1, ,1 17,1 3,0 0, N 1, ,1 19,3 6,2 0, NNW 1, ,7 21,0 9,8 0, O 1, ,5 22,9 12,2 0, O 2, ,0 25,9 14,5 0, WNW 2, ,0 20,2 12,7 5, ZZO 1, ,0 21,6 14,7 0, Z 2, ,1 18,4 13,2 0, OZO 1, ,7 19,9 11,8 0, ONO 2, ,1 19,2 11,5 0, NNO 1, ,4 21,7 11,0 0, NO 2, ,3 19,3 14,2 1, ZO 1, ,6 15,5 11,1 15, ONO 2, ,4 12,2 8,9 8, OZO 2, ,0 16,8 7,0 0, NW 1, ,8 17,1 5,7 0, W 1, ,7 16,7 6,7 0, NO 1, ,1 18,5 6,2 0, WZW 1, ,6 19,1 7,3 0, W 1, ,4 17,7 12,6 0, WZW 2, ,3 15,9 11,3 5, ZZW 3, ,2 20,9 10,0 0, ONO 2, ,8 25,6 13,5 0, NW 2, ,0 23,6 15,3 0, NO 1, ,5 26,2 15,7 0, ZW 1, ,1 22,9 13,7 0, ZW 2, ,6 19,7 11,4 0, WNW 1, ,1 22,0 10,7 0, W 1, ,0 21,0 10,3 0, N 2, ,3 18,4 12,8 0, NNW 2, ,9 17,8 11,4 0, N 2, ,7 16,7 12,8 0, N 2, ,7 17,3 9,4 0, NW 2,9 29

30 ,0 18,8 8,3 0, NW 2, ,0 15,6 12,1 0, WNW 2, ,6 16,5 8,6 0, WZW 2, ,4 19,1 10,1 0, NW 1, ,5 18,5 8,4 0, W 2, ,4 19,7 8,4 0, NW 1, ,8 19,2 10,5 0, NNW 1, ,2 17,9 8,6 0, NO 1, ,7 19,9 10,8 0, NNO 1, ,3 19,4 11,6 0, Z 1, ,5 19,1 12,8 0, W 2, ,3 17,7 11,6 0, N 1, ,1 17,5 8,0 0, W 2, ,1 18,5 7,6 0, W 2, ,1 19,6 8,9 0, Z 1, ,7 23,2 11,1 0, Z 2, ,2 27,8 12,7 0, ZZW 2, ,2 21,1 16,4 2, Z 2, ,5 23,4 14,2 0, ZW 2, ,1 21,2 14,0 0, NNO 1, ,3 17,2 13,6 5, WNW 2, ,9 17,7 13,5 1, NNW 3, ,2 25,6 15,1 0, W 1, ,7 25,4 16,1 0, WNW 1, ,0 24,2 15,3 0, W 1, ,2 22,2 16,0 0, NNW 2, ,8 19,8 14,9 0, ZZW 2, ,9 20,2 14,6 0, WZW 2, ,5 24,9 14,6 0, ONO 1, ,0 25,3 14,9 0, NO 1, ,7 29,9 16,3 0, ONO 2, ,3 32,0 20,5 0, N 1, ,7 25,1 18,5 2, WNW 1, ,7 21,5 17,8 0, NNW 2, ,5 26,2 19,1 0, NNO 3, ,3 27,6 19,3 0, NO 3, ,5 26,5 18,1 0, NO 3, ,1 21,5 17,2 0, N 1, ,7 24,2 16,8 0, WNW 1, ,6 24,3 16,3 0, NW 1, ,5 22,2 16,8 6, NNO 2, ,3 23,7 16,1 0, NW 2, ,9 21,7 12,9 0, ZW 1, ,2 24,3 13,0 0, Z 2, ,0 24,7 14,9 0, N 1, ,3 28,0 14,0 0, ZZW 1, ,5 23,2 15,7 0, N 1, ,4 21,9 13,5 0, W 1, ,8 23,2 11,8 0, ZO 1, ,9 22,1 16,1 0, Z 2, ,0 23,3 13,9 0, N 1, ,3 22,7 13,1 0, ZO 2, ,1 21,0 16,3 0, Z 4, ,3 21,7 16,2 0, ZW 3,7 30